Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi Teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 7 KASA, GÜÇ KAYNAĞI VE MONĠTÖRLER

Benzer belgeler
KASA, GÜÇ KAYNAĞI VE MONİTÖRLER

Ekran, görüntü sergilemek için kullanılan elektronik araçların genel adıdır.

SORULAR (1-36) SORU -2 Aşağıdakilerden hangisi klavye ve farenin takıldığı portlardan biridir?

Hazırlayan:Serkan GÖÇ Bilişim Tek.Öğretmeni.

Görüntü Bağdaştırıcıları

Çıkış Birimleri. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Bellek Birimleri

6. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Bilgisayar Kasaları. Bilgisayar Programcılığı Ön Lisans Programı BİLGİSAYAR DONANIMI. Öğr. Gör. Rıza ALTUNAY

SORULAR. A) Ses kartı. SORU -1 Aşağıdakilerden hangisi sadece giriş donanımıdır? D) Ekran. B) Klavye. C) Yazıcı

Kasım 2014 VSE CCQ V4.0

C) 19 inçlik CRT ile LCD monitörün görünebilir alanı farklıdır. D) Dijital sinyali, analog sinyale çevirmek için DAC kullanılır.

ANA KART NEDİR? ANA KART (MAIN BOARD) ANA KARTIN GÖREVİ

ANA KARTLAR ANA KARTLAR VE KASALAR

Kasım 2016 VSE CCQ V4.1

Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU)

Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır!

A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜÇ ELEKTRONİĞİ 11. HAFTA

CPU çok güçlü bir hesap makinesi gibi çalışır. CPU lar çok zeki olmayabilirler ancak çok hızlıdırlar. Sadece 0 ve 1 değerleri üzerinden işlem

Canon XEED SX60. Özellikler

VGA BIOS : Ekran kartının ne zaman ne iş yapacağını belirler.

Aşağıdaki sorularda doğru olan şıkları işaretleyerek değerlendiriniz.

Kasım 2016 VSE CCQ V4.1

Canon XEED SX800. Özellikler

İvme VGA, İvme s_2.1 fiziksel işlemci çekirdeğinin, çalışan iç yapısının herhangi bir simülasyon olmaksızın fiziksel olarak dış dünyaya aktarımıdır.

ANAKARTLAR. Anakartın Bileşenleri

Bölüm 3. Donanım Dış Donanım NELER ÖĞRENECEĞİZ? Bilgisayar Donanımları: Komut Verenler. Dış Donanım Birimleri. Klavye Çeşitleri. Monitör Çeşitleri.

22" FHD LED Monitör, VGA, DVI Girişleri ve Üstün Ergonomik Tasarım

7. HAFTA KBT104 BİLGİSAYAR DONANIMI. KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Bilgisayar Kasası Üzerindeki Düğmeler. Kabloları

24" FHD LED Monitör, VGA, DVI Girişleri ve Üstün Ergonomik Tasarım

SORULAR (37-66) Aşağıdakilerden hangisi günümüz anakartlarının en çok kullanılan veriyoludur?

Ege MYO Bilgisayar Donanım Ders Notları


ANAKART (MOTHERBOARD)

DONANIM & YAZILIM Modül 2

Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN

19" Geniş Ekran LED Monitör

27" 10 nokta dokunmatik interaktif ekran

Hareketli. Sistem. Sistemleri. Hareketli. Sistemi

Ham Veri. İşlenmiş Veri Kullanıcı. Kullanıcı. Giriş İşleme Çıkış. Yazılı Çizili Saklama. Doç.Dr. Yaşar SARI-ESOGÜ-Turizm Fakültesi

VESTEL VIDEOWALL, İHTİYACINIZA GÖRE ŞEKİLLENEN LED EKRAN TEKNOLOJİSİ

Bilgisayar Kasası Üzerindeki Düğmeler. Kabloları

DONANIM KURULUMU. Öğr. Gör. Murat YAZICI. 1. Hafta.

24" FHD LED Monitör, VGA ve DVI Girişleri VA2445-LED Öne Çıkan Özellikler

6. Osiloskop. Periyodik ve periyodik olmayan elektriksel işaretlerin gözlenmesi ve ölçülmesini sağlayan elektronik bir cihazdır.

