KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ COĞRAFYA ÖĞRETMENLİĞİ 22 HAZİRAN 2014 PAZAR TG 9 ÖABT COĞRAFYA Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2014 ÖABT / COĞ COĞRAFYA ÖĞRETMENLİĞİ TG 9 1. Oval projeksiyonlarda kutuplara doğru bozulma önlenmiştir. Bu projeksiyonlara eş alan projeksiyonları denilmektedir. Mollweide Flamsteed Hammer Winkel oval projeksiyon ile dünya haritasını çizmiş bilim insanlarıdır. Merkator projeksiyonu ise silindir projeksiyonlar arasında yer alır. 4. Şekildeki basınç ve genel atmosfer sirkülasyonu farklı ısınma sapma kuvveti 6. Yağış (mm) 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yağış Sıcaklık Sıcaklık ( C) 60 50 40 30 20 10 0 10 20 Grafikte okyanusal iklimin yıllık sıcaklık ve yağış gidişatı gösterilmiştir. Okyanusal iklimin sıcaklık ve yağış rejimlerini batı rüzgârları ve sıcak su akıntıları biçimlendirir. dünyanın ekseni çevresinde dönüşü ile ortaya çıkmıştır. 2. Cismin gölge boyu, boyuna eşit ise Güneş ışınları 45 lik açı ile düşmüştür. Buna göre Güneş ışınlarının dik düştüğü enlem Ankara nın 45 uzağındadır. 40 kuzeydeki Ankara dan 45 güneye gidildiğinde 5 güney enlemi bulunur. 3. Yıllık sıcaklık değişiminde karasallık nemlilik okyanus akıntıları bitki örtüsü denizden etkilenme koşulları etkilidir. Enlemin etkisi en azdır. 5. Cephelerin oluşum şekilleri ve etkilerine ilişkin, Soğuk cephe yüzeyi 80 metrede 1 metre yükselen eğime sahiptir. Sıcak cephe daha yavaş ilerler. Soğuk cephe, soğuk havanın zemine yaklaşması ve sıcak havayı yukarı doğru itmesiyle oluşur. Sıcak cephelerde cephe yüzeyinin eğimi, soğuk cephelere göre çok daha azdır. bilgileri doğrudur. Ancak sıcak cepheler değil, soğuk cepheler fırtına hatları olarak adlandırılır. 7. Orantılı sertlik ölçeğine göre, sertlik sıralaması şöyledir: Talk Jips Kalsit Fluorit Apatit Ortoklas Kuvars Topaz Korendum Elmas 3
8. Kefeki taşı Boynuz taşı Değirmen taşı kimyasal tortul Mercimek taşı organik tortul kayalar arasındadır. Yonu taşı ya da kül tüfü magmatiktir. 11. Kanyon vadi, yatay yapı üzerinde farklı istiflenme koşullarına bağlı olarak dirençleri farklı olan tabakaların farklı düzeydeki aşınma dereceleri ile ortaya çıkar. 14. Karadeniz Bölgesi nde karışık ormanların üstünde 1500-2000 metre aralığında, her mevsim yeşil kalan iğne yapraklı ormanlar uzanır. Bu orman kuşağı Ordu nun batısında karaçam, sarıçam ve köknar; doğusunda ladin, sarıçam ve köknar ormanları olmak üzere ikiye ayrılır. Bu ayrılışta, bölgelerin sıcaklık, nemlilik düzeyi, yağış miktarı farklılıkları etkilidir. 9. Würm glasiyal dönemde, deniz seviyesindeki alçalmaya karşılık göl seviyesinde yükselme olmuştur. Bunun nedeni buharlaşan okyanus ve deniz sularının karalarda buz olarak hapsolmasıdır. 12. Toprak Nemi Kuşağı Ara Kuşak Kılcal su kuşağı (kılcal saçak) Asıl yer altı suyu (Taban suyu) Yer yüzeyi HAVALANMA ZONU (Aerasyon zonu) Su tablası SUYA DOYGUN ZON (Satürasyon zonu) GEÇİRİMSİZ ZON Şekilde de görüldüğü gibi asıl yer altı suyunun bulunduğu zona, suya doygun zon ya da satürasyon zonu denilmektedir. 15. Gine Bengal Biskay Umman körfezlerinin okyanuslara bağlantısı geniş yüzey boyunca gerçekleşir. Kuzey Amerika da Hudson Körfezi nin bağlantısı dar boğaz iledir. 10. Ekstrüzyon: Magmanın yüzeye çıkışı Effüsif: Sakin püskürme İntrüzyon: Magmanın yerin muhtelif derinliklerine sokulması Eksplosif: Patlamalı püskürme karşılığındadır. Volkanlardan gaz çıkışı sürecine ise ekslahasyon denilmektedir. 13. Ultisollerde hard pan ya da pas taşının oluşması, ağaç köklerinin derinlere inmesini önlemektedir. 16. Kalkolitik kültürlerin kronolojik sıralaması; bakır, tunç ve demir çağları şeklindedir. 4
