BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ ANTALYA 23-25 NİSAN 2012 RESMİ GAZETE: 05.12.2008/27075 01.04.2010/27539 30.06.2010/27627 19.02.2011/27851 20.04.2011/27911 1
ENERJİ VE ENERJİ VERİMLİLİĞİ ENERJİ VERİMLİLİĞİ ENERJİ İş yapabilme kabiliyetidir. Yaşam kalitemizden ve üretimimizden ödün vermeden, enerjiyi tasarruflu kullanmaktır. 2
BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ? -BİNALARDA YAŞAM STANDARDI VE HİZMET KALİTESİNİN, ENDÜSTRİYEL İŞLETMELERDE İSE ÜRETİM KALİTESİ VE MİKTARININ DÜŞÜŞÜNE YOL AÇMADAN ENERJİ TÜKETİMİNİN AZALTILMASI -(Yaşam için gerekli enerjiyi israf etmeden asgari seviyede karşılayabilmektir.) 3
4
Konutlar Ortalama Bir Konut 1.000 USD/Yıl =500 KAT= Ticari ve Hizmet Binaları Ortalama Bir Ticari Bina 500.000 USD/Yıl 5
ENERJİ TÜRLERİNE GÖRE 2009 YILI BİNA SEKTÖRÜ ENERJİ TÜKETİMİ 6
ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU 02 MAYIS 2007 TARİH VE 26510 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANARAK YÜRÜRLÜĞE GİRMİŞTİR. BU KANUNLA BAKANLIĞIMIZA VERİLEN GÖREVLER: -BİNALARDA ENERJİ PERFORMANS YÖNETMELİĞİ YAYIMLANMASI VE YÜRÜTÜLMESİ, -MERKEZİ ISITMA SİSTEMLİ BİNALARDA GİDER PAYLAŞIMI İLE İLGİLİ YÖNETMELİK YAYIMLANMASI VE YÜRÜTÜLMESI. 7
Avrupa Birliğinin 2002/91/EC Çerçeve Direktifi 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği 05 Aralık 2008 Yürürlük Tarihi: 5 Aralık 2009 EKB Uygulama :01.01.2011 -YÖNETMELİĞİN AMACI - ENERJİNİN VE ENERJİ KAYNAKLARININ ETKİN VE VERİMLİ KULLANILMASI - ENERJİ İSRAFININ ÖNLENMESİ - ÇEVRENİN KORUNMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLARI DÜZENLEMEK 8
Yönetmelikte anlaşılamayan hususların anlaşılır hale getirilmesi Yönetmelik ile ilgili gelen görüşler Yönetmelik içerisinde sehven yapılan yanlışlıkların düzeltilmesi Bina enerji performans hesaplama yönteminden kaynaklı zorunlu düzeltmeler Avrupa Birliği Çerçeve direktifindeki değişiklikler BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK 01.04.2010 9
BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ KURGUSU Bina ve Tesisat Yalıtımı Mimari proje tasarımı ve uygulamaları Binamız ne kadar enerji tüketiyor? Ne kadar CO₂ salımı? Isıtma, soğutma, havalandırma, sıcak su, otomatik kontrol Yenilenebilir Enerji Kojenerasyon Aydınlatma ENERJİ KİMLİK BELGESİ: ASGARİ OLARAK BİNANIN ENERJİ İHTİYACI VE ENERJİ TÜKETİMİ SINIFLANDIRILMASI, YALITIM 10 ÖZELLİKLERİ VE ISITMA ve /veya SOĞUTMA SİSTEMLERİNİN VERİMİ İLE İLGİLİ BİLGİLERİ İÇEREN BELGE.
