SUFEFD (2015), 40: BÜYÜK EĞRİ DAĞI (MUT, İÇEL) VE ÇEVRESİNİN ENDEMİK BİTKİLERİ Emrah Şirin, Kuddisi Ertuğrul

Benzer belgeler
*ANAVARZA KALESİ VE YAKIN ÇEVRESİNİN YÜZEY FLORASININ ARAŞTIRILMASI. Investıgatıon of the Anavarza Castle and Nearby Surface Flora

Some endemic plants of Çelikhan Çat Dam Basin (Adıyaman) Ahmet Zafer TEL¹, Murat TAK*²

Türkiye Florasındaki C1 Karesi İçin Yeni Kare Kayıtları

BOZOK ÜNİVERSİTESİ ERDOĞAN AKDAĞ KAMPÜSÜNÜN ENDEMİK BİTKİLERİ

BOZKIR IN (KONYA) ENDEMİK BİTKİLERİ VE İZLENMESİ GEREKEN TÜRLER

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 8/1 (2015) 7-15

Bl KARESi (BALIKESİR) İÇİN YENİ FLORİSTİK KAYITLAR

KIZILDAĞ (ISPARTA) VE ÇEVRESİNDEKİ ALANLARIN FLORİSTİK ANALİZİ

Derebucak (Konya), İbradı-Cevizli (Antalya) Arasında Kalan Bölgenin Endemik Bitkileri ve Tehlike Kategorileri*

NEW FLORISTIC RECORDS FOR VARIOUS SQUARES IN THE FLORA OF TURKEY

Biological Diversity and Conservation. ISSN Print; ISSN Online BioDiCon 2/2 (2009) 78-84

TÜRKİYE DE BİTKİ ÇEŞİTLİLİĞİ VE ENDEMİZM. Özet

Kumalar dağı (Afyonkarahisar) nın endemik ve nadir bitkileri

ÖZET. Yüksek Lisans Tezi MAHLEP (PRUNUS MAHALEB L.) İN BİTKİ KISIMLARINDA MİNERAL BİLEŞİMİNİN BELİRLENMESİ. Seval Aknil MERALER

ENDEMİK BİTKİLERİN DÜNYA VE TÜRKİYE DEKİ DAĞILIMI DISTRIBUTION OF ENDEMIC PLANTS IN THE WORLD AND TURKEY

GRUP ENDEMİKUS. Doç. Dr. Ali ÇELİK Denizli, KAZ DAĞI GÖKNARI Abies nordmanniana subsp. equi-trojani

DOĞU AKDENİZ BÖLGESİ BİTKİLERİ. Plants of East Mediterranean Region

LİSANS ÜSTÜ DERS TANITIM FORMU

NEW FLORISTIC RECORDS FROM VARIOUS SQUARES IN FLORA OF TURKEY. Birol Mutlu 1

ISSN Online; ISSN Print 3/2 (2010)

===================================================================================== Biological Diversity and Conservation

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 4/3 (2011) 8-13

BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK SEMPOZYUMU

(*) Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Beytepe

KATILDIĞI TOPLANTILAR

Tödürge Gölü (Sivas) ve Çevresi Florası

KURTALAN (SİİRT) İLÇESİNİN ETNOBOTANİK ÖZELLİKLERİ Ethnobotanical Features of Kurtalan (Siirt) District. İ.Ümit YAPICI 1 Hülya HOŞGÖREN 2 Ömer SAYA 3

Bazı Endemik Bitkilerin Kütahya daki (Türkiye) Yayılış Alanları ve Yeni IUCN Tehlike Kategorilerine Göre Yeniden Değerlendirilmesi

Burcu TARIKAHYA HACIOĞLU. Biyolog Doçent Doktor Ankara. Biyoloji Bölümü/2003

ÖZGEÇMİŞ. 2- Kahramanmaraş Afşin-Elbistan Kömür Havzasının Paleofloristik Yönden Incelenmesi Çenet, M., KSÜ. Fen ve Mühendislik Dergisi, 9(2), 2006.

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 5/3 (2012)

T.C. BALIKES İR ÜNİVERS İTES İ FEN BİLİMLERİ ENS TİTÜS Ü MÜDÜRLÜĞÜ OFMA EĞİTİMİ ANABİLİM DALI LİSANS ÜSTÜ PROGRAMLARI DERS TANITIM FORMLARI

PROF. DR. ÖMER SAYA ÖZGEÇMİŞ:

YEŞİL ENERJİ HAYAL DEĞİL! Doç. Dr. Serdar Gökhan ŞENOL EGE Ü. Botanik Bahçesi Herbaryum Uygulama ve Araştırma Merkezi

DÜZCE İLİ BİTKİ BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİNİ ETKİLEYEN VE TEHDİT EDEN ÇEVRESEL FAKTÖRLER

Prof. Dr. Ruziye (GÜNAY) DAŞKIN

T.C. BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ ve FIRAT ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜLERİ KAMBOS DAĞI NIN FLORASI (BİTLİS) MİZBAH KARATAŞ

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 6/3 (2013) 72-78

İ1) Türkçe Bilimsel Bitki Adları Sistemi Uluslararası Botanik Adlandırma Yasası ndan bağımsızdır.