Donanım Nedir? Bir bilgisayar sisteminde bulunan fiziksel aygıtların tümü

Çıktı ve Çıkış Aygıtları

ASCII KODLARI. Bilgisayarda Metin (Text) Türü Bilgilerin Saklanması:

Yüksek Performanslı LCD Düz Panel Monitörler

İbrahim Halil ÇELİK-Proje Koordinatörü

Bilgisayar Donanım ANAKART ÜZERĐNDE YER ALAN GĐRĐŞ/ÇIKIŞ (I/O) BAĞLANTI NOKTALARI

Geleneksel ekran kartları, bilgileri, sistem belleğinden kendi belleğine alıp monitöre göndermekteydi. Günümüzdeki ekran kartları ise görüntülenecek


PLED-W600. Genel Bakış. WXGA Yüksek Çözünürlüklü LED Projeksiyon Cihazı

Bilgisayar Donanımı. Temel Birimler ve Çevre Birimler. Öğr.Gör.Günay TEMÜR / KAYNAŞLI MESLEK YÜKSEOKULU

7 Adet Fan Desteği. Yüksek Soğutma Performansı için Ön Mesh Kapak. Toz filtreleri toz girmesini engellerken Mesh kapak sisteminize soğuk hava sağlar.

Kasa, ekran dışında bilgisayarı oluşturan tüm donanım birimlerini içerisinde barındıran,plastik ve metal bileşiminden oluşan kutudur.

1. PS/2 klavye fare 2. Optik S/PDIF çıkışı 3. HDMI Giriş 4. USB 3.0 Port 5. USB 2.0 Port 6. 6 kanal ses giriş/çıkış 7. VGA giriş 8.

3. HAFTA Bilgisayar Kasası ve Anakartlar

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ

Optik Sürücüler CD/CD-ROM DVD HD-DVD/BLU-RAY DİSK Disket Monitör LCD LED Projeksiyon Klavye Mouse Mikrofon Tarayıcı

İlk elektronik mikroskobu Almanya da 1931 yılında Max Knoll ve Ernst Ruska tarafından icat edilmiştir.

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ

KASA SEÇENEKLERİ. VG7-W RGB (3x 120 mm Adreslenebilir RGB LED Fanlar) VG7-W Blue (3x 120 mm LED Fanlar) VG7-W Red (3x 120 mm LED Fanlar)

BİLGİSAYAR KULLANMA KURSU

Harici Fotoelektrik etki ve Planck sabiti deney seti

DONANIM Bahar Dönemi TEMEL BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ

BĠLĠġĠM TEKNOLOJĠLERĠ

TYSSO. Insist on the best. TYSSO Türkiye Distribütörü VEGAPOS OT/VT.

1970 yılında ise şimdilerde kullandığımız her iki tarafada yöne hareket edebilen mouse un patentini almıştır.

ANAKART. Çıkış Birimleri. Giriş Birimleri. İşlem Birimi. Depolama Birimleri. İletişim. Birimleri. Bellek. Birimleri

Donanımlar Hafta 1 Donanım

Operatör panelleri FED

Dell UltraSharp U2412M 61 cm (24") Geniş Ekran Monitör

Donanım ve Yazılım Altyapısı Bileşeni

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.

VA2261. Genel Bakış. 22" (21,5" görüntülenebilir) Full HD LED Monitör

Resim 7.1: Çift ışınlı osilâskobun ön panelinin görünümü. elektron merceği. hızlandırıcı elektrot. katot. elektron. merceği. hızlandırıcı elektrot

Dijital (Sayısal) Fotogrametri

ledtra Ledtra

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ LABORATUARI

İçindekiler 1 GÜVENLIK TALIMATLARI 2 2 PAKET IÇERIĞI 3 3 ÜRÜN GÖRÜNÜMÜ 4 4 SISTEM BAĞLANTISI 5

BİLGİSAYAR DONANIM ELEMANLARI

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ

Balandi. Güvenilir Teknoloji

MMT 106 Teknik Fotoğrafçılık 3 Digital Görüntüleme

Ünite-2 Bilgisayar Organizasyonu.

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ELEKTRİK ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ LABORATUARI

ledtra Ledtra bir Asya Trafik A.Ş. markasıdır

Bilgi ve iletişim teknolojileri Dersi Ders Notlarıdır?

