Sayı: 6 petroturkcom montelforeks İçindekiler Piyasalar....................... 1 Gündemden Başlık lar > Şubat ayının ilk 14 gününde Piyasa Takas Fiyatı ortalaması 186,25 TRY/MWh oldu. Arz-Talep Genel Bakış............ 4 Piyasa Haberleri................. 6 Arıza & Bakım................... 8 Ekonomik Takvim................ 9 > Şubat ayının ilk 12 gününde Sistem Marjinal Fiyatı ortalaması 180,3 TRY/MWh oldu. > Sıcaklık endeksinin -0,57 derece seviyelerinde gerçekleşmesi bekleniyor. > Montel-Foreks Online'dan anlık TFS, ICAP ve GFI verilerine ulaşabilirsiniz* > Montel-Foreks Online üzerinden Energetika.Net haberlerine ücretsiz ulaşabilirsiniz. Spot fiyatlar %24 geriledi Spot piyasada elektrik fiyatları bir önceki haftaya göre %23,9 düşüş kaydetti. PİYASALAR GÜN ÖNCESİ PİYASASI Şubat ayının ilk 14 gününde Piyasa Takas Fiyatı ortalaması 186,25 TRY/MWh olarak belirlendi. Spot elektrik piyasasında 6-12 Şubat haftasında elektrik fiyatları 168,63 TRY/MWh bandında belirlenirken rakam bir önceki hafta 221,48 TRY/MWh seviyesindeydi. Spot fiyatlar bir önceki haftaya göre %23,9 düşüş kaydederken, Montel-Foreks ile görüşen traderlar, gaz kısıtlarının hem özel hem kamu santrallerinde sona ermesi ile spot fiyatların düşüşe geçtiğini belirtiyorlar. Tezgahüstü kontratlarının da hafta içerisinde düşüşe geçmesi bekleniyor. DENGELEME PİYASASI Aralık ayında Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) ortalaması 225,9 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken, aynı rakam Ocak ayında 177,4 TRY/MWh seviyesine gerilemişti. Şubat ayının ilk 12 gününde ise aynı rakam 180,3 TRY/MWh bandında belirlendi. Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) ortalaması, 6-12 Şubat haftasında 154,2 TRY/MWh bandında belirlenirken, aynı haftada en yüksek SMF 166,3 TRY/MWh ile 10 Şubat Cuma günü, en düşük SMF ise 132,8 TRY/MWh ile 12 Şubat Pazar günü gerçekleşti.
KARŞILANABİLİR GÜÇ / PUANT Şubat ayının ilk 12 gününde karşılanabilir güç ortalaması 50.003 MW olarak belirlenirken, aynı dönemde ani puant ortalaması 38.705 MW oldu. Şubat ayının ilk 12 gününde en yüksek ani puant 41.913 MW ile 1 Şubat Çarşamba günü, en düşük ani puant ise 25.409 MW ile 6 Şubat Pazartesi günü gerçekleşti. TEZGAHÜSTÜ PİYASALAR Haftanın ilk gününde tezgahüstü elektrik piyasalarında Mart ayı baz yük ürün 137-139 TRY/MWh bandında belirlendi. Piyasada Nisan ayı baz yük ürün 128,5-129,5 TRY/MWh, Mayıs ayı baz yük kontrat ise 129,5-130 TRY/MWh seviyesinde belirlendi. Haziran ayı baz yük ise 133,25-134,75 TRY/MWh seviyesine geldi. Temmuz ayı kontrat alıcı ve satıcı tarafında 148,5-149,5 TRY/MWh seviyesinde, Ağustos ayı ise 157,5-157,75 TRY/MWh bandında gerçekleşti. Ağustos ayı kontratın işlemi 157,75 TRY/MWh'ten gerçekleşti. Tezgahüstünde 2017 ikinci çeyrek ürünü (Q22017) 130-131,5 TRY/MWh aralığında gerçekleşirken, 2017 üçüncü çeyrek ürünü (Q32017) 149-151 TRY/MWh, dördüncü çeyrek ürünü (Q42017) ise 147-149 TRY/MWh seviyesinde belirlendi. Tezgahüstü elektrik piyasalarında 2017 ikinci yarı baz yük kontratı (H22017) 148,25-148,40 TRY/MWh seviyesinde belirlenirken kontrat 148,4 TRY/MWh bandında işlem gördü. Aynı ayın finansal kontratı ise 147,05 TRY/MWh seviyesinden alıcı ve satıcı tarafında buluştu. Hafta başında 2018 yıllık kontratı (CAL18) ise alıcı ve satıcı tarafında 146-147 TRY/MWh bandında belirlendi. SINIR ÖTESİ TİCARET Türkiye Elektrik İletim A.