T.C. ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ

ZONGULDAK-KARABÜK VE BARTIN ARASINDA KALAN BÖLGENİN FLORASINA KATKILAR * CONTRUBUTIONS TO THE FLORA OF THE REGION AMONG ZONGULDAK-KARABÜK AND BARTIN


Kuşak Dağı Florası (Hadim-Konya)

ERZİNCAN YÖRESİNDE YAYILIŞ GÖSTEREN BAZI NADİR BİTKİ TÜRLERİ ÜZERİNE GÖZLEMLER THE OBSERVATIONS ON SOME RARE PLANT SPECIES GROWN UP IN ERZINCAN

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 5/1 (2012) 43-62

Çanakkale Fen Lisesi nin Odunsu Bitki itliliğinininin Belirlenmesi

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

YABANİ KARANFİL Dianthus elegans

Prof. Dr. Osman KETENOĞLU danışmanlığında, Hale URHANOĞLU tarafından hazırlanan bu çalışma.../.../2003 tarihinde aşağıdaki jüri tarafından Biyoloji An

Biological Diversity and Conservation. ISSN Print; ISSN Online BioDiCon 2/1 (2009) 36-60

Türkiye endemik bitkilerinin coğrafi dağılışı

Çoruh Vadisi-Deriner Barajı Altında Kalacak Endemik ve ve Nadir Bitkilerin Tesbiti, Nakledilmesi ve ve Yetiştirilmesi Projesi

ANKARA GÖLBAŞI 1.1.COĞRAFİ KONUM

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 4/1 (2011) 17-29

In this paper, 52 Cantaurea L. taxa are reported as new records from to 27 squares in the Flora of Turkey.

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 4/1 (2011)

Isparta Kasnak Meşesi Tabiatı Koruma Alanı ve Çevresinin Florası. Flora of Isparta Kasnak Oak Nature Protection Area and District

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Botanik-Zooloji Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yüksek Lisans

Bağbahçe Bilim Dergisi

ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ AYAŞ-KAZAN-YENİKENT ARASINDA KALAN BÖLGENİN FLORASI (ANKARA/TÜRKİYE) Sanem AKDENİZ

Kırka (Eskişehir) ve Çevresinin Damarlı Bitki Florası

Düzce ve Batı Karadeniz Bölgesindeki Endemik ve Nadir Bitki Taksonlarının Ex-situ Korunması Amacıyla

T.C. KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KİLİS İLİ RESULOSMAN VE ACAR DAĞLARINDAKİ İŞLENMEMİŞ ALANLARIN FLORASI

TAHİR DAĞLARI - GÜZELDERE VADİSİ FLORASI NIN (AĞRI) DOĞU ANADOLU DA YAPILMIŞ FLORİSTİK ARAŞTIRMALARLA KARŞILAŞTIRILMASI

FATİH SATIL Balıkesir Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Çağış Balıkesir

Tabiat ve İnsan. Yıl: 48 Sayı : 186 Haziran 2014 ISSN: Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 4/2 (2011)

C4 Karesi İçin Yeni Floristik Kayıtlar

ALADAĞLAR MİLLİ PARKININ FLORASI

1. ULUSAL BİTKİ BİYOLOJİSİ KONGRESİ

1. ULUSAL BİTKİ BİYOLOJİSİ KONGRESİ

Flora of the Region Between Ayaş, Kazan and Yenikent (Ankara/Turkey)*

ÖZGEÇMİŞ. Adres: Liman Mah. 34. Sok. Demirtaş Apt. No: 20 K: 1 D: 5 Konyaaltı/Antalya Telefon:

Araştırma Makalesi / Research Article Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. / Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 7(2):73-81, 2017

ÇİTLİ OVASI (ELAZIĞ) VE ÇEVRESİNİN ETNOBOTANİK ÖZELLİKLERİ

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ HASAN DAĞI NIN (AKSARAY KESİMİNİN) FLORASI. İsa BAŞKÖSE SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI

A Research on the Flora of Karagöl (Sülüklü Lake) Basin (Gerger/Adiyaman) Ahmet Zafer TEL¹*, Murat TAK²

KORKUTELİ VE ELMALI DA BULUNAN BAZI DOĞAL MERALARIN VEJETASYON DURUMLARININ BELİRLENMESİ*

NEPETA CADMEA BOISS. İLE NEPETA SULFURIFLORA P.H. DAVIS TÜRLERİNİN MORFOLOJİK OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI. Tuncay DİRMENCİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

EKOTURİZM VE BOTANİK TURİZMİ: TÜRKİYE'NİN SUKKULENT BİTKİ ÇEŞİTLİLİĞİNİN TURİZM POTANSİYELİ

Elmalı Dağı (Kayseri) ve Çevresinin Florası. Flora Of Elmalı Mountain (Kayseri) and Its Surroundings

TURHAN BAYTOP'UN ( ) ANADOLU GEZİLERİ VE BİTKİ KOLEKSİYONU *

ÖZET Yüksek Lisans Tezi HACIKADIN VADİSİ FLORASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA (ANKARA/TÜRKİYE) Emine Burcu YEŞİLYURT Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstit

ÖZGEÇMİŞ KİŞİSEL BİLGİLER

SİSTEMATİK BOTANİK II 1. LABORATUVAR BİTKİ TOPLAMA PİRESLEME LOKALİTE YAZMA KURUTMA ETİKET YAZMA

The ecology and distribution of Turkish Çarşakotu (Paracaryum (DC.) Boiss spp. (Boraginaceae)

