Kabak Çekirdeği Kabuğu ve Pirolizinin Buğday ın Gelişimi ve Bitki Besin Elementi EMRE CAN KAYA NAZLI ZEYNEP ARIÖZ AYŞENUR ŞAHIN ABDULLAH BARAN İçeriklerine Etkisi
1. GİRİŞ Tarımda kimyasal girdilerin azaltılması ve çevre kirliliğine duyarlı sürdürülebilir tarım sistemlerinin yaygınlaştırılması amacıyla son yıllarda çeşitli organik atıkların direk ya da kompostlanarak toprağa karıştırılması benimsenilmeye başlanmıştır. Bu amaçla; Arıtma çamuru Çay atığı Fındık zürufu Çeltik kavuzu Yer fıstığı kabuğu Sap Saman
1. GİRİŞ Bu materyaller toprağa doğrudan uygulanabildiği gibi bazıları kompostlanarak veya PİROLİZ edilerek birtakım özellikleri iyileştirildikten sonra uygulanabilmektedir. Uzun yıllardır biyogaz elde edilirken ortaya çıkan bir yan ürün olarak düşünülen BİYOKÖMÜR, tarımsal önemi anlaşıldıktan sonra tarımsal araştırmalarda da kullanılmaya başlanılmıştır.
1. GİRİŞ Son yıllarda organik atıkların toprak düzenleyici olarak kullanılmasının yanında kimyasal gübre kullanımının azaltılması amacıyla kullanımı da öne çıkmakta ve birçok farklı organik materyal topraklara uygulanarak bitkisel üretimde verim-kalite ilişkisine etkisi araştırılmaktadır.
1. GİRİŞ Bu çalışmada diğer bir organik atık olan kabak çekirdeği kabuğu (KÇK) ve bunun piroliz edilmesi sonucu elde edilen biyokömürü (BK) toprağa uygulanmıştır. Bu uygulamaların buğday bitkisinin gelişimine ve bitki besin elementi içeriklerine etkileri araştırılmış ve kabak çekirdeği kabuğu ile bundan elde edilen biyokömürün tarımsal açıdan kullanılabilirliği ortaya konulmaya çalışılmıştır.
2. MATERYAL VE YÖNTEM Deneme Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü serasında yürütülmüş ve kullanılan toprak yine aynı lokasyondan temin edilmiştir. Denemede 2 kg toprak alan saksılar kullanılmıştır. Hava kurusu duruma getirilip 6 mm lik elekten elenen topraklar polietilen torbalara konularak saksılara yerleştirilmiştir.
2. MATERYAL VE YÖNTEM Özellik Miktar Yeterlilik Durumu ph, (1:2.5 su) 7.53 Hafif alkali EC, ds/m (1:2.5 su) 0.46 Tuzsuz Kireç CaCO3, g/kg 70.9 Orta Kireçli Organik madde, g/kg 17.7 Az Tekstür sınıfı - Killi tın Toplam N, g/kg 0.60 Az P, mg/kg (NaHCO3) 4.98 Az K, mg/kg (CH3COONH4) 1068 Çok fazla Ca, mg/kg (CH3COONH4) 5559 Fazla Mg, mg/kg (CH3COONH4) 496 Fazla Fe, mg/kg (DTPA) 3.62 Orta Zn, mg/kg (DTPA) 0.96 Yeterli Cu, mg/kg (DTPA) 1.89 Yeterli Mn, mg/kg (DTPA) 7.55 Az
2. MATERYAL VE YÖNTEM Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuş olup deneme konuları; Kontrol 500 kg KÇK/da 1000 kg KÇK/da 250 kg BK/da 500 kg BK/da Kimyasal gübreleme (KG)
2. MATERYAL VE YÖNTEM Özellik Kabak Çekirdeği Kabuğu Biyokömür ph (1:10) 7,09 8,66 EC (µs/cm) 3590 490 P, % 0,76 1,25 K, % 0,79 1,46 Ca, % 0,08 0,23 Mg, % 0,42 0,99 Fe, mg/kg 398 685 Zn, mg/kg 96 120 Cu, mg/kg 33 53 Mn, mg/kg 49 83
2. MATERYAL VE YÖNTEM
2. MATERYAL VE YÖNTEM Temel gübreleme olarak tüm saksılara 100 mg N/kg (NH 4 NO 3 ) uygulanmıştır. Kimyasal gübre uygulamasında 50 mg P/kg ve 62.5 mg K/kg (KH 2 PO 4 ) yine temel gübreleme ile uygulanmıştır. Bitki gelişiminin 2. ayında N noksanlığı görülmesi üzerine tüm saksılara tekrar 100 mg N/kg (NH 4 NO 3 ) uygulanmıştır.
2. MATERYAL VE YÖNTEM Bitkiler tohum ekiminden 120 gün sonra toprakla birleştiği yerden hasat edilip yaş ağırlıkları belirlenmiştir. Çeşme suyu ve saf suyla yıkandıktan sonra kurutma dolabında 65 C de sabit ağırlığa gelinceye kadar kurutulmuş, Kuru ağırlıkları belirlendikten sonra öğütülerek ağzı kilitli poşetlerde muhafaza edilmiştir.
