An#t#n ad#: Nur-u Osmaniye Camii #ehir: Kapal#çar##'n#n biti#i#indedir, Çemberlita#, #stanbul, Türkiye #n#a tarihi: H. 1169 / M. 1755 Mimar(lar) / usta(lar): Mimar Rum Simon (Semyon, Simeon) Kalfa. Hattatlar: Bursal# Ali Efendi, Mehmed Rasim, Fahreddin Yahya, Seyyid Abdülhalim. Photograph: #nci Kuyulu Ersoy Dönem / Hanedan: Osmanl# Dönemi Bani(ler): Sultan I. Mahmud (H. 1143-1167 / M. 1730-1754); Sultan III. Osman (H. 1167-1170 / M. 1754 1757). Tan#t#m: Nur-u Osmaniye Camii, medrese, imaret, kütüphane, türbe, sebil, çe#me ile bu yap#lar#n etraf#n# çevreleyen dükkanlardan olu#an külliyenin ana yap#s#d#r. Osmanl# mimarisinin en güçlü Barok yap#s# olarak kabul edilen cami için Sultan I. Mahmud Avrupadan kilise planlar# getirterek bunlara benzer bir bina yapt#rmak istemi#, mimar olarak da Rum Simon kalfay# görevlendirmi#tir. Ancak uleman#n kar## koymas#yla söz konusu planlar uygulanamam##t#r. Arazinin topografik konumu nedeniyle bir subasman üzerinde in#a edilmi# ve giri#leri geni# ve yüksek merdivenlerle sa#lanm##t#r. Caminin 25.75 m. çap#nda kubbeyle örtülmü# kare harimi geleneksel #emada in#a edilmi#tir. Ancak, harim önünde yer alan Osmanl# camilerinin klasik dikdörtgen avlusu yerini poligonal avluya b#rakm##t#r. Revakl# avluda #ad#rvan bulunmamaktad#r. Yap#n#n di#er önemli bir özelli#i de mihrap ç#k#nt#s#n#n poligonal formu ve yar#m kubbeyle örtülerek absidial biçim almas#d#r. Son cemaat yerinin do#u ve bat# cephelerine iki#er #erefeli ta# külahl# birer minare in#a edilmi#tir. Harimin do#u ve bat# cephesi önünde uzanan revak, güneyde harime aç#lan birer mahfil ile kesilmi#tir. Bunlardan do#udaki hünkar mahfilidir ve bir rampayla ula##l#r. #ç mekan do#u, bat# ve kuzey duvarlar# boyunca yüksek in#a edilmi# galerilerle ku#at#lm##t#r. Mermer mihrap ve minber bol profilasyonlu silmelere sahiptir. Dörtgen baldaken kurulu# üzerine oturan ve tüm yap#ya egemen olan kubbe, büyük bir plastik etkiyle yükselir. Ask# kemerlerinin kuvvetli profilleri ve bu profillerin kö#elere dalgal# hatlarla ba#lanmas#; minare #erefelerinin mukarnas s#ralar# yerine dairevi profillerle minare gövdesine birle#mesi, Osmanl# mimarisinde görülen yeni özelliklerdir. Yap#da bol profilasyonlu abart#l# korni#ler ve bunlar#n kö#e ba#lant#lar#n#n e#ri hatlarla verilmesi, duvarlarda üst üste yerle#tirilmi# destekler Avrupa mimarisini ça#r##t#r#r. Tamamen mermer kaplamal# yap# yo#un süslemelere sahiptir. Yap#n#n en önemli özelliklerinden biri kullan#lan mimari unsurlar#n yap#ya dekoratif özellikler kazand#rmas#d#r. Geleneksel unsurlar yerini yeni bir anlay##la yorumlanm## Bat#l# biçimlere b#rakm##t#r. Klasik kemer ve kavsara biçimleri ile sütun ba#l#klar# de#i#mi#tir. Yuvarlak kemerler, dalgal#
kemerler; bindirmeli profillerle olu#turulmu# kavsaralar; C - S k#vr#mlar#, dairevi profilli biçimler, çe#itli kabartmalar, kartu#lar abart#l# olarak kullan#lm##t#r. Kemerlerin kuvvetli profilleri ve bu profillerin kö#elere dalgal# hatlarla ba#lanmas#; minare #erefelerinin mukarnas s#ralar# yerine dairevi profillerle minare gövdesine birle#mesi, Osmanl# mimarisinde görülen yeni özelliklerdir. #ç mekanda ünlü hattatlar taraf#ndan yaz#lm## yaz#lar önemli yer tutar. Osmanl# Barok mimarisinin en önemli yap#lar#ndan biri olan Nur-u Osmaniye Camii, tek kubbeli harimi ile geleneksel plan #emas#n# sürdürürken #ad#rvans#z poligonal avlusu ve absidial formlu mihrab# ile Osmanl# mimarisinde ayr#cal#kl# bir yere sahiptir. View Short Description Osmanl# mimarisinde Bat#l# üslup etkilerinin yo#un olarak hissedildi#i bir yap#d#r. Tek kubbeli ibadet mekân# aç#s#ndan geleneksel plan #emalar#na ba#l# kalan cami, çokgen avlusu ve absidial formlu mihrab# ile Osmanl# mimarisinin en güçlü Barok yap#s# olarak kabul edilir. Sütun ba#l###, kemer, kavsara gibi mimari unsurlar Osmanl# mimarisinin geleneksel formlar#ndan uzakla#arak yerini yeni bir anlay##la yorumlanm## Bat#l# biçimlere b#rakm##t#r. Tarihlendirme: Nur-u Osmaniye Külliyesi'nin bina katibi Ahmet Efendi'nin yazd### Tarih-i Camii #erif-i Nur-u Osmanî adl# risale, külliyenin yap#m#yla ilgili ayr#nt#l# bilgiler içermektedir. Bu bilgilere göre Sultan I. Mahmud taraf#ndan 1161 / 1748 y#l#nda in#a ettirilmeye ba#lanan külliye onun ölümünden sonra III. Osman Dönemi'nde 1169 / 1755 y#l#nda tamamlanm##t#r. Seçme Kaynakça: Kuban, D. Türk Barok Mimarisi Hakk#nda Bir Deneme, #stanbul 1954. Kuban, D. Nuruosmaniye Külliyesi, Dünden Bugüne #stanbul Ansiklopedisi, 6, 1994, 100-104. Kuban, D. Kent ve Mimarl#k üzerine #stanbul Yaz#lar#, #stanbul, 1998. Citation: #nci Kuyulu ErsoyNur-u Osmaniye Camii in Discover Islamic Art, Museum With No Frontiers,2017 http:// www.discoverislamicart.org/database_item.php? id=monument;isl;tr;mon01;35;tr Haz#rlayan: #nci Kuyulu Ersoy MWNF Numaras#: TR 52