KELĐME ĐŞLEM (WORD) Kelime işlemci nedir? programlardır. Kelime Đşlemciler bilgisayar kullanarak metin yazmayı ve düzenlemeyi sağlayan Word programı ile neler yapılabilir? Word, çok amaçlı, kullanımı kolay bir kelime işlemci programıdır. Kelime işlem programı kullanılarak her türlü yazı burada yazılabilir, değişik yazı tipleri kullanılabilir, yazı büyüklüğü ve biçimi değiştirilebilir, istenilen sayfa düzeni hazırlanıp, yazı içine başka programlardan belge, resim eklenebilir, tablolar, grafikler yerleştirilebilir. Ekran Görünümü Değiştirmek Word de Görünüm (View) menüsünü kullanarak sayfanın ekran görüntüsü değiştirilebilir.word programında normal (normal), sayfa düzeni (page layout) adlı iki görünüm türü en çok kullanılan seçeneklerdir. Normal (Normal): Sayfada sadece kullanılabilir alanların görülmesini sağlar. Yani boşlukların görüntülenmediği sadece yazıların görüntülendiği alanı gösterir. Word de Araç Çubukları : Araç Çubukları (Toolbars), menü içerisinde bulunan komutların yaptıkları işleri basitçe gerçekleştiren küçük simgelerdir. Araç çubukları komutu, simgeleri ve simge gruplarını kendi isteğimize göre düzenlememizi sağlar. Görünüm (View) menüsünde Araç çubukları (Toolbars) komutunu seçtiğimizde simge gruplarının ismi görüntülenir. Araç çubuklarından en önemlileri Standart (Standart) ve Biçimlendirme (Formatting) araç çubuklarıdır. Word ekranında görünen araç çubuklarının isminin yanında işareti bulunur. Bir araç çubuğu grubunu ekrana getirmek veya ekranda gizlemek için üzerinde tek tıklama yapmak gerekir. Menü Çubuğu (Menu Bar) Menülerin ve menü içerisindeki komutların yer aldığı çubuktur. Menü çubuğu seçenekleri, klavyedeki Alt tuşu ile altı çizili harflere basılması durumunda çalıştırılmış olur. Açık menü içerisinde bulunan her komutu, altı çizili olan harfini klavye ile yazmakla çalıştırabiliriz. 1
Standart(Standard) araç çubuğu Open Print Cut Paste Undo New Save Print Preview Copy Biçimlendirme (Formatting) araç çubuğu Font Font size bold italic underline Biçimlendirme araç çubuğu Font color Çizim (Drawing) araç çubuğu AutoShapes Word Art Clip Art Durum Çubuğu (Status Bar) Đstenilen metin veya nesne seçili hale getirilir. Düzen-Kopyala (Edit-Copy) komutu verilir. Belgenin toplam sayfa sayısı Kopyalama ve Taşıma Đşlemleri: Kopyalama Belge içerisinde bulunan, bir metni veya bir nesneyi belge içerisinde başka bir yere/yerlere kopyalamak için sırası ile şu adımlar izlenir: 2
Ayrıca standart araç çubuğu üzerine bulunan copy ( ) belleğe kopyalama yapmak için, paste ( ) işareti de imlecin olduğu yere yapıştırmak için kullanılır. Taşıma Belge içerisinde veya farklı bir belgede bulunan, bir metni veya bir nesneyi belge içerisinde bir yere taşımak için sırası ile şu adımlar izlenir: Ayrıca standart araç çubuğu üzerine bulunan cut ( ) kesmek için, paste ( ) işareti de yapıştırmak için kullanılır. Đstenilen metin veya nesne seçili hale getirilir. Düzen-Kes (Edit-Cut) komutu verilir Belgeyi Kaydetme Word de oluşturduğumuz belgeyi daha sonra kullanabilmek için kaydetmemiz gerekir. Kaydedilen belgeler bilerek ya da bilmeden silinmedigi sürece kaydedilen ortamda bulunur. Kaydedilen belgeyi yeniden kullanarak üzerinde düzenleme(silme,ekleme, düzeltme) yapabilirsiniz. Dosya kaydetmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz: Word de hazırladığımız belgeleri bilgisayarımızda saklamak için Dosya-Kaydet (File-Save) komutu verilir. Bu komutu ilk kez verdiğimizde karşımıza Şekil 4.29 gelir. Kayıt Yeri (Save In) adlı seçenekle belgemizi kaydetmek istediğimiz sürücü