Kamu Yönetimi ve Reform Yüksek Lisans Dersi (Yrd. Doç. Dr. Barış ÖVGÜN) (Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü-Yönetimbilimleri Anabilim Dalı) (bovgun@politics.ankara.edu.tr) 1. Hafta: Temel Kavramlar 1. Kamu Yönetimi 2. Mülki İdare-Taşra Yönetimi 3. Yerinden Yönetim 4. Reform 4.1. Kamu Reformunun Nedenleri 4.2. Politika Transferi 4.2.1. Transfer Nedir? 4.2.2. Kim Transfer Eder? 4.2.3. Nasıl Transfer Eder? 5. Islahat 6. Devrim 7. İnkılâp 8. Darbe 9. Reorganizasyon 10. Yönetimi geliştirme 2. Hafta: Kamu Reformunun Tarihçesi 1945-1980 İdari Reform Çabaları 1. İdari/Yönetsel Reform 1.1. Neumark Raporu 1.2. Barker Raporu 1.3. Martin ve Cush Raporu 1.4. Thornburg Raporu 2. Reformun İç ve Dış Aktörleri 2.1. Birleşmiş Milletler (BM) 2.2. Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) 3. Reformun Temel Kavramları 3.1. Rasyonellik 3.2. Verimlilik 3.3. Organizasyon-Metot 4. Kalkınma Planlarında Kamu Yönetimi Reformu 5. Reform Uygulamaları 5.1. Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesi (MEHTAP) 5.2.İdari Reform Danışma Kurulu ve Raporu 5.3. İdari Reform ve Reorganizasyon Hakkında Ön Rapor 3.Hafta: Kamu Reformunun Tarihçesi 1980-2000 Yapısal Reformlar Dönemi 1
1. Reformun İç ve Dış Aktörleri 2. Reformun Temel Kavramları 2.1.Özelleştirme 2.2. Deregülasyon 3. Kalkınma Planlarında Kamu Yönetimi Reformu 4. Kamu Yönetimi Araştırma Projesi (KAYA) 4. Hafta: Kitap Tartışması 5. Hafta: Ara Sunuşlar 6. 7. ve 8. Hafta: Kamu Reformunun Tarihçesi 2000-2012 Devlette Reform 1. Yönetişim ve Yeni Kamu Yönetimi Anlayışı 2. Reformun İç ve Dış Aktörleri 2.1. Avrupa Birliği (AB) 2.2. Dünya Bankası (DB) 2.3. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) 2.4. Uluslararası Para Fonu (IMF) 3. Reformun Temel Kavramları 3.1. Regülasyon 3.2. Stratejik Yönetim 3.3. Performans 3.4. Müşteri Odaklılık 3.5. Şeffaflık 3.6. Hesapverebilirlik 3.7. Etkinlik 3.8. Verimlilik 3.9. Desantralizasyon 4. Kalkınma Planlarında Kamu Yönetimi Reformu 5. Merkezi Yönetimde Reform 5.1. Kamu Yönetimi Temel Kanunu 5.2. KHK ler Dönemi 5.2.1.Değişen Örgütlenme Anlayışı 5.2.2. Yetki ve Görevlerde Değişiklik 6. Yerel Yönetimde Reform 6.1. İl Özel İdaresi Kanunu 6.2. Büyükşehir Belediyesi Kanunu 6.3. Belediye Kanunu 7. Mali Yönetimde Değişim 7.1. Bütçe Sisteminde Değişim 3.2. Denetim Sisteminde Değişim 8. Planlama Anlayışında Değişim Stratejik Planlama 9. Hafta: Sunumlar ve Ödevler Hakkında Tartışma KAYNAKÇA 2
İdarenin Yeniden Düzenlenmesi: Öneriler ve İlkeler, İdari Reform Danışma Kurulu Raporu, TODAİE, Ankara, 1972. Acar, Ali ve Sevinç, İsmail; 1980 Sonrası Türk Kamu Yönetiminin Merkez Örgütünde Yapılan Reform Çalışmaları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 13, (2005), s.19-39. Akbulut, T. Ziyaeddin; Türkiye de İdarenin Yeniden Yapılanması, Yeni Türkiye, Sayı: 4, (1995), s.255-258. Akdeniz, Gıyas, Devlet Teşkilatı ve Rasyonalizasyon, İktisat Fakültesi Mecmuası, Yıl 9, No. 1-2 den Ayrı Bası., 1949. Akgeyik, Tekin, Kamu Yönetiminde Reform Arayışları: İKY Perspektifli Bir Yaklaşım, Hukuk ve