Türkiye 11 ömür ongresi Bildiriler itabı, 12 Haziran 199, BartmAmasra, Türkiye Proocedings of the 11 th Turkish Coal Congress, 12 June 199, BartmAmasra, Turkey ERMENE ÖMÜRLERİNDEN TÜRİYE'DE YENİ BİR TENİ İLE PİLOT ÇAPTA BİRİET ÜRETİMİ PILOT BRIQUETT1NG PRODUCTS BY USING A NEW TECHNIQUE FROM COALS OF ERMENE IN TUREY İbrahim BUZAN, Zonguldak araelmas Üniversitesi, Muh Fak, 670 Zonguldak Ethem ARSLANSAN, 70000 Ermenek,araman Yakup GÜNAY, 67150 Çatalağzı, Zonguldak ÖZET Bu çalışmada, Ermenek (araman) Havzasındaki Linyit kömür tozlarından yeni bir teknik ile pilot çapta biriket kömürü üretilmesi amaçlanmıştır Ermenek Linyit Havzası kömürlerinden damarlar bazında örnekler alınmış, boyutlandırılmış ve karakteristik özellikleri belirlenmiştir Daha sonra sınıflanan kömürler yeni bir teknik ile sülfıt likörü, katran, melas ve çimento kullanılarak biriketlenmiştir Biriketlerin karakteristik özellikleri, sağlamlık testleri yapılarak değerlendirilmiş ve öneriler sunulmuştur ABSTRACT In this study, it is aimed to produce briquettes using fine coals from Lignites of Ermenek Basin The briquettes are produced by employing a new technique applied at pilot scale The coal samples are collected from the coal seams of the basin, classified according to their size, and their characteristic features are also determined The classified coals, then, are briquetted using sulphate liqueur, tar, molasses and ordinary portland cement by applying this new technique The characteristic properties of the coal briquettes arc evaluated by means of strength tests, and recommendations are presented 199
1 GİRİŞ ömür enerji kaynaklarının başında gelen en önemli hammaddedir Bu nedenle dünyada ve ülkemizde mevcut kömür rezervlerinin sınırlı olması ve nüfusun hızla arttığı gözönünde tutularak kömür kullanımında kayıpları en alt düzeye indirilmesi gerekmektedir Ülkemizde kullanılan linyitlerin çok tozlu yapıda olması ve açık havada kısa zamanda ufalanması, yanarken kömür taneciklerinin ızgara altına yada baca yolu ile havaya geçmesine neden olmaktadır Bundan dolayı kömür kullanımında verim düşmekte ve havaçevre kirliliği oluşmaktadır olay ufalanan linyitlerin verimli kullanımı ancak onları biriket haline getirmekle sağlanabilmektedir Bu nedenlerden dolayı ülkemizin çeşitli yörelerine dağılmış linyit havzalarında üretilen kömürlerin biriketlenme özelliklerinin araştırılması ve bunlara uygun biriketleme tekniklerinin geliştirilmesi gerekmektedir Bu çalışmada, Ermenek (araman) Havzasında üretilen linyit kömürlerinden ülkemizde yeni bir teknik (arşimed vidası) ile biriket üretimi yapılmaktadır 2 ÇALIŞMANIN AMACI VE APSAMI Batı Torosların doğu kesiminde birbirinden bağımsız yerlerde bulunan ve ekonomik olarak işletilebilecek pekçok kömür damarları içeren birçok kömür havzası yer almaktadır Bunlar Ermenek, Gülnar, Gazipaşa ve Mut bölgeleridir Bu havzalarda kömüre yönelik ayrıntılı çalışmalar yapılmış ise de Ermenek kömürlerinin biriketlenmesi ile ilgili ilk detaylı çalışma Akgün (197) tarafından yapılmıştır Orta Toroslarda bulunan Ermenek Linyit