Da verdens land ble enige om å gjøre noe med miljøet Jordas naturgrunnlag tåler ikke at hele verden har et forbruk som den vestlige verden. Du har sikkert hørt ordene bærekraftig utvikling. Dette er arbeidet med å rette opp de mange skader som er påført naturen og miljøet. Arbeidet er delt inn i seks deler: 1. Hav og kystområder 2. Jord 3. Skog 4. Luft 5. Genetikk 6. Avfall (forurenset jord) 10
durumdayız. Bundan sonra doğruyu yapmak ve doğayı korumak sana ve bana kalmıştır. Dünyamızdaki ülkeler çevremizi korumak icin anlaştılar Küremizin doğal dayanağı batıdaki ülkelerdeki gibi tüketimin yaygınlaşmasını kaldırmıyor. Büyük bir alasılıkla sürdürülebilir gelisim düşüncesini duymuşsundur. Bununla doğaya ve çevreye yapılan zararların düzeltilmesi hedeflenmektedir. Bu nedenle aşağıdaki altı alanda yapılacak işler vardır: 1. Deniz ve kıyı bölgelerde 2. Karada 3. Ormanda 4. Havada 5. Kalıtım ile ilgili konularda 6. Atıklarda (kirletilmiş alanlarda/toprakta) 11
Ord og uttrykk Det er viktig at vi vet hva ord og uttrykk betyr. Nedenfor gjengir vi derfor en del ord som brukes ofte. Avfall og søppel produkter og emballasje som vi ikke lenger bruker og har kastet fra oss. Husholdningsavfall avfall som vi har skapt hjemme hos oss selv eller som vi bærer med oss og kaster fra oss der hvor vi er, for eksempel på en tur i naturen Industriavfall avfall som er skapt av firmaer, kontorer, bedrifter og industrier. Retur og innsamling ordninger for innsamling av søppel og avfall av alle slag. Gjenvinning det å bruke avfall og søppel om igjen etter at det er samlet inn. Det blir laget nye produkter av avfallet. Det kan også bli brukt til brenning for å gi varme og energi. Råstoff - trevirke, metaller, kjemikaler, fisk, kjøtt og alt annet som trenges til produksjon av varer og produkter. 12
Sözcük ve deyimler Aşağıdaki sözcük (kelime) ve deyimleri bilmek önemlidir. Atıklar ve çöpler: Artık kullanmadığımız ve attığımız eşyalar ve paketler. Ev atıkları: Evde kullandığımız malzemelerden geriye kalan artıklar, paketler ve çöpler. Sanayi artıkları: Sanayideki fabrikaların, tamirhanelerin, Atölyelerin, isletmelerin ve ofislerin cöpleri ve artıkları. Geri dönüşüm sisteminyle toplama: Geri dönüşüm sisteminyle atıkların ve çöplerin düzenli bir şekilde toplanması. Tekrar kazanım: Tekrar kazanım sisteminde atıklardan ve çöplerden elde edilen yararlı ham maddeler veya ürünler. Bazı yerlerde atıkları ve çöpleri özel tesislerde yakarak sıcak su veya ısı enerjisi elde ediyorlar. Buna da geri kazanım süreci denmektedir. Ham maddeler: Ormanlar, madenler, metaller, kimyasal maddeler, bakıklar, hayvanların etleri fabrikalar veya çeşitli tesisler için ham madde oluşturuyor. Bunları kullanarak yeni ürünler elde etmekteyiz. 13
Sekundært råstoff råstoff som vi henter fra gamle produkter som er samlet inn. Vi bruker også ordet materialgjenvinning Farlig avfall tidligere het det spesialavfall, men i dag kaller vi det farlig avfall. Det er avfall som kan skape store miljøskader, forurensninger og ødeleggelser. For eksempel oljesøl på havet eller avfall etter atomkraftproduksjon. Deponere kaste avfall på søppeldynga eller søppelfylling. I gamle dager ble nesten alt avfall kastet på fyllinga. Det finnes flere tusen slike gamle fyllinger i Norge, og vi vet ikke hva disse inneholder. Miljøteknologi teknisk utstyr som kan løse miljøproblemer. 14
İkinci el ham madde, ikincil hammadde: Bu tür ham maddeleri sistemli bir şekilde topladığımız atıklardan ve çöplerden elde ediyoruz. Buna da malzemelerin geri dönüşümü deriz. Tehlikeli atıklar: Tehlikeli atıklara daha önceleri özel artıklar deniliyordu, fakat şimdi bunlara tehlikeli artıklar diyoruz. Bu tehlikeli atıklar, çevreye büyük zarar veriyor, çevre kirliliği yapıyor veya çevreye yaralar açıyor. Örnek olarak petrol atıklarının denizlerde yaptığı kirliliği veya atom santrallarının çevreye verdiği zararları gösterebiliriz. Depolama: Çöplerin ve atıkların çöplüklere veya çöplük çukurlarına atılması. Eskiden insanlar bu gibi çukurlar dolunca üzerlerini kapatıyorlar ve başka bir çöplük çukuru açıyorlardı. Bu nedenle Norveç in çeşitli yerlerinde binlerce üzeri kapatılmış çöplük çukuru vardır. Birçoğunun içerisinde ne gibi atıkların bulunduğu bilinmemektedir. Çevre teknolojisi: Çevre sorunlarını çözmek için kullanılan teknik cihazlar, aletler, makineler ve fabrikalar. 15