ÖZET FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ İNCELEME RAPORU
ARA DÖNEM ÖZET FİNANSAL TABLOLAR HAKKINDA İNCELEME RAPORU Bosch Fren Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu na Giriş 1. Bosch Fren Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.( İşletme ) nin ekte yer alan 30 Eylül 2008 tarihli özet bilançosu, aynı tarihte sona eren dokuz aylık özet gelir tablosu, özkaynaklar değişim tablosu ve nakit akım tablosu tarafımızca incelenmiştir. İşletme yönetiminin sorumluluğu, söz konusu ara dönem özet finansal tablolarının Sermaye Piyasası Kurulu nca kabul edilen finansal raporlama standartlarına uygun olarak hazırlanması ve sunumudur. Bizim sorumluluğumuz bu ara dönem özet finansal tabloların incelenmesine ilişkin ulaşılan sonucun açıklanmasıdır. İncelemenin Kapsamı 2. İncelememiz, Sermaye Piyasası Kurulu nca yayımlanan bağımsız denetim standartları hakkında Seri: X, No: 22 sayılı tebliğin 34. kısmında yer alan ara dönem finansal tabloların incelenmesi ile ilgili düzenlemelere uygun olarak yapılmıştır. Ara dönem finansal tablolarının incelenmesi, ağırlıklı olarak finansal raporlama sürecinden sorumlu kişilerden bilgi toplanması ve analitik inceleme ile diğer inceleme tekniklerinin uygulanmasını kapsamaktadır. Bir incelemenin kapsamı Sermaye Piyasası Kurulu nca yayımlanan bağımsız denetim standartları çerçevesinde yapılan bağımsız denetim çalışmasına göre daha dar olduğundan, inceleme, bağımsız denetimde farkında olunması gereken tüm önemli hususları ortaya çıkarabilme konusunda güvence sağlamaz. Dolayısıyla, incelememiz sonucunda bir bağımsız denetim görüşü açıklanmamıştır. Sonuç 3. İncelememiz sonucunda, ekteki ara dönem özet finansal tabloların, Sermaye Piyasası Kurulu nca kabul edilen finansal raporlama standartlarına (Bkz. Dipnot 2), tüm önemli yönleriyle, uygun hazırlanmadığı konusunda herhangi bir hususa rastlanılmamıştır. Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. a member of PricewaterhouseCoopers Adnan Akan, SMMM Sorumlu Ortak, Başdenetçi İstanbul, 13 Kasım 2008
ÖZET FİNANSAL TABLOLAR İÇİNDEKİLER SAYFA ÖZET BİLANÇOLAR... 1-2 ÖZET GELİR TABLOLARI... 3 ÖZET ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOLARI... 4 ÖZET NAKİT AKIM TABLOLARI... 5 ÖZET FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAYICI NOTLAR... 6-27 NOT 1 ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU... 6 NOT 2 FİNANSAL TABLOLARIN SUNUM ESASLARI... 6-8 NOT 3 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA... 8 NOT 4 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ... 8 NOT 5 FİNANSAL BORÇLAR... 9 NOT 6 TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR... 9-10 NOT 7 STOKLAR... 11 NOT 8 MADDİ DURAN VARLIKLAR... 12-13 NOT 9 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER... 14-15 NOT 10 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI... 15-16 NOT 11 ÖZKAYNAKLAR... 16-18 NOT 12 SATIŞLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ... 19 NOT 13 FİNANSAL GELİRLER.... 19 NOT 14 FİNANSAL GİDERLER.... 19 NOT 15 VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (ERTELENMİŞ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER DAHİL)... 19-21 NOT 16 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI... 21-23 NOT 17 FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ... 24-27 NOT 18 FİNANSAL ARAÇLAR (GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA MUHASEBESİ ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR)... 27
30 EYLÜL 2008 VE 31 ARALIK 2007 TARİHLERİ İTİBARİYLE ÖZET BİLANÇOLAR VARLIKLAR Sınırlı Bağımsız incelemeden denetimden geçmiş geçmiş Dipnot Cari Dönem Geçmiş Dönem Referansı 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Dönen Varlıklar 41.267.905 48.943.860 Nakit ve Nakit Benzerleri 4 9.331.359 4.861.719 Ticari Alacaklar - İlişkili Taraflardan Alacaklar 16 4.255.323 8.371.738 - Diğer Ticari Alacaklar 6 14.209.173 21.931.261 Diğer Alacaklar 15.880 40.857 Stoklar 7 10.288.754 12.191.739 Diğer Dönen Varlıklar 3.167.416 1.546.546 Duran Varlıklar 32.509.400 34.061.067 Diğer Alacaklar 93.345 67.727 Maddi Duran Varlıklar 8 31.248.000 33.359.151 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 9.546 19.977 Ertelenmiş Vergi Varlığı 15 1.158.509 614.212 TOPLAM VARLIKLAR 73.777.305 83.004.927 Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 1
30 EYLÜL 2008 VE 31 ARALIK 2007 TARİHLERİ İTİBARİYLE ÖZET BİLANÇOLAR KAYNAKLAR Sınırlı Bağımsız incelemeden denetimden geçmiş geçmiş Dipnot Cari Dönem Geçmiş Dönem Referansı 30 Eyül 2008 31 Aralık 2007 Kısa Vadeli Yükümlülükler 50.200.142 56.010.022 Finansal Borçlar 5 22.486.073 11.084.311 Ticari Borçlar - İlişkili Taraflara Borçlar 16 9.610.201 19.053.099 - Diğer Ticari Borçlar 6 6.658.187 17.694.640 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 15-523.131 Borç Karşılıkları 9 9.967.894 6.552.987 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 1.477.787 1.101.854 Uzun Vadeli Yükümlülükler 3.083.929 3.328.429 Kıdem Tazminatı Karşılığı 10 3.083.929 3.328.429 ÖZKAYNAKLAR 11 20.493.234 23.666.476 Ana ortaklığa ait Özkaynaklar 20.493.234 23.666.476 Ödenmiş Sermaye 11 2.500.000 2.500.000 Ödenmiş Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları 11 28.136.683 28.136.683 Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 233.230 233.230 Geçmiş Yıllar Kar/Zararları (7.203.437) (8.328.489) Net Dönem Karı/(Zararı) (3.173.242) 1.125.052 TOPLAM KAYNAKLAR 73.777.305 83.004.927 Ara dönem özet mali tablolar yayınlanmak üzere Yönetim Kurulu nun 13 Kasım 2008 tarihli toplantısında onaylanmış ve Yönetim Kurulu adına Nurettin Acar, Mali İdari İşler Grup Müdürü ve Besim Bülent İyitanır, Finans ve Muhasebe Müdürü tarafından imzalanmıştır. Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 2
