T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKAN LIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇ LENDİRİLMES İ PROJESİ) METAL TEKNOLOJİSİ OKSİ GAZ İLE BORU VE PROFİLLERİN KAYNAĞI ANKARA 2005
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim materyalleridir (Ders Not larıdır). Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında uygulanmaya başlanmıştır. Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir. Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler. Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır. Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.
İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...ii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1...3 1. BORUNUN TANIMI...3 1.1 Boruların Küt Ek Kaynağı...3 1.1.1 Boruları Puntalama Yöntemleri...3 1.2 Boru Kaynağında Dikkat Edilecek Hususlar...4 1.3 Küt Ek Kaynak İşlemi Sırasında Üfleç Ve Kaynak Teli Açısı...4 1.4 Kaynak Dikişini Temizleme...4 UYGULAMA FAALİYETİ...5 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...6 PERFONMANS TESTİ...7 ÖĞRENME FAALİYETİ-2...9 2. BORULARIN -T- KAYNAĞI...9 2.1 Ara Kesitler...9 2.2 Ara Kesit Açılmış Boruları Puntalama...10 2.3 T Kaynak İşlemi Sırasında Üfleç ve Tel Açısı...10 2.4 Sızdırmazlık Kontrolü...11 2.5 T Kaynağı Yapmak...11 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...12 UYGULAMA FAALİYETİ...12 ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME...13 PERFORMANS TESTİ...14 UYGULAMA FAALİYETİ...14 ÖĞRENME FAALİYETİ-3...16 3. PROFİL BORULAR...16 3.1 Profil Boruların Alın Kaynağı...16 PERFORMANS TESTİ...18 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...20 CEVAP ANAHTARLARI...21 PERFORMANS TESTİ...22 MODÜL DEĞERLENDİRME...24 KAYNAKLAR...25 i
KO D ALAN DAL/MESLEK MO DÜLÜN ADI MO DÜLÜN TANIMI AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR 521MMI052 Metal Teknolojisi Ortak Alan Oksi - Gaz ile Boru ve Profillerin Kaynağı Oksi - gaz kaynağı ile yuvarlak boru ve profillerin kaynağının işlendiği öğrenme materyalidir. SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL YETERLİK MO DÜLÜN AMACI EĞİTİM Ö ĞRETİM O RTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİRME Oksi - Gaz ile Dikiş Çekme Modülünü Almış Olmak Yatayda küçük çaplı boruların ve profillerin kaynağını yapmak Ge nel Amaç: Gerekli ortam ve ekipman sağlandığında Tekniğe uyun olarak oksi gaz kaynağı ile yuvarlak boruların ve profillerin kaynağını yapabileceksiniz. Amaçlar Tekniğe uygun olarak yatayda boruların alın kaynağını yapabileceksiniz. Tekniğe uygun olarak küçük çaplı borulara -Tşeklinde arakesit açabileceksiniz. Tekniğe uygun olarak profil boruların küt ek kaynağını yapabileceksiniz. Tekniğe uygun olarak profil boruların köşe kaynağını yapabileceksiniz. ORTAM : Sınıf, atölye veya grupla çalışabileceği tüm ortamları DONANIM: Kaynak postası, kaynak yardımcı elemanları ( iş önlüğü, kaynak gözlüğü, tel fırça, kısaç), profil boru malzemeler ve ilave tel. Bu modül içerisinde yer alan her faaliyetten sonra verilen çoktan seçmeli ölçme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Bu modül içerisinde yer alan her uygulama faaliyetinden sonra kazandığınız becerileri değerlendirmek için uygulamalı ölçme sorusu ile öğretmen tarafından değerlendirileceksiniz. ii