Havzası 620 km 2 'lik bir alanı kapsamaktadır (Demirel, 199) Ermenek Havzası linyit kömürleri üzerinde yapılan ilk çalışmalarda 150 km 2 'lik bir sahada inceleme ve araştırmalar yapılmıştır ( Tokgöz, 19) inceleme alanı araman ili Ermenek ilçesinin 2 km batısından başlayarak güneyde Pınarönü köyü, kuzeyde Güneyyurt kasabası ve Yenimahalle'ye batıda ise Tepebaşı köyü ile Yerbağ köyü yakınlarına kadar uzanmaktadır Bölge 1/25000 ölçekli Alanya O29C1C4 paftalarında yer almaktadır (Demirel, 199) Bu çalışmada Ermenek kömürleri üzerine yapılan detay çalışmalar gözden geçirilmiş daha sonra damar bazında örnekler alınarak bu örneklerin sınıflandırılması ve analizi yapılmıştır Sınıflandırılmış kömür örneklerinden yeni bir teknik ile pilot çapta katkı maddeli biriketler üretilmiş ve bu biriketlerin sağlamlık testleri ile karakteristik özellikleri belirlenmiştir 3 ERMENE ÖMÜRLERİNİN ARATERİSTİ ÖZELLİLERİ Ermenek Linyit Havzası kömürleri 4 ayrı yöreye ayrılarak ele alınmaktadır Bunlardan Boyalık ve eşirlik yöresindeki kömür ocaklarında halen mevcut bir çalışma yapılmamıştır Ermenek Havzasının üçüncü yöresi olan Çanakçı çukurunda ise günümüzde kapalı işletme olarak çeşitli firmalar tarafından çalışılmaktadır Bu yöre ocaklarında hazırlık çalışmaları olduğundan örnekleme yapılmamıştır Havzanın dördüncü yöresi olan PamukluTepebaşı yöresinde 11 adet üretim yapılan ocak bulunmaktadır Bu çalışmada, PamukluTepebaşı yöresindeki bu üretim yapılan ocaklardan damarlar bazında örnekleme yapılmaktadır 200
Ermenek havzasındaki çanakçı çukurunda yaklaşık 500000 ton rezerv tahmin edilmektedir işirlik yöresinde daha önceki çalışmalar günümüz şartlarına göre ekonomik bir kömür oluşumu söz konusu değildir PamukluTepebaşı yöresinde yaklaşık 2000000 ton rezerv tahmin edilmektedir Boyalık yöresinde herhangi bir sondaj çalışması bulunmamakta olup daha önce çalışan ocakların verilerine göre 300000 ton kömür olasılığı söz konusu olmaktadır Ermenek linyit havzasında toplam 200000 ton kömür rezervi olduğu tahmin edilmektedir Ermenek linyit havzası PamukluTepebaşı yöresinden alınıp ZÜ Maden Mühendisliği Bölümüne getirilen 11 işletme ocağına ait kömür örnekleri çeneli ve konili kırıcıdan geçirilip 2 mm altına kırılarak ayrı ayrı sınıflandırılmışlardır (TSE, 196) Sınıflanan kömür örneklerinde kömür karakteristikleri olarak nem, kül, uçucu madde, sabit karbon, toplanı kükürt, yanar kükürt, külde kükürt, ısıl değeri analizleri ASTM 1993' e göre yapılmıştır Bölge kömürlerinde (orjinal kömürde) nem % 542 ile % 1349, kül % 1266 ile % 2161, uçucu madde % 395 ile % 433, sabit karbon % 2379 ile % 3356, ısıl değer 3936 kcal/kg ile 4723 kcal/kg, toplam kükürt % 366 ile % 496 arasında değişmektedir (Çizelge 1) Çizelge 1 Biriket yapımında kullanılan Ermenek kömürlerinin karakteristik özellikleri (orjinal kömürde) Alınan Ocak Adı Şeker1 Şeker2 Ozbey Ozkar Akpmar Taşeli Nem 542 1240 916 77 1102 69 745 913 1349 91 76 ül 1923 2161 1525 1667 1722 149 1266 1506 1345 1697 1955 Uçucu M 4406 395 4613 464 4239 4500 4633 455 4636 433 4394 Sabit C 3129 2614 