1 OCAK - 30 EYLÜL 2008 VE 2007 ARA HESAP DÖNEMLERİNE AİT ÖZET GELİR TABLOLARI (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Yeni Türk Lirası (YTL) olarak gösterilmiştir.) Sınırlı Sınırlı incelemeden incelemeden geçmiş Cari geçmemiş Önceki Cari Dönem Dönem Önceki Dönem Dönem Dipnot 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- Referansı 30 Eylül 2008 30 Eylül 2008 30 Eylül 2007 30 Eylül 2007 Satış Gelirleri 12 122.256.381 29.542.053 93.345.953 32.752.771 Satışların Maliyeti (-) 12 (105.878.830) (29.224.838) (80.653.382) (28.640.362) BRÜT KAR 16.377.551 317.215 12.692.571 4.112.409 Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri (-) (6.973.326) (1.740.140) (5.312.604) (1.807.751) Genel yönetim giderleri (-) (4.594.985) (1.188.855) (3.045.325) (1.182.853) Araştırma geliştirme giderleri (-) 16 (5.915.166) (1.833.455) (3.562.000) (517.927) Diğer faaliyet gelirleri 514.198 214.785 565.799 565.304 Diğer faaliyet giderleri (-) (1.068.139) (617.094) (906.272) (167.815) FAALİYET KARI/(ZARARI) (1.659.867) (4.847.544) 432.169 1.001.367 (Esas Faaliyet Dışı) Finansal Gelirler 13 7.099.661 5.048.481 2.506.860 1.533.178 (Esas Faaliyet Dışı) Finansal Giderler (-) 14 (8.965.325) (3.191.480) (1.527.719) (984.482) VERGİ ÖNCESİ KAR/(ZARAR) (3.525.531) (2.990.543) 1.411.310 1.550.063 Vergi Geliri/(Gideri) - Dönem vergi geliri/(gideri) 15 (192.008) 338.045 (1.083.090) (278.250) - Ertelenmiş vergi geliri/(gideri) 15 544.297 234.316 (228.032) (1.184.511) DÖNEM KARI/(ZARARI) (3.173.242) (2.418.182) 100.188 87.302 HİSSE BAŞINA (KAYIP)/ KAZANÇ (YKr üzerinden) (1,269) (0,967) 0,040 0,035 Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 3
1 OCAK - 30 EYLÜL 2008 VE 2007 ARA HESAP DÖNEMLERİNE AİT ÖZET ÖZKAYNAK DEĞİŞİM TABLOLARI Ödenmiş Sermaye Kardan Enflasyon Ayrılan Net düzeltmesi Kısıtlanmış Geçmiş yıllar dönem Toplam Sermaye farkları yedekler kar/(zararları) karı/(zararı) Özkaynaklar 1 Ocak 2007 1.600.000 29.036.683 233.230 (8.647.031) 318.542 22.541.424 Sermaye artırımı 900.000 (900.000) - - - - Geçmiş yıllar zararlarına transfer - - - 318.542 (318.542) - Net dönem karı - - - - 100.188 100.188 30 Eylül 2007 2.500.000 28.136.683 233.230 (8.328.489) 100.188 22.641.612 Ödenmiş Sermaye Kardan Enflasyon Ayrılan Net Düzeltmesi Kısıtlanmış Geçmiş yıllar dönem Toplam Sermaye farkları yedekler kar/(zararları) karı/(zararı) Özkaynaklar 1 Ocak 2008 2.500.000 28.136.683 233.230 (8.328.489) 1.125.052 23.666.476 Geçmiş yıllar zararlarına transfer - - - 1.125.052 (1.125.052) - Net dönem zararı - - - - (3.173.242) (3.173.242) 30 Eylül 2008 2.500.000 28.136.683 233.230 (7.203.437) (3.173.242) 20.493.234 Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 4
1 OCAK - 30 EYLÜL 2008 VE 2007 ARA HESAP DÖNEMLERİNE AİT ÖZET NAKİT AKIM TABLOLARI İşletme faaliyetleri: Sınırlı Sınırlı incelemeden incelemeden geçmiş geçmemiş Dipnot 1 Ocak - 1 Ocak - Referansı 30 Eylül 2008 30 Eylül 2007 Net (zarar)/kar (3.173.242) 100.188 Esas faaliyetlerinden sağlanan veya faaliyetlerde kullanılan net nakit tutarının net kar ile mutabakatını sağlayan düzeltmeler: Amortisman ve itfa payları 4.793.801 3.461.613 Kıdem tazminatı karşılığı 10 473.583 319.747 Vergi 15 (352.289) 1.311.122 Faiz gideri - net 13-14 427.559 254.014 Borç karşılıklarındaki artış - net 9 3.414.907 2.337.922 Maddi duran varlık satış (karı)/zararı 128.361 (288.087) Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler öncesi net nakit akımı 5.712.680 7.496.519 Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler: Ticari alacaklardaki değişim 6 7.722.088 (7.859.938) İlişkili kuruluşlardan alacaklardaki değişim 16 4.116.415 (4.630.447) Stoklardaki değişim 7 1.902.985 (4.699.081) Diğer alacaklardaki değişim (641) 725.169 Diğer dönen varlıklardaki değişim (1.859.834) (79.715) Ticari borçlardaki değişim 6 (11.036.453) (122.875) İlişkili kuruluşlara yükümlülüklerdeki değişim 16 (9.442.898) 6.604.907 Ödenen kıdem tazminatları 10 (718.083) (378.596) Ödenen vergi (476.174) - Diğer kısa vadeli yükümlülüklerdeki değişim 375.933 (525.324) İşletme faaliyetlerinde kullanılan net nakit (3.703.982) (3.469.381) Yatırım faaliyetleri: Maddi varlık alımları 8 (2.956.882) (7.933.886) Maddi olmayan varlık alımları (6.929) - Maddi varlık satışından elde edilen nakit 163.230 3.076.975 Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit (2.800.581) (4.856.911) Finansman faaliyetleri : Alınan finansal borçlar 11.401.762 7.610.444 Alınan faiz 462.546 212.207 Ödenen faiz (890.105) (466.220) Finansman faaliyetlerinden elde edilen net nakit 10.974.203 7.356.431 Nakit ve nakit benzerlerindeki net artış/(azalış) 4.469.640 (969.861) Nakit ve nakit benzerlerinin dönem başı bakiyesi 4 4.861.719 2.912.115 Nakit ve nakit benzerlerinin dönem sonu bakiyesi 4 9.331.359 1.942.254 Takip eden notlar ara dönem özet finansal tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar. 5
NOT 1 - ŞİRKET İN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Bosch Fren Sistemleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. ( Şirket ) nin faaliyet konusunu, otomotiv ana sanayi firmalarının ve yedek parça piyasasının gereksinim duyduğu, otomobil ve hafif ticari araçlar için hidrolik fren sistemlerinin üretimi ve satışı oluşturmaktadır. Şirket in üretim tesisleri ve merkezi Bursa dadır. 1996 yılında çıkarılmış sermayesinin %80 nini temsil eden hisselerin Almanya da yerleşik Robert Bosch GmbH tarafından satın alınmasını takiben, Şirket, Robert Bosch Grubu na dahil olmuştur. Şirket, faaliyetlerinin bir kısmını, Bosch grubu şirketleri ile yapmaktadır. Şirket in hem müşterisi hem de tedarikçisi konumunda ilişkili tarafları mevcuttur (Not 16). Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu na ( SPK ) kayıtlıdır ve hisseleri, İstanbul Menkul Kıymetler Borsa sında ( İMKB ) işlem görmektedir. 30 Eylül 2008 itibariyle, İMKB ye kayıtlı %15,50 (2007: %15,50) oranında hissesi mevcuttur (Not 11). Şirket in bünyesinde istihdam edilen personel sayısı 30 Eylül 2008 itibariyle 47 memur ve 238 işçi olmak üzere 285 kişidir. (31 Aralık 2007: 43 memur ve 246 işçi olmak üzere 289 kişidir). Şirket in kayıtlı olduğu adresi aşağıdaki gibidir: Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi Yeni Yalova Yolu Cd. No:612 16335 Osmangazi Bursa / TÜRKİYE TEL: 0 (224) 270 67 00 Fax: 0 (224) 270 67 62 NOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUM ESASLARI i) Uygulanan Muhasebe Standartları Sermaye Piyasası Kurumu ( SPK ), Seri: XI, No: 29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği ile işletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına ilişkin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu Tebliğ, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara dönem finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiş olup, SPK nın Seri: XI, No: 25 "Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ"i yürürlükten kaldırılmıştır. Bu tebliğe istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ( UMS/UFRS ) na göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafindan kabul edilen UMS/UFRS nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( UMSK ) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu ( TMSK ) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları ( TMS/TFRS ) esas alınacaktır. SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye de faaliyette bulunan ve SPK tarafından kabul edilen muhasebe ve raporlama ilkelerine ( SPK Finansal Raporlama Standartları ) uygun finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden başlamak kaydıyla, UMSK tarafından yayımlanmış 29 No lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama standardı (UMS 29) uygulanmamıştır. 6
NOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUM ESASLARI (Devamı) SPK nın Seri:XI, No:29 sayılı tebliği uyarınca işletmeler, ara dönem finansal tablolarını UMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama standardına uygun olarak tam set veya özet olarak hazırlamakta serbesttirler. Şirket bu çerçevede ara dönemlerde özet finansal tablo hazırlamayı tercih etmiş, söz konusu özet finansal tablolarını SPK Finansal Raporlama Standartları na uygun olarak hazırlamıştır. Finansal tabloların hazırlanış tarihi itibariyle, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz ilan edilmediğinden, özet ara dönem finansal tablolar SPK nın Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, UMS/UFRS nin esas alındığı SPK Finansal Raporlama Standartları na uygun olarak hazırlanmıştır. Özet ara dönem finansal tablolar ve dipnotlar SPK tarafından 14 Nisan 2008 tarihli duyuru ile uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. Bu kapsamda geçmiş döneme ait finansal tablolarda gerekli sınıflandırma değişiklikleri yapılmıştır.(bakınız Dipnot 2.iv) ii) SPK tarafından sunumu zorunlu kılınan bilgiler SPK nın Seri:XI No:29 sayılı tebliği ve ona açıklama getiren duyuruları uyarınca, ara dönemlerde özet finansal tablo hazırlayan işletmelerin döviz pozisyonu tablosu, toplam döviz yükümlülüğünün hedge edilme oranı ile toplam ihracat ve toplam ithalat tutarlarını özet finansal tablo dipnotlarında sunmaları zorunludur. iii) Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Ara dönem özet mali tabloların hazırlanmasında izlenen önemli muhasebe politikaları, 1 Ocak - 31 Aralık 2007 hesap dönemine ait yıllık mali tablolardaki açıklamalarla, aşağıda belirtilen husus dışında, tutarlıdır: Ara dönemlerde vergi karşılıkları yıl sonu mali sonuçlarına uygulanması beklenen vergi oranları göz önünde bulundurularak hesaplanmaktadır. iv) Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli mali tabloların düzeltilmesi Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Şirket in finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı hazırlanmaktadır. Şirket, 30 Eylül 2008 tarihi itibariyle bilançosunu 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle hazırlanmış bilançosu ile; 1 Ocak - 30 Eylül 2008 hesap dönemine ait gelir, özsermaye değişim ve nakit akım tablolarını ise, 1 Ocak 30 Eylül 2007 hesap dönemi ile karşılaştırmalı olarak düzenlemiştir. Ayrıca, Şirket SPK nın Seri: XI No:29 Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği ( Tebliğ ) uyarınca düzenlenecek finansal tablo ve dipnot formatları hakkındaki duyurusuna istinaden geçmiş dönemlere ait SPK nın 15 Kasım 2003 tarihli Seri: XI, No:25 sayılı tebliğine uygun olarak hazırlanmış finansal tablolarında da Tebliğ de belirtilen gösterim değişikliklerine uygun olarak izleyen sınıflandırma değişikliklerini yapmıştır: 7
NOT 2 - FİNANSAL TABLOLARIN SUNUM ESASLARI (Devamı) Buna göre Şirket; i) 31 Aralık 2007 tarihli bilançosunda maddi duran varlıklar kalemi içerisinde gösterilen 56.640 YTL tutarındaki maddi duran varlık avanslarını diğer dönen varlıklar içerisinde, ii) 31 Aralık 2007 tarihli bilançosunda diğer alacaklar kalemi içerisinde gösterilen 65.670 YTL tutarındaki iş avanslarını diğer dönen varlıklar içerisinde, iii) 31 Aralık 2007 tarihli bilançosunda diğer alacaklar kalemi içerisinde gösterilen 1.418.089 YTL tutarındaki KDV alacağını diğer dönen varlıklar içerisinde, iv) 31 Aralık 2007 tarihli bilançosunda borç karşılıkları kalemi içerisinde gösterilen 523.131 YTL tutarındaki dönem karı vergi yükümlülüğünü aynı adlı hesap kalemi içerisinde, v) 31 Aralık 2007 tarihli bilançosunda özsermaye enflasyon düzeltmesi farklarında gösterilen 28.136.683 YTL tutarındaki ödenmiş sermaye enflasyon düzeltmesi farklarını aynı adlı hesap kalemi içerisinde, 6.061.082 YTL tutarındaki olağanüstü yedekler ve bunlara ait 20.750.083 YTL tutarındaki enflasyon düzeltme farklarını geçmiş yıllar kar/zararları hesabı içerisinde, vi) 31 Aralık 2007 tarihli bilançosunda yasal yedekler kalemi içerisinde gösterilen 233.230 YTL tutarındaki yasal yedekleri kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler hesabı ve özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları kalemi altında gösterilen bunlara ait 4.149.127 YTL tutarındaki enflasyon düzeltmesi farklarını geçmiş yıllar kar/zararları hesabı içerisinde, göstermiş, söz konusu değişiklikler ile ilgili olarak finansal tablo dipnotlarında cari dönem finansal tabloları ile tutarlılığı sağlamak amacıyla gerekli değişiklikleri yapmıştır. NOT 3 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA Şirket sadece Türkiye de ve sadece otomotiv yan sanayi alanında faaliyet gösterdiği için finansal bilgilerini bölümlere göre raporlamamıştır. NOT 4 - NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Kasa 6.063 6.559 Bankalar - Vadesiz mevduat 270.296 25.160 - Vadeli mevduat 9.055.000 4.830.000 9.331.359 4.861.719 30 Eylül 2008 itibariyle vadeli mevduatların vade dönemleri bir aydan kısa (2007: bir aydan kısa) olup ağırlıklı ortalama faiz oranı yıllık %18,5 tir (2007: %16,01). 8
NOT 5 - FİNANSAL BORÇLAR Kısa vadeli krediler: 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Ağırlıklı ortalama Ağırlıklı ortalama yıllık faiz oranı % YTL yıllık faiz oranı % YTL EUR krediler 5,58 21.933.160 5,53 10.654.080 Kredi faiz tahakkuku 552.913 430.231 Kısa vadeli kredilerin vadeleri Şubat 2009 ile Ağustos 2009 arasındadır. 22.486.073 11.084.311 Kısa vadeli krediler ilişkili taraf Robert Bosch Investment Nederland B.V. dan alınmıştır. NOT 6 - TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR i) İlişkili Taraflardan Alacaklar ve Borçlar: İlişkili Taraflardan Alacaklar ve Borçlar Not 16 da açıklanmıştır. ii) Diğer Ticari Alacaklar ve Borçlar: Kısa vadeli ticari alacaklar: 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Müşteri cari hesapları 14.397.742 22.144.812 Şüpheli ticari alacaklar 105.903 140.443 14.503.645 22.285.255 Eksi: Tahakkuk etmemiş finansman geliri (188.569) (213.551) Şüpheli alacaklar karşılığı (105.903) (140.443) Ticari alacaklar, net 14.209.173 21.931.261 9
