Ġstanbul, 15 Nisan 2011 KONU : MALĠ MEVZUAT SĠRKÜLERĠ NO : 2011 / 36 6215 Sayılı Kanun ve 6217 Sayılı Kanunla Yapılan Bazı DeğiĢiklikler Hk. I.6215 SAYILI KANUNLA YAPILAN BAZI DEĞĠġĠKLĠKLER 12 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 6215 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile bazı Kanunlarda değişiklikler yapılmış olup, bu değişikliklerden vergi mükelleflerini ilgilendirenler özetle aşağıdaki bölümlerde açıklanmıştır. 1. 5746 Sayılı AR-GE Kanunu nda Yapılan DeğiĢiklik 12 Mart 2008 tarihli Resmi Gazete de yayımlanmış olan 5746 sayılı AraĢtırma ve GeliĢtirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun 3.maddesinin (5) numaralı fıkrasında Teknogirişim Sermayesi Desteği konusu düzenlenmiştir.fıkra hükmünde; bu fıkra uyarınca yılı bütçesinde AR-GE projelerinin desteklenmesi amacıyla ödeneği bulunan merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin tümü tarafından yapılan ödemelerin toplamının, her takvim yılı için 10.000.000 (Yeni) Türk Lirasını geçemeyeceği; bu tutarların, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı ifadelerine yer verilmiştir.(bakınız, 2008/33 Sayılı Sirkülerimiz.) 6215 sayılı Kanunla anılan fıkra hükmünde geçen 10.000.000 Yeni Türk Lirasını ibaresi 50.000.000 Türk Lirasını şeklinde değiştirilmiştir. Bu suretle teknogirişim sermaye desteği için ayrılan kaynak önemli ölçüde artırılmıştır. 2. 6762 sayılı Mevcut Türk Ticaret Kanununda Yapılan DeğiĢiklikler Bilindiği üzere, 29.6.1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu nu yürürlükten kaldıran 13.1.2011 tarih ve 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu 14 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanmıştır.ancak, bahse konu Kanunun bazı maddeleri için farklı yürürlük tarihleri belirlenmiş olmakla birlikte, genel olarak 1/7/2012 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.(bakınız, 2011/22 sayılı Sirkülerimiz.) 6215 sayılı Kanunla, 1/7/2012 tarihinde (genel olarak) yürürlükten kalkacak olan 6762 sayılı Mevcut Türk Ticaret Kanunu nda bazı değişiklikler yapılmış olup, bu değişiklikler kısaca aşağıda açıklanmıştır.yapılan değişiklikler 6215 sayılı Kanunun yayımı (12 Nisan 2011) tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2.1.Ticaret Sicili Kayıtlarının Elektronik Ortamda Tutulabilmesine ĠliĢkin Düzenleme YapılmıĢtır. Ticaret sicili defterlerinin şekli ve nasıl tutulacakları konusu 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 28.maddesinde düzenlenmiştir. 6215 sayılı Kanunla, ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortamda tutulabilmesine ilişkin olarak, anılan maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. Ticaret sicili kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Bu kayıtlar ile tescil ve ilan edilmesi gerekli içeriklerin düzenli olarak elektronik ortamda depolanan ve sunulabilen merkezi ortak veri tabanı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nezdinde oluşturulur. www.degerymm.com.tr ~ 1 ~ www.ecovis.com.tr
Ticaret sicili kayıt işlemlerinin elektronik ortamda yapılması için toplanması ve işlenmesi gerekli olan kişisel veriler, kişisel verilerin korunması ve bilgi güvenliğinin sağlanmasına ilişkin tedbirler mevzuata uygun bir şekilde alınarak korunur. 2.2.Ticari Defterlerin Elektronik Ortamda Tutulabilmesine ĠliĢkin Düzenleme YapılmıĢtır. Defter tutma mükellefiyeti 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 66.maddesinde düzenlenmiştir. eklenmiştir. 