BATI ANADOLU BÖLGESİNDE YAYILIŞ GÖSTEREN ORİGANUM L. (LAMİACEAE) TAKSONLARININ PALİNOlOJİK ÖZELLİKLERİ. Mehmet TEMEL 1 Süleyman TOKUR 2

Puschkinia scilloides Adams (Asparagaceae/Liliaceae) ın Türkiye deki Yayılışı ve Tür İçi Varyasyon Sınırları

Türkiye deki Crocus biflorus Miller subsp. tauri (Maw) Mathew (Iridaceae) Üzerine Morfolojik ve Anatomik Bir Çalışma

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE

Siphonomorpha, Lasiostemones, Sclerocalycinae, Chloranthae, Tataricae and

COĞRAFİ YAPISI VE İKLİMİ:

YABANI MEYVELER ve KULLANıM ALANLARı. Araş. Gör. Dr. Mehmet Ramazan BOZHÜYÜK

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 7/3 (2014)

T.C. ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ

AHMET ATİLLA ( ), BİTKİ YETİŞTİRİCİSİ

Çıralı: Farklı Bir Yaşam Mümkün*

Alaşehir (Manisa) ve Çevresinde Yetişen Bazı Geofitlerin Etnobotanik Açıdan İncelenmesi

Transkript:

REVIEW SUFEFD (2015), 40: 50-58 SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ FEN DERGİSİ BÜYÜK EĞRİ DAĞI (MUT, İÇEL) VE ÇEVRESİNİN ENDEMİK BİTKİLERİ Emrah Şirin, Kuddisi Ertuğrul Selçuk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Konya e-posta:emrahsirin@selcuk.edu.tr (Geliş:27 Şubat 201; Düzeltme:08 Nisan 2015; Kabul: 29 Nisan 2015) Özet: Çalışma alanı İçel ili, Mut ilçesi sınırları içerisinde yer alan Büyük Eğri Dağı ve çevresi olup, Davis in Grid kareleme sistemine göre C4 karesi içerisinde yer almaktadır. Alanda Akdeniz floristik bölgesinin etkisi görülür. Toplanan bitki örneklerinin teşhisi sonucu 21 familyaya ait 44 cins ve 56 endemik takson tespit edilmiş olup endemizm oranı %16.96 dur. Endemik bitkilerin 1 i EN, 11 i VU, 7 i NT ve 37 si LC tehlike kategorisinde yer almaktadır. En fazla endemik takson içeren familyalar 9 takson ile Compositae ve 7 takson ile Leguminosae iken en fazla endemik taksona sahip cinsler ise 4 takson ile Astragalus ve 3 takson ile Linaria cinsleridir. Anahtar Kelimeler: Büyük Eğri Dağı, İçel, Mut, Endemik Bitkiler. ENDEMIC PLANTS OF BÜYÜK EĞRI MOUNTAIN (MUT, İÇEL) AND ITS SURROUNDING Abstract: Research field is Büyük Eğri Mountain which located in Mut district of İçel province and it is in the C4 square according to the grid system of Davis. The research area is under the effects of Mediterranean Floristic Region. As a consequence of identification of the collected plant specimens 56 endemic taxa belonging to the 44 genera and 21 families have been determined and the endemism ratio is 16.96%. Threat categories of endemic plants; 1 EN, 11 VU, 7 NT and 37 LC. Families which have the most endemic taxa Compositae with 9 taxa and Leguminosae 7 taxa. On the other hand Astragalus (4 taxa) and Linaria (3 taxa) genera have the most endemic taxa. Keywords: Büyük Eğri Mountain, İçel, Mut, Endemic Plants. 1. Giriş Türkiye, bitki zenginliği açısından dünyanın ılıman iklime sahip ülkeleri arasında, en zengin ve ilginç olan ülkelerin başında gelmektedir. Zenginlik toplam tür, ilginçlik ise endemik tür sayısının fazlalığından kaynaklanır (Ekim, 2005). Türkiye Florası ile ilgili yapılmış olan ilk önemli çalışma Edmond Boissier tarafından 1867-1888 yıllarında yapılan Flora Orientalis tir (Baytop, 2004). Diğer taraftan Türkiye Florası ile ilgili en kapsamlı çalışma İngiliz Botanikçi P. H. Davis tarafından yapılmıştır. Türkiye florası, ikisi ek (10 ve 11) olmak üzere toplam 11 ciltten oluşmaktadır (Davis, 1965-1985; 1988; Güner ve ark., 2000). Son yapılan araştırmalara göre ülkemiz florasında yer alan tür sayısı 9.996, cins altı takson sayısı da 11.707'dür. Türkiye Florasındaki bitkilerin 3.649 tanesi (% 31) ise endemiktir (Güner ve ark., 2012). Turizm aktiviteleri ve iklim değişiklikleri endemik ve mevcut diğer bitkilerin yayılışını etkileyebilir. Alana yakın yerlerde de flora çalışmaları yapılmış olup bunlardan alanımıza en yakın olanlar Pusat Dağı Flora ve Vejetasyonu (Silifke-Mersin-Türkiye) ve Karadağ (Karaman) Florası çalışmalarıdır. Bu

