BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR (haftalık ders sayısı 2, yıllık toplam 74 ders saati) 1. GİRİŞ Beden ve spor eğitimi, bilgilerin zenginleştirilmesinde ve yeteneklerin geliştirilmesinde mecburi gerçekleşmesi gereken bir süreçtir ve bireyin kimliğinin kurulmasında ve katılımcılar arasındaki ilişkilerde çok önemli bir araçtır. Bu yüzden, seçimi yapılmış amaçlarla, içeriklerle, çalışma metodları ve şekilleriyle yapılacak ısrarla, gençlerin doğru psikososyal gelişmelerini sağlamak ve uzun süre oturmanın olumsuz belirtilerinin telafisini sağlamak. Sağlıklı gelişme eğilimi için, yaşamımızın her safhasındaki serbest zamanımızın spor içerikleriyle zenginleşmesini hiç bir şekilde unutmamalıyız. Kuşkusuz ki, sağlıklı yaşantı şekliyle iyi duyguların kurulmasını etkilemiş oluruz, ayrıca bu şekilde sağlığa, vitaliteye ve yaşama ait iyimserliğe de etkimiz olur. Yetenekleri kısıtlı (özürlü) olan öğrenciler (- 3 sigma) ve üstün yeteneğe sahip öğrenciler (+ 3 sigma) için, haftada beş defa sürdürülecek olan hareket etkinlikleri sayesinde özel yaklaşım sağlanmalıdır. Yetenekleri kısıtlı (özürlü) öğrencilerle, düzeltmeli hareketler sayesinde çalışılmalıdır. Oysa üstün yeteneğe sahip olan öğrencileri spor sınıflarına grupllaştırmak gerekir. Bu şekilde her belediyede en azından bir spor sınıfı kurulabilsin. 2. HEDEFLER Yönlendirici spor eğitiminin araçları: Değişik sporlara göre uyumlaştırılan yetenekli ve fonksiyonel hareketlerin geliştirilmesi; Bir kaç spor dalı üzere bilgi ve yetenek; Sağlığın korunması ve güçlenmesi doğrultusunda sporla uğraşmanın doğru anlaşılması; Ruhsal zenginlik için spordaki olumlu yaşantılar; 369
Hergünkü okul yorgunluğundan dinlenme ve uzaklaşma; Uyumlu ve sağlıklı gelişme için araç; Spor ve beden eğitimi, ile sağlıklı beslenme, kuşkusuz sağlıklı bir hayata etki eder; Spordaki ilişkilerin sağlıklı olması, spor davranışlarının saygılı olması (fair play); Sporda mutluluğun yaşanması, doğru tutumun oluşması ve geliştirilmesi; Etkinlikler sayesinde kararlılığın geliştirilmesi; Sporla uğraşma esnasında ve ders esnasında öz güvenin geliştirilmesi; Hareket yaratıcılığın oluşturulması; Çevre ve ortamın korunması; Kültürel gelenek ve göreneklerin değerlendirilmesi ve korunmasına dair duygunun geliştirilmesi; Spordaki olumlu davranışları, spordaki yaşantıları ve mutlulukları, katılımı ve karşılıklı yardımı, arkadaşlığın geliştirilmesindeki psişik istikrarlılığı değişik metod ve şekillerle geliştirmek. Beden eğitimi ve spor genelde diğer derslerle bağlılığı etkiler (biyoloji, kimya, psikoloji, sosyoloji, coğrafya, ana dili, sanat, haberleşme v.b.) 3. AMAÇLAR Okul eğitiminin her safhasındaki amaçlar dört gruba ayrılır: Vücut ve hareket yetenekleri ile fonksiyonların geliştirilmesi; Spor bilgilerinin öğrenilmesi; Teorik niteliklerin(özelliklerin) bilinmesi Mutlu spor yaşantıları,bir denge oluşturarak dayanıklılığın oluşması ve gelişmesi. 370 3.1. Vücudun hareketlilik ve fonksiyonel yeteneklerinin geliştirilmesi Hareket yeteneklerinin geliştirilmesi (güç, ivedilik, hareketlerin koordinasyonu, esneklik, dengeyi sağlamak ve isabetli olmak)
Fonksiyonel yeteneklerin geliştirilmesi (dayanıklık) ilk sırada ders dışı değişik dayanıklılık hareketlenmelerle (yollar, kayak yolları, yüzme, doğada yürüyüş, yön bulma yolları) bireysel programlarla kalb frekanslarını ölçerek Vücudun düz tutulmasını sağlayacak alıştırmalar yapmak Esneklik hareketinin oluşturulması ve vücut önemine dair fonksiyonel yetenekler 3.2. Spor bilgilerinin öğrenilmesi Atletizm ve jimnastikteki esas elementlerin tamamlanması ve öğrenilmesi Oyunlardaki değişik durumlarda başarı sağlayabilmek için, spor oyunların teknik ve taktiğinin kavranılması Müzik eşliğindeki