6215 sayılı Kanunla bahse konu maddeye, birinci fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra Bu defterler elektronik ortamda veya dosyalama suretiyle tutulabilir. Bu defterlerin açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları ile bu defterlerin nasıl tutulacağı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca çıkarılacak müşterek bir tebliğle belirlenir. Ayrıca, aynı maddenin tacirlerin işletmeleriyle ilgili belgelerin dosyalanması ve saklanmasına ilişkin ikinci fıkrası da, aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. Tacir, işletmesiyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür. Bu suretle, daha önce vergi mevzuatında elektronik kayıt ve belge düzenine ilişkin olarak yapılan değişikliklere de uyum sağlanacak şekilde, ticari defterlerin ve belgelerin elektronik ortamda tutulabilmesi ve saklanabilmesi konusunda imkan getirilmiştir.ancak uygulama için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığının müşterek Tebliği beklenecektir. 2.3.Anonim ġirketlerde Ġmtiyazlı Hisselere ĠliĢkin Sınırlandırıcı ve Mevcut Ġmtiyazları Sona Erdirici Düzenleme YapılmıĢtır. 6762 sayılı Kanunun 401.maddesinde, anonim şirketlerde esas mukavele ile bazı nev i hisse senetlerine kar payı veya tasfiye halindeki şirket mevcudunun dağıtılması vesair hususlarda imtiyaz hakları tanınabileceği hükmüne yer verilmiştir. 6215 sayılı Kanunla bahse konu maddeye aşağıdaki fıkra eklenerek, imtiyaz uygulaması belli kişilerle sınırlanmış ve ayrıca yeni düzenlemeye aykırı şirket sözleşmelerinin de altı ay içinde yeni düzenlemeye uygun hale getirilmesi istenmiştir. Pay sahipleri arasında Devlet, il özel idaresi, belediye ve diğer kamu tüzel kişileri, sendikalar, dernekler, vakıflar, kooperatifler ve bunların üst kuruluşları bulunan anonim şirketlerde ve iştiraklerinde; kamu tüzel kişileri ile kamuya yararlı dernek ve vakıflar lehine tesis edilebilecek imtiyazlar hariç olmak üzere, diğer pay sahiplerinden biri veya birkaçı lehine bu Kanunda düzenlenen herhangi bir imtiyaz tesis edilemez. İkinci fıkraya aykırı esas mukaveleler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde anılan fıkra hükmüne uygun hale getirilir. Gerekli esas mukavele değişikliklerinin ve uyarlamalarının bu süre içinde gerçekleştirilmemesi halinde, ilgili esas mukavele hükümleri bu sürenin dolduğu tarihte kendiliğinden geçersiz hale gelir ve esas mukavelede öngörülen imtiyazların tümü kanunen sona erer. 2.4.Güvenli Elektronik Ġmza Ġle Yapılamayacak ĠĢlemler Ġle Elektronik Ortamda Yapılabilecek ĠĢlemlere ĠliĢkin Ek Madde Düzenlemesi YapılmıĢtır. 6215 sayılı Kanunla, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununa aşağıdaki ek madde eklenmiştir. Çevrimiçi işlemler EK MADDE 2 Poliçe, bono, çek, makbuz senedi, varant ve kambiyo senetlerine benzeyen senetler güvenli elektronik imza ile düzenlenemez. Bu senetlere ilişkin kabul, aval ve ciro gibi senet üzerinde www.degerymm.com.tr ~ 2 ~ www.ecovis.com.tr
gerçekleştirilen işlemler güvenli elektronik imza ile yapılamaz. Konşimentonun, taşıma senedinin ve sigorta poliçesinin imzası elle, faksimile baskı, zımba, ıstampa, sembol şeklinde mekanik veya elektronik herhangi bir araçla da atılabilir. Düzenlendikleri ülke kanunlarının izin verdiği ölçüde bu senetlerde yer alacak kayıtlar el yazısı, telgraf, teleks, faks ve elektronik diğer araçlarla yazılabilir, oluşturulabilir, gönderilebilir. Ticaret şirketleri ile gerçek ve tüzel kişi diğer tacirlere ilişkin olarak, bu Kanunun zorunlu tuttuğu bütün işlemler elektronik ortamda güvenli elektronik imza ile de yapılabilir. Bu işlemlerin dayanağı olan belgeler de aynı usulle elektronik ortamda düzenlenebilir. Zaman unsurunun belirlenmesi gereken ve yönetmelikte düzenlenen hallerde güvenli elektronik imzaya eklenen zaman damgasının tarihi, diğer hâllerde merkezî veri tabanı sistemindeki tarih esas alınır. Şirket adına imza yetkisini haiz kişiler şirket namına kendi adlarına üretilen güvenli elektronik imzayla imza atabilirler. Bu durumda, kullanılacak nitelikli elektronik sertifikalarda sertifika sahibi alanı içerisine, sertifika sahibinin ismiyle birlikte temsil ettiği tüzel kişinin de ismi yazılır. Bu husus tescil ve ilan edilir. Bu maddenin uygulanmasına dair usul ve esaslar Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. 3. 