Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun

Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun

Mahmut COŞKUN Hâkim AÇIKLAMALI İÇTİHATLI AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUN Ankara, 2010

Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Mahmut Coşkun Hukuk Kitapları Dizisi: 1061 ISBN 978-975-02-1391-5 Birinci Baskı: Ocak 2011 Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. ye aittir. Yayınevinin izni olmadan, eğitim ve tanıtım amaçlı kısmi alıntılar hariç olmak üzere hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı yayınlanamaz ve çoğaltılamaz. Sayfa Tasarımı: Ayşegül Genç Kapak Tasarımı: İsmail Çam Yayın ve Dağıtım: Merkez: Seçkin Yayıncılık, Sağlık Sokak No: 21 06410 Sıhhiye, ANKARA Tel: (0 312) 435 30 30 (Pbx), Faks: (0 312) 435 24 72 Şube: Ankara Adliye Sarayı K Blok Zemin Kat Sıhhiye, ANKARA Tel: (0-312) 309 52 48 Şube: Abidei Hürriyet Caddesi 179/E (Şişli Ceza Adliyesi Altı) Şişli İSTANBUL Tel: (0-212) 234 34 77 Şube: Strazburg Cd. No: 23 Sıhhiye - ANKARA Tel: (0312) 230 52 62 / ankarasube@seckin.com Tr Web Adresi: www.seckin.com.tr, E posta: yayin@seckin.com.tr Baskı: Sözkesen Matbaacılık, Tel: (0 312) 395 21 10

Anneme ve Babama, İthaf ediyorum

Önsöz Hukuk sistemimizde, takip hukukunu ilgilendiren iki temel kanun mevcuttur. Birincisi; özel hukuktan kaynaklanan alacakların tahsilinde uygulanan İcra ve İflas Kanunu; ikincisi ise, kamu hukukundan kaynaklanan alacakların tahsilinde uygulanan Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun dur. Her iki kanunun bir çok hükmü benzerlik göstermesine rağmen, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun bazı maddeleri çağdaş hukuk devleti yasalarında bulunmaması gereken türden hükümleri içermektedir. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun «hukuk devletine» uygun yorumlanması ve uygulanabilmesi için, takip hukukunun temel kanunu alan İcra ve İflas Kanunu esas alınarak yorumlanması gerekir. Bu eseri kaleme almamızdaki amacımız, uzun süreli icra mahkemesi hakimliğimiz sırasında edindiğimiz birikim ve tecrübemizle Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun İcra ve İflas Kanunu esas alınarak- farklı bir yorumunu uygulayıcı ve ilgililerin hizmetine sunmaktır. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile ilgili yazılmış fazla sayıda eser maalesef mevcut değildir. Çalışmalarımız sırasında gördük ki, bu alanda basılan en son kitap 2007 yılına aittir. Halbuki Kanunda, 2007 yılından sonra -köklü sayılacak- bir çok değişiklik yapıldığı için, elinizdeki kitap en son değişiklikleri de içerecek şekilde kaleme alınmıştır. Kitapta tüm maddeler tek tek açıklanarak, Tahsilat Genel Tebliğinin maddeyle ilgili bölümüne içtihatlardan sonra yer verilmiş, en son tarihli Danıştay ve Yargıtay içtihatları yakın tarihli olanlardan başlanarak ayrı ayrı bölümler halinde yerleştirilmiştir. Kitap içinde bir konunun aranmasında, kitabın başındaki İçindekiler kısmı ile her sayfanın Üst bilgi kısmındaki madde numarası ve konu başlığı veya kitap sonundaki Kavramlar Dizininden yararlanmak mümkündür. Çalışmalarım sırasında destek ve katılarını gördüğüm, Danıştay tetkik hakimleri Ahmet Pesen, Munise Kabakulak ile Yayın aşamasındaki katkılarından dolayı Seçkin Kitapevi sahibi Koray Seçkin ve ve çalışanlarına katkılarından dolayı teşekkür ederim. Mahmut COŞKUN Ekim 2010

İçindekiler Önsöz... 7 Kısaltmalar... 31 BİRİNCİ KISIM GENEL ESASLAR Birinci Bölüm KANUNUN KAPSAMI, TERİMLER, VAZİFELİLER VE SELAHİYETLİLER KANUNUNUN KAPSAMI Madde 1: Kanunun Kapsamı... 33 AÇIKLAMALAR... 33 İÇTİHATLAR... 41 I. Danıştay İçtihatları... 41 II. Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü İçtihatları... 49 III. Yargıtay İçtihatları... 51 Madde 2: Tahsili, Tahsili Emval Kanununa Atfedilen Alacaklar... 56 AÇIKLAMALAR... 56 İÇTİHATLAR... 57 Madde 3: Kanundaki Terimler... 58 AÇIKLAMALAR... 58 I. Amme Alacağı Terimi... 59 II. Amme Borçlusu Terimi... 59 A. Gerçek ve Tüzel Kişiler... 59 B. Vergi Mükellefleri... 60 C. Vergi Sorumlusu... 60 D. Mirasçılar... 61 E. Kefil... 61 F. Yabancı Şahıs ve Kurumların Temsilcileri... 61 G. Kanuni Temsilcilerin Durumu... 61 1. Vergi Usul Kanunundaki Sorumluluk Hükmü... 61 2. 6183 Sayılı Kanunun Mükerrer 35 inci Madde Hükmüne Göre... 62 3. Tasfiye Memurlarının Sorumluluğu... 63 4. Limited Şirket Ortakları... 64 5. Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluğu... 64 6. Ticaret Şirketlerinin Amme Borçlarından Sorumluluğu... 64 III. Alacaklı Amme İdaresi... 66

