TRAFİKTE GÜVENLİK VE ÇAĞDAŞ UYGULAMALAR SEMPOZYUMU

tmmob matcïna mülıendisleri odası TRAFİKTE GÜVENLİK VE ÇAĞDAŞ UYGULAMALAR SEMPOZYUMU 26-28 Kasım'1993 İZMİR Trafikte Eğitimin Önemi ve Yaya Hakları Gülümser ÇETİNER Trafik Kazalarını Önleme Derneği Başkanı 221

Gülümser ÇETİNER 1948'de İzmir'de doğdu 1972'de Ege Üniversitesi Kimya Müh. Fakültesinden mezun oldu. 1978 yılından beri Kıymetli Metal ^ Analiz Labaratuvan sahibi. 1992 Ekim ayında Trafik Kazalarını Önletne Derneğini kurdu. Halen Dernek Başkanlığım yürütmektedir,

TEAFİKTl EĞİTİMtN ÖNEMİ VE YAYA HAKLARI Teknolojinin getirdiği olanakların eşit olarak kullanılmadığı ülkemizde YAYA HAKLARI düşünülmeyen bir olgudur. Sanayileşme ve mekanizasyonla birlikte, ulaşımda da teknolojinin gelişmesi, kent içi ulaşımı motorlu araçlara yöneltmiştir. Kent nüfusu arttığından makroformda yayılmalar olmuş, konutokul, işyeri -yolculuklarının mesafesinin artması motorlu araçlara bağımlılığı arttırmıştır, Bu gelişmelerle birlikte yaya, binek hayvanı ya da at arabaları için yapılan yollar, motorlu araçlar içindar kalmış ve trafiksorunlan artmıştır. Daha önce yayaların kullandığı alanlar araç trafiği yada park yeri olarak amacı dışında kullanılır olmuştur, Bu durum özellikle merkez ve eski kentte çözümlenmesi güç sorunlara yol açmış, yeni yerleşim alanlarında da geleceğe dönük planlar yapılmadığından yaya haklarını yok sayan biçimde gelişmektedir. Kent içinde gün boyu yapılan toplam yolculukların üçte biri yaya yolculuklarıdır. Bu değer % 581 okul, % 221 alisveris f % İli iş amaçlı olmak üzere ö^el araç ile yapılanların yaklaşık 2.5 katıdır. Biz yayalar (araç sahibide olsak) kent" nüfusunun büyük çoğunluğunu meydana getiren, çocuklardan, hamilelerden, yaşlılardan ve çeşitli özürlülerden, herhangi bir biçimde yük taşıyanlardan toplumun her kesiminden oluşan bir kitleyiz. Yayalık: Diğer insanlara ve çevreye hiçbir zarar vermeyen insanın kendi sağlığına da katkıda bulunan bir ulaşım biçimidir. Kendi enerjisinden başka enerji tüketmez, çevreyi kirletmez, park ederek alan işgal etmez, çarpışmada ölüm yaratmaz, Bu dost ve insancıl ulaşımı seçen bizler ne yazık ki çağdaşlaşmanın getire-.ği yapılaşma, mekanikleşme ve özel araç artışının sonuçlarından olumsuz etkilenmekte ve guiorek daha fazla zarara uğramaktayız, Şu an trafik ölümlerinde dünya birincisi olmanın ötesini (yaya ölümleri ki % 70 olmasına rağmen tekil ölüm olduğu için gündeme gelmiyor) şehir içi ti ıf!k ölümlerinde de dünya rekoru kırmış bükmüyoruz. Trafik kördüğümüne getirilen çözümler hep motorlu araç trafiğini rahatlatmaya yönelik olup, bu çözümlerin hepsi sorunu ortadan kaldıracağına çözümü daha da zorlaştırdı. İ.-u nedenle yayaların motorlu araçlar karşısında yalnız gppedilmiş haklan bakımından savunmasız bırakılmaları büyük haksızdır» Gezinti yapılan, insanın tanıdıkları ile restleştiği, ayak üstü sohbet ettiği ve birlikte dolaştığı» iş amaçlı, alışveriş amaçlı kullanım alanı olan kaldırımlar ve yaya yolları çeşitli engeller sonucunda, fiziksel olarak sıkışık ve psikolojik olarak baskıcı bir ortam içinde amaçlarına hizmet edemez duruma gelmiştir*. Yaya alanları ve bunlara ulaşan yaya yolları tasarımındaki