NOT 6 - TİCARİ ALACAK VE BORÇLAR (Devamı) 30 Eylül 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle şüpheli alacak karşılığı ayrılmayan ve karşılığında herhangi bir teminat elde bulundurulmayan ticari alacakların vadeleri aşağıdaki gibidir: Vadeye Kalan Süre 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Vadesi geçen alacaklar 678.646 3.059.232 0-30 gün 6.092.095 9.812.115 31-60 gün 7.438.432 8.657.677 61-90 gün - 98.911 121 gün ve üzeri - 303.326 14.209.173 21.931.261 Vadesi geçen süre 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 0-1 ay arası 24.642 2.138.477 1-3 ay arası 161.954 803.932 3-6 ay arası 256.653 46.461 6-12 ay arası 89.250 59.104 12 ay üstü 146.147 11.258 Şüpheli alacak karşılıklarının ara dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: 678.646 3.059.232 2008 2007 Dönem başı - 1 Ocak 140.443 137.198 Dönem içinde yapılan tahsilatlar (35.641) - Kur farkı 1.101 (4.303) Dönem sonu 30 Eylül 105.903 132.895 Ticari alacaklar ağırlıklı 0 ila 2 ay (2007: 0 ila 2 ay) vadelidir ve 30 Eylül 2008 tarihinde yıllık ortalama %17,13 (31 Aralık 2007: %15,26) (YTL) ve %4,97 (31 Aralık 2007: %4,77) (EURO) oranları kullanılarak iskonto edilmişlerdir. Kısa vadeli ticari borçlar: 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Satıcı cari hesapları 6.778.471 17.932.287 Tahakkuk etmemiş finansman gideri (-) (120.284) (237.647) 6.658.187 17.694.640 Ticari borçların vadesi 0 ila 3 ay (2007: 0 ila 2 ay) arasındadır ve 30 Eylül 2008 tarihinde yıllık ortalama %17,19 (31 Aralık 2007: %14,76) (YTL) ve %5,03 (31 Aralık 2007: %4,42) (EURO) oranları kullanılarak iskonto edilmiştir. Ticari alacak ve borçlar içerisindeki EURO bakiyelerin detayı Not 17 de yer almaktadır. 10
NOT 7 - STOKLAR 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 İlk madde ve malzemeler 4.773.771 4.143.009 Yarı mamuller 1.341.295 1.721.231 Mamuller 572.633 1.016.639 Yoldaki mallar 3.381.125 4.764.453 Verilen sipariş avansları 219.930 546.407 10.288.754 12.191.739 1 Ocak - 30 Eylül 2008 ara hesap döneminde Şirket in satılan malın maliyeti hesabının 80.377.652 YTL (1 Ocak - 30 Eylül 2007: 60.617.776 YTL) lik kısmı ilk madde ve malzeme sarfı ile ilgilidir. 11
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Yeni Türk Lirası (YTL) olarak gösterilmiştir.) NOT 8 - MADDİ DURAN VARLIKLAR 1 Ocak 2008 İlaveler Çıkışlar Transferler 30 Eylül 2008 Maliyet: Arazi ve arsalar 626.683 - - - 626.683 Yeraltı ve yerüstü düzenleri 1.800.705 - (17.291) - 1.783.414 Binalar 8.633.920 - - - 8.633.920 Makine, tesis ve cihazlar 66.749.891 2.310.035 (5.092.503) 340.769 64.308.192 Döşeme ve demirbaşlar 2.798.355 195.381 (124.910) 10.491 2.879.317 Yapılmakta olan yatırımlar - 451.466 - (351.260) 100.206 80.609.554 2.956.882 (5.234.704) - 78.331.732 Birikmiş amortisman: Yeraltı ve yerüstü düzenleri (1.181.454) (39.343) 8.186 - (1.212.611) Binalar (5.948.122) (196.941) - - (6.145.063) Makine, tesis ve cihazlar (38.030.980) (4.411.764) 4.818.760 - (37.623.984) Döşeme ve demirbaşlar (2.089.847) (128.394) 116.167 - (2.102.074) (47.250.403) (4.776.442) 4.943.113 - (47.083.732) Net defter değeri 33.359.151 31.248.000 Maddi duran varlıkların amortisman giderinin 4.768.064 YTL lik kısmı 1 Ocak - 30 Eylül 2008 ara hesap dönemine ait gelir tablosunda satılan malın maliyeti, 8.378 YTL si ise faaliyet giderleri içerisinde gösterilmiştir. 12
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Yeni Türk Lirası (YTL) olarak gösterilmiştir.) NOT 8 - MADDİ DURAN VARLIKLAR (Devamı) 1 Ocak 2007 İlaveler Çıkışlar Transferler 30 Eylül 2007 Maliyet: Arazi ve arsalar 626.683 - - - 626.683 Yeraltı ve yerüstü düzenleri 1.780.550 20.154 - - 1.800.704 Binalar 8.479.665 40.546 - - 8.520.211 Makine. tesis ve cihazlar 54.655.527 5.753.501 (8.356.537) 4.126.921 56.179.412 Taşıt araçları 55.734 - (55.734) - - Döşeme ve demirbaşlar 2.510.492 194.808 (74.430) 5.973 2.636.843 Yapılmakta olan yatırımlar 3.177.936 2.297.720 (27.298) (4.132.894) 1.315.464 71.286.587 8.306.729 (8.513.999) - 71.079.317 Birikmiş amortisman: Yeraltı ve yerüstü düzenleri (1.126.185) (41.829) - - (1.168.014) Binalar (5.689.795) (193.254) - - (5.883.049) Makine. tesis ve cihazlar (39.476.836) (3.110.368) 5.655.535 - (36.931.669) Taşıt araçları (42.574) (1.549) 44.123 - - Döşeme ve demirbaşlar (2.017.410) (113.268) 73.830 - (2.056.848) (48.352.800) (3.460.269) 5.773.488 - (46.039.581) Net defter değeri 22.933.787 4.846.460 (2.740.511) 25.039.736 Maddi duran varlıkların amortisman giderinin 3.424.464 YTL lik kısmı 30 Eylül 2007 tarihinde sona eren ara hesap dönemine ait gelir tablosunda satılan maliyeti, 35.805 YTL si ise faaliyet giderleri içerisinde gösterilmiştir. 13
SLAK NOT 9 - KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (i) Şirket in 30 Eylül 2008 tarihi itibariyle satıcılardan alınmış toplam 3.130.123 YTL (2007: 1.904.176 YTL) tutarında teminat bulunmaktadır. (ii) Kısa Vadeli Borç Karşılıkları: 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Dava karşılığı 6.708.407 6.083.970 Fiyat farkı karşılığı 1.082.287 - Acentalık komisyon gideri karşılığı 978.834 - Tedarikçi fiyat farkı karşılığı 647.711 - Kullanılmamış izinler karşılığı 445.045 441.653 Diğer 105.610 27.364 9.967.894 6.552.987 Kısa vadeli borç karşılıklarının 1 Ocak -30 Eylül 2008 ve 2007 ara hesap dönemlerine ilişkin hareket tabloları aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 30 Eylül 2008 İlaveler Kullanım 2008 Dava karşılığı 6.083.970 624.437-6.708.407 Fiyat farkı karşılığı - 1.082.287-1.082.287 Acentalık komisyon gideri karşılığı - 978.834-978.834 Tedarikçi fiyat farkı karşılığı - 647.711-647.711 Kullanılmamış izinler karşılığı 441.653 157.314 (153.922) 445.045 Diğer 27.364 78.246-105.610 6.552.987 3.568.829 (153.922) 9.967.894 1 Ocak 30 Eylül 2007 İlaveler Kullanım 2007 Dava karşılığı 5.252.370 621.991-5.874.361 Kullanılmamış izinler karşılığı 354.087 64.928-419.015 Royalty -Trademark Karşılığı - 444.034-444.034 Araştırma ve geliştirme gider karşılığı - 527.441-527.441 Vergi karşılığı - 1.083.090-1.083.090 Diğer - 679.529-679.529 5.606.457 3.421.013-9.027.470 Dava karşılığı: 16 Nisan 2001 tarihinde Şirket e, Şirket hisselerinin %80 inin Robert Bosch GmbH tarafından satın alınmasından önceki dönemde bağlı bulunduğu Transtürk Holding A.Ş. bünyesindeki bir şirketin kullanmış olduğu banka kredisine ilişkin olarak verdiği müteselsil kefaletten dolayı, ilgili banka tarafından ilamsız icra takibi başlatılmış ve 901.662 YTL tutarında ödeme emri gönderilmiştir. Şirket, yasal süresi içerisinde ödeme emrine itiraz etmiş ve icra takibi durdurulmuştur. 14
