GÜZELLİK VE SAÇ BAKIM HİZMETLERİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GÜZELLİK VE SAÇ BAKIM HİZMETLERİ ÜRÜNLERLE VÜCUT BAKIMI 815SBG024 Ankara, 2011

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel öğrenme materyalidir. Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiştir. PARA İLE SATILMAZ.

İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...iii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1...3 1. PEELİNG İLE VÜCUT BAKIMI...3 1.1. Tanımı...3 1.2. Ürünlerle Vücut Peeling Yöntemleri...3 1.3. Peeling Uygulamasının Yapılmaması Gereken Durumlar...4 1.4. Peeling Uygulamasında Kullanılan Kozmetikler...4 1.4.1. Asit Peeling...5 1.4.2. Enzim Peeling...6 1.4.3. Granüllü Peeling...6 1.5. Peeling Uygulamasında Kullanılan Doğal Ürünler...6 1.5.1. Meyve ve Sebzeler...6 1.5.2. Bitkilerin Kök, Gövde, Özüt, Çekirdek, Tane ve Yaprakları...6 1.5.3. Mineral ve Tuzlar...7 1.5.4. Bitkisel Yağlar...7 1.6. Peeling Uygulaması İçin Gerekli Araç Gereçler...8 1.7. Peeling İşlemi İçin Müşteriyi Hazırlama...8 1.7.1. Vücut Analizi...8 1.7.2. Cilt Analizi...9 1.8. Peeling Uygulama...9 1.8.1. Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar...9 UYGULAMA FAALİYETİ...12 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...17 ÖĞRENME FAALİYETİ 2...19 2. PARAFİN İLE VÜCUT BAKIMI...19 2.1. Tanımı...19 2.2. Parafin Çeşitleri...19 2.3. Parafin Uygulamasının Yapılmaması Gereken Durumlar...20 2.4. Parafin Uygulamasında Kullanılan Kozmetikler...20 2.5. Parafin Uygulamasında Kullanılan Doğal Ürünler...20 2.6. Parafin Uygulaması İçin Gerekli Araç Gereçler...20 2.7. Parafin İşlemi İçin Müşteri Hazırlama...21 2.7.1. Vücut Analizi...22 2.7.2. Cilt Analizi...22 2.8. Parafin Uygulama...22 2.8.1. Parafin bakımının faydaları...22 2.8.2. Uygulama alanları...22 2.8.3. Uygulama Yöntemi...23 2.8.4. Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar...23 i

UYGULAMA FAALİYETİ...24 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...29 ÖĞRENME FAALİYETİ 3...31 3. YOSUN İLE VÜCUT BAKIMI...31 3.1. Tanımı...31 3.2. Yosun Çeşitleri...32 3.3. Yosunların Cilde Etkileri...33 3.4. Yosun Uygulamasının Yapılmaması Gereken Durumlar...33 3.5. Yosun Uygulamasında Kullanılan Kozmetikler...34 3.6. Yosun Uygulamasında Kullanılan Doğal Ürünler...34 3.7. Yosun Uygulaması İçin Gerekli Araç Gereçler...34 3.8. Yosun İşlemi İçin Müşteriyi Hazırlama...34 3.8.1. Vücut Analizi...35 3.8.2. Cilt Analizi...35 3.9. Yosun Uygulama...35 3.9.1. Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar...36 UYGULAMA FAALİYETİ...37 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...44 ÖĞRENME FAALİYETİ 4...46 4. KİL İLE VÜCUT BAKIMI...46 4.1. Tanımı...46 4.2. Kil Çeşitleri...47 4.3. Kil Uygulamasının Yapılmaması Gereken Durumlar...47 4.4. Kil Uygulamasında Kullanılan Kozmetikler...47 4.5. Kil Uygulamasında Kullanılan Doğal Ürünler...48 4.5.1. Doğal Yeşil Kil (Green Kaolin-Peloid)...48 4.5.2. Doğal Beyaz Kil (Ak Kil Arı Kil- Kaolin )...48 4.5.3. Deniz Kili...49 4.6. Kil Uygulaması İçin Gerekli Araç Gereçler...49 4.7. Kil İşlemi İçin Müşteri Hazırlama...50 4.7.1. Vücut Analizi...50 4.7.2. Cilt Analizi...50 4.8. Kil Uygulama Yöntemi...50 4.9. Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar...50 UYGULAMA FAALİYETİ...52 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...56 MODÜL DEĞERLENDİRME...57 CEVAP ANAHTARLARI...59 KAYNAKÇA...61 ii

AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI AÇIKLAMALAR 815SBG024 Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri Vücut Bakım Elemanı, Güzellik Elemanı Ürünlerle Vücut Bakımı Öğrencilere, ürünlerle vücut bakımı ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği öğrenme materyalidir. SÜRE 40/16 ÖN KOŞUL YETERLİK Vücut Bakımı Kozmetikleri ve Vücut Analizi modüllerini başarı ile tamamlamak Doğal ve kozmetik ürünlerle vücut bakımı yapmak Genel Amaç Öğrenci, gerekli ortam ve araç gereç sağlandığında doğal ve kozmetik ürünlerle vücut bakımını tekniğine uygun uygulayabilecektir. MODÜLÜN AMACI Amaçlar 1. Peeling ile vücut bakımını tekniğine uygun uygulayabileceksiniz. 2. Parafin ile vücut bakımını tekniğine uygun uygulayabileceksiniz. 3. Yosun ile vücut bakımını tekniğine uygun uygulayabileceksiniz. 4. Kil ile vücut bakımını tekniğine uygun uygulayabileceksiniz. EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLAR Ortam: Atölye, sınıf ve vücut bakım ünitesi bulunan güzellik salonları Donanım: Sıcak-soğuk duş tertibatı, ayarlanabilir ortam ısı ve ışık sistemi, ısı battaniyesi, bakım yatağı, cihaz sehpası, ürün dolabı, soyunma kabini, kilitlenebilir müşteri dolabı iii

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Modülün içinde yer alan, her faaliyetten sonra verilen ölçme araçları ile kazandığınız bilgileri ölçerek kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen, modülün sonunda, ölçme aracı ( test, çoktan seçmeli, doğru-yanlış, vb. ) kullanarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek sizi değerlendirecektir. iv

GİRİŞ Sevgili Öğrenci, GİRİŞ Doğal ve kozmetik ürünler, vücuttaki selülitlerin, pigmentasyon problemlerinin ve çatlakların hafifletilmesinde vücudun şekillendirilmesinde, vücut cildinin gerginleştirilmesinde ve yenilenmesinde, toksinlerin atılmasında kullanılmaktadır. Bu amaçlarla oluşturulan bakım programlarında, kişinin vücut ve cilt analizi sonuçlarına göre yalnız doğal ve kozmetik ürünlerle bakım planlanabildiği gibi bazı araç gereç ve cihazlardan da yararlanılabilir. Bazı durumlarda ise birçok yöntem ve cihazın birlikte kullanıldığı kombine bakımların bir parçası olarak doğal ve kozmetik ürünlerden yararlanılabilir. Bu modülde, vücuda peeling ürünleri, parafin, yosun ve kil ile yapılan uygulamalar anlatılmıştır. Öncelikle bu ürünler hakkında bilgi verilmiş, ardından uygulama yöntemi açıklanmıştır. Öğrenme faaliyetlerinin sonunda yer alan uygulama faaliyetlerinde, uygulamanın temel tekniği anlatılmıştır. Modülde verilen bilgi ve beceri faaliyetlerini en iyi şekilde öğrenebilmeniz ve iş yaşamınızda başarılı bir şekilde kullanabilmeniz için verilen yönergelere uymanız önemlidir. Öğrenme ve uygulama faaliyetlerini, verilen yönergelere uygun olarak tamamladığınızda öğrendiğiniz bilgi ve becerilerle Güzellik ve Saç Bakımı Hizmetleri alanında, Cilt Bakımı ve Vücut Bakımı dallarındaki çalışmalarınızda doğal ve kozmetik ürünlerle vücut bakımını tekniğine uygun olarak uygulayabileceksiniz. 1