GİRİŞ Sevgili Öğrenci, GİRİŞ Bu modülde, Metal teknolojileri alanının en zevkli ve bir o kadar da haz alacağınız konuların birisi olan oksi gaz kaynağı ile yuvarlak boru ve profillerin kaynağı konusunu görmüş olacaksınız. Bu modülün size kazandıracağı en önemli unsur, borular hakkında detaylı bilgiler edinecek, boruların kullanım alanları ve hepsinden de önemlisi uygulama faaliyetleri neticesinde el becerisine sahip olacaksınız. Uygulamada başarılı olursanız, diğer kaynaklı uygulamaların size daha kolay geleceğine inanıyoruz. Hiçbir zaman unutmayınız, iyi bir başlangıç başarının yarısıdır. Başarılar 1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ-1 ÖĞRENME FAALİYETİ-1 AMAÇ Uygun ortam sağlandığında tekniğe uygun olarak boruların alın kaynağını yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Boruların kullanım amacı nedir? Çevrenizde bulunan oksi-gaz kaynağı ile yuvarlak boruların alın kaynağı yapıldığı yerleri araştırınız? 1. BORUNUN TANIMI Sıvı, gaz, buhar ve benzeri maddeleri iletmeye yarayan ve çelik eşya yapımında kullanılan silindir biçimli, içi boş gereçlere boru denir. Boruların kullanım yerlerine orantılı olarak et kalınlıklarının değişimleri söz konusudur. 1.1 Boruların Küt Ek Kaynağı 1.1.1 Boruları Puntalama Yöntemleri Boruların aynı eksende kaynatılabilmesi için puntalama yapılması gerekir.bu işlem boruların silindirik yüzeye sahip olmalarından dolayı -V- yatakları üzerinde gerçekleştirilir. Puntama işleminde borular arasındaki boşluk borunun et kalınlığının yarısı kadar bırakılır. Puntalama boru çevresinde eşit aralıklı 4 noktada yapılır (Şekil 1.1). Büyük çaplı borularda kaynak çekmeleri ve eksenel kaymaların meydana gelmemesi için punta sayısı 4 ten fazla olmalıdır. 4 1 2 3 Şekil 1.1: Alın Kaynağında Puntalama Yöntemi 3
1.2 Boru Kaynağında Dikkat Edilecek Hususlar Kaynak öncesi hazırlık işlemlerinin bitmiş olmasına dikkat edilmelidir. Kaynaklama işlemine tepe noktasından başlanır ve borunun 1/4 ü kadar dikiş çektikten sonra, konumu değiştirilir. Şekilde işlem sırası gösterilmektedir. Kaynak sırasında kaynak banyosu küçük tutulmalıdır. İnce et kalınlığına sahip küçük çaplı borular sola doğru ve delinmemesi için mümkün olduğunca kısa sürede kaynak yapılmalıdır. Et kalınlığı fazla olan parçalarda kaynak sağa doğru yapılmalıdır. 1 3 4 2 Şekil 1.2: Kaynak Yönü 1.3 Küt Ek Kaynak İşlemi Sırasında Üfleç Ve Kaynak Teli Açısı Sola doğru kaynak yönteminde kaynak ek teli, borunun teğet çizgisine 30º lik bir açı yapacak şekilde tutulur. Sağa kaynak yönteminde ise iş parçasının teğet çizgisine 40º lik açı yapacak şekilde kaynak teli tutulur.boru kaynaklarında üflecin kaynak teli ile yapmış olduğu açı 80º-100º dir. Boruların döndürülmesinin mümkün olmadığı durumlarda kaynak işlemi için üfleç açısı 80º, kaynak ek teline verilecek açı ise 45º-60º arasında olmalıdır. Kaynak Teli 80º-100º Üfleç Kaynak Teli 70º- 80º Üfleç 30º 40º 50º-70º 60º-70º BORU Sola kaynak BORU Sağa kaynak Şekil 1.3: Üfleç ve Tel Açısı 1.4 Kaynak Dikişini Temizleme Boruların kaynak işlemi bittikten sonra dikiş bölgesinde oluşan tufal (oksit) tabakası tel fırça veya zımpara ile temizlenmelidir. 4
UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları Oksijen ve asetilen tüplerini açınız,çalışma basıncını ayarlayın ve resimdeki gibi normal alev oluşturunuz. Boru parçalarını -V- yatağı kullanarak ilave tel çapı kadar aralık bırakarak en az dört yerinden puntalayınız. Puntalamanın düzgün olup olmadığını kontrol ediniz Dikiş başlangıcını tavlayarak ergiyik banyosunu oluşturunuz. Tavır ve Öneriler Asetilen ve oksijen hortumlarını çalışmaya engel olmayacak şekilde açınız. Hortumların ezilmemesi için tedbir alınız. Gaz kaçaklarına karşı dikkatli olunuz.hortum bağlantılarını kontrol ediniz Yağlı ve kirli el ile manometre ve ventili açmayınız. İş önlüğü ve gözlük kullanınız. Normal alev ile dikiş boyunca üflecin ucuna kavisli hareket vererek ilave teli ergiyik banyosuna daldırarak alev bölgesi ile dikişin üst kısmını çekiniz. Kaynak yönü kavis hareketi Kaynatılan gereç döndürüldükten sonra dikişin kalan kısmını çekiniz. Kaynak dikişini temizleyin ve sızdırmaz-lığını kontrol ediniz. Mesleğinizle davranınız. ilgili etik ilkelere uygun 5
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. A) Ö LÇME SO RULARI (Çoktan Seçmeli Sorular) 1. Et kalınlığı fazla olan borularda nufuziyetin sağlanması amacıyla hangi yöne kaynak çekilir? A) Sağa B) Sola C) Yukarı D) Aşağı 2. Boruların alın kaynağında boruların merkezlenmesinde ne kullanılır? A) Lama B) Mengene C) V Yatağı D) Pense 3. Alın kaynağı yapılacak küçük çaplı borularda eksen el kaçıklığın önlenmesi için en az kaç yerinden puntalanır? A) 8 B) 6 C) 4 D) 3 4. Boruların alın kaynağının en doğru biçimde yapılabilmesi için üfleçle kaynak teli arasındaki açı kaç derece olmalıdır? A) 120º-130º B) 80º - 100º C) 65º - 75º D) 50º - 75º 5. Sağa doğru kaynağın en doğru biçimde yapılabilmesi için borunun teğet çizgisi ile kaynak teli arasındaki açı kaç derece olmalıdır? A) 40º B) 50º C) 60º D) 80º 6
PERFOMANS TESTİ PERFONMANS TESTİ Aşağıda verilen iş parçaların kaynağını yapınız. B 1 4 3 2 B B-B Kesiti Kaynak teli açısı Puntalama işlem sırası Üfleç açısı 7
Verilen faaliyetler doğrultusunda yaptığınız çalışmaları aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz. Ölçme uygulamalarında hatanız var ise tekrar ediniz. GÖ ZLENEC EK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR Boruların kaynak ek yerlerinin temizliğini yaptınız mı? Kaynak ağzını uygun açıda açtınız mı? Borular arasında nufuziyet için boşluk bıraktınız mı? Oksijen ve asetilen tüplerini açtınız mı? Çalışma basıncını ayarlayıp normal alev oluşturdunuz mu? Boruları puntalama için V yatağına yerleştirdiniz mi? Boruları uygun 4 noktadan puntaladınız mı? Puntalanan boruların düzgünlük kontrolünü yaptınız mı? Dikiş başlangıcını tavlayarak ergiyik banyosunu oluşturdunuz mu? Uygun üfleç ve kaynak teli açısı verdiniz mi? Kaynatılan boru döndürüldükten sonra dikişin kalan kısmını çektiniz mi? Kaynak dikişini temizleyip sızdırmazlık kontrolünü yaptınız mı? TO PLAM DAVRANIŞ SAYISI: 8
ÖĞRENME FAALİYETİ-2 ÖĞRENME FAALİYETİ-2 AMAÇ Uygun ortam sağlandığında tekniğe uygun olarak boruların -T -kaynağını yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Boruların kullanım amacı nedir? Çevrenizde bulunan oksi -gaz kaynağı ile yuvarlak boruların -T- kaynağı yapıldığı yerleri araştırınız? 2. BORULARIN -T- KAYNAĞI Boruların birbirine dik veya açılı gelecek şekilde ( T ) konumlarında kaynatılması işlemidir. 2.1 Ara Kesitler Birbirini kesen iki parça arasında meydana gelen hatta arkesit denir. Birbirini kesen boruların kaynağında, kaynaktan önce borular, çeşitli işleme takımları (testere, matkap, eğe) kullanarak arakesiti oluşturacak şekilde birbirine alıştırılmalıdır. Borularda akışkan nakli yapılacaksa alıştırma bölgelerindeki çapaklar ve diğer kalıntılar temizlenmelidir. Şekil 2.1: -T- Borunun Eğe İle Alıştırılması Şekil 2.2: Borulara Ara Kesit Açma Aşamaları 9