SLAK NOT 9 - KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER (Devamı) Bunun üzerine, banka toplam tutarın Şirket ile ilişkilendirebildiği kısmını tekrar hesaplamış ve bu miktarı 396.061 YTL ye düşürerek, Şirket in itirazının iptali ve takibin bu tutar üzerinden devamı için 18 Ekim 2001 tarihinde bir dava açmıştır. 12 Ekim 2004 tarihinde banka tarafından açılan itirazın iptali davası sonuçlanmıştır. Mahkeme, Şirket tarafından yapılan itirazın iptaline ve takibin 396.061 YTL üzerinden 9 Mayıs 2001 temerrüt tarihinden itibaren % 200 temerrüt faizi, faizin % 5'i oranında gider vergisi uygulanmak suretiyle devamına ve Şirket'in % 40 icra inkar tazminatı ödemesine karar vermiştir. Şirket tarafından bu karar temyiz edilmiş ancak Yargıtay mahkemenin kararını onamış, bunun üzerine Şirket tarafından bu karara ilişkin olarak karar düzeltme talebi dilekçesi sunulmuştur. 16 Şubat 2007 tarihinde Yargıtay karar düzeltme talebinin reddine karar vermiştir. Dava karşılığı olarak finansal tablolarda bulunan tutar, bu dava ile ilgili toplam risk tutarını ifade etmektedir. Karşılık tutarı 30 Eylül 2008 tarihli finansal tablolarda anapara, temerrüt faizi ve ilgili tazminatlar dahil olmak üzere 6.708.407 YTL (2007: 6.083.970 YTL) olarak yansıtılmıştır. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) 15 Şubat 2005 tarihinde Bankalar Kanunu'nun kendisine yetki tanıdığı iddiası ile Şirket'e söz konusu davaya yönelik 4.178.458 YTL tutarında ödeme emri tebliğ etmiş ve bu tebliğde, ödemenin 30 Kasım 2004 tarihinde yapılması gerektiği halde vadesinde yapılmadığının ve bu çerçevede 15 Şubat 2005 tarihli ödeme emrinin tebliğ edilmesine müteakip 7 gün içinde ödemenin yapılmasını talep etmiştir. Şirket bu ödemeyi yapmamış ve ödeme emrinin iptali için süresi içinde mal beyanında bulunmuş ve aynı zamanda İdare Mahkemesinde dava açmıştır. Şirket in talebi reddedilmiş ve karar temyiz edilmiştir. Danıştay temyiz incelemesinde Şirket in talebini haklı bularak mahkeme kararını bozmuş ve geri göndermiştir. Davalı TMSF tarafından Danıştay ın bozma kararına karşı karar düzeltme dilekçesi sunulmuş olup, dava Danıştay da incelenerek dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Dosya idari mahkemesine dönmüş ve mahkemenin 21 Aralık 2007 tarihli kararıyla takibin iptaline karar verilmiştir. TMSF verilen bu son kararı temyiz etmiş ancak karar Danıştay tarafından Şirket lehine onaylanmıştır. Davalı idare tashihi karar talebinde bulunmuştur. Transtürk Holding A.Ş. ve Şirket'in kefalet verdiği ileri sürülen şirket de dahil olmak üzere bu holdinge bağlı diğer şirketlerin İstanbul Yaklaşımı çerçevesinde alacaklıları ile birlikte imzaladıkları yeniden yapılandırma sözleşmesinin uygulanmadığı, ancak bu şirketlerin TMSF ile yeni bir protokol imzaladıkları Şirket'in avukatları tarafından Şirket yetkililerine bildirilmiştir. NOT 10 - KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI 15 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Kıdem Tazminatı Karşılığı 3.083.929 3.328.429 Türk İş Kanunu na göre, Şirket bir senesini doldurmuş olan ve Şirket le ilişkisi kesilen veya emekli olan, 25 hizmet (kadınlarda 20) yılını dolduran ve emekliliğini kazanan (kadınlar için 58 yaşında, erkekler için 60 yaşında), askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle mükelleftir. Ödenecek tazminat her hizmet yılı için bir aylık maaş kadardır ve bu tutar 30 Eylül 2008 tarihi itibariyle 2.173,18 YTL (31 Aralık 2007: 2.030,19 YTL) ile sınırlandırılmıştır. Kıdem tazminatı karşılığı yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir ve herhangi bir fonlama şartı bulunmamaktadır. Kıdem tazminatı karşılığı çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel yükümlülüğün bugünkü değerinin aktüeryal varsayımlar göz önünde bulundurularak tahminiyle hesaplanır.
SLAK NOT 10 - KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI (Devamı) Karşılığın hesaplanmasında aşağıda yer alan aktüer öngörüler kullanılmıştır: 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 İskonto oranı yıllık (%) 5,71 5,71 Emeklilik olasılığına ilişkin oran (%) 99 99 Temel varsayım, her yıllık hizmet için belirlenen tavan karşılığının enflasyon ile orantılı olarak artmasıdır. Böylece uygulanan iskonto oranı enflasyonun beklenen etkilerinden arındırılmış gerçek oranı gösterir. Şirketin kıdem tazminatı karşılığı kıdem tazminatı tavanı her altı ayda bir ayarlandığı için, 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren geçerli olan 2.173,18 YTL (1 Ocak 2008: 2.087,92 YTL) üzerinden hesaplanmaktadır. 30 Eylül tarihlerinde sona eren ara hesap dönemlerine ait kıdem tazminatı karşılıklarının hareketleri aşağıdaki gibidir: 2008 2007 1 Ocak 3.328.429 2.703.724 Dönem içindeki artış 473.583 319.747 Ödemeler (718.083) (378.596) 30 Eylül 3.083.929 2.644.875 Kıdem tazminatı karşılığında dönem içindeki artışlar genel yönetim giderlerine yansıtılmış ve personel ücret ve giderlerine dahil edilmiştir. NOT 11 - ÖZKAYNAKLAR Şirket in 30 Eylül 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihlerindeki hissedarları ve sermaye içindeki payları tarihi değerlerle aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Hissedarlar Tutar Pay % Tutar Pay % Robert Bosch GmbH 2.112.447 84,50 2.112.447 84,50 Halka Arz 387.553 15,50 387.553 15,50 2.500.000 100 2.500.000 100 Sermaye düzeltme farkları 28.136.683 28.136.683 Toplam ödenmiş sermaye 30.636.683 30.636.683 Sermaye düzeltme farkları, YTL nin 31 Aralık 2004 tarihindeki satın alma gücü üzerinden, nakit ve nakit benzeri sermaye artırımlarının endekslenmesinin etkisini temsil etmektedir. Nominal değeri 1 YKr olan 250.000.000 (2007: 250.000.000) adet hisse bulunmaktadır. 16
