JEOTERMAL GÜÇ SANTRALLERĐNĐN ĐKĐNCĐ YASA ANALĐZĐ 75 Mehmet KANOĞLU ÖZET Jeotermal güç santralleri diğer geleneksel fosil yakıt kullanan elektrik üretim sistemlere (kömür veya doğal gazlı termik santraller, nükleer santraller, vb.) göre daha düşük sıcaklıkta enerji kaynakları kullanarak elektrik üreten sistemlerdir ve dolayısıyla enerji (ısıl) verimleri oldukça düşüktür. Tipik bir jeotermal santral kullandığı enerj % undan daha az bir kısmını elektriğe dönüştürürken kalan % 9 ından fazlası atık ısı olarak ortaya çıkar. Temel termodamik eğitimi alan herkes bilir ki, kaynak sıcaklığı arttıkça, bir güç santral ısıl verimi yani ısının elektriğe dönüştürülebilme oranı artar. Yüzde un altında bir verim çok verimsiz bir elektrik üretimi sisteme işaret ediyor gibi görünse de C sıcaklığındaki bir jeotermal kaynağın enerjis teorik olarak maksimum % 7 i elektriğe dönüştürülebilir. Yani üst limit aslında % değil sadece % 7 dir ve santral verimi bu % 7 lik üst limite göre değerlendirilmelidir. Böyle bir değerlendirme ancak termodamiğ ikci yasa analizi ile mümkündür. Đkci yasa analizi, sistem performansını gerçekçi bir şekilde ortaya koyarken, performansı düşüren nedenleri bulmamızı ve sayısal olarak ifade etmemizi sağlar. Đkci yasa analiz sonuçları yardımıyla sistem performansının arttırılma potansiyeli ve bunun hangi metotlarla gerçekleştirilebileceği ortaya konabilir. Bu çalışmada jeotermal güç santraller aynı zamanda ekserji analizi olarak da bilen ikci yasa analizi farklı jeotermal çevrimleri içe alarak anlatılacak ve jeotermal kaynakların elektrik üretim potansiyelleri ortaya konacaktır. Enerji ve ekserji verim ifadeleri çıkarılarak örnek uygulamalar ele alınacaktır.. GĐRĐŞ Jeotermal enerji, 96 lardan beri yaygın olarak elektrik üretimde kullanılan bir enerji kaynağıdır. Bugün ülkede jeotermal güç santralleri vardır ve kapasiteleri 8 MW ın üzerdedir. Mevcut jeotermal santraller çoğu 97 ile 98 arasında yapılmıştır. Petrol kriz etkisi jeotermal enerj bedava bir kaynak olmasıyla birleşce santraller optimum olmayan şartlarda hizmete girmiştir. Dolayısıyla mevcut santraller önemli bir bölümünün performansı çeşitli değişikliklerle arttırılabilir. Termodamiğ ikci yasasına dayanan ekserji analizi enerji sistemler analizde ve performans celemesde önemli bir araçtır [-6]. Jeotermal kaynakların sıcaklıkları düşük olduğu iç birci yasa verimleri (enerji verimi veya ısıl verim olarak da ifade edilebilir) oldukça düşüktür. DiDippo [7] ikcil (bary) jeotermal çevrimleri ikci yasa analizi ile celemiş ve ikcil çevrimler yüksek ikci yasa verimleri (ekserji verimi) ile çalıştığını göstermiştir. % 4 ın üzerde bir ekserji verimi gözlenmiştir. Yüksek ekserji verimi, büyük oranda ısı değiştiricisdeki ekserji kayıplarının azaltılması ve düşük sıcaklıkta soğutma suyu kullanılmasıyla sağlanmıştır. Lee [8] jeotermal kaynakların ekserjilere gore sınıflandırılmaları gerektiği belirtmiştir. Ekserji analiz jeotermal santrallere uygulandığı birçok sayıda çalışma vardır [6, 9-]. Hepbaşlı [4] jeotermal enerjiyi de içeren yenilenebilir enerji sistemler ekserji analizi detaylı bir biçimde bir derleme çalışmasında ele almıştır.