2000-2008 Yılları Arasında Bina Sayıları ve Alanlarına Göre Bina Sektörünün Gelişimi Türkiye de bina sayısı 1984 yılında 4,3 milyon, 2000 yılında %78 artışla 7,8 milyon, Konut sayısı ise aynı yılların verilerine göre %129 artışla 16,2 milyon, 2000-2008 yılları arasında alınan inşaat izinlerine göre konutlar, ticari binalar ve kamu binaları kapladığı alan bakımından %56 oranında artarak 1,524 milyon m2'ye ulaşırken, sayı bakımından ise %7 oranında artarak 8,35 milyona ulaşmıştır. Bu talep artışı, binalarda enerji verimliliği önlemlerinin ivedilikle alınması gerektiğini göstermektedir. 11 11
Binalarda Isıtma, Soğutma, Sıcak Su ve Havalandırma Sistemleri Binalarda Doğru Suni ve Doğal Aydınlatma İle %50 Ülke enerji ihtiyacının %10 unu binalarda enerji verimliliği ile azaltabiliriz. %20 Oranında enerji tasarrufu sağlayabiliriz. Binalarımız, Enerjisinin %75 ini İthal Eden Ülkemiz İçin Önemli Bir Potansiyele Sahip. 12
Milyontep 250 Yenilenebilir Hidro Nükleer 200 2009 yılı sonu itibarıyla, doğal gaz arzı sağlanan il sayısı 66 ya ulaşmıştır. 150 Doğal Gaz 100 Petrol 50 Kömür 0 2003 2006 2009 2012 2015 2018 2020 yılında Türkiye birincil enerji ihtiyacı bugüne göre % 160 daha fazla olacak (dünyanın 4 katı artış) Kaynak:ETKB 2020 13
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL EYLEM PLANI- (2011-2023) HEDEF B1.1: 2023 Yılında en az 1 milyon konut ile toplam kullanım alanı 10 bin m² üzerindeki ticari ve kamu binalarında standartları sağlayan ısı yalıtımı ve enerji verimli sistemlerin oluşturulması HEDEF B1.2: 2017 Yılına kadar bütün binalarda, BEP Yönetmeliği ve diğer enerji verimliliği yönetmeliklerinin etkin olarak uygulanması HEDEF B1.4: 2017 Yılına kadar tüm binalara Enerji Kimlik Belgesi verilmesi HEDEF B1.5: Kamu kuruluşlarının bina ve tesislerinde, yıllık enerji tüketiminin 2015 Yılına kadar %10 ve 2023 yılına kadar %20 azaltılması HEDEF B2.1: 2017 Yılından itibaren yeni binaların yıllık enerji ihtiyacının en az %20 sinin YEK dan temin edilmesi 02/05/12 15
MEVCUT BİNA < < YENİ BİNA Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden veya yapımı tamamlanan binayı tanımlamaktadır. Mimari tasarım Isı yalıtımı Mekanik tesisat, Otomasyon, Aydınlatma, Yenilenebilir enerji kullanımı, Kojenerasyon sistemleri Asgari performans kriterlerini, Enerji performansı hesaplama usullerini, Enerji Kimlik Belgesi Düzenlenmesini, Bina denetleme ve periyodik kontrollerini, Yetkilendirmeleri, Yetkilerin Düzenlenmesini KAPSAR KAPSAR 16
Sanayi alanlarında üretim faaliyeti yürüten binalar, Kullanım ömrü 2 yıldan az olan binalar, Toplam kullanım alanı 50 m2 nin altında olan binalar, Isıtma ve soğutmasına ihtiyaç duyulmayan depo, ardiye, atölye vb. binalar Kapsamaz 17
İLKELER Yeni bina tasarımında, mevcut binaların proje değişikliği gerektiren önemli tadilat projelerinde, mekanik ve elektrik tesisat değişikliklerinde binanın özelliklerine göre bu Yönetmelikte öngörülen esaslar göz önüne alınır. Projeleri, BEP Yönetmeliğine uygun olmayan binalara, ilgili idare tarafından yapı ruhsatı verilmez. BEP Yönetmeliğine uygun projesine göre uygulama yapılmayan binalara, ilgili idare tarafından yapı kullanım izin belgesi verilmez. Yönetmeliğin uygulanmasında tereddüde düşülen hususlarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yazılı görüşü alınır. Yönetmelikte tanımlanmamış olan ve açıklık gereken hususlar hakkında, Türk Standartlarının güncel halleri, olmaması halinde ise, Avrupa Standartlarının güncel halleri kullanılacaktır. Önemli tadilat: Binada cephe, mekanik ve elektrik tesisatı gibi enerji tüketimini etkileyen konularla ilgili toplam tadilat maliyetinin, binanın emlak vergisine esas değerinin % 25 ini aştığı tadilatları 18