10 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun IV. Tahsil Dairesi... 66 V. Mal Terimi... 67 VI. Para Cezaları Terimi... 67 VII. Tahsil Edilemeyen Amme Alacağı Terimi... 69 VIII. Tahsil Edilemeyeceği Anlaşılan Amme Alacağı Terimi... 69 IX. Takip Giderleri... 69 İÇTİHATLAR... 69 Madde 4: Salahiyetliler ve Mesuliyetleri... 79 AÇIKLAMALAR... 79 İÇTİHATLAR... 79 Madde 5: Takibata Salahiyetli Tahsil Dairesi... 81 AÇIKLAMALAR... 81 İÇTİHATLAR... 83 I. Danıştay Kararları... 83 II. Yargıtay Kararları... 86 Madde 6: Yardım Mecburiyeti... 88 AÇIKLAMALAR... 88 İÇTİHATLAR... 89 Madde 7: Borçlunun Ölümü... 90 AÇIKLAMALAR... 90 I. Genel Olarak... 90 II. Kamu Borçlusunun Ölümü Halinde, Takibin Safhaları... 91 A. Ölümden Önce Ödeme Emrinin Kesinleşmiş Olması... 91 B. Tebliğ Edilmiş Ödeme Emri Kesinleşmeden Borçlunun Ölümü... 92 C. Kamu Alacağının Kesinleşmiş, Ancak Ödeme Emrinin Çıkarılmamış Olması... 93 D. Kamu Alacağının Ölümden Önce Tahakkuk Etmemiş Olması... 93 III. Terekenin Mahkeme veya İflas Dairesi Tarafından Tasfiyesi... 94 IV. Mirasın Tutulan Deftere Göre Kabulü... 95 V. Borçlunun Ölümü Halinde Adli Para Cezasının Tahsili... 95 VI. Borçlunun Ölümü Halinde İdari Para Cezasının Tahsili... 96 İÇTİHATLAR... 98 Madde 8: Tebliğler ve Müddetlerin Hesaplanması... 100 AÇIKLAMALAR... 100 I. Süreler... 100 II. Tebliğler... 103 A. 6183 Sayılı Kanunda Öngörülen Özel Tebliğ Usulleri... 103 B. Vergi Usul Kanunu Hükümlerine Göre Tebliğler... 103

içindekiler 11 C. Tebliğ Yapılacak Kimseler... 104 D. Tebligatın Yapılacağı Yer... 105 E. Tebligatın Yapılış Şekli... 106 F. İlan Yolu ile Tebliğ Usulü... 108 G. Memur Aracılığı ile Tebliğ... 110 H. Tebligatların Hatalı Yapılması... 110 İÇTİHATLAR... 110 İkinci Bölüm AMME ALACAKLARININ KORUNMASI Madde 9: Teminat İsteme... 117 AÇIKLAMALAR... 117 I. Teminatın İsteneceği Kişiler... 117 II. Hangi Hallerde Teminat İstenir (6183 S.K. m.9, VUK. m.344, 359)... 118 III. 6183 Sayılı Kanunun 9. Maddesi Dışında Teminat İstenebilecek Bazı Durumlar... 121 IV. Teminatın Tutarı ve Teminat İstenmesindeki Usul... 122 A. Teminatın Tutarı... 122 B. Teminat İstenmesinde İzlenecek Yol... 122 İÇTİHATLAR... 126 Madde 10: Teminat ve Değerlenmesi... 134 AÇIKLAMALAR... 135 I. Teminat Olarak Kabul Edilecek Şeyler... 135 II. Teminatın Tamamlanması... 137 III. Teminatın Değiştirilmesi... 137 IV. Teminatın İadesi... 139 İÇTİHATLAR... 140 Madde 11: Şahsi Kefalet... 144 AÇIKLAMALAR... 144 İÇTİHATLAR... 148 Madde 12: Teminat Hükmünde Olan Eşya... 149 AÇIKLAMALAR... 149 I. Genel Olarak... 149 II. Teminat Dışında Kalan Eşya ve Malzeme... 150 III. Teminat Hükmünün Sınırı... 150 İÇTİHATLAR... 151 Madde 13: İhtiyati Haciz... 152 AÇIKLAMALAR... 153

12 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İÇTİHATLAR... 165 I. Danıştay Kararları... 167 Madde 14: İhtiyati Hacizde Borçlu Tarafından Gösterilecek Teminat... 177 AÇIKLAMALAR... 177 İÇTİHATLAR... 179 Madde 15: İhtiyati Hacze İtiraz... 180 AÇIKLAMALAR... 180 İÇTİHATLAR... 182 Madde 16: İhtiyati Haczin Kaldırılması... 186 AÇIKLAMALAR... 186 İÇTİHATLAR... 187 Madde 17: İhtiyati Tahakkuk... 187 AÇIKLAMALAR... 188 I. Genel Olarak... 188 II. İhtiyati Tahakkuk Nedenleri... 189 III. İhtiyati Tahakkukun Yöntemi... 191 İÇTİHATLAR... 193 Madde 18: İhtiyati Tahakkukun Neticeleri... 198 AÇIKLAMALAR... 198 İÇTİHATLAR... 199 Madde 19: İhtiyati Tahakkukun Düzeltilmesi... 200 AÇIKLAMALAR... 200 Madde 20: İhtiyati Tahakkuka İtiraz... 201 AÇIKLAMALAR... 201 Madde 21: Amme Alacaklarında Rüçhan Hakkı... 203 AÇIKLAMALAR... 203 I. Genel Olarak... 203 II. Rehinli Mal Üzerine Kamu Alacağı İçin Haciz Konulması... 204 III. Rehinli Alacaklardan Öncelikli Olan Kamu Alacakları... 205 IV. Kamu Alacaklarının Öncelikli Olduğu Haller... 206 V. Teminat Hükmündeki Eşyada Hacze İştirak... 207 VI. İhtiyaten Haczedilen Mallar Üzerine Kamu Alacağı İçin Haciz Konulması... 208 VII. Sıra Cetveli Yapma Görevi... 209 VIII. Kamu Alacağı İçin Konulan Hacze, Diğer Alacaklıların İştiraki... 211

