T.C. B A Ş B A K A N L I K YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI AKTİF İŞGÜCÜ PROGRAMLARININ GÜÇLENDİRİLMESİ KREDİ GARANTİ DESTEĞİ
YATIRIMLARDA DEVLET YARDIMLARI -Yeni Sistem-
Yeni Teşvik Sisteminin Hedefleri Bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmak, Rekabet gücünü artıracak, teknoloji ve ar-ge içeriği yüksek büyük ölçekli yatırımlara destek olmak, Sektörel kümelenmeyi desteklemek, Desteklenecek yatırım konularında ekonomik ölçek kriterlerini öne çıkarmak. 3
Teşvik Araçları 1. Kurumlar/Gelir Vergisi İndirimi 2. SSK Primi İşveren Hissesinin Hazine tarafından karşılanması 3. Faiz Desteği 4. Yatırım Yeri Tahsisi 5. KDV İstisnası 6. Gümrük Vergisi Muafiyeti 4
Büyük Proje Yatırımları 1- KİMYASAL MADDE VE ÜRÜNLERİN İMALATI Ana Kimyasal Maddelerin İmalatı için asgari 1 Milyar TL tutarındaki yatırımlar, Diğer Kimyasal Ürünlerin İmalatı için asgari 300 Milyon TL tutarındaki yatırımlar, 2-RAFİNE EDİLMİŞ PETROL ÜRÜNLERİ İMALATI Asgari 1 Milyar TL tutarındaki yatırımlar. 3-TRANSİT BORU HATTIYLA TAŞIMACILIK HİZMETLERİ 5
Büyük Proje Yatırımları 4- MOTORLU KARA TAŞITLARI İMALATI Asgari 250 Milyon TL tutarındaki otomotiv yatırımları. 5- DEMİRYOLU VE TRAMVAY LOKOMOTİFLERİ VE/VEYA VAGON İMALATI Asgari 50 Milyon TL tutarındaki yatırımlar. 6- LİMAN VE LİMAN HİZMETLERİ Asgari 250 Milyon TL tutarındaki yatırımlar. 6
Büyük Proje Yatırımları 7- ELEKTRONİK SANAYİ YATIRIMLARI Asgari 1 Milyar TL tutarındaki LCD / Plazma üretimine yönelik yatırımlar, Asgari 150 Milyon TL tutarındaki modül panel üretimi yatırımları, Lazer TV, üç boyutlu TV ler ve OLED TV vb TV üretimine yönelik yatırımlar, Asgari 50 Milyon TL tutarındaki diğer elektronik sektörü (bilgi ve iletişim cihazları dahil) yatırımları. 7
Büyük Proje Yatırımları 8-TIBBİ ALETLER, HASSAS VE OPTİK ALETLER İMALATI Asgari 50 Milyon TL tutarındaki yatırımlar. 9- İLAÇ İMALATI Asgari 100 Milyon TL ve üzeri ilaç üretimi yatırımları. 10-HAVA VE UZAY TAŞITLARI İMALATI Komple yeni veya asgari 50 Milyon TL tutarındaki tevsi ve/veya ürün çeşitlendirmeye yönelik yatırımlar 11-MAKİNE İMALATI YATIRIMLARI 50 Milyon TL üzeri yatırımlar. 8
Büyük Proje Yatırımları 12-MADENCİLİK YATIRIMLARI Maden Kanununda belirtilen IV/c grubu metalik madenlerle ilgili nihai metal üretimine yönelik izabe (cevher işleme) tesisleri ile entegre maden üretimi tesislerine yönelik (istihraç+işleme) yatırımları (Demir ve Manganez gibi AKÇT kapsamı ürünler hariç). IV/c Grubu Metalik Madenler: Altın, Gümüş, Platin, Bakır, Kurşun, Çinko, Pirit, Krom, Civa, Antimuan, Kalay, Vanadyum, Arsenik, Molibden, Tungsten (Volframit, Şelit), Kobalt, Nikel, Kadmiyum, Bizmut, Titan (İlmenit, Rutil), Alüminyum (Boksit, Gipsit, Böhmit), Nadir toprak elementleri (Seryum Grubu, Yitriyum Grubu) ve Nadir toprak mineralleri (Bastnazit, Monazit, Ksenotim, Serit, Oyksenit, Samarskit, Fergusonit), Sezyum, Rubidyum, Berilyum, İndiyum, Galyum, Talyum, Zirkonyum, Hafniyum, Germanyum, Niobyum, Tantalyum, Selenyum, Telluryum, Renyum. 9
Bölgesel ve Sektörel Teşvik Sistemi Bölgesel ve sektörel bazda desteklenecek yatırım konuları 2002 / 4720 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS)- Düzey 2 esas alınarak belirlenmiştir. İBBS Düzey 2 seviyesindeki 26 alt bölge, Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (SEGE) kullanılmak suretiyle gruplandırılarak teşvikler açısından 4 bölge oluşturulmuştur. 10
SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMASINA GÖRE DÖRT GRUBA AYRILMIŞ BÖLGELER 11
Bölge Kodu Bölge İlleri SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK SIRALAMASINA GÖRE DÖRT GRUBA AYRILMIŞ BÖLGELER Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması (26 Bölge içinde) Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi Endeks Değişimi TR10 İstanbul 1 2,83058 TR51 Ankara 2 2,01563-0,8150 TR31 İzmir 3 1,51986 0,4958 TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 4 0,98075-0,5391 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 5 0,78202-0,1987 TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 6 0,57210-0,2099 TR62 Adana, Mersin 7 0,33448-0,2376 TR32 Aydın, Denizli, Muğla 8 0,28832-0,0462 TR61 Antalya, Isparta, Burdur 9 0,28086-0,0075 TR22 Balıkesir, Çanakkale (Bozcaada, Gökçeada hariç) 10 0,15300-0,1279 TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 11-0,07141-0,2244 TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 12-0,16572-0,0943 TR52 Konya, Karaman 13-0,25927-0,0936 TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 14-0,31505-0,0558 TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 15-0,33754-0,0225 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 16-0,37571-0,0382 TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 17-0,40669-0,0310 TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 18-0,41735-0,0107 TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 19-0,55873-0,1414 TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 20-0,55923-0,0005 TR82 Kastamonu, Çankırı, Sinop 21-0,67547-0,1162 TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 22-0,78956-0,1141 TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır 23-0,96387-0,1743 TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 24-1,20401-0,2401 TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 25-1,26703-0,0630 TRB1 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 26-1,39095 0,1239 TR22 Çanakkale İli Bozcaada, Gökçeada İlçeleri 12
Bölgesel ve Sektörel Teşvik Sistemi 1. Bölgede, ağırlıklı olarak motorlu kara taşıtları ve yan sanayi, elektronik, ilaç, makine imalat ve tıbbi, hassas ve optik alet yatırımları gibi yüksek teknoloji gerektiren yatırımlar teşvik edilecektir. 2. Bölgede nispeten teknoloji yoğun sektörler desteklenecektir. Bu çerçevede; ağırlıklı olarak, makine imalat, akıllı çok fonksiyonlu tekstil, metalik olmayan mineral ürünler (cam, seramik, karo, yalıtım malzemeleri vb) kağıt, gıda ve içecek imalatı sektörleri teşvik edilecektir. 3. ve 4. Bölgeleri oluşturan doğu ve güneydoğu bölgelerinde, tarım ve tarıma dayalı imalat sanayi, konfeksiyon, deri, plastik, kauçuk, metal eşya gibi emek yoğun sektörlerin yanı sıra turizm, sağlık ve eğitim yatırımları da teşvik edilecektir. 13
Genel Teşvik Sistemi Büyük yatırım ve bölgesel teşviklerden yararlanamayan yatırımların, mevcut sistemdeki kısıtlama ve asgari limitler güncellenerek Gümrük Vergisi Muafiyeti ve KDV istisnası ile desteklenmesine devam edilecektir. 14
İndirimli Kurumlar Vergisi Bölgeler Bölgesel ve Sektörel Yatırıma Katkı Oranı (%) Uygulanacak Kurumlar Vergisi Oranı (%) Yatırıma Katkı Oranı (%) Büyük Proje Uygulanacak Kurumlar Vergisi Oranı (%) 1 20 10 30 10 2 30 8 40 8 3 40 4 50 4 4 60 2 70 2 15