veya klasörü seçeriz. Dosya Adı (File Name) adlı kutuya ise belgemize vermek istediğimiz ismi gireriz. Save düğmesine basıldığında, Document 1 isimli belgemiz bizim verdiğimiz ismi alır. Bu durum başlık çubuğundan görülebilir. Bir dosya bir kez kaydedildikten sonra yani bir belgeye bir isim verildikten sonra tekrar kaydet (Save) komutunu verdiğimizde bu pencere tekrar karşımıza çıkmaz, bundan sonra vereceğimiz kaydet komutu ile varolan dosyanın üzerine otamatik kayıt yapılır. Farklı Kaydet (Save As) komutu ile kaydetmek : Daha önceden bir isim verilerek bilgisayarımıza kaydedilmiş olan bir belgeyi yeni bir isimle kaydetmek için Dosya-Farklı Kaydet (File-Save As) komutu verilir. Belge yeni bir isimle kaydedilirken eski belge zarar görmez. Belgemizi farklı bir yere kaydetmek için de Kayıt Yerini (save in) değiştirmemiz gerekir. 3
Biçimlendirme(formatting) araç çubuğu kullanılarak da düzenleme yapılabilir. Yazı Tipi (Font ) Seçenekleri Biçimlendirme araç çubuğu Çeşitli yazı tiplerini seçebiliriz. Yazı Büyüklüğü (Font Size) Seçimi Yazı büyüklüğünü değiştirebiliriz. Yazı Rengi (Font Color) Seçimi Yazı rengini değiştirebiliriz. Yazı Biçilmendirme (formatting) Seçenekleri Seçili alanı kalın yazar. Seçili alanı hafif sağa yatık yazar. Seçili alanın altını çizer. 4
WordArt Eklemek Ekle-Resim-WordArt(Insert-Picture-WordArt) komutunu verdiğimizde karşımıza WordArt Galeri penceresi gelir. SAYFA NUMARALARI EKLEMEK Insert-page numbers, menüsünü kullanarak yazdığınız sayfaları numaralandırabilirsiniz. Numaraları açılan menüyü inceleyerek sayfanın nerelerine koyabileceğinize karar verebilirsiniz. INSERT-PAGE NUMBER menüsünü mouse ile tıkladığınız zaman aşağıdaki pencere açılacaktır. Right işaretli ise görülecek sayfa Numarasının yeri. Alligment menüsü Buradaki oka basarak, sayfa numaralarını sayfanın sağına-solunaortasına... ekleyebilirsiniz. Left Right Center : Numaralar sayfanın soluna : Numaralar sayfanın sağına : Numaralar sayfanın ortasına Outside : Sayfanın dış kısımlarında.yani tek numaralı sayfalarda sağ kısımda,çift numaralı sayfalarda sol kısımda olacaktır. Đnside solda : Sayfanın iç kısmlarında. Tek numaralı sayfalarda sağda, çift numaralı sayfalarda Position seçeneğini size sunar. : Bu menüde ise sayfanıdaki numaral aşağıda mı yoksa yukarıdamı gözüksün, 5
Insert-Page number menüsünü açıp, Format menüsüne tıklarsanız yandaki pencere karşınıza gelecektir. SATIR BAŞLARINA MADDE ĐMĐ VE NUMARA EKLEME Continue from previouse section, seçeneği işaretli ise sayfa numaraları bir önceki bölümden devam edecektir. Format-Bullets and numbering menüsüne tıklayınız. Aşağıdaki pencere açılacaktır.buradan istediğiniz şekli seçiniz. Start At, kutusu işaretlenirse sayfalar sizn Her satıra seçtiğiniz şekil otomatik olarak vereceğiniz numaralardan başlayacaktır. gelecektir. Word seçtiğiniz şekli bir sonraki paragrafa geçtiğiniz zaman otomatik olarak koyacaktır. Birinci satırda ne yapıldıysa diğer satırlardada aynı şekli satır başlarına eklayecektir. Bu madde imlerini iptal etmek için tekrar araç çubuğundaki bullet tuşuna tıklayınız. Yukarıda görülen şekiller haricinde bir madde imi koymak için, bir şekil seçiniz ve Customize seçeneğini tıklayınız.aşağıdaki menü açılacaktır. 6
ELEKTRONĐK TABLOLAMA (EXCEL) ELEKTRONĐK TABLOLAMA NEDĐR?-EXCEL ĐLE NELER YAPILABĐLĐR? Dünyada en çok kullanılan tablolama programı olup güçlü araçlardan yararlanarak çok basit hesaplardan çok karmaşık hesaplara kadar tüm hesaplama işlemlerinin doğru, güvenilir ve büyük bir hızla gerçekleşmesini, bu verilere ait tablo ve grafikler oluşturulabilmesini sağlar. Excel, veriler üzerinde çeşitli hesaplama işlemleri gerçekleştirme, güncelleme, depolama, sıralama, arama, tablo oluşturma, grafik hazırlama gibi işlemlerin yapılabilmesini sağlayan bir hesaplama programıdır. Çalışma sayfası (worksheet) bütün veri ve formullerin tabloların tutulduğu satır ve stunlardan oluşan büyük tablo yada sizin karşınızda gördüğünüz sayfanın adıdır. Çalışma kitabı (worksheet) içinde birçok sayfa olan, gerek birbiriyle bağlantılı gerekse bağlantısız olan bir dizi çalışma sayfasına verilen isimdir. Hücre Etkin Hücre Satır Sutun Sheet1, Sheet,.. (Cell), bir satır ve sutunun kesişimidir. Sayı veya harf içerebilir. (Active Cell) o anda üzerinde işlem yaptığınız hücresir. (ROW) 1 den başlayan yatay çizgiler (COLUMN) A dan başlayan harflerle gösterilen dikey çizgiler ifadelerinin anlamı,her birinin bir çalışma sayfasına denk olduğunu anlatmak için kullanılır. EXCEL DE SATIR VE SÜTUNLAR Her çalışma sayfasında satırlar (row) sayılarla ifade edilir ve sütunlar da (column) harflerle ifade edilir. Satır ve sütunun kesiştiği noktaya Hücre (Cell) adı verilir. Hücre adresleri önce sütun ismi, ardından da satır numarası belirtilerek söylenir. Her hücrenin çalışma sayfasında bir hücre adresi (cell address) bulunur. Hücreler içerisine yazı, sayı veya matematiksel formüller yazabiliriz. Etkin Hücre Adresi : Aktif hücrenin adresini verir. Sütun Başlıkları : Çalışma sayfalarında 256 sütun olabilir. ( A..Z..AT.BV DF GT..IV ) 7
Satır Başlıkları : 1 65536 arasında değişir. Aktif Hücre D4 Hücresi 4. Satır D Sütunu Ms Excel Çalışma Sayfası (Workbook) EXCEL DOSYALARINI KAYDETMEK (SAVE) Đşlem yapılmış bir Excel dosyasını daha sonra da kullanabilmek için bilgisayarımızı kapatmadan önce dosyamızı kayıt etmemiz gerekir. Kayıt işlemi tüm ofis uygulamalarında olduğu gibi Excel de de aynı şekilde yapılmaktadır. EXCEL DE SATIR VE SÜTÜN ĐŞLEMLERĐ Satır Ekleme (Insert Row) Satır (Row) seçilir. Insert menüsünden Rows komutu verilir. Ekleme seçilen satırın üstüne eklenir. 8
Sütun Ekleme (Insert Column) Sütun (Column) seçilir. Insert menüsünden Columns komutu verilir. Ekleme, seçilen sütunun soluna eklenir. HÜCRELERE ÇERÇEVE (BORDER) EKLEMEK Çerçeve içerisine alınacak olan alan seçilir. Format menüsünden Cells komutu verilir. Format Cells penceresinden Borders kısmı aktif hale getirilir. Style kısmından sınırların çizgi sitili seçilir. Borders kısmından çerçeve yapılacak yerler seçilir, OK tuşuna basılır. (Şekil 5.8a) Kısayol: Formating Toolbar üzerindeki buton ile de border seçeneklerine ulaşabiliriz EXCEL DE FORMÜL KULLANMAK Excel de formüller her zaman = (eşittir) işareti ile başlamalıdır. Formül içerisinde işleme girecek hücre adresleri verilmelidir. (Ör: =A3+A5 A sütununun 3. satırı ile A sütununun 5. satırının toplanması) 9
Excel de Kullanılan Basit Hesaplama Đşlemleri Excel de yapılacak olan basit işlemler bazı matematik işaretleri (-, +, *, /) kullanılarak yapılabilir. Yapılacak olan işlem, Aktif hücre içerisine veya hücre aktif hale getirilerek Formül Çubuğu içerisine yazılır. Bazı önemli fonksiyonlar =today( ) enter bugünün tarihini verecektir. Sum ( ) =SUM (A1:A10) bu hücrelerin toplamını verecektir. Max ( ) = MAX(B4:B10) bu hücrelerdeki en büyük değeri verir. Min Average If = MIN(B4:B10) bu hücrelerdeki en küçük değeri verir. = AVERAGE(B4:B10) bir gurup sayının ortalamasını verir. = Bir formüle koşul koymanızı saylar. Örnek: IF(A2>=100;A2*5;A2*3) burada A2 deki sayı 100den büyük veya eşit ise sayıyı 5 ile değilse 3 ile çarpamızı sağlar. 10