Adalet Dergisi, Sayı: 2, (2004), s.64-77. Akın, Cengiz, Kamu Yönetimini Yeniden Düzenleme İhtiyacı, Türk İdare Dergisi, Sayı:419, (1998), s.77-108. Ar, Fikret, Türkiye de ve Amerika Birleşik Devletlerinde Yapılan Bazı İdari Reform Çalışmaları, Amme İdaresi Dergisi, C:16, S:3, Ankara, 1983. Aslaner, Abdullah, Kamu İdaresinde Yeniden Yapılanma Çalışmaları, Türk İdare Dergisi, Sayı: 453, (2006). Ataman, Muhittin; Acar, Mustafa; Alagöz, Mehmet; Çalışır, Mustafa; Işık, Nihat; Özdemir, Murat; Ünay, Sadık, Küresel Güç ve Refah; Uluslararası Ekonomi Politik Teorileri ve Alanları, (Ed: Muhittin Ataman), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2007. Aucoin, P., Administrative Reform in Public Management: Paradigms, Principles, Paradoxes and Pendulums, Governance, C: 3, S: 2, (1990), s. 115-137. Aykaç, Burhan, Yönetimin İyileştirilmesi ve Örgütsel Değişim, AİD, Cilt: 24, Sayı: 2, (1991), s.81-122. Aykaç, Burhan. Yönetimin İyileştirilmesi ve Örgütsel Değişim, Türkiye de Kamu Yönetimi, (Der: Burhan Aykaç, Şenol Durgun ve Hüseyin Yayman), Yargı Yayınevi, Ankara, 2003, s. 255-297. Aykaç, Burhan; Yaman, Hüseyin; Özer, M. Akif, Türkiye de İdari Reform Hareketlerinin Eleştirel Bir Tahlili ; G.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi; Cilt.5; Sayı.2; (Güz 2003), s.153-179. Azrak, Ülkü, Türk İdaresinde Reform Girişimlerinin Değerlendirilmesi, Hukuk ve Adalet Dergisi, Sayı: 2, (2004), s.223-235. Bahri, Cengiz, Yerel Yönetim Reformu, Kamu Yönetimi Dünyası Dergisi, Yıl.4, Sayı.13, (Ocak-Mart 2003), s.42-64. Berkman, A. Ümit, Planlı Dönemde İdari Reform Anlayışı ve Uygulaması: İdari Reformun Yönetilmesi Açısından Bir Değerlendirme, ODTÜ Gelişme Dergisi, 1981 Özel Sayısı. Caiden, Gerald, Administrative Reform, Adline Publishing Comp., Chicago, 1969. Common, Richard, The New Public Management and Policy Transfer: The Role of International Organizations, içinde Beyond The New Public Management-Changing Ideas and Practices in Governance, (Ed: Martin Minogue vd.), Cheltenham, Edward Elgar Publishing Ltd., 1998, s.59-75. Coşkun, S., Kamu Reformları: Değişim ve Süreklilik, Çağdaş Kamu Yönetimi II, (Der: M. Acar, ve H. Özgür), Nobel Yayınları, Ankara, 2004. Demir, Ömer ve Acar, Mustafa, Sosyal Bilimler Sözlüğü, Ağaç Yayıncılık, İstanbul, 1992. Dikmen, Ahmet Alpay, Sermaye Lehine Reform, Kamu Yönetimi Reformu İncelemeleri: Mülkiye den Perspektifler (2), Özel Sayı, No. 60, Ankara, 2003. Dolowitz, David P., Marsh, David; Learning from Abroad: The Role of Policy Transfer in Contemporary Policy-Making, Governance, Cilt: 13, Sayı: 1, (2000), s.5-24. 3