amaç öncelikle bir ulaşım türü olarak yaya yolculuklarına mekan açmak ve ayni zamanda trafik kargaşasından, araç işgalinden arındırılmış sosyal, kültürel yaşamı zenginleştiren mekan oluşturmak olmalıdır. Kont yaşımımn odak noktası olan sokaklar, meydanlar ve y ıya alanları bir kentin karakterini tanımlar. Şu an İzmir'de 400.000 araç var, Buna günde ortalama 200 f e yakın araç ekleniyor. Kent içi yolların uzunluğu 1,300 km«bütün araçların yolda olması durumunda araç basma 4 mntre düşüyor, Mevcut kapalı, açık otopark kapasitesi 10,000 civarındadır. Bu demektir ki 390.000 araç V llarda kaldırımlarda, Bu nedenle kent merkezlerinde yürüyemiyor araçların ve engellerin arasından süzülüyoruz. 223

YAYABÖLGELlEİı Yaya bölgeleri bütünüyle yayalara ait olan açık hava kent mekanlarıdır. Bu mekanlar yayalar tarafından geçiş,dolaşma, oturma, kültürel etkinlik olarak Özgürce kullanılır. Bu bölgeler motorlu araç trafiğine ve parkına kesinlikle kapalıdır. Yaya bölgelerinin girişi çıkışı yaya akışını engellemeyecek fiziki elemanlarla (örneğin zincir germeden, demir kapı yapmadan) kontrol altında tutulur. Yaya bölgelerine resmi araç dahil hiçbir araç giremez. Temizlik - çöp - yangın söndürme vb, gibi hizmetlerin yerine getirilmesi ve yaya bölgesindeki dükkanların servis alabilmeleri için yayaların bulunmadığı (çok erken veya çok geç) bir saatte yapılmalıdır. Acil durumlar hastalar, doktor muayenehar eleri v.h. için yaya bölgesinin içinde, elektrikle çalışan ambulans tipi bir araç bulundurulabilinir. Yaya bölgelerine tek basma veya grup halinde durmak, bakınmak, oturmak, dolaşmak, beklemek, buluşmak, vb. türlü etkinliklerle veya eylemsizlikte bulunmak, bütün yayaların hakkıdır. Kent insanının, yeni yaya bölgeleri talep etmek ve mevcut yaya bölgelerini genişletmek renklendirmek, güzelleşmesini istemek haklan vardır* YAYA YOLLARI: Yaya yollan varmak istedikleri yero (işyeri, konut, çarşı, alışveriş merkezi, park, okul, kütüphane, sinema, sportif faaliyetler) veya ona en yakın noktaya yürüyerek ulaşmayı tercih edmıler için özel olarak hazırlanmış, tamamı yayalara ayrılmış, yürüyenlerin ihtiyacı olabilecek hizmetlerle donatılmış motorlu araç trafiği ile mümkün olduğunca kesişmeyen güvenilir, bakımlı, temiz kendine özgü alt yapısı olan (aydınlatma, telefon vb, gibi) bîr ulaşım altyapı sistemidir. Yaya yolunun sağlıklı bîr biçimde sn birikmeyen, çamur tutmayan bir malzeme ile kaplanmış, görsel çekiciliği olması içinde ağca, çiçok gibi bitkilerle, bezenmiş, oturma-dinlenme yerleri ile donatılmış, güvenlik içinde yürüme kolaylığı sağlayacak biçimde olması gerekir. Bu yollara paralel bisiklet yolları oluşmalıdır. Yaya yollarını ve bisiklet yollarım kullananlar arttıkça motorlu araç trafiğinden kaynaklanan hava kirliliği ve gürültü azalacaktır, Bu nedeniş bu yolların kullanımı teşvik edilmelidir. YAYA YOIXARINDAKt, KALDIRIMDAKİ ENGELLER: - Telefon, telgraf direkleri, - Direklere bağlı çöp kutuları, çöp bidonları, - İşaret» reklam direkleri, - Elektrik trafoları, - Gazete bilet, ekmek satış, polis kulübeleri, - Beton saksılıklar, - Otobüs durakları, - İnşaat tahta perdeleri, - Parkmetreler, - Yol kenarındaki dükkanların sokağa yaptığı taşmalar,» Molos veya diğer malzeme yığını, odun, kömür yığınları, - Seyyar satıcıların tezgahları, - Otobüs, bilet kuyrukları. 224

