2015 Yılı Mali Tatilinde Sosyal Güvenlik Uygulamaları Sosyal Güvenlik Bülteni Tarih : 29.06.2015 Sayı : 2015/25 Konu : 2015 Yılı Mali Tatilinde Sosyal Güvenlik Uygulamaları İçerik : 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında 2015 Yılı Mali Tatilinde Sosyal Güvenlik uygulamaları ile ilgili hususlar aşağıda açıklanmıştır. Mali Tatil, 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunla düzenlenerek 28.03.2007 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanunun 2. maddesinde mali tatil kapsamında çalışma hayatı ve sosyal güvenlik mevzuatı ile ilgili beyan bildirim ve ödemelerle ilgili hususlar açıklanmıştır. Yine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 30/06/2007 tarihli, 26568 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 5604 Sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunun 2 nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. Bültenimizde 2015 yılındaki Mali Tatil uygulaması kapsamında sosyal güvenlik mevzuatı ile ilgili beyan, bildirim ve ödemeler hakkında açıklamada bulunulacaktır. 1.Mali Tatil Süresi 5604 sayılı Kanunun 1. maddesinde Her yıl Temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil uygulanır. Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, malî tatil, Temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlar. şeklinde düzenleme yapılmıştır. Buna göre, 2015 yılında 01.07.2015 20.07.2015 dönemi mali tatildir. Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş a member of PricewaterhouseCoopers, BJK Plaza, Süleyman Seba Caddesi No:48 B Blok Kat:9 Akaretler Beşiktaş 34357 İstanbul-Turkey T: +90 (212) 326 6060, F: +90 (212) 326 6050, www.pwc.com/tr
Yasal düzenleme gereği, tatilin sona erdiği günü izleyen yedi gün içinde biten kapsamdaki kanuni ve idari süreler, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedinci günün mesai saati bitiminde sona ermiş sayılmaktadır. Bu kapsamda mali tatildeki bazı yükümlülükler için süre 27.07.2015 Pazartesi gününe uzamaktadır. 2.İşyeri Bildirgesi Yönünden: 5510 sayılı Kanunun 11. maddesi uyarınca, işyeri bildirgesinin, işverenlerce en geç sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarihte Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili birimine verilmesi gerekmektedir. Buna göre, işyeri bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu bildirgenin en geç verilme süresi 27.07.2015 olacaktır. 3.Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi Yönünden: 5510 sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca, işverenler, 4/a bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri, en geç işe başlatmadan önce, inşaat, balıkçılık ve tarım işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya başlatıldığı gün, yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak çalıştırılanlar ile Kuruma ilk defa işyeri bildirgesi verilecek işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar, kamu idarelerince istihdam edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa göre işsizlik sigortasına tabi olmayan sözleşmeli personel ile kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde sigortalı işe giriş bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna internet ortamında bildirmesi gerekmektedir. Buna göre, sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu bildirgenin en geç verilme süresi 27.07.2015 olacaktır. 4. Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi Yönünden: 5510 sayılı Kanunun 9. maddesi uyarınca, işverenler 4/a kapsamındaki sigortalıları hizmet akdinin sona erdiği tarihi takip eden on gün içinde sigortalı işten ayrılış bildirgesiyle Sosyal Güvenlik Kurumuna internet ortamında bildirmesi gerekmektedir. Buna göre, sigortalı işten ayrılış bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu bildirgenin en geç verilme süresi 27.07.2015 olacaktır. 5.Aylık Prim ve Hizmet Belgesi Yönünden: Sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca özel sektör işyeri işverenleri, cari aya ilişkin olarak düzenleyecekleri asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini, en geç belgenin ilişkin olduğu ayı izleyen ayın 23 ünde saat 23.59 a kadar internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumuna göndermeleri gerekmektedir. 2