51 Şirin & Ertuğrul, SUFEFD, (2015), 40: 50-58 çalışma, araştırma yapılan alanın endemizm yönünden ne kadar önemli olduğunu ortaya çıkarmak ve endemik bitkiler ile bunların tehlike kategorilerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma alanındaki endemik bitkilerin önemli bir bölümü Akdeniz fitocoğrafik bölge elementi iken bir kısmı da İran-Turan fitocoğrafik bölge elementidir. Araştırma alanı 36 0 49 84.7-36 0 39 73.8 kuzey paralelleri ile 33 0 27 94.0-33 0 22 50.7 doğu meridyenleri arasında kalmaktadır. Çalışma alanı, 50 hektar büyüklüğünde olup rakım 181-2040 m arasında değişmektedir. Araştırma alanı İçel ili, Mut ilçesi sınırları içerisinde yer almakta olup kuzeyinden Dağpazarı köyü, doğusundan Çömelek köyü, güneyinden Mut merkez mahallesi ve batısından ise Burunköy ile çevrilidir. Araştırma alanında bulunan önemli tepelerden bazıları şunlardır: Elmedin Tepe (847 m), Ardıçlı Tepe (554 m), Öbek Tepe (1894 m), Ulugedik Tepe (2045 m), Sarıkaya Tepe (1750 m), Karabelen Tepesi (1757 m), Kırsivri Tepesi (2055 m), Manayır Tepe (1745 m) ve Çıplak Tepe (1750 m). 2. Materyal ve Metot Bitki örnekleri toplandıktan sonra herbaryum tekniklerine uygun olarak KNYA Herbaryumunda saklanmak üzere hazırlandı. Bitkilerin teşhisi ve adlandırılmasında Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Davis 1965-1985; Davis ve ark., 1988; Güner ve ark., 2000), Türkiye Bitki Listesi (Güner, 2012) ve International Plant Name Indeks (IPNI, 2013) eserlerden yararlanıldı. Bitkilerin fitocoğrafik dağılımları, Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Davis 1965-1985; Davis ve ark., 1988; Güner ve ark., 2000) e göre değerlendirildi. Endemik bitkilerin listesi Türkiye Florası ndaki düzenle uyumlu olarak sunuldu. Tehlike kategorilerinin belirlenmesinde Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı ve IUCN Kırmızı Liste Sınıfları ve Ölçütlerinden (Version 9.0) yararlanıldı. Bitki Toplanan Lokaliteler: 1. Yenisu Yaylası nın güney kısımları, ormanlık alanlar, 1400-1600 m 2. Tokmak Tepe nin kuzey yamacı, step açıklıkları, 550-750 m 3. Burunköy ün güney kısımları, step açıklıkları, 400-600 m 4. Kelce Köyü nün güney kısımları, step açıklıkları, 500-700 m 5. Dağpazarı-Kestel Yaylası yol kenarı, 1250-1350 m 6. Kozlar-İşemik yaylaları, 4. km yol kenarı, 1500-1600 m 7. Yenisu Yaylası yolu güneyi, step açıklıkları, 1400-1500 m 8. Eyre Tepesi nin kuzey yamacı, step açıklıkları, 1600-1700 m 9. Tekirini`ne çıkmadan yol kenarı, 1100-1200 m 10. Yıldız Köyü nün güney kısımları, step açıklıkları, 400-600 m 11. Karabelen Tepesi nin güney yamacı, step açıklıkları, 1700-1800 m 12. İkiz Tepe nin güney yamacı, taşlık alanlar, 1350-1450 m 13. Kargıcak Tepesi nin kuzey yamacı, step açıklıkları, 400-600 m 14. Elmedin Tepe nin güney yamacı, step açıklıkları, 450-650 m 15. Dibekli Tepe nin güney yamacı, taşlık alanlar, 1600-1700 m 16. Mut-Ortaköy yol kenarı, 200-400 m 17. Hüyük Tepesi nin doğu yamacı, kayalık alanlar, 1500-1600 m 18. Topluca Köyü yolunun güneyi, step açıklıkları, 150-350 m 19. Büyük Eğri Dağı nın güney yamacı, ormanlık alan, 1750-1850 m 20. Kırsivri Tepesi nin güney yamacı, kayalık alan, 1900-2000 m 21. Karabelen Tepesi nin kuzeydoğu yamacı, step açıklıkları, 1550-1650 m 22. Dazgır Tepesi nin batı yamacı, kayalık alanlar, 1600-1700 m 23. Gençali Köyü koyrak arkası mevkii, yol kenarı, 200-400 m 24. Küçükeyre Dağı nın zirvesindeki taşlık alan, 1900-2000 m 25. Kestel Yaylası nın kuzey yamacı, step açıklıkları, 1600-1700 m 26. Ortaköy zeytinyağı fabrikasının civarı, otsu alanlar, 150-350 m 27. Eyre Tepesi nin güney yamacı, taşlık alanlar, 1700-1800 m 28. Ortaköy taşocağı fabrikasının kuzeyi, kayalık alanlar, 150-350 m 29. Söğütözü Deresi, yol kenarı, 1450-1550 m