76 Bu çalışmanın konusu, jeotermal güç üretim santraller ikci yasa veya ekserji analizidir. Đkci yasanın ilgili denklemleri farklı termodamik cevrimlere uygulanacak ve karmaşık olmayan sayısal örnekler yardımıyla bazı uygulamalar ele alınacaktır.. ĐKĐNCĐ YASA VE EKSERJĐ ANALĐZĐ Termodamik bilimi iki temel doğal yasaya dayanır: Birci yasa ve ikci yasa. Termodamiğ birci yasası, enerj korunumunu ifade eder ve enerji dönüşümleri sırasında enerj bir şekilden diğere dönüşebileceği fakat toplam enerj sabit kalacağını ifade eder. Termodamiğ ikci yasası, enerj kalitesi olduğunu ve gerçek hal değişimler enerji kalites azalması yönünde olacağını ifade eder. Mesela, yüksek sıcaklıktaki ısıl enerj kalitesi ısının daha düşük sıcaklıkta bir cisme transferi sırasında azalır. Enerj kalitesi veya iş yapma potansiyeli sayısal olarak ifade etme çabaları ekserji adı verilen bir özelliğ tanımlanmasını sağlamıştır. Ekserji, enerj işe çevrilebilme potansiyeli olarak tanımlanır. Bu potansiyel, enerj bulunduğu duruma (sıcaklık, basınç, buhar oranı gibi) ve çevre şartlarına bağlı olarak hesaplanır ve elde edilebilecek maksimum işi ifade eder. Bir hal değişimi sırasında kaybedilen iş potansiyeli tersmezlik veya ekserji kaybı olarak tanımlanır. Bir hal değişimi sırasında ekserji kayıpları ne kadar az ise üretilen iş o kadar fazladır veya tüketilen iş o kadar azdır. Bir sistem performansı ekserji kayıplarının en aza dirgenmesi yoluyla maksimize edilebilir. Ekserji analizi, ikci yasaya dayanan bir termodamik analiz olup enerji sistemleri ve hal değişimleri gerçekçi ve anlamlı biçimde değerlendirmeyi ve karşılaştırmayı mümkün kılar. Ekserji analizi ile bulunan ekserji veya ikci yasa verimleri gerçek sistem performansını maksimum performansla karşılaştırırken, ekserji analizi yardımıyla termodamik kayıpların yerleri, miktarları ve nedenleri bulunabilir. Ekserji analizi sonuçları sistem performansının iyileştirilmesde ve daha iyi tasarımların yapılmasında kullanılır.. JEOTERMAL KAYNAKLARIN ELEKTRĐK ÜRETĐM POTANSĐYELĐ Isıl enerjiyi elektriğe dönüştüren santraller enerji veya ısıl verimi üretilen elektriğ sağlanan ısıl enerjiye oranı olarak tanımlanır. Bir ısıl enerji kaynağından elde edilebilecek maksimum ısıl verim Carnot verimi ile sınırlıdır. Mesela, bir doğal gaz termik santralde yanma odasındaki sıcaklık C n üzere çıkar. Bu santral atık ısısını 5 C sıcaklığındaki atmosfer havasına attığını kabul edersek Carnot ısı verimi aşağıdaki gibi hesaplanır: TL (5+ 7) K η carnot, termik = = =.766= %76.6 T (+ 7) K H Yani bu santralden elde edilebilecek maksimum teorik verim % 76.6 dır. Bir başka deyişle, bir Carnot çevrimi ile bu kaynağın ısısının ancak %76.6 sı işe çevrilebilir. Şimdi ise C sıcaklığında bir jeotermal kaynağımız olduğunu varsayalım. Bu kaynak kullanılarak elektrik elde etmek istersek teorik üst limit olacaktır. (5+ 7) K η carnot, jeotermal = =.7= %7. (+ 7) K
