TAKIM TEZGAHLARI YILI İSTATİSTİK RAPORU ŞUBAT 7
GİRİŞ Takım Tezgahları Sanayici ve İşadamları Derneği (TİAD), yılından bu yana, imalat sanayisinin temel üretim araçlarından olan takım tezgahlarının, tamamlayıcı ekipman ve aksesuarlarının imalatı, ihracatı ve ithalatı alanında faaliyet gösteren sanayici ve işadamlarını bir araya getirerek; sektörün mesleki ilkelerini oluşturup uygulanmasını sağlamak, üyelerini yurtiçinde ve yurtdışında ilgili platformlarda en iyi şekilde temsil etmek amacıyla kurulmuş bir meslek örgütüdür. Bunun yanı sıra TİAD, gerek sektörde mevcut durum değerlendirmesi yapmanın, gerekse yaşanan gelişmeleri ilgili kesimlerle paylaşmanın Türk ekonomisine katkısı olacağı kanaatindedir. Belirtilen amaca yönelik olarak hazırlanan bu çalışma, yılında takım tezgahları sektöründe gerçekleşen ihracat ve ithalat verileri doğrultusunda sektörün durumu hakkında spesifik bilgilere ulaşılabilecek bir kaynak oluşturmak ve sektöre ışık tutmak amacıyla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) veri tabanından alınan veriler doğrultusunda hazırlanmıştır. Raporda 5 ve yıllarında Türkiye nin metal işlemeye mahsus takım tezgahlarına ait veriler baz alınarak ihracat ve ithalat değerlerinin analizi yapılmıştır. Analiz sırasında Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yararlanılmıştır. Rapor ile sektörün iç pazardaki durumuna ışık tutulmuştur. Metal işlemeye mahsus takım tezgahlarına ait veriler analiz edildiğinden, bazı GTİP numaraları kapsam dışında tutulmuştur. Takım Tezgahları; otomotiv, savunma, havacılık, medikal ve beyaz eşya gibi kritik sektörler başta olmak üzere sanayi ürünleri ve imalat sanayinin tüm sektörlerinde katma değeri yüksek teknolojiler üretmek için kullanılan Temel Yatırım ve Üretim makineleridir. Takım Tezgahları sektörü, ülkelerin gelişme sürecinde stratejik öneme sahip olan ve temel üretim makinesi olması ile girdi sağladığı sektörlerin üretim becerilerini belirleyerek ekonomik gelişmede çarpan etkisi yaratan bir sektör niteliğindedir. Sektörün yapısı ve sektörde yaşanan gelişmeler, ülke ekonomisi açısından önemli bir gösterge sayılmaktadır.
TAKIM TEZGAHLARI SANAYİCİ VE İŞADAMLARI DERNEĞİ (TİAD) Takım Tezgahları Sanayici ve İşadamları Derneği (TİAD), yılında kurulmuş olup, imalat sanayisinin temel üretim araçlarından olan takım tezgahlarının, tamamlayıcı ekipman ve takımlarının ithalatı, ihracatı ve imalatı alanında faaliyet gösteren sanayici ve işadamlarını bir araya getirerek; sektörün mesleki ilkelerini oluşturup uygulanmasını sağlamak ve üyelerini yurtiçinde ve yurtdışında ilgili platformlarda en iyi şekilde temsil etmek amacıyla kurulmuş bir meslek örgütüdür. TİAD, üyeleri arasında dayanışma ve işbirliklerini özendirmek suretiyle sektör ile ilgili her konuda üyeler ve ülkemiz yararına faaliyetlerde bulunarak ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. TİAD ın üye sayısı 7 yılı Şubat ayı itibariyle olup; Türkiye deki takım tezgahı ihtiyacının % den fazlası TİAD üyeleri tarafından karşılanmaktadır. ; % 3; % ; 5% 5; 3% 3; 33% ; 5% Takım Tezgahları Takımlar Kalite Kontrol Ekipmanları Mühendislik Yazılımları CNC Kontrol Üniteleri Diğer TİAD ın, yılından bu yana merkezi Brüksel de bulunan Avrupa Takım Tezgahları, Takım ve Aksesuarları Ticari Birliği ne (CELIMO) üyeliği devam etmektedir. Aynı zamanda TİAD, CELIMO başkanlığını - yılları arasında yürütmüş olup, halen Yönetim Kurulu Üyeliği devam etmektedir. CELIMO, toplam sermayesi milyar Euro yu aşan. adet takım tezgahı distribütörü firmayı temsil etmekte ve ülkemizdeki üreticiler için birinci derecede önemli bir pazar teşkil etmektedir. TİAD ın faaliyetleri, kurumsal yapısı içerisinde tesis edilmiş olan Fuar, Mevzuat, Üye Geliştirme ve Koordinasyon, Satış Sonrası Hizmetler, Basın-Yayın ve Tanıtım, Eğitim Komiteleri ve Takımcılar, Sac İşleme Makineleri, Metal İşleme Makineleri, CAD/CAM ve Metroloji Çalışma Grupları tarafından yürütülmektedir. 3
