Giriş: Almanya'da resmi rakamlara göre 4 Milyon civarında yurttaşımız yaşamaktadır,bu yurttaşlarımızın ençok takıldıkları konular Evlenme ve Boşanma'da nerede işlemin yapılmasının faydalı olacağıdır. Türkiye'de evlensem mi daha iyi olur yoksa Almanya'da mı,? Almanya'da mı boşansam Türkiye'de mi? Bu türden sorular oldukça yaygındır.aslında bu çalışmanın amacı da yukarıdaki iki soru hakkında Bilgilendirme ve yönlendirmedir. EVLENME HAKKINDA GENEL BİLGİLER EVLENME: Evlenme iki taraflı olan özel bir sözleşmedir.bir kadın ile erkeğin töreler ve kanunlar gereğince her türlü hayat şartları içinde tam ve sürekli bir hayat ortaklığı meydana getirmek üzere hukuken yapılan yere göre makbul ve geçerli şekilde birleşmelerine Evlenme denir. 1 / 6
A)Türkiye'de Evlenme B)Almanya'da Evlenme A)Türkiye'de evlilik İki Türk vatandaşı,iki yabancı uyruklu ayrı cinsten iki kişi(türk kanunları aynı cinsten olanların evliliğini kati süretle kabul etmemektedir),ya da biri Türk Diğeri yabancı olan kadın ve erkek Türkiye'de evlenebilir. Gerekli Belgeler: 1-Medeni durumlarını gösterir resmi belge. 2-4'er adet vesikalık resim. 3-4 adet evlenecek kişilerce imzalanmış''evlenme beyannamesi'' 4-Nüfus cüzdanının aslı,yabancılar için pasaport,kendi konsolosluklarının ya da bulunulan ülkenin vatandaşı ise yerel makamların düzenleyecekleri onaylı doğum belgesi. 5- Yabancılar için yetkili merkezi makamlar veya o devletin mahalli temsilcilikleri tarafından verilmiş ve usulüne göre tasdik edilmiş olan evlenme ehliyet belgesi. B) Almanya'da Evlilik Taraflardan biri Alman veya çift tabiiyetli ise evlilik belediyelerde ifa edilir.iki Türk vatandaşı evlenecekse dilerse belediye'de dilerse konsoloslukta evlenme akdini gerçekleştirebilir. Türk vatandaşları için gerekli belgeler, 1-Vukuatlı nüfus kayıt örneği 2-Valilik ve kaymakamlıktan alınan apostille belgesi. 3-Boşanmış ise boşanma kararınınh kesinleşmiş örneği. 4-Nüfus kayıt belgesi. 5-Uluslararası evlenme ehliyet belgesi. 6-İkamet belgesi. 7-Fotoğraf 8-Pasaport ve nüfus cüzdanlarının aslı ve fotokopileri. Not.1.Yabancı yetkili memur önünde yapılan evlenmeler bir ay içinde yetkili nüfus müdürlüğüne ya da yurt dışında konsolosluğa bildirim yapılmalıdır;aksi halde ilerleyen zamanlarda babalık,miras v.s ile ilgili işlemlerde sorun yaşanmaktadır. Not 2 :Türk konsolosluklarında evlenebilmek için her iki tarafın da Türk vatandaşı olması gereklidir. Alman vatandaşları için gerekli belgeler. 1-Doğum belgesi. 2-Kimlik aslı ve fotokopisi. 3-İkamet belgesi 4-Boşanmış ise kesinleşmiş boşanma kararı. 2 / 6
5-Fotoğraf Evlenme yasağı kimleri kapsar? a) Türk hukukunda kadın boşandıktan sonra 300 gün süreyle evlenme yasağına tabidir,dolayısıyla tekrar evlenmek istiyorsa hamile olmadığını gösteren sağlık raporuyla beraber hakimden İddet süresinin kaldırılmasını talep etmelidir. b)üstsoy arasında ile alt soy arasında ( Anne,baba,dede,nene);kardeşler arasında amca dayı,hala ve teyze ile yeğenleri arasında evlenemez. c)evlat edinen ile evlatlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ( Çocukları ) ve eşi arasında evlenme yapılamaz. d)akıl hastaları,evlenmelerinde evlenmelerinde sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemez. e)erkek veya kadın 17 yaşını doldurmadıkça evlenemez.