Kıbrıs ta dinî hayat



Benzer belgeler
denizli il milli eğitim müdürlüğü denizli il müftülüğü işbirliği protokolü

T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Millî Eğitim Müdürlüğü EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

HAKAN ÇAVUŞOĞLU: YUNANİSTAN İÇİN ELİMİZİ TAŞIN ALTINA KOYMAYA HER ZAMAN HAZIRIZ" Cumartesi, 04 Kasım :31

İLKADIM İLÇE MÜFTÜLÜĞÜ 2014 YILI EYLEM PLANI

İLKADIM İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA PROGRAMI YAPILMASI PLANLANAN UYGULAMALAR

T.C. DENİZLİ VALİLİĞİ İl Milli Eğitim Müdürlüğü. ÖRGÜN ve YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

KİŞİSEL BİLGİLER. İlyas CANİKLİ. Yrd. Doç. Dr. Temel İslam Bilimleri

DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞINCA DÜZENLENEN EĞİTİM FAALİYETLERİNDE UYGULANACAK DERS VE EK DERS SAATLERİNE İLİŞKİN KARAR (*)

Huzurevlerinde yapılacak programların daha verimli olmasını sağlamak amacıyla İlimiz Müftülüğünce Aile İrşat ve Rehberlik Bürosu tarafından Huzurevi

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

Doğuda Kahramanmaraş ve Gaziantep, Batıda Mersin, Kuzeyde Niğde, Kayseri, Güneyde Akdeniz ile çevrilidir.

T.C. SORGUN KAYMAKAMLIĞI İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü... MÜDÜRLÜĞÜNE SORGUN

T.C. DENİZLİ VALİLİĞİ İl Milli Eğitim Müdürlüğü ÖRGÜN ve YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

T.C. SAMSUN VALİLİĞİ İl Millî Eğitim Müdürlüğü EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

2014 YILI FAALİYETLER

T.C. ELAZIĞ VALİLİĞİ İl Milli Eğitim Müdürlüğü

T.C. ELAZIĞ VALİLİĞİ İl Milli Eğitim Müdürlüğü EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ÖRGÜN VE YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI ÇALIŞMA TAKVİMİ

2014 YILI FAALİYETLERİ

UFA. islam. Rusya Federasyonu Başkırdistan Cumhuriyeti nde UFA İSLAM ÜNİVERSİTESİ YAPILIYOR. ÜNiVERSiTESi TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSTANBUL ŞUBESİ

KKTC MİLLİ EĞİTİM VE KÜLTÜR BAKANLIĞI İLKÖĞETİM DAİRESİ Öğretim Yılı Akademik Takvimi

RİZE İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

T.C ALTINDAĞ KAYMAKAMLIĞI YILDIRIM BEYAZIT MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ MÜDÜRLÜĞÜ

T.C. ÇANKIRI MÜFTÜLÜĞÜ RAMAZAN BULUŞMALARI

ÖZGEÇMİŞ (CV) I-Kimlik Bilgileri. II-İletişim Bilgileri. III-Eğitim Bilgileri ve Kişisel Nitelikler

Sayı: 31/2014. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar:

T.C. BALIKESİR VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÖRGÜN VE YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

T.C. ESKİŞEHİR VALİLİĞİ İl Millî Eğitim Müdürlüğü ÖRGÜN VE YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

T.C. DENİZLİ VALİLİĞİ İl Milli Eğitim Müdürlüğü. ÖRGÜN ve YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

Geçmişten Günümüze Giresun da Dini ve Kültürel Hayat Sempozyumu (25-27 EKİM 2013)

AHMET YILDIZ: İYİ NİYET VE AKLISELİM İLE BUNLARIN ÜZERİNE GİDERSEK, ÇÖZÜMLENMEYECEK SO Pazartesi, 29 Mayıs :30

KKTC. Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı. İlköğretim Dairesi Müdürlüğü Öğretim Yılı Akademik Takvimi

2011 YILI FAALİYET RAPORU Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı

T.C. TRABZON VALİLİĞİ EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

AMASYA ÖRGÜN VE YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI ÇALIŞMA TAKVİMİ

. Uluslararası Akdeniz Karpaz Sempozyumu: Lefkoşa - KKTC

ÖRGÜN VE YAYGIN EĞİTİM KURUMLARININ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

ÇANKIRI MÜFTÜLÜĞÜ 15 TEMMUZ 2018 PROGRAMLARI

EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

T.C TUNCELİ VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM VE ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÖRGÜN ve YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI ÇALIŞMA TAKVİMİ

T.C. DİYARBAKIR VALİLİĞİ EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

MANİSA'DAN KUDÜS İZLENİMLERİ

03 Şubat 2009 tarihinde Meslek Odaları tanışma kokteyline katılınmış tanışma ve kaynaşmanın sağlanması amaçlanmıştır.

