BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ... 1 Bilinmesi Gereken Kavramlar... 1 Giriş... 2 Hücrelerin Fonksiyonel Özellikleri... 2 Hücrenin Kimyasal Yapısı... 2 Hücrenin Fiziksel Yapısı... 4 Hücrenin Bileşenleri... 4 Hücre Zarı (Hücre Membranı)... 4 Mitokondri... 6 Endoplazmik Retikulum (ER)... 8 Ribozom... 9 Golgi Aygıtı... 9 Lizozom... 9 Peroksizom... 10 Proteazom... 10 Hücre Çekirdeği (Nükleus)... 11 Hücre Döngüsü... 12 Önemli Hücresel Olaylar... 13 Hücresel Transport (Hücresel Taşıma)... 13 Küçük Moleküllerin Hücre Zarından Taşınması... 13 Büyük (Makro) Moleküllerin ve Partiküllerin Hücre Zarından Taşınması... 18
IV İçindekiler Hücre Zedelenmesi, Hücre Ölümü ve Hücresel Farklılaşmalar... 19 Hücre Zedelenmesi Nedenleri... 19 Hücre Zedelenmesinin Mekanizmaları... 21 Hücre Zedelenmesinde Serbest Radikallerin Rolü... 24 Zedelenmeye Karşı Hücre İçi Yanıtlar... 25 Lizozomal Katabolizma (Parçalama)... 25 Zedelenmeye Karşı Hücresel Adaptasyon... 26 Hücre Ölümü... 27 Fizyolojik Apoptoz... 28 Patolojik Apoptoz... 28 Hücresel Farklılaşmalar... 29 Kaynaklar... 31 Bölüm Iı Sıvı Elektrolit Dengesi Ve Fizyolojisi... 33 Giriş... 33 Sıvı Elektrolit Dengesi... 34 Vücut Sıvılarının Dağılımı... 35 Sıvıların Hareketi... 36 Sıvı Elektrolit Dengesinin Düzenlenmesi... 40 Susama... 40 Böbrekler... 40 Renin-Anjiotensin-Aldosteron Sistemi... 41 Aldosteron... 41 Antidiüretik Hormon (Adh)... 42 Atrial Natriüretik Peptid (Anp)... 42 Elektrolitlerin Düzenlenmesi... 42 Katyonlar... 42 Anyonlar... 44 Sıvı Elektrolit Dengesini Etkileyen Değişiklikler... 44 Asit Baz Dengesi... 46 Kimyasal Düzenleme... 47 Biyolojik Düzenleme... 47 Fizyolojik Düzenleme... 48
V Asit-Baz Dengesini Etkileyen Değişiklikler... 48 Kaynaklar... 49 bölüm Iıı Hematolojik Sistem Fizyolojisi... 51 Giriş... 51 Hematolojik Sistemin Yapısı ve Fonksiyonları... 51 Lenfatik Sistem... 60 Demir Metabolizması... 61 Normal Pıhtılaşma Mekanizması (Hemostazis)... 62 Kan Grupları... 65 Yaşlanmanın Hematolojik Sisteme Etkileri... 66 Kaynaklar... 67 BÖLÜM Iv kalp Ve Dolaşım Sisteminin Fizyolojisi... 69 Bir Pompa Olarak Kalp... 69 Kalp Kası... 71 Kalp Döngüsü (Siklusu)... 73 Kalbin Çalışmasının Düzenlenmesi... 74 Kalp Sesleri... 75 Kalbin Uyarı, İleti Sistemi ve Kalp Atımının Fizyolojisi... 76 Uyarı ve İletim Fazları... 77 Normal Elektrokardiyogram... 80 Derivasyonlar... 81 Bipolar Derivasyonlar... 82 Ünipolar Derivasyonlar... 83 Dolaşım Fizyolojisi... 84 Damarların Gerilebilme Özelliği... 86 Kan Akım Hızının Ayarlanması... 87 Basınç, Akım, Hacim ve Direnç... 88 Kan Basıncı... 88 Lenfatik Dolaşım... 90 Yaşlanma ile Dolaşım Sisteminde Meydana Gelen Değişiklikler... 92 Kaynaklar... 93
VI İçindekiler BÖLÜM V Sinir Sistemi Fizyolojisi... 95 Giriş... 96 Sinir İletimi... 97 Merkezi Sinir Sistemi...100 Ventriküller ve Serebrospinal Sıvı (Beyin Omurilik Sıvısı-BOS)...103 Spinal Kord...104 Üst ve Alt Motor Nöronlar...105 Periferik Sinir Sistemi...107 Spinal Sinirler...107 Kraniyal Sinirler...109 Otonom Sinir Sistemi...111 Serebral Kan Dolaşımı...112 Kafa İçi Basıncı...114 Kan-Beyin Bariyeri...115 Beyinin Koruyucu Yapıları...115 Yaşlanma ile Birlikte Sinir Sisteminde Görülen Değişiklikler...117 Kaynaklar...118 BÖLÜM VI Gözün Yapısı Ve Görme Fizyolojisİ... 119 Giriş...119 Gözün Eksternal (Dış) Yapıları ve Fonksiyonları...120 Göz Küresi...121 Görme Olayı...123 Kırılma (Refraksiyon)...123 Görme Alanı...125 Görme Yolları...125 Yaşlanma ile Birlikte Göz ve Görmede Oluşan Değişiklikler...127 Kaynaklar...127 BÖLÜM Vıı Kulak Ve İşitme Fizyolojisi... 129 Giriş...129