2

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 1 Peeling ile vücut bakımını tekniğine uygun olarak uygulayabileceksiniz. ARAŞTIRMA Çevrenizde bulunan güzellik salonları ve spa-wellness merkezlerinden basılı ve görsel kaynaklardan ve internetten, peeling işlemi ve peeling uygulanan vücut bakımları hakkında bilgi edininiz. Edindiğiniz bilgileri sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. 1. PEELİNG İLE VÜCUT BAKIMI 1.1. Tanımı Peeling kelimesi İngilizcedir ve soymak anlamına gelir. Vücut ve yüz cildinde, cildi yenilemek, hafif ya da derin kırışıklık, iz ve lekeleri gidermek amacıyla dermatolojide ve kozmetik uygulamalarda kullanılan bir yöntemdir. Dermatolojik uygulamalarda derinin tüm katmanlarına işlem yapılabilirken güzellik uzmanları tarafından yapılabilecek kozmetik uygulamalarda, işlem derinliği epidermisin ölü tabakalarıyla sınırlıdır. Resim 1.1: Mekanik ya da kimyasal etkiyle cildi soymak ya da aşındırmak peeling işlemi Bu bilgiler ışığında peeling ile vücut bakımı vücut cildini yenilemek, hafif iz, çatlak ve lekeleri gidermek amacıyla doğal ya da sentetik kimyasal maddelerle veya mekanik etkiyle vücut cildinin ölü tabakalarının kısmen tahrip edilerek giderilmesi olarak tanımlanabilir. 1.2. Ürünlerle Vücut Peeling Yöntemleri Günümüzde vücut peelingi, yapılış amacına ve müşterinin cilt yapısına bağlı olarak CO 2 lazer, IPL, ultrasound, mikrodermabrazyon, ipek kese ve kuru fırçalama, doğal ya da 3

kozmetik ürünlerle uygulanan çeşitli yöntemler kullanılarak yapılabilmektedir. Bu modülde doğal ya da kozmetik bir ürün kullanarak uygulanan yöntemler incelenecektir. Vücut peelinginde kullanılan yöntemler, uygulama basamakları açısından temelde aynıdır. Su, yağ veya özel sıvılarla karıştırılmış maddelerin kuru ya da ıslak vücut cildine soğuk, ılık ya da sıcak olarak uygulandığı yöntemlerdir. Kullanılan karışımlar hazır kozmetikler olabildiği gibi doğal ürünlerle de peeling yapılabilmektedir. Bu yöntemlerin tümünde kullanılan maddelerin cildin üst yüzeyini aşındırma etkisinden yararlanmak ilk amaç olmakla birlikte bazı uygulamalarda, bu maddelerin içeriğinin cilde yedirilmesi de amaçlanmaktadır. Sulu ve yağlı karışımların cilt hücrelerinin yüksek oranda su içermesi ve hücre zarının yağ yapısında olması nedeniyle cilt tarafından kolayca emilebildiği bilinmektedir. Cildin yenilenmesi için ihtiyacı olan maddelerin su ve yağ varlığında cilde yedirilmesi ile derin ve uzun süreli etki elde edilebilmektedir. Ürün ya da karışımların nasıl uygulanması gerektiği, kozmetik ürünlerin prospektüslerinden doğal karışımlarda ise reçeteyi hazırlayan eczacı veya tıbbi bitkiler uzmanından öğrenilmeli ve uygulamalar bu doğrultuda yapılmalıdır. 1.3. Peeling Uygulamasının Yapılmaması Gereken Durumlar Bakteriel veya viral tüm enfeksiyonlu cilt hastalıklarında, Aktinik keratozlarda (güneşe maruz kalan yüz, boyun, saçsız kafa alanları, el sırtlarında kızarık zımpara kâğıdı görünümlü, üzerindeki kabuk kaldırıldığında çabuk kanayan lezyonlar), Allerjik, hassas, çok ince ciltlerde, Akne rosaceanın bazı formları ve rosaceaya benzeyen bazı cilt hastalıklarında, Gebelik ve emzirme döneminde, Roaccutane (Yüksek derecede A vitamini içeren, cildi soydurmak amacıyla kullanılan ilaç) kullanımı sırasında, Kortizon kullanımı sırasında, Birden çok maddeye karşı alerjisi olanlarda, Hangi tip olursa olsun deride yeni başlayan şüpheli oluşumlarda kesinlikle peeling işlemi yapılmamalıdır. 1.4. Peeling Uygulamasında Kullanılan Kozmetikler Peeling için profesyonel uygulamalarda kullanılan kozmetikler katı olabildiği gibi sıvı, krem, jel, ve bunların partiküllü formları şeklinde üretilmektedir. Peeling kozmetiklerinde asitler, enzimler ve çeşitli granüller yardımıyla cilde derin temizlik veya hafif derecede soyma işlemi yapılabilmektedir. (Bk. Vücut Bakım Kozmetikleri modülü.) 4

1.4.1. Asit Peeling Tarihte Anadolu da, ekşitilmiş sütün suyuyla ve sirkeyle cilt rengini açma uygulamaları, "Kleopatra'nın yaptığı süt banyoları, Macar kadınların salça yaparken domatesi, Fransız kadınların şarap yaptıktan sonra üzüm posasını yüzlerine sürmeleri, İspanyol soyluların portakal posasını yüz maskesi olarak kullanmaları" hidroksi asitler dediğimiz ürünlerin kozmetikte kullanımını sağlamıştır. 1.4.1.1. Çeşitleri Hidroksi asitler temel olarak üç çeşittir: Alfa hidroksi asitler (aha): Meyve asidi de denir. En çok kullanılanları şeker kamışından elde edilen glikolik asit ve sütten elde edilen laktik asittir. Tüm cilt tiplerine uygundur. Beta hidroksi asitler (BHA): En bilineni aspirinin temel maddesi olan salisilik asittir. Daha çok yağlı ve kalın ciltlere uygundur. Poli hidroksi asitler (PHA): Glukonakton henüz daha seyrek kullanılan, ikinci nesil meyve asitlerindendir. Hassas ciltlerde kullanıma uygundur. Ayrıca triklor asetik asit (TCA) ise derin soyma işlemlerinde doktorlar tarafından kullanılması gereken kuvvetli asittir. 1.4.1.2. Etkileri ve Özellikleri Hidroksi asitlerin tümü cildi hafifçe soyan peelingler ve oldukça etkili nemlendiricilerdir. Cildin en üst tabakasında birbirine bağlı hücreleri ayırır. Cildin bariyer özelliğini güçlendirerek tahrişi önler. Tedavinin etkisi, kullanılan hidroksi asitlerinin konsantrasyonuna ve formülün ph ına bağlı olarak değişir. Özellikle antioksidan taşıyan moleküllerde daha çarpıcı sonuçlar alınır. Bazıları deri altındaki kan dolaşımını hızlandırır. Böylece cilt ölü hücreleri atar, yenilenir ve daha çok kolajen üretmeye başlar. AHA'lar hem derinin üst hem de alt katmanlarına etki göstererek cildin tekrar yenilenmesini sağlarlar. AHA ve BHA peelingleri esmer ciltlerde, geçici olarak küllü bir renk oluşturur. Glukonakton en duyarlı ve sorunlu ciltlerde, göz çevresinde bile kullanılabilir. Kaşıntı, kızarıklık ve tahrişe neden olmaz. Ayrıca güneş ışınlarına karşı duyarlığı arttırmaz ve esmer ciltlere daha rahat uygulanır. Tüm hidroksi asitlerin % 20 den düşük konsantrasyonları güzellik uzmanları tarafından kullanılabilir. 5

