www.lesenmachtspass.de LeseN 1 Anne Babalar Ç N KILAVUZ EIN LEITFADEN FÜR ELTERN
2 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 3 Değerlİ Velİler, sehr geehrte ELTERN, Çocuklarımızın dil gelişimi çok önemli. Onların en iyi şekilde gelişmesi için hem Türkçe yi hem Almanca yı çok iyi derecede öğrenmeleri teşvik edilmelidir. Çocuklarımızın özellikle Alman diline çok iyi hakim olmaları, iyi bir eğitim alabilmelerini ve böylelikle gelecekteki iş hayatlarında daha başarılı olmalarını sağlayacaktır. Bu nedenle bilinçli olarak çocuklarımızın dil eğitimine yatırım yapmalıyız. Dil gelişimine en büyük katkıyı ise okuma alışkanlığı sağlar.»lesen macht Spaß!«Kampanyası çerçevesinde sizlere okumanın önemini ve çocuklarımıza okuma alışkanlığını aşılama yolunda bazı faydalı bilgiler sunmak istiyoruz. Anne baba olarak çocuklarımızın geleceği için hiç bir fedakârlıktan kaçınmadan onlara gerekli zamanı seve seve ayırmalıyız. Türkçede güzel bir söz vardır: Bir lisan bir insan, iki lisan iki insan. METROPOL FM Tamer Ergün Yıkıcı Genel Müdür Die sprachliche Entwicklung unserer Kinder ist sehr wichtig. Sowohl die türkische als auch die deutsche Sprache muss gefördert werden, damit unsere Kinder sich bestmöglich entwickeln können. Ganz besonders die deutsche Sprache kann die schulischen und beruflichen Chancen unserer Kinder steigern. Wir müssen bei unseren Kindern bewusst in die Sprache investieren. Einen großen Teil zur Sprachentwicklung trägt das regelmäßige Lesen bei. Mit der Kampagne»Lesen macht Spaß!«wollen wir Ihnen die Bedeutung des Lesens näherbringen und Möglichkeiten aufzeigen, mit denen Sie Ihren Kindern die Freude am Lesen vermitteln können. Die Zeit zum Lesen sollten wir als Eltern gerne investieren, um unsere Kinder auf ihre Zukunft vorzubereiten. Im Türkischen gibt es ein schönes Sprichwort: Eine Sprache ist ein Mensch, zwei Sprachen sind zwei Menschen. METROPOL FM Tamer Ergün Yıkıcı Geschäftsführer
4 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 5 SevGİLİ ANNELER VE BABALAR, Liebe ELTERN, Robert Bosch Vakfı bağlamında çalışmalarımızın odak noktası eğitim ve farklı kültürler arasında aracılık yapmak. Bu nedenle Radyo Metropol FM in düzenlediği»lesen macht Spaß!«Kampanyası nı desteklemekte bir an olsun tereddüt etmedik. meslek hayatlarında başarılı olabilmek için anahtar yetenekler de kazandırır. Okumanın faydaları konusunda uzmanların hepsi görüş birliği sergiliyor. Okumak bu kadar yararlı olduğuna göre, okuma sevgisini günlük hayata nasıl taşıyabiliriz? Bildung und die Vermittlung zwischen unterschiedlichen Kulturen sind Schwerpunkte unserer Arbeit in der Robert Bosch Stiftung. Daher waren wir gerne bereit, die Aktion»Lesen macht Spaß!«von Radyo Metropol FM zu unterstützen. Durch Lesen lernen Kinder den Umgang mit der Sprache. Lesen macht zudem klug und schafft Schlüsselkompetenzen für den schulischen und beruflichen Erfolg. Darüber sind sich die Experten einig. Aber wie kann man den Spaß am Lesen in den Alltag tragen? Çocukların hayatta başarılı olabilmeleri için erken yaşta destek görmeleri gerekiyor. Burada en önemli görev veli olarak sizlere düşüyor. Çocuklarınızı en iyi biçimde nasıl yetiştirebileceğinize dair bir çok öneri ve tavsiyeden yararlanabilirsiniz. Bunların arasında çocuklarınıza okumayı sevdirmek özellikle önem kazanıyor. Çocuklar okuyarak dillerini kullanmanın değişik olanaklarını öğrenirler. Ayrıca okumak zekâyı güçlendirdiği gibi, çocuklara okul ve»lesen macht Spaß!«Kampanyası bu konuda çeşitli yollar sunuyor: Uzmanlar bilgi verirken, ilginç kitaplar tanıtılıyor. Ayrıca evde çocuklarınıza kitap okumayı sevdirmenin yolları ve çocuklarınızla birlikte okuyabileceğiniz kitaplar konusunda öneriler ve tavsiyeler de bulunuyor. Size bol keyifli okumalar diliyorum. Dr. Ingrid Hamm, Robert Bosch Vakfı Genel Müdürü Kinder brauchen möglichst früh die bestmögliche Förderung, um ihr Leben erfolgreich meistern zu können. Hierzu leisten Sie als Eltern den wichtigsten Beitrag! Es gibt viele Tipps und Ratschläge, was Sie für Ihre Kinder tun können. Den Spaß am Lesen zu fördern, ist ein besonders wichtiger.»lesen macht Spaß!«bietet viele Möglichkeiten: Experten erklären die wichtigsten Hintergründe, spannende Buchvorstellungen machen neugierig. Tipps und Hinweise zeigen Ihnen, wie Sie zuhause mit Ihren Kindern Lesen und Vorlesen gestalten können. Ich wünsche Ihnen viel Freude dabei. Dr. Ingrid Hamm, Geschäftsführerin der Robert Bosch Stiftung