2. MATERYAL VE YÖNTEM Bitkide makro ve mikro element analizlerinin yapılması için bitki örnekleri kuru yakma yöntemiyle yakılmış ve bu örneklerde ICP-OES cihazında P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu ve Mn belirlemeleri yapılmıştır. Denemede kullanılan kabak çekirdeği kabuğu ve biyokömürün makro ve mikro element analizlerinin yapılması için ise yaş yakma yöntemi kullanılmış olup bu örneklerde ICP-OES cihazında P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu ve Mn belirlemeleri yapılmıştır.
2. MATERYAL VE YÖNTEM Denemeden elde edilen verilerin varyans analizi Minitab 17 istatistik paket programıyla yapılmış ve ortalamaların değerlendirilmesinde Duncan çoklu karşılaştırma testi (MSTAT-C) kullanılmıştır.
3. BULGULAR Kontrol 500 kg 1000 kg 250kg 500 kg Kimyasal KÇK da -1 KÇK da -1 BK da -1 BK da -1 Gübre
3. BULGULAR 30,00 YAŞ AĞIRLIK (g/saksı) 27,50 25,00 22,50 29,33 20,00 17,50 19,75 22,27 24,21 21,35 23,42 15,00 Kontrol 500 kg ÇK/da 1000 kg ÇK/da 250 kg ÇKP/da 500 kg ÇKP/da Kimyasal Gübre
3. BULGULAR 7,50 KURU AĞIRLIK (g/saksı) 7,00 6,50 6,00 5,50 7,10 5,00 5,61 6,46 5,60 6,17 4,50 4,98 4,00 Kontrol 500 kg ÇK/da 1000 kg ÇK/da 250 kg ÇKP/da 500 kg ÇKP/da Kimyasal Gübre
3. BULGULAR 0,16 FOSFOR (%) 0,14 0,12 0,1 0,08 0,152 0,06 0,04 0,084 0,085 0,074 0,084 0,089 0,02 0 Kontrol 500 kg KÇK/da 1000 kg KÇK/da 250 kg BK/da 500 kg BK/da Kimyasal Gübre
3. BULGULAR 2,5 POTASYUM (%) 2 1,5 1 2,25 2,35 2,22 2,24 2,31 2,27 0,5 0 Kontrol 500 kg KÇK/da 1000 kg KÇK/da 250 kg BK/da 500 kg BK/da Kimyasal Gübre
3. BULGULAR 0,28 KALSİYUM (%) 0,21 0,14 0,247 0,238 0,242 0,227 0,229 0,257 0,07 0 Kontrol 500 kg KÇK/da 1000 kg KÇK/da 250 kg BK/da 500 kg BK/da Kimyasal Gübre
3. BULGULAR 0,16 MAGNEZYUM (%) 0,15 0,14 0,13 0,154 0,12 0,132 0,135 [DEĞER]0 0,130 0,133 0,11 0,1 Kontrol 500 kg KÇK/da 1000 kg KÇK/da 250 kg BK/da 500 kg BK/da Kimyasal Gübre
3. BULGULAR 45 DEMİR (mg/kg) 36 27 18 42,87 40,53 34,07 26,6 32,33 29,87 9 0 Kontrol 500 kg KÇK/da 1000 kg KÇK/da 250 kg BK/da 500 kg BK/da Kimyasal Gübre
3. BULGULAR 10 ÇİNKO (mg/kg) 8 6 4 2 9,2 6,73 6,93 7,13 5,27 4,2 0 Kontrol 500 kg KÇK/da 1000 kg KÇK/da 250 kg BK/da 500 kg BK/da Kimyasal Gübre
3. BULGULAR 8 BAKIR (mg/kg) 6 4 6,73 5,73 [DEĞER]0 2 4,33 4,07 4,33 0 Kontrol 500 kg KÇK/da 1000 kg KÇK/da 250 kg BK/da 500 kg BK/da Kimyasal Gübre
3. BULGULAR 60 MANGAN (mg/kg) 50 40 30 55,6 20 10 33,07 33,6 34,47 32,6 28,6 0 Kontrol 500 kg KÇK/da 1000 kg KÇK/da 250 kg BK/da 500 kg BK/da Kimyasal Gübre
4. SONUÇ Bitkilerin yaş ve kuru ağırlıkları üzerine KÇK ve BK uygulamalarının etkisi önemli olmuş (P<0.01), her 2 materyalin de yüksek dozları bitki yaş ve kuru ağırlıklarını artırmıştır. KÇK ve BK uygulamalarının buğday bitkisinin K, Ca, Fe ve Cu konsantrasyonlarına etkisi istatistik olarak önemsiz bulunmuştur. Sadece KG uygulamasıyla bitkilerin P, Mg ve Mn içeriklerinde meydana gelen artış önemli bulunmuştur.
TEŞEKKÜRLER Araş. Gör. Emre Can KAYA Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü 06110 Dışkapı ANKARA eckaya@ankara.edu.tr 0506 570 1462