içindekiler 13 İÇTİHATLAR... 219 I. Yargıtay İçtihatları... 219 II. Danıştay Kararları... 225 Madde 22: Amme Alacaklarını Kesip Ödemek Mecburiyetinde Olanlar... 227 AÇIKLAMALAR... 227 İÇTİHATLAR... 228 Madde 22/A: Amme Alacağı Ödenmeden Yapılmayacak İşlemler ile İşlem Yapanların Sorumlulukları... 229 AÇIKLAMALAR... 229 I. Hangi Kurumlar «Vadesi Geçmiş Borcun Bulunmadığına İlişkin Belge» İstemek Zorundadır... 229 II. Hangi İşlemlerde «Vadesi Geçmiş Borcun Bulunmadığına İlişkin Belge» İstenir... 231 Madde 23: Tahsil Edilen Amme Alacaklarından Yapılacak Reddiyat Sebebiyle Mahsuplar... 244 AÇIKLAMALAR... 244 İÇTİHATLAR... 245 Madde 24: İptal Davası Açılması... 246 AÇIKLAMALAR... 246 I. İptal Davasına Konu Tasarruflar... 247 A. İvazsız Tasarruf İşlemleri (m.27)... 247 B. Kamu Alacağının Tahsilini Engellemek Maksadıyla Yapılan Tasarruflar (m.30)... 247 II. İptal Davasının Koşulları... 248 A. Genel Olarak... 248 B. İptal Davasının Koşulları... 248 III. İptal Davasında Görev ve Yetki... 250 İÇTİHATLAR... 251 I. Yargıtay Kararları... 251 II. Danıştay Kararları... 256 Madde 25: İptal Talebinde Muhatap... 257 AÇIKLAMALAR... 257 İÇTİHATLAR... 258 Madde 26: Hükümsüz Sayılmada Zamanaşımı... 259 AÇIKLAMALAR... 259 İÇTİHATLAR... 260 Madde 27: İvazsız Tasarrufların Hükümsüzlüğü... 262 AÇIKLAMALAR... 262

14 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İÇTİHATLAR... 264 Madde 28: Bağışlama Sayılan Tasarruflar... 267 AÇIKLAMALAR... 267 I. Yakın Akrabalar Arasındaki İvazlı İşlemler... 267 II. Kamu Borçlusu Kendi Malına Karşılık, Düşük Bedel Karşılığında Yaptığı Sözleşmeler... 268 III. Borçlunun Kendisi veya Üçüncü Bir Kişi Yararına, Hayat Boyunca Gelir veya İntifa Hakkı Sağlayan Sözleşmeleri... 269 İÇTİHATLAR... 270 Madde 29: Hükümsüz Sayılan Diğer Tasarruflar... 274 AÇIKLAMALAR... 274 İÇTİHATLAR... 275 Madde 30: Amme Alacağının Tahsiline İmkan Bırakmamak Maksadıyla Yapılan Tasarruflar... 276 AÇIKLAMALAR... 276 İÇTİHATLAR... 279 Madde 31: Üçüncü Şahısların Hakları ve Mecburiyetleri... 284 AÇIKLAMALAR... 284 İÇTİHATLAR... 286 Madde 32: Tasfiye Halinde Vazifeliler... 288 AÇIKLAMALAR... 288 İÇTİHATLAR... 290 Madde 33: Tasfiye Halinde Mesuliyet... 291 AÇIKLAMALAR... 291 İÇTİHATLAR... 293 Madde 34: Ortaklığın Feshini İsteme... 294 AÇIKLAMALAR... 294 İÇTİHATLAR... 296 Madde 35: Limited Şirketlerin Amme Borçları... 296 AÇIKLAMALAR... 297 İÇTİHATLAR... 302 I. Danıştay Kararları... 306 Mükerrer Madde 35: Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu... 312 AÇIKLAMALAR... 313

içindekiler 15 İÇTİHATLAR... 326 Madde 36: Birleşme, Devir, Bölünme ve Şekil Değiştirme Halleri... 334 AÇIKLAMALAR... 334 İÇTİHATLAR... 336 Madde 36 /A: Yurt Dışı Çıkış Tahdidi... 336 AÇIKLAMALAR... 337 Üçüncü Bölüm ÖDEME Madde 37: Ödeme Zamanı ve Önce Ödeme... 343 AÇIKLAMALAR... 343 I. Ödeme Zamanının Kanunda Belirlenmiş Olması... 343 II. Ödeme Zamanının Kanunda Belirlenmemiş Olması... 345 III. Borcun Vadesinden Önce Ödenmesi... 348 İÇTİHATLAR... 351 Madde 38: Taksitlerin Zamanında Ödenmemesi... 365 Madde 39: Ödeme Yeri... 365 AÇIKLAMALAR... 365 İÇTİHATLAR... 368 Madde 40: Ödeme Şekli, Makbuz... 368 AÇIKLAMALAR... 369 İÇTİHATLAR... 371 Madde 41: Hususi Ödeme Şekilleri... 373 AÇIKLAMALAR... 374 İÇTİHATLAR... 381 Madde 42: Çekle veya Münakale Emri ile Ödemeye Ait Hususi Hükümler... 386 AÇIKLAMALAR... 386 İÇTİHATLAR... 387 Madde 43: Çeklerde Tanzim Tarihi... 388 AÇIKLAMALAR... 388 Madde 44: Hususi Ödeme Şekillerinde Ödeme Tarihi... 389 AÇIKLAMALAR... 389 İÇTİHATLAR... 391

