Kaçak Binaların Yıkımı Projesi Basın Yansımaları Analiz Raporu AVD 2011 tüm hakları saklıdır
rapor metodolojisi Raporda yer alan bilgilerin kullanım hakları ile tüm metodolojik ve sair hakları AVD Ltd. Şti. mülkiyetindedir. Her ne şekilde olursa olsun Rapor un üçüncü kişilerin bilgisine kısmen veya tamamen sunulması halinde, AVD Ltd. Şti. tarafından hazırlandığı belirtilmelidir. Rapor metninde ve içeriğinde AVD Ltd. Şti. yazılı onayı alınmaksızın hiçbir ekleme, çıkartma ve değişiklik yapılamaz. İhtilaf halinde AVD çıkış kayıtları dikkate alınır. Istanbul 2011 www.avdarastirma.com AVD Araştırma Ve Danışmanlık Hizmetleri Limited Şirketi Sunuş Bu rapor AVD Araştırma tarafından hazırlanmıştır. Rapor Kapsamı Van Depremi nin ardından Sn.Recep Tayyip Erdoğan ın olası depremlere önlem olarak açıkladığı Kaçak Binaların Yıkımı Projesi ile ilgili kanaat önderlerinin yaptığı açıklamalar sonucu yazılı basında yansıyan haberler rapora dahil edilmiştir. Rapor Dönemi 23 Ekim - 1 Kasım 2011 tarihleri arasında yansıyan haberler kapsam dahilindedir. 2
yansıyan haberlerin proje algısına etkisi Sn.Recep Tayyip Projeye Projeye Erdoğan taraf karşıt Açıklamaları Toplam Haber Sayısı 74 94 64 232 Sayfa Sayısı 36 30 18 84 Erişim 16.299.932 24.842.132 12.879.083 54.021.147 Sn.Recep Tayyip Erdoğan ın Kaçak Binaların Yıkımı Projesi ile ilgili açıklamaları ve bu açıklamalar ile ilgili kanaat önderlerinin verdiği reaksiyon sonucunda toplam 232 haberin basında yer aldığı görülmektedir. Söz konusu 232 haberin dağılımına bakıldığında; proje ile ilgili Sn.Recep Tayyip Erdoğan ın bilgilendirmeleri sonucu 74 haberin, projeye taraf kanaat önderlerinin açıklamaları sonucu 94 haberin, projeye karşıt kanaat önderlerinin açıklamaları sonucu ise 64 haberin oluştuğu görülmektedir. Bir diğer ifadeyle projeye destek veren açıklamaların karşıt olan açıklamalara göre daha fazla basında yer bulduğu görülmektedir. niteliğe göre haber sayısı () niteliğe göre sayfa sayısı () niteliğe göre erişim () Taraf Taraf Taraf RTE açıklamaları RTE açıklamaları RTE açıklamaları 28 Karşıt 21 40 Karşıt 24 36 Karşıt 46 32 43 HABER SAYISI; basında kaç adet haberle yer alındığını ifade etmektedir. ERİŞİM; yayınların tirajından hareketle okunma sayısı göz önünde bulundurularak haberlerin yer aldığı yayının kaç kişiye ulaştığını ifade eder. 3 30 SAYFA SAYISI; Sütun santim üzerinden hesaplanmaktadır. Sütun santim, yansıyan haberlerle yazılı basında kaplanan alanı ifade eden metrik ölçektir. Ortalama bir gazete sayfa alanı ise 468 sütun santimdir.