Yani, termodamik olarak mükemmel bir santral bile kullanıldığında jeotermal ısının en fazla % 7 si elektriğe dönüştürebiliriz. Gerçekte ise jeotermal santraller ısı verimleri genelde % un altındadır. Bu iki uygulama arasındaki fark enerj kalitesi ile ilgilidir. Yüksek sıcaklıktaki bir enerji kaynağı düşük sıcaklıktake göre daha kalitelidir ve yüksek kalitedeki bir enerj daha yüksek bir yüzdesi elektriğe dönüştürülebilir. Örnek olarak verdiğimiz termik santral ısı verim gerçekte %, jeotermal santral gerçek ısı verim ise % olduğunu varsayalım. Termodamiğ ikci yasasına göre verim (ekserji verimi) gerçek ısıl verim maksimum ısı verime oranı olarak tanımlanabilir. Bu durumda,. η ekserji, termik = =.9= %9..766. η ekserji, jeotermal = =.7= %7..7 değerleri bulunur. Đki santral birci yasaya dayanan ısıl verime göre karşılaştırılmasında termik santral gerçek verimi jeotermal santrale göre çok yüksek olmakta; ikci yasaya dayanan ekserji verimi karşılaştırılmasında ise aradaki fark oldukça azalmaktadır. Isıl verime dayanan bir karşılaştırma kaynağın kalitesi göz önüne almadığı iç gerçekçi değildir ve ekserji verimi daha anlamlı ve gerçekçi bir karşılaştırma imkanı sağlamaktadır. Jeotermal santraller ısıl verimleri düşük sıcaklıkta kaynaklar kullandıkları iç çok düşük olduğundan performansı iyi olan bir santralle daha kötü olan bir santral ısıl verimleri arasında fark düşük olacak ve anlamlı bir karşılaştırma imkanı olmayacaktır. Đkci yasa verim bu dezavantajı büyük ölçüde ortadan kaldırdığı görülmektedir. Jeotermal kaynakların elektrik üretme potansiyelleri büyük ölçüde kaynağın sıcaklığına ve buhar oranına bağlıdır. Sıcaklık ve buhar oranı arttıkça kaynağın entalpisi ve iş üretme potansiyeli (ekserji) artacaktır. Mevcut jeotermal kaynakların büyük çoğunluğu sıvı ağırlıklıdır. Şekil de sıvı bir jeotermal kaynağın ekserjis yani iş potansiyel kaynak sıcaklığı ile değişimi verilmiştir. Değişim leer olduğu görülmektedir. Şekle göre 5 C deki bir kaynağın ekserjisi 87 kj/kg iken C de bir kaynağın ekserjisi 58 kj/kg olarak görülmektedir. Başka bir deyişle 5 C deki kg jeotermal sudan 4 kwh elektrik üretmek mümkün iken C deki kg lık sudan 44 kwh elektrik üretilebilir. Bu değerler teorik üst limit olduğuna ve gerçek değerler bunların çok altında olduğuna dikkat edilmelidir. Bu aşamada bir örnek yardımıyla bir jeotermal elektrik santral genel enerji ve ekserji analizi gerçekleştirelim: Örnek Uygulama: Bir jeotermal güç santrali 6 C sıcaklıkta ve 44 kg/s debide sıvı su kaynağını kullanarak 5 C lik çevre şartlarında 5 MW net elektrik üretmektedir (Şekil ). Bu santral enerji ve ekserji analizi gerçekleştirelim. 77 Jeotermal su iç normal su özellikleri kullanarak suyun santral girişde ve ölü haldeki özellikleri buhar tablosu kullanılarak şu şekilde bulunur: T = 6 C, sivi h T = 5 C, P = atm h = 675.47 kj/kg, s = 4.8 kj/kg, s =.946 kj/kg.k =.67 kj/kg.k Jeotermal kaynağın enerjisi jeotermal kaynağın ölü hale (çevre şartları) göre sahip olduğu enerjiyi ifade eder:
78 [(675.47 4.8) kj/kg] 5,8 kw E & = ( h h ) = (44 kg/s) = Jeotermal kaynağın ekserjisi (iş potansiyeli) 6 4 ekserji (kj/kg) 8 6 4 4 5 6 7 8 9 T ( C) Şekil. Sıvı bir jeotermal kaynağın iş potansiyel (ekserji) kaynak sıcaklığı ile değişimi Türb Flaş Püsklürtm odası eflash Net iş 5 MW Jeotermal su 6 C 44 kg/s Şekil. Örnek de celenen jeotermal santral.