GÖREV, YETKİ, SORUMLULUK GÖREVİ YETKİSİ SORUMLULUĞU Tasarımcı Mühendis ve Mimarlar E.K.B.D. Yetkili Kuruluşlar İlgili İdareler, Yapı denetim Mekanizmaları Yatırımcı Kuruluşlar Bina sahipleri, yöneticileri, işletmeciler Uygulamacılar, üreticiler BEP Yönetmeliğine uygun tasarım yapmak BEP Yönetmeliğine uygun E.K.B. düzenlemek BEP Yönetmeliğine uygun olmayan projelerin onaylanmaması, binalara ruhsat verilmemesi BEP Yönetmeliğine uygun bina talepleri BEP Yönetmeliğine uygun işletme ve raporlama BEP Yönetmeliğine uygun projelerin hayata geçirilmesi Projenin eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması halinde, Hatalı E.K.B. düzenlenmesi halinde, Uygun olmayan projelerin onaylanması hali, Uygun olmayan binalara ruhsat verilmesi halinde, Yönetmeliğe aykırı tasarım ve yapım talepleri halinde, Yönetmeliğe aykırı işletme ve kontrollerin yapılmaması halinde, Yönetmeliğe aykırı imalat yapılması halinde. 19
MİMARİ PROJE TASARIMI Mimari tasarımın binanın ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma yüklerinin belirlenmesinde çok büyük etkisi vardır. İklim, bina performansı ve enerji harcanmasında önemli bir etkiye sahiptir. Yerel iklimden azami kazanç sağlamak için, bina tasarımı iklime uygun yapılmalıdır. İstenmeyen iklim koşulları ile karşılaşıldığında en uygun yerleşim tasarımı ile problemler çözülebilir. (Arazi bilgisi, bitki örtüsü, bina biçimleri, su) 20
MİMARİ PROJE TASARIMI M.7 M.7 M.7 M.7 İmar ve ada parsel durumu dikkate alınarak ısıtma, soğutma, doğal havalandırma, aydınlatma ihtiyacı asgari seviyede tutulur. Mimari uygulama projesi ve sistem detayları ısı yalıtım raporu ile uyumlu olmalıdır Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının kullanımı araştırılmalıdır. Bina içerisinde sürekli kullanılan yaşam alanları, güneş ışığı, ısısı ve doğal havalandırmadan en uygun faydalanılacak şekilde yerleştirilir. 21
MİMARİ UYGULAMALAR M.8 Mevcut binaların dış kabuğu, binanın enerji performansını olumsuz etkileyecek şekilde değiştirilemez GÜMMF-Mimarlık Fak. -Derya Güleç Yüksek Lisans Tezi-2007 Mimari ve peyzaj tasarımları birbirine uyum sağlamalıdır.mümkünse soğuk kışta rüzgarı kesmeli, yazın ise soğuk hava akımlarına izin vermelidir. 22
ISI YALITIMI ESASLARI (Bina) M.9 M.9 Türkiye İstatistik Kurumu nun 1998 hane halkı enerji tüketim araştırmasına göre, mevcut binaların %84 ü tek camlıdır ve yalnızca %16 sı çatı yalıtımına sahiptir. Binanın Yıllık Isıtma Enerjisi İhtiyacının TS 825 standardında belirtilen sınır değerden küçük olması gerekir Bitişik nizam olarak yapılacak olan binaların ısıtma enerjisi ihtiyacı hesabı yapılırken, bitişik nizam tarafında kalan duvarlar da dış duvar gibi değerlendirilir M.9 Duvar, döşeme, balkon, konsol, taban, tavan, çatı ve pencere/duvar birleşimleri ısı köprüsü oluşmayacak şekilde yalıtılacaktır M.9 Binanın bağımsız bölümleri arasındaki duvar, taban ve tavan gibi yapı elemanlarında, R direnci en az 0,80 m2k/w olacak şekilde yalıtım uygulanır. 23