VII Dış Kulak...130 Orta Kulak...131 İç Kulak...132 Yaşlanma ile Birlikte İşitme Fonksiyonunda Görülen Değişiklikler...133 Kaynaklar...133 bölüm Vııı Solunum Sisteminin Fizyolojisi... 135 Giriş...135 İletici Solunum Yolları...138 Solunumun Kontrolü...146 Solunumun Sisteminin Savunma Mekanizmaları...150 Akciğer Hacim ve Kapasiteleri...152 Yaşlanma ile Birlikte Solunum Sisteminde Görülen Değişiklikler...154 Kaynaklar...155 bölüm Ix Endokrin Sistem Fizyolojisi... 157 Giriş...157 Endokrin Sistemin Yapısı ve Fonksiyonları...158 Bezler...158 Hormonlar...159 Sınıflamalar ve Fonksiyonları...159 Hormonların Taşınması...161 Hedef Doku ve Reseptörler...161 Steroid Hormon Reseptörleri...162 Protein Hormon Reseptörleri...162 Hormon Salınımının Düzenlenmesi...162 Basit Geribildirim...162 Kompleks Geribildirim...163 Sinir Sistemi Kontrolü...163 Döngüsel Değişimler...163 Bezler...164 Adrenal Korteks...170
VIII İçindekiler Yaşlanmanın Endokrin Sistem Üzerine Etkisi...174 Kaynaklar...178 BÖLÜM X Sİndİrİm Sİstemİnİn Fİzyolojİsİ... 179 Sindirim Sisteminin Yapı ve Fonksiyonları...179 Eliminasyon (Boşaltım)...188 Karaciğer, Safra Kanalı ve Pankreas...190 Sindirim Sisteminde Yaşlanma ile Birlikte Görülen Değişiklikler...194 Kaynaklar...194 bölüm XI Ürİner Sİstemİn Fİzyolojİsİ... 197 Giriş...197 Böbreklerin Anatomisi...199 Böbreklerin Fonksiyonu...202 İdrar Nasıl Oluşur...202 İdrar Nelerden Oluşur?...204 İdrar Konsantrasyonu /Yoğunluğu...205 Böbreklerin Endokrin Görevi...205 Böbrek Fonksiyonlarında Yaşa Bağlı Gelişen Değişiklikler...206 İşemenin Nöral Koordinasyonu...207 İdrar Yapma...208 İşemeyi Etkileyen Faktörler...209 İşemede Yaşa Bağlı Faktörler...210 Kaynaklar...212 BÖLÜM XII ÜREME SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ... 213 Kadın ve Erkek Üreme Sisteminin Yapısı...213 Üreme Yapı ve Sürecinin Embriyonik Gelişimi...214 Erkek Üreme Sistemi...217 Erkek İç Üreme Organları...217 Erkekte Testosteronun İşlevleri...218 Eksternal Genital Organlar...220
IX Kadın Üreme Sistemi...220 Kadın Dış Üreme Organları...221 Kadın İç Üreme Organları...223 Kemik Pelvis...234 Kadın Üreme Siklusu (Menstrual Siklus)...238 Menstrual Siklus Hormonları...239 Üreme Sisteminde Yaşlanmanın Etkileri...249 Kaynaklar...250 bölüm XIII FETUSUN VE YenidoğaNIN FİZYOLOJİSİ... 253 Solunum Sistemi Adaptasyonu...254 Solunum Fonksiyonu Destekleyen İntrauterin Faktörler...254 Fetal Akciğer Gelişimi...254 Fetal Solunum Hareketleri...255 Mekanik Olaylar...255 Kardiyopulmoner Fizyoloji (Kalp-Akciğer Fizyolojisi)...256 Oksijenin Taşınması...257 Yenidoğan Solunumunun Özellikleri...257 Kardiyovasküler Adaptasyon...258 Fetal Dolaşımdan Yenidoğan Dolaşımına Geçiş Fizyolojisi...258 Kardiyak Fonksiyonun Özellikleri...259 Hematopoetik (Kan Dolaşımındaki) Adaptasyon...261 Isının Düzenlenmesi (Termoregülasyon)...262 Isı Üretimi (Termogenezis)...264 Hepatik Adaptasyon...265 Demir Depolanması ve Kırmızı Kan Hücresi Üretimi...266 Emzirme Sarılığı ve Anne Sütü Sarılığı...269 Koagülasyon...270 Gastrointestinal Adaptasyon...271 Üriner Adaptasyon...273 Yenidoğan Üriner Fonksiyonunun Özellikleri...273 İmmünolojik Adaptasyon...274 Nörolojik ve Duyusal/Algısal Fonksiyonlar...275 Yenidoğanın Duyularının Değerlendirilmesi...276 Kaynaklar...277