Ancak, SGK Prim Tahsilat Daire Başkanlığı nın 23/07/2009 tarihli, 9618870 sayılı Genel Yazısında, Yasal verilme süresinin son günü ile son ödeme süresi 21 Temmuz ila 27 Temmuz (dahil) arasında olan iş ve işlemlerdeki kanuni sürelerin de 1 Temmuz ila 20 Temmuz (dahil) arasında sona eren iş ve işlemlerde olduğu gibi mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış kabul edilmesine ilişkin Maliye Bakanlığı uygulamasına paralel bir uygulamanın yürütüleceği belirtilmiştir. Yine SGK Prim Tahsilat Daire Başkanlığı nın 25/07/2011 tarihli, 2011-74 sayılı E- Postasında, Söz konusu uygulamanın bir defaya mahsus olmayıp, mali tatil dönemine ilişkin olarak yürütülecek işlemlerde anılan Genel Yazı doğrultusunda işlem yapılacağı belirtilmiştir. Buna göre, özel sektör işyeri işverenleri, 2015/Haziran ayına ait asıl, ek veya iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerini en geç 27.07.2015 Pazartesi günü saat 23.59 a kadar, internet ortamından Sosyal Güvenlik Kurumuna göndermeleri gerekmektedir. 6.İdari Para Cezasına İtiraz ve Ödeme Yönünden: 5510 sayılı Kanunun 102. maddesi uyarınca idarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Buna göre, idari para cezaları ile ilgili ödeme ve itiraza ilişkin 15 günlük sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, ödemeler ve itirazlar en geç 27.07.2015 tarihine kadar yapılabilecektir. 7.Primlerin Ödenmesi Yönünden 5510 sayılı Kanunun 88. maddesi uyarınca, 4/a bendi kapsamında belirtilen sigortalıları çalıştıran işverenler, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalıların primlerine esas tutulacak kazançlar toplamı üzerinden hesaplanacak sigortalı hissesi prim tutarlarını ücretlerinden keserek ve kendisine ait prim tutarlarını da bu tutara ekleyerek en geç ertesi ayın ya da dönemin sonuna kadar ödemek zorundadırlar. Buna göre, 4/a bendi (SSK) kapsamında belirtilen sigortalıları çalıştıran işverenler, primlerin ödenmesi gereken sürenin son gününün mali tatil döneminden sonraki bir tarihe rastladığından, mali tatil dönemine ait uzatma hükümlerinden yararlanmaları mümkün olmayacaktır. 8.Resen Hesaplanan Prim Borcuna İtiraz Yönünden Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 113. maddesi uyarınca Kurumca tahakkuk ettirilerek tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde, prim borcunu tebliğ eden Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğüne dilekçe vermek veya bu dilekçeyi taahhütlü olarak göndermek suretiyle işverence itiraz edilebilmektedir. 3
Buna göre, bir aylık sürenin sonunun mali tatile rastlaması halinde, söz konusu itiraz en geç 27.07.2015 tarihine kadar yapılabilecektir. 9.Asgari İşçilik Uygulamasından Kaynaklanan Borcun Kabulüne Dair Taahhütname Yönünden Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 112. maddesi uyarınca Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerince ihale konusu işlerde yapılan araştırma sonucunda anılan Yönetmeliğin 110 uncu maddesine göre tespit edilen ve Kuruma bildirilmediği anlaşılan asgari işçilik miktarı üzerinden, gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği haiz olmayan kurum ve kuruluşlarca yapılan özel nitelikteki inşaat işyerlerinde ise anılan Yönetmeliğin 111 inci maddesi uyarınca hesaplanan prim tutarı, aksine bir tespit olmaması hâlinde, faaliyet süresinin son ayına mal edilerek tahakkuk ettirilmek suretiyle gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte ödenmek üzere işverene tebliğ olunur. İşverence borcun tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödeneceğinin ve daha sonra Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarınca inceleme yapılması istenilmeyeceğinin bir dilekçe ile bildirilmesi hâlinde, borç kesinleşmekte ve işlemler sonuçlandırılmaktadır. Buna göre, söz konusu taahhütnamenin verilmesinin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu taahhütname en geç 27.07.2015 tarihine kadar verilebilecektir. 10.Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca Belirlenen Orana İtiraz Yönünden Sosyal Güvenlik Kurumu Asgari İşçilik Tespit Komisyonunun Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmeliği nin 17. Maddesi uyarınca işverenler, kendilerine tebliğ edilen borca veya asgari işçilik oranına, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde nedenleri ile birlikte yeni bilgi ve belgeleri de ekleyerek ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüğüne yazılı olarak itiraz edebilmektedirler. Buna göre, asgari işçilik oranına itiraz süresinin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu itiraz en geç 27.07.2015 tarihine kadar yapılabilecektir. 11.Prim Borçlarının Ertelenmesi Talebi Yönünden 5510 sayılı Kanunun 91. maddesi uyarınca, işyerleri yangın, su baskını, yer kayması, deprem gibi afete uğrayan, tabii afet nedeniyle tarımsal faaliyetinden dolayı zarar gören işverenler ile 4-b bendi kapsamındaki sigortalılar, bu durumu belgelemeleri kaydıyla olayın meydana geldiği tarihten itibaren üç ay içinde talepte bulunmaları ve prim ödeme aczine düştüklerinin, yapılacak inceleme sonucu anlaşılması halinde, afet tarihinden önce ödeme süresi dolmuş mevcut prim borçları ile afetin meydana geldiği tarihten itibaren tahakkuk edecek üç aylık prim borçları, olayın meydana 4
geldiği tarihten itibaren bir yıla kadar Sosyal Güvenlik Kurumunca ertelenebilmektedir. Buna göre, yukarıda belirtilen ertelemeye ilişkin talep sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, söz konusu erteleme talebi en geç 27.07.2015 tarihine kadar yapılabilecektir. 13.Denetim, Kontrol ile İşyeri Kayıt ve Belgelerin İbraz Edilmesi Yönünden Mali tatilin uygulandığı 1 Temmuz-20 Temmuz tarihleri arasında Sosyal Güvenlik Kurumunun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca (Müfettiş, Sosyal Güvenlik Denetmeni) sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına yönelik denetim, kontrol, tespit, tarama yapılabilecek, yine işyeri kayıt ve belgelerinin ibraz edilmesine yönelik tebligat yapılabilecektir. Ancak, kayıt ve belgelerin ibraz edilmesi için verilen sürenin son gününün, mali tatile rastlaması halinde, kayıt ve belgelerin, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün içinde ibraz edilmesi durumunda, kayıt ve belgelerin ibrazına ilişkin yükümlülüğün yasal süresi içinde yerine getirildiği kabul edilerek, idari para cezası uygulanmayacaktır. Buna göre, işyeri kayıt ve belgelerin ibraz edilmesi için verilen sürenin son gününün, mali tatile rastlaması halinde, istenilen kayıt ve belger en geç 27.07.2015 tarihine kadar ibraz edilebilecektir. 14.Mali Tatil Kapsamına Girmeyen İş ve İşlemler 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun kapsamına girmeyen iş hukuku ve sosyal güvenlik mevzuatı ile ilgili iş ve işlemler aşağıdaki belirtilmiştir. -5510 sayılı Kanuna tabi işverenlerin ve 4-b kapsamındaki sigortalıların 6183 sayılı Kanun ve çeşitli tarihlerde çıkarılmış olan yeniden yapılandırma kanunlarından kaynaklanan ödeme ve diğer yükümlülükleri, -İş kazası ve meslek hastalığı olaylarının Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimi, -İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde işverenlerce düzenlenmesi gereken vizite kâğıdı, -E-bildirge uygulaması kapsamında işverenlerce internet ortamında Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderilen sigortalı hesap fişi, -Sigortalıların istirahatli oldukları sürede işyerinde çalışmadığına dair işverenlerce internet ortamında yapılması gereken çalışmazlık bildirimi, -4857 sayılı İş Kanunu tabi işverenlerin toplu işçi çıkarma ile ilgili olarak yapmaları gereken bildirim, 5
-5510, 6356, 4447, 4857, 6183 sayılı Kanunlar gereğince ilgili kurumlarca gönderilecek tebligatlar ile sigortalılar veya işverenler tarafından açılacak davalarda dava açma süreleri, Yukarıda belirtilen beyan, bildirim ve ödemeler mali tatil kapsamına girmediğinden ilgili kanunlarda belirtilen süreler içinde yerine getirilmesi gerekmektedir. Saygılarımızla, Bilgütay YAŞAR Ortak, YMM Celal ÖZCAN Direktör Sosyal Güvenlik Hizmetleri 6