UltraSharp U cm (24") Geniş Ekran Monitör

ANALOG VİDEO TEMELLERİ

Elektrik Mühendisliğinin Temelleri-I EEM 113

Temel Bilgisayar Teknisyenlik Eğitimi Seminer Notları. Monitör Teknolojisi

Masaüstü Bilgisayarlar

LED TRAFIK IŞARETLERI

Girdi ve Giriş Aygıtları

Hazırlayan: Tugay ARSLAN

2015-KASIM AYI FİYAT LİSTESİ

Transkript:

Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi Teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 7 KASA, GÜÇ KAYNAĞI VE MONĠTÖRLER

Yürürken ayağınızı yere sürttüğünüzde oluşan sürtünme enerjisi elektrik ile yüklenmemize yol açar. Durduğunuzda ayakkabılarınızın tabanı sizi yalıtır; ancak hâlâ bulunduğunuz ortamdan farklı bir voltaj potansiyeli taşıyorsunuzdur. İnsan vücudunda oluşan bu yüksek voltaj bellek yongaları gibi bileşenlere kolayca zarar verebilir. Bu yüzden işe başlamadan önce yapmanız gereken en önemli şey, kendinizi topraklamaktır. 2/50

Ayrıca bilgisayar mutlaka topraklı bir prizden güç almalıdır. Çünkü bilgisayar çalışırken de hareketli parçalar(fanlar) nedeni ile statik elektrik oluşabilir. Toprak hattı statik elektrik boşalmasını sağlayacaktır. Vücudumuzdaki statik elektriği boşaltmak için herhangi bir bilgisayar bileşenine dokunmadan önce bir metale (ör: PC kasası) dokunun. Bu, sizi gerekli şekilde topraklayacaktır. 3/50

Kasa, bilgisayar bileşenlerini bir arada tutan ve gerekli gücü sağlayan plastik ve metal bileşiminden oluşan kutudur. Günümüzde kasalar teknolojik ve estetik görünüm anlamında fazlaca gelişmişlerdir. İçi neon lamba ile aydınlatılmış kasalara rastlamak bugünlerde mümkün. Kasanın dış görünümü göz zevkiniz açısından önemli olabilir; ancak kasanın görünümüne verilen önemin soğutma ve yeterli güç sağlama konularına da verilmesi gerekir. 4/50

Yeni bilgisayar sistemleri, yüksek kapasiteli bileşenler sunarak ısınma problemine neden olmaktadır. İşlemci, ekran kartı ya da sabit disk kasa içerisinde fanlar yardımıyla soğutulabilir. Ancak soğutma sırasında açığa çıkan ısının sağlıklı bir şekilde kasanın dışına atılabilmesi gerekir. 5/50

Kasalarda önemli olan bir başka unsur güç kaynağıdır. Çoğu zaman güç kaynağına bakılmaksızın kasa alınır. PC lerde oluşan arızaların çoğunluğu voltaj hataları nedeniyle oluşmaktadır. Güç kaynağının görevi; 220 Volt'luk şehir gerilimini 3,3 Volt, 5 Volt ve 12 Volt olmak üzere 3 farklı voltaj değerine dönüştürmek ve bileşenlere dağıtmaktır. 6/50

Bilgisayarı oluşturan tüm bileşenler aynı voltaj değerleri ile çalışmazlar. Farklı voltaj yani farklı watt değerleri ile çalışırlar. Güç kaynaklarının toplam çıkış gücü watt ile belirtilir. Örneğin; 512 MB'lık DDR-SDRAM modülü 5 volt elektrik 8 amper akım, yani 40 Watt ile çalışır. 7200 RPM sabit disk 28 watt elektrik gücüne ihtiyaç duyar. Sistemde birden fazla sabit disk ve optik sürücü bulunuyorsa, daha güçlü bir güç kaynağı kullanmakta fayda vardır. Güç kaynağının ısınma sorunu olmadan sağlıklı çalışması için, toplam kapasitesinin %80'ini aşmamalısınız. 7/50

Kasalar, kasa biçimine göre ikiye ayrılır: tower kasa ve desktop kasa. Tower kasa, daha çok bilinen ve enine göre boyu daha uzun olan kasa türüdür. Tower kasalar dik olarak yerleştirilir. Desktop ise towera göre düz ve enine uzun olan bir kasa çeşididir. Destop kasalar, yatay olarak yerleştirilir. Tower kasaya desktop kasadan daha fazla sürücü takılabilir. Desktop kasa ise monitör üzerine koyulduğu için yerden kazanmanızı sağlar. 8/50

Tower kasalar büyüklük bakımından üçe ayrılırlar. Full-tower olarak isimlendirilen kasa en büyükleridir ve 60 ile 90 cm yüksekliğindedir. Üzerine birçok sürücü takılabilir. Bu yüzden de güçlü bir güç kaynağı bulunur. Bu boyuttaki kasalarda genişleme sorunu yaşanmaz. Boyutu büyük olduğu için çok iyi derecede soğutma yapılabilir. Boyut bakımdan ikinci büyük kasa, mid-tower kasadır. Mid-tower birçok yönden full-towera benzer ama daha kısadır. Mini-tower olarak isimlendirilen kasa ise en popüler olanıdır. 50 ile 60 cm yüksekliğindedir. Boyutundan dolayı da masa üzerinde daha az yer kaplar. 9/50