ISI YALITIMI ESASLARI (Bina) M.9 M.9 M.10 Yönetmelikte belirtilmeyen hususlarda TS 825 standardına uyulacaktır Yapı ve yalıtım malzemelerinin standarda uygunluğuna dikkat edilecektir TS 825 standardına uygun yetkili makine mühendisi tarafından "ısı yalıtımı projesi" hazırlanacak olup, yapı ruhsatı verilmesi aşamasında tesisat projeleri ile birlikte ilgili İdarelerce istenir. 2000 yılından önce yapılmış bina stoku, sadece geçerli inşaat standartları açısından karşılaştırıldığında bile bugünkü yönetmeliğe göre en az iki misli enerji harcamaktadır. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, binalardaki enerji verimliliği potansiyelini yaklaşık %35 olarak açıklarken, 2023 yılına kadar 10 milyon konutta ısı yalıtımı ile 2400 GWh soğutma ve 2,3 milyon TEP yakıt tasarrufu sağlanacağını tahmin etmektedir. 24
ISI YALITIMI (Mekanik Tesisat) M.11 Binaların ısıtma, soğutma, havalandırma ve klima gibi enerji kullanımını etkileyen tesisatlarında kullanılan; - borular, - kollektörler ve bağlantı malzemeleri, - vanalar, - havalandırma ve iklimlendirme kanalları, - sıhhi sıcak su üreticileri ve depolama üniteleri, - yakıt depoları ve diğer mekanik tesisat ekipmanları, ısı köprüsüne yol açmayacak şekilde ve yüzey sıcaklığı ile iç ortam sıcaklığı arasında 5 C den fazla fark ve yüzeyde yoğuşma olmayacak şekilde yalıtılır 25
ISITMA SİSTEMLERİ M.13 Isıtma sistemi tasarım hesapları TS 2164 standardına göre yapılır M.13 M.13 Yeni binalarda; yapı ruhsatına esas olan toplam kullanım alanının 2.000 m2 ve üstünde olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır Kullanım alanı: Binanın inşa edilen ve kullanılabilen tüm bölümlerinin; duvarlar, kolonlar, ışıklıklar, giriş holleri, açık çıkmalar, hava bacaları, saçaklar, tesisat galerileri ve katları, ticari amaçlı olmayan ve binanın kendi ihtiyacı için otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, yangın merdivenleri, asansörler, tabii zemin terasları, kalorifer dairesi, kömürlük, sığınak, su deposu ve hidrofor dairesi çıktıktan sonraki alanı Kullanım alanı 250 m2 ve üstünde olan bireysel ısıtma sistemine sahip gaz yakıt kullanılan binalarda bağımsız bölümlerde veya müstakil binalarda; yoğuşmalı tip ısıtıcı cihazlar veya entegre ekonomizerli cihazlar kullanılır M.13 500 kw ve üstü kapasiteye sahip kazanların kullanıldığı sistemlerde su yumuşatma veya şartlandırma veya her iki sistem birlikte kurulur 26
ISITMA SİSTEMLERİ M.13 Merkezi ısıtma sistemi ile ısıtılan binaların bağımsız bölümlerindeki hacimlerinde sıcaklık kontrol ekipmanları ile ısı merkezinde iç ve/veya dış hava sıcaklığına bağlı kontrol ekipmanları kullanılır M.13 M.13 M.14 Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezi veya lokal ısı veya sıcaklık kontrol cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemler kullanılır Merkezi ısıtma sistemine sahip binalardaki kazan verimleri; katı yakıtlı kazanlarda %75 den, sıvı ve gaz yakıtlı kazanlarda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nca yayımlanan 5/6/2008 tarihli Sıvı ve Gaz Yakıtlı Yeni Sıcak Su Kazanlarının Verimlilik Gereklerine Dair Yönetmeliğe göre 2 yıldız (**) verim sınıfından daha düşük olamaz Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda ısıtılan mahallerin iç ortam sıcaklığı 15 C altına düşmeyecek şekilde tedbir alınır 27