ENDEMIC PLANTS OF BÜYÜK EĞRI MOUNTAIN (MUT, İÇEL) AND ITS SURROUNDING 30. Esençay Köyü, yol kenarı, 300-500 m 31. Dedebeleni Tepesi nin zirvesindeki taşlık alan, 1600-1700 m 32. Deremasara su kenarı, 600-800 m 33. Ahmetili Deresi kenarı, 200-400 m 34. Kestel Yaylası nın kuzey yamacı, taşlık alanlar, 1600-1700 m 35. Kelce Köyü yol kenarı, 500-700 m 36. Öbek Tepe baz istasyonunun yanındaki taşlık alan, 1850-1950 m 37. Gençali Köyü nün doğu yamacı, step açıklıkları, 200-400 m 38. Dağpazarı Köyü nün güneyi, step açıklıkları,1200-1300m 39. İşemik Yaylası, yol kenarındaki çeşmenin kuzeyi, taşlık alanlar, 1600-1700 m 40. Büyük Eğri Dağı nın kuzey yamacı, kayalık alanlar, 1800-1900 m 41. İşemik Yaylası nın kuzeyi, step açıklıkları, 1700-1800 m 42. Çukurbağ Mezarlığı, otsu alanlar, 1100-1200 m 43. Küçükeyre Dağı nın güney yamacı, kayalık alanlar, 1850-1950 m 44. Ardıçlı Tepesi nin güney yamacı, step açıklıkları 500-600 m 3. Araştırma Sonuçları ve Tartışma Endemik Bitki Listesi ANGIOSPERMAE DICOTYLEDONES PAPAVERACEAE Papaver pilosum Sibth. & Sm. subsp. pilosum 13, 03.04.2012, E.Ş. 42, LC CRUCIFERAE (BRASSICACEAE) Alyssum thymops (Hub.-Mor. & Reese) T. R. Dudley 15, 25.04.2012, E.Ş. 139; 24, 09.05.2012, E.Ş. 190, İran- Turan Elementi, LC Arabis aubrietioides Boiss. 21, 09.11.2012, E.Ş. 489, LC Aubrieta canescens (Boiss.) Bornm. subsp. canescens 15, 25.04.2012, E.Ş. 135; 22, 30.04.2012, E.Ş. 173; 22, 12.06.2012, E.Ş. 341, LC Hesperis kotschyi Boiss.22, 30.04.2012, E.Ş. 177, LC Hesperis cilicica (Siehe ex Bornm.) A.Duran 23, 24.03.2012, E.Ş. 4; 16, 24.04.2012, E.Ş. 95; E.Ş. 100, NT CARYOPHYLLACEAE Minuartia anatolica (Boiss.) Woronow var. arachnoidea McNeill 21, 16.06.2012, E.Ş. 396, İran-Turan Elementi, LC Saponaria kotschyi Boiss. 17, 04.07.2013, E.Ş. 502, LC GUTTIFERAE (HYPERICACEAE) Hypericum vacciniifolium Hayek & Siehe 17, 12.06.2012, E.Ş. 347, Akdeniz Elementi, VU B1ab(ii) Hypericum auriculatum (N. Robson & Hub.-Mor.) N. Robson 26, 26.05.2012, E.Ş. 275, Akdeniz Elementi, VU C2a(i,ii) GERANIACEAE Geranium glaberrimum Boiss. & Heldr. 19, 15.06.2012, E.Ş. 390, Akdeniz Elementi, LC LEGUMINOSAE (FABACEAE) Genista involucrata Spach 36, 14.06.2012, E.Ş. 381; 37, 04.04.2012, E.Ş. 60, İran-Turan Elementi, LC Astragalus chrysochlorus Boiss.&Kotschy 24, 09.05.2012, E.Ş. 192, NT Astragalus mesogitanus Boiss. 35, 24.04.2012, E.Ş. 125; 10, 29.04.2012, E.Ş. 169; 17, 30.04.2012, E.Ş. 184, LC Astragalus hirsutus Vahl 25, 19.05.2012, E.Ş. 227, LC Astragalus albicalycinus Hub.-Mor. & V.A.Matthews 28, 26.05.2012, E.Ş. 284, Akdeniz Elementi, VU B2b(i,ii) Trigonella macrorrhyncha Boiss. 37, 04.04.2012, E.Ş. 59; 28, 24.04.2012, E.Ş. 101, Akdeniz Elementi, LC Ebenus hirsuta Jaub. & Spach 43, 16.05.2012, E.Ş. 394, İran-Turan Elementi, LC 52