6 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 7 OKUMA ALIŞKANLIĞININ OKUL BAŞARISINA KATKISI ERFOLG IN DER SCHULE DURCH LESEN Çocuğunuza erken yaşta kitap okuma alışkanlığını kazandırabilirseniz, onun eğitim hayatında başarılı olmasına büyük katkı sağlarsınız. Kitaplar, çocukların zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimi bakımından ciddi önem taşır. Okuma alışkanlığı, çocukların kendilerini hem daha iyi ifade etmelerini hem de onlara anlatılanları daha dikkatli dinlemelerini sağlar. Böylelikle çocuklar erken yaşta olaylar arasında bağlantı kurarak okul hayatında derslerini daha iyi takip edebilirler. Çocuğunuzun dil yeteneği ve genel kültür bilgisi geliştikçe, kendine olan güveni ve motivasyonu artar. Kişilik gelişiminin şekillenmesi ve öğrenim hayatında başarılı olması için çocuğunuza erken yaşta kitap sevgisini ve okuma alışkanlığını aşılamalısınız. Wenn Sie Ihr Kind schon im frühen Alter an das Lesen von Büchern heranführen, leisten Sie einen großen Beitrag für dessen Bildungserfolg. Lesen ist sehr wichtig für die geistige, emotionale und soziale Entwicklung von Kindern. Früh erworbene Lesegewohnheiten helfen ihnen, sich besser auszudrücken und aufmerksamer zuzuhören. Dadurch können Kinder Zusammenhänge besser erkennen und dem Unterricht in der Schule besser folgen. Die Förderung der Sprachkenntnisse und des Allgemeinwissens führt bei Kindern zu größerem Selbstvertrauen und erhöhter Motivation. Damit Ihr Kind eine starke Persönlichkeit entwickeln und in der Schule erfolgreich sein kann, sollten Sie früh genug mit der Förderung seiner Lesegewohnheiten beginnen.
8 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 9 ÇocuĞunuzla kitap okumanız İçİn diğer nedenler: KONSANTRASYONU ARTIYOR. SÖZCÜK BİLGİSİ ARTIYOR, DİL BİLİNCİ GELİŞİYOR. MERAK VE ARAŞTIRMA SEVGİSİ UYANDIRILIYOR. HAYAL GÜCÜ GELİŞİYOR. OKULDA OKUMAYI YAZMAYI ÖĞRENMESİ KOLAYLAŞIYOR. YAZIM KURALLARINI OYUN GİBİ FARKINDA OLMADAN ÖĞRENİYOR. VE TABİİ Kİ: OKUMAK ÇOK EĞLENCELİ! NOCH MEHR GRÜNDE MIT IHREM KIND ZU LESEN: KONZENTRATIONSFÄHIGKEIT VERBESSERT SICH WORTSCHATZ UND SPRACHENTWICKLUNG ERWEITERN SICH NEUGIER UND ENTDECKUNGSLUST WERDEN GEWECKT FANTASIE UND VORSTELLUNGSKRAFT WERDEN ANGEREGT LESEN UND SCHREIBEN IN DER SCHULE FALLEN LEICHTER RECHTSCHREIBUNG PRÄGT SICH SPIELERISCH EIN UND VOR ALLEM: LESEN MACHT SPASS!»...annemİzİn bize masal okuması bizim İçİn en büyük mutluluktu...«nazan Eckes sunucu»...ein märchen, von unserer mutter vorgelesen, war für uns das grösste...«nazan Eckes Moderatorin
10 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 11 OKUMA SEVGİSİ ANNE BABAYLA BAŞ LIYOR! spass am lesen BEGINNT MIT DEN ELTERN! en önemli örnek sizsiniz! Çocuğunuza bu önerilerle yardımcı olabilirsiniz: Çocuğunuzu kesinlikle zorlamayın! Her gün çocuğunuza okuması gerektiğini mi söylüyorsunuz? Canı okumak istemediğinde de kızıyor musunuz? Böylece çocuğunuza baskı uygulayıp okumayı olumsuz bir etkinlik gibi algılamasını sağlamış olursunuz. Çocuğunuz okuma sevgisini zorlamadan keşfetmesi gerek. Okumanın aslında ne kadar eğlenceli olduğunu fark ettiği anda, kitap okumayı bir alışkanlık haline getirecektir. Die wichtigste Person sind Sie! Mit folgenden Tipps können Sie Ihrem Kind helfen: bleiben sie geduldig mit ihrem kind! Sie erinnern Ihr Kind jeden Tag daran, dass es lesen soll und ermahnen es immer wieder, weil es keine Lust dazu hat? So setzten Sie Ihr Kind nur unter Druck und rufen negative Gefühle in ihm hervor. Ihr Kind sollte Lesen als Freude empfinden und nicht als Pflicht. Nur wenn es Spaß daran hat, wird es regelmäßig zum Buch greifen und eine Gewohnheit daraus machen.