1.4.2. Enzim Peeling Bal, ananas, papaya gibi çok çeşitli doğal ürünlerden, birçok işlemden geçirildikten sonra elde edilen enzimlerin, kozmetik ürünlerin bileşimine katılmasıyla elde edilen peeling ürünleridir. Bu ürünlerin etken maddeleri, lipozom ve benzeri taşıyıcı sistemlerle değil doğal bir yapı olan enzimlerle cilt katmanlarına taşınır. Bu nedenle cilt tarafından daha kolay emilir ve hassas ciltlerde, asit ve granüllü peelinglere oranla daha az hassasiyet belirtileri oluşturur. 1.4.3. Granüllü Peeling Granül, tanecik anlamına gelir. Çeşitli maddelerin tanecikleri vücut peeling ham maddesi olarak kullanılmaktadır. Bazı peelinglere diğer etken maddelerin yanı sıra, mekanik soyma etkisini arttırmak amacıyla granüller eklenmektedir. Bunlar öğütülmüş meyve çekirdekleri, bitki lifi parçaları, çeşitli mineral parçacıkları olabilmektedir. Aşırı hassas ve ince ciltlerde bu ürünleri kullanmak gerekirse daha yumuşak olanları seçilmelidir. Resim 1.2: Granüllü peeling 1.5. Peeling Uygulamasında Kullanılan Doğal Ürünler Peeling amacıyla yararlanılan doğal ürünleri genel olarak şöyle sınıflandırabiliriz: 1.5.1. Meyve ve Sebzeler Yeşil elma, domates, limon, greyfurt, papaya, ananas vb. peeling olarak özellikle içerdikleri meyve asitlerinin hafif soyma etkisi ve çekirdeklerden elde edilen granüller nedeniyle kullanılırlar. 1.5.2. Bitkilerin Kök, Gövde, Özüt, Çekirdek, Tane ve Yaprakları Gingko, ginseng, kırmızıbiber, şeker, bal, vanilya, Hindistan cevizi, zencefil, defne, lavanta, kahve (kafein), yulaf, mısır, yosun, sardunya, pirinç vb. birçok bitkiden içerdiği 6

asitten, enzimlerden ve kökü, çekirdeği ya da kabuğundan elde edilen granüllerden peeling amacıyla yararlanılmaktadır. Resim 1.3: Bitkilerin çeşitli kısımları ve baldan peeling ürünlerinin elde edilmesi 1.5.3. Mineral ve Tuzlar Deniz tuzu ve göl tuzu (Lut gölü tuzu), magnezyum, potasyum, kalsiyum klorit, bromit, demir, manganez ve sülfür bakımından çok zengindir. Resim 1.4: Denizlerden ve göllerden elde edilen tuzların peeling ürünü olarak kullanılması Etkileri Yüzeysel dolaşımı canlandırır. Mekanik olarak epidermisi hafif aşındırır. Sıvıları cilt yüzeyine çeker ve cildi pürüzsüzleştirir. Elastikiyet verir. (Magnezyum) Toksinlerin atılımını sağlar.(potasyum) Yeniden dengeler. (Kalsiyum) Metabolizma ve cildi yeniden mineralize eder. 1.5.4. Bitkisel Yağlar Ara madde olarak ve zengin içerikleri dolayısıyla bitkisel yağlar, doğal ve kozmetik peeling ürünlerinde bulunur. 7

Resim 1.5: Bitkisel yağların zengin içeriklerinden peeling ürünlerinde kullanılması Peeling karışımlarında en sık kullanılan bitkisel yağlar şunlardır Badem yağı, zeytinyağı, buğday yağı ve kayısı yağı her tür ciltte kullanılabileceği gibi özellikle kuru ciltlerde daha iyi bir nemlendirme etkisi gösterir. Papatya ve kayısı yağı, özellikle hassas ciltlere uygundur. Portakal ve kekik yağı, dikkatli kullanılmadığında cildi hassaslaştırabilir, karışım yapılarak ve soğuk kullanılmalıdır. Yağlı ciltler için uygundur. 1.6. Peeling Uygulaması İçin Gerekli Araç Gereçler Ortam-donanım: Sıcak-soğuk duş tertibatı, ayarlanabilir ortam ısı ve ışık sistemi, ısı battaniyesi, bakım yatağı, cihaz sehpası, ürün dolabı, soyunma kabini, kilitlenebilir müşteri dolabı Ürünler/karışımlar: Müşterinin sorununa, cildin durumuna ve genel bakım programına uygun kozmetik peeling ürünü, doğal karışımı oluşturacak malzemeler, vücut nemlendiricisi, dezenfektan. Araç gereçler: Doğal ya da kozmetik ürünü karıştırmak veya hazırlamak için metal olmayan geniş bir kap, vücuda uygulamak için geniş bir spatula ya da fırça, naylon veya muşamba yatak ve yer örtüsü, bir kullanımlık iç çamaşırı, terlik, vücut havlusu, kâğıt havlu, streç film 1.7. Peeling İşlemi İçin Müşteriyi Hazırlama Müşteri işlemden önce rahatça soyunup hazırlanabileceği bir bölüme alınmalı, özel eşyaları kilitli bir dolapta muhafaza edilmelidir. Bu işlemde müşteriye giyinmesi için bir kullanımlık iç çamaşırı ve terlik, gerektiğinde örtünmesi ve duştan sonra kullanması için bir vücut havlusu verilmelidir. 1.7.1. Vücut Analizi İşlem tek yöntem olarak uygulanıyorsa Vücut Analizi modülünde anlatılan analiz işlemleri gerçekleştirilir ve kayıtlar alınır. Kombine işlemlerde genellikle hazırlayıcı bakım olarak uygulandığından, ana yöntem için yapılan vücut analizinden yararlanılır. 8

1.7.2. Cilt Analizi Peeling uygulamasının yapılmaması gereken durumların müşteride bulunmadığından kesinlikle emin olduktan sonra müşterinin vücut cildinin yapısı incelenmelidir. Cildin ihtiyacına uygun ürün ve uygulama yöntemi belirlenmeli, seanstan önce gereken ortam, araç gereç, ürün ve karışımlar hazırlanmalıdır. 1.8. Peeling Uygulama Günümüzde çok çeşitli peeling ürünleri ve bunların da çok değişik uygulama yöntemleri vardır. Bunların tümünün öğrenilip uygulanması, ürün eğitimleri ve uzun süren sektör deneyimleri ile mümkündür. Burada temel uygulama yöntemi anlatılacaktır. Ürün prospektüslerinde (kullanma kılavuzlarında) ve doğal karışım reçetelerinde önerilen özel uygulamalar dışında, tüm peeling uygulamalarında yöntem genel olarak aynıdır. 1.8.1. Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar Daha önceden hazırlanan enzim ya da asit peeling, müşteri ayaktayken (prospektüs veya reçetede aksi belirtilmediyse) yüz, boyun, eller, ayaklar ve genital bölge dışında tüm vücut cildine uygulanmalıdır. Resim 1.6: Asit peeling ürününün cilde elle sürülerek uygulanması Bazı katı ve büyük granüllü ya da kolayca akabilecek kıvamdaki peelingler müşteri bakım yatağına alındıktan sonra uygulanmalıdır. Müşteri yüzüstü yatar pozisyonda iken vücudun arka bölümüne, sırtüstü pozisyonda iken de ön bölümüne uygulama yapılmalıdır. Asit peelingler tüm vücuda sürülüp kullanım kılavuzunda önerilen süre kadar bekletilmelidir. Enzim peelingler de tüm vücuda sürüldükten sonra ürün kullanım kılavuzunda belirtilmişse masaj uygulaması yapılmalıdır. 9