Şekil 2.3: Ara Kesit Açılmış -T- Borusu 2.2 Ara Kesit Açılmış Boruları Puntalama Ara kesit açılmış borular uygun bir şekilde 4 yerden puntalanır. Puntalama işlemi birleştirilecek parçaların kaynak öncesinde sabitlenmesi amacıyla yapılır. ( T ) kaynağında puntalama işlemi sırası şekil 2.4 de verilmiştir. 3 1 2 4 Resim 2.1: T Borunun Puntalanması Şekil 2:4 T Borunun Puntalanması 2.3 T Kaynak İşlemi Sırasında Üfleç ve Tel Açısı Sola doğru kaynak yönteminde kaynak ek teli, borunun teğet çizgisine 30º-40º lik bir açı yapacak şekilde tutulmalıdır. Sağa doğru kaynak yönteminde kaynak ek teli, borunun teğet çizgisine 40º lik açı yapacak şekilde tutulmalıdır.üflecin borunun teğet çizgi ile yapmış olduğu açı 60º-70º arasındadır.üflecin kaynak teli ile yapmış olduğu açı, 80º- 100º arasında olmalıdır. 10
Kaynak Teli Üfleç 60 30º-40º 50º-70º 33mm Şekil 2.5: T Kaynağında Üfleç Ve Tel Açısı Resim 2.2: T Boru Kaynağı 2.4 Sızdırmazlık Kontrolü Borular, özellikle akışkan naklinde kullanılacaksa birleştirme yerlerinin sızdırmazlığı önemlidir. Bu tür akışkan naklinde kullanılacak boruları çeşitli yöntemlerle sızdırmazlık kontrolü yapılır ve gerekliyse kaynak tamir edilir veya yeniden yapılır. Boruların sızdırmazlığının kontrolü için boru içine kullanma basıncının üzerindeki değere sahip olan sıvı ve gaz gönderilir. Sızdırmazlık kontrolü sırasında tesisat giriş ve çıkışlarının basınca dayanıklı düzeneklerle kapatılması gerekir. Sızdırmazlık kontrolü sırasında sıvı akışkanlar kullanıldığı zaman sızma noktaları kolay bir şekilde tespit edilir.sızdırmazlık kontrolünde gaz kullanıldığı zaman sızıntıların kontrolleri sabun köpüğü ile yapılır. Basit olarak sızdırmazlık kontrolü borunun bir ucu açık olacak şekilde diğer uçları tıpa ile kapatılır. Boru içine su verilerek kaynak dikişlerinin sızdırmazlığı test edilir. 2.5 T Kaynağı Yapmak Kaynatılacak borular istenilen açılarda ve ölçüde olacak şekilde araştırılır. Üfleç ayar yapılarak, parça dört yerinden puntalanır ve bir noktadan başlanarak kaynak yapılır. 11
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları 1-Borunun kaynatılacak yüzeylerini arakesit açarak gönyesine getiriniz ve alıştırınız. 2-Oksijen ve asetilen tüplerini açınız, çalışma basıncını ayarlayıp ve normal alev oluşturunuz. 3-Boruların kaynatılacak yüzeylerini yerleştirdikten sonra ara kesitin iki ucundan T şeklinde puntalayınız. 4-Puntalamanın düzgünlüğünü kontrol ediniz. 5- Puntalanmış boruları düşey konuma getiriniz. 6-Dikiş başlangıcını t avlayarak ergiyik banyosunu oluşturunuz. 7-Normal alev ile dikiş boyunca üflecin ucuna kavisli hareket vererek ilave teli ergiyik banyosuna daldırınız. Alev bölgesi ile birinci puntadan ikinci puntaya kadar ara kesit in yarısını kaynatınız. 8-Kaynatılan gereç döndürüldükten sonra dikişin kalan kısmını çekiniz. 9-Kaynak dikişini temizleyiniz ve sızdırmazlığını kontrol ediniz. Tavır ve Öneriler Hortumların ezilmemesi için tedbir alınız. Yağlı ve kirli el ile manometre ve ventili açmayınız. Asetilen ve oksijen hortumlarını çalışmaya engel olmayacak şekilde açınız. Gaz kaçaklarına karşı dikkatli olunuz.hortum bağlantılarını kontrol ediniz İş önlüğü ve gözlük kullanınız. 12
ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. Ö LÇME SO RULARI (Çoktan Seçmeli Sorular) 1- Kesilen parçaların kesişen yüzeylerine.. denir A) Kesme B)Markalama C)Kaynak ağzı D) Ara kesit 2- Boruların Sola doğru kaynak yönteminde nufuziyet sağlaması için kaynak ek teli, borunun teğet çizgisine açısı kaç derece olmalıdır? A) 20º-25º B) 20 º-30º C) 30º-40º D) 50º-60º 3- Boruların ek yerlerinin iç yüzeyi temizlenmez ise ne gibi sorun ortaya çıkar? A) Boru zamanla tıkanır B) Borular birbirine kaynatılamaz. C) Bir sorun olmaz. D) Borular tesisatta kullanılmaz. 4- Boru çapaklarını temizlerken hangi takım kullanılır? A) T estere B) Çekiç C)Eğe D)Tornavida 5- T kaynağı yapılacak küçük çaplı borular en az kaç yerinden puntalanır? A) 2 B) 4 C) 6 D) 7 13
PERFORMANS PERFORMANS TESTİ TESTİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıda verilen parçaları kaynak yapınız. Ø 33 Ø 33 Ø 33 70 120 Kaynak Teli Üfleç 60 30º-40ºº 60º-70º Ø 33 14
Verilen faaliyetler doğrultusunda yaptığınız çalışmaları aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz. Ölçme uygulamalarında hatanız var ise tekrar ediniz. GÖ ZLENEC EK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR Borunun kaynatılacak yüzeylerini ara kesit açarak gönyesine getirip alıştırdınız mı? Oksijen ve asetilen tüplerini açtınız mı? Çalışma basıncını ayarlayıp normal alev oluşturdunuz mu? Ara kesitin simetrik dört noktadan puntaladınız mı? Puntalanan boruların düzgünlük kontrolünü yaptınız mı? Dikiş başlangıcını tavlayarak ergiyik banyosunu oluşturdunuz mu? Uygun üfleç ve kaynak teli açısı verdiniz mi? Kaynatılan boru döndürüldükten sonra dikişin kalan kısmını çektiniz mi? Kaynak dikişini temizleyip sızdırmazlık kontrolünü yaptıniz mı? TO PLAM DAVRANIŞ SAYISI: 15
ÖĞRENME FAALİYETİ-3 ÖĞRENME FAALİYETİ-3 AMAÇ Uygun ortam sağlandığında tekniğe uygun olarak profil boruların küt-ek kaynağını yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Profil boruları küt-ek kaynağına hazır hale getirebilmemiz için hangi işlemlere gerek vardır. Araştırınız. 3. PROFİL BORULAR İçi boş kare, dikdörtgen ve özel şekilli malzemelere profil boru denir. Çok geniş kullanım alanına sahiptirler. Dikişli olarak üretilir. Profil borular, genelde karşımıza kutu profilleri, yapı profilleri ve özel şekilli profiller olarak çıkmaktadır. Resim 3.1: Kutu Profil Borular Resim 3.2:Yapı Profiller 3.1 Profil Boruların Alın Kaynağı Profillerin alın alına kaynatılma işlemine profil alın kaynağı denir. Çapakları temizlenen parça aralarında et kalınlığının yarısı kadar boşluk bırakılarak normal alevde dört yerinden puntalanır. Parçaya üfleç ve kaynak teli ile bir noktadan başlanarak kaynak yapılır. Boş profiller değişik açılarda aralarında boşluk bırakılmadan normal alev ile puntalanır. Parçaya bir noktadan başlanarak kaynak yapılır. 16
1 4 3 2 Şekil 3.1:Kaynatılma Yönleri Resim 3.3: Kaynak İşlemi Bitmiş Parça 17
PERFORMANS TESTİ PERFORMANS TESTİ İşlem Basamakları 1-Kaynak ek yerlerini temizleyiniz. 2-Oksijen ve asetilen tüplerini açın, çalışma basıncını ayarlayınız ve normal alev oluşturunuz. Öneriler 1-Asetilen ve oksijen hortumlarını çalışmaya engel olmayacak şekilde açınız. 3-Profil borunun et kalınlığının yarısı kadar boşluk bırakarak en az üç yerinden puntalayınız. 2-Hortumların ezilmemesi için tedbir alınız. 3-Gaz kaçaklarına karşı dikkatli olunuz. 4-Puntalamanın düzgünlüğünü kontrol ediniz. 5-Dikiş başlangıcını tavlayarak ergiyik banyosunu oluşturunuz. 4- Yağlı ve kirli el ile manometre ve ventili açmayınız. 6-Normal alev ile dikiş boyunca üflecin ucuna kavisli hareket vererek ilave teli ergiyik banyosuna daldırarak kaynak dikişini çekiniz. 5-İş önlüğü ve gözlük kullanınız. 18