Desktop kasaların en önemli avantajları ise yerden kazanmak için yapılmış dizaynlarıdır. Bu tip kasaların soğutması çok iyi değildir ve sürücüler genelde dikey biçimde monte edilirler. Bu da bir sürücü için iyi bir yerleştirme şekli değildir. Destop kasa kullanan bilgisayarlar fazla ısınma olmayan sistemler olmalıdır. 10/50

11/50

Bir kasa içinde temel olarak iki tür bağlantı vardır. Birinci grup bağlantı, güç kaynağından çıkar ve çeşitli birimlere çalışması için gerekli olan elektrik enerjisini taşır. İkinci grup bağlantı ise, bir birimden diğerine veri taşıyan kablolar ve Led bağlantılarıdır. 12/50

Güç kabloları ana karta, disk sürücülerine, CD-ROM sürücülerine ve bazı ekran kartı sürücüleri ile fanlara bağlanırlar. Kasa içinde tüm veri akışı ana kart üzerinden yapıldığı için tüm veri kabloları ana karta bağlıdır. Disk sürücüleri ile CD-ROM sürücüleri ana karta veri kabloları ile bağlanırlar. Bunların yanında kasa üzerinde gösterge olarak kullanılan ledler ve reset, power switchleri de ana karta bağlanırlar. Kasa içindeki bağlantıların doğru yapılması kadar düzenli ve derli toplu olması da hava akışının sağlanması açısından önemlidir. 13/50

LED düşük bir elektrik enerjisi ile ışıma yapan elektronik bir elemandır. Elektronik devrelerde genel olarak sistemin açık ya da kapalı olduğunu bildirmekte kullanılır. Led ışıma yapıyorsa bağlı olduğu sistemin çalıştığı anlaşılır. Kasalar üzerinde de bilgisayarın çalışması hakkında bilgi veren iki led mevcuttur. Bu ledlerden birincisi HDD Led adını alır ve harddiskden veri okuma ve yazma işlemleri sırasında ışıma yaparak bu durumları kullanıcıya bildirir. İkincisi ise POWER Led adını alır ve bilgisayar açık olduğu sürece ışıma yapar. Ledlerin renkleri ve kasa üzerindeki yerleşimleri çok farklılık göstermektedir. Bu ledler, ara kablolar ile ana kart üzerinde PANEL adı verilen bölümde belirlenmiş yerlere +- yönüne dikkat edilerek takılırlar. 14/50

Switch ya da Button ise iki nokta arasını kısa devre ederek bir işlemi başlatan ya da durduran elektronik elemandır. Bilgisayar kasalarında iki adet switch bulunur. Bunlardan birincisi POWER Switch adını alır ve bilgisayarın açılmasını ve kapanmasını sağlar. İkincisi ise RESET Switch adını alır ve bilgisayarın resetlenmesini sağlar. Bu switchler de ara kablolar ile ana kart üzerinde PANEL adı verilen bölümde belirlenmiş yerlere takılırlar. 15/50

16/50

Güç kaynağı, bilgisayar parçalarına elektriksel enerji sağlayan cihazdır. Bilgisayar sistemlerinin gelişim sürecinde güç kaynakları da değişmiştir. İlk güç kaynakları yazılım ile kontrol edilemezken; günümüzde ATX serisi güç kaynakları işletim sistemleri ile kontrol edilebilmektedir. ATX, bilgisayar kasalarına ait bir biçim faktörü olmasına rağmen, ATX standartları içerisinde bilgisayarın güç kaynağının da uyması gereken standartlar da belirlenmiştir. Bu sayede güç kaynağının sağlaması gereken elektriksel güç, tip ve voltajları, güç soketleri ve tipleri, kablo uzunlukları, fiziksel boyut, soğutma için gerekli olan fan ve tipi de bir standarda oturtulmuştur. 17/50