Resim 1.7: Enzim peeling ürününün cilde elle sürülüp kullanım kılavuzunda beirtilmişse masajla uygulanması Granüllü peelinglerde ise prospektüs veya reçetede belirlenen süre boyunca kas yönleri dikkate alınarak hafif masaj uygulaması yapılmalıdır. Masajın süresi, kullanılan ürüne göre değişebilir. Resim 1.8: Enzim peeling ürünü cilde elle veya spatulla sürülmesi, el ya da frimatör ile masaj uygulanması Süre sonunda karışım veya ürün, kullanım kılavuzu veya reçetede belirtildiği gibi vücuttan giderilmelidir. Bazı ürünler silinerek soyularak veya masajla giderildiği gibi bazılarını gidermek için duş alınması gerekmektedir. Doğal ürünlerin birbirleriyle hangi oranlarda ve ne şekilde karıştırılacağı, nasıl saklanması gerektiği gibi konularda mutlaka eczacılık veya tıbbi bitkiler eğitimi görmüş bir homeopati veya herbal terapi uzmanından destek alınmalıdır. Bu mümkün değilse hazır doğal karışımlar araştırılmalı, kaynağı güvenilir olmayan reçeteler, bir eczacıya tasdik ettirilmeden kesinlikle uygulamamalıdır. Doğal kozmetik ürünler, dayanıklılık kazandıran herhangi bir yapay madde içermedikleri için saklanmasına ve kullanım sürelerine dikkat edilmelidir. Şifalı bitki demlemeleri ve besin maddeleri ile hazırlanan kozmetikler hemen kullanılmalıdır. Bitkisel yağlar, serin ve güneş ışığı olmayan kokusuz ve temiz bir ortamda, ağızları sıkıca kapalı cam veya porselen kaplarda birkaç ay boyunca bozulmadan bekleyebilir. Kremler ve losyonlar da açıldıktan sonra en çok iki 10

hafta içinde kullanılmalıdır. Bu süre içinde buzdolabının normal bölümünde muhafaza edilmelidir. Daha önce sürekli hazır kozmetik ürünü kullananlarda, doğal kozmetik ürünlere karşı bazen sivilcelenme veya deri gözeneklerin iltihaplanması gibi tepkiler oluşabilir. Alerjilerde ise durum değişiktir. Bazı bitkilere veya bitki yağlarına karşı deri hemen veya kısa bir süre sonra kızarıklık veya kaşıntı gibi tepkiler verebilir. Bu durumda, alerjiye yol açan reçetenin kullanımına hemen son verilmelidir. Bu duruma yol açmamak için uygulama öncesinde alerji testi yapılmalıdır. Önerilen dozlar aşılmadan kullanılmalıdır. Bazen fazla kullanılan birkaç damla eterli yağ (karanfil yağı, çam terebentin vb.) bile önemli değişikliklere yol açabilir. Eğer reçetede belirtilmemişse eterli yağlar, kesinlikle doğrudan cilde uygulanmamalıdır. Uygulamaya göre değişen hafif karıncalanma hissi oluşabilir. Bunun normal olduğu müşteriye açıklanmalıdır. Uygulama sonrasında duş alınması gerekiyorsa suyun ılık olarak ayarlanması konusunda müşteri uyarılmalıdır. İşlem sonrası uygun bir nemlendirici krem ya da maske uygulanmalıdır. Asit peelinglerden sonra gerginlik ve kızarıklık hissinin küçük soyulmalar ve pullanmaların 2-3 gün sürebileceği müşteriye bildirilmelidir. Asit derecesi yüksek peelinglerden sonra cildi besleyen, iyileşmeyi ve yenilenmeyi hızlandıran ürünlerin kullanılması tavsiye edilmelidir. İşlemden sonra solaryum, güneş, makyaj ve cilde elle müdahaleden kaçınmak gerektiği müşteriye hatırlatılmalıdır. İşlem sonrasında mutlaka güneş koruyucu kullanılması gerektiği müşteriye nedenleriyle açıklanmalıdır. 11

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Vücuda peeling işlemi yapınız. İşlem Basamakları Kişisel temizliğinizi yapınız. Ortamın temizliğini yapınız Araç gereci hazırlayınız. Çalışma alanının fiziki ortamını düzenleyiniz Müşterinizi uygulama yapacağınız bölüme alınız. Müşterinize uygulama yapılacak bölgeye uygun bir kullanımlık malzeme (bone, önlük, iç çamaşırı, terlik vb.) veriniz. Soyunması gerekiyorsa bunun için müşterinize uygun bir yer gösteriniz ve rahat hazırlanabilmesi için yalnız bırakınız. Müşterinizden hazırlandığı bilgisini aldıktan sonra uygulama yatağına alınız. Doğal ya da kozmetik peeling ürününü, kullanma kılavuzu veya reçetesinde belirtildiği gibi hazırlayınız. Hazırladığınız ürünün veya karışımın kıvamı uygunsa ürünü müşteri ayaktayken yüz, boyun, (prospektüs veya reçetede aksi belirtilmediyse) eller, ayaklar ve genital bölge dışında tüm vücut cildine elinizle veya fırça yardımıyla sürünüz. Öneriler Araç gereci hazırlayınız. Hijyen kurallarına uyunuz. Dikkatli olunuz. Düzenli olunuz. Uygulama öncesinde müşterinize kullanacağınız ürünlerle alerji testi yapmayı alışkanlık haline getiriniz. Gerektiğinde ve müşteri talep ettiğinde yardıma hazır olunuz. Nazik olunuz. Kişisel mahremiyete saygılı olunuz. Karışımları hazırlarken reçetede önerilen dozları aşmayınız. Uygulamaya göre değişen hafif karıncalanma hissi oluşabileceğinizi müşterinize hatırlatınız. Güler yüzlü olunuz. Hijyen kurallarına uyunuz. Suyun ılık olarak ayarlanması gerektiğini müşterinize hatırlatınız. Asit peelinglerden sonra gerginlik ve kızarıklık hissinin küçük soyulmalar ve pullanmaların 2-3 gün sürebileceğini müşterinize hatırlatınız. Asit derecesi yüksek peelinglerden sonra cildi besleyen, iyileşmeyi ve yenilenmeyi hızlandıran ürünleri kullanmasını müşterinize tavsiye ediniz. İşlem sonrasında mutlaka güneş koruyucu kullanılması gerektiği müşterinize nedenleriyle açıklayınız. 12

Ürününüz katı ve büyük granüllü ya da kolayca akabilecek kıvamda ise ürünü müşteriyi bakım yatağına aldıktan sonra sürünüz. Müşteri yüzüstü yatar pozisyonda iken vücudun arka bölümüne; sırtüstü pozisyonda iken de ön bölümüne ürünün kullanım kılavuzunda belirtildiği gibi uygulama yapınız. Ürününüz granüllü ise veya kullanım kılavuzunda önerilmişse yüzeysel ve derin sıvazlama manüplasyonlarıyla tüm vücuda kullanım kılavuzunda belirtilen süre kadar masaj yapınız.(elle ya da frimatörün uygun başlığı ile) Ürününüz sürülüp bekletilmesi gereken bir ürünse kullanım kılavuzu veya reçetede önerilen süre kadar bekleyiniz. Silinerek giderilmesi gereken bir ürün kullanıyorsanız ıslak süngerlerle tüm vücudu yukarıdan-aşağıya doğru silerek tüm peeling atıklarını gideriniz. 13

Duş alınarak giderilmesi gereken bir ürün kullanıyorsanız müşterinizi duş bölümüne alınız. Müşterinize banyo havlusu, bone ve terlik istediğinde veriniz. Duştan sonra müşterinizi tekrar uygulama yatağına alınız. Bütün peeling uygulamalarından sonra tüm vücuda cilt tipine uygun bir nemlendirici uygulayınız. Uygulama sonunda müşterinizi uygulama yatağından kaldırınız. Müşterinizin bir kullanımlık ürünleri çıkarması ve giyinmesi için özel bölüme alınız ve yalnız bırakınız. Müşterinizden hazırlandığı bilgisini aldıktan sonra dinlendirmek üzere ilgili birime alınız. Çalışma ortamını temizleyiniz. 14