KIBRIS VAKIFLARINI ARAŞTIRMA VE DEĞERLENDİRME PROJESİ

MUĞLA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÖRGÜN VE YAYGIN EĞİTİM KURUMLARININ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

ENGELLİLERİN DİN EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ FAALİYETLERİNDE KARŞILAŞTIKLARI PROBLEMLERE YÖNELİK ÇÖZÜM AMAÇLI TEKLİFLER

T.C. KUVEYT BÜYÜKELÇİLİĞİ Kuveyt Türk Okulu

ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

T.C BALIKESİR VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÖRGÜN VE YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

EDİRNE VALİLİĞİ İl Müftülüğü HİZMET STANDARTLARI TABLOSU

KASIM AYI OLAĞAN MECLİS TOPLANTISI

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın, Saray Engelsiz Yaşam, Bakım ve Rehabilitasyon Merkezini Ziyareti

Şerif Mardin in tespitiyle bu coğrafyada en etkili faktör : Din

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Din Öğretimi Genel Müdürlüğü ANADOLU İMAM HATİP LİSELERİ HUTBE OKUMA YARIŞMASI UYGULAMA ESASLARI

T.C. TRABZON VALİLİĞİ EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

PROF DR NECMETTİN ERBAKAN ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ EĞITIM ÖĞRETIM YILI I. DÖNEM VİZYON BELGESİ İZLEME RAPORU

T.C. TRABZON VALİLİĞİ EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

YÖNETMELİK NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ UZAKTAN EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Lozan Barış Antlaşması

01-31 Ağustos Örgün ve Yaygın Eğitim Kurumlarında Sene başı Mesleki Çalışmalar Eylül 2014

T.C. İSTANBUL VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

TARİH BOYUNCA ANADOLU

T.C. İSTANBUL VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

penceremi ışığa açıyorum PARMAKLIKLAR ARKASINDAKİ YÜREKLERİ IŞIKLA BULUŞTURUYORUZ

T.C. KIRŞEHİR VALİLİĞİ İl Millî Eğitim Müdürlüğü Eğitim ve Öğretim Yılı Çalışma Takvimi. Ağustos 2015 Kırşehir

S.N. YAPILACAK ÇALIŞMALAR TARİH EYLÜL Örgün ve Yaygın Eğitim Kurumları Öğretmenlerinin Göreve Başlamaları 02 Eylül

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

Yaz Kur an Uygulama EK YILI YAZ KUR AN KURSLARI UYGULAMA ESASLARI. 27 Haziran 2018 günü Diyanet Prof. Dr. Ali Yaz Kur an.

ODA YÖNETİM KURULU FAALİYETLERİ

BT Rehber Öğretmenliği 1. Dönem Görevlendirmeleri (Müracaatlar, Valilik onayı ve görevlendirilenlerin ilçe ve okullara duyurulması)

T.C. TRABZON VALİLİĞİ ÖRGÜN VE YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

EDİRNE ROTARY KULÜBÜ DÖNEM BÜLTENİ

BAŞBAKAN YARDIMCISI HAKAN ÇAVUŞOĞLU, BATI TRAKYALI GENÇLERLE YTB DE BULUŞTU Cuma, 13 Nisan :47

AFYONKARAHİSAR TİCARET VE SANAYİ ODASI

AĞUSTOS 2018 ÇALIŞMA RAPORU

Editör. Din Eğitimi. Yazarlar Doç.Dr. Hacer Aşık Ev. Doç.Dr. Hasan Dam

İLK KIBRIS TÜRK PUL SERİSİ

Uluslararasi Inner Wheel in Dönemindeki teması. DESTEK UMUTLARI YEŞERTİR dir.

2015 YILI MAHALLİ HİZMETİÇİ EĞİTİM FAALİYET PLANI

Eğitim Kurumları Zümre Kurulları Toplantıları

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÖRGÜN ve YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI ÇALIŞMA TAKVİMİ SIRA NO ÇALIŞMA KONULARI TARİHİ

MERSİN İL MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ÖĞRETİM YILI ÖRGÜN VE YAYGIN EĞİTİM KURUMLARI ÇALIŞMA TAKVİMİ

EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

ARDAHAN İL MÜFTÜLÜĞÜ AİLE İRŞAT VE REHBERLİK BÜROSU FAALİYETLERİ 2012

T.C. EDİRNE VALİLİĞİ İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

KIBRIS GEÇİCİ TÜRK YÖNETİMİ MECLİSİ. 12'nci Birleşinr 18 ARALIK 1970 CUMA

T.C. ESKİPAZAR KAYMAKAMLIĞI İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ÇALIŞMA TAKVİMİ

Dağıtım : Gereği : Bilgi : 81 İl Valiliğine (İl Müftülüğü) 19 İl Valiliğine (Eğt.Mrk.Md.lükleri)

UKBA. e Bülten TACİKİSTAN DAN TÜRKİYE YE UKBA DERNEĞİ AMERİKA DA SOHBET MECLİSLERİ KURDU KARDEŞLERİMİZLE PİKNİKTEYİZ

ss de yayımlanmıştır. 1 Bu yazı, Dünden Bugüne Türkiye de Din Eğitimi, Kamuda Sosyal Politika, Ankara 2014, yıl:8, sayı:29,

Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi

Türk Yapısal Çelik Derneği Prof. Dr. Nesrin YARDIMCI 05 Kasım 2009

ODA YÖNETİM KURULU FAALİYETLERİ

T.C. BALIKESİR VALİLİĞİ İL MİLLÎ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ

KKTC de EĞİTİM ve ÖĞRENİM. GÖRÜŞLER ve ÖNERİLER

E-BÜLTEN. twiitter.com/edremitticaret

TEMMUZ 2016 AĞUSTOS 2016

BERGAMALI KADRİ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ ANADOLU İMAM HATİP LİSELERİ VE İMAM HATİP ORTAOKULLARI VİZYON BELGESİ