değişik güzellik (estetik) ve uyumlu hareketlerin icra edilmesi Hareket veya iyi duygu sayesinde neşenin (keyfin) oluşturulması Dans etme tekniklerin öğrenilmesi Yüzme tekniğinin kavranması Seçilmiş sporların tanıtılması ve öğrenilmesi 3.3. Teorik niteliklerin (özelliklerin) öğrenilmesi Değişik sporların sağlığa ve iyi duyguya olan etkisi Yüklü örgütlemeye dair katılımın anlaşılması Hareketlerin dayanıklılık hazırlıklarına etkisi Spordaki önemli temel ilkelerin (prensiplerin) öğrenilmesi Sporun rolünü, değişik deviyasyonların engellenmesine ait olduğunu anlamak 3.4. Sporun mutlu yaşantısı, dayanıklılığın oluşması ve gelişmesi Gereken sağlığa kadar sorumlu raporun oluşturulması (spordaki değişik etkinlikler, okulda, beden eğitimi dersinde, vücudun oluşması, sağlıklı beslenme) 371
Beden eğitimi dersinde dayanıklılığı geliştirmek ve açıkta olan hareketlere özen göstermek (doğada koşular, kayakla koşular, doğada yürüyüş v.b.) 4. PROGRAM İÇERİĞİ Beden ve spor eğitimin teorisi Hareket yetenek. değerlendirilmesi Atletizm Spor ve ritmik jimnastiği Kollektif sporlar Bireysel sporlar: -dövüş sporları -roketlerle spor Yüzme 3 ders 4 ders 8-10 ders 12-16 ders 34 ders 6-10 ders 4-8 ders 7-10 gün Piknikler ve geziler yılda toplam 2 gün Spor yarışları en azından iki spor dalında (şartlara göre) 372
DERS BÜTÜNLÜKLERİ 1. Beden-spor eğitimin teorisi PROGRAM İÇERİĞİ Beden eğitimi ve spor dersi esnasında öğrencilerin etkinlikleri ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Cephesel çalışma şekilleri sözlü çalışma metodu DAVRANIŞLAR Vücut etkinliklerine dair öğrencilerin bilincinin artırılması DERSLER ARASI İLİŞKİ Ana dili Sağlık eğitimi 2. Motorik yeteneklerin değerlendirilme si Antropometrik ölçütler ve psikomotorik yetenekler Grupta çalışma şekli, sözlü metod ve gösteriş İlerleme derecesi (antropometrik ve hareketlilik özelliklerin başlangıç ve nıhayi değerlendirilmesi) Matematik Sağlık eğitimi 3. Atletizm Yürüyüş ve koşu Atlayışlar Koşular: 1. başlanmak ve hızlanmak 2. Koşu 80m, 600m, K ve 1000m E 1. uzun atlayış vücut çember şeklinde 2. yüksek atlayış sırtüstü Cephesel ve grup şekli. Sözlü metod ve gösteriş Çalışma şekli, grup ve bireysel. sözlü, gorsteriş,. Öğrenciler alçak ve yüksek, hızlı ve dayanıklı koşuyu da bilmelidirler. Belirli tempoyla koordine koşuyu bilmeleri gerek Yüksek ve uzak atlayış tekniğini bilmeleri Metematik Biyoloji Biyoloji Atış (fırlatma) - 200 gr. Gülleyi hızla uzağa ve hedefe atış. Tıbi topların atışı. grup ve bireysel sözlü, gösteriş, Hızla topu atma Tıbi topları itme Biyoloji Matemetik 373
4. Spor ve ritmik jimnastiği Döşemede (yerde) alıştırma Döşemede (yerde) alıştırmalar 1. Öne doğru takla yapma 2. Ellerinin yardımı sayesinde öne doğru dikey takla 3. asistanlıkla havada (uçuşta) takla 4. Yan dönme Yıldız Cephesel ve grupsal şekil. Sözlü metod ve gösteriş Öğrenciler ön takla, ellerde durma, yan dönmeyi bilmelidirler Atlayışlar 1. Ayaklarla yandan atlama beygiri atlayışı 2. Ayaklar toplanarak, atlama beygiri atlayışı Cephesel, grup ve bireysel şekil. Atlama beygirini ayaklar yandan ve toplanarak yapmak Paraleller Erkekler için paraleller Öne arkaya sallanma Eller üzerinde yürüyüş Cephesel, grup ve bireysel çalışma şekli Paralele girişi, parallelde durmayı ve çıkışı bilmeleri. Bir serbest kompozisyon bilmeleri. Demir Jimnastik direği 3. 9. sınıftan tekrarlama Cephesel, grup ve bireysel çalışma şekli 9. sınıftan tekrarlama Cephesel, grup ve bireysel çalışma şekli. sözlü, gösteriş, Demire asılmayı ve sallanmayı bilmeleri bir serbest kompozisyon yapabilmeleri Direk üzerinde yürümeyi, dönüş yapmayı ve dengeyi tutmaları elementleri combine etmeleri. 374