16 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Madde 45: Vergi Cüzdanları... 392 AÇIKLAMALAR... 393 Madde 46: Ödemenin İspatı... 395 AÇIKLAMALAR... 395 İÇTİHATLAR... 396 Madde 47: Ödemenin Mahsup Edileceği Alacaklar... 397 AÇIKLAMALAR... 398 İÇTİHATLAR... 406 Dördüncü Bölüm TECİL, TEHİR, GECİKME ZAMMI Madde 48: Tecil... 411 AÇIKLAMALAR... 412 I. Tecil... 412 II. Tecilin Şartları... 415 III. Tecil Faizi... 418 IV. Tecil Talebinin Süreli Reddi... 419 V. Tecil Koşullarına Uyulmaması... 420 VI. Aciz Halinde Tecil... 421 VII. İdari Para Cezasında Taksitlendirme Uygulaması... 422 İÇTİHATLAR... 439 Madde 49: İcranın Kaza Mercilerince Tehiri... 446 AÇIKLAMALAR... 446 Madde 50: Ölüm Halinde Takibin Geri Bırakılması... 447 AÇIKLAMALAR... 448 İÇTİHATLAR... 448 Madde 51: Gecikme Zammı, Nispet ve Hesabı... 450 AÇIKLAMALAR... 450 I. Gecikme Zammının Mahiyeti ve Kapsamı... 450 II. Gecikme Zammı Oranı... 453 III. Sürelerin Hesabı... 454 IV. Gecikme Zammının Takibi... 455 V. Ölüm Halinde Gecikme Zammı... 456 VI. Mücbir Sebep Durumunda Gecikme Zammının Uygulanması... 456 İÇTİHATLAR... 465 I. Danıştay Kararları... 470

içindekiler 17 Madde 52: Gecikme Zammında Tatbik Müddeti ve Diğer Hükümler... 478 AÇIKLAMALAR... 478 I. Gecikme Zammında Uygulama Süresi... 478 A. Tecil... 479 B. İflas... 479 C. Aciz Hali... 481 II. Gecikme Zammının Uygulanmasında Durma Halleri... 482 A. Mirasçılarda Bekleme Süresi... 482 B. Mücbir Sebepler... 483 III. Gecikme Zammının Önceden Bildirim Zorunluluğu... 483 İÇTİHATLAR... 484 Madde 53: Köylerde Gecikme Zammı... 491 AÇIKLAMALAR... 491 İKİNCİ KISIM AMME ALACAĞININ CEBREN TAHSİLİ Birinci Bölüm CEBREN TAHSİL VE TAKİP ESASLARI Madde 54: Cebren Tahsil ve Şekilleri... 495 AÇIKLAMALAR... 495 I. Cebren Tahsilata Başlama Zamanı... 495 II. Cebren Tahsil Türleri... 496 A. Teminatın Paraya Çevrilmesi veya Kefilin Takibi... 497 B. Borçlu Mallarının Haczi... 497 C. Borçlunun İflasının İstenmesi... 497 İÇTİHATLAR... 498 I. Danıştay Kararları... 498 II. Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları... 504 III. Yargıtay Kararları... 506 Madde 55: Ödeme Emri... 509 AÇIKLAMALAR... 510 I. Genel Olarak... 510 II. Ödeme Emrinin İçeriği... 512 III. Ödeme Emrinin Tebliği... 513 A. Belediye Sınırları İçinde Tebliğ... 513 B. Belediye Sınırları Dışındaki Köylerde Tebliğ... 513 IV. Borçluya Ait Malları Ellerinde Bulunduran Üçüncü Kişilerin Yükümlülüğü... 514

18 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İÇTİHATLAR... 515 I. Danıştay Kararları... 515 II. Yargıtay Kararları... 532 Madde 56: Teminatlı Alacaklarda Takip... 533 AÇIKLAMALAR... 533 İÇTİHATLAR... 537 Madde 57: Kefil ve Yabancı Şahıs veya Kurumlar Mümessillerini Takip... 543 AÇIKLAMALAR... 543 İÇTİHATLAR... 544 Madde 58: Ödeme Emrine İtiraz... 545 AÇIKLAMALAR... 546 I. Genel Olarak... 546 II. Ödeme Emrinin Unsurları... 547 A. Yetki Unsuru... 547 B. Şekil Unsuru... 547 C. Sebep Unsuru... 548 D. Konu Unsuru... 548 E. Amaç Unsuru... 549 III. Dava Açma Nedenleri... 549 A. Borcun Olmadığı... 549 B. Borcun Kısmen Ödenmiş Olması... 553 C. Borcun Zamanaşımına Uğramış Olması... 554 IV. Muhakeme Usulü... 554 A. Görevli ve Yetkili Mahkeme... 554 B. Dava Açma Süresi... 555 C. Kısmi Dava Açma... 556 D. Karara Bağlama... 557 V. Takip İşlemlerinin Durması... 557 VI. Haksız Çıkma Zammı... 558 VII. Danıştay a Başvurma... 559 VIII. Ödeme Emrine Karşı Düzeltme Başvurusu ve Sonuçları... 560 İÇTİHATLAR... 563 I. Danıştay Kararları... 563 II. Yargıtay İçtihatları... 581 Madde 59: Mal Bildirimi... 591 AÇIKLAMALAR... 591 İÇTİHATLAR... 597 Madde 60: Mal Bildiriminde Bulunmayanlar... 598