GAZETE KUPÜRLERİ İNTERNET SAYFALARI TV RAPORLARI

Transkript:

gündem Kıbrıs ta dinî hayat Doç. Dr. Talip Atalay KKTC Din İşleri Başkanı 1571 yılında tamamlanan fetihten sonra Osmanlı, Kıbrıs ı bir yönetim merkezi Beylerbeyliğine dönüştürür. Anadolu da Akdeniz Bölgesi ve Suriye sınırlarında kalan İçel, Tarsus, Alanya ve Trablusşam gibi sancakların bulunduğu bölgeler, neredeyse bir asır Lefkoşa merkezli Kıbrıs Beylerbeyliği den yönetilir. Allah Rasûlü nün muştusuyla fethedileceği önceden bildirilen yerlerden birisidir Kıbrıs. Kıbrıs, onun rüyasının dudaklarına, cemaline yansıyan çifte tebessümünün nedenidir. Bir tebessümle çok bilinen adıyla Hala Sultan a bir deniz seferinde şehit olacağını bildirir, bu muştusudur ki, Hala Sultan adı ve tekkesi, diğer şehit sahabileri de temsil eder, Kıbrıs adasının manevi sembolü olur yaklaşık 1400 yıldır. Kıbrıs ın hac yolu üzerinde olması, hac ve ticaret gemilerine yapılan saldırılardaki artışın yanında, başta Hala Sultan olmak üzere Sahabi ve Tabii nden bazılarının kabrinin Kıbrıs ta bulunması, Ada nın daha önce Müslümanlarca fethedilmiş olmasından dolayı İslam toprağı sayılması ve bu toprakların kurtarılmasının gerekliliğini vurgulayan tamamen dinî gerekçeleri eksen alan bir fetva ile fetih harekatı başlatılır. 1571 yılında tamamlanan fetihten sonra Osmanlı, Kıbrıs ı bir yönetim merkezi Beylerbeyliğine dönüştürür. Anadolu da Akdeniz Bölgesi ve Suriye sınırlarında kalan İçel, Tarsus, Alanya ve Trablusşam gibi sancakların bulunduğu bölgeler, neredeyse bir asır Lefkoşa merkezli Kıbrıs Beylerbeyliği nden yönetilir. Temmuz 2011-147 5

Osmanlı her gittiği yere götürdüğü hizmetleri Kıbrıs a da götürür. Padişahlar, Paşalar ve ileri gelen zengin Müslümanlar Ada nın fethinden hemen sonra Allah rızası için önemli arazileri vakfederler. Osmanlı nın diğer bölgelerinde olduğu gibi Vakıflar, her türlü eğitim-öğretim ve din hizmetinin finansmanını sağlayan kurumlar olarak tarih sahnesindeki yerini alır. Fetihle birlikte büyük çoğunluğu o günün Konya sına bağlı yerlerden oluşan günümüz Karaman, Mersin, Antalya, Adana ve Kayseri iline kadar uzanan Toros Dağları hattından topluluklara mensup gruplar Kıbrıs a iskan edilir. İskan edilen Türkler için Ada genelinde camiler yapılır ya da açılır, o günün örgün ve yaygın eğitim kurumları olan medreseler, sıbyan mektepleri, kütüphaneler, tekke ve zaviyeler oluşturulur. Özellikle Kıbrıs ın fethinden çok uzun süre geçmeden, yüzde otuzunun İslam Vakfı haline getirildiği gözlenir. Bu vakıfların bir kısmının Konya bağlantılı olması ve Mevleviliğin kurumsal varlılığı da Konya ile ilişkinin kurumsal bir sürdürülebilirlik arz ettiğini göstermektedir. Dinî hayatı etkileyen kurumsallaşma bakımından Osmanlı dönemi Kıbrıs ının Osmanlının diğer bölgelerinden belirgin bir farkının olmadığı, o dönem boyunca açılmış olan kurumlardan anlaşılmaktadır. Ancak geldikleri yerler açısından bakılınca, çoğunluğu Yörük, Türkmen gruplardan olan yerleşimcilerden Kıbrıs ta, özellikle Lefkoşa, Mağusa, Baf, Larnaka gibi şehir merkezlerinde ve yakınlarında yaşayanların zaman içinde Türkiye de kalan akrabalarına göre daha şehirli bir kimliğe, bu bağlamda şehirli bir dinî hayata sahip olduklarını söylemek mümkündür. Dinî hayatın sürdürülmesinde vakıfların önemi büyüktür. Bu bağlamda dinî hayattaki iniş çıkışlarda din eğitimi ve hizmetlerinin en önemli finans kaynağı olan vakıfların işletilmesi ve gelirlerinin doğru sarf edilmesinin belirgin etkisi olmuştur. 1878 yılında İngilizlerin adayı kiralaması, vakıfların yönetimi ve dinî hayat bakımından da çok önemli bir milattır. Çünkü İngilizler, yapılan kira anlaşması uyarınca vakıf idaresinde etkili olmuşlardır. Anlaşma uyarınca iki idarecisinden birisinin İngiliz olması kararlaştırılan Müslüman vakıflarında gayrimüslim bir yöneticinin etkinliği, İslam din eğitiminin ve ibadethanelerin yönetimi ve tamir-bakımını da içeren son derece hassas alanlarda kalıcı etkiler bırakan alışılmadık bir durum ortaya çıkarmıştır. Bu konularda yönetimleri boyunca çok kritik kararlar alan, uygulamalar yapan İngilizlerin Kıbrıs ta 1878 yılında kiracı olarak başlayan hakimiyetleri, Birinci Dünya Savaşı nda işgalciliğe, Lozan Antlaşması ile de adanın sahipliğine dönüşmüştür. Özellikle Birinci Dünya Savaşı sonrasındaki gelişmeler, kurumsal ve rutin dinî hayatı sarsacak niteliktedir. İngilizler 1915 yılından itibaren Vakıfları tamamen kontrol etmeye başlamışlar, ancak 1928 yılında 6 Temmuz 2011-147