KONTROL LİSTESİ Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız beceriler için Evet, kazanamadıklarınız için Hayır kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Kişisel temizliğinizi yaptınız mı? 2. Ortamın temizliğini yaptınız mı? 3. Araç gereci hazırladınız mı? 4. Çalışma alanının fiziki ortamını düzenlediniz mi? 5. Müşterinizi uygulama yapacağınız bölüme aldınız mı? 6. Müşterinize uygulama yapılacak bölgeye uygun bir kullanımlık malzeme (bone, önlük, iç çamaşırı, terlik vb.) verdiniz mi? 7. Soyunması gerekiyorsa bunun için müşterinize uygun bir yer gösteriniz ve rahat hazırlanabilmesi için yalnız bıraktınız mı? 8. Müşterinizden hazırlandığı bilgisini aldıktan sonra uygulama yatağına aldınız mı? 9. Doğal ya da kozmetik peeling ürününü, kullanma kılavuzu veya reçetesinde belirtildiği gibi hazırladınız mı? 10. Hazırladığınız ürünün veya karışımın kıvamı uygunsa ürünü müşteri ayaktayken yüz, boyun, (prospektüs veya reçetede aksi belirtilmediyse) eller, ayaklar ve genital bölge dışında tüm vücut cildine elinizle veya fırça yardımıyla sürdünüz mü? 11. Ürününüz katı ve büyük granüllü ya da kolayca akabilecek kıvamda ise ürünü müşteriyi bakım yatağına aldıktan sonra sürdünüz mü? 12. Müşteri yüzüstü yatar pozisyonda iken vücudun arka bölümüne; sırtüstü pozisyonda iken de ön bölümüne ürünün kullanım kılavuzunda belirtildiği gibi uygulama yaptınız mı? 13. Ürününüz granüllü ise veya kullanım kılavuzunda önerilmişse yüzeysel ve derin sıvazlama manüplasyonlarıyla tüm vücuda kullanım kılavuzunda belirtilen süre kadar masaj yaptınız mı? 14. Ürününüz sürülüp bekletilmesi gereken bir ürünse kullanım kılavuzu veya reçetede önerilen süre kadar beklettiniz mi? 15. Silinerek giderilmesi gereken bir ürün kullanıyorsanız, ıslak süngerlerle tüm vücudu yukarıdan-aşağıya doğru silerek tüm peeling atıklarını giderdiniz mi? 16. Duş alınarak giderilmesi gereken bir ürün kullanıyorsanız müşterinizi duş bölümüne aldınız mı? 17. Müşterinize banyo havlusu, bone ve isteği halide terlik verdiniz mi? 18. Duştan sonra müşterinizi tekrar uygulama yatağına aldınız mı? 15

19. Bütün peeling uygulamalarından sonra tüm vücuda cilt tipine uygun bir nemlendirici uyguladınız mı? 20. Uygulama sonunda müşterinizi uygulama yatağından kaldırdınız mı? 21. Müşterinizin bir kullanımlık ürünleri çıkarması ve giyinmesi için özel bölüme aldınız ve yalnız bıraktınız mı? 22. Müşterinizden hazırlandığı bilgisini aldıktan sonra dinlendirmek üzere ilgili birime aldınız mı? 23. Çalışma ortamını temizlediniz mi? DEĞERLENDİRME Değerlendirme sonunda Hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız Evet ise Ölçme ve Değerlendirme ye geçiniz. 16

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyarak doğru seçeneği işaretleyiniz. 1. Peeling kelimesi İngilizcedir ve.. anlamına gelir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere getirilecek bilgilerin bulunduğu seçeneği işaretleyiniz. A) Kazımak B) Soymak C) Kaldırmak D) Çıkarmak 2. Güzellik uzmanları tarafından yapılabilecek kozmetik uygulamalar hakkında aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur? A) Güzellik uzmanları derinin tüm tabakalarına işlem yapabilirler. B) Güzellik uzmanları derinin hipodermis tabakasına işlem yapabilirler. C) Güzellik uzmanları epidermisin canlı tabakalarına işlem yapabilirler. D) Güzellik uzmanları epidermisin ölü tabakalarına işlem yapabilirler. 3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi peeling işleminin amaçları arasında yer almaz? A)Bölgesel incelme sağlamak C)Çatlakları gidermek B)Vücut cildini yenilemek D)Lekeleri gidermek 4. Aşağıdaki durumların hangisi müşteride mevcutsa peeling işlemi kesinlikle yapılmamalıdır? A) Akne rosaceanın bazı formları ve rosaceaya benzeyen bazı cilt hastalıkları B) Roaccutane adlı ilacın kullanımı C) Oral kortizon kullanımı D) Yukarıdakilerin tümü 5. Peeling için profesyonel uygulamalarda kullanılan kozmetikler hangi formda üretilmemektedir? A)Katı B)Krem C)Köpük D)Jel 6. Aşağıdakilerden hangisi derin peeling işlemlerinde doktorlar tarafından kullanılan kuvvetli bir asittir? A)AHA B)TCA C)BHA D)PHA 17

7. Tüm hidroksi asitlerin %... den düşük konsantrasyonları güzellik uzmanları tarafından kullanılabilir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere getirilecek bilgilerin bulunduğu seçeneği işaretleyiniz. A)20 B)15 C)35 D)40 8. Bu ürünlerin etken maddeleri, lipozom ve benzeri taşıyıcı sistemlerle değil, doğal bir yapı olan enzimlerle cilt katmanlarına taşınır. Bu cümlede bahsedilen peeling çeşidi aşağıdakilerden hangisidir? A)Asit Peeling B)Granüllü peeling C) Enzim peeling D) Mekanik peeling 9. Aşağıdakilerden hangisi peeling amacıyla yararlanılan doğal ürünlerden biri değildir? A) Bitkilerin kök, gövde, özüt, çekirdek, tane, yaprak ve yağları B) Hayvansal yağlar C) Mineral ve tuzlar D) Meyve ve sebzeler 10. Peeling işlemi sırasında allerjik reaksiyonla karşılaşmamak için aşağıdaki önlemlerden hangisi alınmalıdır? A) Patentli ve son kullanma tarihi geçmemiş ürünler kullanılmalıdır. B) Uygulama öncesinde alerji testi yapılmalıdır. C) Uygulamalarda ürün kullanım kılavuzuna uygun hareket edilmelidir. D) Hepsi DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 18

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 2 Parafin ile vücut bakımını tekniğine uygun olarak uygulayabileceksiniz. ARAŞTIRMA Parafinin vücut bakımında kullanım amacı ve yöntemleri hakkında, çevrenizde bulunan güzellik salonlarından, yazılı ve görsel kaynaklardan ve internetten bilgi edininiz. Edindiğiniz bilgileri sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. 2.1. Tanımı 2. PARAFİN İLE VÜCUT BAKIMI Parafin, petrolden elde edilen renksiz, kokusuz bir mum çeşididir. Parafin mumu ilk defa 1829 yılında odun katranından, daha sonra da petrolden elde edildi. 1947'de de sentetik parafin mumu yapıldı. Yeni metotlara göre yapılan parafin mumları % 20 kadar yağ içerir. Bazı durumlarda yağ miktarı % 3'e kadar düşürülür. Ham parafin mumunun ergime noktası 37 ile 48 C, tam rafine edilmiş parafin mumunun ergime noktası ise 48 ile 66 C arasında değişir. Parafine batırılmış veya parafinle kaplanmış kâğıt ve karton, sıvı ve katı yiyeceklerin saklanmasında kullanılır. Çünkü parafin mumları reaksiyona girmez. Çeşitli sanayi dallarında kimyevi ve elektrik yalıtma maddesi olarak kullanılır. Tekstilde, eczacılıkta, kozmetik sanayisinde, plastik, patlayıcı madde ve elektrik malzemelerinin imalinde, bağcılıkta aşı yerlerinin izolasyonunda kullanılır. Mum imalatında bal mumunun yerini almıştır. Ayrıca fizik tedavi amaçlı olarak da yaygın olarak kullanılmaktadır. Parafinle vücut bakımı, parafinin deri üzerinde oluşturduğu ısı yalıtımı sayesinde hücre seviyesindeki dolaşımı artırarak dokuların kendini yenilemesini, toksinleri atmasını ve kullanılan kozmetik ürünlerin etken maddelerinin deriye emilimini sağlayan kozmetik bir ısı terapisidir. 2.2. Parafin Çeşitleri Parafinler genel olarak doğal ve sentetik parafinler olarak gruplandırılır. Sentetik parafinler çok sert ve daha beyazdır. Daha çok mum yapımında ve gıda sanayinde kâğıt kaplamada kullanılır. 19