79 E & x [( h h ) T ( s )] [(675.47 4.8) kj/kg+ (5+ 7 K)(.946.67)kJ/kg.K] = s = (44 kg/s) = 44,55 kw şeklde hesaplanır. Santral ısıl verimi 5, kw η th = = =.597= 6.% E & 5,8 kw olarak bulunur. Santral ekserji verimi üretilen iş kaynağın ekserjise oranı olarak bulunur: 5, kw η ex = = =.7=.7% Ex & 44,55 kw Santralde kaybedilen toplam ekserji, bir ekserji dengesi yardımıyla bulunur: Ex & Ex & Ex & out Ex & Ex & 44,55 5, Ex & dest dest dest = = = Ex & dest = 9,55 kw Bu örnekte elde edilen sonuçlar Şekil ve 4 de gösterilmiştir. Jeotermal kaynağın ekserjisi enerjis % 8 i oluşturmaktadır. Geriye kalan % 8 lik bölümü, Carnot ısı makası ile bile işe dönüştürmek mümkün değildir. Santrale giren ekserj % 4 ü işe dönüştürülürken kalan % 66 sı kaybolan ekserjiyi ifade etmektedir. Jeotermal güç santrallerde, kullanılan su, santrali yüksek sayılabilecek bir sıcaklıkta terk etmekte ve önemli miktarda iş potansiyeli (ekserji) yer altına enjekte edilmektedir. Bu örnekte hesaplanan 9,55 kw lık ekserji kaybı, bu suyun ekserjisi de içermektedir. Đşe dönüştürülebilir energy, 8% Đşe dönüştürülemeyen enerji, 8% Şekil. Jeotermal kaynağın sadece % 8 i işe dönüştürülmeye elverişlidir.
8 Ekserji kaybı 9,55 kw 66% Net güç 5, kw 4% Şekil 4. Jeotermal kaynağın ekserjis % 4 ü işe dönüştürülürken kalan % 66 kaybedilen ekserjiyi ifade etmektedir. 4. JEOTERMAL SANTRALLERĐN ENERJĐ VE EKSERJĐ VERĐMLERĐ Jeotermal kaynağın kuyudaki termodamik özelliklere bağlı olarak (sıcaklık, basınç, buhar oranı), elektrik üretmek iç farklı termodamik çevrimler kullanılır. Bunlar arasında doğrudan buhar çevrimi, tek veya çift flaş (sgle or double flash) çevrimi, ikcil (bary) ve birleşik flaş/ikcil (combed flash/bary) çevrim sayılabilir. Bir jeotermal santral ısıl verimi üretilen elektriğ giren enerjiye oranı olarak tanımlanır: Bu durumda, η th- = () E& η th- = m & ( h h ) () denklemi elde edilir. Burada jeotermal suyun debisidir. Bazıları jeotermal suyun santrale giriş hali kuyu başındaki özellikleri ile ifade ederken diğerleri kuyu dibdeki özellikleri kullanmayı tercih edebilir [6,, ]. En basit çevrim doğrudan buhar çevrimidir. Kuyudan çıkarılan jeotermal buhar bir türbden geçirilir ve çıkışta atmosfere veya bir yoğuşturucuya gönderilir. Flaş sistemler sıvı ağırlıklı kaynaklar iç kullanılır ve sıvının basıncı düşürülerek belli bir oranın buharlaşması sağlanır. Bu buhar bir türbden geçirilirken ayrıştırılan sıvı yer altına basılır. Türb çıkışında yoğuşturucuya giden buhar sıvılaştırılarak yer altına basılır. Soğutma iç soğutma kulesi veya soğutma havuzu kullanılabilir. Basınç düşürme işlemi bazen iki defa tekrarlanarak daha fazla buharın elde edilmesi sağlanır (Şekil 5 ve 6).