İngilizlerin, örneği nadiren görülebilecek bir kararla müftülüğü ilga edip, Müslüman Evkafını da bir Daire olarak biçimlendirip başına kendilerinin atadığı bir görevli koyması, bu çerçevede Daire içinde Fetva Eminliği adını verdikleri bir alt birim oluşturarak, İslam dini ile ilgili her türlü kontrolü doğrudan kendilerine bağlamaları adada İslam dini açısından son derece yıkıcı olmuştur. Nitekim Türk toplumunun hemen her kesimi bu uygulamayı kabul edilemez buldu ve ciddi tepki koydu. Ayrıca müftülüğün ilgası yalnızca din işlerinin başsız kalması anlamına gelmemekteydi, o gün için bir cemaat olan Türk toplumu da Piskoposluk karşısında başsız bırakılıyordu. Bu nedenle Kıbrıs Türkleri Müftülük makamının yeniden ihdasını birinci milli mesele addettiler. Örneğin 1931 de yapılan ve II. Milli Kongre olarak bilinen toplantıda önce kendi aralarında bir Müftü seçtiler, ardından milli meseleleri Müftünün başkanlığında tartıştılar. Ancak bu tür girişimler uzun yıllar İngiliz Hükümeti tarafından resmi olarak dikkate alınmadı. 1948 yılında toplumun sorunlarının belirlenmesi için İngiliz Hükümeti nin talep ve izniyle oluşturulan bir komisyonca hazırlanan Türk İşleri Ara Raporu, 1949 ile de müftülüğün önemi, yeniden ihdas edilmesinin gerekliliği, Müslüman Evkafının iyi yönetilememesi ve yöneticilerin işlerini iyi yapmamaları nedeniyle dinî kurumların nasıl çöktüğü ve dinî hayatın nasıl gerilediği örnekleriyle raporlandı. Başta söz konusu rapora mesafeli yaklaşsalar da İngiliz Hükümeti 1951 de Dinî hayatın sürdürülmesinde vakıfların önemi büyüktür. Bu bağlamda dinî hayattaki iniş çıkışlarda din eğitimi ve hizmetlerinin en önemli finans kaynağı olan vakıfların işletilmesi ve gelirlerinin doğru sarf edilmesinin belirgin etkisi olmuştur. Türkiye den geçici olarak bir müftünün getirilmesine müsaade etti. 1952 yılında da müftülüğün yeniden ihdası ve geleneğe uygun olarak müftü seçilmesine dair bir yasa çıkartıldı ve aynı yılın sonunda geleneğe uygun olarak müftü seçildi. Göreve başlamak üzere Baf tan gelen müftü, Lefkoşa da 21 pare top atışıyla karşılandı. İngiliz hakimiyeti döneminde Kıbrıs ta dinî hayat, ada genelinde 300 civarındaki caminin çoğunda din görevlisi yetiştirilmemesi nedeniyle oluşan büyük boşluk ve görevlisi olmadığından ve yetkililerin ilgisizliğinden harap olan ibadethaneler nedeniyle ciddi yara aldı. O dönemi tanımlayan rapor ve başta Temmuz 2011-147 7

Ülkemizde uzun yıllar zorunlu olmasına karşın okullarda din derslerine alan öğretmenlerinin girmemesi, dahası ilgili bakanlıkça Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni alınmaması ve Türkiye den de istenmemesi, birçok okulda derslerin hiç işlenmemesi veya ehil olmayan kişilerce verilmesi sonucunu doğurmuştur. Dr. Fazıl Küçük olmak üzere toplumun önde gelenlerince yazılan çeşitli yazılarda da bu durumun vehameti ortaya konuldu. Müftülüğün yeniden ihdası ve özellikle 1956 da Türk toplumuna devriyle birlikte, dinî hayatın güçlendirilmesi, camilerin tamir edilmesi ve yeni camiler yapılması, camilere bilgili, aydın, din adamı yetiştirilmesine yönelik ciddi faaliyetler yapıldı. Köy cami komisyonları kuruldu, vakıfların gelirleri yetmez düşüncesiyle ada genelinde Din Vergisi uygulaması düşünüldü ve hatta icraata konuldu. 1957 yılında Dr. Küçük ün önderliğindeki KATAK tarafından 7 öğrenci Adana İmam Hatip Lisesi ne gönderildi, ayrıca her yıl yeni grupların gönderilmesi kararlaştırıldı. Ancak o yıllarda bazı siyasal gelişmelerin öne çıkması ve üzücü bazı anlaşmazlıklar dinî kurumsallaşma ve gelişmelerin yavaşlamasına, zamanla adeta durmasına neden olmuştur. 1974 sonrasında dönemin Müftüsü Rıfat Yücelten in kişisel gayretleriyle yeniden toparlanma emareleri göstermeye başlayan kurum, onun görevden alınmasıyla 26 yıl vekaleten idare edilmiştir. Müftülük ya da Din İşleri Başkanlığı günümüze kadar doğru dürüst binası olmayan, yeterli sayıda eğitimli, yetişmiş din görevlisi bulunmayan, tarihi ve yasal misyonunu, görevlerini olması gerektiği düzeyde gerçekleştirme imkanından yoksun bir kuruma dönüşmüştür. Doğal olarak dinî hizmetler ve din eğitiminden sorumlu kurumun zayıflığı, ülkedeki dinî hayata da olumsuz etki etmiştir. 2005 yılından sonra başkanların asaleten atanmaları, görev yaptıkları süre içinde kurumsal kimlik ve hizmet kalitesinin yükselmesi konusunda daha kararlı teşebbüsleri de beraberinde getirmiştir. Mevcut yasal, ekonomik ve özellikle psikolojik dış faktörlerin zorluğuna rağmen gün geçtikçe daha iyiye giden bir sürece girilmiştir. Bugün ülkemizde bulunan 185 camide beş vakit ezan okunmakta, namaz kılınmaktadır. Ülkemizde uzun yıllar zorunlu olmasına karşın okullarda din derslerine, alan öğretmenlerinin girmemesi, dahası ilgili bakanlıkça Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni alınmaması ve Türkiye den de istenmemesi, birçok okulda derslerin hiç 8 Temmuz 2011-147