proje ile ilgili yansımalara neden olan paydaşlar Kamu Kurum ve Görevlileri (1) Üniversiteler (7) Başbakan Recep Tayyip Erdoğan (74) Hükümet Sözcüleri (7) Yerel Yönetimler (Muhalefet) (11) Medya Mensupları (42) Kaçak Binaların Yıkımı Projesi yansımaları STK lar (12) İş Dünyası (30) Muhalefet Partileri (24) Yerel Yönetimler (Hükümet) (24) Kaçak Binaların Yıkımı Projesi ile ilgili yazılı basında yansıyan haberlerin hangi kişi ve kuruluşların açıklamaları sonucunda oluştuğu incelendiğinde, proje ile ilgili bilgi veren Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ın açıklamalarını (74 haber) dışarıda bırakırsak, 42 yazı ile medya mensuplarının ilk sırada yer aldığı belirlenmektedir. İş dünyasında yer alan söylemler sonucu 30 haber, hükümet partili yerel yönetimlerin ve muhalefet partilerinin açıklamaları sonucu 24 er haber, STK ların açıklamaları sonucu 12 haber, muhalefet partili yerel yönetimlerin açıklamaları sonucu 11 haber, hükümet sözcüleri ve üniversitelerin açıklamaları sonucu 7 şer haber ve kamu kurumu/kamu görevlilerinin açıklamaları sonucu 1 haber yansımıştır. Grafikteki parantez içindeki rakamlar haber sayısını ifade etmektedir. 4
paydaşların projeye taraf/karşıt olma durumu Kaçak Binaların Yıkımı Projesi ile ilgili açıklama yapan paydaşların söylemleri, projeye taraf ya da karşıt olmalarına göre irdelendiğinde, proje aleyhinde açıklamada bulunma oranının en yüksek olduğu paydaşların; muhalefet partileri (), muhalefet partilere ait yerel yönetimler (), STK lar (67) ve medya mensupları (48) olduğu görülmektedir. Projeye karşıt olan muhalefet partileri sözcülerinin açıklamaları sonucunda yansıyan haber sayısının (24 haber), başbakanın açıklamaları sonucunda yansıyan haberler sayısının (74 haber) yalnızca üçte biri büyüklükte olması dikkat çekicidir. Dikkat çekici bir diğer bulgu da iş dünyasının konu ile ilgili açıklamalarının tamamının (30 haberin tamamının) proje lehine olmasıdır. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan (n:74) Medya Mensupları (n:42) İş Dünyası (n:30) Yerel Yönetimler (İktidar Partisi) (n:24) Muhalefet Partileri (n:24) STK (n:12) Yerel Yönetimler (Muhalefet) (n:11) Üniversiteler (n:7) Hükümet Sözcüleri (n:7) Kamu Kurum ve Görevlileri (n:1) 48 52 67 33 14 86 Karşıt Bilgilendirici Taraf Grafikteki parantez içindeki rakamlar haber sayısını ifade etmektedir. 5
paydaşların projeye taraf/karşıt olma gerekçeleri MUHALEFET PARTİLERİ nin projeye KARŞIT olma gerekçeleri 6 17 yıldır İstanbul'u yöneten Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve ekibinin şimdiye kadar hiç kaçak bina yıkmadığının belirtilmesi 9 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçmişte de benzer sözler kullandığı ancak bir şey yapmadığının belirtilmesi 7 Depremde yıkılan binaların çoğunun ruhsatlı olduğunun belirtilerek esas sorunun kaçak yapıda olmadığının belirtilmesi 5 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamalarının tamamen siyasi şov olduğunun düşünülmesi 3 MEDYA MENSUPLARI nın projeye KARŞIT olma gerekçeleri Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın depremden faydalanarak rantçı hamleler yaptığının belirtilmesi 4 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da daha önce kaçak binada oturuyor oluşu ve o zaman yüzde 60 olan kaçak yapıların oranının yüzde 85'e yükselmiş olması 2 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamasının bir sonraki seçimlerde hatırlanmayacağı, unutulup gideceğinin belirtilmesi 1 On yıldır ülkenin herhangi bir sorununu çözemeyen iktidarın bunu da çözmeyecek olduğunun belirtilmesi 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıklamalarındaki "sormadan kamulaştırma yapıp yıkmak" sözü ile neyi, nasıl, neye