RAKAMLARLA DENİZLİ Haziran 2013 DENİZLİ SANAYİ ODASI Gazi Mustafa Kemal Bulvarı No: 76/2 DENİZLİ Zeren GERELİOĞLU İsmail TİLLEM Tel : +90 (258) 242 10 04 www.dso.org.tr - dso@dso.org.tr Denizli nin üretim merkezi Organize Sanayi Bölgesi nde elektrik tüketimi yükselişini sürdürüyor. İhracatçının pazar yelpazesini genişlettiği görülüyor Kaynak : Denizli OSB Mart ayında 36.243 MWh rekor seviyeye kadar yükselen elektrik tüketimi Mayıs 2013 te 35.643 MWh olarak gerçekleşti. 2005 yılı Temmuz ayından bugüne doğalgazın kullanıldığı Organize Sanayi Bölgesi nde doğalgaz tüketiminde Ocak 2013 ten sonra başlayan azalma Mayıs ayında da devam etti. DENİZLİ İHRACATININ ÜLKELERE DAĞILIMI (bin $) 2004 2012 Ocak-Mayıs 2013 Pay Pay Pay ABD 240.878 20,30% 280.395 10,24% 91.636 7,40% AB 735.260 61,95% 1.457.391 53,21% 671.838 54,28% Yükselen Pazarlar (Y.P.) * 83.522 7,04% 537.238 19,61% 250.402 20,23% Diğer Ülkeler (D.Ü.) 127.202 10,72% 464.086 16,94% 223.922 18,09% TOPLAM 1.186.862 2.739.110 1.237.798 Denizli ihracatının yarıdan fazlası AB ülkelerine gerçekleşmektedir. İhracatımız içinde ABD pay kaybetmektedir. AB ve ABD nin Denizli ihracatındaki payları 2004 yılında sırasıyla %61,95 ve %20,30 iken, 2012 itibarıyla bu oranlar %53,21 ve %10,24 e gerilemiştir. Aynı periyotta ihracatçılarımızın Yükselen Pazarlar olarak adlandırdığımız, aralarında başta komşularımız ile Balkan, Ortadoğu, Kuzey ve Orta Afrika ülkelerinin bulunduğu ülkelere yöneldiği ve bu ülkelere yapılan ihracatın payının %7,04 ten %19,61 e yükseldiği görülmektedir. Ocak-Nisan 2013 periyodunda da bu dağılımın fazla değişmediği gözlemlenmektedir. 2004 AB- 61,95% Y.P.- 7,04% D.Ü.- 10,72% ABD- 20,30% AB- 53,21% 2012 Y.P.- 19,61% D.Ü.- 16,94% ABD- 10,24% Denizli Sanayi Odası 1
2012 de AB nin ihracatındaki payı oldukça geriledi. TÜRKİYE VE DENİZLİ İHRACATINDA AB NİN PAYI 2011 2012 Mayıs 2013 46,22% 38,33% 42,11% Denizli 58,06% 53,21% 54,28% 2012 de den Avrupa Birliği ne gerçekleşen ihracatın payı 2011 e göre 8 puanlık sıra dışı bir düşüş gösterdi. Denizli de ise bu pay kaybı yaklaşık 5 puan olarak gerçekleşti. Mayıs 2013 te AB ülkelerine yapılan ihracat, 2012 ortalamasının üzerinde bir oranda gerçekleşti. İlimiz ihracatı, ithalatımızı rahatlıkla karşılıyor, ancak geneli için durum farklı. DENİZLİ - TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ (bin$) İhracat İthalat Fark İhracatın ithalatı karşılama oranı Denizli 2012 2.622.583 2.262.295 360.288 115,93% Mayıs 2013 1.169.953 1.052.880 117.073 111,12% 2012 152.464.375 236.545.037-84.080.662 64,45% Mayıs 2013 104.789.848 62.828.970-41.960.878 59,96% * İl Merkezinde kayıtlı firmaların rakamları - Kaynak : Ekonomi Bak. İlimiz ihracatı Mayıs 2013 te ithalatının %11 üzerinde gerçekleşmiştir. Kullanılan ithal mallarının pek çoğunun farklı iller üzerinden ithal edildiği; bir başka deyişle diğer