12 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 13 Örnek olmalısınız! Çocuğunuz sizi ne kadar çok okurken görürse, o kadar çok kitaplarla olan bağlantısı pekişecektir. Bu bağlamda istediğinizi okuyabilirsiniz. Yeter ki elinizde dergi, gazete ya da kitap görsün. Önemli olan çocuğunuzun okumaya karşı merakını uyandırmak. Sadece yuvaya götürmekle olmuyor! Bir eğitmen çocuğunuza hiç bir zaman sizin verdiğiniz kadar ilgi ve destek veremez. Birlikte bir kitaba bakmak hem zevk verir, hem de çocuğunuzla aranızdaki bağı inanılmaz güçlendirir. Bu da çocuğunuzun size karşı duyduğu güveni arttırır, aranızdaki diyaloğu geliştirir. Okumayı bir eğlenceye dönüştürün! Haftada bir televizyonu kapatıp, neşeli bir okuma partisi düzenleyebilirsiniz. Çocuklarınızın merakını uyandıran bir kitabı örneğin sıcacık çay ve çerez eşliğinde hep birlikte okuyabilirsiniz. Bu etkinlikten de hafta içinde birkaç kez çocuklarınıza büyük bir olay olarak söz etmeniz gerek. Bu sayede okuma partilerini ailecek yapılacak güzel bir olay olarak görecek çocuğunuz. OKUMAYI SEVDİREN ORTAMI SİZİN HAZIRLAMANIZ GEREK! Tabii televizyonun durmadan açık olduğu bir evde çocuğun okumayı sökmesi ve okuma sevgisini geliştirmesi daha da zorlaşır. Böyle bir ortamda yetişkinler bile kendini okuduğu kitaba ya da dergiye veremez. Çocuğunuzu kitabıyla odasına yollayıp siz televizyon izlemeye devam ederseniz, çocuğunuza doğru mesajı vermiş olmazsınız. Siz çocuğunuzla birlikte kitap okumasanız bile, onu ciddi bir şekilde desteklediğinizi gösterin. Çocuğunuza uygun okuma ortamını sağlamaktan siz sorumlusunuz! Seien Sie ein Vorbild! Wenn Ihr Kind Sie häufig lesen sieht, wird es eine Vertrautheit zu Büchern entwickeln. Dabei spielt es keine Rolle, ob Sie Bücher, Zeitschriften oder Zeitungen in die Hand nehmen, wichtig ist nur, dass Ihr Kind Sie beim Lesen sieht und seine Neugier geweckt wird. Der Kindergarten allein reicht nicht aus! Ein Erzieher kann Ihrem Kind nicht dieselbe Aufmerksamkeit geben, die es von Ihnen braucht. Das gemeinsame Lesen macht nicht nur Spaß, sondern stärkt auch die Bindung zwischen Ihnen und Ihrem Kind. Eine wichtige Grundlage für Geborgenheit, Vertrauen und die Kommunikation zwischen Ihnen. Machen Sie Lesen zu einem Erlebnis für Ihr Kind! Sie können z.b. einmal in der Woche den Fernseher ausschalten und eine kuschelige Leseparty mit einem spannenden Buch, Tee und etwas zu knabbern veranstalten. Dieses Ereignis sollten Sie immer wieder groß ankündigen. Ihre Kinder werden das Lesen als eine schöne Familienaktivität