YAYA KALDIEIBIININ SAHİP OLMASİ GEREKEN NİTlLİELEBi Yayalar temiz ve bakımlı, engelsiz yaya kaldırımlarında yürüme hakkına sahiptir. Temizlik periyodik olarak, onarım ise sorun olduğu anda talebe bağlı olarak yerel yönetim tarafından yapılmalıdır. Yaya kaldırımları çeşitli ağaçların gölgesiyle güneşten korunmalı ağaçların çiçekleri^ kokuları görünüşteki güzellikleri ile süslenmelidir. Yaya yolları, geceleri standart bir biçimde aydınlatılır, Gece gündüz arasında kullanılabilme farkı ortadan kaldırılmalıdır. Kent yapısına göre kaldırım kenarlarında pastanelerin, kahvehanelerin, lokantaların, yeme içme yerlerinin vb. masaları, sandalyeleri bulunabilir. Merkezi yerlerde, yaya kaldırımı kenarında bazı satış birimleri olabilir, (kitap? kartpostal, hediyelik eşya vb.) bunlar geçişi engellemeden yayaların yürüyüş güzergahım zenginleştirir özellikte olmalıdır, YAYA SAĞLIĞI AÇISINDAN: Yayaların özellikle bebeklerin çocukların ve hamilelerin egzos gazlarıyla zehirlenmeden, motorlu araçlar tarafından tehdit altında tutulmadan, sağlıkları olumsuz etkilentreksizin yürüyebilmelidirler. Bu nedenle: Motorlu taşıtların egzos gazları için filtre bulundurmaları, kurşunsuz benzin kullanmaları gerekmektedir, Motorlu taşıtlar çeşitli biçimlerde (fren-patinaj vb. dahil) gürültü çıkararak ve gereksiz klakson çalarak yayaları rahatsız edemez. Motorlu taşıtlar yol üstünde birikmiş su, çamur ve diğer kirliliği sıçrat/mamaya özen göstermelidirler. YAYA GEÇİŞLERİ Yaya yollarının, kendi güzergahları gereği olarak,motorlu trafik yolunu kestiği her nokta yaya geçididir. Ve buralardaki üstünlük yayalara aittir. Yaya geçitlerinin önceden yol üstünde bilinen şekliyle belirlenmiş olması ve trafik lambalarıyla donatılmış olması gerekir ancak işaretlenmemiş ve trafiklambasıyla donatılmamış olsa dahi, bütün sokakların ağızlan ve özellikle ticaret bölgeleri, okul, stadyum, pazar yeri vb. gibi doğal olarak geçit ihtiyacı nlan yerlerde sürücülerin kendiliğinden, dikkatli ve yayalara karşı saygılı olmaları gerekir, İŞARETLENMİŞ VE TRAFİK LAMBASINLA DONATILMIŞ GEÇİTLER Zebra işaretleri: Yayaların sokağı, caddeyi, meydanı geçmek ihtiyacını yoğun olarak hissedebileceği her geçiş alanı, sürücüler için önceden trafik lambası ile belirlenir ve trafik yolunun üstü çizilerek işaretlenir. Motorlu araçlar zebra işaretli geçitlerin üzerine gelmeden durur ve zebra geçidini varsa sinyal ışığı yayalara geçil verdiği sürece yoksa yayalar geçiş yaptığı sürece yayalar için boş bırakır. Zebra geçitlerine hiçbir biçimde park edemez, Bir kavşak noktasına gelinmiş olsun veya olunmasın ana ulaşım yollan dahil, bütün yolların üzerinde, yayaların gereksindiği kadar sık yaya geçidi yapılır. Motorlu trafiğin kesintiye uğraması kaygısıyla geçit sayısı nznltılamaz. Yayalar için yanan yeşil ışık süresi çocuk, çocuklu, fiziksel özürlü, yaşlı yayalarda görünümle tutularak karşıya geçişin gerektirdiği yürüme zamanına göre hesaplanır. Yaya geçidindeki binnci ihtiyaç, yayanın trafik yolunu sağlimen, kaygısızca,telaşa, paniğe kapılmadan