53 Şirin & Ertuğrul, SUFEFD, (2015), 40: 50-58 UMBELLIFERAE (APIACEAE) Ferula lycia Boiss. 38, 19.05.2012, E.Ş. 230, İran-Turan Elementi, LC DIPSACACEAE Pterocephalus pinardii Boiss. 21, 16.06.2012, E.Ş. 397; 12, 27.05.2012, E.Ş. 332, Akdeniz Elementi, LC COMPOSITAE (ASTERACEAE) Chrysophtalmum dichotomum Boiss. & Heldr. ex Eig 8, 11.10.2012, E.Ş. 474, Akdeniz Elementi, LC Onopordum anatolicum (Boiss.) Boiss. & Heldr. ex Eig 28, 24.04.2012, E.Ş. 113, İran-Turan Elementi, LC Cirsium leucopsis DC. 14, 10.04.2012, E.Ş. 80, LC Centaurea kotschyi (Boiss.&Heldr.) Hayek var. decumbens Wagenitz 21, 16.06.2012, E.Ş. 398, VU B1ab(i) Centaurea solstitialis L. subsp. pyracantha (Boiss.) Wagenitz 26, 30.06.2012, E.Ş. 421, Akdeniz Elementi, NT Cyanus bourgaei (Boiss.) Wagenitz & Greuter 11, 20.05.2012, E.Ş. 238, Akdeniz Elementi, VU B1ab(ii) Psephellus mucronifer (DC.) Wagenitz 20, 15.06.2012, E.Ş. 391, İran-Turan Elementi, LC Lactuca variabilis Bornm. 34, 13.09.2012, E.Ş. 466, LC Crepis macropus Boiss. & Heldr. 26, 04.04.2012, E.Ş.55; 38, 13.09.2012, E.Ş. 459, İran-Turan Elementi, LC CAMPANULACEAE Campanula macrostyla Boiss.&Heldr. 12, 11.06.2012, E.Ş. 324, Akdeniz Elementi, NT Asyneuma isauricum Contandr., Quézel & Pamukç. 27, 23.07.2013, E.Ş. 515, Akdeniz Elementi, LC Asyneuma linifolium (Boiss.&Heldr.) Bornm. subsp. linifolium 39, 12.06.2012, E.Ş. 344, LC BORAGINACEAE Heliotropium haussknechtii Bunge 10, 01.07.2012, E.Ş. 436, Akdeniz Elementi, LC Onosma isaurica Boiss. & Heldr. 7, 19.05.2012, E.Ş. 197, İran-Turan Elementi, LC Onosma stenoloba Hausskn. Ex Riedl 32, 27.05.2012, E.Ş. 313, İran-Turan Elementi, LC Alkanna saxicola Hub.-Mor. 13, 03.04.2012, E.Ş. 33, Akdeniz Elementi, EN B1b(i,ii) SCROPHULARIACEAE Verbascum chionophyllum Hub.-Mor. 22, 03.07.2013, E.Ş. 494, Akdeniz Elementi, VU C2a(i,ii) PLANTAGINACEAE Linaria genistifolia (L.) Mill. subsp. praealta (Boiss.) P. H. Davis 5, 14.06.2012, E.Ş. 376, Akdeniz Elementi, NT Linaria genistifolia (L.) Mill. subsp. polyclada (Fenzl) P. H. Davis 4, 26.05.2012, E.Ş. 256, İran-Turan Elementi, NT Linaria corifolia Desf. 19, 15.06.2012, E.Ş. 386, İran-Turan Elementi, LC Veronica multifida L. 29, 08.05.2012, E.Ş. 189; 1, 19.05.2012, E.Ş. 198, İran-Turan Elementi, LC LABIATAE (LAMIACEAE) Ajuga bombycina Boiss. 44, 04.04.2012, E.Ş. 71, Akdeniz Elementi, NT Phlomis nissolii L. 26, 30.06.2012, E.Ş. 422, LC Sideritis brevibracteata P.H.Davis 18, 01.07.2012, E.Ş. 439, Akdeniz Elementi, VU B2b(i,ii) Salvia heldreichiana Boiss. ex Bentham 38, 13.09.2012, E.Ş. 463, Akdeniz Elementi, LC ARISTOLOCHIACEAE Aristolochia stenosiphon P.H.Davis & M.S.Khan 12, 11.06.2012, E.Ş. 333, Akdeniz Elementi, VU B1b(i,ii) RUBIACEAE Asperula lilaciflora Boiss. subsp. mutensis Schönb-Tem. 26, 26.05.2012, E.Ş. 274, Akdeniz Elementi,VU B1ab(ii) MONOCOTYLEDONES ARACEAE Arum alpinariae (Alpinar & R.R.Mill) P.C.Boyce 4, 30.06.2012, E.Ş. 413, VU C2a(i,ii) ASPARAGACEAE