içindekiler 19 AÇIKLAMALAR... 598 I. Genel Olarak... 598 II. Hapisle Tazyik Cezasının Özellikleri... 599 III. Hapisle Tazyik Kararı Verebilmenin Koşulları... 599 İÇTİHATLAR... 601 Madde 61: Mal Edinme ve Mal Artmaları... 601 AÇIKLAMALAR... 601 Madde 62: Haciz... 602 AÇIKLAMALAR... 603 I. Genel Olarak... 603 II. Adi Ortaklıkta, Ortakların Mal Varlığının Haczi... 605 III. Hacizde (Tertip) Usul... 605 IV. Haciz İşlemine Karşı Yargı Yoluna Başvurulması... 607 A. Vergi Mahkemesinde Dava Açılması... 607 B. İdare Mahkemesinde Dava Açma... 607 C. İş Mahkemelerinde Dava Açılması... 608 D. Hacze Karşı Açılacak Davada İleri Sürülebilecek Hususlar... 609 İÇTİHATLAR... 613 I. Danıştay Kararları... 613 II. YARGITAY İÇTİHATLARI... 624 Madde 63: Diğer Hakların Paraya Çevrilmesi... 625 AÇIKLAMALAR... 626 İÇTİHATLAR... 628 Madde 64: Haciz Varakası... 629 AÇIKLAMALAR... 629 İÇTİHATLAR... 630 Madde 65: Köylerde Haciz... 635 AÇIKLAMALAR... 635 Madde 66: Borçlu Elinde Haczedilen Mallara Karşı İstihkak İddiaları... 636 AÇIKLAMALAR... 636 I. Genel Olarak... 636 II. İstihkak İddiasına Konu Olan Haklar... 637 A. Mülkiyet Hakkı... 637 B. Rehin Hakkı... 638 C. Eklenti... 639 D. Kişisel Haklar... 639 E. Mülkiyeti Muhafaza Sözleşmesine Dayanılarak İstihkak İddiasında Bulunma... 640

20 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun III. İstihkak İddiasının İleri Sürülmesi... 641 A. Borçlunun İstihkak İddiasını İleri Sürmesi... 641 B. Üçüncü Kişinin İstihkak İddiasını İleri Sürmesi... 642 İÇTİHATLAR... 642 Madde 67: Üçüncü Şahıs Elinde Haczedilen Mallara Karşı İstihkak İddiaları... 650 AÇIKLAMALAR... 650 I. Genel Olarak... 650 II. Alacaklı İdarenin Açtığı İstihkak Davasının Konusu... 651 III. Borçlu ile Birlikte İkamet Edenlerin İstihkak İddiası... 652 İÇTİHATLAR... 654 Madde 68: İstihkak İddiaları ile İlgili Diğer Hükümler... 663 AÇIKLAMALAR... 663 I. Yetkili Mahkeme... 663 II. Görevli Mahkeme... 664 III. Yargılama Usulü... 664 IV. Teminat Karşılığı İcranın Ertelenmesi... 665 İÇTİHATLAR... 667 AÇIKLAMALAR... 673 I. Kamu İdareleri Arasındaki Hacze İştirakin Koşulları... 673 II. Satış Bedelinin Ödenme Sırası... 674 İÇTİHATLAR... 676 Madde 70: Haczedilemeyecek Mallar... 681 AÇIKLAMALAR... 682 I. Devlet Malları Haczedilemez... 682 II. Mahalli İdarelerin Mal ve Hakları... 690 A. Köy Orta Malları Haczedilemez... 690 İÇTİHATLAR... 690 B. İl Özel İdaresine Ait Malları Haczedilemez (İl özel id. K m.75)... 690 İÇTİHATLAR... 690 C. Belediyeler... 691 İÇTİHATLAR... 691 III. Özel Kanunlar Gereği Haczedilemeyecek Mal ve Haklar... 698 İÇTİHATLAR... 704 IV. 6183 sayılı kanunun 70. maddesinde Haczedilemeyeceği Belirtilen Diğer Mal ve Haklar... 708 A. Borçlunun Şahsı ve Mesleki İçin Gerekli Elbise ve Eşyasıyla Borçlu ve Ailesine Gerekli Olan Yatak Takımları ve İbadete Mahsus Kitap ve Eşyası... 708 İÇTİHATLAR... 709 B. Vazgeçilmesi Kabil Olmayan Mutfak Takımı ve Pek Lüzumlu Ev Eşyası... 709 İÇTİHATLAR... 709

içindekiler 21 C. Borçlu Çiftçi ise Kendisinin ve Ailesinin Geçimi İçin Zaruri Olan Arazi ve Çift Hayvanları ve Taşıtları ve Diğer Teferruat ve Tarım Aletleri; Çiftçi Değilse, Sanat ve Mesleki için Gerekli Olan Alât ve Edevat ve Kitapları ve Arabacı, Kayıkçı, Hamal Gibi Küçük Taşıt Sahiplerinin Ancak Geçimlerini Sağlayan Taşıt Vasıtaları... 710 İÇTİHATLAR... 711 D. Borçlu ve Ailesinin Geçinmeleri için Gerekli ise, Borçlunun Tercih Edeceği Bir Süt Veren Mandası veya İneği veyahut Üç Keçi veya Koyunu ve Bunların Üç Aylık Yem ve Yataklıkları... 715 İÇTİHATLAR... 715 E. Borçlu veya Ailesinin İki Aylık Yiyecek ve Yakacakları ve Borçlu Çiftçi ise Gelecek Mahsul İçin Gerekli Tohumluğu... 715 F. Borçlu Bağ, Bahçe veya Meyve ve Sebze Yetiştiricisi ise Kendisinin ve Ailesinin Geçimi İçin Zaruri Olan Bağ Bahçe ve Bu İşler İçin Gerekli Bulunan Alet ve Edevatı, Malzemesi ve Fide ve Tohumluğu, Haczedilemez... 715 G. Geçimi Hayvan Yetiştirmeye Münhasır Olan Borçlunun Kendisi ve Ailesinin Geçinmeleri için Zaruri Olan Miktarı ve Bu Hayvanların Üç Aylık Yem ve Yataklıkları... 715 H. Memleketin Ordu ve Zabıta Hizmetlerinde Mâlûl Olanlara Bağlanan Emeklilik Aylıkları ile Bu Kabil Kimselerin Dul ve Yetimlerine Bağlanan Aylıklar ve Ordunun Hava ve Deniz Altı Mensuplarına Verilen Uçuş ve Dalış İkramiyeleri... 716 İÇTİHATLAR... 716 I. Bir Yardım Sandığı veya Derneği Tarafından Hastalık, Zaruret ve Ölüm Gibi Hallerde Bağlanan Aylıklar... 716 İÇTİHATLAR... 716 İ. Vücut veya Sıhhat Üzerine İka Edilen Zararlar için Tazminat Olarak Zarar Görenin Kendisine veya Ailesine Toptan veya İrat Şeklinde Verilen veya Verilmesi Gereken Paralar... 717 İÇTİHATLAR... 717 J. 10. Askerlik Malullerine, Şehit Yetimlerine Verilen Harb Malullüğü Zammı ile 1485 Sayılı Kanun Gereğince Verilen Tekel Beyiyeleri... 717 K. Borçlunun Haline Münasip Evi... 718 İÇTİHATLAR... 718 L. Harcırah Kanununa Göre Yapılan Ödemeler... 723 M. 2022 Sayılı Kanun Uyarınca Bağlanan Aylıklar... 723 V. Genel Olarak Haczedilemeyen Mal ve Haklar... 724 İÇTİHATLAR... 725 Madde 71: Kısmen Haczedilebilen Gelirler... 726 AÇIKLAMALAR... 726 I. Aylıklar... 726 II. Her Çeşit Ücretler... 726 III. Emekli Aylıkları... 728 IV. Ödenekler... 731 V. İlama Bağlı Olmayan Nafakalar... 731 VI. İntifa Hakları ve Hasılatı... 732 VII. Sigorta ve Emeklilik Sandıkları Tarafından Bağlanan Gelirler... 732 İÇTİHATLAR... 735

