2918 MD.85/1 AYNI ARACIN KAZASI MÜŞTEREK MÜTESELSİL SORUMLULUK 88 Zarar verenlerin birden fazla olması MÜTESELSİL

Hazırlayan Av.Abdulhalim Eke Ankara Barosu halimeke@yahoo.com YARGITAY DAİRELERİNİN GÖREVLERİ 17 2918 Trafik Kazaları 11 Taşıma 21 İş Kazaları 4 Haksız Fiiller 3 Kanuni Sorumluluklardan (İstihdam eden, yapı maliki) 10 İş Kazalarında rücuan alacaklar 2918 MD.85/1 AYNI ARACIN KAZASI MÜŞTEREK MÜTESELSİL SORUMLULUK 88 Zarar verenlerin birden fazla olması MÜTESELSİL EZBER BOZALIM HASAR-ZARAR TBK 53-54 ÇALIŞMA GÜCÜNÜN KAYBI 5510 MD.19 MESLEKTE KAZANMA GÜCÜ KAYBI SEBEPLERİN YARIŞMASI TBK MD.60 GEÇİCİ ÖDEMELER TBK 76 ZAMANAŞIMLARI NASIL İŞLER 2-10- 10 YIL İŞLETEN ARACI İLE ÇALIŞAN İŞÇİLER TBK 415 TAZMİNAT NE OLUNCA ARTAR Kusur, meslekte kazanma gücünün kaybının tespiti-engelli raporları- kazanç- sağ eşlerin evlenmemesi, zamanın geçmesinden doğan artışlar, tazminat sistemimiz İBRA SULHUN İPTALİ 2918 MD.111 ADLİ- İDARİ YARGI-YARGI YOLU

1- Demiryolu, tellerin kesilip fiilen yol gibi kullanılan yerden geçen yayaya tren çarpması, hemzemin geçit gibi değerlendirilmeli, KTK uygulanmalı, adli yargı görevli HGK E. 2010/4-178 K. 2010/206 T. 7.4.2010 2-Aynı malike ait ve farklı sigorta şirketlerine sigortalı araçların malike ait arazi içinde kazası, KTK kapsamında 17. HD E. 2009/1246 K. 2009/4999 T. 6.7.2009 3- K.Ş Fabrikası sahası itibariyle araç trafiği olan, sürekli yükleme ve boşaltma yapılan bir yer olup karayolu sayılan yerlerden olduğunun kabulü gerekir. Bu durumda da rizikonun teminat kapsamında olduğunu kabul etmek ve sonucuna göre hüküm kurmak gerekir. 11. HD E. 2008/1730 K. 2009/6004 T. 18.5.2009 4- İçişleri Bakanlığı Eskort Aracı Açıklanan şu yasal düzenleme itibariyle, zarara neden olan araç, kime ait olursa olsun, o kimsenin işleten sıfatı ile sorumlu tutulacağı ve yargılamanın da adli yargı yerinde yapılacağı anlaşılmaktadır 4. HD E. 1998/2220 K. 1998/3382 T. 14.5.1998 5- Rögar Kapağı arızası nedeni ile tek taraflı kaza ve zarar Adli Yargının Görevi UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ E. 2012/628 K. 2012/498 T. 24.12.2012 6- İdarenin aracının verdiği zararı ödeyen sigortacının davası Adli Yargıda UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ E. 2013/339 K. 2013/524 T. 8.4.2013 7- Motosiklet Ambulans Çarpışması Görev Adli Yargıda UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ E. 2013/710 K. 2013/816 T. 13.5.2013 8- Kamu araçlarının verdikleri zararlar Adli Yargıda HGK E. 2007/4-498 K. 2007/540 T. 11.7.2007 9- Yolda aracı mıcıra kaptırma yol kusuruna dayalı tazminat talebi Adli Yargı Görevli UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ E. 2013/1562 K. 2013/1725 T. 11.11.2013 10- Hemzemin geçit kazası Adli Yargı UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ E. 2013/1099 K. 2013/1248 T. 1.7.2013 11- Maddi hasarlı trafik kazasının tutanağının iptali davası idari yargı değil Adli yargı UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ E. 2012/102 K. 2012/92 T. 9.4.2012

12-Olayda, askeri araçta bulunan jandarma erinin ölümü dolayısıyla uğranılan zararların idarece tazmin edilmesi istenildiğine göre, zararın askeri kural ve talimatlar çerçevesinde yürütülen bir hizmet sırasında doğması ve asker kişinin bedeninde oluşması karşısında, davada idari eylemin askeri hizmete ilişkin bulunması ve asker kişiyi ilgilendirmesi koşullarının birlikte gerçekleştiği anlaşıldığından, uyuşmazlığa konu edilen davanın görüm ve çözümünde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi görevli bulunmaktadır. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ E. 2010/88 K. 2011/9 T. 7.2.2011 13- Askeri Aracın şarampole yuvarlanması Adli Yargı UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ E. 2010/211 K. 2011/24 T. 7.2.20111-14- İnşaat sahası içinde beton mikserinden beton boşaltılması sırasında meydana gelen kaza mahallinin karayolu olması halinde sigortacının sorumluluğu söz konusu olacağından keşif yaparak kapsamı girer mi araştır. 17. HD. E. 2011/7885 K. 2013/9893 T. 24.6.2013 15- Kum ocağında meydana gelen kaza kapsam da mı 17. H.D. E. 2012/6996 K. 2012/8005 T. 25.6.2012 16-Karayolu ile bağlantısı olan ve özel güvenlikten sonra izinle girilen alanda meydana gelen kaza, yükleme yapan araca bir başka aracın çarpması, sigorta bedelinin rücusu KTK kapsamında HGK E. 2011/17-499 K. 2011/557 T. 28.9.2011 17- Kooperatif bahçesinde park halinde bulunan araca davalı sigorta şirketine trafik sigortalı aracın tam kusurlu çarparak hasar Kapsamda 17. HD. E. 2008/2484 K. 2008/4216 T. 22.9.2008 18- Ambarlı Limanı içinde bulunan konteynır sahası, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 2/a bendinde belirtildiği üzere, eşya ( yük ) terminali olduğundan, anılan yasa kapsamındaki yerlerdendir. 11. HD E. 2005/10845 K. 2006/11842 T. 16.11.2006 19- Bağ-Kur sigortalısı sürücünün tarlasını sürerken aracını devirmesi biçiminde gerçekleşmiş olup Kapsam dışı 10. HD E. 2003/4771 K. 2003/5264 T. 24.6.2003 İŞLETEN SIFATI

20- Kira sözleşmesinin fatura, ruhsat ve cari hesap hareketleri gibi yan delillerle desteklenip desteklenmediği işletenlik sıfatının kimde olduğu araştırılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme, Aynı kazada özel sağlık sigortası prim bedelleri de istenmiş, tedavi gideri ödenmiş mi, poliçe iptal edilmiş mi, yenisinin prim tutarı ne kadar araştır, doğrudan prim bedeline karar verme 17. HD E. 2013/1732 K. 2013/2886 T. 5.3.2013 21-Mülkiyeti Muhafaza kaydıyla satışta işleten malik değil alıcıdır. HGK E. 1998/19-468 K. 1998/529 T. 24.6.1998 22- Aracı haricen satan, alıcının resmi devri almaması üzerine aracın trafikten men isteyen davalının işleten değilim savunmasını araştır. 17. HD E. 2012/12515 K. 2013/8763 T. 10.6.2013 23- Galeriye haricen satış, devir için galeri yetkilisine vekalet verme, kaza, baştan itibaren sigorta poliçesi iptal edilse de, geçersiz satış, sigortacı üçüncü şahsılara karşı iptal savunmasında bulunamaz 17. HD E. 2011/7807 K. 2012/2461 T. 1.3.2012 24- Noterden uzun süreli kira sözleşmesi yapılıp teslim edilen aracın işleteni kiracıdır. 11. HD E. 2002/8524 K. 2003/780 T. 27.1.2003 25- İl özel idaresine ait ambulansı kullanan Sağlık Bakanlığı İşletendir 17. HD E. 2007/632 K. 2007/1459 T. 1.5.2007 26- Aracın bir yıl süreli kiralanıp teslim edilmesinde kiracı işleten olur. 17. HD E. 2011/7281 K. 2012/6368 T. 18.5.2012 27- İl Özel İdaresine ait aracı fiili kullanan Karayolları işletendir. Araçlar ticari olmadığından yasal faiz (Bu olayda TCK kendisi trafik sigortası yaptırmış)17. HD E. 2010/782 K. 2010/3433 T. 13.4.2010 İLLİYET BAĞININ KESİLMESİ 28-Üçüncü Şahıs tam kusurlu ise, işletenin sigortacısı sorumlu tutulamaz. HGK E. 2013/17-72 K. 2013/1558 T. 13.11.2013

