BİTKİSEL ÜRETİM BİLGİ NOTU 2015 Yılı Türkiye İstatistik Kurumu 25/12/2015 tarihinde 2015 yılı Bitkisel haber bültenini yayımladı. 2015 yılında bir önceki yıla göre üretim miktarları; Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde % 10,2 artarak 65,5 milyon tona, Sebze üretiminde % 3,4 artarak 29,6 milyon tona, Meyve üretiminde % 3,9 artarak 17,8 milyon tona yükselmiştir. Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler Tahıl ve diğer bitkisel ürünlerin toplam üretimi 2015 yılında bir önceki yıla göre % 10,2 artarak 65.523.553 ton olarak gerçekleşmiştir. Tahıl ürünleri toplam üretim miktarı ise 2015 yılında % 18,1 artmıştır. 2015 yılında tahıl ürünleri grubunda bir önceki yıla göre en fazla üretim miktarına sahip ilk üç üründen; buğday üretimi % 18,9, arpa üretimi % 27,0, mısır (dane) üretimi ise % 7,6 artış göstermiştir. 2014 yılında tahıl üretiminin toplam üretim içinde % 55,0 olan payı, 2015 yılında iklim koşullarının olumlu etkisiyle % 59,0 a yükselmiştir. Patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular grubunun toplam üretim miktarının 2015 yılında % 12,1 artacağı öngörülmektedir. 2014 yılında fiyatların artmasından dolayı 2015 yılında ekim alanı artan patates üretiminde bir önceki yıla göre % 14,3, verimlilik artışıyla kırmızı mercimek üretiminde % 4,6, nohut üretiminde % 2,2 artış olmuştur. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 1
Yağlı tohumların üretim miktarında 2015 yılında % 5,2 artış olmuştur. Yağlı tohumlarda bir önceki yıla göre ekim alanlarının genişlemesiyle ayçiçeği üretiminde % 2,6, soya üretiminde % 7,3, yer fıstığı üretiminde % 19,4 artış gerçekleşmiştir. Tekstilde kullanılan ham bitkiler grubunda yer alan pamuk (kütlü) üretiminde 2015 yılında ekim alanlarının azalmasına bağlı olarak % 12,8 düşüş meydana gelmiştir 2015 yılında tütün üretiminde % 0,4 artış, şeker pancarı üretiminde % 1,7 azalış olmuştur. Böylece 2015 yılında tahıl ve diğer bitkisel ürün ana grubu toplam üretimi içinde, bir önceki yılla kıyaslandığında tahıllar, patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular, yağlı tohumlar, tütün, parfümeri, eczacılık ve benzeri alanlarda kullanılan bitkiler üretiminde artış, şeker pancarı, tahıl samanı ve kabuklar hariç diğer yem bitkilerinde ve tekstilde kullanılan ham bitkilerde düşüş yönünde değişim gerçekleşmiştir (Tablo 1). Tablo 1. Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Miktarları, Alt Gruplara Göre İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2015 Yılı) Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler Tahıllar 32.714.157 55,0 38.637.138 57,7 18,1 Buğday 19.000.000 32,0 22.600.000 33,8 18,9 Arpa 6.300.000 10,6 8.000.000 11,9 27,0 Mısır (Dane) 5.950.000 10,0 6.400.000 9,6 7,6 Patates, Kuru Baklagiller, Yenilebilir Kök ve Yumrular 5.211.650 8,8 5.842.894 8,7 12,1 Patates 4.166.000 7,0 4.760.000 7,1 14,3 Nohut 450.000 0,8 460.000 0,7 2,2 Mercimek (Kırmızı) 325.000 0,5 340.000 0,5 4,6 Yağlı Tohumlar 2.117.440 3,6 2.228.498 3,3 5,2 Ayçiçeği 1.637.900 2,8 1.680.700 2,5 2,6 Soya 150.000 0,3 161.000 0,2 7,3 Yerfıstığı 123.600 0,2 147.537 0,2 19,4 Tütün 74.696 0,1 75.000 0,1 0,4 Şeker Pancarı (*) 16.742.968 28,2 16.462.000 26,7-1,7 Diğer Yem Bitkileri (Tahıl Samanı ve Kabuklar Hariç) 127.300 0,2 114.165 0,2-10,3 Hayvan Pancarı 127.300 0,2 114.165 0,2-10,3 Tekstilde Kullanılan Ham Bitkiler 2.350.001 4,0 2.050.002 3,1-12,8 Pamuk (Kütlü) 2.350.000 4,0 2.050.000 3,1-12,8 Parfümeri, Eczacılık ve Benzeri Alanlarda Kullanılan 98.257 0,2 113.856 0,2 15,9 Bitkiler, Yem Bitkileri Tohumları Fiğ 65.962 0,1 67.385 0,1 2,2 Haşhaş (Kapsül) 16.223 0,0 30.730 0,0 89,4 Gül (yağlık) 10.831 0,0 9.483 0,0-12,4 Toplam 59.436.469 100,0 65.523.553 100,0 10,2 İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 2