geçebilmişidir. Sinyal ışığının yanı sıra görme özürlüler için sesli sinyallerinde konması gereklidir, Kavşaklarda yayalar için yanan yeşil ışıkların haşlama ve bitme zamanları, kombine geçiş yapmak isteyen yayaları gözönünde tutarak düzenlenmelidir. Yayalar durmadan düzey değiştirmek zorunda kalmamalı, alt ve üst geçitler için merdiven tırmanmak zorunda bırakılmamalıdır. Yayalık genolliklo bir nçık hnvn, açık mokan olgusudur. Ynyalnr geçit nedeniyle de olsa yer altında veya üstündeki kapalı mekanları kullanmaya zorlanamaz. Zemin 22$

kodu öncelikle yayalarındır. Ancak kaçınılmaz zorunluklardan ötürü, üst veya alt geçit gerekiyorsa yürüyen merdivenli sakat ve çocuk arabalarının geçişini kolaylaştıracak tarzda düzenlenmelidir. Trafik polislerinin'eğitim programlarına yaya haklarını korumanın da görevleri arasında olduğunu öğretecek bilgilerin konması gerekir, Yayalar ulaşımın sorun yaratmayan kesimi olarak daha çok gözetilmelidir. Yaya geçişlerindeki işaret boyalan silindikçe yenilenmeli» sinyal ışıklan bozuldukça onanlmalıdır. Bu bakım ve onarım yerel yönetimin görevidir. İŞARETLENMEMİŞ ve TRAFİK LAMB ASIYLA DONATILMAMIŞ GEÇİTLEH? Her* sokağın ağzı doğal bir yaya geçidir, Sürücülerin işaret ve sinyal ışığı olmasa bile buralarda, yayaların her türlü geçişi yapabilmesi olasılığı, sürücüler tarafından gozönünde tutulmalıdır. Yayalar bi kenti herkescleıı daha çok algılarlar. Kent merkezlerindeki yaya bölgeleri, yaya yollan veyj kaldırımları, toplumsal etkileşimi, insan ilişkilerini, genişletecek biçimde bir iletişim rnekam olarak düşünmelidir. Yayalar buralarda, motorlu araçlar tarafından fiziki ve psikolojik olarak rahatsız edilmemelidir. Yayalık, bisikletli!iğin kardeşidir ve diğer ulaşım sistemleriyle eklemlenebilen bir karakterdedir. Toplu taşımın yayalıkla bütünleşmesi için ekolojik bakımdan çevreyi kirletmeyen, yoğunluk ve taşıma'standartlarına uygun," özürlülerdahil bütün yayaların kullanabileceği biçimde tasarlanmış olması gereklidir. SONUÇ OLARAK: - Bütün yerleşim merkezlerinde, övgün ve yaygın yaya kaldırımı bulunmalıdır. - Araçlar yaya kaldırımına park etmemelidirler, * Kaldırımlar üzerindeki bütün fiziki ve toplumsal engeller, serbest yürüyüşü aksatmayacak biçimde düzenlenmelidir. - Yayaların egzos gazlarıyla zehirlenmemesi, gürültüyle rahatsız olmaması, üzerlerine çamur, toz vb sıçratılmamak için önlemler alınmalıdır. Toplu taşım dışındaki araçlar merkeze girmekten men edilmelidir. - Yaya bölgeleri her türlü motorlu araçtan arındırılmalıdır. - Yayaların, ihtiyacı kadar sık yaya geçidi yapılmalıdır. - Yaya geçitleri işaretlenir ve buralar hiçhirbiçimde araçlar tarafından işgal edilemez, - Yayalar için yeşil ışık süresi gerekli yürüme.süresine göre ayarlanmalıdır. - Zemin katı yayalarındır. Cîencl kural olarak yayalar üst ve alt göçülere zorlanamaz, - Her çocuğun okula, yaya yolundan güvenlik içinde gitmesi sağlanmalıdır. - Yaya yoluna paraln! bisiklet yolları yapılmalıdır, - Kent yönetimi yaya yolunu hizmet ve teftişlerle donatmalıdır. - Ynynîık insanlar arası etkileşimi arttırıp, kentsel kültüre katkıda bulunduğu için desteklenmelidir, --Trafik polisi yayaların haklarını da gözetmelidir, - Kaldırımlar, yaya bölgeleri, yaya yollan, yaya geçitleri ile ilgili kararların alınmasına katılmak hakkına sahip olmalıdırlar, ÇÜNKÜ* - KENT YAŞAMININ GERÇEK SAHİPLERİ YAYALARDIR; - YAYA GEÇİTLERİNDE ÜSTÜNLÜK MUTLAK OLARAK YAYALARINDIR ; - YAYA KALDIRIMLARI YAYALARINDIR; - HERKESİN ÎSTEDÎĞÎ YERE YAYA YOLLARINDAN GÎTME HAKKI VARDIR; - YAYALIK İNSANA v e ÇEVEEYE DOST ULAŞIMDIR. 7M