18/50

ATX güç kaynaklarının en büyük getirisi yazılım yolu ile bilgisayarın kapatılmasına izin vermesidir. Yazılım yolu ile bilgisayarı kapatabilmek ve yeniden klavye ya da mouse vasıtası ile açabilmek kullanım kolaylığı açısından oldukça önemlidir. Bir ATX güç kaynağında +12,-12,+5 ve +3.3 Volt gerilim çıkışları mevcuttur. ATX güç kaynağı ürettiği bu gerilimleri başta ana kart olmak üzere birçok cihaza gönderir. Güç kullanan her cihazın güç gereksinimi ve güç girişi farklıdır. 19/50

20/50

Günümüz bilgisayarları 3 Gigahertz lere varan hızlara,100 milyona yaklaşan sayıda transistör içeren işlemcilere, aktif soğutmaya sahip modern chipsetlere, her makinede en azından bir CD-ROM yazıcı, DVD-ROM ve USB aygıta sahiptir. Bu yüzden de eskiden ortalama 100-135W olan güç ihtiyacı, günümüz bilgisayarlarında 350-400W civarına gelmiş durumdadır. 21/50

Bilgisayarlarda görüntüleme işlemi, temel olarak şu şekilde yapılmaktadır: Görüntülenecek resim bilgisi sayısal (dijital) olarak ekran kartına ya da görüntüleme işlemini üstüne alan mikro denetleyicili sisteme gönderilir. Daha sonra ekran kartlarındaki hafıza elemanlarında bulunan (RAM lerinde) resim bilgisi DAC (Dijital Analog Çevriciler) aracılığıyla her nokta (piksel) için ayrı ayrı genlik bilgisine dönüştürülür. Bu genlik bilgileri renk derinliğine göre değişiklik göstermektedir. Örnek olarak SVGA bir ekran kartında her bir nokta için yaklaşık olarak 16,8 milyon renk kaydedebilmektedir. 22/50

23/50

VGA çıkışından monitörlere resim bilgisi analog olarak gönderilmektedir. R (RED-kırmızı), G (GREEN-Yeşil) ve B (BLUE-mavi) olarak 3 hat üzerinden iletilen analog sinyallerin her biri için ayrı ayrı 3 adet DAC görev almaktadır. Bu analog renk bilgi sinyalleri ekran kablosunda ayrı ayrı gönderilmektedir. 24/50

Yatay ve düşey senkronizasyon pinleri üzerinden ekranda resim bilgisinin oluşturulması için gerekli olan tarama sinyalleri gönderilir. Yatay ve düşey senkronizasyon yardımıyla ekran, satır satır düzgün bir şekilde taranır ve istenilen piksele renk bilgisi verilir. Monitörlerin kalitesini belirleyen en önemli unsurlardan birisi de piksel boyutlarıdır. Piksel (nokta) R-G-B renk hücrelerinin birleşiminden oluşmuş bir yapıdır. İyi bir monitör ekranı, çok sayıda pikselden oluşur. Bu piksellerin nokta aralıkları(dot pitch) ne kadar küçük olursa ve ekranı kaplayan piksel sayısıne kadar çok olursa o kadar ince ayrıntı ekranda gösterilebilir. 25/50

Monitörler için diğer bir husus ise ekran çözünürlüğüdür (screen resolution). Ekran çözünürlüğü satır sütun olarak ifade edilmektedir. Örneğin 1024X768 olarak ayarlanmış bir monitörde her satırda 1024, her sütunda ise 768 nokta bulunmaktadır. Toplamda ise 1024x768=786432 nokta bulunur. Bir monitör satılırken maksimum desteklediği ekran çözünürlüğünün bilgisi verilmektedir. Ayrıca sadece çözünürlük, monitör özelliklerinin belirlenmesinde yeterli değildir. Tazeleme oranı da (Refresh Rate) çözünürlükle birlikte belirtilen bir özelliktir. Hz birimiyle ifade edilen tazeleme frekansı, bir saniye içerisinde monitörün uygun ve kararlı olarak ekrana getirebileceği resim sayısını belirler. 26/50

Monitörlerin boyutları, amerikan ölçü birimi inç- inch (1 inç = 2,54 cm dir) ile ifade edilmektedir. Bir monitörün boyutu sol alt köşesi ile sağ üst köşesinin arasındaki mesafenin ölçülmesi ile bulunmaktadır. CRT monitörler köşeden köşeye plastik kısımları dahil ölçülürken, LCD monitörler sadece görünebilir alanından ölçülerek boyutları belirlenmektedir. 27/50

Monitör ne kadar iyi olursa olsun eğer ekran kartı monitör kadar iyi değilse istenilen görüntü kalitesi elde edilemez. Monitör ile ekran kartı arasında kablo boyu uzadıkça monitörde oluşan görüntüde problemler çıkabilir. 28/50