Sebzeler Sebze ürünleri toplam üretim miktarı 2015 yılında % 3,4 artarak 29.552.290 ton olmuştur. Yumru ve kök sebzeler üretimi 2015 yılında % 2,6 artış göstermiştir. 2015 yılında bir önceki yıla göre kuru soğan üretimi % 5,0 ve pırasa üretimi % 3,8 artış, havuç üretimi % 4,1 azalış göstermiştir. Meyvesi için yetiştirilen sebzeler grubu üretiminde 2015 yılında % 3,6 artış olmuştur. Domates üretimi % 6,5, karpuz üretimi % 0,8 artarken, hıyar üretimi % 1,3 düşmüştür (Tablo 2). Tablo 2. Sebze Ürünleri Miktarları, Alt Gruplarına Göre İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2015 Yılı) Sebzeler Yumru ve Kök Sebzeler 3.052.073 10,7 3.131.240 10,6 2,6 Soğan (Kuru) 1.790.000 6,3 1.879.189 6,3 5,0 Havuç 557.977 2,0 534.988 1,8-4,1 Pırasa 223.303 0,8 231.678 0,8 3,8 Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler 23.724.312 83,0 24.588.763 83,3 3,6 Domates 11.850.000 41,5 12.615.000 42,7 6,5 Karpuz 3.885.617 13,6 3.918.558 13,3 0,8 Hıyar 1.845.749 6,5 1.822.636 6,2-1,3 Başka Yerde Sınıflandırılmamış Diğer Sebzeler 1.793.396 6,3 1.832.287 6,2 2,2 Lahana (Beyaz) 492.610 1,7 514.344 1,7 4,4 Marul (Göbekli) 230.755 0,8 225.021 0,8-2,5 Ispanak 207.676 0,7 208.403 0,7 0,4 Mantar (kültür) 38.767 0,1 39.495 0,1 1,9 Toplam 28.569.781 100,0 29.552.290 100,0 3,4 Meyveler Meyve ürünleri üretim miktarı 2015 yılında % 3,9 artarak 17.772.057 ton olmuştur. Meyve üretimi alt gruplar itibarıyla değerlendirildiğinde; üzüm üretimi ilkbaharda yaşanan don nedeniyle % 12,6 azalmış, diğer meyveler ve sert kabuklular alt grubu üretimi % 9,2, baharat bitkileri alt grubu üretimi % 8,7, çay üretimi % 4,2 artış göstermiştir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 3
Meyveler içinde en yüksek üretim miktarlarına sahip elmada % 3,6, portakalda % 2,1 artış, bazı bölgelerde elverişsiz iklim şartları ve döllenme sebebiyle verim düşüklüğü zeytinde % 3,8 ile azalışa neden olmuştur. Fındıktaki % 56,8 lik yüksek oranlı artış ise bir önceki yılın iklim şartlarının olumsuzluğu nedeniyle 2014 yılı üretiminin çok düşük olmasından kaynaklanmıştır (Tablo 3). Tablo 3. Meyve Ürünleri, İçecek ve Baharat Bitkileri Miktarları Alt Gruplarına Göre İlk Üçte Yer Alan Ürünler (2015 Yılı) Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkileri Üzüm 4.175.356 24,4 3.650.000 20,6-12,6 Diğer Meyveler ve Sert Kabuklular 12.700.845 74,3 13.878.012 78,0 9,3 Muz, İncir, Avakado, Kivi (Toplam) 585.895 3,4 614.590 3,5 4,9 İncir 300.282 1,8 300.600 1,7 0,1 Muz 251.994 3,4 614.590 3,5 143,9 Kivi 31.795 0,2 41.640 0,2 31,0 Turunçgiller (Toplam) 3.783.517 22,1 3.975.873 22,3 5,1 Portakal 1.779.675 10,4 1.816.798 10,2 2,1 Mandalina 1.046.899 6,1 1.156.365 6,5 10,5 Limon 725.230 4,2 750.550 4,2 3,5 Diğer Meyveler (Toplam) 5.753.634 33,6 6.460.799 36,3 12,3 Elma 2.480.444 14,5 2.569.759 14,4 3,6 Şeftali 608.513 3,6 642.727 3,6 5,6 Armut 462.336 2,7 463.623 2,6 0,3 Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular (Toplam) 2.577.799 15,1 2.823.750 15,9 9,5 Zeytin 1.768.000 10,3 1.700.000 9,6-3,8 Fındık 412.000 2,4 646.000 3,6 56,8 Ceviz 180.807 1,1 190.000 1,1 5,1 Baharat Bitkileri 227.362 1,3 247.045 1,4 8,7 Kırmızı Biber 186.291 1,1 204.131 1,2 9,6 Kimyon 15.570 0,1 16.897 0,1 8,5 Kekik 11.752 0,1 12.992 0,1 10,6 Çay (*) 1.266.311 7,4 1.320.000 7,3 4,2 Toplam 17.103.563 100,0 17.772.057 100,0 3,9 (*): Çay (yeşil çay), meyve üretimi toplamına dahil değildir. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 4
2015 yılında toplam üretim içinde tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin üretim miktarı 65,5 milyon tona, meyvelerin üretim miktarının 17,8 milyon tona ve sebzelerin üretim miktarı 29,6 milyon tona yükselmiştir (Grafik 1). Grafik 1. Yıllara göre Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler, Sebzeler, Meyvelerin Toplam Miktarları (2015 Yılı) Kaynak: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı. Bu konuyla ilgili haber bültenine www.tuik.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz. İktisadi Raporlama ve İstatistik Müdürlüğü Sayfa 5