22 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Madde 72: Yetişmemiş Mahsullerin Haczi... 738 AÇIKLAMALAR... 738 İÇTİHATLAR... 740 Madde 73: Haczin Neticeleri... 741 AÇIKLAMALAR... 741 I. Haczin Kamu Borçlusu Açısından Sonuçları... 741 II. Haczin Üçüncü Kişiler Açısından Sonuçları... 743 III. Haczin Alacaklı Kamu İdaresi Açısından Sonuçları... 743 İÇTİHATLAR... 744 Madde 74: Paraya Çevirme... 746 AÇIKLAMALAR... 746 I. Paraya Çevirme... 746 II. Satış Bedelinin Mahsubunda Sıra... 747 III. Satışın Ertelenmesi... 747 Madde 75: Aciz Hali... 748 AÇIKLAMALAR... 748 I. Aciz Halinin Gerçekleşmesi... 748 II. Aciz Halinin Belgelenmesi... 749 İÇTİHATLAR... 750 Madde 76: Aczin Neticeleri... 752 AÇIKLAMALAR... 752 İÇTİHATLAR... 754 İkinci Bölüm MENKUL MALLARIN HACZİ VE SATIŞI Madde 77: Menkul Malların Haczi... 757 AÇIKLAMALAR... 757 İÇTİHATLAR... 760 Madde 78: Haciz Sırasında Bulunacaklar ve Haciz Zaptı... 763 AÇIKLAMALAR... 763 I. Haciz Sırasında Bulunacaklar... 763 II. Haciz Yapılması... 764 III. Haciz Tutanağının Tebliğ Edilmesi... 765 IV. Haczin Yapılacağı Zaman... 765 İÇTİHATLAR... 765

içindekiler 23 Madde 79: Üçüncü Şahıslardaki Menkul Malların, Alacak ve Hakların Haczi... 767 AÇIKLAMALAR... 768 I. Haciz Bildirisi ile Yapılması Mümkün Hacizler... 769 II. Haciz Bildiriminin İçeriği ve Tebliği... 771 A. Haciz Bildiriminin İçeriği... 771 B. Haciz Bildiriminin Tebliği... 772 III. Haciz Bildirisinin Bankalara Yapılması... 773 IV. Haciz Bildirimini Tebellüğ Eden Üçüncü Kişinin Durumu... 773 V. Üçüncü Kişinin Menfi Tespit Davası Açması... 775 VI. Üçüncü Şahsın Gerçeğe Aykırı İtirazda Bulunması ve Sonuçları... 777 VII. Üçüncü Şahsın Rücü Hakkı ve İmkansızlık Nedeniyle Mal Yerine Bedelin Teslimi... 779 İÇTİHATLAR... 783 I. Danıştay Kararları... 783 II. Yargıtay Kararları... 794 Madde 80: Zor Kullanma... 802 AÇIKLAMALAR... 802 Madde 81: Hacizde Değerleme... 803 AÇIKLAMALAR... 803 İÇTİHATLAR... 805 Madde 82: Haczedilen Menkul Malların Korunması... 806 AÇIKLAMALAR... 806 İÇTİHATLAR... 808 Madde 83: Menkul Malları Koruyacak Olanların Mecburiyet ve Mesuliyetleri... 810 AÇIKLAMALAR... 810 İÇTİHATLAR... 812 Madde 84: Menkul Malların Satışı... 816 AÇIKLAMALAR... 816 İÇTİHATLAR... 820 Madde 85: Satış Şekli, Artırma ve İlan... 823 AÇIKLAMALAR... 824 I. Satışın İlanı... 824 II. Satışın Yapılacağı Yer... 825 III. Satış Usulü... 825 IV. Satış Bedelinin Ödenmesi... 826 V. Kısmi Satışın Kamu Alacağını Karşılaması... 826