Ş (TEİAŞ) tarafından Ocak ayı için yapılan Bulgaristan-Türkiye yönündeki kapasite ihalesinde 166 MW kapasite kullanıma açıldı. İhale sonuçlarına göre; 166 MW kapasitenin tamamı 6 firma tarafından paylaşılırken, ihalede takas fiyatı 7,56 /MWh olarak belirlendi. Bulgaristan İletim Sistem Operatörü (ESO) tarafından Ocak ayı için yapılan, Bulgaristan-Türkiye yönündeki sınır ötesi kapasite ihalesinde ise 166 MW kapasitenin tamamı 8 firma tarafından paylaşıldı. İhalede takas fiyatı 3,52 /MWh olarak belirlendi. Coordinated Auction Office in South East Europe (SEE-CAO) tarafından Ocak ayı için yapılan Yunanistan-Türkiye yönlü sınır ötesi aylık kapasite ihalesinde toplamda 166 MW kapasite ihaleye açılırken, ihalede takas fiyatı 2,01 olarak belirlendi. 3
ARZ-TALEP KAYNAKLARA GÖRE ÜRETİM TEİAŞ tarafından yayınlanan verilerden derlenen bilgilere göre; Şubat ayının ilk 12 gününde Ülke genelinde elektrik üretiminin günlük ortalaması 803.388 MWh olarak belirlendi. Toplam elektrik üretiminin 559.386 MWh'i termik kaynaklardan gerçekleşirken, 168.873 MWh'i ise hidroelektrik kaynaklı santrallerden gerçekleşti. Rüzgar kaynaklarından ise günlük ortalama 60.639 MWh elektrik üretildi. Termik kaynaklardan elektrik üretiminin 281.021 MWh'i kömür yakıtlı santrallerden sağlanırken, 261.155 MWh'i ise doğal gaz yakıtlı santrallerden gerçekleştiği tespit edildi. KURULUŞLARA GÖRE ÜRETİM Şubat ayının ilk 12 gününde serbest elektrik üretim şirketlerinin günlük ortalama elektrik üretimi 504.532 MWh, EÜAŞ santrallerinin 179.139 MWh olarak belirlendi. Yap-İşlet santrallerinin elektrik üretimleri ise 80.184 MWh olarak kaydedildi. Ocak ayında serbest elektrik üretim şirketlerinin günlük ortalama elektrik üretimi 506.463 MWh, EÜAŞ santrallerinin 183.166 MWh olarak belirlenmişti. Yap-İşlet santrallerinin elektrik üretimleri ise 71.190 MWh olarak kaydedilmişti. 4
BARAJLARA GELEN SU Şubat ayının ilk 12 gününde barajlara gelen toplam su miktarı 1.337.385 milyon m3 olarak belirlendi. 2016 yılının aynı döneminde rakam 1.924.074 milyon m3 seviyesindeydi. 2016 yılı boyunca barajlara gelen toplam su miktarı 64.308.351 milyon m3 olurken, 2015 yılının aynı döneminde rakam 71.230.093 milyon m3 seviyesinde belirlenmişti. RÜZGÂR ENERJİSİNDEN ÜRETİM Şubat ayının ilk 12 gününde rüzgar kaynaklarından günlük ortalama elektrik üretimi 60.639 MWh seviyesine geriledi. 6 Şubat-12 Şubat haftasında en yüksek rüzgardan elektrik üretimi 97.780 MWh ile 12 Şubat Pazar günü, en düşük üretim ise 44.659 MWh ile 8 Şubat Çarşamba günü gerçekleşti. Rüzgâr tahmini yapan kuruluşlar, bugün için 2.200 MW, yarın için ise 1.100 MW civarında elektrik üretimi bekliyorlar. ELEKTRİK TÜKETİMİ TEİAŞ tarafından yayınlanan verilerden derlenen bilgilere göre; Şubat ayının ilk 12 gününde Ülke genelinde elektrik tüketimi 801.609 MWh olarak belirlendi. 2016 yılında 763.510 MWh seviyesindeydi. Montel-Foreks'in hava durumu kaynaklarına göre, önümüzdeki hafta Türkiye genelinde sıcaklık endeksinin -0,57 derece seviyelerinde belirlenmesi sonrasında ise -0,78 derece seviyelerine gerilemesi bekleniyor. 5