17. Yerleşmenin yükselti sınırı enlem karasallık bakı faktörlerine göre değişim gösterir. 19. 21. Türkiye nin doğal kaynak bakımından zengin olması Türkiye nin gıda maddesi ithal etmeyen sayılı ülkelerden biri olması Nüfusun, siyasi ve askerî güç sembolü olması Türkiye nin önemli bir jeopolitiğe sahip olması nüfusun azaltılmamasını savunan pronatalistlerin iddiaları arasındadır. Ancak Türkiye enerji kaynağı bakımından zengin bir ülke değildir. Dolayısıyla pronatalistlerin iddiaları arasında yer almaz. Şehirlerin sınıflandırılma üçgeninde ekonomik fonksiyonel özellikleri göz önüne alınmıştır. 18. Yıl içinde kar şeklindeki yağış oranı ve miktarı Bolu da en fazladır. Dolayısıyla Bolu da evlerin çatı eğimleri daha diktir. 20. Sevul Tokyo Mumbai New York 22. Ekonomik nüfus yoğunluğu = Millî gelir Kullanılabilir arazi Toplam nüfus Kullanılabilir arazi x Geçim endeksi nüfusu 20 milyonu geçen şehirlerin bazılarıdır. Paris in nüfusu ise 9,8 milyondur. Buna göre tarımsal nüfus, ekonomik nüfus yoğunluğunu hesaplamada kullanılmaz. 23. Doğal kaynaklar oluşum kökeni oluşum çevresi tükenebilirlik beslenmedeki rolü işletilebilirlik özelliklerine göre sınıflandırılır. 5
24. Türkiye nin 2013 yılı mısır üretiminde ilk sırayı 894.000 tonluk üretimi ile Adana almıştır. Sakarya nın 371.000 Samsun un 130.000 Şanlıurfa nın 328.000 Trabzon un 40.000 tonluk üretimleri olmuştur. 27. Sanayi faaliyetlerinin kuruluş yeri seçiminde pazar alanlarının etkisi altında kalmasında işlenmiş maddelerin kırılabilir, hacimli ve ağır oluşu, mamul maddenin kısa sürede bozulma özelliğine sahip olması, pazarın büyüklüğü faktörleri etkilidir. 30. Ülkeye giren malların fiyatlarının artmasını sağlayacak şekilde bu mallara getirilen vergilere gümrük tarifeleri denilmektedir. Bu tarifenin getirilmesi ülke içindeki üreticilere yabancı üreticilerle daha etkili biçimde rekabet etme imkânı vermektedir. 25. Ülke Alan (1000 ha) Orman Alanı (1000 ha) Rusya 1.688.850 809.000 28. Yüzey şekilleri bakımından oldukça sade olan Macaristan da doğal yollara bağımlılık en azdır. 31. Brezilya 845.651 478.000 Kanada 992.097 310.000 ABD 915.912 303.000 Ekvator Çin 932.641 197.000 Zaire 226.705 134.000 Tablodaki verilere göre Zaire nin %59,3 ü, Çin in ise %21,1 i ormanlık alandır. Haritada İslam ülkeleri bölgesi gösterilmiştir. 26. Kimya dilinde refrakter, yüksek sıcaklıklara dayanıklı ve kolay ergimeyen, asitli ortamlardan etkilenmeyen anlamına gelir. Krom Manganez Molibden Volfram madenleri refrakter özelliktedir. Boksit ise bu gruba girmez. 29. Jasper Kanada Tsiboro Bolivya San Rafeal Şili Kalahari G. Afrika eşleştirmeleri doğrudur. Olympic ise Yunanistan da değil ABD dedir. 32. Doğal kaynak bakımından zengin, millî geliri ve geçim endeksi yüksek ancak nüfusu az olan Kanada da bu değer 1 in altında çıkar. 6
33. Dünyanın en derin gölü Baykal Dünyanın en yüksek dağı Everest Dünyanın en yüksek platosu Tibet Dünyanın en büyük iç çölü Gobi Asya kıtasındadır. Ancak dünyanın en uzun nehri Nil, Afrika dadır. 36. Kura, Türkiye ile Ermenistan Tuna, Romanya ile Bulgaristan Tajo, İspanya ile Portekiz Meriç, Yunanistan ile Türkiye arasındaki sınırı çizer. Lena ise yalnızca Rusya ya aittir. 39. Monoca Vatikan San Marino Andorra Mikrotop ülkeler arasındadır. Lüxemburg ise Minitop ülkelerdendir. 34. Polonya nın yalnızca Avrupa da Brezilya nın yalnızca G. Amerika da Meksika nın yalnızca K. Amerika da Avustralya nın yalnızca Okyanusya da toprağı vardır. Mısır ise hem Afrika hem de Asya da toprağa sahiptir. 