TRAFİĞİN EĞİTİM BOYUTUs Teknolojinin akıl almaz bir hızla insan yaşamını değiştirdiği günümüzde, insanın yaşam düzeyini yükseltme geliştirme amacma yönelik bir çok buluş ne yazık ki yaşamı sonlandmr hale geldi. Bunun en tipik en kanlı, en acımasız örneğini TRAFlK KAZALARI oluşturmaktadır. Trafik olaylan en korkulan doğal afet olan depremden onlarca kez fazla can ve mal kaybına sebeb olan yapay afet halini almıştır. Bu olayların oluşumunda dikkat, eğitim, geenek, psikolojik faktörler gibi birçok etken rol almaktadır. Ancak bu etkenler üzerine alınacak tedbirler kısa vadede sonuç getirmekten uzaktır, Eğitim ise alt yapı oluşturmaktır, EĞİTİM: Kuralları öğrenmek değil uygulamaktır, insanın haklarını yasal yollarla almasıdır, Cumhurbaşkanı da olsa kurallara uymayanı uymaya davettir, tepki göstermektir, halkın asil meclistekilerin vekil olduğunu bilmektir, konuşmak ve uygulamamak hastalığından kurtulmaktır, bitmek bilmeyen olayları rehavetle izlememektir, saymaktır saygınlıktır.-.. ÎNSAN OLMAKTIR. OKUL EĞİTİMİ: Okul çağı insanların eğitimi, M.E.B.'ınca gerçekleştirilmektedir, Bu eğitim de üzücüdür ki kendi içinde kangren olmuştur. Herhangi bir problemin çözümü, sorunun ortadan kaldırılması (en azından bu durumu ile) beklenemez, Sanıyorum iki yıldır ilk okullarda Çevre sağbğî ve Trafik okuma dersi kondu. Yetersiz ve sorunun çözümü için cılız kalan bir uygulama. Daha önce ders olarak yok idiyse de, ünitelerde konu olarak vardı. Trafik haftası veya günlerinde, Trafik polisinin de katılımıyla Film» video gösterileri ve okul içi etkinlikleri ile çocuklara birşoyler verilmeye çalışılıyordu, Ama görüyorsunuz ki sorun hala büyüyor, Bu şekilde çözülmeyecek. ÇÜNKÜ: Eğitim öğretimde bireylerin vücut, zeka gelişimlerinin yeterli olmasının yanında, verim alınabilmesi için, öğrenime ilgi daha çok istek daha da önemlisi birey için ihtiyaç haline gelmiş olması gerekir, Öğretilmek istenenin. Oysa bu yaştaki çocuklar oyun çağındadır. Çevreyi algılamak, heye-canlarım boşaltmak, duygularını yaşamak isterler. Akıl yürütme yetenekleri yeterince gelişmemiştir. Yaşamsal yönelimlerinde doğal güdüleri egemendir. Asıl yönlendirici ANA - BABA, Eğitimciler, Yetişkinlerdir. Şimdi bu çocuğa trafik eğitimi verelim, Vermek istediğimiz biçimde almaz, onun için ihtiyaç değildir. Kaldı ki trafik ve çevre dersi uygulayımdan uzak bilgi aktarma, belletme olarak verilirse, ancak bilgileri e? berler, kendisinden isteyince tekrar ecînr. Bu bilgileri bu çağdaki yaşamlarında uygulayabilme şansları çok azdır, Bu bilgilere ihtiyacı olduğunun farkında değildir. Çocuk topunun peşinden koşuyorken, bisikletini sürüyorken, hele bisikleti yeni alınmış, kendisine coşku-gurur veriyorsa, mutlaka büyüklerden gördüğü şaha kalkmış bisiklet sürme numarasını deneyecektir, Sıkı