PİYASA HABERLERİ varil civarında aalarak 29 milyon 921 bin varil/gün oldu. Aralık ayında ise üretim 21,05 milyon varil/gün olmuştu. Üretimin kısılmasından muaf tutulan Libya ve Nijerya dahil edildiklerinde ise OPEC'in arzı 33,06 milyon varil/günden 32,06 milyon varil/güne indi. YUNANİSTAN'IN ELEKTRİK ÜRETİMİ 2016'DA %1,4 ARTTI Yunanistan'ın elektrik üretiminde geçen yıl artış yaşandı. 2016 yılında üretim bir önceki yıla göre yüzde 1,4 arttı. Yunanistan İstatistik Kurumundan yapılan açıklamaya göre, Ülkede elektrik üretimi Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,9 arttı. Elektrik üretiminde bir önceki aya göre yüzde 24,3 artış meydana geldi. ÇAYIRHAN İÇİN EN DÜŞÜK TEKLİFİ KOLİN-KALYON- ÇELİKLER VERDİ Ankara ili, Nallıhan ilçesi, Çayırhan Mevkinde bulunan Elektrik Üretim AŞ'ye ait Enerji Üretim Alanı ile Kömür Rezerv Alanının işletme hakkının verilmesine yönelik özelleştirme ihalesinde en düşük teklifi Kolin-Kalyon Enerji-Çelikler Ortak Girişim Grubu verdi. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı(ÖİB) tarafından düzenlenen ihaleye Fina Enerji Holding A.Ş., IC İçtaş Enerji Yatırım Holding A.Ş. Kolin- Kalyon Enerji-Çelikler Ortak Girişim Grubu ve Limak Yatırım Enerji Üretim İşletme Hizmetleri ve İnşaat A.Ş. olmak üzere 4 grup katıldı. İhalenin açık eksiltme bölümüne 63,9 dolar/mws seviyesinden başladı. İhalede en düşük teklifi 60,4 Dolar/MWs ile Kolin-Kalyon Enerji-Çelikler Ortak Girişim Grubu verdi. Çayırhan B Termik Santralının kurulu gücünün 700 ile 800 megavat arasında olması planlanıyor. ELEKTRİK, GAZ, İKLİMLENDİRME SEKTÖRÜ ÜRETİMİ %4,8 ARTTI Türkiye'nin elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme sektöründe üretimi ve dağıtımı Aralık ayında takvim etkisinden arındırılmış verilerler yıllık %4,8 artış gösterdi. Türkiye İstatistik Kurumundan(TÜİK) yapılan açıklamaya göre, aynı ayda sektörde üretim mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış olarak bir önceki aya göre yüzde 0,2 azaldı. TÜİK, enerji üretiminde mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilerle aylık bazda yüzde 0,8 azalırken, takvim etkisinden arındırılmış verilerle yıllık bazda yüzde 3,0 artış olduğunu açıkladı. OPEC'İN ÜRETİMİN KISILMASI ANLAŞMASINA UYUMU %92 OPEC'in petrol arzını takip eden kaynakların verdikleri bilgiye göre, petrol üretiminin 1 Ocak'tan itibaren 6 ay süre ile 1,2 milyon varil/gün azaltılması anlaşmasına uyum yüzde 90'ın üzerine çıktı. OPEC'in 2009 yılında yaptığı üretimin kısıyması anlaşmasına uyum yüzde 60 civarında kalmıştı. Aralık ayında yapılan anlaşma çerçevesinde üretimlerini Ocak ayından itibaren kısmayı taahhüt eden 11 OPEC üyesinin toplam üretimleri Aralık ayına göre 1 milyon GWEC: RÜZGAR ENERJİSİNDE DAHA GÜÇLÜ BAKIYORUZ Küresel Rüzgar Enerjisi Konseyi (GWEC) yıllık piyasa istatistiklerini açıkladı. Konsey 2016 piyasasının 54 GW'den daha fazla olduğunu ve bunun toplam küresel kurulu kapasiteyi 487 GW civarına çıkardığını belirtti. Çin, ABD, Almanya ve Hindistan'ın başını çektiği, Fransa, Türkiye ve Hollanda'nın şaşırtıcı derecede güçlü performans gösterdiğini belirten konsey, bununla birlikte küresel piyasasının 2015'in toplam rekorundan daha az olduğuna dikkat çekti. GWEC Genel Sekreteri Steve Sawyer "Rüzgar enerjisi çift haneli şekilde büyümeye devam ediyor ama sanayinin her tek yılda yeni bir rekor kırmasını bekleyemeyiz. Çin etkileyici bir şekilde 23.328 MW kurum yaptı ancak bu 2015'teki 30 GW'den daha az" dedi. ABD'deki (8.203 MW) kurulumlar 2015'in güçlü piyasasıyla hemen hemen eşit, bu da ABD'nin toplam kapasitesini 82 GW civarına getirdi. 