21 Aralık 2012 CUMA Resmî Gazete Sayı : 28504 (Mükerrer) YÖNETMELİK Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından: İKİ VEYA ÜÇ TEKERLEKLİ MOTORLU ARAÇLAR İÇİN ZORUNLU İŞARETLEMELER İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (2009/139/AT) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca, iki veya üç tekerlekli motorlu araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uygunluğunu yerine getirmek üzere, iki veya üç tekerlekli motorlu araçların zorunlu işaretlemeleri konusunda araç tipinin aksam tip onayına ilişkin hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik; zorunlu işaretlemeleri konusunda iki veya üç tekerlekli motorlu araç tipine aksam tip onayı belgesi verilmesi işlemlerine dair hükümleri kapsar. Dayanak MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik; a) Karayolları Trafik Kanununun 29 uncu maddesine, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun 4 üncü maddesine, 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesine dayanılarak, b) Avrupa Birliğinin iki veya üç tekerlekli motorlu araçlar için zorunlu işaretlemeler ile ilgili 25/11/2009 tarihli ve 2009/139/EC sayılı direktifine paralel olarak, hazırlanmıştır. Tanımlar ve kısaltmalar MADDE 4 (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) AB: Avrupa Birliğini, b) Aksam: Aracın bir parçası olarak ilgili mevzuat hükümlerine tabi olan ve ilgili mevzuata göre bu araçtan bağımsız olarak da tip onayı alabilen bir üniteyi, c) Araç: Araç sınıflarından birine dahil olup, MOTOY da yapılan tanımlamaya uygun olarak şase üzerine imal edilen iki ve üç tekerlekli mopedler, iki, üç ve dört tekerlekli motosikletler ve sepetli motosikletleri, ç) AT: Avrupa Topluluğunu, d) Bakanlık: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, e) İmalatçı: İki veya üç tekerlekli motorlu araçları veya aksam ya da ayrı teknik üniteleri imal eden, tip onayı işlemlerinin bütün unsurlarından ve imalatın uygunluğunun sağlanmasından Onay Kuruluşuna karşı sorumlu olan kişi veya kuruluşu ya da imalatçı temsilcisini, f) İmalatçı temsilcisi: Bu Yönetmeliğin kapsadığı alanda yetkili kuruluşa karşı imalatçıyı temsil etmek ve onun adına hareket etmek üzere imalatçı tarafından görevlendirilen, gerçek veya tüzel kişiyi, g) MARTOY: 28/6/2009 tarihli ve 27272 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğini (2007/46/AT), ğ) MOTOY: 23/12/2004 tarihli ve 25679 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçların Tip Onayı Yönetmeliğini (2002/24/AT), h) Onay Kuruluşu: Bir aracın, aksamın veya ayrı teknik ünitenin tip onayından bütün yönleri ile sorumlu olan, onay belgelerini veren ve gerektiğinde geri alan, diğer onay kuruluşlarıyla temasları yürüten, imalatçının üretim uygunluk düzenlemelerine uyup uymadığını belirlemekten sorumlu, teknik servisleri görevlendiren yetkili merci olan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını, ı) Tanıtım dosyası: Başvuru sahibi tarafından Teknik Servise veya Onay Kuruluşuna bilgi dokümanı (tanıtım belgesi) gereğince verilen bilgi, çizim, fotoğraf ve bunun gibi belgeleri içeren dosyayı, i) Tanıtım paketi: Tanıtım dosyası ile Teknik Servisin veya Onay Kuruluşunun görevlerini yerine getirmeleri sürecinde tanıtım dosyasına eklemiş oldukları deney raporları ve diğer belgeleri, j) Tanıtım paketi fihristi: Tanıtım paketi içinde bulunan belgelerin uygun bir şekilde numaralandırılarak veya bütün sayfaların tanımlanabilmesine imkan verecek şekilde işaretlenerek bir liste halinde yazılmasını, k) Teknik Servis: Bir deney laboratuvarı olarak Onay Kuruluşu adına bizzat Onay Kuruluşu tarafından da yerine getirilebilecek gerekli deneyleri yapmak veya bir uygunluk değerlendirme kuruluşu olarak yine Onay Kuruluşu adına bizzat Onay Kuruluşu tarafından da yerine getirilebilecek ilk değerlendirmeyi ve diğer deney veya muayeneleri yapmak üzere Onay Kuruluşu tarafından görevlendirilmiş bir kuruluş veya kurumu, l) Tip Onayı: Bir aracın, bu Yönetmelikte öngörülen teknik şartlara uygunluğunun belgelenmesi işlemini, ifade eder.