Dolowitz, David P., Marsh, David; Policy Transfer: A Framework for Comparative Analysis, içinde Beyond The New Public Management- Changing Ideas and Practices in Governance, (Ed. Martin Minogue vd.), Edward Elgar Publishing Ltd., Cheltenham, 1998 s.38-58. Dolowitz, David P., Marsh, David; Who Learns What from Whom: a Review of the Policy Transfer Literature, Political Studies, Sayı: 44, (1996), s.343-357. Eren, V., Yönetim Anlayışındaki Değişmenin Nedenleri ve Yeni Yönetim Kültürü, Türk İdare Dergisi, Sayı: 445, (2004). Ergun, T., Yönetimin Yeniden Düzenlenmesi Gereksinimi ve KAYA Projesi, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 4, (1991), s.11-23. Evans, Mark, Understanding Policy Transfer, içinde Policy Transfer in Global Perspective, (Ed. Mark Evans), Ashgate, Aldershot, 2004, s.10-48. Galembiewski, Robert, "The Future of Public Administration: End of a Stay in the Sun or a New day A-dawning?", Public Administration Review, Vol: 56, No:2, (March/April 1997). Geri, Laurence R., New Public Management and The Reform of International Organizations, International Review of Administrative Sciences, Sayı: 67, (2001), s.445-460. Gökçe, O., Kutlu, Ö. ve Gökçe, G. 1980 li Yıllardan Beri Uygulanan Kamu Yönetimi Reformları Üzerine Genel Bir Değerlendirme, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 1 2, (2001). Güler, Birgül Ayman; Devlette Reform Yazıları, Paragraf Yayınları, Ankara, 2005. Güler, Birgül Ayman; Yeni Sağ ve Devletin Değişimi, TODAİE, Yayın No: 266, Ankara, 1996. Günaydın, Osman, Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, Türk İdare Dergisi, Sayı: 440, (2003), s.127-148. Hammer, M. ve Champy, J., Değişim Mühendisliği: İş İdaresinde Devrim İçin Bir Manifesto, (Çev. Sinem Gül), Sabah Kitapları, İstanbul, 1994. Kapucu, Naim ve Kösecik, Muhammet, Ülkeler arasında Yönetsel Reform Transferi: Yeni Kamu Yönetimi Örneği, Küresel Sistemde Siyaset Yönetim Ekonomi, (Der: M. Akif Çukurçayır), Çizgi Kitapevi, Konya, 2003. Karaer, Tacettin. Kamu Yönetiminin Yeniden Düzenleme Girişimleri ve Sonuçları Üzerine Bir Deneme, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: XX, S: 2 (Haziran, 1987), s.25-46. Karaer, Tacettin; Kalkınma Planları ve İdari Reform ; Amme İdaresi Dergisi; Cilt.24; Sayı.2, (Haziran 1991), s.43-65. Kılavuz, Raci, İdari Reform Olgusu ve Türkiye de İdari Reform Çalışmaları, Türk İdare Dergisi, Yıl: 70, Sayı: 420, (Eylül, 1998), s.163-184. Kongar, Emre, Toplumsal Yapı-Örgütsel Yapı İlişkisi Üzerine Bir Deneme, Yönetim Sosyolojisi Kollokyumuna Sunulan Bildiriler-Tartışmalar, (Der: Ö. Bozkurt), TODAİE Yayını, Ankara, 1977. Kongar, Emre, Toplumsal Değişme, Bilgi Yayınevi, Ankara, 1972. Kutlu, Önder, İdari Reform Transferi: Ülkelerin Birbirinden Kamu Politikaları Transfer Etmeleri ve Öğrenmeleri, içinde Kamu Yönetimde Çağdaş Yaklaşımlar, (Ed: Asım BALCI vd.), Seçkin Yayınevi, Ankara, 2003, s.83-114. Kutlu, Önder, Administrative Reform in The UK: The Next Steps Agencies Reform and Its Applicability to Turkey, Unpublished PhD Thesis submitted to the University of Exeter, 2001. Kutlu, Önder, Gelişmiş Ülkeler ve Türkiye de Kamu Reformu ve Yönetimin Yeniden Düzenlenmesi, Nobel Yayınları, Ankara, 2004. Mardin, Şerif, İdeoloji, 9.B., İstanbul, İletişim Yayınları, 2003, 4
