Yeni Yapılandırma Yasası Neler Getirdi Esas itibariyle vergi ve sigorta prim borçlarının yapılandırılmasını içeren ancak başkaca konularında düzenlendiği 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 27.05.2017 tarih ve 30078 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak büyük ölçüde yürürlüğe girdi. Yasanın daha önce çıkarılan yapılandırma yasalarına göre önemli farkı, yalnızca kesinleşmiş alacakları kapsamına alıyor olması. Aşağıda yasa ile yapılan düzenlemelerin önemli bölümüne yer vermeye çalıştık. A. Borçların Yapılandırılmasına İlişkin Düzenlemeler 1. Hangi Kurumların Alacakları Yapılandırılacak Maliye Bakanlığı Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Sosyal Güvenlik Kurumu İl özel idareleri Belediyeler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü TOBB, TESK, TÜRMOB, Türkiye Barolar Birliği 2. Hangi Dönemlere İlişkin Borçlar Yapılandırma Kapsamında Yer Alıyor Esas itibariyle 31 Mart 2017 tarihinden önceki dönemlere ait borçlar yasa kapsamında. Kanun kapsamında yer alan ve 27.05 207 tarihi itibarıyla vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan alacaklar yapılandırılabilecek. Aşağıda ilgili bölümlerinde bu konuya ilişkin detaylar da yer alıyor. 3. Ne Zamana Kadar Başvuruda Bulunulabilecek Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, İl özel idareleri ve belediyelere ait alacaklar için 30 Haziran 2017 tarihine kadar başvuruda bulunmak gerekiyor. Ancak diğer bazı alacaklar için farklı başvuru tarihleri de belirenmiş. Başvuru tarihlerindeki farklılıklara ilişkin detaylar aşağıda ilgili bölümlerinde yer alıyor. 4. Ödemeler Ne Zaman Başlayacak, Taksitle Ödeme Yapılabilir mi? Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, İl özel idareleri ve belediyelere ödenecek tutarların ilk taksitinin 31 Temmuz 2017 tarihine kadar, Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenecek tutarların ilk taksitinin ise 31 Ağustos 2017 tarihine kadar ödenmesi gerekiyor. Diğer taraftan 18 taksite kadar taksitlendirme imkânı var. Taksitler ilk taksiti takip eden ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek. 5. Peşin Ödemenin Sağladığı Avantaj Var mı, Taksitle ödeme Seçeneğinde Ayrıca Faiz Hesaplanacak mı? Peşin ödemenin tercih edilmesi halinde Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar üzerinden ayrıca % 50 indirim yapılacak.
Taksitle ödeme yapılması durumunda ise borç aslı ve Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlara aşağıdaki oranlarda katsayısı uygulanacak Altı eşit taksit için (1,045), Dokuz eşit taksit için (1,083), On iki eşit taksit için (1,105), On sekiz eşit taksit için (1,15), 6. Taksitlerin Aksaması Durumunda Yapılandırma Bozulacak mı? Yapılandırılan borçlara ilişkin taksitlerin ilk ikisinin süresinde ve tam ödenmesi gerekiyor. Diğer yandan kalan taksitlerden bir takvim yılında ikiden fazla taksit süresinde ödenmez ise yapılandırma ihlal edilmiş sayılacak. 7. Taksit Süresince Aksatılmadan Ödenmesi Zorunlu Olan Borçlar Nelerdir Vergi mükellefleri; gelir veya kurumlar vergileri, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, KDV ve ÖTV için bu yapılandırma talep etmeleri halinde taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden bu vergileri, çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri hâlinde yine yapılandırma haklarını kaybedecekler. Bu durum yapılandırma süresince tahakkuk eden sigorta primlerini çok zor durum olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödemeyen borçlular için de uygulanacak. 8. Önceki Yapılandırma Yasası Kapsamında Yapılandırılan Borçlar da Yeniden Yapılandırılabilecek mi? 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanuna göre yapılandırılan ve 27.05.2017 tarihi itibarıyla taksit ödemeleri devam eden alacaklar yeniden yapılandırılmayacak. 9. Alacaklı Kurumlar İtibariyle Yapılandırma Detayları Nedir Kurumlar itibariyle yapılandırmaya ilişkin detaylar aşağıda yer almaktadır. Maliye Bakanlığına ait alacaklar Vergi Usul Kanunu kapsamına giren 31/3/2017 tarihinden önceki dönemlere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri ile gecikme zamları ile 31/3/2017 tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları, 31/3/2017 tarihinden önce verilen trafik, askerlik, seçim, nüfus para cezaları, Karayolu Taşıma Kanununa göre kesilen para cezaları, karayollarından usulsüz geçişler nedeniyle kesilen para cezaları, RTÜK idari para cezaları, Yukarıdakiler dışında kalan, 6183 sayılı AATUHK kapsamında takip edilen Öğrenim katkı ve öğrenim kredisi borçları, Ecrimisiller, Haksız alınan destekleme ödemeleri, KKDF gibi asli ve fer i amme alacakları, (adli ve idari para cezaları ile mülga Petrol Kanunu ile Türk Petrol Kanununa istinaden alınan Devlet hissesi ve Devlet hakkı, şeker fiyat farkı, akaryakıt fiyat istikrar payı, akaryakıt fiyat farkı, madencilik fonu, kılavuzluk ve römorkörcülük hizmet payları hariç),