6111 Sayılı Yeniden Yapılandırma Kanununda (Torba Kanununda) Yapılan DeğiĢiklikler 6215 sayılı Kanunla, 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (Torba Kanun) da da bazı değişiklikler yapılmıştır. Bahse konu değişiklikler genel olarak vergi mükellefiyetlerine ilişkin olmamakla birlikte, bilgi vermek amacıyla aynen aşağıya alınmıştır.(6111 sayılı Kanunun tam metni 2011/24 sayılı Sirkülerimiz ekinde yer almaktadır.) MADDE 26 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 17 nci maddesinin yirmibirinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. a) Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca, tarımsal amaçlı kooperatiflere veya bu kooperatiflerin ortaklarına 31/12/2010 tarihinden önce kullandırılan ve bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla muaccel hale gelen krediler ile müteakiben yeniden yapılandırılan kredi alacaklarının bakiye asılları ile ödenmeyen alacağın vadesinin başlangıç tarihi itibarıyla bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Bakanlıkça bu Kanunun yayımlandığı tarihte kredilere uygulanan sözleşme faiz oranı esas alınarak hesaplanacak tutar ile TEFE/ÜFE aylık değişim oranlarının yıllık toplamı dikkate alınarak basit usulde hesaplanacak tutardan düşük olanı esas alınarak hesaplanacak borç tutarının; bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen dördüncü ayın sonuna kadar Tarım ve Köyişleri Bakanlığı il müdürlüklerine başvuruda bulunularak kredinin kalan vadesi beş yıldan az olan borçlular için ilk taksit 2011 yılı Eylül ayından başlamak üzere ve her yıl ilk taksidin tekabül ettiği ayda toplam beş eşit taksitte ödenmesi şartıyla, kredinin kalan vadesi beş yıldan fazla olan borçlular için de kalan vade süresinde ve aynı koşullarla ödenmesi şartıyla bu alacakların ödenen kısmına isabet eden fer ilerin tahsilinden vazgeçilir. b) Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce dava konusu edilmiş ve/veya icra takibi başlatılmış alacaklar için, borçlunun bu fıkra hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunması halinde davalar sonlandırılır ve icra takipleri durdurulur. Bu fıkra kapsamında borçları yapılandırılan kooperatif ve/veya ortaklarının borçları müteakiben tasfiye olunacak alacaklar hesaplarından çıkarılarak vadesi gelmemiş hesaplara aktarılır. MADDE 27 6111 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin (a) bendiyle 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar başlıklı bölümüne eklenen fıkranın (40) olan numarası (41) olarak değiştirilmiştir. MADDE 28 6111 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan Bu Kanunun yayımından itibaren ibaresi 1/8/2011 tarihinden itibaren şeklinde değiştirilmiştir. MADDE 29 6111 sayılı Kanunun geçici 11 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır. www.degerymm.com.tr ~ 3 ~ www.ecovis.com.tr
II.6217 SAYILI KANUNLA YAPILAN BAZI DEĞĠġĠKLĠKLER 14 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 6217 sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile bazı Kanunlarda değişiklikler yapılmış olup, bu değişikliklerden mükellefleri ilgilendirenler özetle aşağıdaki bölümlerde açıklanmıştır.bahse konu değişiklikler 6217 sayılı Kanunun yayımı (14 Nisan 2011) tarihinde yürürlüğe girmiģtir. 1. Yargı Harçları Ġle Ġlgili Düzenleme YapılmıĢtır. 6217 sayılı Kanunla, 492 sayılı Harçlar Kanununun; a) Yargı Harçları başlıklı (1) sayılı Tarifesinin A-Mahkeme Harçları bölümünün; i) Hukuk ve Ticaret davalarıyla,idari davalarda ihtilafsız yargı konularında ve icra tetkik mercilerinde başlığında yer alan Hukuk ibaresinden sonra gelmek üzere ceza ibaresi eklenmiş, ii) IV.Temyiz ve İtiraz Harçları kısmı başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. IV. Temyiz, istinaf ve itiraz harçları: a) Yargıtay hukuk dairelerine yapılacak temyiz başvurularında 90 TL b) Yargıtay ceza dairelerine yapılacak temyiz başvurularında 40 TL c) Danıştaya yapılacak temyiz başvurularında 90 TL d) Yürütmenin