Soru: 70 Hz lik tazeleme frekansında çalışan bir monitörün çözünürlüğü 1024x768 olarak ayarlanmıştır. Renk derinliği 24 bit olarak ayarlanan bu monitöre, 1 saniye boyunca gönderilecek olan resim bilgisi ne kadardır? 29/50

Cevap: Normal şartlarda 1 saniye içinde kaç resim oluşturulduğunu hesap edersek sonuç olarak 35 resim çıkar. tazeleme oranı/2 = 70/2=35 çerçeve resim Basılan her resim 1024X768 pikselden oluşmuştur. Toplam nokta sayısı 1024X768=786432 olarak bulunur. Her bir nokta 24 bit bilgi ile ifade edildiğine göre 1 resim toplam 786432X16 = 18874368 bit bilgi içermektedir. Yalnız 1 saniyede 35 resim oluşturulacağından 1 saniye içinde gönderilecek olan bilgi 18874368 bit X 35 = 660602880 bit olarak bulunur. (yaklaşık 78.75 Mbyte). 660602880/8=82575360 byte 82575360/1024=80640 Kbyte 80640/1024=78.75Mbyte Bu sonuçtan görüntüleme işlemi için ne kadar video hafızasının gerekli olduğu açıkça görülmektedir. 30/50

Monitörlerin üretimi aşamasında dikkat edilen birtakım standartlar bulunmaktadır. Bu standartların bazıları evrensel nitelik taşımakla beraber bazıları ise ülkelere özgü standartlardır. Bu standartların belli başlı olanları: FCC-Bu standart, ürünün radyo iletişiminde zararlı olarak kabul edilen sinyallerin cihazdaki miktarını belirleyen standarttır. CE-Bu standart, ürün güvenliği, gerilim dalgalanmaları, elektromanyetik bağışıklık ve radyo frekans karıştırması gibi konularda belirleme yapan standarttır. TCO95-Bu standart üretilen cihazın çevre ile uyumlu bir elektronik cihaz olduğunu belirleyen standarttır. EPA-EPA programıçerçevesinde ürünün az enerji tüketimi için tasarlandığını belirtir. 31/50

Katot ışın tüplü monitörler dünyada en çok kullanılan monitör tipi iken yerini yavaş yavaş LCD monitörlere bırakmaya başlamıştır. Buna rağmen halen teknolojisinin geliştirilmesi için çalışmalar yapılmaktadır. Büyüklüğü monitör kasası içersinde bulunan görüntünün oluşturulduğu tüpün yapısından kaynaklanmaktadır. 32/50

CRT monitörlerde görüntü, tüplerinde bulunan elektron tabancasından çıkan elektron huzmesi ile oluşturulmaktadır. Elektron huzmesi gölge maskesinden geçerek istenilen rengi oluşturmaktadır. Tüp üzerinde nokta hangi renkte gösterilmek isteniyorsa bu noktaya huzme gönderilir. Maskeden geçen huzme kırmızı, yeşil ve mavi renk veren alüminyumla kaplanmış fosfor tabakasına çarptırılarak görüntü elde edilir. Renkler bu 3 rengin karışımından oluşmaktadır. 33/50

1 numaralı kısım elektron tabancasıdır. 2 numarada R, G ve B olmak üzere 3 tane elektron tabancasından çıkan ışınlar renkli olarak ifade edilmiştir. Normalde elektron huzmesinde renk yoktur. Işınlar renkleri maskeden geçtikten sonra fosfor tabakasına çarpınca oluşturmaktadır. 2 ile 3 numaralıkısımların arasında kalan bakır sargılar saptırma bobinleridir. Bu bobinler birer elektromıknatıstır. Elektron huzmeleri bu bobinler sayesinde yönlendirilerek tüm ekranın taranmasısağlanmaktadır. 34/50

3 numaralı kısım tüpe yüksek değerli voltajın uygulandığı kısımdır. Elektron huzmesinin oluşturularak renk elde edilmesi, bu yüksek potansiyel yardımıyla gerçekleştirilmektedir. 4 numaralı kısım maskenin ve RGB renk hücrelerinin bulunduğu kısımdır. Bu kısmı daha ayrıntılı incelersek 6 numaralı maskenin arkasında 5 numaralı RGB hücreleri bulunmaktadır. Elektron huzmesi maskeden geçerek ilgili renk hücrelerini parlatır ve görüntü elde edilir. Maske sayesinde görüntü tüpün ön kısmında belirir. 35/50