TSE EEC 93/34 İKİNCİ BÖLÜM Uygulama Usul ve Esasları Tip onayı başvurusu MADDE 5 (1) Tip Onayı belgesi başvurusuna ilişkin hususlar aşağıda belirtilmiştir. a) Araç için AT Tip Onayı belgesi başvuruları, tanıtım paketi içinde tanıtım fihristine uygun olarak düzenlenmiş tanıtım dosyasıyla birlikte imalatçı tarafından Onay Kuruluşuna yapılır. Tanıtım dosyası başvurudan itibaren onayın verildiği veya reddedildiği tarihe kadar onay kuruluşunun incelemesine açıktır. b) Belirli bir tipe ait Tip Onayı başvuruları, ancak bir onay kuruluşuna yapılabilir. Başvuru sahibi, başka bir ülkenin onay kuruluşuna başvuruda bulunmadığını bir yazı ile Onay Kuruluşuna bildirir. c) Onaylanacak her tip için ayrı bir başvuru yapılır. Tip Onayı işlemleri MADDE 6 (1) Onay Kuruluşu, bu Yönetmeliğin eklerinde belirtilen teknik şartları sağlayan aracın herhangi bir tipi için MOTOY un 6 ncı maddesine ve bu Yönetmeliğe göre tip onayı işlemlerini yerine getirir ve Ek-1 İlave 3'de örneği bulunan aksam tip onayı belgesini ve tip onayı numarasını verir. Teknik servisler MADDE 7 (1) TS EN ISO/IEC 17025 ve/veya TS EN ISO/IEC 17020 veya eşdeğer ulusal veya uluslararası standartları sağlayan, deney ve analizleri yapabilecek laboratuvar ve/veya teknik imkânları bulunan resmi ve özel kurum ve kuruluşlar, yapılacak protokolle belirlenecek şartlar çerçevesinde Bakanlıkça teknik servis olarak görevlendirilebilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Piyasaya Arz ve Tedbirler, Bildirimler ve Muafiyetler Piyasaya arz ve tedbirler MADDE 8 (1) Zorunlu işaretlemeler konusunda iki veya üç tekerlekli motorlu araçların piyasaya arz edilmesini düzenleyen prosedürler ve tip onayına uygunsuzluk halinde alınacak tedbirler hakkında MOTOY hükümleri uygulanır. Bildirimler MADDE 9 (1) Avrupa Birliğinin 2009/139/EC sayılı direktifi dikkate alınarak hazırlanan bu Yönetmeliğin uygulamaya konulduğu ve Onay Kuruluşu ile görevlendirilen Teknik Servisin adı ve adresi Avrupa Komisyonuna ve AB üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına bildirilir. (2) Onay Kuruluşu, tip onayı belgesi verdiği veya reddettiği her araç tipinin doldurulmuş tip onayı belgesinin bir kopyasını düzenlendiği tarihten itibaren bir ay içinde AB üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına bildirir. (3) Onay Kuruluşunca, bu Yönetmelik hükümlerine göre tip onayı belgesinin reddi veya geri çekilmesi veya tescilin reddi, geri çekilmesi veya satışın yasaklanması gibi alınan kararların dayandırıldığı nedenler ilgili tarafa bildirilir. Ayrıca mevzuat çerçevesinde alınan kararlarla ilgili tanınan süreler belirtilir. Muafiyetler MADDE 10 (1) Zorunlu işaretlemeler konusunda teknolojik olarak gelişmiş bu Yönetmelik kapsamındaki araçlar için tip onayı belgesi talep edilmesi halinde, Avrupa Komisyonuna ve AB üyesi ülkelerin onay kuruluşlarına bilgi verilerek, bunlara ulusal tip onayı belgesi verilebilir. (2) Onay Kuruluşu; ordu hizmetleri, sivil savunma, itfaiye hizmetleri ve kamu düzenini korumakla görevli birimler tarafından kullanılmak