29- Araç içindeki kişinin silahlı saldırıya uğramasında, hem illiyet bağının kesilmesi, hem KTK da sayılan hallerden olmaması nedeni ile sigortacı sorumlu değil YARGITAY 11. HD E. 2012/15523 K. 2013/13130 T. 24.6.20134 30- Depremde üst geçit düşmüş otobüs üst geçit ile arkasındaki kamyon arasında kalmış, işleten ve sigortacısı sorumlu 11. HD E. 2001/7708 K. 2002/103 T. 14.1.2002 ARTAN ZARARLARDA İLLİYET 31-Diyaliz hastasını taşıyan araca çarpıp diyaliz hastasının yaralanmasına ve sonrasında hastanın ölümü ile sonuçlanan olayda ATK İhtisas Dairesinden ölüm ile olay arasında illiyet bağının bulunup bulunmadığını araştır.( M.Kılıçoğlu S.280 4 HD.17.9.2013 E.2012/14669 K.2013/14423) POLİÇE DENETİMİ 32- Tutanağa kaydedilen poliçe ile dosyaya sunulan poliçelerin farklı olması durumunda geçerli poliçeyi araştır. 17. HD E. 2011/5786 K. 2011/6362 T. 20.6.2011 KAPSAM 33- KAZANÇ KAYIPLARI ZMMS kapsamında değil, zarar çoksa, zararı poliçe limiti ile mukayese et, limite göre indir. 17. HD E. 2010/12309 K. 2011/9966 T. 27.10.2011TEDAVİ SGK nın sorumlu olduğu tedavi giderleri dışındakilerden sigortacının sorumluluğu sürer, kaza döneminde taksi kullanılması tedavi kapsamında değil sayılırsa maddi tazminat kapsamında, kısmi davadan önce temerrüt yoksa, kısmi davada tamamı için temerrüt oluşur. 17. HD E. 2012/362 K. 2013/578 T. 24.1.201314 34- İMM Kalkan tamper, kopan tel, poliçe zararı telafi eder, kazanç ve üretim kaybını değil 17. HD E. 2010/9558 K. 2011/4819 T. 16.5.2011 35- Araç, yük taşıyan araca çarpar, ZMM ve İMM sadece kaza yapan araçtakilerin eşyalarını teminat altına alır. Çarptığını değil 11. HD E. 2007/8791 K. 2008/12112 T. 3.11.2008 36- LPG li araç park halinde iken, yanar, LPG patlar, araç hasarı ZMMS kapsamında değil 11. HD. E. 2005/13995 K. 2005/12763 T. 23.12.200526-

ZMMS kendi aracında oluşan zararı karşılamaz 11. HD E. 1998/5411 K. 1998/6768 T. 19.10.1998 37- Sürücü ve yardımcıları ZMMS kapsamında 11. HD E. 1995/2056 K. 1995/3648 T. 17.4.1995 38- Park halindeki aracın kayarak zarar vermesi, sigortacı sorumlu 11. HD E. 2005/2002 K. 2006/2134 T. 2.3.2006 39- İşletilme halinde olmayan aracın verdiği zararı ödeyen kaskocunun ZMM ye rücu hakkı olmasada İMM ye var 17. HD E. 2007/744 K. 2007/1566 T. 8.5.2007 42- ZMMS de yol KKTC ile sınırlanmış, Derince de kazadan sigortacı sorumlu değil 11. HD E. 2001/4859 K. 2001/7519 T. 8.10.200145 43- Otobüs koltuk sigortasından o aracın içinde olanlar yararlanır, karşı araç yararlanmaz 11. HD E. 2003/8992 K. 2004/3628 T. 6.4.2004 44- D sınıfı ehliyet sadece sürüş sırasında değil,yükü boşaltırken de lazım, pistonun kırılması, Kasko sigortasın ödeme yapmak zorunda değil 11. HD E. 2002/6845 K. 2002/10118 T. 7.11.2002 45- Özürlü aracı H grubu ehliyetle kullanılır, B grubu ile kazada kasko teminat dışı kalır 11. HD E. 2001/4999 K. 2001/7931 T. 15.10.2001 46- Tamirhaneye bırakılan, çalınan aracın hasarını ödeyen sigortacı (muhtemelen kasko) tamirhanenin ZMMS ne başvurabilir.(kararda sigorta şirketleri karıştırılmış ancak bu şekilde anlamak doğru gibi geldi) 17. HD E. 2008/1525 K. 2008/3492 T. 24.6.2008 47-2330 uyarınca ödenen nakdi tazminat aracın sigortacısından istenebilir 4. HD E. 2002/2106 K. 2002/3260 T. 20.3.2002 48-Dağdan düşen taş Trafik kazası-sigortacıya karşı teminat dışı kabul edilemez (M.Kılıçoğlu S 103 17 4.3.2013 E.2012/3830 K 2013/2679) KAPSAM TEMİNAT TÜRLERİ BAKIMINDAN 49 -Tedavi gideri ile bakıma muhtaçlık nedeni ile tazminat isteminde, bakıma muhtaçlıkta teminat kapsamında ret Bozma nedeni 17 HD E. 2012/7593 K. 2012/7977 T. 25.6.2012

50-Kaskonun rücusunda faturaya KDV ekle 17 HD E. 2007/2921 K. 2007/4145 T. 10.12.2007 51- ZMM-İMM maneviden sorumlu değildir. 11. HD E. 1997/8939K. 1998/141 T. 19.1.1998 (not:imm bakımından şartlar değişti, İMM den manevi alırken manevinin bölünmezliğini ihlal etme,fazlasını isteme sorunun oluşabilir) 52- Tedavi gideri, iş gücü kaybı isteminde, her bir istem ayrı teminata bağlı ayrı ayrı teminat söz konusu olmakla poliçeyi getirt, değerlendir. 11. HD E. 2007/3346 K. 2008/11134 T. 14.10.2008 TEDAVİ GİDERİ- ORAN BELİRLEME YÖNTEMİ 53- Trafik kazası, tedavi giderleri, geçici iş göremezlik ve manevi tazminat istemli davada tedavi giderleri artık SGK kapsamında, geçici iş göremezlik için sigortacının sorumluluğu sürer ancak özürlü raporu ile zarar hesabı olmaz, SSK Tüzüğüne göre Adli Tıp Kurumu veya Üniversitenin Adli Tıp Uzmanlarından alınan rapor aldır. 17. HD E. 2012/10043 K. 2013/9895T. 25.6.20136- TEDAVİ GİDERİ SGK SORUMLULUĞU 54- Tedavi giderlerinden SGK sorumludur. Zorunlu sigorta teminat tutarlarını aşan tedavi giderlerinin, zarara sebep olan veya hukuken sorumlu olanlar tarafından karşılanacağı, bu kişiler yönünden poliçe limitini aşan kısım yönünden sorumluğun devam edeceği de kabul edilmelidir (ELEŞTİRİ) 10 HD E. 2012/13331 K. 2013/7820 T. 15.4.2013 55- Sigorta şirketleri primleri SGK ya aktarmasalarda sorumlulukları sona erer, kurumun sorumluluğu başlamış, ödenmeyen primler alacağa dönüşmüştür. İşleten ve sürücülerin sorumlulukları sona erer HGK E. 2012/10-1156 K. 2013/339 T. 13.3.2013 EK TBK MD.76 GEÇİCİ ÖDEME Destekten yoksun kalma tazminat davasında TBK md.76 ya göre verilen geçici ödemenin adi takip yoluna başvuruya itirazda takip dayanağı İİK md.68/ 1 de sayılan belgelerden olduğundan itirazın iptaline karar verilmelidir. Y.12. HD. E. 2013/16428 K. 2013/25387 T. 4.7.2013 (Not.TTK md.1427/3 en kısa zamanda belirlenecek ekspertiz değerinin % 50 sini avans olara sigortacı öder kuralını davalarda ölçü olarak kullanabilir miyiz?)