Aslında pek yabancı olmadığımız LCD ekranlar hesap makinelerinde, cep telefonları ekranlarında kullanılmaktadır. Renkli olanlarının tasarımından sonra popüler olan LCD monitörler CRT monitörlere göre enerji tasarrufu, inceliği ve zarif görüntüsü ile dikkat çekmektedir. LCD monitöre adını veren en büyük özellik, görüntünün elde edilmesinde büyük rol oynayan sıvı kristal yapıdır. Sıvı kristal yapıdaki bir madde ne katı ne de sıvı diyebileceğimiz bir durumda bulunur. Bu nedenle bu duruma sıvı kristal durum denmektedir. 36/50

Sıvı kristalin bu özelliği sayesinde çok az enerji uygulayarak katı veya sıvı duruma rahatlıkla geçirilebilir. LCD monitörlerin her bir pikselinde sıvı kristal madde bulunmaktadır. Her pikselde 3 adet renk hücresi (RGB-alt piksel) bulunur. Bu monitörlerin satır ve sütunlarında bulunan piksellerin her biri elektrotlara bağlıdır. Elektrotlar aracılığıyla istenilen renk hücresine elektrik akımı gönderilerek görüntü elde edilir. 37/50

Işık, polarizörlerin arasında bulunan sıvıkristal yapının içinden geçer. Polarizörler, ışığı kutuplayan elemanlardır. Işık, polarizörler yardımıyla yatay (enine) veya düşey (boyuna) olarak kutuplanabilir. Yatay kutuplanan ışık sadece yatay polarizörden geçer. Düşey olarak kutuplanmış ışık ise ancak ve ancak düşey polarizörden geçer. 38/50

LCD monitörde resim gösterim işi aynı CRT de olduğu gibi tarama işlemi ile gerçekleştirilmektedir. Yalnız LCD ekranlarda her pikselin bir adresi bulunmaktadır. Görüntülenecek piksellerin adresi belirlenir ve ilgili elektrotlarla kullanılarak resim elde edilir. Ayrıca LCD panellerde kullanılan floresan lamba aracılığıyla ekranın daha parlak görünmesi sağlanır. 39/50

LCD monitörlerde, renk elde edilmesi için kullanılan transistörlerin bozuk olmasından dolayı ekranda bad pixel adı verilen noktalar oluşmaktadır. Bu noktaların renkleri, sistem tarafından kontrol edilemediği zaman diğer noktalardan hemen ayırt edilebilmektedir. Bu nedenle LCD monitörlerin ya da dizüstü bilgisayarlar ekranlarının alınmadan önce kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu işlem, tamamen siyah ve tamamen beyaz bir resim ekranda gösterildikten sonra ekrana yaklaşılarak gözle kontrolü gerçekleştirilebilir. 40/50

Plazma monitörler aynı LCD monitörlerde olduğu gibi piksellerden ve R- G-B hücrelerinden (alt piksellerinde) oluşmaktadır. Yalnız hücrelerde likit kristal yapı yerine plazma ortam kullanılmaktadır. Plazma, maddenin iyonize edilmiş gaz halidir. Plazma ortamından elektrik akımı geçtiği sürece negatif yüklü parçacıklar pozitif yüklü bölgelere, pozitif yüklü parçacıklar negatif yüklü bölgelere devamlı hareket eder. Bu esnada gezen bu parçacıklar birbirlerine çarpar. Parçacıkların çarpışması sonucu iyonlarda bulunan elektronlar bir üst enerji seviyesine geçer. Eski enerji seviyesine dönerken enerjisini ışık olarak boşaltır. Plazma ortamın bu özelliği kullanılarak plazma monitörlerde görüntü elde edilir. 41/50

42/50

Plazma ekranda resim, diğer monitörlerde olduğu gibi tarama işlemi ile oluşturulur. Her pikselin ve alt pikselin LCD monitörde olduğu gibi bir adresi bulunmaktadır. Pikselleri oluşturan RGB hücrelerinin içi fosfor ile kaplanmıştır. Bu sayede plazma ortamdan çıkan morötesi dalga boyundaki gözle görünmeyen ışık (foton tanecikleri) fosfor tabakasına çarptırılarak görünür ışık elde dilir. Renk hücrelerine gönderilen akım darbelerine göre ışık yoğunluğu ayarlanır ve renkler plazma ekranda belirlenir. LCD monitörlerde olduğu gibi plazma monitörlerde de ölü nokta olma olasılığı yüksektir. Bu nedenle bu monitörler alınmadan önce mutlaka kontrol edilmelidir. 43/50