illerin ithalat kalemlerine eklendiği düşünüldüğünde, Denizli deki durumun da genelindeki tabloya benzer olduğunu söylemek daha gerçekçi bir yaklaşım olacaktır. ihracatı, geçen senenin aynı dönemine göre payını yükseltti. DENİZLİ SEKTÖREL İHRACATI (bin $) 2012 Ocak-Mayıs 2012 Ocak-Mayıs 2013 Değişim % Pay %Pay % Pay (%) 2012-2013 Tekstil ve Konfeksiyon 1.217.011 44,43 440.837 40,36 533.930 43,13 21,12 Elektrik - Elektronik ve 728.116 26,58 Demir - Demir Dışı Metal 299.293 27,40 338.478 27,34 13,09 Demir Çelik Ürünleri 391.221 14,28 185.889 17,02 181.868 14,69-2,16 Madencilik Ürünleri 161.716 5,90 61.460 5,63 79.615 6,43 29,54 Diğer 130.006 4,75 104.750 9,59 103.928 8,40-0,78 TOPLAM 2.739.106 1.322.886 1.479.027 13,33, Denizli nin ana sektörüdür ve ihracatın neredeyse yarısını gerçekleştirmektedir. Elektrik- Elektronik, Demir, Demir Dışı Metaller ve Demir-Çelik de son yıllarda Denizli ihracatındaki paylarını arttıran sektörlerdir. Son yıllarda gerileyen tekstil ve konfeksiyon sektörünün Denizli ihracatı içindeki payı yine de Ocak-Mayıs 2013 periyodunda geçen senenin aynı dönemine göre %21 lik bir artış göstermiştir. Mayıs 2012 ve Mayıs 2013 karşılaştırıldığında, Elektrik - Elektronik ve Demir, Demir Dışı Metaller ihracatının payı küçük bir düşüş yaşayarak %27,40 tan %27,34 e gerilemiş, Demir Çelik Ürünleri ise daha büyük bir düşüşle payını %17,09 dan %14,69 a düşürmüştür. Madencilik sektörü ise ihracatını %29,54 artırarak payını %6,43 e yükseltmiştir. nin havlu bornoz, çarşaf-nevresim ihracatı Denizli den TÜRKİYE TEKSTİL İHRACATINDA DENİZLİ NİN PAYI ÜRÜNLER 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Havlu % 70,93 % 70,77 % 74,58 % 72,21 % 75,05 % 74,03 % 68,68 Bornoz-Sabahlık % 69,63 % 69,42 % 65,19 % 66,14 % 66,70 % 69,05 % 61,17 Çarşaf-Nevresim % 24,11 % 32,95 % 42,96 % 49,40 % 49,99 % 44,47 % 44,02 Kaynak : DENİB İlimiz tekstil ve konfeksiyon sektörü ihracatının ana kalemi havludur ve ihracatının %68,68 ini almaktadır. Bu oran, bornoz ve sabahlıkta %61,17 olup, üçüncü ana kalem çarşaf ve nevresim için 2006 dan 2009 a %24,11 den %44,02 ye yükselmiştir. Denizli Sanayi Odası 2
Mayıs ihracat rakamları rekor seviyelerinde. Mayıs ayında Denizli nin aylık ihracatı, Kasım 2012 de 267 milyon $ rekor seviyesinden sonraki en yüksek rakam olan 265 milyon $ seviyesine ulaştı. İlimizde sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus artıyor DENİZLİ VE TÜRKİYE'DE SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ NÜFUS Aralık 2012 Mart 2013 Denizli Denizli nin Denizli nin Denizli Payı Payı Hizmet Akdi ile Çalışan 166.371 11.939.620 1,39% 170.992 12.030.850 1,42% Kamu Çalışanları 32.329 2.662.608 1,21% 32.199 2.651.342 1,21% Bağımsız Çalışanlar 58.174 2.955.905 1,97% 58.319 2.961.647 1,97% TOPLAM : 256.874 17.558.133 1,46% 261.510 17.643.839 1,48% Kaynak : SGKİl Müdürlüğü, SGK