Resim 2.1: Sentetik parafinlerin çoğunlukla mum yapımında kullanılması 2.3. Parafin Uygulamasının Yapılmaması Gereken Durumlar Parafin, iltihaplı eklem romatizmalarının aktif dönemlerinde ve hamilelik süresince yapılmamalıdır. Bunun dışında, açık yaralarda, bulaşıcı deri hastalıklarında, tümörlerde, varislerde, ilerlemiş kılcal damar çatlamalarında ve birden fazla maddeye alerjisi olanlarda uygulanmaz. 2.4. Parafin Uygulamasında Kullanılan Kozmetikler Kozmetik bakımlarda kullanılan parafinler, doğal saf ya da kozmetik katkılı parafinlerdir. Kozmetik katkılı olanlara örnek olarak peygamber çiçeği özlü, yosunlu, E vitaminli, mentol özlü, çikolatalı ve şeftali özlü parafinler verilebilir. Parafin katkı ürünleri, parafinin vücuda sürülmesiyle ciltle parafin tabakası arasında oluşan sauna etkisinden dolayı, cilde derinlemesine nüfuz eder. Kullanılan katkı maddesinin içeriğine göre etki değişmekle birlikte, uygulama sonunda hemen her zaman iyi nemlenmiş ve toksinlerden arınmış bir cilt elde edilir. 2.5. Parafin Uygulamasında Kullanılan Doğal Ürünler Saf parafin, vücut bakımlarında, cildin nemlendirilmesi, toksinlerden arındırılması veya bir başka ürünün ya da doğal madde içeriğinin cilde sauna etkisiyle nüfuz ettirilmesi amacıyla kullanılır. Kullanılabilecek doğal ürünler, genellikle doğal yağlar ve bitki özleridir. (bk. Vücut Bakım Kozmetikleri modülü.) 2.6. Parafin Uygulaması İçin Gerekli Araç Gereçler Parafin ısıtıcı cihaz: Elektrikle çalışan, bir parafin kazanı ve kontrol panelinden oluşan bir cihazdır. Cihazın, parafinin eritilmesi için ısı ayarlı, uygulama boyunca donmasını engellemek için de termostatlı olması gerekir. 20

Resim 2.2: Çeşitli parafin ısıtıcı cihazlar Isı battaniyesi: Tüm vücuda sarılıp kapatılabilen, içerisinde sıcak havanın dolaşabileceği kanallar olan bir battaniye ve elektrik akımı yardımıyla havayı ısıtıp battaniyeye ince borular yardımıyla gönderen bir cihaz gövdesinden oluşur. Parafinler Resim 2.3: Isı battaniyesi Vücut fırçası Naylon örtü veya streç film Resim 2.4: Çeşitli parafinler 2.7. Parafin İşlemi İçin Müşteri Hazırlama Müşteri işlemden önce rahatça soyunup hazırlanabileceği bir bölüme alınmalı, özel eşyaları kilitli bir dolapta muhafaza edilmelidir. Bu işlemde giyinmesi için müşteriye tek kullanımlık iç çamaşırı ve terlik verilmelidir. 21

2.7.1. Vücut Analizi İşlem tek yöntem olarak uygulanıyorsa Vücut Analizi modülünde anlatılan analiz işlemleri gerçekleştirilir ve kayıtlar alınır. Kombine işlemlerde genellikle destekleyici bakım olarak uygulandığından ana yöntem için yapılan vücut analizinden yararlanılır. 2.7.2. Cilt Analizi Parafin uygulamasının yapılmaması gereken durumların müşteride bulunmadığından kesinlikle emin olduktan sonra müşterinin vücut cildinin yapısı incelenmelidir. Cildin ihtiyacına uygun ürün ve uygulama yöntemi belirlenmeli, seanstan önce gereken ortam, araç gereç hazırlanmalıdır. 2.8. Parafin Uygulama Deri sıkılaştırma, toksinlerden arındırma, yenileme gibi amaçlarla yapılan vücut bakımlarında, deri metabolizmasını hızlandırmak için dokuları hareketlendirecek ve ısıtacak masaj, infrared, elektroterapi gibi çeşitli uygulamalar yapılmaktadır. Isıtılan deri mevcut sıcaklığını çok uzun süre devam ettiremez. Bu nedenle, ısısını daha uzun süre devam ettirebilen bir madde olan parafin, uygulamalarda tercih edilmektedir. Yüzyıllardan beri bu veya buna benzer ısıtılmış ve sıcaklığını muhafaza eden maddeler tedavi amacıyla kullanılır. Bazen içine farklı maddeler katılarak etkenlik artırılır. Parafin uygulama öncesi ve sonrası ürünler de kullanılarak parafin uygulamasının daha etkin sonuç vermesi sağlanır. Fango uygulamaları (yapay çamur) ve doğal çamur tedavisi de benzer şekillerde etkisini gösterir. 2.8.1. Parafin bakımının faydaları Mekanik olarak epidermisi hafif aşındırır. Cilt yaşlanmasını geciktirir. Kahverengi cilt lekelerinin oluşumunu engeller. Cildi besler, canlandırır. Eklem ağrıları ve romatizmal ağrılarda olumlu etkileri vardır. Vücuttaki toksinler ve ödem dışarı atılır 2.8.2. Uygulama alanları Selülitin portakal kabuğu görünümünde olduğu bölgelerde, Sarkık kol altlarında, Bacaklarda, Karın ve sırt dâhil tüm vücutta uygulanabilmektedir. 22

2.8.3. Uygulama Yöntemi Parafin 60 derecede eritilip ısı 30 dereceye düşürülür. Cilt hafif antiseptik bir losyonla temizlenir. Parafin vücudu yakmayacak kadar soğuduğunda, genişçe bir fırça ile vücuda sürülür. Baş dışında tüm vücut naylon örtü veya streç filmle sarılarak önceden ısıtılmış ısı battaniyesi ile kapatılır. 45 dakika sonra ısı battaniyesi çözülür. Naylon örtü açılır ve parafin soyularak çıkarılır. Masaj yağı ile vücut masajı yapılarak işlem tamamlanır. 2-3 saat duş alınmaması tavsiye edilir. Parafin uygulamasından sonra yosun uygulaması yapılabilir. Bakım haftada en az bir seanstan oluşmak üzere 6-10 seanslık bir kürle tamamlanır. 2.8.4. Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar Katkılı parafinler, müşterinin cilt türüne göre seçilmelidir. Bazı parafinler, cilde uygulandıktan sonra kuruyup çatlayarak ciltten uzaklaştırılması çok zor bir hale gelebilmektedir. Böyle bir durumla karşılaşmamak için tüm parafin çeşitleri, satın almaya karar verilmeden önce, küçük bir uygulamayla mutlaka denenmelidir. Parafinin eritilmesi uzun sürebileceği için ortam ve araç gereç hazırlandıktan hemen sonra eritme işlemine başlanmalıdır. Parafin eridikten sonra cihazın ısı ayarı 30 dereceye düşürülmeli, işlem boyunca donmasını engellemek için de bu sıcaklıkta tutulmalıdır. Parafinin tüm vücuda hiç açıklık kalmayacak şekilde sürülebilmesi için sürme ve streç filmle sargılama işlemleri, müşteri ayakta iken yapılmalıdır. Müşteri, sürülen parafinin çatlamasını engellemek amacıyla bakım yatağına yavaş ve dikkatli bir şekilde yatması için uyarılmalıdır. Parafinin ısısının müşteriye göre uygun olup olmadığı, uygulamaya başlamadan önce mutlaka müşterinin bilek içi gibi cildin ince olduğu bir yere az bir miktar sürülerek teyit edilmelidir. Müşteri, işlemin cilde etkisinin daha kalıcı olması amacıyla işlem sonrasında 2-3 saat duş almaması konusunda uyarılmalıdır. 23