TÜRKİYE İLE İLGİLİ GENEL VERİLER BÜYÜME ORANI (-5) %,,,,, 7,,, 5,,,, 3,,,,, 3 5 ENFLASYON ( ) 3,33,7,5 7,,7,5,,53 %,,,7,3 5,,5 Üretici Fiyat Endeksi 3 5 Tüketici Fiyat Endeksi İŞSİZLİK ORANI ( Ekim) %,,,,,,7, 3 5 (Ekim) İşsizlik Oranı
ORTALAMA DÖVİZ KURLARI ( ) TL, 3, 3, 3, 3, 3,,,,,,,,,,, 3,35 3,7 3,53, 3, 3,3,3,53,73,,7,3,,,7,5 3 5 3.Oca. TL-USD TL-EURO TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ ( ) 3 5 Billion USD 5 5 7 3 5 İhracat İthalat 5
TAKIM TEZGAHLARI DIŞ TİCARET VERİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 5: Herhangi bir maddenin aşındırılarak, lazerle, diğer ışın veya foton ışınıyla, ultrasonik, elektro -erozyon, elektro -kimyasal, elektron ışını, ionik ışın veya plazma arkı yöntemleri ile işlenmesine mahsus makina ve aletler, su püskürtmeli kesme makinaları 5 35 3 5 5 5 5.... 5.... 5.... 5.... 5.3.. 5.3... 5.3... 5... 5 3, 3,,3, 3,7 7,37,, 3,3,,,,5,,7, 5 5 grubunda yer almakta olan, takım tezgahlarının yılındaki ithalatı.. USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %3, lik bir artış yaşanmıştır. Bu artışın temelinde lazer ve su jeti tezgahlarına olan iç talebin artması olmuştur. İthalat yapılan ülkelerde İsviçre ve Almanya öne çıkmaktadır. 7 5 3 5.... 5.... 5.... İHRACAT 5.... 5.3.. 5.3... 5.3... 5... 5 7,3,3,37,5,7,3 3,7,55 7,7,,,,, 5,, 5 5 grubunda yer almakta olan, takım tezgahlarının yılındaki ihracatı..5 USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %, lik bir artış yaşanmıştır. Bu artışın temelinde lazer tezgahları olan dış talebin artması olmuştur. İthalat yapılan ülkelerde Kanada ve Suudi Arabistan öne çıkmaktadır.
57: Metal işlemeye mahsus işleme merkezleri, tek istasyonlu tezgahlar ve çok istasyonlu transfer tezgahları 5 5 5 57... 57... 57... 57.3.. 57.3.. 5 53,,3,7 3,37,57 7, 7, 3, 5,3,3 5 57 grubunda yer almakta olan işleme merkezi ve transfer tezgahlarının yılındaki ithalatı 5..5 USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %, luk bir azalma yaşanmıştır. İthalat yapılan ülkelerde Tayvan ve Almanya öne çıkmaktadır. Metal işleyen takım tezgahlarının ithalatındaki en büyük pay %7 ile bu gruba aittir. 7 5 3 İHRACAT 57... 57... 57... 57.3.. 57.3.. 5,3,7,,,5 5,7,,3,5 5 57 grubunda yer almakta olan, üretimi için yüksek teknoloji gereksinimi olan işleme merkezi ve transfer tezgahlarının yılı ihracatı.53.7 USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %, lik bir azalma yaşanmıştır. İhracat yapılan ülkelerde Almanya ve Cezayir öne çıkmaktadır. 7
5: Metal işlemeye mahsus torna tezgahları ( tornalama merkezleri dahil) 7 5 3 5... 5... 5... 5.... 5....5 5.... 5... 5... 5... 5... 5,3 7,7,,3,,3 3,,57 3,5 3,7,, 3,3,5,7,,,3, 3,75 5 5 grubunda yer almakta olan torna tezgahlarının yılı ithalatı 7.57. USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %, lik bir azalma yaşanmıştır. İthalat yapılan ülkelerde Tayvan ve Japonya öne çıkmaktadır.,,,,,,,, 5... 5... 5... 5.... İHRACAT 5....5 5.... 5... 5... 5... 5... 5,,3,,,,3,7,,,7,5,,5,,5,3 5 5 grubunda yer almakta olan, torna tezgahlarının yılı ihracatı.7. USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %5, lük bir artış yaşanmıştır. İhracat yapılan ülkelerde Serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalardan yapılan ihracatlar ve Almanya öne çıkmaktadır.