SLAK NOT 11 - ÖZKAYNAKLAR (Devamı) Sermayeyi oluşturan payları temsilen ihraç edilen hisse senetlerinin türlerinin dağılımı ile sermaye yapısı 30 Eylül 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle aşağıdaki şekildedir: 30 Eylül 2008 Grup Nevi Pay Adedi Tutar A Nama 92.719 927 B Nama 6.695 67 C Hamiline 249.900.586 2.499.006 31 Aralık 2007 250.000.000 2.500.000 Grup Nevi Pay Adedi Tutar A Nama 92.719 927 B Nama 6.695 67 C Hamiline 249.900.586 2.499.006 250.000.000 2.500.000 Şirket in ana sözleşmesine göre, A ve B grubu hisse senetleri Yönetim Kurulu seçiminde bazı imtiyazlı haklara sahiptir. Yönetim Kurulu üyelerinden bir üyenin, B grubu hisse sahiplerinin göstereceği bir adaydan, üyelerin yarısından bir fazlasının ise A grubu hisse sahiplerinin göstereceği adaylardan seçilme zorunluluğu vardır. A ve B grubu hisse senetlerinin tamamı ile C grubu hisse senetlerinin bir kısmından oluşan toplam %84,50 oranında hisse (2007: %84,50) Robert Bosch GmbH ya aittir. A ve B grubu hisse senetleri 23 Ağustos 2007 tarihli Genel Kurul kararıyla 9. tertip ve nama, C grubu hisse senetleri hamiline olarak birleştirilmiştir. Türk Ticaret Kanunu na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20 sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net karın %5 i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5 ini aşan dağıtılan karın %10 udur. Türk Ticaret Kanunu na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50 sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir. Yukarıda bahis geçen tutarların SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler içerisinde sınıflandırılması gerekmektedir. Şirket in 30 Eylül 2008 tarihi itibariyle kardan ayrılan kısıtlanmış yedeklerinin tutarı 233.230 YTL dir (31 Aralık 2007: 233.230 YTL). SPK nın 1 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olan gereklilikleri uyarınca enflasyona göre düzeltilen ilk finansal tablo denkleştirme işleminde ortaya çıkan ve geçmiş yıllar zararı nda izlenen tutarın, SPK nın kar dağıtımına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde, enflasyona göre düzeltilmiş finansal tablolara göre dağıtılabilecek kar rakamı bulunurken indirim kalemi olarak dikkate alınmaktaydı. Bununla birlikte, geçmiş yıllar zararı nda izlenen söz konusu tutar, varsa dönem karı ve dağıtılmamış geçmiş yıl karları, kalan zarar miktarının ise sırasıyla olağanüstü yedek akçeler, yasal yedek akçeler, özkaynak kalemlerinin enflasyon muhasebesine göre düzeltilmesinden kaynaklanan sermaye yedeklerinden mahsup edilmesi mümkün bulunmaktaydı. 17
SLAK NOT 11 - ÖZKAYNAKLAR (Devamı) Yine 1 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olan uygulama uyarınca enflasyona göre düzeltilen ilk finansal tablo düzenlenmesi sonucunda özkaynak kalemlerinden Sermaye, Emisyon Primi, Yasal Yedekler, Statü Yedekleri, Özel Yedekler ve Olağanüstü Yedek kalemlerine bilançoda kayıtlı değerleri ile yer verilmekte ve bu hesap kalemlerinin düzeltilmiş değerleri toplu halde özkaynak grubu içinde özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları hesabında yer almaktaydı. Tüm özkaynak kalemlerine ilişkin özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları sadece bedelsiz sermaye artırımı veya zarar mahsubunda, olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri ise, bedelsiz sermaye artırımı; nakit kar dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilmekteydi. 1 Ocak 2008 itibariyle yürürlüğe giren Seri: XI No: 29 sayılı tebliğ ve ona açıklama getiren SPK duyurularına göre Ödenmiş Sermaye, Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler ve Hisse Senedi İhraç Primleri nin yasal kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilmesi gerekmektedir. Söz konusu tebliğin uygulanması esnasında değerlemelerde çıkan farklılıkların (enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farklılıklar gibi): - Ödenmiş Sermaye den kaynaklanmaktaysa ve henüz sermayeye ilave edilmemişse, Ödenmiş Sermaye kaleminden sonra gelmek üzere açılacak Sermaye Düzeltmesi Farkları kalemiyle; - Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler ve Hisse Senedi İhraç Primleri nden kaynaklanmakta ve henüz kar dağıtımı veya sermaye artırımına konu olmamışsa Geçmiş Yıllar Kar/Zararıyla, ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Diğer özkaynak kalemleri ise SPK Finansal Raporlama Standartları çerçevesinde değerlenen tutarları ile gösterilmektedir. Sermaye düzeltmesi farklarının sermayeye eklenmek dışında bir kullanımı yoktur. Sermaye Piyasası Kurulu nun 8 Şubat 2008 tarihli 4/138 sayılı kararı gereğince 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere payları borsada işlem gören anonim ortaklıklar için, asgari kar dağıtım oranı % 20 (31 Aralık 2007: %20) olarak uygulanacaktır. Buna göre bu dağıtımın şirketlerin genel kurullarında alacakları karara bağlı olarak nakit ya da temettünün sermayeye eklenmesi suretiyle ihraç edilecek payların bedelsiz olarak ortaklara dağıtılmasına ya da belli oranda nakit, belli oranda bedelsiz pay dağıtılması suretiyle gerçekleştirilebilmesine; belirlenecek birinci temettü tutarının mevcut ödenmiş/çıkarılmış sermayelerinin % 5 inden az olması durumunda, söz konusu tutarın dağıtılmadan ortaklık bünyesinde bırakılabilmesine imkan verilmiş ancak bir önceki döneme ilişkin temettü dağıtımını gerçekleştirmeden sermaye artırımı yapan ve bu nedenle payları "eski" ve "yeni" şeklinde ayrılan anonim ortaklıklardan, 2007 yılı faaliyetleri sonucunda elde ettikleri dönem karından temettü dağıtacakların, hesaplayacakları birinci temettüyü nakden dağıtmaları zorunluluğu getirilmiştir. Ayrıca, 25 Şubat 2005 tarih 7/242 sayılı SPK kararı uyarınca; SPK düzenlemelerine göre bulunan net dağıtılabilir kar üzerinden SPK nın asgari kar dağıtım zorunluluğuna ilişkin düzenlemeleri uyarınca hesaplanan kar dağıtım tutarının, tamamının yasal kayıtlarda yer alan dağıtılabilir kardan karşılanabilmesi durumunda, bu tutarın tamamı, karşılanmaması durumunda ise yasal kayıtlarda yer alan net dağıtılabilir karın tamamı dağıtılacaktır. SPK düzenlemelerine göre hazırlanan finansal tablolarda veya yasal kayıtların herhangi birinde dönem zararı olması durumunda ise kar dağıtımı yapılmayacaktır. 18