2946 2907 2937 272 3356 3023 2670 2379 2775 alori Üst (kcal/kg) 4457 3936 4505 442 426 4349 4723 450 4349 42 4169 Toplam kükürt 460 496 432 421 429 390 377 404 4 366 430 4ERMENE ÖMÜRLERİNİN BİRİETLENMESİ ömürlerin biriketlenmesine tane boyutu, nem, katkı maddesinin cinsi, katkı maddesinin oranı, biriketleme basıncı, biriketleme süresi, sıcak biriketlemede biriketleme sıcaklığı, pres cinsi ile biriket şekli ve ağırlığı etki etmektedir (aya, 196) Biriketlemeye etki eden faktörlerin tamamı önce küçük çapta laboratuvar deneyleri ile araştırılmakta daha sonra bu veriler ile pilot çapta çalışmalar yapılmaktadır Bu tür 201
çalışmaların sonucunda da optimum şartlar elde edilmektedir Ancak bu aşamadan sonra tesis planlamasına geçilmektedir Biriket tesislerinde değişik tip ve şekilde presler kullanılmaktadır Biriketlemeyi etkileyen faktörlerden birisi pres maliyeti ve pres işletme giderleridir Pres çalışma basınçları, kapasiteleri ve güç tüketimleri açısından birbirinden değişik karakterdedirler Biriketlemede kullanılan presler pistonlu (ekster), çift merdaneli (roller), masalı ve merdaneli türlerdendir (ural, 1991; ural, 1994) Ülkemizde ilk kurulan endüstriyel biriketleme tesisi Zonguldak'tadır Daha sonra MTA, Tİ, TÜBİTA, oç Holding, Türkok ve özel birçok kuruluş tarafından da biriketleme çalışmaları yapılmış olup tesisleri kurulmuştur (ural, 194; Akgün, 197; aya, 196; ural, 1991) Biriketlemede kullanılan yöntemler; bitüm, moleküler enerji ve kapiler teoriler baz alınarak hazırlanmaktadır Üretilen biriketlerde ise sertlik, suya ve rutubete dayanıklılık, kolay yanma, atmosfer değişikliklerinden etkilenmeme, çevreye duyarlılık gibi özellikler aranmaktadır Biriketleme çeşitleri uygulanan sıcaklığa, kullanım amacına ve uygulanan yönteme göre değişmektedir Uygulanan sıcaklığa göre sıcak ve soğuk biriketleme, kullanım amacına göre sanayi ve ev yakıtı biriketi, uygulanan yönteme göre ise katkı maddeli ve katkı maddesiz olarak gamlanmaktadırlar Genellikle katkı maddesiz ve soğuk biriketleme, daha ekonomik ve basit olduğu için tercih edilmektedir atkı maddeli biriketleme genel olarak kömürün kırılarak istenen boyutlarda sınıflandırılması, kurutma, uygun katkı maddesi ile homojen bir şekilde harmanlanma, uygun bir pres ile biriketleme ve biriketlerin dinlendirilmesisoğutma aşamalarından geçmektedir (Akgün, 197) Ermenek kömürlerinden pilot çapta biriket üretim çalışmalarında günümüze kadar biriketleme çalışmalarında kullanılan preslerden farklı olarak, ülkemizde dizayn edilen bir pres ile çalışmalar yürütülmüştür Bu pres arşimed vidası tekniğinden yola çıkılarak geliştirilmiştir Çalışmada kullanılan pres; elektrik motoru, şanzıman ve helezonik presleme gövdesi olmak üzere 3 ana parçadan oluşmaktadır Sistemdeki helezonun görevi kömürü taşıma ve sıkıştırma yapmaktır Ermenek kömürlerinin katkı maddesiz soğuk biriketlemesi değişik biriketleme yüklerinde mümkün olabilmektedir Ancak bu binketlerin sağlamlık testleri çok fazla değişken olup istenen standart değerlerin oldukça altındadır Bu nedenle Ermenek kömürlerinde yeni