begreifen. schaffen sie die richtige leseatmosphäre für Ihr Kind! Es ist kein Wunder, dass Kinder kaum in Ruhe lesen können, wenn zu Hause pausenlos der Fernseher läuft. Nicht einmal Erwachsene können sich unter diesen Umständen aufs Lesen konzentrieren. Und das Kind mit einem Buch in sein Zimmer zu schicken, während die Eltern ständig vor dem Fernseher sitzen, ist auch eine widersprüchliche Haltung. Selbst wenn Sie nicht mitlesen sollten, signalisieren Sie Ihrem Kind, dass Sie es ernsthaft unterstützen möchten. Bieten Sie ihm die richtige Atmosphäre zum Lesen an!»çocuklarınızla bol bol konuşun! Sprechen Sie viel mit Ihren Kindern!«Dr. Ergin Foçalı, Pedagoji öğretim elemanı Pädagogikdozent
www.lesenmachtspass.de 15 lesetipps zum Vorlesen und gemeinsamen Lesen für alle Altersstufen für jede Jahreszeit Bücher, Zeitschriften und andere Medien sowie viele Ideen und Informationen rund ums Lesen und Vorlesen finden Sie unter:»...kitap EN İYİ ARKADAŞTIR, KİMSEYE İHTİYAÇ DUYMAZSINIZ...«OKAN BAYÜLGEN SUNUCU»...EIN BUCH ist DER beste freund, man braucht sonst niemanden...«okan Bayülgen Moderator www.stiftunglesen.de
16 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 17 DİNLEYİCİlerİn EN sik SORduĞu SORULAR UNSERE MEISTGESTELLTEN HÖRERFRAGEN özcan mutlu yeşiller partisi berlin eyaleti eğitim politikalari sözcüsü»lesen macht Spaß!«canlı yayınında uzman olarak dinleyici sorularını cevaplandırırken. özcan mutlu Die grünen bildungspolitischer sprecher im berliner abgeordnetenhaus Hier beantwortet er Hörerfragen in der»lesen macht Spaß!«Experten-Livesendung. Çocuğuma hangi YAŞTAN İtİbaren kitap okuyabilirim? Çocuğunuza daha hamileyken kitap okumaya başlayabilirsiniz. Bebekler daha anne karnındayken sesleri duymaya ve tepki vermeye başlarlar. Hamileyken bebeğinize masal okuyup şarkı ya da ninni söylerseniz, daha doğmadan sesinize alışmış olur. Oğlum sadece çizgi roman okuyor. Bu kötü bir şey mi? Çizgi romanlar renklidir, güldürür. Bu nedenle çocuklar çizgi roman okumayı çok severler. Bu durum çocuğunuzu okumaya yönlendiriyorsa, bırakın okusun! Ab welchem Alter kann ich meinem Kind Bücher vorlesen? Sie können schon in der Schwangerschaft beginnen. Bereits im Bauch der Mutter reagiert ein Kind auf Reize von außen und gewöhnt sich durch Singen, Märchenerzählen oder Vorlesen an die Stimme seiner Eltern. Mein Sohn liest nur Comics. Ist das schlimm? Kinder lesen gerne Comics, weil sie bunt und witzig sind. Wenn es ihnen Spaß macht und sie das zum Lesen bewegt, ist das vollkommen in Ordnung.