SLAK NOT 12 - SATIŞLAR VE SATIŞLARIN MALİYETİ 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 2008 2008 2007 2007 Yurtiçi satışlar 99.873.380 23.277.063 80.569.120 28.977.316 İhracat 22.439.020 6.305.278 15.654.876 5.699.954 Brüt satışlar 122.312.400 29.582.341 96.223.996 34.677.270 Tenzil: iskontolar ve satışlardan iadeler (56.019) (40.288) (2.878.043) (1.924.499) Net satışlar 122.256.381 29.542.053 93.345.953 32.752.771 Satışların maliyeti (-) (105.878.830) (29.224.838) (80.653.382) (28.640.362) Brüt kar 16.377.551 317.215 12.692.571 4.112.409 NOT 13 - FİNANSAL GELİRLER 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 2008 2008 2007 2007 Kur farkı gelirleri 6.637.115 4.752.894 2.246.430 1.257.371 Faiz gelirleri 462.546 295.587 212.207 136.354 Diğer - - 48.223 139.453 7.099.661 5.048.481 2.506.860 1.533.178 NOT 14 - FİNANSAL GİDERLER 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 2008 2008 2007 2007 Kur farkı giderleri (8.024.796) (3.039.616) (1.061.499) (842.681) Faiz giderleri (890.105) (149.663) (466.220) (141.801) Banka masrafları (50.424) (2.201) - - (8.965.325) (3.191.480) (1.527.719) (984.482) NOT 15 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (ERTELENMİŞ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER DAHİL) i) Ertelenmiş Vergi Varlık ve Yükümlülükleri Şirket ertelenmiş gelir vergisi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinde Tebliğ ve Vergi Usul Kanunu arasındaki farklı değerlendirmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini dikkate alarak bilanço tarihi itibariyle yasalaşmış oranlar üzerinden hesaplamaktadır. Şirket 2008 yılı için kurumlar vergisi hesaplamasında yatırım indirimi istisnasını kullanmama kararı almıştır. Bu yüzden hesaplanan ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri için uygulanan oran tüm geçici farklar için %20 dir (2007: kısa vadeli geçici farklar için % 30, uzun vadeli geçici farklar için %20). 19
SLAK NOT 15 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (ERTELENMİŞ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER DAHİL) (Devamı) 30 Eylül 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle birikmiş geçici farklar ve ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hazırlanan dökümü aşağıdaki gibidir: Birikmiş geçici farklar Ertelenmiş vergi varlıkları / (yükümlülükler) 30 Eylül 31 Aralık 30 Eylül 31 Aralık 2008 2007 2008 2007 Ertelenmiş vergi varlıkları: Kıdem tazminatı karşılığı 3.083.929 3.328.429 616.786 665.686 Fiyat farkı karşılığı 1.082.287-216.456 - Acentelik prim komisyonu tahakkuku 978.834-195.767 - Tedarikçi fiyat farkı karşılığı 647.711-129.543 - Kullanılmamış izinler karşılığı 445.045 441.653 89.009 132.496 Tahakkuk etmemiş finansman geliri 188.569 213.551 37.714 64.065 Şüpheli alacak karşılığı 54.383 88.923 10.877 26.677 Diğer gider tahakkukları 180.418-36.084 - Hakedilmiş ancak kullanılmamış yatırım indirimleri - 2.967.263-302.661 Ertelenmiş vergi yükümlülükleri: 1.332.236 1.191.585 Maddi varlıklar ve maddi olmayan varlıkların kayıtlı değerleri ile vergi matrahları arasındaki net fark (729.971) (1.940.107) (145.994) (381.863) Tahakkuk etmemiş finansman gideri (120.284) (237.647) (24.057) (71.296) Fiyat farkı ile ilgili tahakkuk - (414.048) - (124.214) Diğer gelir tahakkukları (18.380) - (3.676) - (173.727) (577.373) Ertelenmiş vergi varlıkları, net 1.158.509 614.212 ii) Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Dönem vergi gideri 238.964 523.131 Peşin ödenen vergiler (593.059) - Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü (354.095)(*) 523.131 (*) İlgili tutar diğer dönen varlıklar içerisinde gösterilmiştir. 20
SLAK NOT 15 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (ERTELENMİŞ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER DAHİL) (Devamı) Türkiye de, kurumlar vergisi oranı %20 dir (2007: %20). Kurumlar Vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna (iştirak kazançları istisnası, yatırım indirimi istisnası vb.) ve indirimlerin (ar-ge indirimi gibi) indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrahına uygulanır. Kar dağıtılmadığı takdirde başka bir vergi ödenmemektedir (GVK Geçici 61. madde kapsamında yararlanılan yatırım indirimi istisnası olması halinde yararlanılan istisna tutarı üzerinden hesaplanıp ödenen %19,8 oranındaki stopaj hariç). Türkiye de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse yapılacak vergi tarhiyatı nedeniyle ödenecek vergi miktarları değişebilir. 1 Ocak - 30 Eylül 2008 ve 2007 ara hesap dönemlerine ait gelir tablolarında yer alan vergi tutarları aşağıda özetlenmiştir: 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 2008 2008 2007 2007 Cari dönem vergi geliri / (gideri) (192.008) 338.045 (1.083.090) (278.250) Ertelenmiş vergi geliri / (gideri) 544.297 234.316 (228.032) (1.184.511) Toplam vergi geliri / (gideri) 352.289 572.361 (1.311.122) (1.462.761) NOT 16 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI A) 30 Eylül 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan alacak ve borçlar: İlişkili taraflardan ticari alacaklar: 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Robert Bosch SP Z.O.O - Polonya 1.287.858 4.262.044 Robert Bosch GmbH - Almanya 1.136.766 765.478 Bosch Chassis Systems India LTD - Hindistan 1.081.467 1.747 Bosch Systemes de Freinage S.A.S. - Fransa 363.739 1.455.552 Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. 160.623 666.940 Robert Bosch Sa (PTY) LTD - Güney Afrika Cumhuriyeti 149.637 564.090 Bosch Corporation, Musashi PLA - Japonya 42.864 466.758 Technologie Diesele Sistemi Frenanti S.p.A - İtalya 3.266 73.352 Diğer 29.103 115.777 İlişkili taraflara ticari borçlar: 4.255.323 8.371.738 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 Bosch Systemes de Freinage S.A.S. - Fransa 4.632.515 7.717.136 Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. 3.258.942 4.174.197 Bosch Sistemas De Frenado, S.L - İspanya 1.019.955 5.674.104 Robert Bosch GmbH - Almanya 452.443 818.407 Diğer 246.346 669.255 İlişkili taraflara finansal borçlar Not 5 te açıklanmıştır. 9.610.201 19.053.099 21
SLAK NOT 16 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı) İlişkili taraflardan alacaklar ağırlıklı 1 ay (2007: 1 ay) vadelidir ve 30 Eylül 2008 tarihinde yıllık ortalama %16,89 (2007: %14,76) (YTL) ve %4,92 (2007: %4,42) (EURO) oranları kullanılarak iskonto edilmiştir. İlişkili taraflara borçların vadesi 0 ila 2 ay (2007: 0 ila 2 ay) arasındadır ve 30 Eylül 2008 tarihinde yıllık ortalama %17,13 (2007: %14,90) (YTL) ve %4,97 (2007: %4,45) (EURO) oranları kullanılarak iskonto edilmiştir. İlişkili taraflardan alacaklar ve ilişkili taraflara borçlar içerisindeki yabancı para bakiyelerin detayı Not 17 de yer almaktadır. İlişkili taraflardan alacaklar ve borçların tahakkuk etmemiş finansman gelir ve gider tutarları ticari alacak ve borçlardan tenzil edilen tutarlara dahil edilmiş, önemlilik esasına dayanarak ayrıca gösterilmemişlerdir. B) 1 Ocak - 30 Eylül 2008 ve 2007 tarihlerinde sona eren ara dönemlerde ilişkili taraflara yapılan önemli satışlar ve ilişkili taraflardan yapılan önemli alımlar: Mal Satışları: 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- 30Eylül 30 Eylül 30 Eylül 30 Eylül 2008 2008 2007 2007 Robert Bosch GmbH Almanya 10.408.484 3.001.261 5.090.916 1.729.948 Bosch Systemes de Freinage S.A.S. - Fransa 5.164.690 585.614 3.080.735 617.566 Bosch Chassis Systems India LTD - Hindistan 1.892.811 1.352.579 1.276.883 1.276.883 Technologie Diesele Sistemi Frenanti - SPA, İtalya 1.651.951 692.692 93.715 93.715 Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1.604.421 357.872 2.438.253 844.082 Robert Bosch Sa (PTY) LTD - Güney Afrika Cumhuriyeti 560.940-584.971 584.971 Bosch Corporation, Musashi PLA - Japonya 479.650 56.217 - - Bosch Uklady Hamulcowe SP Z.O.O. - Polonya 80.593 - - - Robert Bosch LTDA Brezilya 58.450 (8.855) - - Bosch Sistemas De Frenado, S.L.