bir teknik (arşimed vidası) ile yapılan katkısız soğuk biriketlemenin 5 adet yapılmış olan deneysel çalışmanın sonucunda olumsuzluk görüldüğünden, çalışma orada kesilmiştir Böylece Ermenek kömürlerinin arşimed vidası ile katkısız soğuk biriketlenmesinin ekonomik olmayacağına karar verilmiştir ömür katkı maddeleri ile homojen olarak karıştırıldıktan sonra besleme haznesinden helezona verilmektedir Helezon sayesinde kömür ilerlerken sıkıştırılmakta ve sıkıştırılan kömür makinanın uç kısmından, 360 kg/saat kapasite ile bıriketlenmiş olarak alınmaktadır 202
Bu çalışmada, Ermenek kömürlerinin biriketlenmesinde kullanılan bağlayıcı maddeler sülfit likörü, katran, çimento ve melastır Ermenek kömürleri üzerine sülfit likörü ile yapılan biriketleme deneylerinin bazılarına çimento ilavesi yapılmıştır Bazı deneylerde su kullanılmış bazılarında ise kullanılmamıştır Bu deneyler ile ilgili veriler Çizelge 2' de verilmektedir Çizelge 2 Ermenek ömürlerinin sülfit likörü bağlayıcı maddesi ile pilot çapta biriketlenmesi deneyleri Şekil No 6 611 612 613 614 615 616 alınan ocak adı Taşeli (,) Miktarı (gr) 3500 3500 5000 adı Miktarı 14 14 16 Su 35 4 4 35 Çimento Taşeli ( J :Bu ocak kömürleri yumurta şekilli çift merdaneli preste biriketlenmiştir 57 5 Bölge kömürlerinden katran bağlayıcı kullanılarak biriket yapımında, nemlendirilmiş kömür örnekleri ile katran bağlayıcının homojen olarak ısıtıhpkarıştınlarak homojenleştirilmiş örnekleri kullanılmıştır atran bağlayıcı ile yapılan biriketler ile ilgili bilgiler Çizelge 3'de verilmektedir Bazı deneylerde çimento ilavesi de yapılmıştır Ermenek kömürlerinde melas bağlayıcı olarak kullanılan kömürlerde bazen çimento katkı maddesi kullanılmıştır (Çizelge 4) Çizelge 3 Ermenek kömürlerinin katran bağlayıcı maddesi ile pilot çapta biriketlenmesi deneyleri Şekil No 617 61 619 620 621 622 alınan ocak adı Miktarı (Rr) adı atran atran atran atran atran atran Miktarı Su 4 4 14 15 15 14 Çimento 203
Çizelge 4 Ermenek kömürlerinin melas bağlayıcı maddesi ile pilot çapta biriketlenmesi deneyleri Şekil No 623 624 625 626 627 alınan ocak adı Seker1 2 w Miktan 5000 000 adı Melas Melas Melas Melas Melas miktarı 7 7 Su Çimento Şeker12 (,) : Bu ocak kömürleri yumurta şekilli olup çift merdaneli preste biriketlenmiştir 5 5 ERMENE BİRİET ÖMÜRLERİNİN ARATERİSTİ ÖZELLİLERİ VE UYGULANAN TESTLER Ermenek Linyit Havzası kömürlerinden sülfıt likörü, katran, melas ve çimento katkı malzemeleri bağlayıcı olarak kullanılan biriketlerin; nem, kül, uçucu madde, sabit karbon, kükürt analizleri ile ısıl değer analizleri yapılmıştır Üretilen biriketlerde nem % 559 ile % 61, kül % 153 ile 362, uçucu madde % 3271 ile % 401, sabit karbon % 1517 ile % 3939, toplam kükürt % 313 ile 453, ısıl değer 3327 kcal/kg ile 474 kcal/kg arasında değişmektedir (Çizelge 5) Çizelge 5 Ermenek kömürlerinden elde edilen biriketlerin karakteristik özellikleri Ocak adı Taşeli Şeker 12 M,Ç 14SL, 14SL, Ç M SL, 57Ç SL, 5Ç SL SL 7M5Ç M, Ç I0, Ç, Ç 16SL, I0Ç 7M Nem 559 76 694 61 723 75 577 627 60 593 617 791 75 774 12 645 14 61 ül 