18 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 19 Çocuğum hep aynı kitabı okuyor. Neden? Çocuğunuz hep aynı kitabı okumak istiyorsa, size duyduğu güveni sınıyor. Acaba dün kitapta okuduğum kelimelerin hepsi hala aynı yerde duruyor mu? Annem yine aynı yerde mi kahkahayla gülecek? Büyük bir ihtimalle çocuğunuzun bir şeyleri tekrarlamaya ihtiyaç duyuyor. Bu durumun çocuğunuzun gelişmesinde olumsuz bir etkisi olmaz. Bir kaç gün sonra zaten yeni bir kitaba yönelecektir. Bundan hiç şüpheniz olmasın. Kİtap almak İçİn paramız yoksa ne yapabilirim? Bulunduğunuz şehirdeki kütüphanelerden ücretsiz kitap ödünç alabilirsiniz. Bunun için bir kütüphane kimlik kartı çıkarmanız yeterli. Ayrıca bit pazarlarında da çok düşük fiyatlara temiz kullanılmış kitaplar elde edebilirsiniz. Çocuğuma hangi dilde kitap okumalıyım? Almanca mı, Türkçe mi yoksa her İkİ dilde mi? İleride herhangi bir zorlukla karşılaşmaması için çocuğunuzun Almanca öğrenmesi gerekiyor. Ama erken başlandığı takdirde çocuklar iki dili birden kolayca öğreniyorlar. Çocuklar sadece dinleyerek bir dilin yapısını kavrayabiliyorlar. Yalnız burada sizin dikkat etmeniz gereken çok önemli bir şey var. Çocuğunuz ile konuşurken sürekli iki dil arasında gidip gelmemeye dikkat edin. Örneğin, Almanca konuşurken sadece Almanca konuşmaya devam etmesine dikkat edin. Anne ve baba olarak bu konuda görev dağılımı yapabilirsiniz. Örneğin ebeveynlerden biri Almanca, diğeri Türkçe kitap okuduğunda, çocuklar iki dil arasında ayrım yapmayı daha kolay öğrenirler. Ama Almanca dilinde kendinizi yetersiz hissediyorsanız, o zaman bu dile hakim büyük çocuklarınızdan birisi kardeşine Almanca hikayeler okuyabilir veya bunu iyi bir komşunuzdan da rica edebilirsiniz! Warum will mein Kind immer dasselbe Buch lesen? Wenn Ihr Kind immer wieder das gleiche Buch mit Ihnen lesen möchte, testet es Ihr Vertrauen. Sind die gleichen Wörter von gestern heute immer noch im Buch? Lacht meine Mama erneut mit mir an derselben Stelle? Ihr Kind braucht wahrscheinlich die Wiederholung. Das schadet der Entwicklung Ihres Kindes nicht. Nach ein paar Tagen greift es dann umso lieber nach einem neuen Buch. Was kann ich tun, wenn wir kaum Geld für Bücher haben? Sie können Ihrem Kind einen Büchereiausweis erstellen lassen, mit dem Sie für Ihr Kind kostenlos Bücher ausleihen können. Oder schauen Sie auf Flohmärkten nach, dort können Sie oft gut erhaltene Bücher zu kleinen Preisen finden. in welcher Sprache soll ich meinem Kind vorlesen? Auf Deutsch, Türkisch oder In beiden Sprachen? Damit Ihr Kind später keine Schwierigkeiten hat, muss es Deutsch lernen. Aber es lernt zwei Sprachen mühelos, wenn es früh genug damit anfängt. Allein durch Zuhören lernt es die wichtigsten Strukturen. Sie sollten nur darauf achten, nicht zwischen den Sprachen hin und her zu springen und die Sprache, die Sie beibringen, fließend zu beherrschen. Wenn der Vater konsequent eine Sprache spricht und die Mutter die andere, dann trennen auch ihre Kinder die Sprachen deutlich. Und wenn sie sich unsicher in der deutschen Sprache sind, freuen sich bestimmt die älteren Geschwister oder die nette Nachbarin, vorlesen zu dürfen!»çocuğunuzu bol bol övün! Loben Sie Ihr Kind!«Dilek Yolcu, İlkokul öğretmeni Grundschullehrerin
20 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 21 KİTap tavsiyelerimiz Unsere BUCHEMPFEHLUNGEN KeloĞlan dan Masallar Türk masal kültürünün tembel fakat kurnaz Keloğlan ının serüvenlerini her çocuk gülerek okuyacak! Die Märchen des faulen, aber schlauen Keloğğlan sind türkisches Kulturgut. Ein Lesespaß für jedes Kind! Wir entdecken die Türkei Bir okul gezisi sırasında Miriam arkadaşı Nesrin le birlikte Türkiye hakkında çok şey öğreniyor. Çocuk şarkıları CD si kitabın ekinde. Während einer Klassenfahrt lernen Miriam und ihre Freundin Nesrin viel über die Türkei. Mit türkischer Kinderlieder-CD! Ongün Gökçe: KeloĞlan dan Masallar 100 Temel Eser Serisi Morpa Kültür Yayınları Elisabeth Etz: Wir entdecken die Türkei Reise um die Welt Beltz Verlag