Gümrük ve Tcaret Bakanlığına ait alacaklar 31/3/2017 tarihinden önce gümrük yükümlülüğü doğan Gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri ile gecikme zammı alacakları, Sosyal Güvenlik Kurumuna ait alacaklar 2017 yılı Mart ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zamları, 2017 yılı Mart ayı ve önceki aylara ilişkin isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigortası primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zamları, 2017 yılı Mart ayı sonuna kadar bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar ile ihale konusu işlere ilişkin yapılan ön değerlendirme, araştırma veya tespit sonucunda bulunan eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, 2017 yılı Mart ayı sonuna kadar işlenen fiillere ilişkin idari para cezaları ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, 2017 yılı Mart ayı ve önceki aylara ilişkin damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı ile bunlara bağlı gecikme zammı alacakları, İşverenlerin ve üçüncü şahısların iş kazası ve meslek hastalığı, malûllük, adi malûllük ve ölüm hâlleri ile genel sağlık sigortalısına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere yönelik fiiller nedeniyle ödemekle yükümlü bulundukları her türlü borçlar, İl özel idarelerine ait alacaklar 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilip vadesi 31/3/2017 tarihinden önce olan asli ve fer i amme alacakları(idari para cezaları ve 3213 sayılı Kanuna istinaden alınan özel idare payı hariç), Belediyelere ait alacaklar 31/3/2017 tarihinden önceki dönemlere ait Emlak ve çevre temizlik vergileri, bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, (2017 yılına ilişkin tahakkuk eden emlak vergisi ile iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisi hariç), 31/3/2017 tarihi öncesine ait olup ödenmemiş ücret alacakları ile bunlara bağlı fer i alacaklar, Vadesi 31/3/2017 tarihinden önce olup ödenmemiş su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer i alacaklar, 10. Alacaklar Ne Şekilde Yapılandırılacak 27.05 207 tarihi itibarıyla vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan vergilerin ödenmemiş kısmının tamamı ile 27.05.2017 tarihine kadar Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi durumunda vergilere bağlı gecikme faizi, gecikme zammı vergi cezaları tahsil edilmeyecektir. Vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş vergi cezalarının %50 sinin ödenmesi durumunda kalan %50 si aranmayacaktır.
İdari para cezalarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer i amme alacakları yerine bu Kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi yeterli olacaktır. Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının %30 u ve varsa gümrük vergileri aslının tamamı ile Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi durumunda cezaların kalan %70 i ile alacak asıllarına bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer i amme alacakların tahsilinden vazgeçilecektir. Sosyal Güvenlik Kurumuna ait alacakların asılları ile 27.05.2017 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi hâlinde gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Kurum alacağı idari para cezası alacaklarının asıllarının %50 si ile Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi hâlinde %50 si ile gecikme zammı gibi fer i alacaklarının tahsilinden vazgeçilecektir. 11. Diğer Kurumlara Ait Alacaklarda Yapılandırma Nasıl Olacak Orman Genel Müdürlüğü nün Alacakları Orman Genel Müdürlüğünce; Orman köylerinde oturan köylülere ve bu köylülerce kurulmuş olan tarımsal kalkınma kooperatiflerine kullandırılan kredi alacaklarının 2017/Temmuz ayın sonuna kadar başvurularak asılları ile Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ilk taksiti 2017 yılı Kasım ayından başlamak üzere ve her yıl bir taksit olmak üzere beş eşit taksitte ödenmesi durumunda fer i alacaklar tahsil edilmez. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın alacakları Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca, tarımsal amaçlı kooperatiflere veya bu kooperatiflerin ortaklarına 31/3/2017 tarihinden önce kullandırılan ve 27.05.2017 tarihinde muaccel hâle gelen kredi alacaklarının bakiye asılları ile yıllık %3 oranı esas alınarak hesaplanacak tutarın 2017/Temmuz ayın sonuna kadar başvurularak ilk taksiti 2018/Kasım ayından başlamak üzere ve 10 yılda on eşit taksitte ödenmesi durumunda fer ilerin tahsilinden vazgeçilir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının alacakları Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca OSB ve küçük sanayi sitesi yapı kooperatiflerine kullandırılan kredilerden, 31/3/2017 tarihinden önce ödeme süresi geldiği hâlde ödenmeyen kredi borçları ile kanuni takipte olan kredi borçlarının 30.Haziran 2017 tarihine kadar başvuruda bulunulması ve alacak asıllarının tamamı ile Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanan tutarın, ilk taksiti bu Kanunun yayımı tarihini izleyen Ağustos/2017 ayından başlamak üzere ödenmesi hâlinde bu alacaklara bağlı fer i alacakların tahsilinden vazgeçilir. TRT Kurumunun alacakları TRT Kurumunun bandrol ücretleri, elektrik enerjisi payları, gecikme faizleri ve idari para cezaları hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır. Bu durumda borçlular 31.Temmuz.2017
tarihine kadar başvurarak borç aslı ile bu Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ve idari para cezalarının %20 sini ödedikleri taktirde arta kalan alacaklar tahsil edilmeyecek. Odaların Alacakları Esnaf ve sanatkarların üyesi oldukları odalara olan aidat borçları, odaların birlik ve üyesi oldukları federasyonlara, birlik ve federasyonların TESK na olan katılma payı, esnaf ve sanatkarların meslek eğitimini geliştirme ve destekleme fonu borç asılları da kanun kapsamında yer alıyor. Bu durumda altı taksit uygulanacak ve faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi alacakların tahsilinden vazgeçilecek. Aynı uygulama, avukatların ve stajyer avukatların baro kesenekleri ile staj kredisi borçları, TOBB ile oda ve borsalara olan aidat, oda payları ve borsa tescil ücreti ile oda ve borsaların TOBB a olan aidat borçları, SMMM ve YMM lerin üyesi oldukları odalara olan aidat borçları için de uygulanacak. B. YASADA BAŞKA NELER VAR 1. Uyumlu Mükellefe Borç Ödeme Kolaylığı 6183 sayılı yasanın 48 inci maddesi çerçevesinde borç ödeme zorluğu yaşayan mükelleflere taksitlendirme yapma imkanı sağlayan bir düzenlemem mevcut idi. Bu kez 1/1/2018 tarihinden itibaren vadesi gelen alacaklara uygulanmak üzere 7020 sayılı kanun ile 6183 sayılı kanuna eklanan Vergiye uyumlu mükelleflerin borçlarının tecili başlıklı 48/A maddesi ile tecil ve taksitlendirme imkanları bazı mükellefler için daha fazla genişletiliyor. Yeni düzenlemeye göre; Vergi dairelerince takip edilen ve Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim, harç ve cezalar ile bu alacaklara bağlı gecikme faizi ve gecikme zamlarından vadesi bir yılı geçmemiş alacaklar 36 ayı geçmemek üzere faiz ve teminat alınarak ertelenebilecek. Borçluların, Başvuru tarihi itibarıyla en az 3 yıl süreyle; ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olması, Başvuru tarihinden geriye doğru 3 yıla ait vergi beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş olması, Borç ödemede iyiniyet sahibi olmasına rağmen ödenememiş olması, Gerekiyor. Bu madde kapsamında her bir vergi dairesi itibarıyla tecil edilen borçlarının toplamı 500.000.-TL yı aşmadığı takdirde teminat aranmayacak. Aşan kısmın ise %25 i için teminat gerekecek. Tecil şartlarına uymayan mükellefler 5 yıl geçmedikçe bu düzenlemeden tekrar yararlanamayacaklar. Bakanlar Kurulu nun zorunlu teminat oranını sıfıra kadar indirmeye, tecil süresini 60 aya kadar uzatmaya yetkisi bulunuyor, Maliye Bakanlığı, ödemelerin başlayacağı ayı, tecil talep tarihini takip eden aydan başlamak üzere 12 ayı geçmeyecek şekilde belirleme ve ödeme dönemlerini, azami altı ayda bir yapılacak şekilde düzenleme konusunda yetkili.
Düzenleme SGK tarafından da uygulanacak. 2. Eski Araçların Trafikten Çekilmesi 1997 veya daha model motorlu taşıtların 31/12/2018 tarihine kadar kayıt ve tescilleri silinerek hurdaya çıkarılması suretiyle il özel idarelerine veya büyükşehir belediyelerine bedelsiz olarak teslim eden veya Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Hurda İşletmesi Müdürlüğüne teslim edilmesi halinde taşıta ilişkin olarak 31/12/2018 tarihine kadar tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan MTV ile bu vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve 31/12/2016 tarihine kadar tescil plakasına kesilen idari para cezaları kaldırılacak. Mevcut olmayan veya herhangi bir nedenle motorlu taşıt vasfını kaybetmiş olup model yılı 2005 ve daha eski olan taşıtların, bu durumları ispat etmeleri hâlinde, bu taşıtlara ait MTV nin 1/4 ünün 31/12/2018 tarihine kadar ödenmesi şartıyla, kalan vergi aslı, gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve tescil plakasına kesilen idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek ve trafik tescil kayıtları silinecek. 3. İdari yaptırım kararları üzerine kesilecek cezalar da Maliye Bakanlığı tarafından elektronik ortamda tebliğ edilebilecek.