ENDEMIC PLANTS OF BÜYÜK EĞRI MOUNTAIN (MUT, İÇEL) AND ITS SURROUNDING Hyacinthella heldreichii (Boiss.) Chouard 2, 10.04.2012, E.Ş. 84; 15, 25.04.2012, E.Ş. 141, Akdeniz Elementi, LC Hyacinthella glabrescens (Boiss.) K.Perss. & Wendelbo 23, 24.03.2012, E.Ş. 10, Akdeniz Elementi, LC LILIACAE Fritillaria aurea Schott 40, 08.05.2012, E.Ş. 185, İran-Turan Elementi, LC Tulipa cinnabarina K. Perss. 40, 08.05.2012, E.Ş. 187; 19, 15.06.2012, E.Ş. 389, LC IRIDACEAE Iris schachtii Markgr. 1, 19.05.2012, E.Ş. 207, İran-Turan Elementi, LC Crocus ancyrensis (Herb.) Maw 6, 25.03.2012, E.Ş. 23, İran-Turan Elementi, LC Crocus biflorus Mill. subsp. isauricus(siehe ex Bowles) B.Mathew 41, 25.03.2012, E.Ş. 20; E.Ş. 21; 8, 11.04.2012, E.Ş. 93, Akdeniz Elementi, LC GRAMINAE (POACEAE) Secale cereale L. var. ancestrale (Zhuk.) Kit Tan 27, 03.07.2013, E.Ş. 497, VU B1ab(ii) Çalışmanın sonucunda Büyük Eğri Dağı ve çevresinde 21 familya ve 44 cinse ait 56 endemik takson tespit edilmiş olup endemizm oranı ise %16.96 dır. Araştırma alanı Akdeniz floristik bölgesinin etkisi altında olduğundan bu bölge daha fazla endemik taksona sahiptir (Şekil 1). Akdeniz floristik bölgesi 23 (%41.1), İran-Turan floristik bölgesi 16 (%28.6) endemik takson ile temsil edilirken, 17 (%30.3) endemik taksonun floristik bölgesi bilinmemektedir. Bölgede yerleşim yerleri, tarım alanlarının açılması ve aşırı otlatma endemik bitkileri tehdit eden başlıca faktörlerdir. Endemik bitkilerin 1 i EN, 11 i VU, 7 si NT ve 37 si LC tehlike kategorisinde yer almaktadır (Tablo 1). Araştırma alanında en fazla taksona sahip familyalar Compositae ve Legüminosae dur (Tablo 2). Araştırma alanında en fazla takson içeren cins ise Astragalus tur (Tablo 3). 17 16 23 Akdeniz İran-Turan Bilinmeyen Şekil 1. Endemik bitkilerin fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı Tablo 1. Tehlike kategorilerine göre endemik bitki sayıları IUCN Kategorileri Takson sayısı EN (Endangered): Tehlikede 1 VU (Vulnerable): Zarar Görebilir 11 NT (Near Threatened): Tehdit Altına Girebilir 7 LC (Least Concern): En Az Endişe Verici 37 54

55 Şirin & Ertuğrul, SUFEFD, (2015), 40: 50-58 Tablo 2. Çalışma alanında endemik bitki açısından en çok taksona sahip familyalar Familyalar Takson Sayısı Composite 9 Leguminosae 7 Cruciferae 5 Labiatae 4 Boraginacae 4 Tablo 3. Çalışma alanında endemik bitki açısından en çok taksona sahip cinsler Familyalar Takson Sayısı Astragalus 4 Linaria 3 Centaurea 2 Crocus 2 Hesperis 2 Çalışma, diğer 9 floristik çalışmayla karşılaştırılmıştır (Tablo 4). Bu çalışmalardan, Tufan Dağ, Çorak Dağı ve Turanşah Dağı (Karaman) Florası (2), Bozkır-Çumra Apa Barajı ve Hadim (Konya) Arasında Kalan Bölgenin Florası (3), Tuzaklı, Otluk, Gidefi Dağları nın (Akseki) ve Çevresinin Florası (6), Taşeli Platosu (Konya-İçel-Antalya) Florası I,II,III,IV (7) ve Pusat Dağı Flora ve Vejetasyonu (Silifke-Mersin) (8) isimli çalışmalar Akdeniz fitocoğrafik bölgesinde kalırken Bademli Aladağ (Hadim-Konya) Florası (4), Çekiç Dağı ve Gevne Vadisi Florası (Hadim-Konya) (5), Ayrancı Barajı, Karakürtlü Dağı, Alahan ve Karaman Arasında Kalan Bölgenin Florası (9) ve Karadağ (Karaman) (10) isimli çalışmalar ise İran-Turan fitocoğrafik bölgesinde kalmaktadır. Endemizm oranı yönünden araştırma alanımıza (%16.96) en yakın çalışmalar ise; Tufan Dağ, Çorak Dağı ve Turanşah Dağı (Karaman) Florası (%18.4), Bademli Aladağ (Hadim-Konya) Florası (%15.1) ve Tuzaklı, Otluk, Gidefi Dağları nın (Akseki) ve Çevresinin Florası (%16.9) dır. Elde edilen verilere göre araştırma alanı Akdeniz iklimi etkisi altındadır. Mut un iklimsel verilerine göre yıllık ortalama sıcaklık 19.9 0 C iken yıllık ortalama yağış ise 412,1 mm dir (Anonim, 2012). Tablo 4. Karşılaştırılan alanlardaki endemizm durumu Çalışma Numarası 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Top. Takson Sayısı 330 943 1173 513 607 1023 1053 326 834 521 Endemik takson sayısı 56 174 218 77 133 163 213 8 167 67 Endemizm oranı (%) 16.96 18.4 8.6 15.1 21.9 16.9 20.2 5.29 20 13.5 Büyük Eğri Dağı (Mut/İçel) ve Çevresinin Florası (Şirin, 2012). Tufan Dağ, Çorak Dağı ve Turanşah Dağı (Karaman) Florası (Doğu, 2008). Bozkır-Çumra Apa Barajı ve Hadim (Konya) Arasında Kalan Bölgenin Florası (Tugay, 2003). Bademli Aladağ (Hadim-Konya) Florası (Serin, 1988). Çekiç Dağı ve Gevne Vadisi Florası (Hadim-Konya) (Ertuğrul ve ark., 2002). Tuzaklı, Otluk, Gidefi Dağları nın (Akseki) ve Çevresinin Florası (Duran, 2002). Taşeli Platosu (Konya-İçel-Antalya) Florası I,II,III,IV (Sümbül ve Erik, 1986, 1988,1990). Pusat Dağı Flora ve Vejetasyonu (Silifke-Mersin-Türkiye) ( Aksay, 2006). Ayrancı Barajı, Karakürtlü Dağı, Alahan ve Karaman Arasında Kalan Bölgenin Florası (Ünal ve Sağlam, 2008). 10. Karadağ (Karaman) Florası (Ünal, 1991).

