Rüzgar Türbinleri ve Kuşlar Riyat GÜL Doğa Araştırmaları Derneği
Türkiye deki yaban hayatının doğal yaşam ortamlarında soyları tehdit ve tehlike altında olmaksızın varlıklarını sürdürebilmeleri için çalışan bir sivil toplum kuruluşudur. 1998 yılında Kuş Araştırmaları Derneği olarak kurulmuş, 2011 yılında faaliyet alanını genişletmek üzere misyonunu ve vizyonunu değiştirerek Doğa Araştırmaları Derneği adını almıştır. Biz kimiz?
Rüzgar türbinleri (RT), genellikle iyi rüzgar alan tepelere veya yamaçlara ihtiyaç duyar, süzülerek göç eden kuşlar da Süzülerek göç eden kuşlar minimum enerjiyle maksimum yol prensibi gereğince irtifa kaydetmek için sıcak hava termallerini ve rüzgar alan yamaçları kullanır. Bu nedenle karşılaşma olasılıkları yüksektir. Karşılaşma!
İstanbul boğazı Borçka-Artvin Belen geçidi-hatay Türkiyedeki darboğazlar 3 ana darboğazdan yılda 300-400 bin kuş geçer
Kuş-pervane çarpışması Yer değiştirme Bariyer etkisi Habitat kaybı Teorik Riskler
Hatay Ziyaret tepesi RT ornitolojik araştırması (2011-12) İzmir-Bergama Düzova RT o.a. (2011-2012) Kırklareli Karadere RT (2012-sürüyor ) Tekirdağ-Şarköy Kızılcaterzi RT (2012- sürüyor ) Tekirdağ-Malkara-Şadıllı RT (2012-sürüyor ) Neler yapıyoruz?
Alanlar her 2 göç döneminde minimum 3 kez 5 er gün; Üreme döneminde minimum 3 gün ziyaret edildi/edilecek. Hatay da 2011 sonbahar ve 2012 ilkbahar göçünde 30 ar (toplam 60) gün izleme yapıldı. Karadere de 2012 sonbahar göçünde 3 kez 7 şer gün alan ziyareti yapılıyor. Nasıl yaptık / yapıyoruz?
Belen geçidi Çalışma alanı Çalışma alanı Belen geçidinden ortalama her göç döneminde 400 bin civarında kuş geçmektedir. Hatay ziyaret tepesi
Türbinlerin dizilimi Kroki ve harita Alanın krokisi
Saatlik rüzgar, bulut, sıcaklık vs verileri, Alanda saptanan göç koridorları, Alandan süzülerek göç eden kuş türlerinin alandaki rotaları, sayıları, türleri, uçuş yükseklikleri, geçiş saatleri, Alandan çıkış rotaları, Çalışma sırasında gözlenen kuş-pervane çarpışmaları ve risk faktörleri, Varsa-üreyen kuş türleri ve üreme alanları Kaydedilen veriler
Doğa Araştırmaları Derneği Rüzgar Santrali Değerlendirme Çalışması Arazi Formu Gözlem Noktası Koordinatları Gözlem Yerinin Tarifi Gözlem Tarihi Gözlem Başlangıç Saati Gözlem Bitiş Saati Rüzgar Yönü ve Şiddeti (Beaufort skalası) Hava Bulutluğu (0/8) Sıcaklık Saat Gözlenen Tür Kuş Sayısı Grubun Yerden Tahmini Yüksekliği Grubun Gözlemciye Tahmini Mesafesi Grubun Geliş Yönü (KD, KB, vs..) Grubun Gidiş Yönü Herhangi Bir Türbine En Yakın Geçiş Mesafesi En Geçtiği Türbinin Numarası Yakın Kayıt formu
1- Alandaki kuş göçünün her iki rüzgar durumunda oldukça farklı olduğu gözlendi. Arı şahinini alanda izlediği rotalar Batı rüzgârları (Hakim rüzgar tipi) Doğu rüzgârları (3 gün) 2- Her türün geçiş haritaları çizildi 3- Alandaki termaller ve yamaçlar saptandı 4- -Varsa- riskli türbinler saptandı 5- Alanda üreyen ve türbin çarpışma riski taşıyan kuş türü bulunmadı. Alandaki göç koridorları (Sonbahar)
Küçük orman kartalı Alandaki göç koridorları (İlkbahar)
Alandan çıkış rotaları
Dönem 2011 Sonbahar 2012 İlkbahar Kuş türü (Süzülen) Kuş türü (Toplam) 13 38 1603 15 42 5460 Toplam sayı Gözlenen kuş türleri
Tarih Tür Sayı Geliş yönü Gidiş yönü Mesafe Türbin numarası 03.09.2011 Saz delicesi 1 K G 100 14 04.09.2011 Yaz atmacası 1 KB GB 50 10 Arı şahini 6 K G 100 1,2,5,6 Yaz atmacası 1 K GB 50 10 Çayır delicesi 2 K GB 30 7 Şahin 1 GB G 70 10 15.09.2011 Arı şahini 1 K-KB D-G 80 17 Şahin 1 K G 50 7 Saz delicesi 1 K GD 50 8 Tanımsız doğan 1 KB G 80 11 Şahin 1 K GD 70 19 Riskli geçişler
Bilinmesi gereken gerçekler I. Darboğazlar dışında standart bir göç rotası yoktur!!! II.RT-kuş ilişkisi sadece göç hareketlerinden ibaret değildir III.Mümkünse araştırmalar, inşaatlardan önce başlamalıdır. IV.Alan her zaman nadir bitki türleri ve yarasalar açısından da incelenmelidir. V.İnşaat sonrası alan belli aralıklarla izlenmelidir. VI.Kısa süreli alan ziyaretleriyle doğru sonuç almak olanaksızdır. VII.Araştırma maliyetleri yapılan yatırımın yanında çok cüz i kalmaktadır. Neler yapılmalı?
