İÇİNDEKİLER GİRİŞ...1 I. KONUNUN ÖNEMİ...1 II. KONUNUN SEÇİLİŞ AMACI...2 III. KONU SINIRLANDIRMASI VE İNCELEME PLANI...8

Transkript

1 XIV İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII ÖZET...XI ABSTRACT...XII İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR...XXIII GİRİŞ...1 I. KONUNUN ÖNEMİ...1 II. KONUNUN SEÇİLİŞ AMACI...2 III. KONU SINIRLANDIRMASI VE İNCELEME PLANI...8 BİRİNCİ BÖLÜM 1. GARANTİ FONU ZORUNLU SİGORTA VE GÜVENCE HESABI DÜZENLEMESİ I. GARANTİ FONU DÜZENLEMESİ...11 II. A. Mülga 6085 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu...11 B Sayılı Karayolları Trafik Kanunu...13 C. Garanti Fonu Yönetmeliği...14 ZORUNLU SİGORTA VE GÜVENCE HESABI DÜZENLEMESİ...15 A. Zorunlu Sigorta Düzenlemesi Zorunlu Sigorta Düzenlemesine Genel Bakış...15 a. Kavram...16 b. Zorunlu Sigortaların Kabulünde Amaç ve İşleyiş Karayolları Trafik Kanununda Zorunlu Sigorta Mülga Sigorta Murakabe Kanununda Zorunlu Sigorta Karayolu Taşıma Kanununun Mülga Hükümlerinde Zorunlu Sigorta Sayılı Sigortacılık Kanununda Zorunlu Sigorta...25

2 XV Sayılı Türk Ticaret Kanununda Zorunlu Sigorta Zorunlu Hale Gelmesinde Kamu Yararı Bulunan Sigortalar...28 B. Güvence Hesabı Düzenlemesi Sayılı Sigortacılık Kanununda Güvence Hesabı Güvence Hesabı Yönetmeliği Sigorta Genel Şartları...32 İKİNCİ BÖLÜM 2. GÜVENCE HESABINA BAŞVURU ŞARTLARI VE SORUMLULUK HALLERİ I. GÜVENCE HESABINA BAŞVURU ŞARTLARI...35 II. A. Başvuru Şartları...35 B. Güvence Hesabına Başvurulabilecek Haller Sigortalının Tespit Edilememesi Zorunlu Sigortanın Bulunmaması Zorunlu Sigorta Teminat Limitleri ile Sigorta Poliçesinde Belirtilen Limit Arasında Fark Olması Sigorta Şirketinin Mali Bünye Zafiyeti Nedeniyle Sürekli Olarak Bütün Branşlarda Ruhsatlarının İptal Edilmesi ya da İflası Çalınmış veya Gasp Edilmiş Bir Aracın Karıştığı Kazada İşletenin Sorumlu Tutulamaması Yeşil Kart Sigortası ile İlgili Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunca Yapılacak Ödemeler İçin Büro Tarafından Başvuru Bakanlar Kurulunun Gerekli Gördüğü Hallerde Eşyaya Gelecek Zararların Kısmen veya Tamamen Hesaptan Karşılanmasına Karar Vermeye Yetkili Olması...44 GÜVENCE HESABININ SORUMLULUĞU...45 A. Güvence Hesabının Sorumluluğu...45 B. Sigorta Türüne Göre Güvence Hesabının Sorumluluğu Karayolu Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Güvence Hesabının Sorumluluğu...47 a. Karayolu Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (KZMSS)...47 Kavram...47 bb. Amaç...50 Kapsam...53 Kapsam Dışında Kalan Haller...56

3 XVI bbb. Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri...58 c Sigortacının Yükümlülükleri...62 dd. İşletenin Sigortacının ve Güvence Hesabının Sorumlu Olmadığı Haller...63 ff. Mücbir Sebep...63 bbb. Zarar Görenin Ağır (Tam) Kusuru...63 c Üçüncü Kişinin Ağır (Tam) Kusuru...64 ddd. İşletenin Kusuru Olmaksızın Aracın Çalınması veya Gasp Edilmesi...64 eee. Sorumluluktan Kurtulma Sonucunu Doğuran Sözleşmelerin Geçersizliği...64 Zarar Görenler...65 Zarar Gören Üçüncü Kişiler...65 bbb. Üçüncü Kişi Sayılan Sürücü ve Yardımcıları...65 c İşletenin Eşi Çocukları ve Yakınları...67 ddd. Hatır İçin Taşınanlar...70 Sigortaya Başvuru...72 b. Karayolu Zorunlu Mali sorumluluk Sigortasında Güvence Hesabına Başvuru...74 Zarar Görenlerin Güvence Hesabına Başvurabileceği Haller...74 bb. Güvence Hesabına Başvurabilecek Kişiler...75 Güvence Türleri...75 dd. Güvence Tutarları-Poliçe Limiti Mülga Zorunlu Karayolu Taşıma Mali Sorumluluk Sigortasında Güvence Hesabının Sorumluluğu...76 a. Mülga Zorunlu Karayolu Taşıma Mali Sorumluluk Sigortası...76 Kavram...76 bb. Amaç...78 Kapsam...79 dd. Sigortacının Yükümlülükleri...79 ee. Sigortacının Sorumluluğunun Sınırları...81 ff. Teminat Türleri...83 Ölüm Teminatı...83 bbb. Sakatlık Teminatı...83

4 XVII ğğ. c Tedavi Giderleri Teminatı...84 Sorumluluğu Kaldıran ve Azaltan Haller...84 Kapsam Dışı Haller...84 bbb. Kapsama Girmeyen Taşıtlar...85 Sigortanın Coğrafi Sınırı...86 hh. Hak Sahiplerinin Çokluğu Halinde İndirim...86 ıı. ii. kk. ll. Tazminatın Azaltılması veya Kaldırılması Sonucunu Doğuran Haller...86 Hak Sahiplerinin Doğrudan Doğruya Talep Hakkı...87 Kazanın İhbarı ve Zararın Ödenmesi...87 Sigortanın İspatı...88 mm. Zarar Görenler...88 b. Mülga Zorunlu Taşıma Mali Sorumluluk Sigortasında Güvence Hesabına Başvuru...89 Mülga Zorunlu Taşıma Sigortasında Güvence Hesabına Başvuru Koşulları...89 bb. Başvuru Belgeleri...91 Ölüm Halinde...91 bbb. Bedensel Zarar Halinde Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Güvence Hesabının Sorumluluğu...95 a. Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası...95 Kavram...95 bb. Amaç...95 Kapsam...96 dd. Sigortacının Sorumluluğu ee. Sigortacıya Başvuru İcra ve Dava Hakkı b. Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortasında Güvence Hesabının Sorumluluğu Güvence Hesabına Başvuru İçin Uygulama Başlangıcı Şehirlerarası Otobüsle Yolcu Taşımalarında Uygulama Başlangıcı...107

5 XVIII bbb. İl Sınırları İçindeki ve Şehir İçi Taşımalar İle 100 Kilometreye Kadar Taşımalarda Uygulama Başlangıcı bb. Zorunlu Koltuk Sigortasında Güvence Hesabına Başvuru Koşulları Zarar Görenler dd. Başvuru İçin Gerekli Belgeler Ölüm Halinde bbb. Yaralanma Halinde c Tedavi Giderleri İçin Başvuru Uluslararası Yeşil Kart Sigortası İle İlgili Motorlu Taşıt Bürosu Ödemelerinde Güvence Hesabının Sorumluluğu a. Uluslararası Yeşil Kart Sigortası Kavram bb. Amaç Yeşil Kart Sisteminin Tarihçesi dd. Yeşil Kart Bürolarının Görevleri b. Türkiye Motorlu Taşıt Bürosunun Sorumluluğu Hasar Halinde Büroya Başvuru Maddi Hasarlı Kazalarda Gerekli Belgeler bbb. Ölümlü Kazalarda Gerekli Belgeler c Tedavi Gerektiren Kazalarda Gerekli Belgeler ddd. Sürekli Sakatlık Halinde Gerekli Belgeler c. Yeşil Kart Sigortasında Güvence Hesabının Sorumluluğu Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Güvence Hesabının Sorumluluğu a. Tehlikeli Maddeler Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Kavram bb. Amaç Kapsam dd. Sigortacının Sorumluluğu ee. Sigortacının Sorumluluğunun Sınırları ff. Sigorta Ettirenin Sorumluluğu...143

6 XIX ğğ. Sözleşme Yapılırken Beyan Sorumluluğu bbb. Sigorta Süresi İçinde İhbar Sorumluluğu Zarar Görenler Sigortacıdan Doğrudan Talep Hakkı hh. Başvuru İçin Gerekli Belgeler Ölüm Halinde bbb. Yaralanma Halinde c Diğer Zararlarda b. Tehlikeli Maddeler Zorunlu Sorumluluk Sigortasında Güvence Hesabının Sorumluluğu Güvence Hesabının Sorumluluğu bb. Sorumluluğun Sınırları Başvuru Koşulları dd. Gerekli Belgeler Tüp Gaz Zorunlu Sorumluluk Sigortasında Güvence Hesabının Sorumluluğu a. Tüp Gaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası Kavram bb. Amaç Kapsam dd. Sigortacının Sorumluluğu ee. Sigortacının Sorumluluğunun Sınırları ff. ğğ. Sigorta Ettirenin Sorumluluğu Sözleşme Yapılırken Beyan Sorumluluğu bbb. Sigorta Süresi İçinde İhbar Sorumluluğu c Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettirenin Sorumlulukları Zarar Görenler ve Zarar Türleri Sigortacıya Doğrudan Başvuru ve Dava Hakkı hh. Sigortacıya Başvuruda Gerekli Belgeler Ölüm Halinde bbb. Yaralanma Halinde b. Tüp Gaz Zorunlu Sigortasında Güvence Hesabı...165

7 XX Güvence Hesabının Sorumluluğu bb. Güvence Hesabının Sorumlu Olduğu Haller Sorumluluğun Sınırları dd. Güvence Hesabına Başvuru İçin Gerekli Belgeler Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortasında Güvence Hesabının Sorumluluğu a. Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası Kavram bb. Amaç Kapsam dd. Sigortacının Sorumluluğu ee. Sigortacının Sorumluluğunun Sınırları ff. ğğ. Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigorta Ettiren Sigortalılar veya Hak Sahiplerinin Sorumlulukları Sigorta Ettirenin Sorumlulukları Sigorta Ücretinin Ödenmesi bbb. Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Sorumluluğu c Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde Beyan Sorumluluğu ddd. Sigorta Ettirenin Değişmesi Zarar Görenler Doğrudan Sigortacıya Başvuru Hakkı Ölüm Halinde Gerekli Belgeler bbb. Yaralanma Halinde Gerekli Belgeler hh. Sigortacıya ve Sorumlulara Karşı Dava Hakkı b. Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortasında Güvence Hesabı Güvence Hesabının Sorumluluğu bb. Sorumluluğun Sınırları Güvence Hesabına Başvuru Halleri ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 3. HESABA BAŞVURU ZARAR TÜRLERİ ÖDEME USULLERİ DAVA HAKKI RÜCU ZAMANAŞIMI GÖREV YETKİ İŞLEYİŞ VE FİNANSMAN

8 XXI I. GÜVENCE HESABINA BAŞVURU II. A. Güvence Hesabına Başvurabilecek Kişiler B. Başvurulacak Makam C. Hesaba Başvuru Şekli ve Gerekli Belgeler D. Hesaba Başvurunun Süresi GÜVENCE HESABINA BAŞVURUNUN SONUÇLANMASI A. Zararın Tamamının Ödenmesi B. Kısmi Ödeme Yapılması III. GÜVENCE HESABININ SORUMLU OLDUĞU ZARAR TÜRLERİ A. Ölüm Zararları Destekten Yoksun Kalma Tazminatı a. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Hesaplanması Cenaze (Defin) Giderleri B. Yaralanma Zararları Sürekli İş göremezlik -Kalıcı Sakatlık- Nedeniyle Çalışma Gücü ve Kazanç Kaybı a. Kalıcı Sakatlığın Kazadan Hemen Sonra Oluşması b. Kalıcı Sakatlık Halinin Uzun Bir Tedavi Sonucunda Ortaya Çıkması Geçici İş göremezlik Nedeniyle Çalışma ve Kazanç Kaybı Tedavi ve Bakıcı Giderleri C. Maddi Hasarlar IV. HAK SAHİPLERİNE ÖDEME YAPILMASI USULÜ A. Teminat Tutarının Yeterli Olması Halinde Ödeme B. Garameten Paylaştırma V. GÜVENCE HESABI VE SORUMLULARA KARŞI DAVA HAKKI A. Güvence Hesabına Karşı Dava Hakkı Değişiklik Öncesi Doğrudan Dava Hakkı Değişiklik Sonrasında Başvurudan Sonra Dava Hakkı a. Hiç Ödeme Yapılmaması Halinde Dava b. Kısmi Ödeme Yapılması Halinde Dava B. Sorumlulara Karşı Dava Hakkı VI. RÜCU A. Zorunlu Sigortalarda Sigortalıya Rücu...204