24 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun VI. Satış Sonunda Tutanak Düzenlenmesi... 827 İÇTİHATLAR... 827 Madde 86: Müşterinin Malı Almaktan Vazgeçmesi... 828 AÇIKLAMALAR... 828 Madde 87: Satılamayan Menkul Mallar... 829 AÇIKLAMALAR... 829 I. Birinci Artırma... 829 II. İkinci Artırma... 829 III. Pazarlıkla Satış... 830 İÇTİHATLAR... 831 Üçüncü Bölüm GAYRİMENKUL MALLARIN HACZİ VE SATIŞI Madde 88: Gayrimenkul Malların, Gemilerin Haczi... 835 AÇIKLAMALAR... 835 I. Taşınmaz Mal Kavramı... 835 II. Taşınmazların Haciz Usulü... 835 III. Taşınmaz Haczinin Kapsamı... 836 IV. Gemi lerin Haczi... 838 V. Gemilerin İhtiyati Haczi... 840 VI. Gemilerin Satışı... 841 İÇTİHATLAR... 845 Madde 89: Haczin Rehinli Alacaklılara Bildirilmesi... 848 AÇIKLAMALAR... 848 Madde 90: Satış ve Satış Komisyonları... 849 AÇIKLAMALAR... 849 İÇTİHATLAR... 850 Madde 91: Gayrimenkullere Değer Biçme... 852 AÇIKLAMALAR... 852 İÇTİHATLAR... 853 Madde 92: Gayri Menkullerin Satış Şartnamesi... 854 AÇIKLAMALAR... 855 Madde 93: Gayrimenkul Satışında İlan... 859 AÇIKLAMALAR... 859 İÇTİHATLAR... 864

içindekiler 25 Madde 94: Gayrimenkul Mallarda Artırma ve İhale... 867 AÇIKLAMALAR... 867 I. Açık Artırmaya Katılma... 867 II. Açık Artırmada Usulü... 868 III. Taşınmaz Rehni Suretiyle Sağlanmış Muaccel Borçlar... 870 IV. Kamu Alacağına Yetecek Kadar Satış Yapılması... 870 V. İhalenin Tebliği... 870 İÇTİHATLAR... 872 Madde 94: Artırmanın Uzatılması... 875 AÇIKLAMALAR... 875 İÇTİHATLAR... 877 Madde 96: İhalenin Yapılamaması... 878 AÇIKLAMALAR... 879 İÇTİHATLAR... 880 Madde 97: Gayrimenkul Satış Bedelinin Tahsili... 880 AÇIKLAMALAR... 880 I. Satış Bedelinin Tahsili... 880 II. İhale Kararının Geri alınması ve Yeniden Artırma... 881 III. İhalenin Feshinin (Geri Alınmasının) Sonuçları... 882 IV. İki Artırma Arasındaki Farkın Kamu Alacağından Fazla Olması... 882 İÇTİHATLAR... 883 Madde 98: Gayrimenkullerin Teferruğu ve Geri Verilmesi... 884 AÇIKLAMALAR... 884 İÇTİHATLAR... 887 Madde 99: İhalenin Neticesi Fesih ve Tescil... 888 AÇIKLAMALAR... 889 I. Mülkiyetin İntikali... 889 II. İhalenin Feshi Şikayeti... 889 A. Konusu... 889 B. Görevli ve Yetkili Mahkeme... 889 C. Fesih Nedenleri... 890 D. İhalenin Feshini Kimler Talep Edebilir... 890 E. İhalenin Feshini İsteme Süresi... 891 F. İhalenin Feshi Talebinin İncelenme Usulü... 892 III. İcra Hukuk Mahkemesinin Kararı ve Sonucu... 894 A. İhalenin Feshine Karar Verilmesi... 894 B. İhalenin Feshi Talebinin Reddine Karar Verilmesi... 894

26 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İÇTİHATLAR... 896 Danıştay Kararları... 900 Dördüncü Bölüm İFLAS YOLUYLA TAKİP VE KONKORDATO Madde 100: İflas Yoluyla Takip... 903 AÇIKLAMALAR... 903 I. İflasa Tabi Olan Kişiler... 904 A. Tacirler... 904 1. Tüzel Kişi Tacirler... 904 2. Gerçek Kişi Tacirler... 904 B. Tacir Sayılanlar... 904 C. Tacir Gibi Sorumlu Olanlar... 905 D. Tacir Olmadıkları Halde Özel Kanun Gereğince İflasa Tabi Olanlar... 905 II. İflas Yolları... 905 A. Doğrudan İflas Halleri... 906 1. Alacaklı Tahsil Dairesinin Talebiyle (İİK. m.177)... 906 2. Borçlunun Talebiyle... 906 3. Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerin İflası... 906 B. Takibe Dayalı İflas... 907 1. Adi İflas Yolu (İİK. m.155,156)... 907 2. Kambiyo Senetlerine Dayanan İflas... 908 C. İflas Takip ve Davasında Yetki ve Görev... 908 III. Masanın Oluşturulması... 908 IV. İflasın Tasfiyesi... 909 A. Basit Tasfiye... 910 B. Adi Tasfiye... 911 V. Sıra Cetveli... 911 A. İflas Alacaklarının Sıra Cetvelindeki Yeri ve Sırası... 911 1. Rehinli Alacak... 911 2. Âdi Alacaklar ve Sırası... 912 B. Sıra Cetveline Karşı Şikayet ve İtiraz... 915 1. Sıra Cetveline Karşı Şikayet... 915 2. Sıra Cetveline Karşı İtiraz Davası... 916 VI. İflasın Kapanması... 917 VII. Borç Ödemeden Aciz Belgesi... 919 İÇTİHATLAR... 921 Madde 101: Konkordato... 928 AÇIKLAMALAR... 928 İÇTİHATLAR... 935