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Vücuda parafin uygulaması yapınız. İşlem Basamakları Kişisel temizliğinizi yapınız. Ortamın temizliğini yapınız. Araç gereci hazırlayınız. Vücut cildine uygun parafini seçiniz. Yeterli miktarda parafini, eritme cihazının kazanına koyunuz. Cihazı çalıştırınız. Cihazın ısı ayarını 60 dereceye getiriniz. Uygulama yatağına ısı battaniyesini yerleştiriniz. Öneriler Hijyen kurallarına uyunuz. Dikkatli olunuz. Düzenli olunuz. Güler yüzlü olunuz. Kişisel mahremiyete saygılı olunuz. Nazik olunuz. Gerektiğinde ve müşteri talep ettiğinde yardıma hazır olunuz. Hijyen kurallarına uyunuz. Isı battaniyesinin cihazı üzerinde bulunan ısı ayarını 40 dereceye getiriniz. Cihazı çalıştırınız. Çalışma alanının fiziki ortamını düzenleyiniz. Müşterinizi uygulama yapacağınız bölüme alınız. Müşterinize uygulama yapılacak bölgeye uygun bir kullanımlık malzeme (bone, önlük, iç çamaşırı, terlik vb.) veriniz. Soyunması için müşterinize uygun bir yer gösteriniz ve rahat hazırlanabilmesi için yalnız bırakınız. Parafini kontrol ediniz. Parafin eridiğinde, cihazın ısı ayarını 30 dereceye düşürünüz. Müşterinizden hazırlandığı bilgisini aldıktan sonra uygulama yatağının yakınında ayakta durmasını söyleyiniz. Müşterinin vücut cildini hafif antiseptik bir losyonla temizleyiniz. Temiz bir spatula yardımıyla müşterinin bileğinin içine az bir miktar parafin 24

sürerek ısının uygun olup olmadığını sorunuz. Parafin müşteriye rahatsızlık vermeyecek bir sıcaklığa ve kıvamı rahatça sürülebilecek bir akışkanlığa geldiğinde, cihazın ısısını bu ayarda sabitleyiniz. Parafini genişçe bir fırça ile baş haricinde tüm vücuda ayaklardan başlayarak yukarıya doğru hızlıca sürünüz. Baş dışında tüm vücudu, ayaklardan başlayarak hiç açıklık kalmayacak şekilde streç filmi uzuvlara ve gövdeye dolayarak sarınız. Naylon örtü kullanıyorsanız bunu uygulama yatağına serdiğiniz ısı battaniyesinin üzerine yayınız. Müşteriyi uygulama yatağına alınız. Naylon örtü kullanıyorsanız müşterinin vücuduna örtüyü açıklık kalmayacak şekilde sarınız. Isı battaniyesini kullanım kılavuzunda belirtildiği gibi müşterinin vücuduna sararak sabitleyiniz. 25

Isı battaniyesinin ısı zaman ayarını 45 dakikaya ayarlayınız. Müşterinizle bu süre içerisinde iletişim hâlinde olunuz. 45 dakika sonra ısı battaniyesinin cihazını kapatınız. Isı battaniyesini çözünüz. Naylon örtüyü veya streç filmi çözünüz. Parafini soyarak vücuttan çıkarınız. Müşterinizi masaj yatağına alınız. Masaj yağı ile vücut masajı yapınız.(bk. Vücut Masajı modülü) Uygulama sonunda müşterinizi masaj yatağından kaldırınız. Müşterinizin bir kullanımlık ürünleri çıkarması ve giyinmesi için özel bölüme alınız ve yalnız bırakınız. Müşterinizden hazırlandığı bilgisini aldıktan sonra dinlendirmek üzere ilgili birime alınız. Çalışma ortamını temizleyiniz. 26

KONTROL LİSTESİ Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız beceriler için Evet, kazanamadıklarınız için Hayır kutucuklarına (X) işareti koyarak kontrol ediniz. Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır 1. Kişisel temizliğinizi yaptınız mı? 2. Ortamın temizliğini yaptınız mı? 3. Araç gereci hazırladınız mı? 4. Vücut cildine uygun parafini seçtiniz mi? 5. Yeterli miktarda parafini, eritme cihazının kazanına koydunuz mu? 6. Cihazı çalıştırdınız mı? 7. Cihazın ısı ayarını 60 dereceye getirdiniz mi? 8. Uygulama yatağına ısı battaniyesini yerleştirdiniz mi? 9. Isı battaniyesinin cihazı üzerinde bulunan ısı ayarını 40 dereceye getirdiniz mi? 10. Cihazı çalıştırdınız mı? 11. Parafini kontrol ettiniz mi? 12. Parafin eridiğinde, cihazın ısı ayarını 30 dereceye düşürdünüz mü? 13. Çalışma alanının fiziki ortamını düzenlediniz mi? 14. Müşterinizi uygulama yapacağınız bölüme aldınız mı? 15. Müşterinize uygulama yapılacak bölgeye uygun bir kullanımlık malzeme (bone, önlük, iç çamaşırı, terlik vb.) verdiniz mi? 16. Soyunması için müşterinize uygun bir yer gösterdiniz ve rahat hazırlanabilmesi için yalnız bıraktınız mı? 17. Müşterinizden hazırlandığı bilgisini aldıktan sonra uygulama yatağının yakınında ayakta durmasını söylediniz mi? 18. Müşterinin vücut cildini hafif antiseptik bir losyonla temizlediniz mi? 19. Temiz bir spatula yardımıyla müşterinin bileğinin içine az bir miktar parafin sürerek ısının uygun olup olmadığını sordunuz mu? 20. Parafin müşteriye rahatsızlık vermeyecek bir sıcaklığa ve kıvamı rahatça sürülebilecek bir akışkanlığa geldiğinde, cihazın ısısını bu ayarda sabitlediniz mi? 21. Parafini genişçe bir fırça ile baş haricinde tüm vücuda ayaklardan başlayarak yukarıya doğru hızlıca sürdünüz mü? 27

22. Baş dışında tüm vücudu, ayaklardan başlayarak hiç açıklık kalmayacak şekilde streç filmi uzuvlara ve gövdeye dolayarak sardınız mı? 23. Naylon örtü kullanıyorsanız bunu uygulama yatağına serdiğiniz ısı battaniyesinin üzerine yaydınız mı? 24. Müşteriyi uygulama yatağına aldınız mı? 25. Naylon örtü kullanıyorsanız müşterinin vücuduna örtüyü açıklık kalmayacak şekilde sardınız mı? 26. Isı battaniyesini kullanım kılavuzunda belirtildiği gibi müşterinin vücuduna sararak sabitlediniz mi? 27. Isı battaniyesinin zaman ayarını 45 dakikaya ayarladınız mı? 28. Müşterinizle bu süre içerisinde iletişim hâlinde oldunuz mu? 29. 45 dakika sonra ısı battaniyesinin cihazını kapattınız mı? 30. Isı battaniyesini çözdünüz mü? 31. Naylon örtüyü veya streç filmi çözdünüz mü? 32. Parafini soyarak vücuttan çıkardınız mı? 33. Müşterinizi masaj yatağına aldınız mı? 34. Masaj yağı ile vücut masajı yaptınız mı? 35. Uygulama sonunda müşterinizi masaj yatağından kaldırdınız mı? 36. Müşterinizin bir kullanımlık ürünleri çıkarması ve giyinmesi için özel bölüme aldınız ve yalnız bıraktınız mı? 37. Müşterinizden hazırlandığı bilgisini aldıktan sonra dinlendirmek üzere ilgili birime aldınız mı? 38. Çalışma ortamını temizlediniz mi? DEĞERLENDİRME Değerlendirme sonunda Hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız Evet ise Ölçme ve Değerlendirme ye geçiniz. 28