3262 2030 3002 1623 362 3707 221 219 2246 1642 360 153 2160 19 3619 3596 2967 1737 Uçucu M 3470 4556 3302 320 3271 3129 4473 4111 4633 473 4213 401 4209 4613 4052 4111 333 4549 Sabit C 2709 2646 3002 3939 2144 2379 2732 3064 2441 292 1562 270 273 2625 1517 164 236 253 alori (kcal/kg) 317 4464 33 4756 3327 3342 4435 440 4352 474 3541 4716 4352 4437 4313 3542 315 4549 Toplam ükürt 345 367 333 39 377 313 453 437 337 36 334 3 365 441 323 350 405 432 M = Melas, = atran, SL = Sülfıt likörü, Ç = Çimento dur 204
Üretilen biriketlerde aranan en önemli özellik yanmanın yanında sağlamlık derecesidir Saglamhk bıriketlerin yükleme, boşaltma, taşıma ve stoklama gibi işlemler sırasında parçalanma ve ufalanmaya karşı gösterecekleri direncin bir ölçüsü olmaktadır Biriketler yeterince sağlam değilse üretim yerlerinden, tüketim yerlerine kadar nakliyeleri sırasında yüksek oranda tozlaşacaklardır Bu da ızgarada yakma sistemlerinde ızgara kaybının artmasına ve dolayısı ile verim düşüşüne neden olmaktadır Günümüzde biriketlerin sağlamlığını ölçmek amacı ile değişik testler uygulanmaktadır Bunlar arasında en önemlileri shatter, basınç dayanımı, tambur ve suda dayanım testidir Ermenek kömürlerinden elde edilen biriketler üzerine shatter indeksi, basınç dayanım testi ile tambur testi uygulanmıştır Shatter test sonuçları % 6224 ile % 994, basınç dayanım testi deney sonuçları 202 kg/cm 2 ile 6400 kg/cm 2 (bazıları plastik özellikte) ve tambur testi deney sonuçları stabilité olarak % 467 ile % 9909 arasında değişmektedir (Çizelge 6) Suda dayanım testi ile su altında kalan biriketlerin bünyelerine zamanla ne kadar su alacakları saptanmaktadır Genel olarak su emme oranının ilk 15 dakika içinde % 15 altında olması istenir Biriketlerde suda dayanım testi Avrupa'da 1 ile 7 gün arasında olması istenirken Türkiye'de ise bu sürenin 1 saat olarak alınması gerekmektedir (Akgün, 197) Ermenek kömürlerinden yeni bir teknik ile üretilen biriketlerin su emme oranları ilk 15 dakika sonu itibari ile % 55 ile % 2920 arasında değişirken, 60 dakika sonunda % 55 ile % 3056 arasında değişmektedir (Çizelge 7) Çizelge 6 Ermenek kömürlerinden ülkemizde yeni bir teknik ile elde edilen biriketlerin Shatter indeksi, dayanım ve stabilité deney sonuçları Ocak adı Ozkar Ozkar Ozbey Taşeli Şeker 12 M, Ç 14SL 14SL, Ç M SL, 57Ç SL, 5Ç SL SL 7M, 5Ç M, Ç Ç, Ç 16SL, Ç 7M Shatter indeksi 237 916 9613 972 9965 9764 9276 9062 104 664 994 9739 9751 912 65 9441 9449 6254 Dayanım (kg/cnr) 3333 29 62 3720 260 2500 230 2962 2332 2306 2500 4166 (PÖ) 6400 (PÖ) 4400 (PÖ) 260 202 4444 7000 40 00 Stabilité 9063 936 650 650 939 9661 9325 926 9315 9351 990 9940 9307 9909 977 9 65 9174 467 205