işlenmemesi veya ehil olmayan kişilerce verilmesi sonucunu doğurmuştur. İlk defa 2005 yılında Türkiye den alan öğretmeni getirilmiş ve onlar derslere girmeye başlamıştır. Ancak bu defa da Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersleri zorunlu olmaktan çıkarılmıştır. Son iki yıldır ortaokullarda tekrar zorunlu olan derslere alan öğretmenleri girmektedir. Ancak ilkokullarda din derslerine alan öğretmenleri girmemekte, ders liselerde de seçmeli olduğundan etkin olarak işlenememektedir. Ülkede yaz kurslarına vatandaşların ciddi talebi vardır. Ancak uzun yıllar başta öğretmen sendikaları olmak üzere belirli kesimlerce camilerde ve dışarıda kurs düzenlenmesi engellenmiş, maalesef camiler basılmış, imamlar mahkemeye verilmiş, toplum kendi değerleri üzerinden gerilmiştir. Geçen yıl ilk defa Din İşleri Başkanlığıyla ülkenin eğitimden sorumlu bakanlığı ortak bir çalışmayla okullardaki öğretmenlerle bir aylık süreyle yaygın din eğitimi gerçekleştirmişlerdir. Bu yıl da benzer şekilde okullarda bir program dahilinde yaz dönemi dini bilgiler kursu düzenlenmesi planlanmaktadır. Bayram ve Cuma namazları, kandiller, üç aylar Kıbrıs Türk toplumu açısından son derece önemlidir. Dünyada Mevlid Kandili nin tatil olduğu tek ülke KKTC dir. Din eğitimi ve din hizmetlerinden uzun süreli yoksunluk, dini öğrenmede ve uygulamada zorluklar oluşturmuştur. Fakat toplum mübarek gün, gece ve aylarına sahip çıkmış, çıkmaktadır. Geçmişine vefalı bir toplumdur Kıbrıs Türk toplumu. Kayıpları için her yıl düzenli olarak mevlid okutan, hayır yapan, mezarlık ziyaretlerini terk etmeyen Kıbrıs Türkleri cenaze namazını ve cenaze sonrası törenlere katılımı çok önemser. Kurban bayramlarında mutlaka kurban kesilir. KKTC de de yaygınlaşmaya başlayan Kutlu Doğum Haftası etkinlikleri yoğun ilgi toplamaktadır. Bu yıl KKTC genelinde 18 ayrı merkezde Kutlu Doğum Haftası etkinliği düzenlendi. Etkinlikler süresince bütün belediye başkanları ve muhtarların her türlü desteği verdiklerini görmek etkileyiciydi. Güvenilir, hurafelerden arınmış, sağlam bilgiye ve samimiyete dayanan her türlü dinî etkinlik halk tarafından kabul görmektedir. Din İşleri Başkanlığı olarak, İslam dinini Kıbrıs ın kendi gerçekliği içinde, Kıbrıs Türkünün tarihini, gelenek ve göreneğini gözeterek; güvenilir kaynaklardan doğru ve yetkin bir biçimde aktarmak, yasanın yüklediği toplumu bilgilendirme görevini en iyi şekilde yerine getirmek için gerekli alt yapıyı hazırlamak ve din görevlisi kadrosu olarak en içten ve uygun hizmet anlayışıyla donanımlı bir yapı oluşturmak istiyoruz. Cenab-ı Hakk ın izni ve yardımıyla toplumumuzun itibar ve istifade ettiği, yüzünü ak eden bir kurum olarak temayüz edeceğimize inancımız tamdır. Temmuz 2011-147 9

gündem Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Başkanlığımızca sunulan hizmetler Kemal Hakkı Kılıç Avrasya Ülkeleri Daire Başkanı Rum-Yunan ikilisinin 1974 yılında Ada yı Yunanistan a ilhak etmek üzere yaptıkları girişimin ardından Türkiye, uluslararası hak ve yükümlülüklerine dayanarak meşru barış harekâtını gerçekleştirip hem Müslüman Kıbrıs Türk halkını toplu katliamlardan kurtarmış, hem de Ada nın Yunanistan a ilhak edilmesini önlemiştir. Kıbrıs adası, Doğu Akdeniz de Sicilya ve Sardunya Adalarından sonra Akdeniz in üçüncü büyük adasıdır. Stratejik öneme sahip bu ada, tarih boyunca birçok devletin ilgisini çekmiştir. Bu yüzden Mısırlılar, Hititler, Akalar, Dorlar, Finikeliler, Asurlular, Persler, Romalılar, Araplar, Lüzinyanlar (Fransızlar), Cenevizliler, Venedikliler (İtalyanlar), Osmanlılar ve İngilizler gibi devletler bu adada söz sahibi olmuşlardır. II. Bayezid döneminde 1571 yılında Osmanlıların hakimiyetine giren ada, II. Abdülhamit döneminde geçici olarak İngilizlerin eline geçmiş, o tarihten itibaren de 20 Temmuz 1974 Barış Harekatına kadar bir daha huzur ve istikrar yüzü görmemiştir. Ülkemize 71 km. uzaklıkta olan adanın Rum kesimi ile birlikte yüzölçümü 9.251 km² dir. Ada topraklarının %33 ü KKTC sınırları içerisinde; %67 lik bölümü ise Rum sınırları içerisindedir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin başkenti Lefkoşa olup, diğer önemli şehirleri ise Girne, Güzelyurt ve Gazimağusa dır. 265.000 nüfusa 10 Temmuz 2011-147