Övgün, Barış, Devlet ve Planlama, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2010. Öztürk, Namık Kemal, Bürokratik Devletten Etkin Yönetime Geçiş: İyi Yönetişim, Türk İdare Dergisi, Sayı: 437, (2002). Payaslıoğlu, A., İdari Reformun Yönü ve Stratejisi, Amme İdaresi Dergisi, C:4, S:2, (1971) Payaslıoğlu, Arif T., İdari Reformun Sınırlılıkları, Türkiye de Kamu Yönetimi, (Der: Burhan Aykaç, Şenol Durgun ve Hüseyin Yayman), Yargı Yayınevi, Ankara, 2003, s. 431-440. Peker, Ömer, Yönetimi Geliştirmenin Sürekliliği, TODAİE Yayınları, Ankara, 1995. Peters, B. Guy, Policy Transfer Between Governments: The Case of Administrative Reforms, West European Politics, Cilt: 20, Sayı: 4, (1997), s.71-88. Pickl, Viktor J. Ombudsman ve Yönetimde Reform, (Çev: Turgay Ergun), Amme İdaresi Dergisi, Cilt: XIX, Sayı: 4, (1986), s.37-46. Polatoğlu, Aykut, Türk Kamu Yönetim Sisteminin Yeniden Örgütlenmesi Üzerine Düşünceler, Amme İdaresi Dergisi, Sayı:36/4, (2003). Saran, Ulvi, Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: Kalite Odaklı Bir Yaklaşım, Atlas Yayıncılık, Ankara, 2004. Savcı, Bahri, Türkiye de Reform Hareketlerinin Bir Analizi, Türkiye de Kamu Yönetimi, (Der: Burhan Aykaç, Şenol Durgun ve Hüseyin Yayman), Yargı Yayınevi, Ankara, 2003, s.397-412. Stone, Diana, Transfer Agents and Global Networks in the Transnationalization of Policy, Journal of European Public Policy, Cilt: 11, Sayı: 3, (2004), s.545-566. Suiçmez, H. Verimlilik ve Etkinlik Terimleri (Tarihsel Bakış), Mülkiye Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 234, (2002), s.169 183. Sürgit, Kenan, Türkiye de İdari Reform, TODAİE Yayınları, Ankara, 1972. Şaylan, G., Değişim, Küreselleşme, Devletin Yeni İşlevleri, İmge Yayınevi, Ankara, 2002. Şaylan, Gencay, Bir Yapısal Değişim Sorunu Olarak İdari Reform, içinde Türkiye de Kamu Yönetimi, (Der: Burhan Aykaç vd.), Yargı Yayınevi, Ankara, 2003, s.418-429. Şaylan, Gencay, Üçüncü Beş Yıllık Plan ve İdari Reform, AİD, Cilt: 4, Sayı: 2, (1973), s.15-28. Tekeli, İlhan, Reform Düşüncesi İle Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi Reformları Üzerine Çözümlemeler, Devlet Reformu: Türkiye de Devlet Denetiminde Reformlar ve Başarılarının Değerlendirilmesi, (Der: M. Tınaz Titiz), TESEV Yayınları, İstanbul, 2000, s.75-94. TODAİE (Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü), İdari Reform Danışma Kurulu Raporu: İdarenin Yeniden Düzenlenmesi İlkeler ve Öneriler, TODAİE Yayınları, Ankara, 1972. Tutum, Cahit, İdari Reformda Başlıca Yaklaşımlar, AİD, Cilt: 4, Sayı: 2, (1971), s.32-45. Tutum, Cahit, Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, Türkiye de Kamu Yönetimi, (Der: Burhan Aykaç, Şenol Durgun ve Hüseyin Yayman), Yargı Yayınevi, Ankara, 2003, s.441-457. Tutum, Cahit. Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, TESAV Yayınları, Ankara, 1994. Yalçındağ, Selçuk, Devlet Kesimini Yeniden Düzenleme Çalışmalarının Amacı ve Stratejisi Üzerine, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: IV, Sayı: 2, (Haziran, 1971), s.24-31. Yayman, Hüseyin, Türkiye nin İdari Reform Tarihi, Ankara, Turhan Kitapevi, 2008. Zabcı, Filiz Çulha, Dünya Bankası nın Küresel Pazar İçin Yeni Stratejisi: Yönetişim, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 57-3, (2002). 5