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyarak doğru seçeneği işaretleyiniz. 1. Parafinle vücut bakımı, parafinin deri üzerinde oluşturduğu hangi etki sayesinde hücre seviyesindeki dolaşımı artırarak dokuların kendini yenilemesini, toksinleri atmasını veya kullanılan kozmetik ürünlerin etken maddelerinin deriye emilimini sağlamaktadır? A)Isı yalıtımı sayesinde B)Kozmetik etken maddeler sayesinde C)Uygulamada kullanılan doğal ürünler sayesinde D) Hepsi 2. Parafinler genel olarak. ve parafinler olarak gruplandırılır. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere getirilecek bilgilerin bulunduğu seçeneği işaretleyiniz. A)Kimyasal ve mekanik C)Doğal ve sentetik B)Sıcak ve soğuk D)Yumuşak ve sert 3. Aşağıdakilerden hangisi parafin uygulamasının yapılmaması gereken durumlardan birisi değildir? A) İltihaplı eklem romatizmalarının aktif dönemlerinde B) Kortizon tedavisi görenlerde C) İlerlemiş kılcal damar çatlamalarında D) Varis şikayeti olanlarda 4. Aşağıdakilerden hangisi iyi bir parafin ısıtıcı cihazda bulunması gereken özelliktir? A)Isısının yükseltilebilir olması C)Kolay temizlenebilir olması B)Termostatlı olması D)Hepsi 5. Isısını uzun süre devam ettirebilen bir madde olan parafin, uygulamalarda derinin hangi özelliği nedeniyle tercih edilmektedir? A) Deride D vitamini sentezi yapılır. B) Deri, kendini yenileyebilen bir organdır. C) Isıtılan deri, ısısını uzun süre koruyamaz. D) Deri tabakalarında, çeşitli savunma hücreleri bulunur. 6. Aşağıdakilerden hangisi, parafinin cilt üzerindeki etkilerinden değildir? A) Kahverengi cilt lekelerinin oluşumunu engeller. B) Cildi besler, canlandırır. C) Vücuttaki toksinlerin ve ödemin dışarı atılmasına yardımcı olur. D) Cildin savunma hücrelerini harekete geçirir. 29

7. Parafin bakımı vücudun hangi kısımlarında bölgesel olarak uygulanır? A) Selülitin portakal kabuğu görünümünde olduğu bölgelerde B) Sarkık kol altlarında C) Bacaklarda D) Hepsi DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız. Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz. 30

ÖĞRENME FAALİYETİ 3 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 3 Yosun ile vücut bakımını tekniğine uygun olarak yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Yosunlar, cilde etkileri, kozmetiklerde ve vücut bakımı uygulamalarında kullanılışları hakkında, çevrenizde bulunan güzellik salonları, Spa-Wellness birimleri, yazılı, basılı kaynaklar ve internetten bilgi edininiz. Edindiğiniz bilgileri sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. 3. YOSUN İLE VÜCUT BAKIMI 3.1. Tanımı "Yosun" tanımı çoğunlukla su yosunları (algler) için kullanılsa da yosunlar, kara yosunları ve su yosunları gruplarını kapsayan genel bir terimdir. Yosunlar, dünyamızın bilinen ilk canlı organizmalarıdır. Tipik su bitki türlerindendir, değişebilen şekilleri vardır (tek hücreli çok hücreli). Denizlerde ve okyanuslarda çeşitli derinliklerde yaşarlar. Diğer bitkilerin, yosunların gelişmesinden meydana geldiği düşünülmektedir. Su yosunları, tüm ekosistemlerin bütünlüğünün korunmasında önemlidir. Okyanuslarda bulunan diyatomlar ve diğer mikroskobik yosunlar, tüm dünyanın ihtiyacı olan fotosentetik karbon ihtiyacının üçte ikisini üretir. Sularda yosunlar tarafından gerçekleştirilen fotosentez canlılara oksijen sağlar. Su yosunları, bununla birlikte suda yaşayan canlıların besin ve korunma gibi ihtiyaçlarını da karşılar. Bazı yosun türleri gıda olarak da tüketilmektedir. Resim 3.1: Kara ve su yosunlarından örnekler Yosunlar, türlerine göre 32 ile 60 çeşit mineral ve elementler içerir. (sodyum, magnezyum, oksijen, silica, chlorin, bromine, sülfür vs.) 31

Özel bazı yosunların veya bunları içeren kozmetiklerin çeşitli tekniklerle cildi yenilemek, sıkılaştırmak ve metabolizmasını düzenlemek amacıyla vücuda uygulanmasına yosunla vücut bakımı denir. Resim 3.2: Bazı özel yosunların cilt bakımında çeşitli amaçlarla kullanılması 3.2. Yosun Çeşitleri Günümüzde bilinen yaklaşık 30. 000 çeşit yosun vardır ama bunlardan sadece birkaç tanesi kozmetikte kullanılır. Renklerine göre içerdikleri maddeler ve cilde etkileri de farklılaşır. Kozmetiklerde ve kozmetik uygulamalarda genellikle yeşil, kahverengi, kırmızı ve mavi-yeşil (mavi yosun da denmektedir) yosunlar kullanılmaktadır. Resim 3.3: Sırasıyla, yeşil, kırmızı, mavi-yeşil ve kahverengi yosunlardan örnekler Bunlardan yeşil, kırmızı ve kahverengi yosunlar denizden; mavi (mavi-yeşil) yosunlar ise göllerden elde edilmektedir. Deniz yosunları ve bunlarla yapılan vücut bakım işlemleri, Thalasso Bakımları modülünde incelenmiştir. Burada, mavi yosunlarla yapılan işlemler açıklanacaktır. Mavi yosunlar, tek hücreli organizmalardır. Dünyanın çeşitli bölgelerindeki bazı göllerden elde edilmektedir. İçeriğinde, % 70 oranında proteinin yanı sıra, DNA, RNA ve çeşitli amino asitler, B12 ve Beta karoten vitaminleri, demir, potasyum, kalsiyum, klor, magnezyum, fosfor gibi mineral ve oligo elementler bulunmaktadır. 32

3.3. Yosunların Cilde Etkileri Selülit, lokal fazlalıklar ve vücut sıkılaştırma programlarında yosun kullanımı, en eski yöntemlerden biridir. Özellikle Avrupa da uzun yıllardır vücut bakımlarında Thalassoterapi adı altında yosun ve yosun içerikli ürünler kullanılmaktadır. Yosun bol miktarda içerdiği vitamin ve mineraller sayesinde vücut için en etkili ve sağlıklı ürün olma özelliğini korumaktadır. Selülit ve lokal yağ fazlalıklarını gideren, toksin ve ödem atılımını hızlandıran, kan dolaşımını arttıran yosunlar daha çok vücut bakımlarında kullanılırken yağ dengeleyici, dezenfekte edici ve sivilce kurutucu özelliklerinden dolayı cilt bakımında kullanılan yosunlar da bulunmaktadır. Renklerine göre yosunların cilde etkileri şu şekildedir: Yeşil: Cildi sıkılaştırır, kan dolaşımını uyarır, nemlendirir. Kahverengi: Metabolizmayı uyarır, ısıyı yükseltir, toksinlerin atılmasını hızlandırır. Mavi-yeşil : Cildin yapısını dengeler, metabolizmasını uyarır. Kırmızı: Dengeleyici, yumuşatıcıdır. Kozmetik ürünlerde etken madde olarak yer alan yosunların ve saf olarak kozmetik uygulamalarda kullanılan tüm yosunların cilde genel etkileri birkaç maddede şöyle özetlenebilir: Değişik mineral içerikleri cildi yumuşatır, temizler. A, E vitaminleri ve selenyum gibi mineraller ciltte güçlü antioksidan etki sağlayarak cilt metabolizmasını ve fonksiyonlarını güçlendirir. Selülitli dokularda yosun, yağ hücrelerinin kimyasal birleşimini bozarak parçalanmasını ve lenf sistemi yolu ile çabuk atılmasını sağlar. İyi bir ısı sistemi altında elementler cilde kolay nüfuz edebildiği için vücuttan toksik ve yağ artıklarının atılmasını, kan dolaşımının düzenlenmesini sağlar. Bu sayede doğal detoksifikasyon (zehir boşaltımı) sağlamış olur. 3.4. Yosun Uygulamasının Yapılmaması Gereken Durumlar Bakteriyel veya viral tüm enfeksiyonlu cilt hastalıklarında, Gebelik ve emzirme döneminde, Birden çok maddeye karşı alerjisi olanlarda, Yosun alerjisi olanlarda, Hangi tip olursa olsun deride yeni başlayan şüpheli oluşumlarda yosun işlemi kesinlikle yapılmamalıdır. 33