DAVALILAR YEŞİL KART 56- Yabancı plakalı araç yeşil kart sigortası, Türkiye Motorlu Taşıtlar Bürosu 17. HD E. 2007/1665 K. 2007/3313 T. 30.10.2007 GÜVENCE HESABI 57- Kimliği bilinmeyen sürücünün verdiği zarardan Güvence Hesabı sorumlu 10. HD E. 2012/20645 K. 2013/12917 T. 10.6.2013 58- Kaza birden fazla işleten, araçlardan sigortasız olana güvence hesabı, sigortası olan ZMMS ile birlikte müteselsilen sorumlu 11. HD E. 2005/12919 K. 2006/13384 T. 18.12.2006 ESKİ UYGULAMA Artan poliçe limiti, zeyilname yaptırmayan işleten, güvence hesabı sorumlu 11. HD E. 2004/2126 K. 2004/11467 T. 25.11.2004 59-Aracın çalınma eyleminde işletenin kusurlu olup olmadığını araştırişleteni sorumlu tutamıyorsan güvence hesabını sorumlu tut.( M.Kılıçoğlu S 130 17 H 18.4.2013 E 2012/5547 K 2013/5699 60-Güvence hesabı ödediği tazminatı değil ödemesi gereken gerçek zararın miktarını ödediği miktar ile sınırlı olmak üzere isteyebilir.( M.Kılıçoğlu S 151 17 H 20.6.2013 E.2013/8738 K 2013/9400) 61-Güvence hesabı 30.6.2010 tarihinde ödeme yapmıştır. Bilirkişi 18.5.2011 göre hesap yapmıştır. Ödeme tarihindeki veriye göre hesap ve mukayese yap.( M.Kılıçoğlu S 154 17 H 16.5.2013 E.2013/6244 K 2013/7110) ( Benzer karar ibrada değerlendirmeyi ödeme tarihine göre yap S.166 da aynı daire 4.4.2013 E.2012/6219 K.2013/4960) 62-Sorumlulara karşı dava açıp başkaca alacağım kalmamış diye feragat eden güvence hesabından isteyemez.( M.Kılıçoğlu S.163 17 H. 2.7.2013 E 2013/6398 K.2013/10544) 63-Trafik kazası-güvence hesabının rucusu-güvence hesabının yaptığı ödemeyi sorumlu kusuru % 70 e düşen kadar indir.( M.Kılıçoğlu S.298 17 HD 13.5.2013 E.2012/991 K.2013/6889) 64- Motorlu Bisikletin sigorta zorunluluğu yok, Güvence hesabı sorumlu tutulamaz.17. HUKUK DAİRESİ E. 2012/12632 K. 2013/8968 T. 13.6.2013

SÜRÜCÜ ÖLÜMÜ 65- Devrilme şeklinde kaza ölen sürücü olan işletenin yakınları üçüncü kişi konumunda sayılır. Teminattan yararlanır. -5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 30. maddesinin 12. fıkrasında, "Uyuşmazlığa düşen taraflar arasında açık ve yazılı şekilde yapılması gereken sözleşme ile daha yüksek bir tutar belirlenmemişse hakemin verdiği kırk bin Türk Lirasına kadar olan kararlar her iki taraf için kesindir. Kırk bin Türk Lirasının üzerindeki kararlar için temyize gidilebilir" hükmü mevcuttur. Her ne kadar 6100 Sayılı H.M.K.nın 439. maddesinin 1. bendinde Hakem kararına karşı yalnızca iptal davası açılabileceğine dair düzenleme mevcutsa da sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümlenmesine yönelik olarak sigorta TAHKİM sistemi ile ilgili usûl ve esasları düzenleyen özel kanun niteliğindeki 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu'nun uygulama önceliği olduğu gözetildiğinde davalı vekilinin temyiz talebinin reddine karar verilmesi doğru görülmediğinden İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesince, Hakem Heyeti kararının temyiz edilemeyeceğine dair 29.3.2013 tarihli 2013/226-2013/150 Sayılı ek kararının ortadan kaldırılması gerekmiştir. 17. HD E. 2013/9824 K. 2013/9890 T. 24.6.2013 66-Sürücü ölümü Mirasçılık sonucu değiştirmez,sigortacı sorumlu 17. HD E. 2013/1134 K. 2013/2120 T. 21.2.2013 67-% 100 kusurlu sürücünün yaptığı kazada araç içindeki işleten ölür, yakınları yararlanır. HGK E. 2011/17-787 K. 2012/92 T. 22.2.2012 68-6/8 kusurlu sürücünün ölümü, sigortadan yararlanır HGK E.2011/17-142, K.2011/411, 15.6.2011 69-Trafik kazası ölen yolcu konumunda eş-davacı aracın sürücüsü işleten başka kişi sürücünün kusuru dışında işletme kusuru var ise tazminat. (M.Kılıçoğlu S.163 17 24.1.2012 E.2012/12949 K 2013/590) DAVACI SIFATI 70- İşleten ve sürücünün aynı kişi olduğu olayda araç içindeki oğlunun zararı için sigorta şirketinden velayet hükümlerine göre istemde bulunabilir 17. HD E. 2009/8449 K. 2010/2264 T. 15.3.2010 71- Malik olmayan sürücü dava açamaz. Davalı bakımından, sigortacının acentesine sigorta şirketi namına dava açılabilir. 11. HD E. 2002/5874 K. 2002/10562 T. 18.11.2002

72- Kaza icra dosyasında borçlular işleten ve sürücü, sürücünün ödemesi, işleten o ödeme benim adıma yapıldı diye sigorta şirketine ve sürücüye karşı dava açar, kabul BOZMA işleten adına bir ödeme olmadığından, sürücü kendi adına ödeme yaptığından ZMM sigortacı sorumlu değil 11. HD E. 2004/6602 K. 2005/3457 T. 11.4.2005 73- Haricen satılan aracın kazası, zararı ödeyen kayıtlı malikin, aracı satana rücusunda, aracı kullanmaması nedeni ile haricen alanın sorumlu tutulamayacağı 13. HD E. 2002/309 K. 2002/2764 T. 18.3.2002 FERDİ KAZA 74- Koltuk Ferdi Kaza Sigortası can sigortası, poliçe limiti ile sorumlu tut. 17. HD E. 2012/6992 K. 2012/7819 T. 14.6.2012 MÜTESELSİL SORUMLULUK 75- Müteselsil sorumluluğa dayanarak tek davalıya dava, kusur indirimi olmaz, sigortacı davalıyı poliçe limiti ile sorumlu tut. 17. HDE. 2011/9791 K. 2011/11785 T. 6.12.2011 MÜKERRER YARAR 76- Zararı sorumludan aldı, sonra gitti ZMM sigortacıdan aldı. Zarar veren, zarar gören sebepsiz zenginleşti benden aldığını geri versin, sigortanın rücu hakkı olmadığına göre, isteyebilir. 3. HD E. 1997/10562 K. 1997/11742 T. 9.12.1997 SİGORTANIN GEÇERLİLİĞİ 77- Riziko-kaza gerçekleştikten sonra yapılan sigorta mutlak geçersizdir. 11. HD E. 1999/2079 K. 1999/4046 T. 17.5.1999 78- Sigorta ettiren, noterde devreden işleten satıştan itibaren 15 gün içinde sigorta şirketine ihbar etmek zorunda, sigortacı ihbardan sonra dilerse 15 gün içinde sözleşmeyi feshedebilir. Bildirim yoksa ödemeyi yapan sigortacının akide rücu hakkı bulunmakta 17. HD E. 2010/2887 K. 2011/1755 T. 1.3.2011 SORUMLULUKTA SIRA 79- ZMM ve İMM birleşik poliçede, önce ZMM den sonra İMM den sorumluluk 17 HD E. 2008/2710 K. 2009/380 T. 2.2.2009

DAVA ŞARTI 80- Kasko sigortası rehinli araç sigortacıdan istem için rehin hakkı sahibinden muvafakat gereği 11. HD E. 2005/11957 K. 2007/3312 T. 22.2.2007 81-Eski TCK ceza davasından şahsi haklarını saklı tutmadan vazgeçen, artık tazminat isteyemez 11. HD E. 2005/2924 K. 2006/2596 T. 13.3.2006 (Benzer durum şimdi uzlaşmada var) BİLMEDEN ÖDEME SİGORTACININ SORUMLULUĞU SONA ERER 82- Sigorta şirketinin zarar görenlerden birine ödemesi, çoklu kazayı bilmiyorsa sorumluluktan kurtulacağı, bilme hususunun araştırılması HGK E. 2011/17-15 K. 2011/132 T. 13.4.2011 83-Sigortacı başka tazminat taleplerini bilmeksizin zarar görenin birine poliçe tutarının tamamını ödemiş ise diğer zarar görenlere karşı sorumluluktan kurtulur (M.Kılıçoğlu S 152 17 H 13.6.2013 E.2013/7433 K 2013/8927) YARGILAMA BİRİNİN DİĞERİ ADINA TEMYİZİ 84-Müteselsil sorumlulardan sigortacı temyiz etmese de, işleten davalı sigortacı yönünden de temyiz edebilirmiş 11. HD E. 2002/9707 K. 2003/2120 T. 10.3.2003 YARGILAMA DİĞER DAVALARIN ETKİSİ 85- Asıl davadaki kusur oranı ek davada bağlayıcı değiştirilemez 11. HD E. 1998/5506 K. 1998/7052 T. 26.10.1998 86- Ceza dosyasındaki kusur oranı uygun, hukuk davasına esas al 17 HD E. 2012/16122 K. 2013/17795 T. 17.12.2013 87- Zarar görenler tarafından açılan tazminat davasında aracın fiili işleten ve taşıyıcı olduğu kişinin sorumluluğuna davası, davalısı aynı olan güvence hesabının açtığı davada güçlü delil oluşturur. 17 HD E. 2013/2097 K. 2013/2672 T. 4.3.2013 88-Ambulans ile kaza-a.tıp Trafik İhtisas Dairesi raporu olayın oluşuna daha uygun hükme esas al (M.Kılıçoğlu S.277 4. H 26.3.2013 E.2012/7154 k.2013/5516)