sahip KKTC nin % 99 u Türk %1 i ise diğer etnik gruplardan oluşmaktadır. Nüfusun %99 u Müslüman, %1 i ise diğer din mensuplarından oluşmaktadır. Kıbrıs ta Müslümanlar Tarih boyunca Yunanlılar, Ermeniler, Lübnanlılar, Osmanlılar ve Anadolu dan gelen Türkler adanın sakinleri olmuşlardır. 1571 yılında Gedik Ahmet Paşa tarafından Osmanlı idaresine kazandırılmıştır. Bu değişimden sonra Ada, Anadolu nun özellikle güney şehirlerinden yoğun bir şekilde göç almıştır. 1878 (93 Harbi) Osmanlı-Rus Savaşı sonunda Kıbrıs İngilizlere bırakılmış ve burada Türkler ve Rumlar 1960 lara kadar, dört yüz yıl gibi uzun bir süre, barış içinde yaşamışlardır. 1960 ta kurulan bağımsız ve egemen Kıbrıs devleti içerisinde Türkler ve Rumlar eşit haklar almışlardır. Bu süreç 1963 ve 1974 yılına kadar devam etmiştir. 1963-1974 yılları arasında 11 yıl süreyle Kıbrıs Türk halkına ait 103 yerleşim yeri, 113 cami, mescit ve kutsal mekan imha edilmiş, on binlerce Türk insanlık dışı şartlarda göçmen olarak yaşamak zorunda bırakılmış ve binlercesi öldürülerek, toplu mezarlara gömülmüştür. Rum-Yunan ikilisinin 1974 yılında Ada yı Yunanistan a ilhak etmek üzere yaptıkları girişimin ardından Türkiye, uluslararası hak ve yükümlülüklerine dayanarak meşru barış harekâtını gerçekleştirip hem Müslüman Kıbrıs Türk halkını toplu katliamlardan kurtarmış, hem de Ada nın Yunanistan a ilhak edilmesini önlemiştir. Rumların Enosis düşleri nedeni ile 1974 te Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Kıbrıs Anayasası nın verdiği garantörlük haklarını kullanarak adaya barış için ve Türklerin can güvenliğiini korumak üzere asker çıkarmıştır. Böylece Ada nın kuzey bölgesine (% 33) Türkler, güneyine de Rumlar toplanmıştır. 1974 yılında gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekâtı sonrasında 1976 da kurulan Kıbrıs Türk Federe Devleti meclisinin 1983 yılında aldığı karar ile bağımsızlığını ilan eden KKTC, resmî adı ile Dünya da sadece Türkiye tarafından tanınmıştır. Bu olaydan sonra da sayıları az da olsa adaya yeni göçmenler yerleşmişlerdir. Bugün Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin nüfusu yaklaşık 265.000 civarındadır. Bunun tamamına yakını Müslüman dır. Din İşleri Dairesi Başkanlığı KKTC de bağımsızlık öncesi Kıbrıs Müftülüğü kanalıyla dinî işler yürütülmekteydi. O zaman az sayıda din görevlisi vardı. Bağımsızlık sonrasında ise müftülük hizmetlerini Din İşleri Dairesi Başkanlığı yürütmeye başladı ve din görevlisi sayısında da ciddi manada artışlar meydana geldi. Din İşleri Dairesi Başkanlığını uzun yıllar vekaleten A. Cemal İlktaç yürütmüş, daha sonra bu göreve Ahmet Yönlüer asaleten atanmış, bir süre sonra görevden alınmış, M. Emin Yeltekin vekaleten getirilmiştir. Dr. Yusuf Suiçmez 2008 tarihinde bu göreve asaleten atanmış ancak, 2010 yılı Ramazan ayı içerisinde görevden alınmıştır. Bu görevi vekaleten yine M. Emin Yeltekin yürütürken Dicle Üniversitesi Öğretim üyesi Doç. Dr. Talip Atalay, 24.12.2010 tarihinde KKTC Din İşleri Dairesi Başkanlığına atanmış olup, halen görevine devam etmektedir. Cami sayısı 176 (9 köyün camisi yoktur) olup, yerel din görevlisi sayısı ise 280 dir. Din İşleri Dairesi Başkanlığı, Vakıflar Örgütü Genel Müdürlüğü kanalıyla Başbakanlığa bağlı olarak çalışan resmi bir kurum olup, Vakıflar örgütü ile Din İşleri Başkanlığı arasındaki yetki kargaşası ve örgüt üyelerinin Temmuz 2011-147 11