SSK Primi İşveren Hissesi Desteği SSK primi işveren hissesinin tamamının (asgari ücret üzerinden) Hazine tarafından karşılanma süresi : Bölgeler 1 Bölgesel ve Sektörel 2 yıl Büyük Proje 2 yıl 2 3 yıl 3 yıl 3 4 5yıl 7yıl 5yıl 7yıl 16
Faiz Desteği Bölgesel ve Sektörel (Puan) Büyük Proje (Puan) Bölgeler TL Kredisi Döviz Kredisi TL Kredisi Döviz Kredisi 1 - - - - 2 - - - - 3 3 1 - - 4 5 2 - - 1- Üst Limitler: - Ar-Ge ve çevre yatırımlarında 300 Bin TL; diğer yatırımlarda 500 Bin TL. - Uygulama dönemi azami 5 yıl. - Ekonominin seyrine göre Hazineden sorumlu Bakanın faizlerde artırım/azaltma yapma yetkisi. 2- Kredinin, sabit yatırım tutarının azami % 70 oranındaki kısmına faiz desteği uygulanacaktır. 17
Yatırım Yeri Tahsisi Büyük proje yatırımları ile bölgesel ve sektörel olarak desteklenecek yatırımlara yatırım yeri tahsis edilecektir. 18
Tekstil Tesislerinde Taşınma Desteği Tekstil, konfeksiyon ve hazır giyim, deri ve deri mamülleri sektörlerinde faaliyette bulunan, Asgari 50 kişilik istihdam sağlayan, 31.12.2010 tarihine kadar 1. ve 2. bölgelerden 3. ve 4. bölgelere taşınacak tesislere ; 5 yıl süreyle kurumlar vergisi oranı % 20 yerine % 5 oranında uygulanacak, 5 yıl süreyle mevcut istihdam da dahil olmak üzere bu tesislere taşındıkları bölgede (3. ve 4. bölgeler) uygulanan SSK işveren primi desteği sağlanacak, Bu tesislerin 3. ve 4. bölgelere nakliye giderleri Hazine tarafından karşılanacaktır. 19
Yeni Teşvik Sisteminden Yararlanma Koşulu Yeni Yatırım Teşvik Sistemi ile yatırımların en kısa sürede hayata geçirilmesi hedeflenmektedir. Bu çerçevede, Yeni Yatırım Teşvik Sistemi 31.12.2010 tarihine kadar başlamış olan yatırımlara uygulanacaktır. 20
AKTİF İŞGÜCÜ PROGRAMLARININ GÜÇLENDİRİLMESİ
SON İKİ YILDA SAĞLANAN İSTİHDAM DESTEKLERİ İşveren priminin 5 puanlık kısmı Hazine tarafından karşılanmaktadır. İlave olarak işe alınan gençlerimiz ile tüm kadınlarımızın işveren primleri, 5 yıl boyunca belirli oranlarda İşsizlik Sigortası Fonu tarafından ödenmektedir. Özürlülerin işveren primleri Hazine tarafından karşılanmaktadır. İşsizlik ödeneği %11 oranında artırılmıştır. Geçici mali sıkıntı içindeki işyerlerinin, işçilerini çıkarmak yerine istihdam etmeye devam etmeleri halinde, işçilerin ücretlerinin belirli bir kısmı 6 aya kadar kamu tarafından üstlenilmektedir. 22
Toplum yararına işler için oluşturulan çalışma programlarına (TYÇP) aktarılan kaynak artırılacaktır. Okul, hastane vb. sağlık kurumlarındaki bakım ve onarım işleri, Ağaçlandırma ve erozyon kontrolü Çevre düzenlemesi, arazi ıslahı, Park, bahçe düzenlemesi konularında kısa süreli geçici istihdam amaçlı programları genişletilecektir. Program kapsamında 120 bin işsizimize doğrudan istihdam olanağı sağlanacaktır. 23
İŞKUR un mesleki eğitim faaliyetleri genişletilecektir. Vasıflı işgücü ihtiyacının karşılanması İşgücünün mesleki becerilerinin geliştirilmesi Eğitim süresince katılımcılara günlük 15 TL ödeme yapılması Program kapsamında 200 bin işsizimize eğitim sağlanacaktır. 24
Kişilere girişimcilik eğitim ve danışmanlığı verilecektir Projenin İŞKUR tarafından KOSGEB ile beraber yürütülmesi İşsizlere girişimcilik konusunda eğitim verilmesi Bireylere firma kurma ve işletme aşamasında danışmanlık hizmeti verilmesi Eğitim sonucunda, KOSGEB kriterleri çerçevesinde sunulacak projelere KOSGEB tarfından 4.000 TL hibe verilmesi Program kapsamında 10 bin kişiye girişimcilik eğitimi verilecektir. 25