-İspanya 764 (8.642) 148.220 - Diğer - (265.584) 1.248.965 830.837 Mal ve hizmet alımları: a) Mal Alımları: 21.902.754 5.763.154 13.962.658 5.978.002 Bosch Sistemas De Frenado, S.L İspanya 15.501.744 3.487.436 15.998.309 6.353.217 Bosch Systemes de Freinage S.A.S. - Fransa 1.411.178 365.452 3.047.309 1.449.087 Bosch Uklady Hamulcowe SP Z.O.O. - Polonya 1.226.133 325.114 1.270.734 499.339 Technologie Diesele Sistemi Frenanti SPA - İtalya 388.558 82.313 42.162 22.389 Robert Bosch Travoes Unipessoal, Limitada Portekiz 322.533 87.195 435.719 135.433 Robert Bosch LTDA Brezilya 248.602 148.877 - - Diğer 48.702-1.724.625 1.591.061 b) Teknik ve İdari Hizmet Alımları: 19.147.450 4.496.387 22.518.858 10.050.526 Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. (iii) (*) 4.167.295 1.007.008 3.123.038 1.117.969 Bosch Systemes de Freinage (**) 1.866.159 499.703 - - Robert Bosch GmbH 361.351 151.502 - - 6.394.805 1.658.213 3.123.038 1.117.969 22
SLAK NOT 16 - İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (Devamı) c) Royalty Trademark: Robert Bosch GmbH Almanya (i) ve (iv) 1.891.007 460.095 1.345.986 432.325 d) Araştırma ve Geliştirme: 1.891.007 460.095 1.345.986 432.325 Bosch Systemes de Freinage S.A.S.- Fransa (ii) 5.915.166 1.833.455 3.562.000 517.927 5.915.166 1.833.455 3.562.000 517.927 (*) Tutar, 3.992.182 YTL (30 Eylül 2007: 2.997.134 YTL) tutarındaki acentelik ücreti, 80.207 YTL (30 Eylül 2007: 125.904 YTL) tutarındaki yetkili satıcılık komisyonu, 94.906 YTL (30 Eylül 2007: Yoktur) tutarındaki bordro hizmeti ücretinden oluşmaktadır. (**) Tutar Bosch Systemes de Freinage ın genel yönetim ve lojistik masraf yansıtmaları ile ilgilidir. (i) (ii) (iii) 1973 yılında Bendix Europe Services Techniques SA ( Bendix ) ile Şirket arasında imzalanan royalty anlaşması uyarınca, Şirket royalty kapsamında üretip sattığı ürünler için belirlenmiş hesaplamalardan sonra %1.5 oranında royalty ücreti ödemekteydi. Şirket ile Robert Bosch GmbH arasında 29 Nisan 1999 tarihinde imzalanan ve Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı nca 9 Haziran 1999 tarihinde onaylanan royalty sözleşmesine göre Şirket, Robert Bosch GmbH a, lisansı Bendix tarafından verilmiş olan ürünler için %1.5 oranında royalty ödemesi yapmaya devam etmektedir. Ayrıca Şirket, yeni tip araçlar ile ilgili olarak üretip sattığı ürünler için %2 ve %3 oranlarında royalty ödemeleri yapmaktadır. 3 Mart 1998 tarihinde Robert Bosch GmbH ile imzalanan uygulamalı mühendislik ve geliştirme işleri temel sözleşmesi uyarınca, Bosch Systemes de Freinage S.A.S. tarafından gerçekleştirilen merkezi araştırma ve geliştirme çalışmaları için Şirket, taraflar arasında yıllık bazda kararlaştırılacak tutar üzerinden araştırma ve geliştirme bedeli ödemektedir. Bu hizmet ile ilgili 30 Eylül 2008 tarihinde sona eren ara döneme ait 5.915.166 YTL (1 Ocak - 30 Eylül 2007: 3.562.000 YTL) tutarında gider, araştırma geliştirme giderleri içinde gösterilmiştir. Şirket 2000 yılı içerisinde 1 Ocak 2000 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ilişkili kuruluşu olan Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. ( RBTR ) ile Genel Acentelik adıyla bir sözleşme imzalamıştır. Genel acentelik sözleşmesi ile RBTR sözleşme konusu mamullerin yalnızca ilk teçhizat üreticilerine (araç ve sistem üreten fabrikalara) pazarlanması ve satışı konularında Şirket e acentelik hizmeti verecektir. Bu hizmet karşılığında Şirket, İlk Teçhizat Müşterilerine sözleşme konusu mamülleri satması durumunda RBTR ye %4 acentelik ücreti ödeyecektir. Bu mali tablolarda sözleşme kapsamındaki mamül satışları üzerinden gerçekleşen 3.992.182 YTL (1 Ocak - 30 Eylül 2007: 2.997.134 YTL) tutarındaki acentelik ve yetkili satıcılık komisyonu ücreti pazarlama, satış ve dağıtım giderleri hesabına yansıtılmıştır. (iv) Şirket ile Robert Bosch GmbH arasında 29 Kasım 1999 tarihinde imzalanan ve Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı nca 22 Şubat 2000 tarihinde onaylanan Trademark sözleşmesine göre Şirket, Robert Bosch GmbH a, lisansı Bendix ve Robert Bosch GmbH tarafından verilmiş olan ürünler için net satışlar üzerinden % 1 oranında ödeme yapmaktadır. 23
SLAK NOT 17 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ 30 Eylül 2008 ve 31 Aralık 2007 tarihleri itibariyle Şirket tarafından tutulan yabancı para varlıkların ve yükümlülüklerin tarihi tutarları aşağıdaki gibidir: 30 Eylül 2008 31 Aralık 2007 A.Döviz cinsinden varlıklar 5.555.065 9.238.875 B.Döviz cinsinden yükümlülükler (32.120.422) (35.594.872) Net döviz pozisyonu (A-B) (26.565.357) (26.355.997) 24
SLAK NOT 17 - FİNANSAL ARAÇLARDAN KAYNAKLANAN RİSKLERİN NİTELİĞİ VE DÜZEYİ (Devamı) 30 Eylül 2008 Varlıklar USD EURO JPY Döviz YTL Döviz YTL Döviz YTL Toplam tutarı tutarı tutarı tutarı tutarı tutarı YTL tutarı Nakit ve nakit benzeri değerler - - 232.899 418.706 - - 418.706 Ticari alacaklar - - 586.366 1.054.169 - - 1.054.169 İlişkili taraflardan alacaklar - - 2.246.816 4.039.326 3.674.591 42.864 4.082.190 Yükümlülükler - - 3.066.081 5.512.201 3.674.591 42.864 5.555.065 Banka kredileri - - 12.507.550 22.486.073 - - 22.486.073 Ticari borçlar 15.276 18.814 1.814.601 3.262.290 776.424 9.057 3.290.161 İlişkili taraflara borçlar 58.966 72.623 3.468.761 6.236.139 3.036.968 35.426 6.344.188 74.242 91.437 17.790.912 31.984.502 3.813.392 44.483 32.120.422 Net yabancı para yükümlülük pozisyonu (74.242) (91.437) (14.724.831) (26.472.301) (138.801) (1.619) (26.565.357) 30 Eylül 2008 tarihi itibariyle YTL nin, Euro karşısındaki değeri 31 Ekim 2008 tarihindeki gibi olsaydı ve diğer tüm değişkenler aynı kalsaydı Euro para biriminde olan varlık ve yükümlülüklerden doğan net kur farkı gideri sonucu net dönem zararı 2.790.355 YTL daha fazla olurdu. (31 Aralık 2007 tarihi itibariyle YTL, Euro karşısında %10 oranında değer kaybetseydi ve diğer tüm değişkenler aynı kalsaydı Euro para biriminde olan varlık ve yükümlülüklerden doğan net kur farkı gideri sonucu net dönem karı 2.622.933 YTL daha düşük olurdu). 25