dayanarak yıkacağının sorgulanması 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Ayamama Deresi'ndeki selden sonra da aynı ifadeleri kullandığı lakin oradaki binaları yıkmak yerine üstüne kocaman binalar yapıldığının belirtilmesi 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan eğer sözünün arkasında duracaksa öncelikle Doğuş Power Center'ı yıkması gerektiğinin belirtilmesi 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın söyleminin doğru olduğunun lakin ülke çapında bir kentsel dönüşüm planının arkasında duracak güçte olmadığının belirtilmesi 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Van depremini takip eden 24 saat içinde yaşadığı başarısızlığı kaçak binalar hakkındaki açıklaması ile sindirmeye çalıştığının belirtilmesi 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın verdiği talimatla çıkarılan KHK ile Yapı Denetim Kanunu'nda değişiklik yapılarak nüfusu 5.000 kişinin altındaki yerlerin Yapı Denetim Sistemi dışında bırakılarak kaçak yapılaşmanın önünün açıldığının belirtilmesi 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Zorlu Center'ı yıkmadan vatandaşın tek tuğlasını oynatamayacağının belirtilmesi 1 Kaçak binaların yıkılması ile kentlerin önemli merkezlerinin büyük sermayenin eline geçirilmesine yönelik "rantsal dönüşüme" dönüşen, "kentsel dönüşüme" karşı direnenlerin mücadelesinin kırılmasının amaçlanması 1 On yıldır iktidarda olan bir partinin Van'da yaşanan depremde olanların tek sorumlusu olduğunun belirtilmesi 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın emsalsiz, hayal gücünü zorlayan projeler açıklayarak habbeyi kubbe yaptığının belirtilmesi 1 Recep Tayyip Erdoğan'ın bina yıkmadan önce deprem halinde acil ulaşım için ayrılan şeritlerde park eden araba sorunu çözmesi gerektiğinin belirtilmesi 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın sayısı bile belli olmayan kaçak binaları kaç yılda hangi parayla kamulaştırıp yıkacağının sorgulanması 1
paydaşların projeye taraf/karşıt olma gerekçeleri MUHALEFET PARTİLİ YEREL YÖNETİMLER in projeye KARŞIT olma gerekçeleri 7 Kaçak binaları yıkacağız diyen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın eskiden kaçak bir binada oturduğunun belirtilmesi 11 STK lar ın projeye KARŞIT olma gerekçeleri Yalova depremi sonrası bir tek çivi bile çakmayan iktidarın açıklamasının güven verici olmaması 4 Esas sorgulanması gerekenin kaçak yapılara izin verenler olduğunun belirtilmesi 2 On yıldır iktidarda olan bir partinin Van'da yaşanan depremde olanların tek sorumlusu olduğunun belirtilmesi 1 Kaçak binalarla ilgili projeye Türkiye'nin bütçesinin yetmeyeceğinden dolayı gerçekçi bulunmadığının belirtilmesi 1 ÜNİVERSİTELER in projeye KARŞIT olma gerekçeleri Kaçak binaların yıkılmasının kısa sürede mümkün olmadığının ve yıkımın yanı sıra bazılarının da güçlendirilebileceğinin belirtilmesi 1 BAŞBAKAN RECEP TAYYİP ERDOĞAN ın projeyi gerçekleştirme gerekçelerine yönelik açıklamaları Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın her deprem olduğunda bu tabloyu yaşamaktansa, iktidarı kaybetmek pahasına gecekonduları yıkacaklarını belirtmesi 74 İŞ DÜNYASI nın projeye TARAF olma gerekçeleri Türkiye genelindeki konutların yüzde 45'inin yenilenmesi gerektiğinin belirtilmesi 22 Türkiye'deki 18 milyon konuttan 9 milyonun kaçak olduğu için yıkılması gerektiğinin belirtilmesi 4 İstanbul'daki binaların yüzde 70'inin yenilenmesi gerektiğinin belirtilmesi 3 Van depreminden İstanbul'a ders çıkarılması gerektiğinin belirtilmesi 1 STK lar ın projeye TARAF olma gerekçeleri Depremden önce tedbir alınarak daha az mal ve can kaybı yaşanacak olması 4 KAMU KURUM ve GÖREVLİLERİ nin TARAF olma gerekçeleri Başbakan R. Tayyip Erdoğan'ın kaçak binalar hakkındaki açıklamalarının orta hasarlı bina sorununun çözümü için fırsat olarak görülmesi 1 HÜKÜMET SÖZCÜLERİ nin TARAF olma gerekçeleri Kaçak yapıların yıkılarak imar yasasının değişecek olması ve ruhsat ağırlıklı değil, denetim ağırlıklı bir sistem kurulacak olması 4 Van depreminden İstanbul'a ders çıkarılması gerektiğinin belirtilmesi 3