5: Metalleri talaş kaldırmak suretiyle delmeye, raybalamaya, frezelemeye, diş açmaya veya vida yuvası açmaya mahsus takım tezgahları (kızaklı işlem üniteleri dahil) [.5 pozisyonundaki torna tezgahları (tornalama merkezleri dahil) hariç]...... 3.. 3...... 5.. 5.......... 7.. 5, 5,5 5,,7,33,,53,7, 7,,3,3, 3,, 7, 5,7,,,,75,,, 5,33,,77,7 5 5 grubunda yer almakta olan frezeleme ve delme tezgahlarının yılı ithalatı 5.. USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %, lik bir azalma yaşanmıştır. İthalat yapılan ülkelerde Almanya ve Çin öne çıkmaktadır. 5 3...... 3.. 3.. İHRACAT.... 5.. 5.......... 7.. 5,,,,3,5,5,,7,,7,,7,7,3 5,3,5,5,,,,53,,,7,3,77 5 5 grubunda yer almakta olan, frezeleme ve delme tezgahlarının yılı ihracatı.3.35 USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %,3 lük bir azalma yaşanmıştır. İhracat yapılan ülkelerde Serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmalardan yapılan ihracatlar ve Almanya öne çıkmaktadır.
: Metalleri veya sermetleri taşlama taşları, aşındırıcılar veya parlatma ürünleri vasıtasıyla işleyen çapak alma, bileme, taşlama, honlama, lepleme, parlatma veya başka şekilde tamamlama işlemlerine mahsus tezgahlar (. pozisyonundaki dişli açma, dişli taşlama veya dişli tamamlama tezgahları hariç)...........5.............. 3... 3.................. 5 3 3, 3,5,,7, 5,3 5, 5,3, 3,,3,3,7 3,77 5, 5,77,,,77, 5,7,75 3,5,33,,,5 5 grubunda yer almakta olan taşlama, takım bileme, honlama, lepleme tezgahlarının yılı ithalatı 7.33.73 USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %,7 lik bir azalma yaşanmıştır. İthalat yapılan ülkelerde Almanya ve İtalya öne çıkmaktadır. 3,5 3,5,5,5...........5.... İHRACAT.......... 3... 3.................. 5,5,,5,7,5,7,,7 3,5,,,,53,3,,3,3,5,,3,,, 5 grubunda yer almakta olan taşlama, takım bileme, honlama, lepleme tezgahlarının yılı ihracatı 7.7. USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %5,7 lik bir azalma yaşanmıştır. İhracat yapılan ülke olarak Almanya öne çıkmaktadır.
: Metalleri veya sermetleri taiaş kaldırarak işleyen, tarifenin başka bir yerinde belirtilmeyen veya yer almayan planya, vargel, yiv açma, broş, dişli açma, dişli taşiama veya dişli tamamlama tezgahları, testere, diime tezgahları ve diğer takım tezgahiarı...... 3.. 3.......3..3..7...7..... 5.. 5.. 5.. 5,,3,,,5,,37,53,5,73,,35 7,,3, 3,3 3,373,5,53 3,7, 5,7,3,57 7,3,7,7 5 grubunda yer almakta olan vargel, broş, dişli açma/taşlama, testere, dilme tezgahlarının yılı ithalatı.33. USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %3,33 lük bir artış yaşanmıştır. İthalat yapılan ülkelerde Almanya ve İtalya öne çıkmaktadır....... 3.. 3.... İHRACAT...3..3..7...7..... 5.. 5.. 5.. 5,,3,,,,,3,3,,3,5 7,53,5,,7,,,,,7,,773 5 grubunda yer almakta olan vargel, broş, dişli açma/taşlama, testere, dilme tezgahlarının yılı ihracatı.3.55 USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %, lık bir azalma yaşanmıştır. İhracat yapılan ülkelerde Kanada ve Almanya öne çıkmaktadır.