Çizelge 7 Ermenek kömürlerinden ülkemizde yeni bir teknikle üretilen biriketlerin suda dayanım testi deney sonuçlan Ocak adı Meıkez Taşeli Şeker 12 M, Ç I4SL 14SL, Ç M SL5 7Ç SL5Ç SL SL 7M, 5Ç M, Ç I0 I0Ç, Ç 16SL, İOÇ 7M 15 dk sonu su emme oranı 2217 69 5 179 213 23 232 229 292 23 7 55 63 72 59 62 57 269 1 60 dk sonu su emme oranı 2409 24 924 2962 2344 2405 2339 2522 3056 247 550 630 747 797 6 59 6 76 225 2020 M=Melas, = atran, SL= Sülfit likörü, Ç=Çimentodur Ülkemizde yeni bir teknik ile üretilen, Ermenek biriketlerine yanmaya karşı davranışlarını incelemek için yanma testi uygulanmıştır Yanma deneylerinde 50 C'lik aralıklarla örneklerin 300 C'den 00 C'ye kadar yanmaya karşı davranışları izlenmektedir Bütün örneklerin 50 C'ye gelindiğinde homojen bir şekilde yandığı ve küllerinin içinde hiçbir organik maddenin kalmadığı gözlenmektedir (Çizelge ) Çizelge Ermenek kömürlerinden ülkemizde yeni bir teknik ile elde edilen biriketlerin yanma deney sonuçlan Ocak adı Ozkar Ozbey Ozbcy Azını Azım lui ab laşelı Seker 12 M, Ç 14SL 14SL, Ç M SL, 5 7Ç I0SL, 5Ç I0SL SL 7M, 5<T M Ç I0 I0 I0Ç,Ç 16SE, İOÇ 7M 300 DH 350 DDP 400 450 500 DA DA DA 550 İY IY İY IY 600 İY İY 650 700 M=Melas, =atran, SL=, Ç=Çimento, =Duman başlangıcı, =Duman devam ediyor, DA=Duman azaldı =Yanma başlangıcı, YDE= Yanma devam ediyor, İY= İyi yanma, =or 206 750 00 50 ( q
6 SONUÇLAR Ermenek havzası kömürlerinin yeni bir teknik ile pilot çapta biriketlenmesi çalışmasının deneysel verileri sonucunda aşağıdaki genel sonuçlar elde edilmiştir Ermenek kömürlerinin katkı maddeli biriketlenmesinde sülfıt likörünün kullanılması ile aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir Tane boyu 2 mm olan kömür ile bağlayıcı olarak sülfıt likörü % 1416 oranlarında, su % 04 oranlarında ve çimento % 5 oranlarında kullanılmıştır Sülfıt likörü kullanılarak yapılan biriketlerin 2 günlük dinlendirme süresinden sonraki nemlen % 577 ile % 14 arasında külleri % 2030 ile % 362 arasında, uçucu maddeleri % 3129 ile % 4556 arasında, sabit karbonları % 2144 ile % 3064 arasında kalorileri ise 3327 kcal/kg ile 4464 kcal/kg arasında değişmektedir Bu biriketlerin sağlamlık indekslerinden, shatter testi deney sonuçları % 9062 ile % 916 arasında, basınç dayanımı testleri (kg/cm 2 ) 1166 ile 2100 arasında, tambur testi deney sonuçları % 650 ile % 939 stabilité değerleri arasında, suda dayanım testleri ise bazı oıneklerde 5 dakikadan başlamakta olup genelde 60 dakika üzerine çıkmaktadır Su emme oranları 15 dakika sonu itibariyle % 5'dan % 269'a kadar değişmekte iken öodakika sonunda % 24'den % 225'e çıkmaktadır Ermenek kömürlerinin katran bağlayıcı kullanarak yeni bir teknik ile pilot çapta biriketlenmesi ile aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir Tane boyu 2 mm olan kömürler ile bağlayıcı madde olarak % katran, % 41415 oranında su ve % 0 ile % oranında çimento kullanılmıştır Elde edilen biriketlerin 2 günlük dinlendirmeden sonra nemleri % 617 ile % 12 arasında, külleri %153 ile % 3619 arasında, uçucu maddeleri % 40 52 ile % 401 arasında, sabit karbonları % 1517 ile % 273 arasında, kalorileri ise 3541 kcal/kg ile 3716 kcal/kg arasında değişmektedir Elde edilen biriketlerin sağlamlık testlerinden shatter deney sonuçları % 65 ile % 994 arasında, basınç dayanımı testi (kg/cm 2 ) 41 ile 3200 arasında, tambur testi sonuçları % 9307 ile % 9940 arasında değişmektedir Suda dayanım testi sonuçları ise tüm örneklerde 60 dakika üzerine çıkmaktadır Su emme oranları 15 dakika sonu itibariyle % 55'den % 72'ye kadar değişmekte iken öodakika sonunda % 55'den % 797'ye kadar çıkmaktadır Ermenek kömürlerinin katkı maddeli biriketlenmesinde melas kullanılması ile aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir Tane boyu 2 mm olan kömür ile bağlayıcı olarak rezidüe % 7 oranlarında, su % oranlarında ve çimento % 5 oranlarında kullanılmıştır Melas kullanılarak yapılan biriketlerin 2 günlük dinlendirme süresinden sonra elde edilen biriketlerin nemleri % 559 ile % 61 arasında, külleri % 1623 ile % 3262 arasında, uçucu maddeleri % 3470 ile % 473 arasında, sabit karbonları % 2441 ile % 3939 arasında, kalorileri ise 317 kcal/kg ile 374 kcal/kg arasında değişmektedir Bu biriketlerin sağlamlık indekslerinden, shatter testi deney sonuçları % 6254 ile % 972 arasında, basınç dayanımı testleri (kg / cm 2 ) 1153 ile 1666 arasında, tambur testi deney sonuçlan % 467 ile % 9351 stabilité değerleri arasında, suda dayanım testleri ise bazı örneklerde 13 dakikadan başlamakta olup genelde 60 dakika üzerine çıkmaktadırsu emme oranları 15 dakika sonu itibariyle % 1790'dan % 2929'ye kadar değişmekte iken 60 dakika sonunda % 2020'den % 3056'ya çıkmaktadır Çalışmada sözü edilen, ülkemizde yeni bir teknik (arşimed vidası) ile Ermenek kömürlerinin tane boyutunun 2 mm olması durumunda bağlanabileceği görülmektedir 207
Yukarıdaki genel sonuçlardan 2 mm boyutundaki Ermenek kömürlerinin belirtilen oranlarda sülfıt likörü, katran ve melas kullanarak Arşimed vidası tekniği ile biriketlenebileceği belirlenmiştir Bu çalışmada kullanılan arşimed vidası tekniği ile Ermenek kömürlerinin biriketlenmesinde, diğer bağlayıcı türlerinin de kullanılması ile başarılı sonuçlar elde edilebilir 7 AYNALAR Akgün, H (197) onyaermenek ömürlerinin Biriketlenmesi, Yüksek Müh Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul ASTM (1993) Petroleum Products, Labricands and Fossil Fuels, D31779 Test Methods for Total Sulphur in the Analysis Sample of Coal and Coke Volume 0505 Gaseous Fuels; Coal and Coke 1916 Race Street Philadelphia, USA Demirel, İH (199) Ermenek (onya) Yöresinde Yer Alan Tersiyer Yaşlı İstifin Jeolojisi, Sedimantolojisi ve Bölgedeki ömür Damarlarının Ayrıntılı İncelenmesi, Doktora tezi, H U Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara aya, B (196) onya Ilgın Linyitlerinin atkı Maddesiz ve atkı Maddeli Olarak Biriketlenmesi, Bitirme Ödevi, İTU Maden Fakültesi Maden İşletme Anabilim Dalı, İstanbul ural, O (194) Türk Linyitlerini atkı Maddesi İle Biriketleme Çalışmaları, / Milli Teknoloji ongresine Sunulan Rapor, Ankara ural, O (1991) ömür, urtiş Matbaası, istanbul ural, O (1994) Coal (Resources, Properties, Utilization, Pollution), Mining Faculty, İstanbul Technical University, Maslak 0626, İstanbulTürkiye TSE (196) ahverengi ömürler ve Linyitler Alma PrensipleriRutubet Miktarı Tayini ve Genel Analizler İçin Hazırlama, 4744, TS E Yayınları Tokgöz, R (19) Ermenekonya Civarının Jeolojisi ve ömür Yatakları, Yüksek Müh Tezi, S U Fen Bilimleri Enstitüsü, onya 20