KUSUR RAPORU ALINMASI 89-Çelişkili rapor Adli Tıp Kurumu ( 2009) ( 2010)İTÜ çelişkiyi Teknik Ü.veya Karayolları Gn. Md. Fen Heyeti gibi kurumlardan seçilecek bilirkişiye incelet. (M.Kılıçoğlu S 133 17 H 7.3.2013 E.2012/2673 K 2013/3060) Benzer karar S 134 17 2012/15672 K 201/752) YARGILAMA ÖDEME VE HUSUMET İTİRAZ OLARAK TEMYİZ NEDENİ 90- Davalı sigorta şirketi temyiz aşamasında aracın başka sigortaya kayıtlı olduğu ve ödeme belgesini sunmuş olmakla, husumete ilişkin temyizde sunulabilir. 11. HD E. 2003/14156 K. 2004/8514 T. 20.9.2004 BAŞVURUDA SIRA 91-ZMM yok İMM var ZMMS limitinden sonra İMM devreye girer 17. HD E. 2010/8901 K. 2010/10736 T. 9.12.2010 92-ZMM kapsamında kalan zarar İMM de davalı, İMM sigortacı hakkında ret ver 17. HD E. 2010/3199 K. 2010/5763 T. 21.6.2010 93-Ayrıca, davacıların yoksun kaldıkları toplam destek tazminatının da tek poliçe limitinin üzerinde olduğu sabittir. Motorlu araç işletenler sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar. Davacılar, toplam destek tazminatı tutarının tamamını araç işletenlerinden müteselsilen istemeleri mümkündür. İşletenlerin iç ilişkide kusura dayalı sorumlulukları ise kendi aralarında görülecek ayrı bir davada göz önünde tutulur. Ortada kusurlu iki işleten ve bu işletenlerin primlerini ödedikleri ve sorumluluklarının poliçe limiti ile ilgili olan kısmı için davalı sigortacıdan ayrı ayrı teminat aldıklarına göre zarar görenlerin her iki poliçe yerine sadece tek poliçe limiti kadar talepte bulunabileceğine ilişkin karar hukuka aykırıdır. 11. HD E. 2008/2563 K. 2009/6681 T. 1.6.2009 94-KTK Taşıma Sigortacısı önce limit sonrası ZMM sonrası İMM sigortacısı 11 HD 29.04.2013, 9483/8505 (Zekeriya Yılmaz sh.1265-66) 95-BİRLEŞİK SİGORTA-KASKOLAY Kasko sigortası içinde kaskoya ek+ferdi kaza-koltuk sigortası, İMM var, sürücü ölmüş, istem koltuk sigortası, dava ret, ölenin kusurlu olması ferdi kazadan yararlanmasına engel değil 11. HD E. 2007/3511 K. 2008/5199 T. 17.4.2008 (NOT Davada İMM de istense 17 kararlarına aykırı durum oluşabilirdi) 11. HD E.

2003/8895 K. 2004/3261 T. 29.3.2004 kararında ise ZMM+İMM sigortası tek poliçe oto paket poliçesi denmiş 96-Poliçenin limiti kazada ölen veya yaralanan kişi içindir. Ölümde her bir davacı için ayrı ayrı limit olmaz, ölenlerine tek limit olur 17. HD E. 2010/10092 K. 2011/5558 T. 31.5.2011 ÖDEMEDE SIRA 97- Kaza sonucu SGK tarafından açılan davada ödeme yapan Sigortacı, zarar gören tarafından açılan davada ödeme tutarı kadar zarar görene karşı sorumluluktan kurtulur. 17 HD E. 2013/1569 K. 2013/3224 T. 12.3.2013 98- Trafik iş kazasında poliçe limitini zarar görenlere ödeyen sigortacının SGK ya karşı sorumluluğu sona erer. 10 HD E. 2011/12460 K. 2012/18785 T. 15.10.2012 8 (NOT: Yeni olaylarda TTK md.1484/3 karşısında karar değişmeli) İSTEM TÜRÜ 99- Hasar bedeli EURO olmaz, Merkez Bankası Fiili Ödeme tarihindeki efektif satış kuru üzerinden belirlenecek TL tutarı 17. HD E. 2009/4357 K. 2010/5732 T. 21.6.2010 TAM KUSURA DAYANMA 100-500 TL istemli dava dilekçesinde davalı % 100 kusurludur denilmiş davalı % 50 kusurlu olmakla istemin yarısını reddet 11. HD E. 2003/8745K. 2004/3172 T. 29.3.2004 (MANEVİLERDE AYNI AKİBETE TABİ) FAİZ VE BAŞLANGICINA İLİŞKİN KARARLAR -TÜRÜ 101- Ticari araç olmayan aracın sigortacısı yasal faiz öder. 17. HD E. 2008/4511 K. 2009/1457 T. 16.3.2009 102- Özel otomobilde ölüm, sigortacı yasal faiz eder ticari ödemez 17. H D E. 2008/4511 K. 2009/1457 T. 16.3.2009 103-Kamyonetin ölüme neden olması, sigortası olmadığından güvence hesabı, faiz türü araç ticari avans faizi 17 HD E. 2010/96 K. 2010/9013 T. 28.10.2010

104-Ticari faiz yerine yasal faiz olarak verilen kararı ticari faiz olarak düzeltti.( M.Kılıçoğlu S.178 17 H. 8.4.2013 E.2012/7871 K 2013/5089) Sigortacı avans faizinden sorumlu İzmit katılımcı eklemesi 13.05.2013 E.2012/10723, K.2013/6910 Sinerji İçtihat Programında varmış) 17 HD nin 17.02.2014 tarih, E.2014/1865,K.2014/1929 sayılı dosyasında Bozma yok onama ama Onanan kararda avans faizine hükmedildiği belirtiliyor) 105-PROTOKOL FAİZİ Sigorta bedelini ödeyen sigorta şirketinin diğerine rücusunda (Kaskocu ZMMC ye) sigorta şirketlerinin kendi aralarında yaptıkları protokolde faiz 5 puan fazla o faize karar ver 17. HD E. 2010/10992 K. 2011/4213 T. 3.5.2011 BAŞLANGICI 106- Davanın ihbarı halinde ihbar+8 günün sonunda sigortacı faizden sorumlu hale gelir 11. HD E. 2005/5102 K. 2006/4985 T. 1.5.2006 107-Sigortacının faiz başlangıcı en geç ilk kısmi dava tarihidir. 11. HD E. 2007/2597 K. 2008/4122 T. 31.3.2008 108- Yolcu taşıma, iş ticari faiz ticari (avans), Sigorta dışında sorumlular yönünden,dava ve ıslah faiz başlangıcını etkilemez, faiz olaydan başlar(davalılar arasında sigorta yok) 11. HD E. 2004/8052 K. 2005/5861 T. 7.6.2005 109- İMM de faiz başlangıcına dair hüküm yok genel hükümler TTK ya göre ihbarla muaccel, ancak olay iş kazası, SSK gelir bağlamış ise peşin değeri indirmen gerekir 11. HD E. 2004/648 K. 2004/11752 T. 30.11.2004 110-2918 sayılı KTK.nun 99.maddesine göre, davacının, davalı sigorta şirketine davadan önce ihbarda bulunup bulunmadığının tesbiti ile, davadan önce ihbar var ise, anılan madde hükmünce belirlenecek temerrüt tarihinden yasal faize, ihbar yapılmadığı takdirde, dava tarihinden itibaren yasal faize hükmedilmesi gerekirken haksız fiil tarihinden, yasal faizden sorumlu tutulması doğru değil, bozma nedenidir 17 HD E. 2008/4237 K. 2009/1254 T. 9.3.2009 111-Güvence hesabı faiz başlangıcı başvuru tarihinden olur.( M.Kılıçoğlu S.177 17 HD 27.5.2013.E.2012/12064 K.2013/7861)