18 GW ise inşa halinde. Kanada 702 MW ve Meksika 454 MW ile ılımlı bir kazanç elde etti. Hindistan 3.612 MW'li yeni kurulumla yeni bir rekor kırdı, 2016'nın 4. büyük piyasası oldu ve ülkenin toplam kapasitesini 28.700 MW'ye çıkardı. Sawyer, Hindistan'dan büyük beklentilerinin olduğunu söyledi. Avrupa şaşırtıcı bir şekilde güçlü bir yıl geçirdi, yıllık piyasa 123.926 MW oldu ve 28 AB ülkesinin 12.491 MW katkıda bulunması bekleniyor. Türkiye ilk kez 1 GW'lik bariyeri yıkarak 1.387 MW'lik kurulum yaptı. Almanya 5.443 MW'lik kurulum yaparak toplam kapasiteyi 50 GW'ye getirdi. Latin Amerika piyasasının lideri ise Brezilya. Ülkedeki siyasi ve ekonomik çalkantılara rağmen ancak 2 GW'lik kurulum gerçekleşti. Ancak yıl sonunda 10 GW'lik piyasayı zorluyor. Afrika ise sessiz. Güney Afrika'da 418 MW'lik kurulum gerçekleşti. Asya Pasifik ülkeleri de Afrika gibi sessiz. Sadece Avustralya'nın 140 MW'lik kurulum ekledi. Sawyer "Tüm bunlara bakıldığında sanayi iyi bir şekil alıyor. Afrika, Asya ve Latin Amerika'da yeni piyasaların ortaya çıkması, Çin, ABD ve Almanya gibi geleneksel piyasaların performanslarını devem ettirmesiyle 2017'ye daha güçlü bakıyoruz" dedi. 6
VESTAS TÜRKİYE'YE YATIRIM YAPMAYA DEVAM EDECEK Vestas, rüzgar türbini siparişlerindeki artış ve sektördeki büyümenin de etkisiyle 2016 yılını başarılı finansal sonuçlar ve faaliyetlerinde artışla tamamladı. Şirket, 2016'da 41 milyar TL'ye yakın kazanç elde ederken, yılı yüzde 13,9'luk faiz ve vergi öncesi karla kapattı. Vestas'ın toplam yatırım tutarı da 2,5 m8 bin 943 MW olan rüzgar türbini sipariş alımları 2016 yılında artarak 10 bin 494 MW'a yükseldi. Vestas'ın yıllık performansını değerlendiren Vestas Grup Başkanı ve CEO'su Anders Runevad şunları söyledi: "Vestas 2016 yılında hasılat, EBIT marjı, net kar,ş alımları ve biriken siparişler açısından rekor bir yıl geçirdi. Teslimatlar yıllık bazda yüzde 29'u aşarken, maliyetleri sıkı bir şekilde kontrol etmeye devam ettik. Faaliyet gösterdiğimiz tüm bölgelerin bu sonuçlarda katkısı var. Bu sonuçlarla Vestas'ın küreselnuniyet duyuyoruz." 2017 yılında 1,4 milyar TL yatırım yapmayı planlayan Vestas'ın kazanç tutarının 40 milyar TL'ye yakın olması, vergi ve faiz öncesi karlılığın da korunması bekleniyor. 2016'DA KEŞFEDİLEN PETROL VE GAZ SAHASI SAYISI SON 60 YILIN EN DÜŞÜK SEVİYESİNDE GERÇEKLEŞTİ IHS Markit'in yayınladığı rapora göre, 2016 yılında keşfedilen petrol ve gaz sahası sayısı son 60 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Rapora göre geçtiğimiz 60 yılda her yıl ortalama 400-500 petrol ve gaz sahası keşfedilirken bu sayı 2016'da 174'e geriledi. Petrol ve gaz şirketlerinin arama faaliyetleri için yatırımları kısmalarına bağlı olarak 2016'da sadece 8,2 milyar varil petrolü eşdeğer yeni rezerv keşfedildi. Yeni keşfedilen sahalarda üretimin başlaması ortayama 5-7 yıl alıyor. ENERGETİKA.NET HABERLERİNE ERİŞİM HAKKINDA Montel-Foreks ve Energetika.Net işbirliği sayesinde, Montel-Foreks Online kullanıcılarına ücretsiz olan Energetika.Net haberlerine erişim sağlayabilmek için info@montelforeks.com adresine e-mail atarak bizlerden aktivasyon talep edebilirsiniz. Energetika.Net, 2002 yılından beri Slovenya ve Balkan bölgelerinden İngilizce ve yerel dilde haberler sağlayan haber ajansıdır. Montel