SOĞUTMA SİSTEMLERİ M.15 Soğutma ihtiyacı 250 kw dan büyük olan konut dışı binalarda merkezi soğutma sistemi tasarımları yapılır M.15 Soğutma sistemlerin tasarımında seçilecek olan soğutucu akışkanların TS EN 378 serisi standardlarına uygun olması gerekir M.16 Soğutma sistemlerinin işletme karakteristliklerine ve enerji ekonomisine göre ayarlarının doğru yapılması gerekir 28
HAVALANDIRMA VE İKLİMLENDİRME SİSTEMLERİ M.17 Konut dışı amaçlı kullanılan binalarda; a) Bir mekânındaki özel mekanik havalandırma sistemi, mekânda insanların bulunmadığı zamanlarda mekânın minimum iç hava kalitesini sağlayacak şekilde otomatik sistem ile donatılır b) İklimlendirme sistemlerinde oda sıcaklığı ayar düzenekleri kullanılır c) Mahal bazında değişken hava debisi kontrolü yapılan iklimlendirme sistemlerinde, sisteme bağlı fanların değişken debili olması sağlanır M.17 İklimlendirme sistemleri değişken insan yüküne bağlı olarak değişken hava debili çalışacak şekilde iç hava kontrolü sağlayacak mekanik tesisatla donatılır M.18 Klima santrallerinde kullanılan filtre sistemleri üreticisi tarafından belirtilen sürelerde temizletilir veya değiştirilir ve bu durum raporlanır 29
Binalarda enerji performansı yönetmeliği SICAK SU SİSTEMLERİ M.19 M.19 M.19 M.19 Yapı ruhsatına esas olan kullanım alanı 2000 m2 nin üzerindeki oteller, hastaneler, yurtlar gibi konaklama amaçlı konut harici binalar ile spor merkezlerinde merkezi sıhhi sıcak su sisteminin planlanması şarttır Merkezi kullanım sıhhi sıcak su hazırlama amaçlı planlanan ve sıcak su depolanan sistemlerde, sıhhi sıcak suyun sıcaklığı 60 C geçmeyecek tasarımlar yapılır. Ancak lejyonella etkisi olmaması için depolanan sıhhi sıcak su sistemlerinde en az haftada 1 saat boyunca su sıcaklığı en az 60 C sıcaklıkta tutulur Merkezi sıhhi sıcak su sistemlerinde, duvar içinde kalan tesisat da dahil olmak üzere cihaz, depo ve dağıtım hatları yüzey sıcaklığı ortam sıcaklığının 5 C üzerine çıkmayacak şekilde yalıtılır ve her yıl bina işletmecisi tarafından kontrol ettirilerek raporlanır Sıhhi sıcak suyun ısı kapasitesi minimum kazan modülasyon çalışma alt sınırının altında kalması halinde yaz kullanımına yönelik ayrı bir sıcak su kazanı tesis edilir 30
OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ M.20 Sıvı ve gaz yakıtlı kazanlarda yanma kontrolü için otomatik kontrol sistemleri tesis edilir M.20 M.20 M.20 M.20 Merkezi ısıtma, iklimlendirme ve/veya soğutma sistemine sahip binalar, her odanın sıcaklığını ayrı ayrı düzenleyecek otomatik cihazlarla donatılır Merkezi ısıtma sistemine sahip konut olarak kullanılan binalarda cihazlar, en az gidiş suyu kontrolü ve dış hava kompanzasyonu yapacak otomatik kontrol sistemleri ile donatılır 10.000 m2 nin üzerinde olan ve merkezi ısıtma, soğutma, iklimlendirme sistemi ve aydınlatma sistemleri birlikte bulunan binalarda bilgisayar kontrollü bina otomasyon sistemi tesis edilir Yeni yapılacak binalarda aydınlatma, ısıtma, soğutma ve sıhhi sıcak su ihtiyacı için kullanılan enerjilerin ayrı ayrı ölçülmesine imkân sağlayacak tasarımlar yapılır ve buna uygun ölçüm ve izleme sistemleri tesis edilir 31