Kerem Ali Boyla tarafından www.kusbank.org tan derlenmiştir. Türkiye deki göç verileri Hazırlayan: Kerem Ali Boyla
Ornitoloji raporlarında yanıtlanması gereken sorular: I. Konumu gereği (biliniyorsa) alan ne zaman ve ne kadar süreyle ziyaret edilmelidir? II. Alanın göç açısından önemi (1ci, 2ci,3cü derece veya hiç göç yok) nedir? III.Göç eden hangi kuşlar alanın neresini kullanıyorlar? IV.Nerede termal yapıyorlar ve hangi yamaçları kullanıyorlar? V. Hangi türden kaç kuş alandan geçti, hangi yüksekliklerden geçti? VI.Alana hangi rüzgar hakim ve hareketler rüzgar yönüne göre nasıl değişiyor? VII.Alana hangi yönden girdi ve hangi yönden ayrıldı? VIII.Türbin- kuş çarpışması oldu mu, varsa hangi türbinlerde oldu? IX.Hangi tür hangi türbinlere tehlikeli derecede yaklaştı? X. Alanda nesli tehlikede türler veya koloni halinde üreyen kuşlar var mı, varsa nerede ürüyorlar, alanı nasıl kullanıyorlar? XI.Alan bir sulakalan civarında ise beslenme veya geceleme amacıyla sulakalana gelen kuşların hareketleri nelerdir? XII.Riskler için neler yapılmalı? Ne yapılmalı?
Ornitolojik araştırma raporunun formalite olmaktan çıkarılması; Santralin gücü ne olursa olsun alanın mutlaka belli aralıklarla ziyaret edilmesi, Alanda elde edilecek tüm verilerin, çalışma süresinin ve metodolojinin standardize edilmesi; Raporların gerekirse- bağımsız bir kuruluş tarafından denetlenmesi; Araştırma çalışmalarda unvandan ziyade, göç izleme, kuş tanımlama ve arazi değerlendirme deneyiminin aranması; Darboğazlar civarındaki alanlarda çalışmaların en az 1 yıl süreyle yapılması, Sonraki yıllarda alan izleme çalışmaları önerilmektedir. Ne yapılmalı?
RT lerinin kuşlar açısından risk taşıdığını bildiren çok sayıda çalışma vardır. RT lerinin ciddi bir sorun yaratmadığına dair de çok sayıda çalışma vardır RSPB, eldeki bulgular, doğru yerleştirildiği takdirde RT nin kuşlar açısından belirgin bir tehlike oluşturmadığı nı belirtmiştir. National Audubon Society de küresel ısınmayı azalttığı için RT ni desteklemiş ancak RT nin yer seçiminin kuşlar ve diğer yaban hayatı açısından önemli bölgelere kurulurken özen gösterilmesi gerektiğini belirtmiştir. Uluslararası görüşler
Arazi incelemelerine ve değerlendirmelerine dayalı uygun yer seçimlerinin yapılması; işletme sırasında izleme çalışmalarının sürdürülmesi kaydıyla Rüzgar enerjisinin temiz bir enerji olduğunu ve desteklediğimizi bildirmek isteriz. Kurumsal görüşümüz
İlginize sonsuz teşekkürler.