22 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 23 Axel Scheffler, Julia Donaldson: Der Grüffelo Beltz Verlag Ria Gersmeier, Carina Welly: Bijou, die Findelkatze OLMS junior Verlag»Çocuğunuzun ilk kitaplarına birlikte karar verin! Kaufen Sie erste Bücher immer mit Ihrem Kind zusammen!«timo Reuter, Stiftung Lesen Bijou, die Katze Küçük çocuklar kedileri çok severler. Bu kitapla kediler hakkında her şeyi öğrenebilirler hem de iki dilde! Kleinkinder lieben Katzen. Dieses Buch erklärt alles rund um die Katze in beiden Sprachen! Grüffelo Kurnaz farenin hayalinde uydurduğu Grüffelo sayesinde ormandaki hayvanlardan kurtulmasını çocuğunuzla birlikte zevkle okuyacaksınız. Eine schlaue Maus kann sich dank ihres Fantasiegeschöpfs Grüffelo vor den Tieren im Wald retten. Eine Lesespaß für Groß und Klein!»...hayatta SİZİ en çok büyüten şey kitaptir...«yonca Lodİ Şarkıcı»...ein Buch ist die grösste Bereicherung im leben...«yonca Lodİ Sängerin
24 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 25 Çocuklar ve televizyon Kinder und Fernsehen Çoğu aileler çocuklarının çocuk programlarını izlediklerinde gerekli eğitimi aldıklarını ve televizyon programlarının okumanın yerini tutabileceklerini düşünüyor. Çocuklara yönelik eğitici programlar olsa bile, kitapla televizyon arasında çok fark var! Televizyon çocuğun zihnini gereğinden fazlasıyla resimlerle doldurur ve çocuk bu resimleri belleğinde tutamaz. Onun böylece kendi hayal dünyasındaki resimleri kullanmasını engellemiş oluyorsunuz. Dokuz yaşına kadar kendisini televizyonda gösterilen durumların içindeymiş gibi görür. Özellikle korkutan olaylarda kendi dünyasıyla televizyondaki olayları birbirinden ayıramaz. Aynı zamanda da izlediği programdaki kelimeler dışında kendi kelime dağarcığını kullan- Viele Eltern sind der Meinung, dass ihr Kind durch Kindersendungen ausreichend gefördert wird und das Fernsehen heutzutage das Lesen ersetzen kann. Auch wenn einige lehrreiche und kindgerechte Sendungen existieren, kann Fernsehen nicht mit Lesen gleichgesetzt werden! Durch das Fernsehen wird Ihr Kind mit Bildern überschüttet, die es nicht alle speichern kann. Ihm wird gleichzeitig die Möglichkeit genommen, eigene Vorstellungen zu entwickeln. Ein Kind hat auf diese Art und Weise wenige Angebote zur Interaktion. Vor allem glaubt Ihr Kind bis zum Alter von neun Jahren, dass es sich mitten in den Ereignissen, die im Fernsehen gezeigt werden, befindet, kann also bei angsterregenden Ereignis-
26 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 27 masını engeller. Okurken ise bu tamamen farklı. Çocuk, kitap ya da dergi okuduğunda hangi tempoda okuyup öğrenmek istediğine kendisi karar verir. Ayrıca anlamadıklarını tekrar okuma şansına sahip. Çocuğunuz kitabı istediği zaman ve her yerde okuyabilir. En güzeli ise, çocugunuz kitabı eline aldığında her şeye o karar vermiş oluyor. Bu durum da kendine güvenini arttırıyor, eyleme geçebildiğini görüyor. Televizyon olsun, bilgisayar oyunları olsun, çocuklarınızın sadece belli bir süre izlemesine ya da oynamasına dikkat edin. Üç ila beş yaş arası çocukların medya tüketiminin yarım saati geçmemesine dikkat edin. Okul çocuklarında bir saat televizyon ya da bilgisayara izin veriliyor. Okuyan çocuk daha iyi gelişir!»çocuğunuzla okuma eğlencelerine gidin! Gehen Sie mit Ihrem Kind auf Leseveranstaltungen!