ENDEMIC PLANTS OF BÜYÜK EĞRI MOUNTAIN (MUT, İÇEL) AND ITS SURROUNDING Şekil 2. Fritillaria aurea Schott Şekil 3. Tulipa cinnabarina K. Perss. Şekil 4. Iris schachtii Markgr. Şekil 5. Crocus biflorus Mill. subsp. isauricus (Siehe ex Bowles) B.Mathew Şekil 6. Campanula macrostyla Boiss.&Heldr. Şekil 7. Centaurea kotschyi (Boiss. &Heldr.) Hayek var. decumbens Wagenitz Not: Bu çalışma Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü nde yapılan Büyük Eğri Dağı (Mut, İçel) ve Çevresinin Florası isimli yüksek lisans tezinden hazırlanmış, Selçuk Üniversitesi BAP Koordinatörlüğü tarafından 12101009 nolu proje ile desteklenmiş ve 22. Ulusal Biyoloji Kongresi nde poster bildiri olarak sunulmuştur. 56

57 Şirin & Ertuğrul, SUFEFD, (2015), 40: 50-58 Kaynaklar Aksay C S (2006). Pusat Dağı Flora ve Vejetasyonu (Silifke-Mersin-Türkiye). Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Ankara. Anonim (1971-2012). T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ankara. Baytop A (2004). Türkiye de Botanik Tarihi Araştırmaları, Tübitak Yayınları, Akademik Dizi 3, Ankara. Davis P H (1965-1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 1-9, Edinburgh. Davis P H (eds.) (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh University. Press, Vol. 10, Edinburgh. Doğu S (2008). Tufan Dağ, Çorak Dağ ve Turanşah Dağı (Karaman) Florası. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Konya. Duran A (2002). Tuzaklı, Otluk, Gidefi Dağları ve Çevresinin Florası (Akseki). Turkish Journal of Botany. 26 (5): 303-349. Ekim T, Koyuncu M, Vural M, Duman H, Aytaç Z, Adıgüzel N (2000). Red Data Book of Turkısh Plants (Peridophyta and Spermatophyta). Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Yayın No: 18. Ekim T (2005). II. Uluslararası Gölbaşı Göller-Andezit ve Sevgi Çiçeği Festivali Sempozyum Kitapı, s. 314-325, Ankara. Ertuğrul K, Dural H, Kargıoğlu M (2002). Çekiç Dağı ve Gevne Vadisi Florası (Hadim-Konya). Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi, 20:99-139. Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer K H C (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Supplement 2). Edinburgh University Press, Vol. 11, Edinburgh. Güner A, Aslan S, Ekim T, Vural M, Babaç M T (edlr.) (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul. IPNI (2013). Plant names index. http://www.ipni.org (Erişim tarihi: 10 Aralık 2013). IUCN (2011). IUCN Standards and Petitions and Subcommittee, Guidelines for Using the IUCN Red List Categories and Criteria. Version 9.0, Gland, Switzerland: IUCN. Serin M (1988). Bademli (Aladağ), Hadim-Konya Florası. Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi. Sayı 1, Cilt 7, sf 1-55. Sümbül H, Erik S (1988a). Taşeli Platosu Florası I. Doğa Türk Botanik Dergisi 12 (2): 175-205. Sümbül H, Erik S (1988b). Taşeli Platosu Florası II. Doğa Türk Botanik Dergisi 12 (3): 254-322. Sümbül H, Erik S (1990a). Taseli Platosu Florası III. Hacettepe Fen ve Mühendislik. Bilimleri Dergisi 2: 1-38. Sümbül H, Erik S (1990b). Taseli Platosu Florası IV. Hacettepe Fen ve Mühendislik. Bilimleri Dergisi 2: 61-120. Tugay O, Ertuğrul K (2003). Bozkır-Çumra Apa Barajı ve Hadim (C4 Konya) Arasında Kalan Bölgenin Florası. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı, Konya Ünal A (1991). Karadağ (Karaman) Florası. Doğa Türk Botanik Dergisi, Vol 15: 380-399. Ünal A, Sağlam C (2008). Ayrancı Barajı, Karakürtlü Dağı, Alahan ve Karaman Arasında Kalan Bölgenin Florası I. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17, s.27-48.

ENDEMIC PLANTS OF BÜYÜK EĞRI MOUNTAIN (MUT, İÇEL) AND ITS SURROUNDING Ünal A, Sağlam C (2009). Ayrancı Barajı, Karakürtlü Dağı, Alahan ve Karaman Arasında Kalan Bölgenin Florası II. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18, s.15-33. SELÇUK ÜNİVERİSTESİ BİLİMSEL DERGİLER KOORDİNATÖRLÜĞÜ SELCUK UNIVERSITY COORDINATION UNIT OF SCIENTIFIC JOURNALS 2015 Reproduction is free for scientific studies 58