Genel Müdürlüğü Denizli de sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus, Mart 2013 itibariyle 2012 sonuna göre yaklaşık 5 bin kişi artmıştır. genelinde ise artış neredeyse 100 bin kişiyi bulmaktadır. sektörü, istihdam içindeki yüksek payını her gün biraz daha yitiriyor * Hizmet akdi ile çalışan zorunlu sigortalılar İlimizin lokomotif sektörü olan tekstil ve konfeksiyon sektörünün istihdamdan aldığı pay giderek azalmaktadır. 2002 de %51,0 olan bu pay her yıl biraz daha gerilerken, Mart 2013 te 2012 yılına göre biraz toparlanarak %26,73 e kadar yükselmiştir. Denizli Sanayi Odası 3
Denizli de İŞKUR ca alınan açık işler ve işe yerleştirmeler artıyor İŞKUR'CA DENİZLİ'DE ALINAN AÇIK İŞLER VE İŞE YERLEŞTİRMELER Nisan 2013 Aralık 2012 Aralık 2011 Başvurular 3.024 2.862 1.252 Açık İşler 1.538 1.013 593 İşe Yerleştirmeler 1.087 677 347 İşe Yerleş. / Açık İş 70,68% 66,83% 58,52% 2012 yılı sonunda 2.862 ye yükselen İŞKUR a başvuru sayısı, Nisan 2013 te 3.024 e ulaştı. Aralık 2012 den Nisan 2013 e İŞKUR ca alınan açık işler 1.013 ten 1.538 e, işe yerleştirmeler ise 677 den 1.087 ye yükselmiştir. Mart ayında istihdamda yaşanan yükselişin öncüleri tekstil ve inşaat sektörleri Sıra Sektör DENİZLİ'DE SSK'LI* İSTİHDAMIN EN ÇOK ARTTIĞI 5 SEKTÖR Çalışan Sayısı Fark Mart 13 Şubat 13 1 Tekstil ürünlerinin imalatı 1.746 38.361 36.615 2 Bina inşaatı 1.164 15.165 14.001 3 Giyim eşyalarının imalatı 659 8.695 8.036 4 Toptan ticaret, motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç 160 3.827 3.667 5 Özel inşaat faaliyetleri 147 4.821 4.674 Denizli Toplamı : 3.966 170.992 167.026 DENİZLİ'DE SSK'LI* İSTİHDAMIN EN ÇOK AZALDIĞI 5 SEKTÖR Sıra Sektör Fark Mart 13 Şubat 13 1 Bilgi hizmet faaliyetleri -328 862 1.190 2 Diğer hizmet faaliyetleri -318 4.020 4.338 3 Perakende ticaret ( Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç) -153 12.301 12.454 4 Kömür ve Linyit Çıkartılması -114 502 616 5 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı -94 13.361 13.455 Kaynak : SGK Denizli İl Müdürlüğü * Hizmet akdi ile çalışan zorunlu sigortalılar Mart Şubat 2013 verilerinin karşılaştırılması neticesinde, 3.966 kişilik artışın büyük bir bölümünün tekstil ve inşaat sektörlerinde olduğu anlaşılmaktadır. Hizmet faaliyetleri azalan sektörlerin başında gelmektedir. sektörü, krediler içindeki payını da kaybediyor BANKALARCA DENİZLİ DE KULLANDIRILAN SEKTÖREL KREDİLER (milyon TL) 2005 2012 2013/03 pay(%) pay(%) pay(%) Tekstil ve Tekstil Ürünleri 680.181 40,06 1.265.319 13,46 1.306.726 12,36 Metal ve İşlenmiş Maden 101.482 5,98 701.690 7,46 764.636 7,23 Ziraat ve Balıkçılık 32.027 1,89 572.935 6,09 571.725 5,41 Diğer Kurumsal-Ticari Krediler 593.813 34,98 3.882.647 41,30 4.793.705 45,33 Toplam Kurumsal-Ticari Krediler 1.407.503 82,90 6.422.591 68,32 7.436.792 70,33 Bireysel Krediler 290.251 17,10 2.977.732 31,68 3.138.057 29,67 Toplam Krediler 1.697.755 100 9.400.323 100 10.574.849 100 Kaynak : BDDK Finansal Harita Uygulaması Denizli de tekstil ve konfeksiyon sektörüne kullandırılan krediler, 2005-2013 periyodunda %40 tan %12 ye gerilemiştir. Yükselen sektörler arasında yer alan ziraat ve balıkçılık 2005 te %2 lerde olan payını, 2013 ün ilk çeyreğinde %5 e kadar yükseltmiştir. 