7-Kaynak dikişini kontrol ediniz. 6-Mesleğinizle ilgili etik ilkelere uygun davranınız. 19
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak belirleyiniz. Ö LÇME SO RULARI (Çoktan Seçmeli Sorular) 1. Metal sanayii de kullanılan içi boş demir borulara ne denir? A) Mil B) Profil C) Köşebent D) Lama Demiri 2. Aşağıdakilerden hangisi profil borular için geçerlidir? A) Basınca maruz kalmaz ve akışkanın iletilmesinde kullanılmazlar. B) Profil boruların kullanım alanı dardır. C) İçi doludur. D) Dikişsiz olarak üretilirler. 3. Aşağıdakilerden hangisi özel şekilli profiller sınıfına girmez? A) Oval profiller B) Elips profiller C) T Profil D) Kutu profiller 4. Üfleç ayarı nasıl yapılmalıdır? A) Oksijeni fazla alev B) Asetilen fazla alev C) Normal alev D) Sert alev 20
CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 CEVAP ANAHTARI 1 A 2 C 3 C 4 B 5 A ÖĞRENME FAALİYETİ 2 CEVAP ANAHTARI 1 D 2 C 3 A 4 C 5 B ÖĞRENME FAALİYETİ 3 CEVAP ANAHTARI 1 B 2 A 3 D 4 C DEĞ ERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Cevaplarınızda yanlış var ise faaliyete geri dönerek, araştırarak veya ders öğretmeninizden yardım alarak eksiklerinizi tamamlayınız. 21
PERFORMANS TESTİ PERFORMANS TESTİ Aşağıdaki parçaları kaynak yapınız. Üfleç Kaynak teli 30x30x2 mm A B 22
Verilen faaliyetler doğrultusunda yaptığınız çalışmaları aşağıdaki kriterlere göre değerlendiriniz. Ölçme uygulamalarında hatanız var ise tekrar ediniz. GÖ ZLENEC EK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR Kaynak ek yerlerini temizlediniz mi? Oksijen ve asetilen tüplerini açtınız mı? Çalışma basıncını ayarlayıp normal alev oluşturdunuz mu? P rofil borunun et kalınlığının yarısı kadar boşluk oluşturdunuz mu? P rofil boruları dört köşesinden puntaladınız mı? Puntalamanın düzgünlüğünü kontrol ettiniz mi? Dikiş başlangıcını tavlayarak ergiyik banyosunu oluşturdunuz mu? Uygun üfleç ve kaynak teli açısı verdiniz mi? Kaynak yönünü işlem sırasına göre yaptınız mı? Kaynak dikişini temizleyip kontrol ettiniz mi? TO PLAM DAVRANIŞ SAYISI: 23
MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Modül faaliyetleri ve araştırma çalışmaları sonunda kazandığınız bilgi ve becerilerin ölçülmesi için öğretmeniniz size ölçme araçları uygulayacaktır. Ölçme sonunda sizin modül ile ilgili durumunuz öğretmeniniz tarafından değerlendirilecektir. 24
KAYNAKLAR SARA Ç Mahmut, Yayımlanmamış Öğretmen ders notları, İstanbul 2004 KARAPINAR Ali, Öğre tmen de rs notları, Konya 2004 KÜÇÜK Mehmet, Makine Bilgisi, M.E.B. Basımevi, İstanbul 1990 SERFİÇELİ Y.Saip, Metal İşl. Mesl. Teknolojisi.1, Form ofset, Ankara 2001 SERFİÇELİ Y.Saip, Metal İşl. Mesl. Teknolojisi.1, MEB Yayınları, İstanbul 2004 ADSAN Kasım, Metal İşl. İş ve İşlem Yaprakları.1, MEB Yayınları, Ankara 2004 ADSAN Kasım, O ksi-gaz Kaynağı, MEB Yayınları,Ankara 1987 ÇALIŞKAN Hikmet, Me tal İşl. Mesl. Teknolojisi, Mars Matbaası, Ankara 1976 ANIK Salahaddinn, Sual ve Cevaplarla Oksi-Asetilen Kaynağı, OERLİKON, İstanbul 1970 BORUSAN Ürün Katalogları 2005 YÜCEL BORU Katalogları 2005 KAYNAKLAR 25