«Evelyn Derenthal, Öğrenme terapisti Kidscoach und Referentin für Lesepaten sen im Fernsehen nicht zwischen seiner Realität und den Ereignissen im Fernsehen unterscheiden. Es neigt dazu, nur die Ausdrucksmöglichkeiten, die es im Fernsehen hört, zu verwenden und entwickelt somit nicht seinen eigenen Wortschatz, um seine Eindrücke zu vermitteln. Anders ist es beim Lesen. Das Kind entscheidet, in welchem Tempo es lesen und lernen möchte. Auch kann es sich überlegen, welche Stellen es noch einmal lesen will. Ihr Kind kann ein Buch überall und zu jeder Zeit lesen. Das Schönste ist, es entscheidet alles selbst. Das stärkt seine Selbstbestimmung und das Gefühl, aktiv zu sein! Beim Fernsehen und auch bei Computerspielen sollten Sie eine bestimmte Zeit einplanen. Experten gehen davon aus, dass für 3 5 jährige am Tag eine halbe Stunde Medienkonsum genug sind. Schulkinder sollten höchstens eine Stunde am Tag fernsehen oder am Computer spielen. Die Entfaltung beim Lesen ist eine ganz andere!»...kitap sizi başka dünyalara götürüyor...«mehmet Alİ Bİrand Habercİ»...EIN BUCH versetzt Sie in andere Welten...«Mehmet Alİ Bİrand Journalist
28 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 29 OKUMA SEVGİSİNİ ARTIRAN 10 ALTIN KURAL! Çocuğunuzun gelişimi için onunla her gün 15 dakika kitap okumanız yeterli! 10 GOLDENE REGELN DAMIT LESEN SPASS MACHT! Bereits 15 Minuten tägliches Lesen genügen für die Entfaltung Ihres Kindes! 1. Okuyacağınız kitabı çocuğunuzla birlikte seçin. 2. Çocuğunuz ve kendiniz için sakin ve rahat bir ortam yaratın. 3. Kitap okumak için uygun bir zaman seçin. Okumayı bir gelenek ve alışkanlık haline getirin. 4. Çocuğunuza karşı sabırlı olun. Yaşı ne kadar küçük olursa, dikkatinin de o kadar çabuk dağılması doğaldır. 6. Kitabı canlı ve ilgi çekecek şekilde okuyun. Çocuklar aklınızın başka yerde olduğunu hissedebiliyorlar. 7. Okuduktan sonra çocuğunuzla kitap hakkında konuşmak için vakit ayırın. 8. Özel günlerde çocuğunuza kitap hediye edin ve onu ara sıra bir kitapla ödüllendirin. 9. Küçük yaştan itibaren çocuğunuzun odasına bir kitap köşesi kurun. 1. Suchen Sie das Buch mit Ihrem Kind gemeinsam aus. 2. Schaffen Sie sich und Ihrem Kind eine ruhige und gemütliche Leseatmosphäre. 3. Wählen Sie einen geeigneten Zeitraum zum Lesen aus. Es sollte zu einem Ritual oder einer Gewohnheit werden. 4. Haben Sie Geduld mit Ihrem Kind. Je jünger es ist, desto schneller und leichter ist es abgelenkt. 6. Bemühen Sie sich, das Buch interessant und lebendig vorzulesen. Kinder merken es, wenn Ihre Gedanken woanders sind. 7. Nehmen Sie sich die Zeit, nach dem Lesen mit Ihrem Kind über das Buch zu sprechen. 8. Denken Sie an besonderen Tagen vor allem an Buchgeschenke und belohnen Sie Ihr Kind immer wieder mit Büchern. 9. Gestalten Sie schon im Kleinkindalter eine Bücherecke im Kinderzimmer. 5. Çocuğunuzun sorularını dinleyin ve cevaplandırmaya çalışın. 10. Çocuğunuza bir kütüphane kimliği çıkarttırın ve birlikte sık sık kütüphaneye gidin. 5. Gehen Sie auf die Fragen Ihres Kindes ein und versuchen Sie, diese zu beantworten. 10. Besorgen Sie einen Büchereiausweis für Ihr Kind und gehen Sie oft gemeinsam in die Bücherei.
30 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 31 www.lesenmachtspass.de Kampanyamıza katılan tüm ünlülerle röportajlarımız, birbirinden güzel okuma partisi resimleri ve kampanyamız hakkında daha ayrıntılı bilgi için internet sayfalarımızı ziyaret edebilirsiniz: Näheres zu unserer Kampagne, unsere Interviews mit Prominenten, viele schöne Fotos von unseren Leseparties und viele andere Informationen finden Sie auf unseren Webseiten: www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de»...kitap okumak kadar kıymetli bir şey yoktur...«işın Karaca Şarkıcı»...nichts ist wertvoller als ein buch zu lesen...«işın Karaca Sängerin