içindekiler 27 ÜÇÜNCÜ KISIM ZAMANAŞIMI,TERKİN,YASAKLAR, CEZALAR VE SON HÜKÜMLER Birinci Bölüm ZAMANAŞIMI VE TERKİ Madde 102: Tahsil Zamanaşımı... 939 AÇIKLAMALAR... 939 İÇTİHATLAR... 945 Madde 103: Zamanaşımının Kesilmesi... 955 AÇIKLAMALAR... 955 I. Genel Olarak... 955 II. Zamanaşımını Kesen Haller... 956 A. Ödeme... 956 B. Haciz Uygulanması... 956 C. Cebren Tahsil ve Takip Muameleleri Sonucunda Yapılan Her Çeşit Tahsilat... 956 D. Ödeme Emri Tebliği... 957 E. Mal Bildirimi, Mal Edinme ve Artmalarının Bildirilmesi... 957 F. Yukarıdaki, Sayılan İşlemlerden Herhangi Birinin Kefile veya Yabancı Şahıs ve Kurum Mümessillerine Uygulanması veya Bunlar Tarafından Yapılması... 957 G. İhtilaflı Kamu Alacakları İle İlgili Mahkemelerce Bozma Kararı Verilmesi... 958 H. Amme Alacağının Teminata Bağlanması... 958 I. Mahkeme Tarafından İcranın Ertelenmesine Karar Verilmesi... 958 İ. İki Amme İdaresi Arasında Mevcut Bir Borç İçin Alacaklı Amme İdaresi Tarafından Borçlu Amme İdaresine Borcun Ödenmesi İçin Yazıyla Müracaat Edilmesi... 959 J. Amme Alacağının Özel Kanunlara Göre Ödenmek Üzere Müracaatta Bulunulması ve/veya Ödeme Planına Bağlanması... 959 III. Zamanaşımının Kesilmesinin Sonuçları... 959 İÇTİHATLAR... 960 Madde 104: Zamanaşımının İşlememesi (Durması)... 964 AÇIKLAMALAR... 964 Madde 105: Tabii Afetler Sebebiyle Terkin... 966 AÇIKLAMALAR... 966 I. Terkin Nedeni Olarak Kabul Edilen Doğal Afetler... 966 II. Doğal Afet Nedeniyle Terkin İçin Diğer Koşullar... 967 III. Vergi Usul Kanunu Kapsamına Giren Kamu Alacakları... 967 İÇTİHATLAR... 969 Madde 106: Tahsil İmkansızlığı Sebebiyle Terkin... 970 AÇIKLAMALAR... 970

28 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Geçici Madde 8... 972 İkinci Bölüm YASAKLAR VE CEZALAR Madde 107: Sırrın İfşası... 975 AÇIKLAMALAR... 975 I. Sırrın İfşası Suçu... 975 II. Sırrın İfşası Sayılmayan Eylem... 977 Madde 108: Artırmalara Katılamayacak ve Artırmalardan Mal Satın Alamayacak Olanlar... 978 AÇIKLAMALAR... 978 Madde 109: Takdir Muamelelerine ve Kararlara İştirak Edemeyecek Olanlar... 980 AÇIKLAMALAR... 980 Madde 110: Amme Alacağının Tahsiline Engel Olanlar... 981 AÇIKLAMALAR... 981 I. Genel Olarak... 981 II. Suçun Unsurları... 982 A. Suçun Sanığı... 982 B. Suçun Maddi Unsuru... 982 C. Suçun Manevi Unsuru... 983 D. Suçun Cezası... 983 E. Dava ve Ceza Zamanaşımı... 983 İÇTİHATLAR... 984 Madde 111: Gerçeğe Aykırı Bildirimde Bulunanlar... 987 AÇIKLAMALAR... 987 I. Suçun Unsurları... 988 II. Suçun Manevi Unsuru... 988 III. Görevli Mahkeme... 988 IV. Suçun Cezası... 988 Madde 112: Mal Edinme ve Artmalarını Bildirmeyenler... 990 AÇIKLAMALAR... 990 Madde 113: Amme Borçlusuna Ait Ellerinde Bulundurdukları Malları Bildirmeyenler... 991 AÇIKLAMALAR... 991 I. Suçun Faili... 991 II. Bildirim Yapılmış Olması... 991

içindekiler 29 III. Yedi Gün İçinde Malın Bildirilmemesi... 991 IV. Suçun Manevi Unsuru... 991 V. Görevli Mahkeme... 991 VI. Suçun Cezası... 991 Madde 114: İstenecek Bilgileri Vermeyenler... 992 AÇIKLAMALAR... 992 I. Suçun Faili... 993 II. Suçun Maddi Unsuru... 993 III. Suçun Manevi Unsuru... 993 IV. Görevli ve Yetkili Mahkeme... 993 V. Suçun Cezası... 993 İÇTİHATLAR... 993 Madde 115: Suçların Takibi... 994 AÇIKLAMALAR... 994 Üçüncü Bölüm SON HÜKÜMLER, KALDIRILAN KANUN VE HÜKÜMLER Madde 116... 997 Ek Madde 1: Erken Ödemede İndirim... 997 İÇTİHATLAR... 999 Geçici Madde 1: Tahsili Emval Kanununa Göre Başlamış Takipler... 1000 Geçici Madde 2: Bu Kanunun Neşri Tarihinde Gecikme Zammına Tabi Olmayan Amme Alacakları... 1000 Geçici Madde 3: Bu Kanuna Göre Takip Edilecek Vakıf Mukataa ve Müecceleleri... 1001 Geçici Madde 4... 1001 Geçici Madde 5... 1001 Geçici Madde 6... 1002 Geçici Madde 7... 1002 Geçici Madde 8... 1002 Geçici Madde 9... 1008 Madde 117: Yürürlük... 1008

30 Açıklamalı İçtihatlı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Madde 118: Yürütmeye Memur Olanlar... 1008 Geçici Madde 1: 3/12/1988 tarih ve 3505 sayılı Kanunun Geçici Maddesi... 1009 Geçici Madde 1: 22/7/1998 tarih ve 4369 sayılı Kanunun Geçici Maddesi... 1009 Geçici Madde 1: 4/6/2008 tarihli ve 5766 sayılı Kanunun 27 nci Maddesi ve Geçici Maddeleri... 1009 Geçici Madde 2... 1009 AÇIKLAMALAR... 1010 Geçici Madde 3... 1016 Geçici Madde 4... 1016 Geçici Madde 5... 1016 Yararlanılan Kaynaklar... 1019 Kavram Dizini... 1021