AYDINLATMA SİSTEMLERİ Yüksek Basınçlı Sodyum Bütün çeşitleri ve sınıfları. M.21 M.21 M.21 M.21 M.21 Gün ışığından azami derecede faydalanılacak Genel aydınlatmada kullanılacak lambaların özellikleri yandaki tablodan seçilecektir Doğal aydınlatma yeterli olduğunda, zaman ayarlı veya insan mevcudiyetini algılayan cihaz ile yapay aydınlatmanın otomatik olarak devreye girmemesi gerekir Enerji tüketimi yüksek lambaların genel aydınlatma amaçlı kullanılmaması esastır Konut harici binaların elektrik sistemlerinde; konu ile ilgili yönetmeliklere uygun olarak merkezi ve/veya lokal düzeyde güç kompanzasyonu yapılır Metal Halojenur Endiksiyon Aydınlatmalı Boru Şeklinde Fleurosan Bütün çeşitleri ve sınıfları. Bütün çeşitleri ve sınıfları. 26 mm çapında (T8) lambalar, 16 mm çapında (T5) ve 11 W üzerinde sınıflandırılmış yüksek verimli kumanda dişlisine sahip lambalar ve (T12) lineer 2400 mm uzunluğunda fleurosan lambalar. Kompakt Fleurosan 11W üzerindeki bütün sınıfları ve enerji verimliliği 50 lümen/devrewatt tan büyük olan bütün çeşit ve sınıfları. Diğer Lambanın enerji verimliliği 50 lümen/devrewatt tan büyük olan bütün çeşit ve sınıfları. 32
Y.E.K., ISI POMPASI, KOJENERASYON SİSTEMLERİ Yeni yapılacak olan ve yapı ruhsatına esas kullanım alanı 20.000 m2 nin üzerinde olan binalarda Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Sıhhi sıcak su, Elektrik ve aydınlatma enerjisi İNGİLTERE İhtiyaçlarının tamamen veya kısmen karşılanması amacıyla, M.22 yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı, hava, toprak veya su kaynaklı ısı pompası, kojenerasyon ve mikrokojenerasyon gibi sistem çözümleri tasarımcılar tarafından projelendirme aşamasında analiz edilir. Bu uygulamalardan biri veya birkaçı, Bakanlık tarafından yayımlanan birim fiyatlar esas alınmak suretiyle hesaplanan, binanın toplam maliyetinin en az yüzde onuna karşılık gelecek şekilde yapılır 33
ISI POMPASI Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan ısı pompaları dış hava, toprak veya yer altı suyundaki doğal ısıyı alıp, konutunuza sunarak; ısınma ihtiyaçlarınızla birlikte sıcak su ihtiyacınızı da karşılar. Sıcak yaz günlerinde ise soğutma imkânı sunar. 34
KOJENERASYON SİSTEMLER Kullanılabilir elektrik ve ısının aynı tesisle birlikte üretilmesine olanak vermesi Üretimin, tüketimin olduğu yerde yapılabilmesi 35
DÜNYADA YEŞİL BİNA SERTİFİKA SİSTEMLERİ (1990-İngiltere) LEED (1998-ABD) (1998-Gelişmiş ülkelerin biraraya gelmesiyle kurulan kurulmuştur) Greenstar (2003-Avustralya, BREAM Uyarlaması) (2004-Japonya) (2009-Almanya) 36
TÜRKİYE DEN ÖRNEK:ESER MÜŞAVİRLİK BİNASI LEED Platin Sertifika sahibi 37
TÜRKİYE DEN ÖRNEK: WILO BİNASI-TUZLA WILO nun Orhanlı-Tuzla da faaliyete geçirdiği pompa sektöründe Avrupa nın ilk LEED sertifikalı yeşil binası Enerjiden yüzde 24, su kullanımından ise yüzde 50 tasarruf Şu anda Türkiye'de yalnızca 22 adet yeşil bina mevcut, 70 adet sertifika başvurusu bulunmakta. Milli yeşil konut sertifikası için çalışmalara başlanılması gerekmekte. Kentsel dönüşümün en önemli maddelerinden biri de az enerji harcayan binalar üretmek. 38