Halk, ulusal ve uluslararası dans Oyun: Köçek Uluslararası bir dans Çağdaş dans Cephesel çalışma şekli Müzik eşliğinde oynayabilmeleri. Çağdaş dans bilmeleri Müzik kültürü 5. Kolektif sporlar FUDBOL a) teknik elementler 1. En büyük bir hızla paslar ve kabul etmeler 2. çalım atma- etkin rakiple topa sahip olmak 3. etkin rakiple çalımlar (yanıltmalar) 4. Vuruşlar- engeli olan vuruşlar b) Taktik elementleri 1. grup ve takım savunması 2. grup ve takım atağı cephesel ve bireysel. Oyunlarda durumlara gore esas teknik ve taktik elementleri kullanmayı bilmeleri Spor oyunların kurallarının tamamını bilmeleri El topu Basketbol En büyük bir hızla pas yapma ve Kabul etme. Çalım atma-etkin rakiple yönetmek Etkin rakiple aldatmalar Vuruşlar engelli olan vuruşlar Grup ve takım savunması Grup ve takım atağı En büyük bir hızla pas yapma ve Kabul etme. cephesel ve bireysel cephesel ve bireysel Oyunlarda duruma gore esas teknik ve taktik elementleri kullanmayı bilmeleri Spor oyunların kurallarının tamamını bilmeleri Oyunlarda duruma gore esas teknik ve taktik elementleri Matematik Matematik 375
Voleybol 6. Bireysel sporlar Dövüş sporları Güreş Karate Judo Roketle sporlar (Pingpong) Çalım atma-etkin rakiple yönetmek Etkin rakiple aldatmalar Vuruşlar engelli olan vuruşlar Grup ve takım savunması Grup ve takım atağı Pas yapma Servis ve kabul Rakibin bloklarıyla 4,3 ve 2 durumlarda atışlar 1 ve 2 blok Grup ve takım savunması Basit kombinasyonlarla atak (2 : 4) Rakipli ve rakipsiz teknik elementler Taktik elementleri: etkin ve yarı etkin rakiple El ve ayak hareketleri. Roketin alınışı ve tutuluşu. Topa olan temel vuruşlar: forhend, bekhend, atma ve atışı kabul etme. cephesel ve bireysel cephesel ve bireysel. Çalışma şekli cephesel ve bireysel Çalışma metodları: kullanmayı bilmeleri Spor oyunların kurallarının tamamını bilmeleri Oyunlarda duruma gore esas teknik ve taktik elementleri kullanmayı bilmeleri Spor oyunların kurallarının tamamını bilmeleri Öğrenciler karate, güreş ve judonun esas teknik ve taktik elementlerini bilmelidirler. Forhend, bekhend ve servis gibi, topa olan esas vuruşları bilmeli Oyunda taktik elementleri bilmeli Matematik Biyoloji Matematik 376
7. Suda etkinlikler 7-10 gün Yüzme teknikleri: Kroll, kurbağlama. Okula doğru hareket etme ve dönüş cephesel ve bireysel Dayanıklılığın geliştirilmesi (50 m uzaklıkta yüzme) tüm teknikleri kullanarak,hareket etme ve dönüşü yapma Biyoloji, Sağlık eğitimi 8. Gezi Yılda en azından 3 defa doğada geziler 9. Yarışlar Yarışlar şeklinde spor etkinlikleri, bu okul çerçevesinde ve belediyedeki okullar arasında en azından iki spor dalında yapılmalı Grupsal ve bireysel çalışma şekilleri Takım çalışma şekilleri (durumu) 10-15 km yürüyüş Öğrencilerin sosyalleştirilm esi ve moralspor güçlendirilmesi Oyun kurallarının uygulanması ve sportif davranış (fair play) (Sosyoloji ve psikoloji) 377
Önerilen dört kollektif oyundan, okul en azından ikisini seçmelidir, Bu okulun kadrosuna ve şartlararına bağlıdır. Ek içerik: Roşulaları sürmek, bisiklet sürmek, tennis, badminton v.b. Bu içeriklerin seçimi, okulun bulunduğu yörenin geleneklerine, okulun maddi ve kadro şartlarına gore öğretmen ve okul tarafından yapılır. 5. DEĞERLENDİRME Vücut gelişmesinin değerlendirilmesi yılda iki kez antropometrik cihazlarla yapılır (vücut uzunluğu ve vücut ağırlığı) Hareket yeteneklerinin değerlendirilmesi yılda iki kez CGS sistemiyle yapılır (uzak atlayış, yüksek atlayış 60 m koşu, 800 m koşu ( kız çocukları) ve 1000 m koşu (erkek çocukları). Öğrenilen bilgilerin değerlendirme düzeyi bireysel olarak ve oyunlardaki durumlara göre yapılır. Oyun kurallarının saygılanması ve kolektif sporlardaki işbirlik ve kooperasyon yetenekleri değerlendirilir. Teknik ve taktik elementlerin öğrenilme düzeyinin değerlendirilmesi. 378