(tmk m124/1)ancak hakim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple 16 yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir.olanak bulundukça karardan önce ana ve baba veya vasi dinlenir.(tmk m 124/2) Ancak Almanya yeni yabancılar yasasına göre aile birleşiminde bulunacak olan çiftin yaşının en az 18 olması gerekmektedir. f)ayırt etme gücüne sahip olmayanlar evlenemez.( Yaş küçüklüğüğ ya da akıl hastalığı yüzünden akla uygun savranmayanlar) g)kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile,eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasında. h)gaipliğine karar verilen kişinin eşi mahkemece evliliğin feshine karar verilmedikçe yeniden evlenemez.(tmk m.131) ALMANYA'DA BOŞANMA VE SONUÇLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER: BOŞANMA İki taraflı irade beyanıyla yapılan evlenme işleminin,sona erdirilmesine boşanma denir. Boşanmada en önemli kavram ilk başta hangi hukukun uygulanacağı ile ilgilidir;zira boşanma ve buna bağlı olan diğer davalar vatandaşlık ile sıkı sıkıya bağlıdır; Almanya'da ikamet eden Türk vatandaşları da kişi hallerine ilişkin davalar da kendi milli hukukuna göre işlem görürler; bunun ayrık durumu mal rejimidir;zira mal rejiminde asıl önemli olan evlilik anında tabi olunan vatandaşlıktır,örneğin evlenme anında tarafların her ikisi de Türk 3 / 6
ise boşanırken Alman dahi olsalar mal rejimleri Türk hukukuna göre çözülecektir. Tedbir nafakası; Taraflardan birinin maddi durumu diğerine göre önemli ölçüde boşanma ile birlikte yoksulluğa düşecekse ve diğer tarafın da maddi durumu buna uygunsa kanunun emrettiği ölçüde nafaka vermekle yükümlüdür;bu türden nafakalar Boşanma davası sonuçlanana kadar hüküm ifade eder. Almanya'da yaşayan Türk ya da Alman vatandaşları için nafakada uygulanacak hukuk Alman hukukudur.bu nafakada taraflar anlaşabileceği gibi mahkeme yoluyla da çözülebilir. Ayrılık Davası ( süresi) ; Türk hukukuna göre boşanmak için evliliğin 1 yıl sürmüş olması yeterlidir,bundan başka 1 yıl ayrı yaşama şartı aranmamaktadır oysa ki Alman aile hukuku ise tarafların en azından bir yıl ayrı yaşamasını öngörmektedir. Taraflar bir yıl ayrı yaşadıktan ve her iki taraf boşanmayı kabul ettikten sonra evlilik birliğinin sarsılmış olduğu kabul görmektedir. Taraflar üç yıl ayrı yaşadıktan sonra her halukarda evlilik birliğinin srasılmış olduğu kabul görmekte, ve boşanma gerçekleşebilmektedir.alman aile hukukuna göre 1 yıl ayrı yaşamadan boşanma yalnızca belli durumlarda ;örneğin şiddet uygulanmış olması durumunda olabilir. Velayet Çocukların velayeti Boşanmanın en can alıcı noktasıdır.zira burada da milli hukuk ile ikametgah hukuku zaman zaman çakışabilmektedir,örneğin Alman kanununun uygulanarak verilmiş velayet hakkı birlikte kullanıldığında, Türk kanununa göre kamu düzenine aykırı olduğu için Tanıma ve tenfiz kararı verilmediğinden oldukça önemli sorunlar ortaya çıkmaktadır.burada tüm önelemlerin mahkeme vasıtasıyla alınması ve uygulanacak hukukun da