DÜNYADA YEŞİL BİNA SERTİFİKA SİSTEMLERİ ABD de yapılan bir araştırmaya göre yeşil veya çevreci olarak tanımlanan binaların; Enerji tüketiminde %24-50 CO₂ salımında %33-39 Su tüketiminde %40 Atıklarda %70 e varan bir düşüş sağlanacağını ortaya koymaktadır. yeşil bina tasarım maliyetlerinde, sadece %1 - %10 arası bir oranda artış olduğu belirtilmektedir. Tescilli çevre dostu, uluslar arası kabulü, kurumsal prestij, düşük işletme giderleri olması bakımından yeşil binalar; Küresel ısı değişikliği etkilerini azaltmak, Yenilenebilir enerji üretmek Temiz, yenilenebilir ve yeterli su elde etmek Doğal yaşam alanlarını korumak Yapılaşmanın doğal yaşam üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak Çabuk yenilenebilen malzemeler kullanmak Atıkların geri dönüşümünü sağlamak Bina içerisindeki insan sağlığı üzerinde oluşacak olumsuz etkileri ortadan kaldırmak 39
DÜNYADA BİNA SERTİFİKA SİSTEMLERİ Ağustos 2006'da açılan New York'taki LEED Gold sertifikalı 46 katlı Hearst binası, yeşil mimarinin önemli örneklerinden. Yapının diyagonal dizaynı sayesinde yüzde 20 civarında daha az çelik kullanılmış. Kullanılan çeliğin yüzde 90'ı yeniden dönüştürülmüş malzeme. Binadaki aydınlatma sensörlerle kontrol ediliyor; enerji kullanımı diğer binalara göre yüzde 22 daha az. Çatısında toplanan yağmur suyuyla peyzaj bitkileri sulanıyor. Yüksek-verimli ısıtma ve soğutma sistemi, dışarıdaki havayı binanın yüzde 75'ini havalandırmak ve soğutmak için kullanabiliyor. Kaynak:http://www.ecoenerji.net/haber_detay.asp?haberID=65 40
ENERJİ KİMLİK BELGESİ DÜZENLENMESİ M.25 M.25 M.25 M.25 Enerji Kimlik Belgesi düzenlenirken BEP- TR kullanılır. Düzenleme tarihinden itibaren 10 yıl süre ile geçerlidir Enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluş tarafından hazırlanır Yapı Kullanım İzin Belgesinin ekidir.(resmi Gazete: 20.04.2011/27911) Bir nüshası da bina girişinde rahatlıkla görülebilecek bir yere asılır Binanın tamamı için hazırlanması şarttır M.25 İstenirse bağımsız bölümler içinde hazırlanılabilir 41
TASLAK ONAY BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ ENERJİ KİMLİK BELGESİ -İlgili yazılım BEP-TR Genel Müdürlüğümüz bünyesindeki serverlar üzerinden yetkililer tarafından kullanılacaktır. GERÇEK 42
Bina Genel Bilgileri Bina resmi veya modeli Enerji tüketim sınıfı CO2 salımı sınıfı Yenilenebilir Oranı Isıtma Enerji tüketim sınıfı Sıcak su Enerji tüketim sınıfı Soğutma Enerji tüketim sınıfı Havalandırma Enerji tüketim sınıfı Aydınlatma Enerji tüketim sınıfı Yalıtım durumu, alınacak tedbirler vb. açıklamalar EKB ve EKB Uzmanı ile ilgili bilgiler 43
DENETİM YAPACAK KURUM-KURULUŞLAR MADDE 24-24/A 44
ENERJİ KİMLİK BELGESİ VERMEYE YETKİLİ KURULUŞLAR M.26/A EKB Uzmanı eğitimleri, Bakanlık ile Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünün yetkilendirdiği üniversite, meslek odaları ve ilgili kurum ve kuruluşlarla yapılacak protokole göre bu kuruluşlarca yapılır M.26/A M.26/A M.26/A Bakanlık tarafından yapılacak veya yaptırılacak sınavda yüz üzerinden en az yetmiş puan alanlara enerji kimlik belgesi düzenlemek üzere yetki belgesi verilir Bünyesinde EKB Uzmanı olan ve meslek odalarından alınmış Serbest Müşavir Mühendis belgesine sahip olan mühendis veya mimar bulunduran tüzel kişiler, yeni yapılacak olan binalara Enerji Kimlik Belgesi Vermeye Yetkili Kuruluş sayılır. Bünyesinde EKB Uzmanı mühendis veya mimar bulunduran Enerji Verimlilik Danışmanlık Şirketleri, mevcut binalara Enerji Kimlik Belgesi Vermeye Yetkili Kuruluş sayılır M.26/A Enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşların bu belgelerin düzenlenmesi ile ilgili faaliyetlerinin denetimi Bakanlık tarafından yapılır veya yaptırılır 45