112-Dava dilekçesinde dava tarihinden ıslah dilekçesinde olay tarihinde faiz istenmekle ıslahla artırılan kısım için ıslah tarihinden faiz yürütülmesi doğru değildir.( M.Kılıçoğlu S.286 4 HD 13.6.2013 E.2012/12307 K.2013/11422) -FAİZSİZ ÖDEMENİN KABULÜ 113- Kısmi ödeme alan ancak ibraname vermeyen kişinin ödemenin ferisi faizi ilişkin hakkı düşse de kalan bakiye asıl ve faizi isteme hakkı sürer. 11. HD E. 2004/2793 K. 2004/11917 T. 6.12.2004 114- Temerrüt faizini istemek unutulmuş ise, asıl davanın varlığı faizin zamanaşımına uğramasına engel olmaz 11. HD E. 2004/4574 K. 2005/1251 T. 15.2.2005 İBRA ve İPTALİNE İLİŞKİN KARARLAR 115-Yaralanma, sigorta limitinin altında ödeme, sigorta şirketinin ibrasından itibaren 2 yıl geçmeden açılan davada ibra geçerli mi araştır 11. HD E. 2003/2275 K. 2003/8707 T. 2.10.2003 116-Sigorta şirketine verilen ibra, sorumluya başvuruyu engellemez, gereksiz bir yazımdır.11. HD E. 2001/10132 K. 2002/2467 T. 18.3.2002 117 - Olayda davadan önce sorumlulardan alınan tazminat, sorumlular ve sigorta aleyhine açılan dava söz konusu İBRA belgesinin İPTALİNİ açıkça veya ayrıca istenmesine gerek olmayıp, dava sırasında bu husus ileri sürülebileceği gibi, yapıldığı tarihten itibaren 2 yıl içinde hükümlerinin kabul edilmediğine ilişkin bir İRADE AÇIKLAMASI DA YETERLİDİR. İbranamenin iptali için zarar görene ( yetersizlik ), zarar verene de ( fahiş ) iddiası ile iptal hakkı tanınmış, iptal sebebi olarak objektif bir unsur olan bu yetersizliğin veya fahişliğin açıkça belli olması hali kabul edilmiştir. 118- Kasko sigortalı araç, zarar gören zarar verenin sigortacısını ibra etmiş, kasko sigortacısı yaptığı ödemeyi ZMMS den alamaz. 11. HD E. 2004/9302 K. 2005/5973 T. 9.6.2005 119-ÖDEME TARİHİNDEKİ VERİLER nazara alınarak hesaplanacak tazminat miktarının, davalı tarafından ödenen tazminat miktarına göre yeterli olup-olmadığı değerlendirilip, yeterli ise davalı sigorta aleyhine açılacak davanın reddine, yeterli değil ise, davalı sigortanın 57.500 TL poliçe limitinden ödemenin mahsubu ile kalan kısımdan sınırlı olarak sorumluluğuna

davadan önce yapılan ödemenin GÜNCELLEŞTİRME sonucu bulunan bedelden mahsup edilerek kalan kısmından sorumlu tutulması gerekirken 17 HD E. 2010/2794 K. 2011/6413 T. 20.6.2011 120- Sigorta ödemesine yasal faiz ekleyerek, zarardan indir 17. HD E. 2012/4021 K. 2013/3852 T. 19.3.2013 121- Trafik kazası-ibrada sigorta şirketinin kapsam dışı bırakılması-maddi ve manevi tazminat-davalılardan sigorta şirketi dışındakilerden feragatkısmi, sigorta şirketinin müteselsil sorumluluk indiriminden yararlanamayacağı ibra- ödeme makbuz niteliğinde tazminatı hesapla ödemeyi düş (M.Kılıçoğlu S.107 17 15.2.2013 E.2011/12900 K.2013/1695) RÜCUYA İLİŞKİN KARARLAR 122- Otobüs yolcu koltuk sigortasında ödeme yapan sigorta şirketi, il içi yetki belgesi olmadığı iddiası ile açılan davada il içi taşımaya yetki belgesi veriliyor ise nedenini de sor, sonra karar verir 11. HD E. 2010/4784 K. 2011/4246 T. 12.4.2011 123-Ölenin yakınlarının önce sorumlulara dava açması,tahsil etmeleri o davada, sigorta şirketine müzekkere, ilam gereği ödemeden sonra ayrıca sigorta şirketinin ödemesi, sigorta şirketinin mükerrer ödemeyi geri istemesi, zarardan sorumlular sigorta şirketinden izin almadan ödeme yaptıklarından rücu mümkün HGK E. 2012/17-1828 K. 2013/819 T. 12.6.2013 124-Geçiş önceliğine uymayan alkollü sürücünün % 75, diğer şahsın % 25 kusurlu olmasında ZMM Sigortacısı ölenin yakınlarına ödemesini rücu edemez. HGK E. 2011/17-182 K. 2011/294 T. 11.5.2011 125- Alkol nedeni ile açılacak sigortacının rücusunun davalısı sürücü değil kendi akidi olandır. 17. HD E. 2008/1220 K. 2008/2872 T. 29.5.2008 126- Ehliyetsiz sürücünün verdiği zararı ödeyen sigortacı rücu eder. HGK E. 2011/17-2 K. 2011/140 T. 13.4.2011 127- Yeterli belgeye sahip olmadan kullanım (G Sınıfı yokmuş) sigorta ettirene( finansal kiralama şirketine) rücu 11. HD E. 2000/10171K. 2001/1158 T. 12.2.2001 128- Ehliyetsiz ve alkollü sürücünün akidine sigortacının rücusu, ağır kusurlu ancak kazaya karışan diğer araçların kusurlarını araştır, diğerlerinin kusur payını düş 17. HD E. 2011/7681 K. 2012/6559 T. 22.5.2012

129- Olay yerinin sürücü tarafından terk edilmesi, tek başına sigortacının akidine rücusuna yetmez diğer hususların da ispatı gerekir 17. HD E. 2013/8213 K. 2013/9369 T. 18.6.2013 130- Kırmızı ışıkta geçmek tam kusur olsada ağır kusur değil, sigortacı rücu edemez 11. HD E. 2001/5330 K. 2001/8413 T. 30.10.200110-131-Taşıt giremez levhası olan kavşaktan yola giren, tam kusurlu da olsa, ağır kusur değil, sigortacı akide rücu edemez 17 HD E. 2010/774 K. 2010/5626T. 17.6.2010 132- U dönüşü yasak yolda dönüş,şerit ihlali, tam kusur ancak rücuya yeter ağır kusur değil 11. HD E. 2003/11975 K. 2003/11020 T. 17.11.2003 133- Ödeme yapan sigortacı, aracın çalındığını ve teminat dışında kaldığı iddiası ile zarar gören 3.şahıslara rücu edemez. Sorumluluğu daraltan kaldıran haller geçersiz 17. HD E. 2010/9471 K. 2011/3592 T. 18.4.2011 134- Sigortacının rücusunda ödenmesi gereken tazminat tutarını hesaplattır (aktüer), ödenen rakamdan az ise bunun üzerinden rücu 17 HD E. 2010/3018 K. 2010/5521 T. 15.6.2010 135- Sigortadan sonra aracın fiili işleteninin değişmesi durumunda, sigortalı ile işletenin farklı olduğu, işletenin değişmesi ve sigorta şirketine gerekli ihbarın yapılmaması nedeniyle poliçenin münfesih olduğu savunulduğuna göre, kazanın oluş şeklide dikkate alınmak suretiyle, işletenin değişip, değişmediğinin belirlenmesi, değiştiğinin saptanması halinde sigortacının sorumluluğunun devam edip etmediğinin 2918 sayılı Kanun'un 94.ve poliçe genel şartlarının 9.maddesi kapsamında değerlendirilip, karar yerinde tartışılması gerekirken 11. HD. E. 2002/6178 K. 2002/10794 T. 25.11.2002 136-Motorlu aracın devri eski işleten tarafından yapılan trafik sigortacısına durumun bildirilmemesi-devirden sonraki kaza-sigorta şirketinin ödeme yapması-sonraki aracı devir alan işletene rücusunda devir alanın ve sigortacının sigorta sözleşmesini devam ettireceği iddia olunmadığından devr alan işletene sigortacı rucu edemez.( M.Kılıçoğlu S 90 17 H 4.,3.2013 E.2012/11994 K 2013/2681) ZAMANAŞIMINA İLİŞKİN KARARLAR