din işleri ile din görevlileriyle alakalı en küçük meselelere dahi müdahaleleri sebebiyle Din İşleri Dairesi asli görevini yerine getiremez duruma düşmüştür. Bu nedenle Din İşleri Dairesi Başkanlığı nın Vakıflar Örgütünden ayrılarak ayrı bir yapılanmaya gidilmesi çok elzem görülmektedir. Din İşleri Dairesi Başkanlığı Yasa Tasarısı KKTC Din İşleri Dairesi Başkanlığının kurumsal bir yapıya kavuşturulması amacıyla Başkanlığımızdan iki (Süleyman Duman ve Ramazan Tüzün) hukuk müşaviri 2005 yılı ekim ayı, 2006 yılı şubat ayı ve 2011 yılı ocak ayında bu ülkeye gönderilmiş, ayrıca Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, 16-17 Nisan 2007 tarihinde konuyu Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ve Başbakan Ferdi Sabit Soyer ile görüşerek bu yasa tasarısının ivedilikle çıkmasının önemini hatırlatmıştır. Din İşleri Dairesi Başkanlığı yetkilileri, söz konusu yasa tasarısının kaldırıldığını ve kendilerinin hazırladığı yeni bir yasa tasarısını Bakanlar Kuruluna sunduklarını ifade etmişler ancak, bugüne kadar maalesef bu konuda bir gelişme sağlanamamıştır. Böylesine önemli bir kurumun başında sık sık meydana gelen olumsuz gelişmeler KKTC yi dini yönden etkilemekte ve çağımızın yükselen değeri din, maalesef bu yavru vatanda hak ettiği yeri ve değeri bir türlü bulamamaktadır. Ümit ederiz ki bu yasa tasarısı, kısa zamanda yasalaşarak uzun yıllar ihmal edilen bu kurum hak ettiği bir yapıya kavuşur ve yedek bir kurum olmaktan kurtularak asli hüviyetine kavuşması sağlanmış olur. Başkanlığımızca götürülen hizmetler A. Din hizmetleri Yavru vatan olarak adlandırdığımız KKTC ye daha etkin ve verimli bir din hizmeti sunabilmek amacıyla 1997 senesinde T.C. Lefkoşa Büyükelçiliği Din Hizmetleri Müşavirliği kadrosu ihdas edilerek bugüne kadar sırasıyla bu görevlere Çetin Karaman, Fahrettin Aşık ve halen görevde olan İbrahim Duman atanmıştır. Yerel 280 din görevlisine ilave olarak vatandaş ve soydaşlarımıza din hizmeti sunmak amacıyla halen 65 din görevlimiz hizmet sunmaktadır. -Bugüne kadar uzun süreli gönderilen din görevlisi: 258, -1990-2000 arası Ramazan aylarında gönderilen din görevlisi: 60, -2009 yılı Ramazan ayında gönderilen din görevlisi: 7, - 2010 yılı Ramazan ayında gönderilen din görevlisi: 6. Pedagojik Formasyona sahip olan 40 civarındaki din görevlilerimiz ilk ve orta dereceli okullarda cüzi bir ücret karşılığında haftada 15 saati geçmeyecek 12 Temmuz 2011-147

ve asli görevlerini aksatmayacak şekilde din kültürü ve ahlak bilgisi derslerine girerek bu alandaki önemli bir boşluğu doldurmaya çalışmaktadırlar. B. Eğitim hizmetleri KKTC de Kur an kursu, imamhatip lisesi ve ilahiyat fakültesinin bulunmaması ve bugüne kadar da bu ülkede bu önemli eğitim kurumlarının bir türlü açılamaması nedeniyle oluşan boşluğu bir nebze de olsa doldurmak amacıyla bugüne kadar aşağıda belirtilen sayıda öğrenci getirilmiş ancak bu boşluğu doldurmak da bir türlü mümkün olamamıştır. Onun için bu ülkedeki manevi alanda meydana çıkan ve uzun yıllar ihmal edilen bu boşluğu doldurmak amacıyla behemehal Kur an kursları, imam-hatip liseleri ve ilahiyat fakültesi açılmalıdır. Bu KKTC için hem çok zaruri, hem de çok elzemdir. 1990-2008 yılları arasında ülkemizde okutulmak amacıyla Kur an kurslarına 250, imamhatip lisesine 96, İlahiyat Fakültesine 76 ve Yüksek Lisansa 3 öğrenci getirilmiş olup, ayrıca 30 mahalli din görevlisi de Kastamonu Eğitim Merkezinde seminere alınmıştır. 2009-2010 eğitim-öğretim döneminde Kur an kursularına 250, imam-hatip lisesine 5 öğrenci olmak üzere 255 öğrenci; 2010-2011 eğitim-öğretim yılında ise imam-hatip lisesine 6, ilahiyat fakültesine 13 olmak üzere toplam 19 öğrenci getirilmiştir. Yine bu dönemde, tarihinde ilk defa KKTC genelinde 24 bölgede düzenlenen yaz Kur an kurslarında derslere girecek din görevlileri ile mahalli din görevlileri, mart, nisan ve mayıs aylarında ülkemizden gönderilen hocalar nezaretinde hizmetiçi eğitim kursuna alınmışlardır. Toplum hayatında en önemli yer tutan eğitim, özellikle de din eğitimi konusunda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde uzun yıllardır çok büyük bir boşluk bulunmaktadır. Bu boşluğun camilerde nitelikli, bilgili ve doğru bilgiyle donatılmış din görevlileri vasıtasıyla doldurulması gerekmektedir. Okullarda ise öğrencilerin her türlü sorularına cevap verebilecek düzeyde ve yetenekte öğretmenler kanalıyla eğitim sunulabilmesi amacıyla yerinde yetişen ve kalıcılık arz eden bir sistem kurulmalıdır. C. Dini yayın hizmetleri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde yaşayan vatandaş ve soydaşlarımızın dinî yayın ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla başta Kur an-ı Kerim olmak üzere Diyanet Takvimi ve Öğreniyorum serisinden 100.000 civarında çeşitli dini yayın gönderilerek ücretsiz dağıtılmıştır. Talep geldikçe gönderilmeye de devam edilmektedir. Ayrıca Din Hizmetleri Müşavirliği nin talepleri doğrultusunda isteyenlere ücreti mukabilinde satılmak üzere de dini yayınlar gönderilmektedir. D. Sosyal ve kültürel hizmetler Başkanlığımızca 2006 senesinde uygulamaya konulan Kardeş Şehir Projesi kapsamında Girne ile Hatay, Gazimağusa ile Isparta ve Lefkoşa ile Mersin İlimiz eşleştirilerek buraların bazı ihtiyaçlarının bu illerimiz vasıtasıyla karşılanmasına çalışılmıştır. Avrasya İslam Şûrası na katılımlar gerçekleşmiş ve 5. Avrasya İslam Şûrası nın KKTC de 15-19 Nisan 2002 tarihlerinde Gazimağusa şehrinde gerçekleştirilmesi sağlanarak, bu bölgenin tanınmasına vesile olunmuştur. 5-9 Eylül 2005 tarihlerinde İstanbul da düzenlenen VI. Avrasya İslam Şûrası Toplantısı na Din İşleri Dairesi Başkanı Ahmet Yönlüer, 12-15 Mayıs 2009 tarihleri arasında yine İstanbul da yapılan VI. Avrasya İslam Şûrası toplantısına ise Din İşleri Dairesi Başkanı Dr. Yusuf Suiçmez katılmış ve İcra Kurulu üyeliğine seçilmiştir. Temmuz 2011-147 13