İşbaşı eğitimleri çerçevesindeki stajlar desteklenecektir. Meslek lisesi, dengi ve üstü eğitim kurumu mezunlarının yararlandırılması İş tecrübesi olmayan gençlerimize deneyim kazandırılması ve iş bulma olanağının artırılması Stajyerlere 6 aya kadar İŞKUR tarafından günlük 15 TL ödeme yapılması Program kapsamında 100 bin gencimiz stajyer olarak istihdam edilecektir. 26
İşyerlerinde mevcut istihdamın üzerinde yaratılacak ilave istihdam için prim desteği sağlanacaktır. İşyerlerinde Nisan 2009 daki mevcut istihdama ilave olarak işe alınan işçiler için uygulanacaktır. Başvuru süresi 2009 yılı sonunda sona erecektir. Başvuru süresini 6 ay uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacaktır. Asgari ücret üzerinden işveren primi 6 ay boyunca kamu tarafından karşılanacaktır. Yararlanma süresini 6 ay uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacaktır. 27
Özel istihdam bürolarına geçici iş ilişkisi kurma yetkisi verilecektir. Geçici işlerde istihdam edilen kişilerin sosyal güvenlik ve ücret açısından güvence altına alınması İşçilerin ücret ve sosyal güvenlik haklarının özel istihdam bürolarınca karşılanması Özel istihdam büroları ile anlaşmalı işçilerin, işverenler tarafından geçici olarak sözleşme karşılığı istihdamı 28
AKTİF İŞGÜCÜ PROGRAMLARININ GÜÇLENDİRİLMESİ -ANALİTİK ÇALIŞMALAR - İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları nın Etkinliğinin Artırılması İstihdam Şurası Toplanması Fon Yararlanıcılarının Profillerinin Çıkarılması Teşviklerin Etkinliğinin İncelenmesi Mesleki Eğitimler ve Kullanılan Kaynağın Etkinliğinin İncelenmesi 29
KOBİ lere KREDİ GARANTİ DESTEĞİ
KOBİ ler ile Mali Sektör İlişkisi Mart 2009 itibarıyla Nakdi Kredi Hacmi: 367 milyar TL Nakdi KOBİ Kredisi Hacmi: 84 milyar TL KOBİ Kredi Payı: % 22,9 31
KREDİ GARANTİ DESTEĞİNİN AMAÇLARI KOBİ lerin finansman imkanlarına daha kolay erişimi Üretim, istihdam ve ihracatta devamlılığın sağlanması Kefalet sisteminin etkin biçimde çalıştırılması 32
KREDİ GARANTİ DESTEĞİNDEN KİMLER YARARLANACAK? Yıllık cirosu 25 milyon TL nin altında ve en fazla 250 çalışanı olan, 30 Haziran 2008 tarihinden önceki iki yıl içinde takibe düşmüş borcu olmayan ve kamuya vadesi geçmiş borcu bulunmayan işletmeler. 33
HANGİ TÜR KREDİLER DESTEK KAPSAMINDA YER ALACAK? Türk Lirası ya da döviz cinsinden olan Mevcut kredilerden yenilenen krediler Asgari 1 yıl azami 4 yıl vadeye sahip olan İlave sağlanacak krediler Yeni sağlanacak krediler 34
KEFALET BAŞVURU SÜRESİ NE OLACAK? Kanunun yasalaşmasından sonra çıkacak Bakanlar Kurulu Kararı nın yayımlanmasını takiben iki yıl içinde kullanılacak krediler bu destekten yararlanacaktır. 35
HAZİNE DESTEĞİ ARACILIĞIYLA NE ORANDA KEFALET SAĞLANACAK? Hazine desteği ile Kredi Garanti Kurumunca kredinin % 65 ine kefalet sağlanacak, kredi riskinin % 35 i ise bankalar tarafından üstlenilecektir. 36
HAZİNE DESTEĞİNİN TUTARI NE OLACAK? Kredi garanti kurumlarına toplam ilk etapta 1 milyar Türk Lirası kaynak aktarılacaktır. Bu kaynak en az 10 milyar Türk Liralık krediye kefalet sağlanmasına imkan verecektir. 37
KREDİ GARANTİ SİSTEMİ NASIL ÇALIŞACAK? Kredi Sağlanması Firma Kredi Verenler Kredi Başvurusu Kefalet Başvurusu Kefalet Sağlanması Kredi Garanti Kurumu Destek Hazine Müsteşarlığı 38