Đkcil çevrimler nispeten düşük sıcaklıkta sıvı kaynaklar iç kullanılır. Jeotermal suyun ısısı ile kaynama sıcaklığı düşük olan bir ikcil akışkan (izobütan, izopentan, pentan, R4 gibi) buharlaştırılır. Bu buhar türbden geçer, kondenserde yoğuşturulur ve pompa ile basılarak ısı değiştiricise gönderilir. Birleşik flaş/ikcil çevrimde her iki sistem avantajlarından yararlanılmaya çalışılır. Kaynağın sıvı kısmı ikcil çevrime ısı sağlarken, buhar kısmı türbden geçirilir. Hem buhar türbden hem de ikcil akışkanın geçtiği türbden iş elde edilir. Bir jeotermal güç çevrimde gerçek ısıl girdi denklem dekden daha azdır. Bunun nedeni suyun yüksek bir sıcaklıkta yer altına enjekte edilmesidir. Bu yaklaşıma göre ısıl verim üretilen elektriğ giren ısıya oranı olarak tanımlanır: η th- = () Q& Tek flaş çevrim iç (Şekil 5) η th,sgle flash = = (4) Q& h h denklemi elde edilir. Đki püskürtmeli çevrim iç (Şekil 6) η th,double flash = (5) h h ) + ( h h ) ( 5 5 6 6 denklemi elde edilir. Şekil 7 kullanılarak, ikcil çevrim iç veya η th,bary = m & ( h h ) (6) η th,bary = m & ( h h ) (7) bary denklemleri bulunur. Burada 4 bary ikcil akışkanın debisidir. Birleşik flaş/ikcil çevrim iç (Şekil 8) η th,flash-bary = (8) h h ) + ( h h ) denklemi elde edilir. ( 7 7 Jeotermal kaynağın kuyu başında veya kuyu dibdeki ekserjisi referans alarak, bir jeotermal santral ekserji (ikci yasa) verimi η ex = = (9) Ex & [ h h T ( s s ) ] 8
8 şeklde ifade edilir. Eğer jeotermal suyun çevrimdeki ekserji değişimi referans alınırsa, ekserji verimleri tek flaş, çift flaş, ikcil ve birleşik flaş/ikcil çevrimler iç aşağıdaki denklemlerle ifade edilir: 4 buhar türbi ayrıştırıcı 5 kondenser genleşme valfi 7 6 8 üretim kuyusu geri basma kuyusu Şekil 5. Tek flaş jeotermal güç santrali. 4 buhar türbi ayrıştırı 7 8 ayrıştırı kondenser genleşme valfi 5 6 9 üretim kuyusu geri basma kuyusu Şekil 6. Çift flaş jeotermal güç santrali.
8 kondenser 5 6 türb pompa 4 Jeotermal su eşanjör Şekil 7. Đkcil jeotermal güç santrali. ayrıştırıc 4 buhar türbi 5 kondenser kondenser 6 türb genleşme valfi eşanjör 7 pompa 9 8 üretim kuyusu geri basma kuyusu Şekil 8. Birleşik flaş/ikcil jeotermal güç santrali.