ailesinin bir üyesi olan Energetika.Net, 2002 yılından beri bölgede enerji piyasalarında konusunda uzmanlaşmış ekibiyle Güney Doğu Avrupa enerji piyasalarını yönlendiren haberler sağlamaktadır. DÜNYA BANKASI, TANAP'A 400 MİLYON DOLAR KREDİ SAĞLADI Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Dünya Bankası'nın Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi (TANAP) için BOTAŞ'a vereceği 400 milyon dolarlık kredi anlaşmasının imza töreninde yaptığı konuşmada, 'Enerji çerçevesinde ekibimizin sadece Dünya Bankası değil uluslararası yatırım bankaları noktasında yürüttüğü enerji projeleriyle ilgili yaklaşık 3 milyar dolarlık bir finansman paketini 2017 itibarıyla inşallah hayata geçirmeyi hedefliyoruz' dedi. Proje kapsamında bugün atılan imzaların sadece enerji piyasaları değil, ekonomi ve finans piyasaları açısından da önemli olduğunu belirten Albayrak, 'Bugün, Türkiye'nin uzun yıllardır süregelen ve enerji piyasalarında 3 amaca hizmet eden projelere destek olma motivasyonunun ete kemiğe bürünmüş hali olan projede imzalar atılıyor. Enerjinin sadece Türkiye için değil, bölge, dünya ve küresel piyasalar için ne kadar önemli bir sektör olduğunu hepimiz biliyoruz.' diye konuştu. Albayrak, 'TANAP'ta neredeyse 3'te 2'sini geçtiğimiz ve artık seneye inşallah açılışını yapacağımız, ilk gazı sisteme, devreye alacağımız bir döneme doğru giderken, bu projenin uluslararası finansman noktasında önemli bir ayağı olan Dünya Bankası'yla 400 milyon dolarlık finansmanıyla ilgili kredi anlaşması için bir arada bulunmaktayız. Bu, projenin hayata geçmesi ve enerji piyasaları noktasında ne kadar önemliyse küresel ekonomi, küresel finansman ve ekonomi piyasalarında son yıllarda yaşanan gelişmeler noktasında Türkiye'nin böyle bir finansman paketiyle 2017'ye güzel bir başlangıç yapması, ekonomimiz açısından çok önemli. Ama ben bugün burada piyasalar açısından bir güzel haberi daha paylaşmak istiyorum. Enerji çerçevesinde ekibimizin sadece Dünya Bankası değil uluslararası yatırım bankaları noktasında yürüttüğü enerji projeleriyle ilgili yaklaşık 3 milyar dolarlık bir finansman paketini 2017 itibarıyla inşallah hayata geçirmeyi hedefliyoruz.' dedi. Albayrak, 'Cuma günü Tuz Gölü d e p o l a m a t e s i s i n i n i l k g a z b a s m a işlemini Sayın Cumhurbaşkanımızın katıldığı bir törenle hayata geçireceğiz. Türkiye, kaynak çeşitliliği ve büyük projeler noktasında bir tarafta TANAP, diğer tarafta Türk Akımı, diğer boru hattı projeleri ve Doğu Akdeniz gazının Türkiye ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırılması noktasındaki projelerin en güçlü destekçisi ve tarafı olmaya devam ediyor ve edecek.' diye konuştu. Albayrak, 'Bu yıl yüzde 49,3 ile elektrik üretiminde yerlilik oranında önemli bir başarıya imza attık. 2017'de hedef bunu daha da yukarılara taşımak. Yerli ve yenilenebilir kaynaklar konusunda çok daha güçlü adımlar atacağız. Yerli kömür dışında güneş ve rüzgarda da önümüzdeki hafta güneşte ilk adımları atacağız. Bu yılın ilk yarısı bitmeden rüzgarda da çok önemli bir adım daha atacağız.' dedi. Toplamda bin 850 kilometre uzunluğa sahip TANAP'tan ilk gaz Türkiye'ye 2018 Haziran'da verilecek. Proje, 2020 yılında da Avrupa'ya gaz sağlamayı hedefliyor. 7
BAKIM & ARIZA BİLDİRİMLERİ Dönem: 07.02.2017 13.02.2017 8
EKONOMİK TAKVİM Dönem: 14.02.2017 20.02.2017 9