Genellikle okullarda ve şirketlerde sunum için kullanılan projeksiyon makinesi, ışığın yansıma özelliğinden faydalanarak icat edilmiş, çok büyük görüntü elde etmeye yarayan görüntüleme aygıtlarıdır. Bu makineler, görüntülemenin yapılacağı uygun bir zemine çevrilerek istenilen büyüklüğe göre pozisyon ayarı yapılıp görüntü oluşturulur. Projeksiyon makinesinin en büyük dezavantajı görüntüleme yapılacak yerin karanlık ve yansıtmanın yapılacağı yüzeyin açık bir renk olması gerekmesidir. Bu nedenle yansıtılmış görüntünün iyi oluşması için özel perdeler imal edilmektedir. 44/50

Projeksiyon makinelerin bir türevi olan projeksiyon monitörlerde de görüntü aynı şekilde elde edilmektedir. Yalnız projeksiyon monitörlerde yansıtma işlemi, monitör kasasının arkasından yapılmaktadır. Bu monitörlerin etkili bir şekilde seyredilebilmesi için uygun duruş açısından izlenmesi ve ekranına direk ışık vurmaması gerekir. Büyük ekran boyutlarında, yüksek çözünürlükte üretilen projeksiyon monitörler HDTV yayın formatını destekleyebileceği gibi bilgisayarlar için analog RGB monitör bağlantısını da bulundurabilir. 45/50

Görüntüleme teknolojilerindeki gelişmelerin paralelinde yansıtma (projeksiyon) işlemi ile görüntü oluşturmak için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. İletimli (transmissive) ve yansıtmalı (reflective) olarak iki çeşit olan projeksiyon işlemi, günümüzde yansıtmalı olarak gerçekleştirilmektedir. İletimli sistemde CRT veya LCD monitör kullanılmaktadır. CRT kullanılan iletmeli sistemde yaklaşık 9 inçlik, parlak ekranlı ufak bir CRT monitör kullanılmaktadır. Bu monitörün görüntüsü lens yardımıyla büyütülerek yansıtılır. 46/50

Yansıtmalı sistemde ise ışık küçük bir çipe çarparak şekil aldıktan sonra lens yardımıyla görüntü büyütülerek yansıtılmaktadır. Işık kaynağının şekillendirilmesinde çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar mikro-elektromekanik sistemler ve silikon tabanlı sıvı kristal sistem olmak üzere ikiye ayrılır. 47/50

1) Mikro-ElektroMekanik Sistemler (MEMS) Sayısal aynalı cihaz veya sayısal ışık işleme (DMD [Digital Micro Device]- DLP [Digital Light Processing] ) olarak adlandırılan bu teknikte, bir çip aracılığıyla görüntü elde edilmektedir. Bu sistemin kullanıldığı projeksiyon makinelerinde ve monitörlerde geleneksel sistemlere göre daha kaliteli görüntü elde edilmektedir. Binlerce minik aynanın elektrostatik mıknatıslanma ile açısı değiştirilerek ışığın yansıtıldığı bir sistemdir. DLP li sistemlerde görüntü elde edilirken kaynaktan gelen ışık bir prizmadan ya da renk filtre diskinden geçer. Daha sonra DMD çipine çarpan ışık, bu çipin üzerinde bulunan aynalar aracılığıyla yansıtılır. 48/50

2) Silikon Tabanlı Sıvı Kristal Sistem Bir diğer yansıtmalı projeksiyon teknolojisi olarak bilinen silikon üzerinde sıvı kristal LCoS (Liquid Crystal on Silicon) yapıdır. LCoS çipinde bulunan hücrelerden içeri giren ışık, hücrelerin altında bulunan yansıtıcı yüzeyden yansıtılmaktadır. Bu esnada LCoS hücreleri bir ışık vanası gibi davranmakta, böylece aydınlık ve karanlık noktaların daha net olarak elde edilmesi sağlanmaktadır. 49/50

Projeksiyon makineleri ve monitörlerinin kalitesi aydınlatma oranı, çözünürlük, çerçeve tazeleme oranı, siyah renk seviyesi, kontrast oranı, renk derinliği, lamba gücü, lamba kullanım ömrü gibi kavramlara göre belirlenmektedir. Bu kavramlara bağlı oranların değerleri arttıkça projeksiyon makine ve monitörlerinin fiyatları da artmaktadır. 50/50