84 η ex,sgle flash = ex = [ h h T s s )] [ h h T ( s s )] mex & ( () η ex,double flash = () ex ex ) + ( ex ex ) ( 5 5 6 6 η ex,flash-bary- = () ex ex ) + ( ex ex ) ( 7 7 Burada ex akışkanın birim kütles akış ekserjisidir. Bir ikcil çevrimde ekserji verimi, ısı değiştiricisde jeotermal suyun ekserji düşüşüne veya ikcil akışkanın ekserji artışına bağlı olarak ifade edilebilir: η ex,bary- = () m & [ h h T ( s s ) ] bary [ h h T ( s s ) ] 4 η ex,bary- = (4) m & 4 Bu iki denklemde paydaların farkı ısı değiştiricisde kaybedilen ekserjidir. Denklem 4 deki yaklaşımla birleşik flaş/ikcil çevrim ekserji verimi η ex,flash-bary- = (5) ex ex ) + ( ex ex ) ( bary olarak ifade edilir. Denklem de ekserji girişi hem flaş hem de ikcil çevrim tarafında jeotermal suyun ekserjisde olan değişimle ifade edildiği iç denklem 5 e göre tercih edilmelidir. Örnek Uygulama: Bir ikcil çevrim jeotermal santrali göz önüne alalım (Şekil 7). Santral, 65 C de ve 555 kg/s debide bir kaynağı kullanmaktadır. Đkcil akışkan izobütan dır. Isı değiştiricisde ve kondenserdeki basınçlar sırasıyla kpa ve 4 kpa dır ve türb giriş sıcaklığı 5 C dir. Türb ve pompanın izantropik verimleri sırasıyla % 8 ve % 7 dir ve elektrik üretim % unun santral içde kullanıldığı varsayılmıştır. Bu varsayımlar Kanoglu ve Çengel [] çalışmasına dayanmaktadır.
Bu santral üzerde yaptığımız birci ve ikci yasa analizleri sonunda aşağıdaki sonuçlar elde edilir: W & net, out =,8 kw, E& = 8,786 kw, Q& = 85,8 kw, T = 86.6 C E& = 6,4 kw, E & x = 46,94 kw, E & x = 7,6 kw, x η th- = 6.8% (denk. ), η th- =.% (denk. 6) - η ex = 7.% (denk. 9), η ex,bary- = 47.7% (denk. ), η ex,bary- = 6.% (denk. 4) Bu sonuçlar, farklı verim tanımlarının oldukça farklı sonuçlar verdiği açıkça göstermektedir ve bu durum jeotermal santraller iç sürpriz değildir. Hem enerji hem de ekserji sonuçlarını Şekil 9 deki diyagram yardımıyla gösterdik. Jeotermal suyun ısı değiştiricisi girişdeki ekserjisi birim enerji ile ifade edip diğer değerleri buna göre gösterdik. Bu bölümde tanımladığımız enerji ve ekserji verimleri bu diyagramdaki değerleri kullanarak kolayca bulabiliriz. Isıl ve ekserji verimleri, jeotermal suyun ısı değiştirici girişdeki enerji ve ekserji değerlere gore % 6.8 ve % 7. olarak bulundu. Eğer jeotermal suyun ısı değiştiricisde izobütan a aktardığı enerjiyi referans alırsak, ısıl verimi %. olarak hesaplarız. Bu yaklaşım, bir termik santral verim hesabında referans olarak yakıtın ısıl değeri yere kazandan suya transfer edilen ısıyı kullanmaya benzemektedir. Jeotermal suyun ısı değiştiricisde düşen ekserji miktarı referans alındığında ekserji verimi % 47.7 olurken izobütanın ısı değiştiricde artan ekserjisi referans alındığında ekserji verimi % 6. olmaktadır. Isı değiştiricis çıkışında bulunan ve tekrar yere basılacak olan jeotermal suyun ekserjisi santrale giren ekserj %.8 i oluşturmaktadır. Bu nisbeten yüksek oranın nedeni burada jeotermal suyun sıcaklığının 86.6 C gibi yüksek bir değerde olmasıdır. Isı değiştiricisde ısının jeotermal sudan izobütana transferi sonucu giren ekserj % 6. sı kaybedilmektedir. Geriye kalan % 4.9 luk (.8 6. 7. = 4.9) ekserji kayıpları türbde, pompada ve yoğuşturucuda meydana gelmektedir. Buradaki kayıpların nedeni büyük oranda sürtünme ve sonlu sıcaklık farkında gerçekleşen ısı transferidir. -4 85 e =547.8 q =8.6 ex reject =.8 ex = ex - =78. ex -4 =6. ex dest =6.7 w =7. Şekil 9. Örnek uygulamadaki ikcil çevrim enerji ve ekserji akış diyagramı.