137- Sigortacı uzamış ceza zamanaşımından sorumludur. 11. HD E. 2003/13227 K. 2004/7147 T. 28.6.2004 138- Kendi ölümüne neden olan sürücünün destekleri tarafından sigortacıya karşı açılan dava ceza zamanaşımı uygulanmaz, 2 yıl uygulanır. 17. HD E. 2013/5303 K. 2013/9202 T. 17.6.2013 139-Ceza zamanaşımı yaralanmada 5 yıl, gelişen durumun varlığı ispatlanmadığına göre dava tarihi itibari ile süre geçti def i yerinde 17. HD E. 2012/7710 K. 2013/4600 T. 1.4.2013 Yaralama yeni TCK döneminde md.89/1 ceza ZA 8 yıldır 4. HD E. 2011/1114 K. 2011/2233 T. 3.3.2011 140- Tek kişi ölümü, kısmi dava ıslah tarihinde 5 yıl ceza ZA nın bitmiş olması, 4 HD ZA def i yerinde değil, asıl dava sürdükçe ıslah edilebilir, HGK def i yerinde E. 2012/4-824 K. 2013/305 T. 6.3.2013 (Not 4 uygulamasını sürdürüyor) 141-1 Kişinin yaralanmasında ceza zamanaşımı 5 yıldır. Müteselsil sorumlular arasında ayırım yapılmaz. 17.HD. E. 2009/6982 K. 2009/5833 T. 29.9.2009 142-2 yaralı 2 ölü ZA 10 yıldır 17. HD E. 2011/4815 K. 2012/4625 T. 12.4.2012 6 ölü, çok sayıda yaralı Ceza ZA 10 yıl 11. HD E. 2010/3099 K. 2011/2098 T. 2.3.2011 143- BAĞ-KUR tarafından açılan rücu 10 yıla tabi 10. HD E. 2010/5812 K. 2011/14590 T. 25.10.2011 144- SSK iş kazası geliri bağlanması, kurum ceza davalarına müdahil olamadığından ceza zamanaşımı uygulanmaz,,sigortacı ile zarar gören arasında bir hukuki ilişki yok, onlar bakımından trafik iş kazası rücusunda 2-10 yıl uygulanır 10. HD E. 2011/2821 K. 2011/6084 T. 26.4.2011 145- Manevi tazminat isteklerinde de süre Ceza ZA ya göre 17. HD E. 2009/6982 K. 2009/5833 T. 29.9.2009 146- Ölümlü kazada tazminat ödeyenlerin birbirine rücusu 2 yıl, ceza ZA olmaz 17. HD E. 2008/4870 K. 2009/1039 T. 3.3.2009 147- Yolcu taşıma sözleşmesinde ölüm ve yaralanmada ZA 10 yıl 11. HD E. 2001/10959 K.

148- Otobüs koltuk sigortasında da ceza ZA uygulanır 11. HD E. 2004/12015K. 2005/9632 T. 12.10.2005 149- Hatır taşıması 10 yıllık zamanaşımına tabi 11. HD E. 2001/3468 K. 2001/5708 T. 25.6.2001 150-Sigortacının ödeme zorunluluğu 8 gün olmakla,zamanaşımı da bu tarihten başlatılmalı 11 HD. 28.6.2004, 13227/7147 (Zekeriya Yılmaz sh.1159) 151- Yeni TCK döneminde kaza ve ölümde 15 yıllık ceza zaman aşımı uygulanır. Yaralanmada 8 yıldır (M.Kılıçoğlu S.168-169 17 H. 17.6.2014 E.2013/5303 K.2013/9202),eski ceza kanunu döneminde 2 kişi ölüm 10 yıl,2 kişiden biri sürücü de olsa (Sayfa 173 13.5.2013 2012/9582 K.2013/6930,Ceza davasına müdahil olan şahsi hakları saklı tutulduğundan kararın kesinleşme tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde ıslah edebilir. (S.174 17 H.2.4.2013 E.2013/1929 )K.2013/4662 152-Ceza zamanaşımında işleten sürücü diğer sorumlu ayrımı yapılmaz.( M.Kılıçoğlu S.171 17.H.28.5.2013 E.20/13/49787 K 2013 7917) ZAMANAŞIMIN KESİLMESİ 153- Açılmamış sayılmasına karar verilen dava ZA yı kesmez 11. HD E. 2008/9285 K. 2008/12277 T. 4.11.2008 153- İKRARLA Davalı sigorta cevap dilekçesi ekinde sunduğu ibra belgelerinin imzası halinde ödeme yapacağını beyan etmekle ikrar ZA yı keser 11. HD E. 2004/2411 K. 2004/11647 T. 29.11.2004 154- Sigortacının KİSMİ ÖDEME yapması, ZA yı keser, ancak 2 yıl için kesilen ZA dan sonraki sürede yeniden ZA defi varsa sonraki işlem için inceleme 11. HD E. 2004/46 K. 2004/9224 T. 4.10.2004 155- İCRA TAKİBİ ile ZA kesilir 17. HD E. 2004/4119 K. 2004/6248 T. 17.5.2004 156-Müteselsil sorumlulardan ZA savunmasında bulunmayan, bulunanın savunmasından yararlanamaz 17. HD E. 2004/8986 K. 2004/10988 T. 18.10.2004 157-Dava sürerken zamanaşımı süresi geçtikten sonra yapılan ıslah bu nedenle ret (M.Kılıçoğlu S.291 HGK 6.3.2013 E.20124-824 K.2013/305)

Kişisel notumuz : 4.Hukuk bu karara rağmen dava sürerken yapılan ıslahları halen zamanaşımı geçmiş olarak görmüyor.) S:312 4 HD 3.4.2013 E.2012/7231 K.2013/6145) Eski uygulamasını sürdürüyor YETKİYE İLİŞKİN KARARLAR (EK KARARLAR) -DAVACININ İKAMETGAHI MAHKEMESİNİN YETKİSİ Haksız fiilden zarar gören davacı kendi ikametgahı mahkemesinde dava açabilir.(hmk md.16) Y.17. HD E. 2014/1172 K. 2014/1719 T. 13.2.2014 Aynı yönde (Haksız Fiil) Y. 4. HD E. 2013/12813 K. 2013/14288 T. 16.9.2013 Aynı yönde (İş Kazası) Y.21. HD E. 2013/2571 K. 2013/3460 T. 27.2.2013 Aynı yönde (ecrimisil) Y.3. H.D E. 2012/17059 K. 2012/22038 T. 18.10.2012 - SİGORTA ETTİRENİN İKAMETGAHI MAHKEMESİ Can Sigortasında sigorta ettirenin mahkemesi olan Bafra yetkilidir. Y.11. HD E. 2013/8205 K. 2013/13050T. 21.6.2013 158-Birden fazla davalıya karşı açılan davada yetkili mahkeme kaza mahalli 17 HD E. 2012/601 K. 2013/3250 T. 12.3.2013 159-Davacılar Kırşehir de kaza Çorum da, sigortacı İstanbul da, davalı yetki itirazında bulunmuş yetkili mahkeme İstanbul, (Dosya sorgu sisteminden Adana mahkemesinde,karardan anlaşılmıyor) 17. HD E. 2013/10007, K. 2013/9891T. 24.6.2013 160-Sigortacının Bölgesinin bulunduğu yerde açılan davaya yetki itirazı süresinde ise, yetkisizlik kararı ver 17. HD E. 2013/3233 K. 2013/3327 T. 14.3.2013 (Aksi yönde önceki kararları da var) 161- Kasko rücu icra takibine itirazın iptali, davalı,borçlunun yetki itirazı yokken mahkeme resen yetkisizlik kararı veremez 17. HD E. 2010/8913 K. 2011/2626 T. 23.3.2011

162- TTK uyarınca rücu hakkını kullanan sigortacı, davalılardan birinin ikametgahı veya ortak yetkili yerde dava açabilir 17. HD E. 2009/7590K. 2010/810 T. 5.2.2010 163-ZMM nin açtığı rucu davasının yetkisi KTK ya göre değil HUMK ya göre, yetki seçimi davalıya geçmiştir. 11. HD E. 2005/10968 K. 2006/11394 T. 9.11.2006 164- poliçenin düzenlendiği yer mahkemesi yetkili 11. HD E. 2005/5162 K. 2006/5223 T. 4.5.2006 165- Taşıma sözleşmesinde koltuk sigortasının yapıldığı yerde KTK ya göre yetkili 11. HD E. 2003/7798 K. 2004/2238 T. 8.3.2004 166- Kazanın meydana geldiği yer dışında açılan ve davalılardan birinin ikametgahı olmayan yere yetki itirazı kabul edilmelidir. 4. HD E. 2001/1994 K. 2001/5661 T. 29.5.2001 167- Tüm davalıların ikametgahlarının bulunduğu yer olan Isparta da açılan davaya davalılar kaza mahallinin ortak yetkili yer olduğu itirazında bulununca itirazları korunmaz. 4. HD E. 1997/3974 K. 1997/7625 T. 8.7.1997 168--HMK md.16 (HUMKmd.21) zarar görenin ikametgahı mahkemesi de yetkili (Zekeriya Yılmaz sh.1185) GÖREVLİ MAHKEME 169-ZMM nedeni ile sigortacıya karşı açılan dava Ticaret Mahkemesi görevinde ve TTK 1483 te sayılan hususlardan 17 HD 04.07.2013 8520/10669 (Zekeriya Yılmaz sh.1279) 170-Trafik kazası davalı sigorta şirketi görevli mahkeme Ticaret (M.Kılıçoğlu S.295 17.HD.20.9.2013 E.2013/13024 K.2013/12573 YAKININ MANEVİSİ 171- Otobüs kazasında küçük çocukları % 3,3 oranında malül kalan ana babaya manevi gerekir 11. HD E. 2012/5208 K. 2012/7296 T. 8.5.2012 (DİĞER MANEVİLERİ ÖRNEKLE) MANEVİ BÖLÜNMEZMİŞ 172-2330 kanun kapsamsında yapılan ödeme maddi ve manevi zarardan düşülür.manevi tazminat alınmıştır.bölünmezlik ilkesi gereği manevi sona erer (M.Kılıçoğlu S.278 4 H 13.6.2012 E.2012/11863 K.2013/11376)