durdurulmasına ilişkin itirazlar dahil olmak üzere bölge idare mahkemelerine itirazen yapılacak başvurularda e) Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerine yapılacak istinaf yolu başvurularında f) Bölge adliye mahkemeleri ceza dairelerine yapılacak istinaf yolu başvurularında g) İdarî yaptırımlar konusunda sulh ceza mahkemelerince verilen son karara karşı itirazen yapılacak başvurularda 50 TL 50 TL 20 TL 20 TL h) İcra mahkemelerinin kararlarına karşı itirazen yapılacak başvurularda 20 TL b) Noter Harçları başlıklı (2) sayılı Tarifesinin II Maktu Harçlar bölümünün (11) numaralı bendinde miras taksim mukaveleleri ibaresinden sonra gelmek üzere mirasçılık belgesi ibaresi eklenmiştir. (Bu ekleme, 6217 sayılı Kanunla Noterlere Mirasçılık Belgesi verme yetkisinin tanınmasına bağlı olarak yapılmış ve bu suretle Noterlerce verilecek mirasçılık belgeleri Noter harcına tabi tutulmuştur.) c) Yargı harçlarında istisnaları düzenleyen 13 maddesine eklene ibare ile, Kamu adına C.Savcıları tarafından hukuk mahkemelerinde açılan davalar yanı sıra kanun yolu başvuruları ile ceza mahkemelerinden verilen kararlara karşı kanun yolu başvuruları da istisna kapsamına alınmıştır. 2. 6098 Sayılı Yeni Borçlar Kanununun Bazı Hükümlerinin 5 Yıl Süreyle Uygulanmamasına ĠliĢkin Düzenleme YapılmıĢtır. Bilindiği üzere 22/4/1926 tarihli ve 818 sayılı Borçlar Kanunu nu yürürlükten kaldıran 11/1/2011 tarih ve 6098 sayılı yeni Türk Borçlar Kanunu 4 Şubat 2011 tarihli Resmi Gazete de yayımlanmıştır.ancak, bahse konu Kanunun 1/7/2012 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür.(bakınız, 2011/21 sayılı Sirkülerimiz.) www.degerymm.com.tr ~ 4 ~ www.ecovis.com.tr
6217 sayılı Kanunla, Anılan kanunun Kira Sözleşmesi bölümünde; a) Genel Hükümler arasında yer alan; - Alt kira ve kullanım hakkının devri başlıklı 322.maddesinin, - (Kiralananın Kullanılmaması) Genel olarak başlıklı 324.maddesinin, - (Sözleşmenin Sona Ermesi) Taşınır kiralarında başlıklı 330.maddesinin, b) Konut ve Çatılı ĠĢyeri Kiralarında - Uygulama alanı başlıklı 339.maddesinin, - Kullanım giderleri başlıklı 341.maddesinin, - Kiracının güvence vermesi başlıklı 342.maddesinin, - (Kira bedeli) Genel olarak başlıklı 343.maddesinin, - Dava açma süresi ve kararın etkisi başlıklı 345.maddesinin, - Kiracı aleyhine düzenleme yasağı başlıklı 346.maddesinin, - Dava süresinin uzaması başlıklı 353.maddesinin, kiracının Türk Ticaret kanununda tacir olarak sayılan kiģiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kiģileri olduğu iģyeri kiralarında, 1/7/2012 tarihinden itibaren 5 yıl süreyle uygulanmaması yönünde değişiklik yapılmıştır.bu halde, belirlenen süre boyunca kira sözleşmesinde bu maddelerde belirtilmiş olan konulara ilişkin olarak, sözleşme serbestisi gereği, kira sözleşmesi hükümleri uygulanmaya devam olunacaktır. Saygılarımızla Değer Bağımsız Denetim ve Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş., Büyükdere Cad. Nevtron İş Hanı No.119/6, 34349 Gayrettepe İstanbul Türkiye Tel: +90 212 211 9901, 02, 04 Faks: +90 212 211 9952 E-mail: info@degerymm.com.tr A Member of ECOVIS International tax advisors accountants auditors lawyers in Austria, Belgium, Bulgaria, China, Croatia, Cyprus, Czech Republic, Denmark, Estonia, France, Germany, Great Britain, Greece, Hong Kong, Hungary, India, Ireland, Italy, Japan, Republic of Korea, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Malta, Netherlands, Norway, Poland, Portugal, Qatar, Romania, Russia, Slovak Republic, Slovenia, Spain, Sweden, Switzerland, Turkey, Ukraine and USA (associated partners). ECOVIS International is a Swiss association. Each Member Firm is an independent legal entity in its own country and is only liable for its own acts or omissions, not those of any other entity. Değer Bağımsız Denetim ve YMM A.ġ. is a Turkish Member Firm of ECOVIS International www.degerymm.com.tr ~ 5 ~ www.ecovis.com.tr