86 SONUÇ Jeotermal güç santraller performanslarının gerçekçi bir biçimde ortaya konması ve performansı düşüren nedenler sayısal olarak belirlenmesi ancak ikci yasanın etkili bir biçimde ekserji kavramı yardımıyla kullanılmasıyla mümkündür. Ülkemizde yeni santraller yapıldığı bu dönemde termodamik araçların etkili biçimde kullanılması, bu santraller optimize edilerek jeotermal kaynaklardan maksimum faydanın elde edilmese katkı sağlayacaktır. KAYNAKLAR [] ÇENGEL, Y.A., BOLES, M.A., 8. Thermodynamics: an Engeerg Approach, McGraw-Hill. 6th ed. New York. [] MORAN MJ. Availability analysis: A guide to efficient energy use. Englewood Cliffs, NJ: Prentice- Hall;998. [] BEJAN A. Advanced engeerg thermodynamics. New York:John Wiley & Sons;988. [4] GAGGIOLI RA. Available energy and exergy. International Journal of Applied Thermodynamics 998;:-8. [5] SZARGUT, J., MORRIS, D.R., StEWARD, F.R., 988. Exergy Analysis of Thermal, Chemical, and Metallurgical Processes. Hemisphere Publishg Corp., New York. [6] KESTIN J. Available work thermal energy. U.S. Department of Energy. Division of Geothermal Energy. Washgton, D.C.;978. [7] DIPIPPO R. Second law assessment of bary plants generatg power from low-temperature thermal fluids. Geothermics 4;:565 586. [8] LEE KC. Classification of thermal resources by exergy. Geothermics ;:4-44. [9] DIPIPPO R. Geothermal energy electricity generation and environmental impact. Energy Policy 99;9(8):798-87. [] DIPIPPO R. Second law analysis of flash-bary and multilevel bary thermal power plants. Geothermal Resources Council Transactions 994;8:55-5. [] KANOĞLU M, ÇENGEL YA. Retrofittg a thermal power plant to optimize performance: A case study. Transactions of the ASME, Journal of Energy Resources Technology 999;(4):95-. [] KANOĞLU M. Exergy analysis of a dual-level bary thermal power plant. Geothermics ;:79 4. [] ÖZTÜRK HK, ATALAY O, YILAN A, HEPBAŞLI A. Energy and exergy analysis of Kizildere thermal power plants, Turkey. Energy Sources A 6;8(5):45 4. [4] HEPBAŞLI A. A key review on exergetic analysis and assessment of renewable energy resources for a sustaable future. Renewable and Sustaable Energy Reviews. Corrected proof 7. ÖZGEÇMĐŞ Mehmet KANOĞLU 99 yılında Đstanbul Teknik Üniversitesi, Make Mühendisliği Bölümünü bitirmiştir. Yüksek lisansını ve doktorasını ABD de University of Nevada, Reno da 996 ve 999 yıllarında tamamlamıştır. yılında doçent olmuştur. yılından beri Gaziantep Üniversitesi nde görev yapmaktadır. 6-7 akademik yılını Canada da University of Ontario Institute of Technology de misafir öğretim üyesi olarak geçirmiştir. Biri uluslararası kitap ve si uluslararası dergi makalesi olmak üzere 5 n üzerde makale ve bildirisi vardır. Çalıştığı alanlar arasında jeotermal enerji, kojenerasyon, enerji yönetimi ve tasarrufu, soğutma sistemleri, doğal gaz ve hidrojen sıvılaştırması sayılabilir.