üzere imal edilen araçları bu Yönetmeliğin şartlarından muaf tutabilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler İdari yaptırımlar MADDE 11 (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin ihlali halinde 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri ile diğer ilgili mevzuat hükümleri uygulanır. Yürürlükten kaldırılan yönetmelik MADDE 12 (1) 16/11/2002 tarihli ve 24938 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan İki veya Üç Tekerlekli Motorlu Araçlar İçin Zorunlu İşaretlemeler İle İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (93/34/AT) yürürlükten kaldırılmıştır. Uygulama GEÇİCİ MADDE 1 (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki iki veya üç tekerlekli motorlu araçlar için zorunlu işaretlemeler için ilk defa Tip Onayı alacak araçlar 1/3/2013 tarihinden itibaren, Tip Onayı mevcut araçlar ise 1/9/2013 tarihinden itibaren bu Yönetmelik şartlarını sağlamak zorundadır. (2) Bu Yönetmelik kapsamındaki iki veya üç tekerlekli motorlu araçlar için zorunlu işaretlemeler için, 12 nci madde ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre AT Tip Onayı belgesi olan araçların kapsam genişletmelerinde bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. (3) Bu Yönetmelik kapsamındaki iki tekerlekli motorlu araçların zorunlu işaretlemeleri için, 12 nci madde ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe göre AT Tip Onayı belgesi olan araçların mevcut deney raporları Teknik Servis tarafından uygun görülmesi halinde kabul edilebilir. Ulusal tip onayı belgesi 2
GEÇİCİ MADDE 2 (1) Avrupa Birliğinde uygulaması kabul edilene kadar araca AT Tip Onayı belgesi yerine Ulusal Tip Onayı belgesi verilir. Yürürlük MADDE 13 (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 14 (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür. Ek-1 1 - GENEL İKİ VEYA ÜÇ TEKERLEKLİ MOTORLU ARAÇLAR İÇİN ZORUNLU İŞARETLEMELER İLE İLGİLİ ŞARTLAR 1.1 - Bütün araçlarda, aşağıda belirtilen bir plaka ve işaretleme bulunmalıdır. Bu plaka ve işaretlemeler imalatçı veya imalatçı temsilcisi tarafından iliştirilmelidir. 2 - İMALATÇI BİLGİ PLAKASI 2.1 - İlave 1 de örneği gösterilen bir imalatçı bilgi plakası, kullanım esnasında normal olarak değiştirilmeyen kısma kolayca ulaşılabilir bir noktada sıkıca takılmalıdır. Aşağıdaki bilgiler sırasıyla, silinmez bir şekilde ve kolayca görülebilir olmalıdır. 2.1.1 - İmalatçının adı; 2.1.2 - İki veya üç tekerlekli motorlu araçların tip onayı konusunda MOTOY'un 8 inci maddesi açıklandığı şekilde tip onay işareti; 2.1.3 - Araç tanıtım numarası (VIN); 2.1.4 - Statik ses seviyesi:... devir/dakikada (min -1 )...db(a) 2.2 - Bu Ekteki madde 2.1.2 de istenen tip onay işareti, statik ses seviye değeri ve bu Ekteki madde 2.1.4 te gerekli olan devir/dakika sayısı zorunlu işaretlemelerin aksam tip onayı kapsamında değildir. Bununla birlikte, bilgilerin bu kısımları, onaylanmış olan tipe uygun olarak imal edilen bütün araçlara takılmalıdır. 