37. Adriyatik Denizi ne kıyısı olan ülkelere Adriyatik Ülkeleri denilmektedir. Bu denize kıyısı olan İtalya Adriyatik ülkelerinden biridir. 40. Birim alana düşen kara ve demir yolu en uzun Japonya dadır. 35. Hong-Kong Güney Kore Japonya Singapur Asya Kaplanları olarak nitelendirilen ülkelerdir. (Not: Bu nitelendirilmenin ortaya çıktığı dönemde Hong-Kong İngilizlerin garantörlüğünde bir şehir devlet konumunda iken günümüzde Çin e bağlanmıştır.) 38. Yeni Zelanda Şili İran Meksika aktif fay hatları üzerinde yer alan ve deprem ülkesi olarak nitelendirilen ülkelerin bazılarıdır. Kuzey Avrupa daki Finlandiya ise deprem riskinin yaşanmadığı ülkelerdendir. 41. Coğrafya Dersi Öğretim Programı nda yer alan Coğrafi Beceriler ve Uygulamalar öğrenme alanı, içeriği bakımından bütün öğrenme alanlarının konu ve temaları ile iç içe geçmiş hâldedir. Bu öğrenme alanı için ayrı kazanımlar oluşturulmamış ve diğer öğrenme alanlarının kazanımlarıyla birlikte verilmiştir. 7
42. Tekrarlara dayalı öğretimin temele alındığı sarmal yaklaşımda konular ya da kavramlar genişler ve yeri, zamanı geldikçe tekrar tekrar öğretilir. Bu yaklaşımda önceki öğrenmeler sonraki öğrenmelere temel oluşturur ve kavramlar arası ilişkiler önemlidir. 45. Soruda verilen kazanım incelendiğinde karşılaştırma yapabilmek için seçeneklerdeki ülke çiftlerinin birinin gelişmiş, diğerinin ise gelişmekte olan ülke olması gerekmektedir. A seçeneğinde ise ikisi de gelişmekte olan ülkeler verilmiştir. Bu yüzden öğretmenin bu karşılaştırmayı yapması amaca uygun değildir. 48. Sorunların ortaya çıkmasının en önemli nedenleri görülmek istendiğinde ve üzerinde en çok durulacak sorunun hangisinin olduğu belirlenmek istendiğinde pareto analizi kullanılır. Pareto analizi, sorunların ortaya çıkma nedenlerini önem ve sıklıklarına göre sıralayan, büyükten küçüğe doğru dizilmiş sütunlardan meydana gelen bir araçtır. 43. Öğretmenin olgu, bilgi ve ilkeleri sözel olarak sunması ile gerçekleşen uygulama anlatım yöntemidir. Öğretmenin etkin olduğu bir öğrenme sürecinde, tüm bilgileri düzenleyerek öğrencilere aktardığı bilgi basamağındaki hedeflerin gerçekleştirilmesinde etkili olan öğretim yoludur. 46. Arazi çalışması süreci şu şekilde ilerlemektedir: Hedef belirleme Plan yapma Araç gereç sağlama ve teknolojiden yararlanma Arazide veri edinme, edinilen verileri kayda geçirme Verileri analiz etme Sonuçlara ulaşma Öneriler oluşturma Rapor hâline getirme Bu bilgilerden hareketle araç gereç sağlama aşaması veri toplama aşamasından önce yapılmalıdır. 49. Yerleşme doku ve tiplerinin meydana gelmesinde etkili olan sebepleri irdeler. kazanımı Beşerî Sistemler öğrenme alanı altında kodlanmıştır. 44. Öğretmenlerin konuların işleniş süresini ayarlarken en çok dikkat etmesi gereken öğretim ilkesi güncelliktir. Güncellik ilkesi öğrencilerin bilgiyi günlük yaşam problemlerinden de faydalanarak öğrenmelerini sağlar. Bu yüzden ders süreleri ayarlanırken güncelik ilkesinin göz önünde bulundurulması gerekir. 47. Öğrencilere değer verme, saygı gösterme ve anlama genel alan yeterliğine sahip olan bir öğretmen, öğrencilerin bireysel farklılıklarını ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak öğrenme amaçlarını belirlemelidir. Bu yüzden bütün öğrencilerin öğrenme amaçları birebir aynı olamaz. 50. II. öncülde verilen kazanım 12. sınıf coğrafya dersinde Mekânsal Bir Sentez: Türkiye öğrenme alanı içerisinde verilmiştir. V. kazanım ise 9. sınıf coğrafya dersinde Mekânsal Bir Sentez: Türkiye öğrenme alanı içerisinde verilmiştir. I, III ve IV. kazanımlar Çevre ve Toplum öğrenme alanına aittir. 8