9 XXII B. Güvence Hesabının Sorumlulara Karşı Rücu Hakkı Halefiyet ve Rücu Hakkı Rücu Edilebilecek Sorumlular Rücu Halleri a. Zorunlu Sigorta Yaptırmayan Sorumlulara Rücu b. Geçerli Teminat Tutarları Üzerinden Zorunlu Sigortalarını Yaptırmayan Sorumlulara Rücu c. Sorumlunun Sonradan Belli Olması Halinde Bu Kişilere veya Sigorta Şirketine Rücu d. Zorunlu Sigortaların Sigortacısının İflası Halinde Rücu e. Çalınan veya Gasp Edilen Aracın Sebep Olduğu Zararlardan İşletenin Sorumlu Tutulamaması Halinde Rücu f. Yeşil Kart Sigortası Kapsamında Hesap Tarafından Yapılacak Ödemeler Nedeniyle Büroya Rücu g. Kazaya Karışan Diğer Motorlu Araçların İşletenine Rücu221 ğ. İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortacısına Rücu h. İşletenin Bağlı Bulunduğu Teşebbüs Sahibine Rücu ı. Sürücü ve İşletenin Eylemlerinden Sorumlu Olduğu Yardımcı Kişilere Rücu i. Bisiklet Motorlu Bisiklet ve Yayalara Rücu j. Motorlu Aracı Çalan ve Gasp Edenlere Rücu k. Motorlu Araçlarla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunan Teşebbüs Sahipleri ve Onların Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısına Rücu l. Motorlu Araç Yarışı Düzenleyicileri ve Onların Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacılarına Rücu m. Hayvan Tutucularına Rücu n. Aile Başkanına Rücu o. Zarar Gören Motorlu Aracın Kasko Sigortacısına Rücu VII. ZAMANAŞIMI A. Zorunlu Sigortalara Karşı Açılacak Davalarda Zamanaşımı B. Güvence Hesabına Karşı Açılacak Davalarda Zamanaşımı C. Güvence Hesabının Diğer Sorumlulara Karşı Açacağı Rücu Davalarında Zamanaşımı...228

10 XXIII D. Güvence Hesabının Zarar Gören veya Hak Sahiplerine Karşı Açacağı Ödemenin İadesi Davalarında Zamanaşımı E. Güvence Hesabının Zarara Sebep Olan Motorlu Aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı Zamanında ve Doğru Bilgi Vermeyen Sigorta Şirketleri ve Motorlu Taşıtlar Bürosuna Karşı Açacağı Davalar ile Diğer Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısına Karşı Açacağı Davalarda Zamanaşımı VIII. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME A. Görev ve Yetki B. Dava Türüne Göre Görev ve Yetki Rücu Davasında Görev ve Yetki Güvence Hesabına Karşı Açılacak Davalarda Görev ve Yetki Güvence Hesabının Açacağı Rücu Davalarında Görev ve Yetki Ödemenin İadesi Davasında Görev ve Yetki IX. İŞLEYİŞ FİNANSMAN VE GEÇİŞ HÜKÜMLERİ A. İşleyiş B. Finansman C. Geçiş Hükümleri SONUÇ YARARLANILAN KAYNAKLAR YAZAR HAKKINDA...253