2.3 - İmalatçılar ilave bilgileri, sadece bu Ekteki madde 2.1.1 den madde 2.1.4 e kadar olan maddelerde istenen bilgileri içeren açıklıkla belirginleştirilmiş dikdörtgen dışına, zorunlu işaretlemelerin bir kenarına veya altına iliştirebilir (Bakınız bu Ekteki İlave 1 e). 3 - ARAÇ TANITIM NUMARASI Araç tanıtım numarası, imalatçısı tarafından her bir araç için verilen karakterlerin kombinasyonundan meydana gelir. Tanıtım numarasının amacı, her bir aracın, 30 yıllık süreyle başka herhangi bir bilgiye ihtiyaç duymadan imalatçısı vasıtasıyla tanımlanmasını belirsizliğe sebep vermeden sağlamaktır. 3.1 - Araç tanıtım numarası imalatçının bilgi plakasında yer almalıdır. Ayrıca, kolayca ulaşılabilen bir noktada, şasi veya çerçeve üzerinde silinmesini veya değişmesini önleyecek şekilde çekiçlenmeli veya damgalanmalı ve aracın sağ yarısı üzerinde yer almalıdır. 3.1.1 - Araç tanıtım numarası, aşağıda gösterildiği gibi 3 kısımda olmalıdır. 3.1.1.1 - Birinci kısım, araç imalatçısına verilen ve o kişinin tanımlanmasını sağlayan koddan meydana gelir. Kod, Uluslararası Standardizasyon Kuruluşu (ISO) nun yetkisinde faaliyet gösteren
TSE EEC 93/34 uluslararası kuruluşun uygulaması ile aynı paralelde imalatçının tescil edildiği adresin ülkesinde yetkili merciler tarafından verilen üç karakterden (harf veya rakam) ibarettir. Birinci karakter coğrafik bir alanı, ikincisi coğrafik alan içindeki bir ülkeyi, üçüncüsü ise özel bir imalatçıyı gösterir. İmalatçı, her yıl 500 den daha az araç imal ettiği durumlarda, üçüncü karakter daima 9 dur. Bu imalatçıyı tanımlamak için, yukarıda belirtilen yetkili, üçüncü kısmın üçüncü, dördüncü ve beşinci karakterlerini de vermelidir. 3.1.1.2 - İkinci kısım, aracın genel özelliklerinin (tip, varyant ve mopedler için versiyon) açıklanması amacıyla altı (harf veya rakam) karakterden oluşur. Her bir özellik bir kaç karakterle gösterilebilir. Eğer imalatçı bu karakterlerden bir veya daha fazlasını kullanmıyorsa, kullanılmayan boşluklar alfabetik veya sayısal karakterlerle doldurulmalı ve seçim imalatçıya bırakılmalıdır. 3.1.1.3 - Üçüncü kısım, sekiz karakterden oluşur, sayısal olması gerekli olan ve diğer iki kısımla birleştirilen son dört karakter, özel bir aracın açıkça tanımlanmasını sağlamalıdır. Karakterlerin toplam sayısını elde etmek için, her hangi bir kullanılmayan konum 0 ile doldurulmalıdır. 3.1.2 - Araç tanıtım numarası, mümkün olduğu durumlarda, tek bir satırda olmalıdır. Bu satırın başlangıcı ve sonu, ne Arapça rakamlardan ne de büyük Latin harfi olmayan ya da bu tür herhangi bir karakterle karışması mümkün olmayan bir sembol ile işaretlenmelidir. Bunlardan hariç olarak ve teknik sebeplerle araç tanıtım numarası iki satırda olabilir. Bununla birlikte, bu durumda üç kısmın herhangi bir yerinde hiçbir ara bulunmamalı ve her bir satırın, başlangıcı ve sonu, Arabik rakamlardan veya büyük Latin harfi olmayan ya da bu tür herhangi bir karakterle karışması mümkün olmayan bir sembol ile işaretlenmelidir. Bir satırdaki üç kısım (bu Ekteki madde 3.1.1 de) arasında, belirtilen sembolün girişine de müsaade edilir. Karakterler arasında boşluk olmamalıdır. 