2013 ün ilk çeyreği, kredilerin sektörel dağılımının 2012 den pek farklı olmayacağını işaret etmektedir. Denizli Sanayi Odası 4
Bireysel kredilerdeki yükseliş oldukça çarpıcı Denizli de bankalarca kullandırılan bireysel kredilerin miktarı 2005-2013 periyodunda 290.251 milyon TL den 3.138.057 milyon TL ye yükselmiştir. Bu çarpıcı artış ile aynı dönemde bireysel kredilerin toplam krediler içindeki payı %17,1 den %29,7 ye yükselmiştir. 2010 yılı ile yatırımlarda toparlanma başlamış gözüküyor Kamu gelirlerimizin ana kalemi: vergiler, faizler ve cezalar DENİZLİ İLİNE VERİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ YILLIK DEĞİŞİMİ Belge Sayısı Yatırım Tutarı (bin TL) İstihdam (Kişi) 2003 141 353.914 6.130 2009 35 137.474 760 2010 62 1.567.328 1.212 2011 74 998.701 1.554 2012 71 405.078 1.364 Ocak-Mayıs 2013 51 228.851 924 Kaynak : Ekonomi Bak. Denizli de teşvik belgelerine konu sabit yatırımlar 2009 da 137 milyon TL ye kadar gerilemiş iken enerji yatırımlarının etkisi ile 2010 da 1,5 milyar TL nin üzerinde, 2011 de de yaklaşık 1 milyar TL olarak öngörüldü. 2012 ve 2013 te ise özellikle modernizasyon konulu sanayi yatırımlarının ağırlıkta olduğu görülüyor. DENİZLİ - TÜRKİYE KONSOLİDE BÜTÇE GELİRLERİNİN TAHSİLATI (bin TL) Nisan 2013 2012 Gelir Kalemleri Denizli Diğer İller Denizli Diğer İller Toplam Toplam Merkezi Bütçe 419.228 124.209.581 124.628.809 1.055.479 330.644.871 331.700.350 Genel Bütçe 392.577 119.796.805 120.189.382 976.832 319.300.612 320.277.444 Vergi Gelirleri 357.326 101.116.378 101.473.704 878.826 277.872.241 278.751.067 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 12.635 4.455.100 4.467.735 29.628 13.946.704 13.976.332 Alınan Bağış ve Yardımlar 18 499.028 499.046 585 1.576.699 1.577.284 Faizler,Paylar ve Cezalar 21.950 8.461.067 8.483.017 66.130 22.521.435 22.587.565 Sermaye Gelirleri 648 5.219.939 5.220.587 1.663 2.047.825 2.049.488 Alacaklardan Tahsilatlar 45.293 45.293 1.335.708 1.335.708 Özel Bütçe 26.651 2.918.206 2.944.857 78.647 9.006.236 9.084.883 Düzenleyici ve Denetleyici Kur. 1.494.570 1.494.570 2.338.023 2.338.023 Kaynak : T.C. Maliye Bakanlığı İlimiz ve ülkemizin kamu gelirlerine baktığımızda, en büyük iki gelir kaleminin vergi gelirleri ve faiz, pay ve ceza gelirleri olduğu görülmektedir. Not : İlimiz ve ülkemiz ekonomisine ilişkin daha ayrıntılı istatistik bilgileri Odamız web sitesi www.dso.org.tr adresinde İstatistikler bölümünden temin edebilirsiniz. Denizli Sanayi Odası 5