USULİ KAZANILMIŞ HAK 174-Trafik kazası 1.600 TL.yapılan tazminat davalı yararına bozma-bozma sonrası emsal 3.500 TL bozma davalılar yararına olmakla yapılacak hesaplama 1.600 TL.den olacak ve sigorta ödemeleri bu rakamdan indirilecek,usuli kazanılmış hak (M.Kılıçoğlu S.297 17 HD 13.6.2013 E.2013/7057 K.2013/8994) (iş yargısını örnekle) SONA ERME 175- Noter satışının bildirilmemesi halinde, sigortacı sorumlu, ödemeyi yapmış ise artık davada sorumluluğundan söz edilemez 17. HD E. 2011/7919 K. 2012/6804 T. 25.5.2012 176- Davalılardan sigorta şirketine feragatın davalıların durumunu ağırlaştırıp ağırlaştırmadığını tartış (M.Kılıçoğlu S.167 17 12.2.2013 E,2012/13487 K.2013/1434 ORAN BELİRLEME YÖNTEMİ 177- Üniversiteden alınan özürlü raporu ile tazminat hesaplanmaz Adli Tıp Kurumundan SGK verilerine göre rapor al 17. HD E. 2009/3444 K. 2009/5803 T. 29.9.2009 (KAVRAMLAR KARIŞIYOR,altta tekrar edildi) 178-Gögüs kafesi zarar gören kişi ferdi kaza sigortası teminat limitinin % 10 unu alır. 11. HD E. 2010/8267 K. 2012/11567 T. 2.7.2012 (KENDİ TABLOSU VAR) EK KARARLAR -Trafik kazasından maluliyet oranı (doğrusu meslekte kazanma gücü kaybı oranı) SSK Sağlık İşlemleri Tüzüğü ne göre (yenisi çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı işlemleri hakkındaki yönetmelik) Adli Tıp İhtisas dairesince belirlenmelidir. (Y.17 HD.E.2010/4361, K.2011/2017 T.08.03.2011 İstanbul Barosu Dergisi Mayıs Haziran 2014 sh 668, Özürlü raporuna göre verilen karar aynı gerekçeler ile bozulmuştur (Aynı dergi sh.666 Y.17 H. E.2009/3444, K.2009/5803 T. 29.09.2009 HESAP YÖNTEMİ YAŞAM TABLOLARI

179- Sigorta Tahkiminde Hazine Müsteşarlığının 2010/4 sayılı genelgesine göre hesap yapılan tahkim heyeti karar olmaz. PMF ye göre hesap yapan avukat raporunu esas al, 17. HD E. 2011/11066 K. 2012/10762 T. 9.10.20122-180- SGK Rucuan alacakta Türkiye Hayat tablosu TRH 2010 uygula meslekte kazanma gücü kaybı oranı % 60 altında kalanlara pasif dönem hesabı yapma.( M.Kılıçoğlu S.,250 10.H.27.9.2013 E.2012/10570 K.2013/17631) 181- BAKIM SÜRESİ % 40 özürlü çocuğun ne zamana kadar babadan destek göreceğini, Adli Tıp Şube Müdürlüğünden araştır.( M.Kılıçoğlu S 73 17 HD 04.04. E.2013 2012/6503 K.2013/4835 BİLİNMEYEN DÖNEM ARTIRIM İNDİRİM 182-Sigorta şirketlerinin teknik faiz adı altında %2-3 oranında ayrıca indirim yapamayacaklarına dair (M.Kılıçoğlu S.86-75 17 H 2.4.2013 E.2012/15049 K 2013/4637 ve aynı Dairesinin 16.02.2013 E.2012/12686 K 2013/8761 ayrıca bu kararda PMF kullanılır CSO kullanılmaz açıklaması var) 183-10 HD YÖNTEMİ % 5 ARTIR-İNDİR-TRH-2010 KULLAN PMF DEĞİL HESABA ESAS KAZANÇ 184- İnşaat işçisi olan davacının geliri doğrudan asgari ücretin 2 katı olarak alınamaz, meslek kuruluşlarından, SGK dan ve diğer delilleri araştır 17. HD. 2011/3106 K. 2011/4921 T. 17.5.2011 185-Murisin yetiştiği aile ortamı yüksek tahsil yapmaya yönlendirecek şart ve imkanlara sahip olması sebebiyle murisin yüksek öğrenim yapma ihtimalinin olağan hayat koşullarında mümkün olmasına göre asgari ücretin üzerinde tazminata esas gelirin belirlenerek maddi tazminatın hesap edilmesi ve bu hesap sonucu bulunacak tazminattan davalıların sorumlu olacakları dikkate alınması gerekirken yazılı şekilde asgari ücret üzerinden hesap edilmesi de doğru görülmemiş 11. HD E. 2009/13245 K. 2011/2183 T. 3.3.201176-186-Hayvanlardan elde edilen gelir desteğin kazancı sayılarak yapılan hesaplamadaki karar yerine birinin çalışması halinde İKAME KİŞİye ödenecek olan tutar olmalıdır. E. 2005/13878 K. 2007/785 T. 25.1.2007

187-9-10 yaşlarında olduğu ve iki yıllık öğrenim durumunu gösteren belgelerden başarılı bir öğrenci olduğu anlaşılmaktadır. Ne var ki, bu bulgular, özellikle davacının yaşı, sosyal ve ekonomik durumu dikkate alındığında, mutlak yükseköğrenim göreceğinin kabulü için yeterli sayılmamalıdır. O halde, mahkemece, davacı Fatih'in, askerlik dönemi de dikkate alınarak, 18 yaşından itibaren, asgari ücret düzeyinde gelir elde edeceğinin kabulü ile belirlenecek tazminat tutarına hükmedilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme ile 25 yaşından sonra, asgari ücretin 2,5 katı tutarında gelir elde edeceğinin kabulü 17. HD E. 2010/5213 K. 2010/8521 T. 19.10.2010 188-Sigorta şirketine asgari ücretten sunulan bordro davada emsal ücrete dayanılması- işyerinden geriye doğru ücret bordrolarını iste (M.Kılıçoğlu S 84-85 17 H.17.4.2013 E.2012/5834 K.2013/4965) 189-Ölen belediye başkanlığının başkanlık süresinden sonra eski mesleğindeki kazancına göre zarar hesabı (M.Kılıçoğlu S 88 17 H 2.4.2013 E 2012/7138 K.2013/4628) 190-Fayans ustası asgari ücretin 3.47 katından tam yıl hesap-meslek odasından hava koşulları mevsim şartları 1 yılda kaça çalışabilir ortalama aylık gelirini araştır.( M.Kılıçoğlu S.129 17 H 6.5.2013 E 2013/857 K 2013/6411) 191- Trafik kazasında ölen çiftçi ise desteğin kişisel katkısını belirleyerek hesap yap (M.Kılıçoğlu S.280 4 HD 19.9.2013E.2012/15213 K.2013/14590 ) 192-Ölen desteğin marangoz olan babasına zaman zaman yardım etmesi-yazın iki ay tekne tamirinde çalışması-ayrıca olay öncesi balık -kuş satılan bir işyerinde çalışması- ölenin düzenli ve sürekli bir gelirinden bahsedilemez- Asgari ücretin 2.35 katı ücret bildiren mobilya işçisi oda emsaline değil geliri asgari ücret düzeyinde kabul et(m.kılıçoğlu S.284 4 HD.24.1.2013 E.2011/14980 K.b2013/833) DESTEK VE PAYLARI 193-Destek zararı tereke ilişkisinden bağımsızdır. Tereke nazara alınmaz (M.Kılıçoğlu 67 17.HD 06.05.2013 2012.14008.2013.6367) 194-Tek davacının destek payı ¼ kabul edilmez.(m.kılıçoğlu S 17 H.06.06.2013 E.2012/12843 K.2013/8498),