ENERJİ KİMLİK BELGESİ VERMEYE YETKİLİ KURULUŞLAR Eğitici kuruluşlar; her eğitimlerini Bakanlığa bildirmek zorundadırlar. Eğitici Kuruluş Dağılımı Eğitim sınav soruları Bakanlık tarafından Eğitici kuruluşa gönderilir. Eğitimler yetki aldıkları illerde düzenlenebilir. Bakanlık tarafından MMO, EMO, MO, İMO ve EVD Şirketlerine Eğitici Kuruluş Yetki Belgesi verilmiştir. 46
ENERJİ KİMLİK BELGESİ VERMEYE YETKİLİ KURULUŞLAR Eğiticiler, Eğitici kuruluşun yetki aldığı diğer illerde de eğitim verebilirler. Eğiticiler, aynı anda birden fazla eğitim noktasında eğitim veremezler. Eğitici kuruluş her eğitimde görev alacak eğiticilerini Bakanlığa bildirirler. EVD Şirketleri bünyesinde yer alan Eğiticiler aynı zamanda EKB Uzmanı olurlar. Ülke genelinde 10000 civarında EKB uzmanı bulunmaktadır. 47
ENERJİ KİMLİK BELGESİ M.27 Binanın ısıtma, soğutma, aydınlatma ve sıhhi sıcak su konularındaki enerji ihtiyaçları öncelikli olmak üzere, yıllık enerji ihtiyacının hesaplanması ile ilgili usûl ve esaslar Bakanlık tarafından Resmî Gazete de yayımlanan tebliğ ile belirlenir. 7Aralık 2010 tarih ve 27778 (Mükerrer) Sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. M.27 BEP-TR yöntemine göre enerji kimlik belgesi alacak olan yeni binalar D sınıfı ve daha fazla enerji tüketimine ve CO2 salımına sahip olamaz. 48
ENERJİ KİMLİK BELGESİ EKB'lerin Dağılımları Mevcut Bina 7% Yeni Bina 93% Üretilen EKB lerin mevcut ve yeni bina dağılımlarındaki farkın sebebi mevcut binalarda EKB zorunluluğunun henüz başlamamış olmasıdır. 49
18.04.2012 TARİHLİ VERİLERDİR. Müstakil Konut :177 Apartman :883 Ofis :68 Otel :16 AVM :10 Hastane :5 Eğitim :13 TOPLAM:1172 Müstakil Konut :1477 Apartman :13048 Ofis :354 Otel :83 AVM :82 Hastane :14 Eğitim :79 Rezidans :97 TOPLAM:15234 Üretilen EKB lerin mevcut ve yeni bina dağılımlarındaki farkın sebebi mevcut binalarda EKB zorunluluğunun henüz başlamamış olmasıdır. 50
18.04.2012 TARİHLİ VERİLERDİR. 42 3610 12575 70 20 57 30 Yeni Binalarda C sınıfından daha kötü bina EKB üretilemeyeceğinden yüksek oranda C ve daha iyi sınıfta EKB üretilmiştir. C sınıfından daha kötü üretilen EKB ler mevcut binalara aittir. 51
Bina sektörü, ülkemizde 2009 yılında 53,4 Mton CO₂ emisyonuna sebep olmuştur. Sektörün 2009 yılında 29,5 milyon TEP olan enerji tüketiminin 2020 yılında 47,5 milyon TEP e ulaşacağı tahmin edilmektedir (ETKB, 2010). Bu da CO₂ emisyonunun 2009 yılı değerlerine oranla yaklaşık iki misline ulaşacağına işaret etmektedir. 52
Binalarda Enerji Performans Yönetmeliğine uymayan yeni binalara ruhsat verilmeyecek, Mevcut konutlarda ısı yalıtımı yapılması için, kat maliklerinin çoğunluk kararı yeterli olacak, Binalarımızın Enerji Kimlik Belgesi olacak, Merkezi Isıtma Sistemli binalarımızda ısı kontrol cihazları kullanacağız, Kendi ihtiyaçları için, yenilenebilir enerji kaynağı veya verimli kojenerasyon sistemi kullanımı özendirilecek 53
Serkan NARİN İnşaat Y. Mühendisi Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Enerji Verimliliği Dairesi Başkanlığı serkann@csb.gov.tr (0312) 2845686 54