tenbihlense de hatta yasaklansa da fırsatı buidumu da gizlice deneyecektir o olayı. Bu kaçınılmazdır. Üstelik çocuk böyle coşku ve heyecanla oynuyorkrn çevresini algılayabilmesi azalır, çevreden gelebilecek tehlikelere karşı, (aracı farketmeme gibi) daha da savunmasız kalır. Eğitim öğretimin amaca uygun şekilde gerçekleştiğini, olumlu davranış geliştiğinde soyliyebiliriz. Okul çağı çocukları daha çok ailesi, öğretmeni ve yakın çevresindeki yetişkinlerin davranışlarını taklit ederek davranış geliştirirler. Şimdi çocuğunu sürekli im fiğe karşı uyaran, onun bilgilenmesini, eğitimini isteyen bir yetişkin, çocuğu arabada, ışıklara, kurallara, uymuyor, hız limitini aşıyor trafik için yapılmaması gereken ne vnrea yapıyorsa, çocuk olayı babasının davranışları biçiminde algılayacaktır, Onun beynin ene kadar bilgi dcpolnrsnk depolayalım babasını taklit edecektir. Hatta ha basının trafikteki davranırlarını, yetişkinliğin gereği olarak algılayıp, büyüme çağında büyümüşlüğünü kanıtlamak için böyle davranacaktır. Durum bc)yle olunca trafik eğitimi vermeyelim mi? Elbette ki verelim ama biçimiyle değil. 771

llk, Orta, Lise dereceli okullarda, trafik kurallarını öğrencininyaşma uygun metodlarla, anlayacağı bir programla uygulamalı olarak öğretilmelidir, 11 yıl boyunca trafik dersi gören oğrencmintrafik konusunda ek bilgiye ihtiyacı olmayacağından, ehliyet için başvurduğunda yalnızca direksiyon kursu ve sınavına tabi tutulması yeterli olacaktır, YETİŞKİNLERİN EĞİTİMİ: Eğitim biliminin kuralları yetişkinler içinde geçerlidir. îlgi, istek, ihtiyaç, yeterlilik, hazır olma gerekir eğitilmeleri için. Yetişkin birey, pek çok bakımdan kendisini yeterli görmekte, yanlışlıklardan çoğunun kendi dışındaki nedenlerden kaynaklandığım veya kendisi dışındaki etkenlerin kendisini yanlışa zorladığını düşünmektedir. Böyle olunca doğrusunu ortaya koyabileceği davranışının dışında davranış gerçekleştirmekte kendisini haklı bulur. Eritilmeleri için gerekli olan istekleri yoktur. Yetişkin bireylerde. Oysa durum hiç te öyle değildir. Bu bir toplumsal sorunsa, Trafiğe katılan herkes eşit değerde sorumludur. Sonuçlarından, Yetişkinlere aşıl verilmesi gereken budur. Bunu vermek te, tüm resmi özel ku~ ııım kuruluşlarından daha çok basın yayma, televizyona yani medyaya düşmektedir, O medya ki toplumu etkileme yönlendirme gücünün boyutları ürkütücü düzeylere gelmiştir, günümüzde. Bu güç toplumsal sorunların çöaümüne kanalize edilmedikçe medya topluma birşeylcr vermek yerine toplumu para kazanma aracı yapmaya çalışmaktadır. Şoylefci: SOP yıllarda biraz tutmuş, gazete, dergi, televizyon, kanal bu tutmuşluğunu hemen pa^av*. çevirmenin yolunu pazarlama şirketi kurmakta bulur. Medyanın ülkemizde yapabildiği vn elkr'i işlevi bu/oysa toplumda çözülmesi gereken bir çok sorun yanında, trafik sorunu içühîe ıredypnm yapabileceği birşeyler olmalı. Sansasyon yaratacak trafik olaylarım haber olarak kullanmaktan başka, Bu da gösteriyor ki trafik sorununun çözümünü toplum bireylerinin, yaşamı, insanı ve trafik olaylarının algılayış biçiminde oluşturulabilecek olumlu değişikliklerle mümkündür. Trafik sorununa toplumun bakışı hep kaza, kader, alinyazısı gibi algılayıp