195-Destek payı ölene 30 eşe 70 olmaz. Pasif dönemin en asgari ücret düzeyinde bir gelirden hesaplanması gerekir.( M.Kılıçoğlu S.92 17 H 12.2.2013 E.2012/715 K.2013/1423) GENEL İŞLEYİŞ 2+2+1 VEYA % 70 ÜZERİNDEN DAĞITIM DESTEK İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ 196-Destek olunanın başkası ile fiilen yaşamaya başlamasını araştır.(m.kılıçoğlu S 80 17 H.20.05.2013 E.2012/9607 K.2013/7326) 197- Sağ kalan eşin evlenmesi sona erdirir. İNDİRİMİ MÜMKÜN OLMAYAN YARARLAR 198- Otobüsün zorunlu koltuk sigortasından yapılan ödemeler zarardan ve ZMM teminatından indirilemez. 11. HD E. 2008/8521K. 2009/12939 T. 14.12.2009 199-Polis memuru- trafik kazası ölüm-emekli Sandığı geliri indirilmez (M.Kılıçoğlu S.278 4 HD 24.9.2013 E.2012?15620 K.2013/ 14823) ÖLENİN BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRI DAVRANMASI- İNDİRİM 200- İşleten sürücü ölen, araç iller arası yolculuğa çıkar, iller arası gideceğini sigortacısına bildirmez, beyan yükümlülüğü primin artma nedenidir. Ölenin mirasçıları koltuk sigortasından ödeme isterler, yeni bir davaya neden olmadan sigortacının artan sorumluluğu doğduğundan, ilave prim isteme hakkı var ödenen ile alınması gereken prim oranından davacıların ödemelerini azaltarak öde 11. HD E. 2008/8311 K. 2009/12824 T. 14.12.2009 DENKLEŞTİRME HURDA DEĞERİ 201 Hasar hesabı, araçta kıymet artışı varsa,ayrıca hurdanın değeri varsa hasardan indir 17 HD E. 2010/231 K. 2010/4544 T. 13.5.2010 HATIR İNDİRİMİ 202- Hatır taşımasından sigortacı sorumlu 4. HD E. 1998/6706 K. 1998/9041 T. 18.11.1998 (aksi yöndeki karar 19. HD E. 1995/6607 K. 1995/7284 T. 21.9.1995 ve HGK E. 1994/11-689 K. 1995/274 T. 5.4.1995 )

203-Hatır taşıması -2 araç çarpışması- hatır taşıyıcısın kusuruna karşılık gelen tazminattan BK 43 indirimi yap kalanı diğer davalının kusuruna karşı gelen kısmı ile topla (M.Kılıçoğlu S.282 4 HD 6.2.2013 E.2013/139 E.2013/1742 Karar) 204- Sürücünün kız kaçırmak istemesi, yardım için gelen arkadaşının kazada ölümü hatır taşıması değil 17. HD E. 2011/1460 K. 2012/1534 T. 14.2.2012 205- Eşler arası taşıma, eşin kazada zararı, hatır taşıması değildir,indirim uygulanmaz. HGK 14.03.2012, 4/824-134 (Zekeriya Yılmaz sh.133) İNDİRİMLER SGK ÖDEMELERİ- 206-Trafik kazasında ölüm, SGK ölüm aylığı kast unsuru yok SGK rücu ödemez. 10. HD E. 2011/14484 K. 2012/25894 T. 17.12.2012 207- Kuruma (SGK) ve hap sahiplerine yapılan ödemeleri araştır. Limitten indir. 10. HD. E. 2010/4212 K. 2011/12427 T. 26.9.2011 208- İş kazası gelirlerini indir. 4. HD E. 1997/4871 K. 1997/6503 T. 12.6.1997 209-Bağ-Kur aylıklarını indir.( M.Kılıçoğlu S 82 17 H 29.4.2013 E 2012/8424 K 2013/5835) 210- Trafik kazası-ölüm-bağlanan Bağ-Kur aylığını peşin değerini mahsup et faiz ekleyerek mahsup edemezsin (M.Kılıçoğlu S 142 17 H 17.9.2013 K.2013/13653) MÜTERAFİK KUSUR 211 -Ehliyetsiz çocuğun kullandığı motosiklete binen müterafik kusurlukask takmamasının müterafik kusuru oluşturup oluşturmadığını araştır (M.Kılıçoğlu S 123 17 H 21.5.2013 E.2012/10275 K 2013/7514) 212-Ölüm-destek zararı-pasif dönemde eş payı ayrılmadan bulunan rakamdan kusur indirimi yapılarak verilen karar bozulmalı (M.Kılıçoğlu S.275 4 H.31.1.2013 E.2012/2090 K.2013/1409) VEKALET ÜCRETİ

213- ZMM fazlası zarardan sorumlu İMM sigortacısına davanın ihbarı ile muacceliyet başlar, yargılama giderleri ve vekalet ücretinde limite bakılmaz, limit üzerine ilave 11. HD E. 2003/1344 K. 2003/7048 T. 30.6.2003 214- Doğrudan sigortacıya karşı açılan dava, dava içinde ödeme, konusuz kalma nedeni ile ret davalı yargılama giderlerinden sorumlu 17. HD E. 2010/2850 K. 2010/5982 T. 28.6.2010 aynı yönde 19. HD E. 2002/110 K. 2002/774 T. 4.2.2002 215- Önceki maddi tazminat talebinin ıslahla azaltılması, ret vekalet ücreti, yargılama gideri olmaz, daraltılıp hüküm altına alınan tutar esas alınır. 17. HD E. 2008/1307 K. 2008/2292 T. 2.5.2008 216- Birleştirilen davaları ayrı ayrı karara bağla buna göre vekalet ücreti takdir et 11. HD E. 2007/3511 K. 2008/5199 T. 17.4.2008 217- Tazminatın poliçe limitini geçmesi halinde davalılardan sigorta için limit kadar kabul oranında masraf ve vekalet ücretinden sorumluluk 17 HD E. 2010/10661 K. 2010/11880 T. 16.12.2010 218-Kaza sigorta şirketine dava-yargılama sırasında ödeme-ödemeyi kabul gibi değerlendir Davacı yararına Yargılama giderine hükmet.( M.Kılıçoğlu S. 311 4 HD 12.2.2013 E.2012/3791 K.2013/2332) KISA KARAR GEREKÇELİ KARAR ÇELİŞKİSİ 219- Kısa kararda yer almayan cenaze giderlerine gerekçeli kararda yer verilmesi Bozma nedeni 11 HD E. 2003/2229 K. 2003/8526 T. 29.9.2003 MADDİ HATA TEMYİZ VE DÜZELTME NEDENİ 220- Bilindiği üzere usul kuralları ( görev konusu, hak düşürücü süre, kesin hüküm itirazı, harç ve maddi hata )kamu düzeni ile doğrudan bağlantılı olup, taraflar yararına usulü kazanılmış hak oluşturmamaktadır. Sürücü ölümü, onama gerekçesi yazılıp sonuca bozma yazılmış, maddi hata düzeltilir. HGK E. 2011/17-34 K. 2011/216 T. 20.4.2011 TARAF SIFATININ BİRLEŞMESİ 221- İki tramvay aracının çarpışmasında işleten aynı kişi olduğundan hasar için alacaklı ve borçlu sıfatları birleştiğinden sigortacıdan bu sıfatla talepte bulunamaz. 17. HD E. 2009/10702 K. 2010/4034 T. 29.4.2010

222- Avukattan hasar bilirkişisi olmaz 17. HD E. 2010/11753 K. 2011/5232T. 24.5.2011 223- Trafik kazası sigorta şirketi destek tazminatını bankaya ödemiş, miras kapsamında değilmiş ama bankanın veraset ilamına göre ödemesi gerekirmiş, ödenmeyince sigortacı hasım olmazmış 11. HD E. 2003/7439 K. 2004/2102 T. 4.3.2004 (destek zararı için kabul edilemez karar) TAZMİNATIN SINIRLANMASI DÜŞÜNCESİ YÖNTEMLER ÇOK KAZANÇLI OLANLARA KATKISI KADAR ÖRNEKLER AZİL VEYA VEKİL DIŞI ANLAŞMA HALİNDE VEKALET ÜCRETLERİ TAKAS MAHSUP-HACİZ-VEKALET ÜCRETİ ALACAĞI KARŞILIKLI KAZALARDA BAKIM GÜCÜ ÇOCUKLAR İÇİN TAZMİNATTAN ÖNERİ YÖNTEM BİLET KESENLER TAŞIMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFI KEMER TAKMAMA, KOLTUK DEĞİŞİMİ YOLCU KUSURU SAYILABİLİR BOŞANAN EŞLERİN DESTEK ZARARI 1- Nafaka ölçüsünde destek zararı 2- Boşanıp birlikte yaşayanları birbirine destek olmaları EVLİ METRESLİLERE TAZMİNAT (17) EVLENME ŞANSI Y-17 Olay tarihindeki, 4 ve 21 Hesap tarihindeki yaşına göre belirleme EHLİYETİ GEÇİCİ OLARAK GERİ ALINANLAR İLE KURS BELGESİNİ SÜRÜCÜ BELGEİSNE DÖNÜŞTÜRMEYENLER FAİZE FAİZ EKLENMESİ