4 - KARAKTERLER 4.1 - Latin harfleri ve Arabik rakamlar, bu Ekteki madde 2 de ve madde 3 tee belirtilen işaretlemelerin tamamı için kullanılmalıdır. Bununla birlikte, bu Ekteki madde 2.1.1 de, madde 2.1.3 de ve madde 3 te belirtilen bilgilerin kullanıldığı Latin harfleri, büyük harf olmalıdır. 4.2 - Araç tanıtım numarasında; 4.2.1 - I, O ve Q harfleri veya tireler, asteriks ve diğer özel işaretler yasaktır. 4.2.2 - Harfler ve rakamlar aşağıdaki asgari yüksekliklerde olmalıdır. 4.2.2.1 - Şasi veya çerçeve veya aracın herhangi benzer diğer bir yapısı üzerine yerleştirilen karakterlerde, 4mm olmalıdır. 4.2.2.2 - İmalatçının bilgi plakasının üzerine yerleştirilen karakterlerde 3 mm olmalıdır. 4
Ek-1 İlave 1 İMALATÇI BİLGİ PLAKASI ÖRNEĞİ Aşağıdaki örnek, hiç bir şekilde imalatçı bilgi plakaları üzerinde gerçekte belirtilen bilgileri veya araç plakalarının boyutlarını, harfleri veya rakamları etkilememelidir. Bu sadece örnek olarak verilmiştir. Ek-1 deki madde 2.3 de belirtilen ilave bilgiler aşağıdaki dikdörtgen içerisinde gerekli olan bilginin altına veya bir tarafına yerleştirilebilir. Kısa açıklama: STELLA FABRICA MOTOCICLI e3 5364 3GSKLM3AC8B120000 80 db(a) - 3750 devir/dakika Yukarıdaki plaka örneğinde, ilgili araç Stella Fabrica Motocicli Fabrikasında imal edilmiş ve 5364 sayısı ile İtalya (e3) da tip onayı alınmıştır. Tanıtım numarası (3 GSKLM3AC8B120000), aşağıdaki bilgileri ihtiva eder. Birinci kısım (3GS): - 3: Coğrafik alanı (Avrupa) - G: Coğrafik alanda bulunduğu ülke (Almanya) - S: İmalatçı (Stella Fabrica Motocicli) İkinci kısım (KLM3AC): - KL: Araç tipi - M3: Varyantı (araç karoserisi) - AC: Versiyon (araç motoru) Üçüncü kısım (8B120000) - 8B12: Aracın tanıtımı ve tanıtım numarasının diğer iki kısmının birleşimini - 0000: Gerekli olan toplam karakter sayısını oluşturmak için 0 ile doldurulan kullanılmayan konumları. Statik ses seviyesi, 3750 devir/dakikada 80 db(a) dır.
TSE EEC 93/34 Ek-1 İlave 2 İKİ VEYA ÜÇ TEKERLEKLİ MOTORLU ARACIN BİR TİPİNİN ZORUNLU İŞARETLEMELERİ KONUSUNDA BİLGİ DOKÜMANI (TANITIM BELGESİ) (Araç tip onayı başvurusundan ayrı olarak verildiğinde, aksam tip onayı için başvuruya eklenecektir.) Başvuru No (başvuran tarafından verilir) :... İki veya üç tekerlekli motorlu aracın bir tipinin zorunlu işaretlemeler konusunda aksam tip onayı için başvuru, MOTOY un Ek-2, Bölüm A sında yer alan aşağıdaki maddeleri içermelidir. - Madde 0.1, - Madde 0.2, - Madde 0.4'den madde 0.6'ya kadar, - Madde 9.3.1'den madde 9.3.3'e kadar. 6
Ek-1 İlave 3 İKİ VEYA ÜÇ TEKERLEKLİ MOTORLU ARACIN BİR TİPİNİN ZORUNLU İŞARETLEMELERİ KONUSUNDA AKSAM TİP ONAY BELGESİ Onay Kuruluşunun Adı..Teknik servisi tarafından verilen tarihli ve No lu rapor. Aksam tip onay No: Kapsam Genişletme No: 1. Aracın ticari markası veya adı.. 2. Aracın tipi..... 3. İmalatçının adı ve adresi... 4. İmalatçı temsilcisinin adı ve adresi (varsa).. 5. Deney için aracın sunulduğu tarih 6. Aksam tip onayı verildi/reddedildi (1) 7. Yer:.. 8. Tarih:... 9. İmza: (1) Uygulanmayanı çiziniz