ve sonuçlarına katlanmaktır. Bu bakış Türk toplumu kültüründe dinsel inançların ağırlığı ile ortaya çıkmıştır. Kaderci, sorunların çözümünü Tanrıya havale eden bir tutumdur. Adam kamyonuna büyük puntalarla yazmıştır. M ALLAH KORUSUN" kamyon olmayıp son model mercedes, bilmem ne otomobil olsun aracı, zihniyet aynıdır. Kendi korumasını ALLAH'a. Karşısındakine getireceği zarar da zaten karşısındakinin kaderidir. Durum böyle olunca iki kadeh atıp direksiyona oturmanın sakıncası yoktur. O yılların şoförüdür, O usta şofördür. Ama Sunutları, gelinen durum insanlığın ayıbıdır. Sorunun çözümünü burada aramalıyız. tıısan olma bilincine varmış, yanında, karşısında, çevresine bulunanlara ve olaylara karşı kendini sorumlu duyabilen, insanı seven sayan bireylerden oluşan bir toplum olabilirsek kurtuluş buradadır, Banım için: Yollarda, sokaklarda, garlarda, hastanelerde, kamu kurum ve kuruluşlarda, televizyonda, radyoda, gazetelerde her yerde, her an herkesin gözünün içine sokarcaeırıa, kulakları çınlatırcasina alış vesloganlarla insan beynini etkilemeliyiz. SÜEÜCÜLİEÎN EĞİTİMİ! Bugünkü sistem yerine çağın ve toplumun gereklerine uyan bir sistem getirilmeli, katılımsız belge verme önlenmeli, daha doğrusu kurs değil, en az bir yıllık okul eğitimi veren, sadece direksiyon degii, trafik için gerekli her türlü bilgiyi vermenin yanında, sürücülere insan sevmeyi, insan varlığının en kutsal varlık olduğunu kvratmayı başarabilecek eğitimi verebilen bir sistem oluşturulmalı. POLİSİN EĞİTÎMt: Polisin eğitiminde ilk koşul; Polis trafik sorunununçözümüne inanmalı, polis bu konuda idealize edilmeli. Kendisi için gerekli olan mesleki teknik bilgi donanımı yetmez, İnançla - İsrarla ideali için uğraş verebilmeli, çözüm üretmeli, emir komuta zinciri içinde kalmamalı, ama bunu yapabilmesinin koşulları oluşturulmalı. 228

İlk önce onurlu bir meslek olan polislik, toplumdaki nereden kaynaklandığını bilmediğim» bazı annelerin çocuklarına söz geçirmek için "Seni polise vererim, bak polis geliyor" imajının ortadan kaldıracak düzeye getirilmeli toplum nazarında. Öyle ki polis belli marka arabalardan uzak durmamalı, bîr park cezası yazdı diye (kırmızı plakalı da olsa) sürgün edilmemeli. Çalışma süresini doldurup, kendi sorunlarının çözümüne koşmayı bekleyen, devlet memurluğunun kendisine yüklediği angarya gibi görmeyen trafik sorununu, çözüleceğine inanarak çalışan insanlar durumuna getirilmeli polis. Polisin öncelikle ekonomik, sosyal, biyolojik ve ruhsal -sorunları çözülmüş, işini bir hobi olarak yapan duruma getirilmesi gerekir, işi, karm doyurmak için kazanç sağlamaya yönelik bir uğraş durumundan çıkarılmalı. Polis trafik kurallarına uymama suçlularının yargı or- ganlarmca cezalandırılmadığın,! uygulanan yaptırımların çok zayıf olduğunu görmektedir. Bu nedenle trafik * polisi sadece trafik akımını sağlamaya çalışmakta, kuralsız davranışlara müdahale etmemektedir. Bımıın sonuç getirmediğine inanmaktadır. Haklıdır da. Trafiğin kontrol ve denetimi açısından bu inanç çok tehlikelidir. Bunun ortadan kaldırılması için, yasaların ve idari önlemlerin çok acele gerçekçi ve çözüm getirici duruma getirilmesi gerekir en kısa zamanda.??<* w^m