paydaşların projeye taraf/karşıt olma gerekçeleri MEDYA MENSUPLARI nın projeye TARAF olma gerekçeleri 8 Başbakan R. Tayyip Erdoğan'ın kaçak yapıları yıkacağız sözünü yerine getirerek gerçek bir devlet adamı olduğunu kanıtlayacak olması 2 Depreme karşı köklü çözüm için, çürük binaların yıkılarak yeni şehirleşme alanlarına taşınması ile İstanbul'un kurtulabilecek olması 2 Yıkımlara 1994'ten itibaren yapılan binalardan başlanması gerektiğinin belirtilmesi 1 Sabah gazetesi köşe yazarı Sevilay Yükselir'in Başbakan R. Tayyip Erdoğan'ın tavrını ayakta alkışladığını ancak mevcut yerel yönetim ve yöneticilerin anlayışı ile mutlu sona ulaşmasının zor olduğunu belirtmesi 1 Kaçak yapılarla ilgil uygulamaya çok daha önce başlanması gerektiğinin belirtilmesi 1 Başbakan R. Tayyip Erdoğan'ın açıklaması ile birlikte kentsel dönüşümle ilgili düzenlemelerin daha geniş şekilde uygulanacak olması 1 Van depreminden İstanbul'a ders çıkarılması gerektiğinin belirtilmesi 1 Başbakan R. Tayyip Erdoğan'ın oy kaygılarından uzak söylemini gerçekleştirmesi durumunda bugüne kadar AKP'ye oy vermeyenlerin de oy vereceklerini belirtilmesi 1 Kaçak yapıları yıkma projesinin Antalya'da da yapılması gerektiğinin belirtilmesi 1 Binaların yenilenmesinin hızlandırılması ile Türkiye'nin iki defa kazanacak olması 1 Proje ile Türkiye'deki "deprem değil çürük bina öldürür" anlayışının bitecek olması 1 Çürük binaların depremde yıkıldıktan sonra yenisini yapmak yerine, şimdi yıkılıp yenilerinin yapılması gerektiğinin belirtilmesi 1 Sadece fakire ait kaçak konutları değil, şehir planını riske atan ne kadar konut varsa hepsinin yıkılması gerektiğinden bahsedilmesi 1 Van'ın yaşadığı felaketi başta İstanbul olmak üzere fay hattında bulunan pek çok şehrin yaşayabileceğinin belirtilmesi 1 Başbakan R. Tayyip Erdoğan'ın açıklamasının deprem konusundaki ciddiyetsizliğimizi sona erdirecek olması 1 Yapılacak kamulaştırma sırasında rant alanı açılmaması ve yandaş gözetilmemesi kaydıyla kaçak binaların yıkılması gerektiği 1 Yıkıma uzun zamandır Türkiye'de sembol olmuş kaçak binaların yıkımı ile başlanması gerektiğinin belirtilmesi 1 İktidarın kaçak yapıların yıkılması için gerekli kaynağı hazırlayarak R. Tayyip Erdoğan'ın projesinin yapılması gerektiğinin belirtilmesi 1 R.Tayyip Erdoğan'ın açıklamalarından sonra TOKİ'nin 43bin725 dayanıksız yapıyı yenileyerek 200 bin kişiyi deprem riskinden kurtarması 1 İstanbul yıkılacak olursa Türkiye'nin de o enkazın altında kalacağından dolayı kaçak binaların yıkılması gerektiğinin belirtilmesi 1 ÜNİVERSiTELER in projeye TARAF olma gerekçeleri Depremden önce tedbir alınarak daha az mal ve can kaybı yaşanacak olması 4 Uzman kişilerden yararlanılarak depreme dayanıksız yapı stoğunun bir an önce azaltılmasının gerektiğinin belirtilmesi 1 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın projesi ile imar izni, inşaat izni ve projesi olmayan binaları yıkacak olması 1 İKTİDAR PARTİLİ YEREL YÖNETİMLER in projeye TARAF olma gerekçeleri Depremden korunmak için radikal kararlar alınması gerektiğinin belirtilmesi 21 İstanbul'daki binaların yarısının risk altında olduğunun belirtilmesi 3
Teşekkürler Ölçmeden bilemezsin, bilmeden yönetemezsin Istanbul 2011 www.avdarastirma.com AVD Araştırma Ve Danışmanlık Hizmetleri Limited Şirketi Tel 212 624 12 41 Fax 212 624 71 41