tespit edilmesi hayati derecede önem taşımaktadır. Boşanma Boşanma kişilerin milli hukukuna tabidir,eşler ayrı vatandaşlıkta ise ortak ikametgahları hukuku,bu da yoksa müşterek mutad meskenleri hukuku,bu da yoksa Almanya'da Alman hukuku uygulanır. Yani tarafların genel olarak Almanyada ikamet ediyorlarsa her iki taraf da Türk ise boşanmaları Türk Hukukuna göre yapılmakta,eğer ki ayrı vatandaşlıkları varsa Almanya'da ikamet ettikleri için Alman Hukuku uygulanmaktadır.yanlış Hukuk uygulandığı zaman Türkiye'deki tenfiz davası rededilebilmektedir. Mal Rejimi Taraflar kendi aralarında herhangi bir mal rejimi anlaşması yapmamış-sa;evlenme anındaki 4 / 6
hukuka tabi olarak değişiklik göstermektedir.örneğin taraflar evlenirken Türk ise artık burada mal rejimi Türk hukukuna göre edinilmiş mallara katılma rejimi olacaktır. Emeklilik Denkleştirmesi Alman Hukukunda olan ; Türk hukukunda uygulanmayan bir düzenleme-dir,burada taraflar evli kaldığı süre için emeklilik denkleştirmesi yapılır. Not:Emeklilik denkleştirmesi her zaman yapılabilir,yani yıllar önce Türkiye'de yapılan bir boşanmadan sonra da emeklilik denkleştirmesi yapılabilir,burada asıl olan evli kalınan süre kadar emeklilik için ödenen ödenekler hakkaniyete uygun biçimde paylaştırılır.bu uygulamanın en güzel yönü hiç çalışmamış ev hanımı da emeklilik maaşı alabilmektedir. İştirak Nafakası İştirak nafakası çocukların giderlerinin ortak olarak karşılanması amacıyla oluşturulmuş nafakadır,türk ve Alman hukukunda uygulanan bir nafaka türüdür.almanya'da yaşayan çocuklar için uygulanan Hukuk Alman Hukukudur.Burada kanuni bir cetvel bulunmaktadır ve buna göre maaş hesaplanarak nafaka miktarına ulaşılır.eğer ki her iki eşin de durumu iyi değilse bu sefer diğer kurumlar aylık bağlamaktadır(örneğin gençlik dairesi) Tenfiz Davası ( TÜRKİYE ALMANYA) Almanya'da verilen boşanma kararın Türkiye'de de uygulanabilmesi için bu kararın tenfiz edilmesi gerekir.alman vatandaşları için de Almanya'da uygulanabilmesi için, Türkiye'de yapılan boşanma işleminin Almanya'da tenfizi gereklidir. Almanya'da boşanma durumunda Türkiye'de yapılacak tenfiz işlemi için; -Kararın aslı ve onanmış tercümesi.(apostil edilerek) Türkiye'de Aile mahkemesinden dilekçe ile istenir;yani dava açmak gerekir.oysa almanya'da yalnızca aşağıda saydığımız belgeler ibraz edildiğinde karar tenfiz edilir.yani dava açıp tebliğ etmeye gerek yok. Türkiye'de boşanma durumunda ise,almanya'da yapılacak tenfiz işlemi için; -Kararın kesinleşmiş örneği, -Tebliğ edilmiş olduğuna dair belge. -Bazı Alman hakimler davalı tarafın avukat vekaletnamesini de talep etmektedir. Alman makamları Boşanmanın Türkiye'de tenfizini Kimler için zorunlu tutmaktadır? - Türk vatandaşları için. - Çifte vatandaşlar için. - Yalnızca Alman vatandaşı olduğu halde hem eski eşi hem de evlenmeyi düşündüğü eşi Türk vatandaşı olanlar için. 5 / 6
ÖNEMLİ:Bu yazı Konuyla ilgili bilgilendirme ve yönlendirme amacıyla yazıldığı için,içeriğinin yanlış kullanılması,ya da yanlış yorumlanmasından dolayı meydana gelebilecek olumsuz sonuçlardan sorumluluk kabul edilmemektedir. Avukat Yaşar SALDIRAY 6 / 6