32 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 33»...Okumak, bilgiye ulaşmanın kesin anahtarıdır...«muhabbet Şarkıcı»...Lesen ist der Schlüssel zum Wissen, definitiv...«muhabbet Sänger ÇOK TEŞEKKÜRLER! VIELEN DANK! uzmanlar / Experten Bildungsministerin Annette Schavan, Christine Kranz, Nalan Arkat, Özcan Mutlu, Dudu Sönmezçiçek, Timo Reuter, Mehmet Alpbek, Tülay Usta, Bettina Braun, Emine Demirbüken-Wegner, Bilkay Öney, Evelyn Derenthal, Rıza Kavasoğlu, Dr. Ergin Foçalı, Demet Simund, Dr. phil. Şebnem Bahadır, Susanne Söhring und Sinem Özalp von der Kita»Traumbaum«, Nimet Karadağ, Deniz Düleç, Nazmiye Doğan, Sinem Wappler, Sevil Yavuz Gümüş, Mustafa Gül, Dilek Yolcu, Erdem Özdemir, Kazım Erdoğan, Gülay Demirel, Gültekin Emre. kurum ve kuruluşlar / Institutionen TÖDER, TDU, TBB, TGD, IKFA, Arbeitskreis Neue Erziehung, Beumer & Lutum, BEYS marketing & media, Türkiye Büyükelçisi Sayın Ahmet Acet, Berlin Başkonsolosu Sayın Mustafa Pulat, Stuttgart Başkonsolosu Sayın M. Türker Arı, Mainz Başkonsolosu Sayın Aslan Alper Yüksel, Köln Başkonsolosu Sayın Mustafa Kemal Basa, Frankfurt Başkonsolosu Sayın İlhan Saygılı, Stadtteilmütter Kreuzberg, Kitapmarketi Berlin. sanatçilar / künstler & prominenz Zafer Ergin, Şevket Çoruh, Yeşim Salkım, Işın Karaca, Engin Günaydın, Ferhat Göçer, Yonca Lodi, Sıla Şahin, Rafet El Roman, Feridun Zaimoğlu, Hatice Akyün, Thomas Sonnenburg, Erdoğan Atalay, Süheyl & Behzat Uygur, Azeri Kızı Günel, Ediz Hun, Murat Topal, Mithat Demirel, Muhabbet, Okan Bayülgen, Beyza Gözüakça. medyalar / medien Hürriyet, Sabah, BILD, Toplum Gazetesi, Merhaba Neu Ulm, AF Medya, SHOW Türk, Cadde Gazetesi, Merhaba Berlin, HEY Berlin Dergisi, Paparazzi Dergisi und allen Verlagen, die uns Bücher zur Verfügung gestellt haben. Wir danken ganz herzlich allen unseren»leseparty-familien«für Ihre Gastfreundschaft!
34 www.okumasevgisi.de www.lesenmachtspass.de 35 Metropol Fm redaksiyonuna An die Redaktion von Metropol FM KÜNYE IMPRESSUM Selam Ebru Hanım, Ben bizim için önemli bir şeyi sizinle paylaşmak istiyorum. Sizin»Lesen macht Spaß!«kampanyanız başladığından beri arkadaşlarımla farkettik ki, çocuklarımızda okuma aşkı yeniden uyandı, hatta biz büyüklerde bile, en son ne okumuştuk diye aramızda konuşuyoruz ve birbirimize kitap tavsiye ediyoruz. Çocuklarımız»Tijen & Mauscuk«bugün hangi kitabı tanıtacak diye öyle bir bekliyorlar ki, hep o kitapları merak edip okumak istiyorlar. Hatta çocuklar ilkbahar olmasına rağmen doğal olarak güzel havalarda dışarda oynamak istiyorlar daha çok kitap okuyorlar. Size ve METROPOL FM e çok teşekkür ederiz ve bu kampanyanın uzun uzun devam etmesini istiyoruz. Zehra Doğan Liebe Ebru, Ich würde mit Ihnen gern etwas für uns sehr Wichtiges teilen: Seitdem die Kampagne»Lesen macht Spaß!«begonnen hat, bemerkten meine Freundinnen und ich, dass die Lesefreude bei unseren Kinder erneut entflammt ist. Sogar bei uns Erwachsenen. Wir fragen uns gegenseitig, was wir gerade lesen und schlagen uns gegenseitig Bücher vor. Jeden Tag erwarten unsere Kinder eine neue Folge von»tijen & Mauscuk«und fragen sich, welches Buch diesmal vorgestellt wird und fragen uns, ob sie dieses Buch auch mal lesen dürfen. In diesen Frühlingstagen bei schönem Wetter wollen die Kinder natürlich draußen spielen sind sie sogar bereit, mehr zu lesen. Ich danke Ihnen und METROPOL FM für diese Kampagne, die uns hoffentlich noch lange erhalten bleiben wird. Zehra Doğan PROJEKTLEITER Tamer Ergün Yıkıcı (V.i.S.d.P.) RedakteurIn Ebru Taşdemir Weitere Redaktionsmitglieder Karen Ihm Aslı Erman Claudia Kleiner Özgür Özbey Eldem Turan Elif Siakiroglou Merve Özal Lektorin Dr. phil. Şebnem Bahadır AUDIO PRODUKTION PLAYPOINT PRODUCTION Konzept & Gestaltung BEYS marketing & media GmbH Burhan Gözüakça, Sina Ural Eine Idee von Radyo METROPOL FM Markgrafenstr. 11 D-10969 Berlin Telefon: 030 217 970-0 Telefax: 030 217 970-20 www.metropolfm.de BIldnachweis: Sina Ural, istockphoto LP: S.10, S.24, MSC Promotion GmbH: S. 9, Zeichnungen: Beyza Gözüakça
Eine initiative von: