G da Güvenli i Derne i Üyeleri

G da Güvenli i Derne i Üyeleri Alt parmak Pazarlama Koll. fiti. (Balparmak) Anadolu Cam San. A.fi. Anadolu Restoran flletmeleri Ltd. fiti. (Mc Donald's) Arifo lu Baharat ve G da San. Ltd. fiti. Aytaç D fl Ticaret Yat r m San. A.fi. Banvit A.fi. Belkim Kimyevi Maddeler Tic. ve San. A.fi. Beypi Beypazar Tar msal Ür. Paz. San. ve Tic. A.fi. (Beypiliç) Bolpat Bolu Patates San. ve Tic. A.fi. Cargill Tar m ve G da San. Tic. A.fi. CarrefourSA Carrefour Sabanc Ticaret Merkezi A.fi. Coca-Cola Meflrubat Paz. Danıflmanlık San. ve Tic. A.fi. Çelebi Hizmet G da Turizm San. ve Tic. A.fi. Çevre Endüstriyel Analiz San. ve Tic. A.fi. Danone Tikveflli G da ve çecek San. Tic. A.fi. Do adan G da Ürünleri San. ve Paz. A.fi. Deisko zolasyon ç ve D fl Ticaret San. Ltd. fiti Diversey Kimya San. ve Tic. A.fi. (Johnson Diversey) DSM Besin Maddeleri Ltd. fiti. Dupont Türkiye East Balt G da San. ve Tic. Ltd. fiti. Ecolab Temizleme Sistemleri A.fi. Ege hracatç Birlikleri Eti G da San. ve Tic. A.fi. Etsan G da San. A.fi. (Apiko lu) Evergreen - Rota Çevre Sa l, laçlama ve G da Hiz. Fasdat G da Da t m San. ve Tic. A.fi. Fersan Fermantasyon San. Tic. A.fi. Filiz G da San. ve Tic. A.fi. Frito Lay G da San. ve Tic. A.fi. G dasa Sabanc G da San. ve Tic. A.fi. Güney 2M Da t m Paz. ve Tic. A.fi. ISA (International Supplier Auditing) Belgelendirme Ltd. fiti. brahim Tiryaki noksan Mutfak San. ve Tic. A.fi. Kalite Sistem Laboratuarlar A.fi. Kent G da Maddeleri San. ve Tic. A. fi. (Cadbury) Kraft G da San. ve Tic. A.fi. Kükre G da ve th. Mad. Pazarlama Tic. Ltd. fiti. Martin Bauer Middle East Bitki ve Meyve Çaylar A.fi Merko G da San. ve Tic. A.fi. Merter Helva San. Tic. A.fi. (Koska Helvac s ) Metro Group Migros Türk A.fi. Nestle Türkiye G da San. A.fi. Nimet G da San. ve Tic. A.fi. Özel MSM Gıda Kontrol Laboratuarı ve Dan. Hiz. Tic. Ltd. fiti. Özgörkey G da Ürünleri San. ve Tic. A.fi. Pak Tavuk G da San. ve Tic. A.fi. Penguen G da San. A.fi. P nar Entegre Et ve Un San. A.fi. P nar Süt Mam. San. A.fi. Protek Analitik ve Endüstriyel Sistemleri Ltd. fiti. Reis Tar msal Ürünler San. ve Tic. A.fi. Rotopak Matbaac l k ve Ambalaj San. A.fi. Sardunya Haz r Yemek Üretim ve Hizmet A.fi. Saray Bisküvi ve Gıda San. A.fi. Serlog Servis Lojistik D fl Tic. Ltd. fiti. Sincer D fl Ticaret Sodexho Toplu Yemek ve Servis A.fi. Sofra Yemek Üretim ve Hizmet A.fi. Steam Lab. Sterilizasyon G da San. ve Tic. Ltd. fiti. Sütafl A.fi. Tab G da (Burger King, Popeyes, Sbarro) Tamek G da ve Konsantre San. ve Tic. A.fi. Tat Konserve San. A.fi. Ticaret ve Sanayi Kontuvar T.A.fi. Kristal Ya lar Trakya Et ve Süt Ürünleri San. ve Tic. A.fi. (Polonez) Tukafl G da San. ve Tic. A.fi. Turkent G da ve Turizm San. ve Tic. A.fi. Unilever Türk A.fi. Unmafl Unlu Mamuller San. ve Tic. A.fi. Usafl Uçak Servisi A.fi. Ülker G da San. ve Tic. A.fi. 2

G da Güvenli i Dergisi 2009 Y l: 3 Say : 1 Sahibi G da Güvenli i Derne i ad na Yönetim Kurulu Baflkan Samim Saner Sorumlu Yaz flleri Müdürü Muhteber Ersin Yay n Kurulu Koordinatörü Ülker Tokgöz Yay n Kurulu Samim Saner Ülker Tokgöz Nerma Gökçe Edip Sincer Muhteber Ersin Prof. Dr. Necla Aran Mürsel Çavufl Sezen Tuna Atalay Editör Mürsel Çavufl Sezen editor@temtanitim.com Özet Çeviriler Fezal Belgin Reklam Koordinatörü Aydan Dülgero lu aydan@temtanitim.com Yönetim Yeri G da Güvenli i Derne i Hasan Amir Sok. Dursoy fl Merkezi Kat 4/10 34724 K z ltoprak- stanbul Tel: 0 216 550 02 23-550 02 73 Faks: 0 216 550 02 74 www.ggd.org.tr e-posta: ggd@ggd.org.tr Yap m Tem Tan t m Etkinlikleri Merkezi Kabatafl Setüstü, Tafll Ç k fl Sk. Lütfiye Han m fl Merkezi No: 5/1 34427 Beyo lu- stanbul Tel: 0 212 293 22 75 Faks: 0 212 252 11 26 ww.temtanitim.com Bask Scala Basım, Yayım, Tanıtım San. ve Tic. Ltd. fiti. Yeflilce Mah. Girne Cad. Dalgıç Sk. No: 34 Levent- stanbul www.scalamatbaa.com Tel: 0 212 281 62 00 (Pbx) Fax: 0 212 269 07 34 Tüm yay n hakk G da Güvenli i Derne i ne ait olup kaynak gösterilmek suretiyle al nt yap labilir. Tüm reklamlar n sorumlulu u reklam veren firmalara, yaz lardaki görüfller yazarlar na aittir. ki ayda bir yay nlan r. G da Güvenli i Derne i olarak, lojistik sektörünün mevcut ürünlerinden Perakende Lojisti i ve G da Lojisti- i ni misyonumuzla iliflkilendirerek, 2 sektör aras ndaki interaktif al flverifli, dergimizin bu say s n n gündemine tafl d k. Lojistik, ikili pazarlama fonksiyonlar ndan müflteri isteklerinin iflyerinde veya müflterinin kap s nda yerine getirilmesi anlam na gelen, ama sadece teslimattan ibaret olmayan Lojistik içinde her birinin bilimi olan birçok prosesi (stok yönetimi, siparifl iflleme, depolama, kurulufl yeri seçim ve yönetimi, trafik ve rut yönetimi, elleçleme, tahminleme, ulaflt rma, koruyucu ambalajlama v.s.) bar nd ran ve entegre bilimsel stratejiler gerektiren bir faaliyet olarak tan mlanmaktad r. Günümüzde art k üretici ve perakende firmalar lojistik ve tafl mac l k faaliyetlerini kendi kurumsal organizasyonlar içinde yürütmek yerine müflteri tatmini ve düflük maliyet hedefleyen lojistik yönetiminde uzmanlaflm fl iflletmelere d fl kaynak kullan m yla devretmektedir. Bu sektörde d fl kaynak kullan m, ülkelerin geliflmifllik seviyelerine göre % 10 ila 30 aras nda de iflim göstermektedir. çinde bulundu umuz küresel koflullar, ürünün üretim ve sat fl prosesleri içinde yer alan ve flirketin kârl l n do rudan etkileyen lojistik süreçlerinin önemini daha da art rm flt r. Perakende sektöründe ise ürün çeflitlili i artt kça, tam zamanl sevkiyat, izlenebilirlik, da t m merkezi ve ma azalar aras ndaki transferler ile depo ve raf aras ndaki ak fllar n yönetimi ve kontrolü giderek zorlaflmaktad r. Özellikle de g da perakendecili inde ilk akla gelen kavram so uk zincir olup, g da ürünlerinin tafl nmas, depolanmas ve sunumunda bu zincirin k r lmamas na özen gösterilmektedir. Bu süreçte, sevk yat araçlar n n standartlar, s cakl k kontrollü konteyn r ve araçlar, araç içi so utma ve takip sistemleri (ak ll etiketler, uydu ba lant l s cakl k sensorlar v.b.), Kritik Nokta Kontrol Analizi (HACCP) vb. konular ön plana ç kmaktad r. BRC Global Depolama ve Da t m, IFS Lojistik, Skills for Logistics organizasyonunun tan mlad standartlar, Organize G da Perakendecileri nin G da Güvenli inin Sa lanmas ve Sürdürülebilirli i ile ilgili çal flmalar na da k lavuz olmufltur. Söz konusu standartlar, Tarladan Sofraya G da Güvenli i konseptinde, g dalar n da t m ve sat fl noktalar na sevk yat için tan mlanm fl g da güvenli i ile ilgili riskleri ele alarak, izlenebilirlik ve zararl mücadele sistemlerinin tesis edilmesi, ürünlerin temizlik ve ambalaj malzemelerinden ayr, arac n zemininden belirli bir yükseklikte rutubet geçirmeyen bir malzeme üzerinde istiflenmesi, birlikte tafl nd ürünlerin özelliklerini bozmayacak flekilde ve nem g i b i di er her türlü d fl etkenden korunarak tafl nmas vb. gibi kurallar oluflturmufltur. Derne imiz; üretici ile tüketici aras nda lokomotif görevini üstlenen perakende ile bu sektörün en önemli tedarikçisi olan lojistik firmalar n n sürdürülebilir g da güvenli i konusunda do ru adres olma misyonunu üstlenmifltir. Ayr ca her iki sektörde de G da Güvenli i uygulamalar n önceliklerine tafl yan ve özveri ile emek sarf eden herkesi kutlar, baflar lar n n devam n dilerim. Serap NAZIR G da Güvenli i Derne i Yönetim Kurulu Üyesi Sevgili G da Güvenli i Dostlar, 3

ç i n d e k i l e r G da Güvenli i Dergisi Dan flma ve Bilimsel Yay n Kurulu Prof. Dr. Ali Esat Karakaya Gazi Üniversitesi Toksikoloji Ana Bilim Dal Prof. Dr. Artemis Karaali Yeditepe Ünv. G da Mühendisli i Böl. Prof. Dr. Ayd n Öztan Aksaray Ünv. Meslek Yüksek Okulu Prof. Dr. Aziz Ekfli Ankara Ünv. G da Mühendisli i Böl. Prof. Dr. Barbaros Özer Harran Ünv. G da Mühendisli i Böl. Doç. Dr. Cengiz Caner Çanakkale Onsekiz Mart Ünv. G da Müh. Böl. Prof. Dr. Ça atay Güler Hacettepe Ünv. Halk Sa l Böl. Prof. Dr. Dilek Boyac o lu.t.ü. G da Mühendisli i Böl. Prof. Dr. Emel Sezgin Ankara Ünv. Süt Teknolojisi Böl. Engin Baflaran TÜDER (Tüketiciler Derne i) Doç. Dr. Erol fiengör Besd-Bir (Beyaz Et Sanayicileri ve Dam zl kç lar Birli i) Dr. Esra Çapano lu.t.ü. G da Mühendisli i Böl. Eyüp Demir Tekirda l Kontrol Laboratuar Halis Korkut TK B Koruma ve Kontrol Genel Müdürlü ü Fatma Can AB Genel Sekreterli i Tar m ve Bal kç l k Böl. Laurent Camberou AFNOR- Frans z Standartlar Kurumu G da Dairesi Prof. Dr. Levent Bay nd rl O.D.T.Ü. G da Mühendisli i Böl. Dr. Kristian Möller EUREPGAP- Almanya Prof. Dr. Mehmet Demirci Nam k Kemal Ünv. G da Mühendisli i Böl. Meral Gündüz IGEME ( hracat Gelifltirme Etüd Merkezi) Melek Us Set-Bir (Türkiye Süt, Et, G da Sanayicileri ve Üreticileri Birli i) Prof. Dr. Nafiz Delen Ege Ünv. Bitki Koruma Böl. Prof. Dr. Necla Aran.T.Ü. G da Mühendisli i Böl. Dr. Ned Kingcott Food Standards Agency - ngiltere Prof. Dr. Nevzat Art k Ankara Ünv. G da Mühendisli i Böl. Prof. Dr. Selim Çetiner Sabanc Ünv. Biyoloji Bilimleri ve Biyomühendislik Böl. Prof. Dr. Semih Ötlefl Ege Ünv. G da Mühendisli i Böl. Prof. Dr. Sevinç Yücecan Hacettepe Ünv. Beslenme ve Dietetik Bölümü Prof. Dr. Tayfun A ar Çukurova Ünv. Bahçe Bitkileri Böl. Ülkü Karakufl Türkiye Yem Sanayi Derne i Prof. Dr. Volkan Korten Marmara Ünv. Enfeksiyon Hastal klar ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dal Dr. Y ld r m Cesaretli T.C. Sa l k Bakanl Refik Saydam H fz s hha Merkez Baflkanl 06 26 42 46 52 59 57 03 Girifl Yaz s : Serap Naz r 06 Haberler Dernekten Haberler EFSA dan Haberler Türkiye den Haberler Dünyadan Haberler 26 Gündem: Yuvarlak Masa Sat fl Noktalar ve G da Lojisti inde G da Güvenli i 34 Sektörel Bak fl: Lojistikte ve Sat fl Noktalar nda G da Güvenli i 36 Makale: Nutrigenomik-Kiflisellefltirilmifl Diyet Dr. Ayfle Baflak ENG N Dr. Ela KADIO LU 39 Makale: Lojistik Sektöründe Uluslararas Standartlar ve Belgelendirme Samim Saner - Selda Bayrakdar 42 Makale: G da Alerjisi: Tüketici ve Endüstri çerikleri Anton J. Alldrick, Dr. Anton J. Alldrick, Chipping Campden 46 Makale: G da Etiket Tebli i Ve Taslaklari Kaan Bal 49 Gündem: Günümüzde Dioksin Sorunu Prof. Dr. Semih Ötlefl 52 2007 RASSF Raporu: Fezal Belgin 56 Yeni Üyeler: 57 RASSF 58 Üye Haberleri - K 60 Vaka Örnekleri 61 S kca Sorulan Sorular: Enerjisi azalt lm fl ürünler ve organik ürünler 62 Tüketici Köflesi Bilinçli tüketimden sorumlu tüketime Engin Baflaran 63 Ajanda 2009 Etkinlikleri 64 Kitap Tan t m 4

D e r n e k t e n H a b e r l e r 2009 G da Y l nda Tar m Bakanl ndan Güvenilir G da Sa l kl Yaflam Kampanyas ar m ve Köyiflleri Bakan M. Mehdi Eker, 14 fiubat 2009 tari- stanbul Ortaköy deki Four Seasons Otel de bafllat lan Thinde Güvenilir G da Sa l kl Yaflam Kampanyas nda 2009 u g da y l ilan etti ve 174 Alo G da Hatt n hayata geçirdi. G da Güvenli i Derne i de 2009 g da y l kapsam nda Bakanl k taraf ndan yap - lacak birçok projede sorumluluk alacak. Lansmanda öncelikle kampanyan n tan t m filmi izlendi. Kampanyan n aç l fl konuflmas n yapan Tar m ve Köyiflleri Bakan Mehdi Eker, g da güvenli inin tarladan sofraya bir zincir oldu unu belirterek; Bunun bir halkas vatandafl n lokantada yedi i yeme in güvenilir olmas n temin etmektir dedi. Yaflam için g dan n olmazsa olmaz bir unsur oldu unu, insano lunun varl n sürdürebilmek için g da tüketimine ihtiyaç duydu unu ifade eden Bakan Eker, bafllang çta toplad klar ve avlad klar n tüketen insanlar n yerleflik hayata geçmesiyle sadece kendisi için de- il, baflkalar için de üretmeye bafllad n kaydetti. Bugün dünyada 1 milyar insan n g daya ulaflamad na, öte yandan dünyan n de iflik yerlerinde insanlar n tükettikleri g dan n sa l kl olmamas sebebiyle hayatlar n kaybetti ine dikkat çeken Eker, g - dan n sa l kl, güvenilir olmamas ndan dolay milyonlarca insan n hayat n kaybetti ini vurgulad. Alo 174 hatt, toplumun en genifl anlamda bu kampanyaya kat l m n sa lamay ve toplumu bu konuyla ilgili 7 gün 24 saat bilgilendirmeyi hedefliyor. Tüketiciler herhangi bir g da sat fl noktas nda bir sorunla karfl lafl rsa bu hatt arayarak flikayetini bildirebilecek. Sorun web tabanl bir sistemle an nda tespit edilerek çözüme ulaflt r lacak. Ürünün, hangi bölgede, hangi tür bir sat fl noktas nda, hangi toplumsal alanla iliflkili oldu u görülebilecek. Bütün bunlarla ilgili veriler de, bir veri taban na ifllenecek. Böylece güvenilir g da ile ilgili tüm süreçler takip edilebilir olacak. Bu da bakanl n eylem planlamas na büyük katk sa layacak. Kampanya çerçevesinde Sa l k, çiflleri, Milli E itim, Sanayi ve Ticaret, Kültür ve Turizm Bakanl klar ile beraber çal flmalar da yap l yor. Kültür ve Turizm Bakanl, turistik tesislerinde çal flan personelin, güvenilir g da hassasiyeti ile hareket etmesini temin edecek e itim programlar düzenleyecek. Sanayi ve Ticaret Bakanl, tüketici sa l ve korunmas ile ilgili do rudan tüketici kitlesini hedef alan bir tak m hizmetler yapacak. çiflleri, Sa l k ve Milli E itim Bakanl klar da benzer çal flmalara imza atacak. Bakan Eker orta ö retimdeki ö rencilerin de okullar ndaki alacaklar e itimle, güvenilir g da takipçisi olmalar na büyük önem verdiklerini söyledi. Toplant da Sanayi ve Ticaret Bakan Zafer Ça layan, Tüketicinin Korunmas ve Rekabet Yasas n n yenilenmesi hakk nda bir konuflma yapt. Kültür ve Turizm Bakan Ertu rul Günay ise sa l kl bir yaflam n herkesi ilgilendirdi ini ifade ederek: 400 yatakl yüzde 60 seviyesinde dolu bir otelde 1 ton civar nda yiyecek, 600 ton civar nda içecek tüketiliyor. nan lmaz bir tüketim dedi. çiflleri Bakan Beflir Atalay her valinin g da denetimi yapaca n belirtti. Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, Güvenilir G da Sa l kl Yaflam Kampanyas n n Tan t m Toplant s nda kat l mc lara görüntülü mesajla seslendi. Erdo an, halk sa l n n korunmas için büyük bir çaba sarf edildi ini belirterek: Bütün g da denetimlerinin devlet taraf ndan yap lamayaca, dünyan n her yerinde kabul gören bir gerçektir. Daha etkin sonuçlar alabilmek için yap lmas gereken, g da denetimini tabana, halka yaymakt r dedi. Dünyada g da kaynakl hastal klar n hiç de az bir yer tutmad - n ifade eden Erdo an, dünyada y lda 1 milyon 800 bin kiflinin g - da kaynakl hastal klardan öldü ü gerçe inin, bu meselenin ne kadar ciddi oldu unu yeterince gösterdi ini kaydetti. Konuflmalar n ard ndan Tar m ve Köyiflleri Bakan Mehdi Eker, Kültür ve Turizm Bakan Ertu rul Günay, Sanayi ve Ticaret Bakan Zafer Ça layan, çiflleri Bakan Beflir Atalay, iflbirli i protokolüne imza atarak kampanyay bafllatt ve Bakan Eker, Alo 174 G da Hatt n arayarak operatörden hat hakk nda bilgi ald. Kampanyan n tan - t m toplant s na siyaset dünyas n n yan s ra sanat ve spor camias n n önde gelen isimleri de kat ld. G da Güvenli i Derne i ve Tar m ve Köyiflleri Bakanl iflbirli i 2009 g da y l eylem plan kapsam nda G da Güvenli i Derne i (GGD) de Tar m ve Köyiflleri Bakanl ile birlikte birçok projeye imza atmaya haz rlan yor. Bu projelerin ilk etab n 1.Ulusal G da Güvenli i Konferans oluflturuyor. G da güvenli i ile do rudan veya dolayl iliflkili konular n bütünsel olarak ele al naca bu konferans n geleneksel hale getirilmesi düflünülüyor. Ayn zamanda g da güvenli i ile ilgili tüm paydafllar n iletiflimini ve mutabakat n da gelifltirmeyi amaçlayan konferans n sorumlulu unu GGD ve BESDB R üstleniyor. Tamamen GGD taraf ndan yürütülen G da Güvenli i Tüketici Hatt ve Medya Deste i projesi, Alo 174 ve Tüketici Hatt n n Hürriyet Gazetesi ile yap lan bir dizi çal flma ile tan t lmas n hedefliyor. Yine sorumlulu u GGD taraf ndan üstlenilen tüketici e-e itim program, g da güvenli inin ç k fl noktas olan tüketicinin bilinçlendirilerek güvenilir g day tercih etmesinin sa lanmas için web üzerinden tüm Türkiye'deki tüketicilere eriflebilecek animasyon destekli bir e-ö renim alt- 6

yap s n n hayata geçirilmesini kaps yor. Bu uygulama ayn zamanda tüm Türkiye yi kapsayacak en genifl tüketici e itim hareketi olacak. Ambalaj-G da Güvenli i Çal fltay ise g da güvenli i konusunun olmazsa olmaz olan ambalaj konusunun hem g da üreticileri, hem de ambalaj üreticileri taraf ndan daha iyi anlafl lmas n n sa lanmas ve bu iki sektörün birlikte hareket ederek g - da güvenli i kampanyas n n gelifliminde bir sinerji yaratmas bekleniyor. Tar m Bakanl 2009 da neler yapacak? 2009 y l nda yap lacak çal flmalara da de inen Tar m ve Köyiflleri Bakan Mehdi Eker, g da üretiminde tarladan sofraya, g da üretim zincirinin bütün halkalar n n takip edilmesi gerekti inin alt - n çizdi. Eker: Bu sene sebze meyve üretiminde kullan lan kimyasal maddelerin s n rland r lmas, denetim alt na al nmas, daha iyi bir flekilde kontrol edilerek uygulanmas ile ilgili bir dizi tedbir ald k. Türkiye'de 74 tane etken kimyasal maddenin kullan m - na, uygulanmas na son verme sürecini bafllatt k. Burada bütünüyle AB normlar n ve standartlar n, bu alanda takip etti imizi ve uygulad m z belirtmek istiyorum. Bugüne kadar çiftçilerimiz kullanacaklar herhangi bir kimyasal ilac herhangi bir bayiden alabiliyorlard. Bu sene bu uygulamaya son veriyoruz. Kimyasal maddelerin art k reçete ile sat lmas uygulamas n bafllatt k. Art k herkes istedi i kimyasal maddeyi alamayacak. Mutlaka gidip bu ifl için reçete yazd racak. Uygulamay 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle bafllatt k diye konufltu. Bütün dünyada serac l kta topraklar n dezenfeksiyonunda kullan lan ve dünyan n en kuvvetli zehirlerinden biri olan metil büromitin kullan m na 2008 y l bafl nda son verdiklerini de hat rlatan Eker, Türkiye'nin 2002 y l nda 30 milyon ton yafl sebze-meyve üretti ini ve 55 bin ton kimyasal madde kulland n, 2008 y l nda ise yafl meyve sebze üretimi 40 milyon tonun üzerine ç kar rken kulland kimyasal madde miktar n 6 bin ton azald n ifade etti. G da güvenli inin tarladan sofraya bir zincir oldu unu, bu zincirin sa l kl olmas n amaçlad klar n kaydeden Eker, Türkiye'nin dünyadaki 12 bin civar ndaki endemik bitki türünün 3 bin 500'den fazlas na sahip oldu unu, bunlar n kay t alt na al nmas, tescillenmesi, yeni üretim çal flmalar n n yap lmas, yeni sentezlere ulafl lmas ve Anadolu'nun zenginliklerini daha ileri boyutlara tafl nmas için çal flmalar yapt klar n dile getirdi. Climate Change Was Discussed in the World Food Day. Mehdi Eker, Minister of Agricultural and Rural Affairs has announced the year 2009 as the food year in Safe Food, Healthy Life Campaign launched in Four Season Hotel and carried into effect the 174 Food Telephone Line in Ortakoy, Istanbul on February 14, 2009. Turkish Food Safety Association will also take responsibility in many projects to be made by the Ministry within the scope of 2009 food year. F 4 ST Etkinlikleri H z Kesmiyor 4 ST projesi yayg nlaflt rma aktiviteleri kapsam nda Kalite F Sistem Laboratuarlar Grubu koordinatörlü ünde bafllat - lan Anadolu Projesi çerçevesinde Ekim ay ndan beri Türkiye de 7 il ziyaret edildi. Ziyaret edilen 7 ilde G da Güvenli i Derne i Baflkan ve Proje Koordinatörü Samim Saner ile F 4 ST e itmenlerinden Selda Bayrakdar taraf ndan düzenlenen AB de G da Güvenli i Denetim Sistemleri konulu seminerler büyük ilgiyle karfl land. F 4 ST yi özellikle gelecek y llarda g da sektörüne dâhil olacak ö renciler aras nda bilinir hâle getirmeyi ve F 4 ST kat l mc lar ndan geri bildirim almay amaçlayan proje çerçevesinde bugüne dek stanbul Teknik Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Nam k Kemal Üniversitesi, Tekirda Üniversitesi, Uluda ve Gaziantep Üniversiteleri ziyaret edildi. F 4 ST Activities During October 7 cities were visited for the Anatolia Project which was started with the coordination of Quality Systems Labrotories Group in the context of F 4 ST project generalization activities. During these visits, President of Turkish Food Safety Association and Project Coordinator Samim Saner and F 4 ST teaching fellow Selda Bayraktar conducted seminars called Food Safety Inspection Systems in EU which taken great attention. CIES Uluslararas G da Güvenli i Konferans Barselona 2009 a kat ld k da Güvenli i Derne i Baflkan Samim Saner ve üyelerimizden Metro Cash & Carry'den Tülay Özel Real den Gamze G Y lmaz ve Migros tan Hülya Günay n kat ld CIES Uluslararas G da Güvenli i Konferans 4-6 fiubat 2009 tarihleri aras nda Barselona daki Katalonya Kongre Saray nda gerçeklefltirildi. Dünyan n önde gelen g da güvenli i etkinlikleri aras nda yer alan ve bu alanda y lda bir düzenlenen tek organizasyon olma özelli ini tafl yan CIES Uluslararas G da Güvenli i Konferans na 50 ülkeden 600 ün üzerinde g da güvenli i uzman kat ld. G da Güvenli i: Global Sorun Amsterdam 2008 konferans na paralel olarak G da Güvenli i: Global Sorun konusunu odak noktas kabul ederek bu çerçevede gelifltirilen etkinli e kat lanlar perakendeciler ve tedarikçilerin g da güvenli i sürecini nas l yönettiklerini ve g da güvenli i konusunda dünyadaki son uygulamalar ö renme f rsat buldular. Ayn zamanda g da güvenli ine iliflkin konular n tart fl ld bir platform olan konferans kat l mc lara di er ülkelerden gelen g da güvenli i uzmanlar ile iletiflim kurma olana sa lad. Turkish Food Safety Association Attended to the CIES International Food Safety Conference Barcelona 2009 President of Turkish Food Safety Association Samim Saner and the members of this associations Tülay Özel (Metro Cash & C a r r y), Gamze Y lmaz (Real), Hülya Günay (Migros) attended to CIES International Food Safety Conference which was organized in Catalonia Palace of Congresses Barcelona, in 4-6 February 2009. 8

GGD Baflkan Saner'in Aflatoksin Uyar s ox TV'de Ana Haber Bülteni'nde Aral k ay içerisinde aflatoksin hakk nda bir aç klama yapan GGD Yönetim Kurulu F Baflkan Samim Saner, Türkiye'den ihraç edilen baz kuru incirlerde tespit edilen aflatoksinin hem insan sa l na olan zararl etkilerini, hem de ülke ekonomisine ve itibar na olan etkilerini anlatt. Avrupa G da Güvenli i Otoritesi nin (EFSA) "RASFF-G - da ve Yem çin H zl Alarm Sistem Raporu"na göre yüksek miktarda aflatoksin içeren baz ürünlere Kas m ay nda Avrupa'dan veto geldi. Türkiye'den ihraç edilen baz kuru incirleri 6 ülke geri gönderdi, kalanlar da imha etti. Yunanistan ve Slovenya'n n daha s n r kontrolünde kabul etmeyerek mühürledi i kuru incirleri Almanya ve Fransa iade ederken Norveç ve talya da imha etti. Aflatoksinin ürünün depolanmas s ras nda oluflan zehirli bir küf toksini oldu unu belirten Saner ürün depolanmas nda hijyen teknolojilerinin kullan m n n alt n çizerek, önemli olan küflenmeyi kontrol alt na alarak aflatoksin oluflmas n önlemektir dedi. Saner ayn zamanda ihracat s ras nda da aflatoksinin çok daha etkin bir flekilde kontrol edilmesinin önemini vurgulad. TFSA President Saner s Aflatoxin Warning T F S A President Samim Saner explained the harms of aflatoxin contaminated dried figs that are exported from Turkey. Aflatoxin is the most carcinogenic substance known in the world. Saner added, the dried figs rejected from Europe are affecting both Turkey s reputation and Turkish economy. GGD: Mevzuat Maddeleri Netlik Kazanmal da Güvenli i Derne i Üyeleri Tar m ve Köyiflleri Bakanl G Koruma Kontrol Genel Müdürlü ü taraf ndan görüfle aç - lan G da Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kurallar Tebli i nde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli i tasla n incelemek ve sektör ad na Bakanl a görüfl bildirmek üzere 8 Ocak 2009 tarihinde bir araya geldiler. Tasla n geneli incelendi inde, Avrupa Birli i nin ilgili mevzuatlar n n (1924/2006/EEC say l beslenme ve sa l k beyanlar na yönelik AB regülasyonu) haz rlanm fl oldu u görülmekle beraber, baz maddelerde farkl l klar n oldu una dikkat çeken GGD Üyeleri gerekli de iflikliklerin yap lmas gerekti i konusunda fikir birli ine ulaflt. Özellikle uygulanabilirli i zorlaflt rarak ve yanl fl anlafl lmalara yol açarak sektörde sorun yaratmas öngörülen tan mlama ve ifadelerin düzeltilerek netlik kazanmas gerekti i yönünde Koruma Kontrol Genel Müdürlü ü ne görüfl bildiren G da Güvenli i Derne i, mevzuat çal flmalar konusunda üzerine düflen görevi titizlikle yerine getirmeye devam ediyor. TFSA: Legislation Points needs to be clarified Turkish Food Safety Association (TFSA) members were united in January 8 2009 in order to convey their thoughts about the sector and analyze the worksheet of Announcement about changes that will be made in General labeling and nutrition related labeling rules of food products. TFSA proves to fulfill its duties diligently by warning Protection Control General Management about definitions and expressions that are difficult to understand and cause misunderstandings. GGD Baflkan Saner: Organik ürünlerin menfleine dikkat adir Has Üniversitesi nde 6 Ocak 2009 tarihinde düzenlenen K Organik ürün tüketiminin yayg nlaflt r lmas nda kurumlar n rolü isimli panelde; G da Güvenli i Derne i Baflkan Samim Saner, g da güvenli i ve organik ürünler aras ndaki iliflkiyi hem tüketici, hem de üretici aç s ndan çeflitli boyutlar yla ele alan bir sunum yapt. Saner, birçok yerde organik ismi alt nda menflei belirsiz ürünler sat ld n, ancak bu ürünlerin organik ürünlerle uzaktan yak ndan iliflkisi olmad n belirterek, organik ürün seçiminde, ambalajl ürün ve ambalaj üzerinde organik logosu ile sertifikas olmas na dikkat edilmesi gerekti ini vurgulad. Panel ve sunumlar gelecekte öncelikli konulardan biri olmas beklenen küreselleflme ve ekolojik dengelerin bozulmas konular n n önemli bir parças n oluflturan organik üretim konusunda, kamuoyunu bilinçlendirme amac yla gerçeklefltirildi. Türkiye'de organik ürün sektörünün yeterince geliflememesindeki önemli etkenlerden biri olarak de erlendirilen, son tüketicinin sertifikal organik ürünlere eriflim zorlu u konusu da tart flmaya aç ld. Bu ba lamda panelde, sa l kl beslenmek isteyen bilinçli tüketicinin organik ürünlere erifliminde, devlet, belediyeler, market ve üreticiler olmak üzere tüm kurum ve kurulufllar n üstlenmesi gereken sorumluluklar ele al nd. Fatih Belediye Baflkan Mustafa Demir, Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yücel Y lmaz, Tar m Bakanl stanbul Bölge Müdürü Ahmet Kavak, Ekonomi Gazetecileri Derne i Baflkan Celal Toprak ve ASDF Fuarc l k Kurucusu Tufan Atalayman da panelin di er kat l mc lar aras nda yer ald. TFSA President Saner: Pay attention to organic food products origin The role of establishments in generalizing organic products consumption panel has been organized in Kadir Has University in January 2009. President of Turkish Food Safety Association Samim Saner explained the relationship between food safety and organic products according to consumers and producers. Saner said, in the market some organic labelled products origins are unknown and some products that are labelled organic are actually not organic. The consumers should check organic product logo and certification on the package before buying organic products. 10

EFSA dan Haberler EFSA antimikrobiyallere dirence dikkat çekti v r u p a Hastal klar n Engellenmesi ve Kontrolü Merkezi A (European Centre for Disease Prevention and Control) ile Dünya Sa l k Örgütü ortakl nda 18 Kas m 2008 tarihinde gerçeklefltirilen Avrupa Antibiyotik Fark ndal k Günü'nde de belirtildi i gibi; antimikrobiyal dirençli mikroorganizmalar n ortaya ç kmas ve yay lmas bilim adamlar ve yasa düzenleyiciler aç s ndan oldu u kadar, EFSA'n n g da ve yem güvenli i konusundaki aktiviteleri ve rolü aç s ndan da oldukça güncel ve önemli bir konu. Antimikrobiyaller mikroorganizmalar üzerinde etkili olup, onlar n ölmelerini sa layan ya da geliflimlerini durduran maddelerdir. Antimikrobiyal dayan kl l k ise, mikroorganizmalar n antimikrobiyal tedavi uygulamalar na karfl gösterdikleri direnç anlam na gelir. Antibiyotiklerin afl r ya da hatal kullan mlar sonucunda, bunlara dayan kl mikroorganizmalar n ortaya ç kmalar ve yay lmalar söz konusudur. Bu mikroorganizmalara uygulanan bu tip tedavilerin etkisiz olmas halk sa l aç s ndan ciddi bir tehlike arz ediyor. EFSA, insan ve hayvan sa l konusunda g da zinciri ile antimikrobiyal dirençli bakterilerin geliflimi ve yay lmas ile ilgili riskler konusunda, risk yöneticilerine bilimsel tavsiyeler veriyor. EFSA bilimsel tavsiyeleri g da zinciri boyunca antimikrobiyal dayan kl l n izlenmesi konusunda dikkat edilmesi gerekenleri içeriyor. Antimikrobiyal Dayan kl l k Referans Laboratuar, antimikrobiyal dayan kl l n test metotlar n n kalite güvencesinin gelifltirilmesi konusunda destekte bulunuyor. Kaynak: www.efsa.europa.eu Antimicrobial Resistance EFSA provides appropriate scientific advice about the risk associated with the possible emergence and spread of antimicrobial resistent microbes via food chain to risk assessors. EFSA also recommends monitoring of antimicrobial resistance in the food chain. AB Birleflik Araflt rma Merkezi (JRC) ve EFSA iflbirli i New Co-operation Agreement Signed: Between the European Commission's Joint Research Centre (JRC) and EFSA A co-operation agreement signed in Brussels on 10 November 2008 between the European Commission's Joint Research Centre (JRC) and EFSA. The agreement will advance scientific cooperation and the development of international standards in the fields of food and feed safety. Madde 13: Sa l k ddialar Listesi F S A, Komisyon dan ald ve madde 13 alt nda düzenledi- E i fonksiyonel sa l k iddialar listesini yay mlad. Madde 13, genellikle kabul edilen bilimsel kan tlara dayal iddialar sorguluyor. Yeni listedeki yap sal iddialar büyümede, geliflmede ve vücut fonksiyonlar nda; psikolojik ve davran fla ba l fonksiyonlarda, zay flama ve kilo alma kontrolünde, tokluk ya da kullan labilir enerjinin azalmas ndaki g da ya da maddenin rolünü sorguluyor. stisnalar çocuklar n geliflimi, sa l ya da rüksel de EFSA ile AB Birleflik Araflt rma Merkezi (JRC) aras nda 10 Kas m 2008 tarihinde bilimsel iflbirli i anlaflmas B imzaland. G da ve beslenme alan ndaki uluslararas standartlar n geliflmesine katk da bulunmas amaçlanan anlaflman n imza töreninde konuflan EFSA Yöneticisi Catherine Geslain-Lanéelle: EFSA, JRC ile g da güvenli i ve g da katk lar alan nda geneti- i de ifltirilmifl ürünler, iklim de iflikli i gibi konularda iflbirli i yapmaktan çok memnun. Bilimsel araflt rma ve JRC nin bunlarla ba lant l teknolojik deneyleri ve enstitüleri Avrupa g da güvenlik sisteminde önemli bir rol oynar. Bu iflbirli i EFSA n n iflini korumas na ve bilimsel çal flmalar n artmas na yard mc olacakt r dedi. JRC nin yöneticisi General Roland Schenkel ise: K sa bir zaman içinde, EFSA ve ortaklar AB g da güvenli i geliflimi için kapsaml bir program yürürlü e koyacakt r ve yüksek bir tüketici korumas sa lanacakt r. Bu AB g da tedari inin rahatl n sa lamak için temel bir durumdur. JRC, hükümette oldu u gibi endüstride de sorumlu siyasi kararlara katk da bulunmak, temel bilimsel veri sa lamak için EFSA ile birlikte çal flmaktad r dedi. JRC ve EFSA aras nda imzalanan anlaflmayla standartlar ile harmanlanan risk de erlendirmesi için en iyi uygulamalar n ve verilerin paylafl lmas amaçlan yor. Anlaflman n ayr ca g da alerjenleri, akrilamid ve polisiklik aromatik hidrokarbonlar gibi konularda g da ve sa l k aras ndaki iliflkinin daha iyi anlafl lmas na katk da bulunmas bekleniyor. Daha fazla bilgi için: Memorandum of Understanding & JRC activities/www.efsa.europa.eu hastal k riskinin azalt lmas d r. EFSA madde 13 iddialar n tayin etmek için bir zaman çizelgesi haz rlad : 2009 Temmuz sonu: Ön izlemeden geçen ve de ifltirilmemifl yaklafl k 1000 temel girdinin tayin edilmesi. 2 0 09 Kas m sonu: Kas m 2008 den beri ön izlemeden geçmifl ve düzeltilmifl yaklafl k 470 temel iddian n tayin edilmesi. Belirlenen son süre (Ocak 2010): Kalan 2700 iddian n tayin edilmesi. Kaynak: www.efsa.europa.eu Article 13: List of Health Claims EFSA has published the list of functional health claims which has been issued under article 13. The Article 13 examines the claims based on generally approved scientific claims. 12

EFSA dan Risk Analizi çal flmas aflanan g da krizi Avrupa da, tedarik sürecinde g da güvenli- Y i hakk nda fliddetli bir tart flmaya yol açt. Bu durum Avrupa G da Güvenli i Otoritesi nin (EFSA) kurulmas ile sonuçland. EFSA risk yönetimindeki kararlar n Avrupa Birli i düzenlemeleri ve politikas taraf ndan korundu u bilim kaynakl risk de erlendirmesinden sorumlu tutuluyor. Riskler Risk Analizi ad alt nda de erlendiriliyor ve yönetiliyor. Risk bir tan ma göre ters bir olay n meydana gelme olas l d r. Riski de erlendirmek ve AB nin genifl ölçe inde en iyi flekilde yönetilmesine karar vermek büyük bir mücadeledir. Bir riskin bütün yönlerini de erlendirmek ya da bir yönetim ölçümünün bütün sonuçlar n denetleyebilmek zordur; bilgide birçok ayr l klar veya kesin olmayan fleyler olacakt r. Risk analizi, kar fl kl k içerisinde fleffafl a gidebilmek ve kesin olmayan bilgileri aç kl a kavuflturmak için sistematik bir yoldur. Risk yönetimi kararlar almay ve risk ile iletiflime geçmeyi kolaylaflt r r. Risk analizi üç aflamadan oluflur: risk de erlendirmesi, risk yönetimi ve risk iletiflimi. Risk De erlendirmesi Bir g da içeri inde, riskler tüketiciler üzerinde potansiyel etkiler içerir. G dalardaki olas tehlikeler bulafl c mikroorganizmalar, kontamine olarak ortaya ç kan kimyasallar (temizlik bileflikleri) veya fiziksel ajanlar (cam); tüm etkiler, oluflabilecek tehlikeler minimize edildi inde bile g da güvenli i mutlak de ildir ve tehlikeler oluflabilir. Risk de erlendirmesi riskin tahmin edilmesinde yap lanm fl bir tutum izler ve riski olumlu ya da olumsuz yönde etkileyen faktörlerde anlay fl elde etmek için tahminde bulunur. Bir risk mutlak terimler (belli ürünleri yiyerek hasta olan tüketicilerin y ll k say s n tahmin etmek gibi) ile ya da bununla ba lant l terimler (bir ürünün güvenilirli inin di er ürün ile karfl laflt r lmas gibi) tahmin edilebilir. Risk Yönetimi Risk Analizini risk yöneticileri yönetirler. Bir risk de erlendirmesinin problemi çözmeye ihtiyac olup olmad n ve risk de erlendiricilerinin ifllerinde desteklenip desteklenmemelerine karar verirler. Risk de erlendirilmesi tamamland ktan hemen sonra, risk yöneticileri risk hakk nda ne yap lmas gerekti ine karar verirler. Riskin azalt lmas na ihtiyaç duyuldu unda, risk yönetimi yap lacak olan en önemli önlemi seçerler. Risk letiflimi Risk Analizi nde, iletiflimin farkl biçimleri önemlidir. Yöneticiler, de erlendiriciler ve özel sektördeki pay sahipleri aras nda teknik tart flmalar meydana gelir. Bir riski en iyi yönetme biçimi üzerinde karar verilirken ve kararlar uygulan rken, risk yöneticileri ile kamu ve özel sektör aras ndaki iletiflim çok önemlidir. Bu tart flma biraz tekniktir ve ekonomik, sosyal ve etik de erler içerir. Amaca uygun ve pay sahipleri için kabul edilebilir karar verebilmek için, risk yöneticileri iyi risk iletiflimini ikna etmeye ihtiyaç duyarlar. Birçok insan risk iletifliminin bir PR çeflidi aktivitesinden daha fazlas olmad n düflünür fakat öncelikle risk alg lama ekolünün bir ürünü olarak, disiplin çerçevesinde kendi içinde zamanla geliflmifltir. Risk alg lama bafll ca psikolojik çal flmalar n genifl bir bölümünü ele al r; 50 y l önceden bafllayarak, baz insanlar n neden riskleri di erlerinden farkl alg lad klar n inceler. Bu araflt rma insanlar n istemli risklerden çok istemsiz risklerden, do al risklerden çok teknolojik risklerden endiflelendiklerini gösteriyor. Bu gibi bulgular halka risklerin ne flekilde iletildi ini gösterir. Orijinal risk iletiflimi stratejileri afla dan yukar ya çal fl r, örne in düzenleyiciden halka do ru. Çok yak n geçmiflte, halk ve pay sahiplerini aktif olarak iletiflim iflleminde cesaretlendiren bir risk iletiflimi diyalog formu tercih edilmifltir. EUFIC (Avrupa G da Bilgi Konseyi) Avrupa g da alan ile risk analizi geliflmelerini yak ndan izler. ( E U F I C ) or g a n i z a s y o n unun öncelikli çal flma alan risk iletiflimid i r. Bunun hakk nda size geri b i l d i r i m r a p o rlar haz rlar v e E U F I C organ aylar sonra gelen di er ba lant l aktiviteleri verir. Risk Analysis from EFSA The food crisis in Europe caused strong debates about food safety in supply process. This case ended with foundation of European Food Safety Authority (EFSA). EFSA risk management decisions are protected by European Union arrangements and policies. Pestisitlerde MKS için EFSA tavsiyeleri FSA Pestisit Birimi, pestisitlerde kullan lan 15 aktif maddenin güvenilirli ini ve mevcut Maksimum Kal nt Seviyeleri- E nin (MKS) de erini masaya yat rd ve pestisitlerde kullan lan ve insan sa l aç s ndan tehlikelere sebep olabilen baz aktif maddelerin Maksimum Kal nt Seviyelerinin (MKS) düflürülmesi konusunda tavsiyelerde bulundu. Avrupa Birli i taraf ndan onaylanmayan ancak g da ve yemlerde kal nt olarak bulunabilen aktif maddeler için EFSA, MKS de erlerinin en düflük seviyelere çekilmesini önerdi. EFSA, güvenlik tan mlamalar n n yap ld ya da mevcut MKS de erinin güvenli i konusunda eldeki verilerin yeterli olmad durumlar için bu de erlerin düflürülmesini öneriyor. EFSA Bilimsel Yard m ve Destek Direktörü Hubert Kaynaklar: ILSI, G da Güvenlik Yönetimi Araçlar, J. L. Jouve, M. F. Stringer ve A. C. Baird Parker, Nisan 1998 GIDA BUGÜN 06/2003 Kaynak: http://www.eufic.org/article/en/food-safety-quality/risk-communication/artid/risk-analysis/ Deluyker; "EFSA 300'den fazla aktif maddenin MKS de erini gözden geçirmek için koordine oldu. Amac m z, 2008 senesinde bafllad m z çal flmay, 2010 senesinde tamamlamak. Bununla beraber, 2009 itibariyle, tüketicilerin pestisitlere maruz kalma seviyeleri ile ilgili y ll k rapor haz rlayaca z" aç klamas n yapt. Kaynak: www.efsa.europa.eu Scientific advice for the use of pesticide MRL EFSA has recommended lower Maximum Residue Levels (MRLs) for several active substances used in pesticides. From 2009, EFSA will also provide on an annual basis a report of actual consumer exposure to pesticides. 14

16 T ü r k i y e d e n H a b e r l e r Süt üretiminde Türkiye-Hollanda fark ar m ve Köyiflleri Bakanl Türkiye Süt, Et, G da Sanayicileri ve Üreticileri Birli i (SETB R), Hollanda Tar m, Do a ve T G da Kalitesi Bakanl 'n n birlikte düzenledi i Modern Süt flletmelerinin Yönetimi-Küçük Ülke Büyük Ortak Hollanda bafll kl seminer, Kas m 2008 de Hilton Oteli stanbul'da yap ld. Seminerde, Türkiye ve Hollanda'daki hayvanc l k sektörünün durumu hakk nda bilgi verilirken, Türkiye'de süt üretimi ve kalitesinin art r lmas na yönelik al nmas gereken tedbirler üzerinde duruldu. Seminerin aç l fl nda konuflan SETB R Baflkan Erdal Bahç van, Türkiye'de yüzde 25 olan slah edilmifl hayvan oran - n n, Hollanda'da yüzde 75-80 oldu una iflaret etti ve verimin art r labilmesi için mutlaka iflletmelerin rantabl ve ekonomik büyüklü e ç kar lmas gerekti ini vurgulad. Seminerin aç l fl nda konuflan Hollanda'n n Ankara Büyükelçisi Marcel Kurpershoek, tar m n Hollanda ekonomisi aç s ndan önemine iflaret ederek, 4 Milyar Euro luk süt, 20 milyar Euro luk hayvansal ürün ürettiklerini, tar m sektörünün ihracat n n 55 Milyar Dolar oldu unu söyledi. Hayvan sa l ve refah n dikkate alarak, güvenli, kaliteli g da üretimi gerekti ini anlatan Kurpershoek, Türkiye'de de hayvan kay t sisteminin gelifltirilmesini memnuniyetle karfl lad klar n belirtti. Seminerde Türkiye'de süt hayvanc l n n durumu konusunda bilgi veren Tar msal Üretim Gelifltirme Genel Müdürlü ü (TÜGEM) Genel Müdür Yard mc s Adnan Gültek, Türkiye'de ekonomik iflletme say s n n çok az oldu unu, iflletmelerin yüzde 56,3'ünü oluflturan 835 bin 593'ünde 1-3 bafl inek oldu unu söyledi. Gültek'in verdi i bilgiye göre, 96 bin 894 iflletmede 10-25 bafl inek, 3 bin 616 iflletmede 50-100 bafl inek, sadece 753 iflletmede 100-200 bafl, 194 iflletmede ise 200 bafl n üzerinde inek bulunuyor. Seminerde Hollanda'da süt hayvanc l konusunda bilgi veren Rabobank International' n temsilcisi Marina Rebello, Hollanda'da bir aile iflletmesinde ortalama 100 inek bulundu unu, bundan daha fazla ine i olan iflletmelerin ise eleman çal flt rd n söyledi. Üretici say s yan nda iflleyen firma say s n n da çok az oldu una iflaret eden Rebello, Danimarka ve Hollanda'da, üretilen sütün yüzde 80'ini 3 firman n iflledi ini belirtti. Kaynak: www.setbir.org.tr Differences between Turkey and Holland in Dairy Production The seminar named Management of Modern Dairy Organizations Small Country Big Partner was held in November 2008 at Hilton Hotel, stanbul with collaboration of Ministry of Agriculture and Rural Affairs, Türkiye Dairy, Meat, Food Industrialist and Manufacturers Union (SETB R), Holland Agriculture, Nature and Food Quality Ministry. Rusya ile domates krizi bitmedi aflbakan Yard mc s ve Devlet Bakan Hayati Yaz c, Rusya n n Türk ihraç ürünlerine iliflkin sorun ç karmaya devam B etti ini söyledi. Tüm ürünleri kapsamakla birlikte sorunun a rl kl olarak sebze-meyve ve tekstil ürünlerinde yafland n anlatan Yaz c, Rusya y iki ülke aras nda imzalanan anlaflmaya uymaya davet etti. Yaz c : Menflei soruflturmas yo un yap l yordu. Fiyatlar üzerinde sorunlar oluyordu. Karfl l kl görüflmeler sonucu iki taraf n gümrük yetkilileri çerçeve anlaflma haz rlad - lar. ki ülke yetkili organlar nca bu anlaflma imzaland ve yürürlü e girdi. Buna göre firmalar n tam kontrolünün gönüllülük esas na göre yap laca n ; bunun d fl nda detay sorunlar n da anlaflma imzalan p yürürlü e girdikten sonra ülke heyetleri aras nda müzakere edilece ini içeriyordu dedi ve Rusya n n sanki hiç çerçeve anlaflma imzalanmam fl gibi detay müzakerelerinde daha önce anlafl lan konular da masaya getirdi ini ve gümrüklerde Türk ürünlerine sorun yaratmaya devam etti ini anlatt. Sorunun çözümü için Gümrük Müsteflar baflkanl ndan bir heyetin Rusya ya gitti ini ve Rusya dan da bir heyetin davet edildi ini belirtti. Yaz c sorunun çözümü için daha üst düzey görüflme yap lmas gerekebilece ine de dikkat çekti. Kaynak: www.hurriyet.com Tomato Crisis is not over with Russia Minister of State and deputy prime minister Hayati Yaz c, said that Russia still raises issues against Turkish export products. Comprising all sorts of products, however predominantly in vegetables/fruits and textile products, problems still exist. Yaz c invites Russia to comply to the signed agreement between the two countries. 2. Akdeniz Tavukçuluk Zirvesi Antalya da 2. Akdeniz Tavukçuluk Zirvesi 4-7 Ekim 2009 tarihleri aras nda önemli katk lar olmas bekleniyor. Akdeniz ülkelerinin yan s - Bilimsel Tavukçuluk Derne i taraf ndan Belek Ak-Ka Deluxe ra de iflik ülkelerden de kat l m beklediklerini söyleyen Bilimsel Otel de gerçeklefltirilecek. lki geçen y l Yunanistan n Halkidiki Tavukçuluk Derne i Baflkan Prof. Dr. Rüveyda Akbay: Ayn yar madas nda düzenlenen ve çeflitli ülkelerden 400 ün üzerinde kat l mc n n ilgi gösterdi i Akdeniz Tavukçuluk Zirvesi nin yacak bu önemli toplant y tüm sektör elele vererek baflar ile konuda çal flan bilim adamlar aras nda bilgi al flveriflini sa la- bu y l Antalya da düzenleniyor olmas n n ülkemizin tan t m na gerçeklefltirece imize inan yorum dedi. Kaynak: www.mcps2009.org 2nd Mediterranean Poultry Summit 2. Mediterranean Poultry Summit will be held in October 4-7 at Belek Ak-Ka Deluxe Hotel by Scientific Poultry Association. First one taking place in Halkidiki peninsula, Greece last year, had over 400 visitors from all around the world. Taking place in Antalya this year substantially contributes to our country presentation.

Türk G da Kodeksi Mikrobiyolojik kriterler tebli i de iflti ar m ve Köyiflleri Bakanl, Türk G da Kodeksi tebli lerinde T yap lan de iflikliklere göre birçok üründe mikrobiyolojik kriterlere iliflkin ekler yürürlükten kald r ld. 06.02. 2009 tarihli Resmî Gazete de yay mlanarak yürürlü e giren yeni düzenlemeler ile et ürünleri, krema ve kaymak, baharat, yumurta, bebek formülleri, devam formülleri, bebek ve küçük çocuk ek g dalar, çi kanatl eti ve haz rlanm fl kanatl eti kar fl mlar, çi k rm z et ve haz rlanm fl k rm z et kar fl mlar ile çi süt ve s l ifllem görmüfl içme sütüyle ilgili G da Kodeksi Tebli leri ndeki, "mikrobiyolojik kriterlere iliflkin ekler" yürürlükten kald r ld. Türk G da Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Tebli i de, yeniden düzenlendi. Buna göre, mikrobiyolojik analizlerde partiden ba- ms z ve rasgele seçilen 'n' numunesi al narak, buna göre ifllem yap lacak. Numune al m nda uluslararas kabul görmüfl analiz metotlar uygulanacak. Numunedeki mikroorganizma say s, yine tebli ile belirlenen de erleri aflamayacak. G da maddelerinde patojen mikroorganizmalara ait limitlerin geçilmesi, mikrobiyolojik kriterler aç s ndan sa l n korunmas ilkesinin ihlali say lacak. Söz konusu ürünlerle ilgili bakteriyel toksinler ve mikotoksinler de, Türk G da Kodeksi-G da Maddelerindeki Bulaflanlar n Maksimum Limitleri Hakk nda Tebli hükümlerine uygun olacak. Tebli kapsam ndaki ürünleri üreten ve satan iflyerleri, tescil ve izin, ithalat ifllemleri, kontrol ve denetim s ras nda da tebli e uygun hareket edecek. Buna ayk r davranan iflyerleri hakk nda Tar m ve Köyiflleri Bakanl taraf ndan ifllem yap lacak. Bu arada Tebli e eklenen bir geçici madde uyar nca, iflyerleri, 6 ay içinde yeni düzenlemeye uyumlu hale gelecek. Bu tebli lerin yan s ra 16 fiubat 2009 27143 say l Resmi Gazete de G - da Maddelerindeki Bulaflanlar n Maksimum Limitleri Hakk nda Tebli de De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli yay nlanarak önemli de ifliklikler yap ld. Tebli kapsam nda olan f nd k, antepf st gibi sert kabuklu meyveler, yer f st, ya l tohumlar, kuru meyveler ve bunlardan üretilen ifllenmifl g dalar ile ilgili Aflatoksin B1'in 5 ppb olan limiti kald r ld ve toplam Aflatoksin için 10 ppb olan limit ise geçerlili ini korudu. Kaynak:www.kkgm.gov.tr 6 fiubat 2009 27133 say l Resmi Gazetede yay nlanan Tebli ler: Türk G da Kodeksi Et Ürünleri Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/4) Türk G da Kodeksi Krema ve Kaymak Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/5) Türk G da Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Tebli i (No: 2009/6) Türk G da Kodeksi Baharat Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/7) Türk G da Kodeksi Yumurta ve Yumurta Ürünleri Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/8) Türk G da Kodeksi Bebek Formülleri Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/9) Türk G da Kodeksi Devam Formülleri Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/10) Türk G da Kodeksi Bebek ve Küçük Çocuk Ek G dalar Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/11) Türk G da Kodeksi Çi Kanatl Eti ve Haz rlanm fl Kanatl Eti Kar fl mlar Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/12) Türk G da Kodeksi Çi K rm z Et ve Haz rlanm fl K rm z Et Kar fl mlar Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/13) Türk G da Kodeksi Çi Süt ve Is l fllem Görmüfl çme Sütleri Tebli inde De ifliklik Yap lmas Hakk nda Tebli (No: 2009/14) Turkish Food Codex Microbiological Criteria Directive has changed According to the alterations made in Ministry of Agriculture and Rural Affairs, Turkish Food Codex Directive microbiologic criteria extensions are revoked with 06.02.2009 dated official journal article. These alterations include meat products, crème and skimmings, spices, eggs, baby formulas, baby and infant supplements, raw poultry meat and prepared poultry meat compounds, raw meat and prepared meat compounds, raw milk and processed milk. Sertifikas olmayan ürün organik diye sat lamayacak! ge Bölgesi Sanayi Odas (EBSO) G da Sorunlar Meslek Komitesi taraf ndan düzenlenen 'Organik Tar m n Türkiye ve E Dünyadaki Geliflimi' bafll kl toplant da konuflan Ege Üniversitesi (EÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Ö retim Üyesi ve Ekolojik Tar m Organizasyonu Derne i eski Baflkan Prof. Dr. Ahmet Alt ndiflli, Avrupa ülkelerinde özellikle deli dana hastal sonras organik ürünlere ilginin artt n ifade etti. Türkiye'de de bu ürünlere olan ilginin her geçen gün artt n kaydeden Alt ndiflli, bu talep art fl yla birlikte organik ürün sertifikas - na sahip olmayan ancak üzerinde 'organik' etiketi bulunan baz ürünlerin pazara girdi ine dikkat çekti. Sertifikas olmayan ürünü organik etiketiyle satman n cezas n n 50 bin TL oldu unu söyleyen Alt ndiflli, denetimlerin 2009 y l nda s klaflt r laca n da sözlerine ekledi. Kaynak: www.euractiv.com Products without certificates cannot be sold as organic In the conference named 'Evolution of Organic Agriculture in Turkey and World' held by Aegean Region Chamber of Industry (EBSO) Food Problems Business Commity; Prof. Dr. Ahmet Alt ndiflli, Aegean University Faculty of Agriculture Garden Plants Division Member and Ecological Agriculture Organization Association ex-chairman, has said that the penalty for selling products without certificates as organic is 50000 TL and the inspections will be increased in 2009. 18

20 5 y lda 100 ton sahte zeytinya yakaland on 5 y lda vatandafllar n ihbar ve denetimler sonucunda 100 S ton sahte zeytinya ele geçirildi. Ege Zeytin ve Zeytinya hracatç lar Birli i Baflkan Ali Nedim Güreli, kar fl m ya da yüzde 400 kâr marj olmas n n sahtekârl teflvik etti ini vurgulad ve Ege Zeytin ve Zeytinya hracatç lar Birli i ad na zeytinya n n içine, baflka bitkisel ya kar flt rarak (ta flifl) haks z kazanç elde eden f rsatç lara karfl yürüttü ü amans z takip ile zeytinya sektörüne büyük katk sa layan Ayd n Tar m l Müdürlü ü Kontrol fiube Müdürü Talip Çetinkaya`ya teflekkür plaketi verdi. Törende yapt konuflmada, üreticinin al n terinin de erinde sat lmas n engelleyen ve haks z kazanç sa layan ta fliflin yaratt di er bir s k nt n n da tüketicinin aldat lmas oldu unu belirten Ayd n Tar m l Müdürlü ü Kontrol fiube Müdürü Talip Çetinkaya, ellerinde 100 ton ta fliflli (prina ya veya kanola ya kar flt r lm fl zeytinya ) ya bulundu unu söyledi ve "Ta fliflli ya buldu umuz firmalar n üretim izinlerini iptal ediyoruz. Ceza yaz yoruz. 5708 Say l Kanun elimizi güçlendirdi. Ta fliflli oldu u tespit edilen bütün ürün kamuya geçiyor art k. Bu ya biodizel ve sabun sanayine kazand r labilir. En büyük miktar ihbarlarla ele geçiriyoruz. hbar mekanizmas çok iyi çal fl yor. Avrupa'da bu konuda g da polisi ile yol al n yor. Türkiye de bu modeli uygulamal " dedi. Kaynak: www.gidabilimi.com 100 tons of fake olive oil captured in 5 years In the last 5 years, with the notice and help of citizens, 100 tons of fake olive oil has been captured. Aegean Olive and Olive oil Exporters Union President Ali Nedim Güreli, has given an appreciation plaque to Ayd n Agriculture Provincial Directorate Control Branch Manager Talip Çetinkaya who has contributed to olive oil industry with his intense pursuit and inspections Konyal çiftçiler ürün kalitesini art r yor Baharattaki tehlikeye neflter ürkiye de en fazla tüketilen baharatlardan biri olan k rm z - T biberin üretiminin yap ld Gaziantep'te, Tar m l Müdürlü- ü Koruma ve Kontrol fiube Müdürü Sait Demirk ran, k rm z - biber üretim tesislerini s k denetimden geçirdiklerini söyledi. Demirk ran, iç piyasada en çok k rm z biberin tüketildi ini, bu ürünle ilgili tebli çal flmalar n n bitti ini, k rm z biberi aç kta satt rmad klar n, k sa bir süre içinde tüm baharat ürünlerinin sadece paketli olarak sat labilece ini de sözlerine ekledi. Türkiye'de baharatta en büyük problemin k rm z biberdeki aflatoksin oldu una iflaret eden Demirk ran, vatandafllar hangi ürün olursa olsun aç kta sat lan hiçbir g da maddesini almamalar gerekti i konusunda uyard. Kaynak: www.bugun.com.tr Danger in Spices Gaziantep Agriculture City Directorship Protection and Control Branch Manager Sait Demirk ran reported that red pepper is the most commonly used spice in the domestic market, the manifesto works have finished and they do not allow outdoor selling and in short time all spices will be sold in proper packages. Aç k süt tüketimi azal yor 000 li y llar n bafl nda yüzde 80'ler civar nda bulunan aç k süt 2 tüketimi, son y llardaki yo un kampanyalarla yüzde 50'nin alt na geriledi. Süt ve meyve suyu ambalajlar üreten Tetra Pak Türkiye'nin Kurumsal letiflim Müdürü Mutlu Tanberk, sat fl onya l Özel daresi, 8 ilçede meyve üreticilerinin ürün kalitesini art ran, ilaç kal nt s n n önüne geçen ve meyveye zarar K veren zararl lar önceden haber veren Elektronik Tahmin ve Erken Uyar Cihaz n hayata geçirdi. Üretici, cihaz sayesinde elma iç kurdu zararl s karaleke, külleme ve atefl yan kl hastal klar n zaman nda ö renebilecek. Ayr ca çiftçiler, don uyar s n önceden takip edilmesini sa layan cihazla meyve yetifltiricili inde önemli bir imkâna kavuflmufl olacak. Konya Özel dare Müdürlü ü, 8 ilçede toplam 38 bin 185 hektar alanda elektronik tahmin ve erken uyar cihaz n kullanmaya bafllad. Konya l Özel daresi Genel Sekreteri Mehmet Kaçmaz, yeni sistemin ilaçlama say s - n azaltt n ve uygulaman n yap ld alanlarda ilaç tüketiminin oldukça azald n kaydetti. Sistemin en önemli özelliklerinden birinin üründe ilaç kal nt s n n önüne geçmesi oldu u bilgisini veren Mehmet Kaçmaz, hem üreticinin masraf n n azald n n, hem de ürün kalitesinin artt n n alt n çizdi. Kaynak: www.haberler.com Konya farmers increasing product quality Konya special provincial administration has found and implemented Electronic Forecast and Early Warning Device which increases the product quality in 8 districts by preventing drug residue and by early warning against pests that harm the crop. Farmers, with the aid of the device, will be informed on time against apple worm pests such as blackspots and burn diseases. yasak olmas na ra men evlerde hâla aç k süt kullan ld n ve bunu önlemek için 2001 y l ndan beri düzenlenen Sa l kl Süte Ça r Seminerleri ile 30 ilde 4 milyonun üzerinde kifliye ulaflt klar n aç klad. Kaynak: www.bugun.com.tr Unpackaged Milk Consumption Declines Unpackaged Milk consumption which was over 80% in 2000 has declined to less than 50% with the aggressive and intense marketing.