-2004 yılından 2011 yılına kadar Kutlu Doğum Haftası etkinliklerine katılmak üzere çok sayıda görevli Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde görevlendirilmiştir. E. Yapılan yardımlar - KKTC Din İşleri Başkanlığının web sayfası hazırlanmıştır. http://www.kktcdinisleri.com/ - Gazimağusa Osman Fazıl Polat Paşa Camii inşaatına nakdi yardımda bulunulmuştur. -Lefkoşa Türk-İslam Cemiyeti Külliyesi ne, Zafer Camii ne ve Lala Mustafa Paşa Camii ne ayni ve nakdi yardım gönderilmiş, Din Hizmetleri Müşavirliği nin büro malzemeleri ihtiyacı karşılanmış, Türk-İslam Kültür Cemiyeti nce inşa ettirilen külliyeye ve 5 ayrı caminin inşaatına yardım amacıyla maddi destek sağlanmış ve Din İşleri Başkanlığı bünyesinde görev yapan din görevlilerine 175 adet krem renginde cübbe yaptırılarak gönderilmiştir. -Girne de 600 kişilik kubbeli ve çift minareli Nurettin Ersin Paşa Camii temelden yaptırılarak KKTC Cumhurbaşkanı ve Türkiye den ilgili Bakanlar ve Diyanet İşleri Başkanı nın iştiraki 14.05.1999 tarihinde ibadete açılmıştır. -Lefkoşa Kaymaklı bölgesinde Başkanlığımızca inşa ettirilecek cami ve kompleksinin inşası amacıyla KKTC Başbakanı İrsen Küçük, Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Diyanet İşleri eski Başkanı Prof. Dr. Ali Bardakoğlu ve Lefkoşa Belediye Başkanı Cemal Bulutoğulları 20 Temmuz 2010 tarihinde bir protokol imzalamışlardır. F. Gelen giden heyetler -Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Din İşleri Başkanlığı nca 17-18 Haziran 2009 tarihlerinde düzenlenen Çağımızda Din Eğitimi (Kıbrıs Özeli) konulu panele konuşmacı olarak eski Diyanet İşleri Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Muhammed Şevki Aydın 17-18 Haziran 2009 tarihlerinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ni ziyaret etmiştir. -Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nin başkenti Lefkoşa Küçükkaymaklı bölgesi terminalinin yeraltına alınması üzerine, Lefkoşa Belediye Başkanlığı nca bir cami ve kompleks inşa edilmesi talebi üzerine adı geçen yerle ilgili inceleme ve araştırmak yapmak üzere eski Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Fikret Karaman 03-05 Eylül 2009 tarihleri arasında bir ziyaret gerçekleştirmiştir. -Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde 2010 yılı Mart ve Nisan aylarında düzenlenen seminerin açılış ve kapanışlarını yapmak üzere dönemin Dış İlişkiler Dairesi Başkanı Prof. Dr. Ali Dere, Din Eğitimi Dairesi Başkanı Dr. Ulvi Ata bu ülkeye bir ziyarette bulunmuşlardır. -MEB Din Öğretimi Genel Müdürü Prof. Dr. İrfan Aycan ile Başkanlığımız Din Eğitimi Dairesi Başkanı Dr. Ulvi Ata, 17-18 Haziran 2010 tarihlerinde eğitim konusunda resmi temaslarda bulunmak üzere bir ziyaret gerçekleştirmişlerdir. -KKTC Din İşleri Dairesi Başkanı Doç. Dr. Talip Atalay 2011 Yılı ocak ayında ve 09-15 mayıs tarihlerinde çeşitli görüşmelerde bulunmak üzere ülkemize gelmiştir. Yavru vatan güzel Kıbrıs ta dinî faaliyetlere izin verilerek insanların bu yöndeki ihtiyaçlarının giderilmesi halinde çok güzel şeylerin olacağına ve KKTC nin hak ettiği yeri bulacağına cânı gönülden inanıyoruz. 14 Temmuz 2011-147