: Metalleri dövme, çekiçleme veya kalıpta dövme suretiyle işlemeye mahsus takım tezgahları (presler dahil); metalleri kavislendirmeye, katlamaya, düzeltmeye, makasla kesmeye, zımbalı kesmeye, taslak çıkartmaya veya şataflamaya mahsus takım tezgahları (presler dahil); metalleri veya metal karbürleri işlemeye mahsus yukarıda sayılmayan presler 35 3 5 5 5........................... 3... 3... 3... 3... 3... 3... 3... 3... 5 3, 3,, 3,,,,,757 3,55 7,7,3,7,,,37,, 7,5 5,3,5,,5,5 7,,,7,37,3 3, 7,,3,,, 5 5 5 5................................................................................ 5,7 3, 5,7,7,5 3,7,,5,,,,,7,,5,7,7,3,, 5,,3,3,7,7,,3,53,7,53,,5,37,,3,5 3, 5 grubunda yer almakta olan dövme, kavislendirme/düzeltme ve hidrolik presler, giyotin, punch, abkant tezgahlarının yılı ithalatı.3. USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %,7 lik bir düşüş yaşanmıştır. İthalat yapılan ülkelerde Almanya ve İtalya öne çıkmaktadır. Metal işleyen takım tezgahlarının ithalatında % ile en büyük ikinci paya sahip gruptur.
İHRACAT 5 3........................... 3... 3... 3... 3... 3... 3... 3... 3... 5,,,,3 5,37,3,5,77,,,3,,, 3,5 3,55,55,,3,,77,7, 7,3, 3,,,53 5,7 5,,7 3,7,,7 5 İHRACAT 5 5.................................... grubunda yer almakta olan dövme, kavislendirme/düzeltme ve hidrolik presler, giyotin, punch, abkant tezgahlarının yılı ihracatı 5.5.7 USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %, lük bir azalma yaşanmıştır. İhracat yapılan ülkelerde Almanya ve ABD öne çıkmaktadır. Metal işleyen takım tezgahlarının ihracatında % ile en büyük paya sahip gruptur. Aynı zamanda, bu ürün grubunun ihracatının ithalatı karşılama oranı %5 tir. Metal işleyen takım tezgahlarında ihracat fazlası veren tek ürün grubudur..... 5 5,,7,,,3,3 5,75,75,5 3,,,7,,73,,,, 3,3,,7,,,5,7 3,7,3,7,7,7,5, 7,,,,.... 5.................................... 3
3: Metalleri veya sermetleri talaş kaldırmadan işlemeye mahsus diğer takım tezgahları 5 5 5 3... 3... 3... 3... 3.3.. 3... 5,575,,5 7,5,7,53,5 7,5,5 3,3,, 5 3 grubunda yer almakta olan boru/tel çekme, diş açma, tel çekme tezgahlarının yılı ithalatı.. USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %3,3 lük bir artış yaşanmıştır. İthalat yapılan ülkelerde Almanya ve İtalya öne çıkmaktadır. 3... 3... İHRACAT 3... 3... 3.3.. 3... 5,5 5,75,7,,3,,33 3,,,,,3 5 3 grubunda yer almakta olan boru/tel çekme, diş açma, tel çekme tezgahlarının yılı ihracatı.. USD olarak gerçekleşmiş ve 5 yılına göre %,55 lik bir azalma yaşanmıştır. İhracat yapılan ülke olarak Almanya öne çıkmaktadır.
SONUÇ İmalat sanayinin ihtiyaçlarına bakıldığında, 57 grubundaki işleme merkezlerine daha çok ihtiyaç duyulmasına rağmen, ülkemizde üretimi düşük olan makine tiplerindendir. Metal işlemeye mahsus takım tezgahlarının tümü göz önüne alındığında, ithalat-ihracat arasında oluşan yaklaşık 57 milyon USD lik açığın %5 ini Türkiye de üretimi çok düşük olan yüksek teknolojiye sahip olan işleme merkezleri ve transfer tezgahları oluşturmaktadır. Türkiye de üretilen ürünler de savunma, havacılık, medikal, otomotiv gibi kalite ihtiyacı ve katma değeri çok yüksek olan sektörlerin ihtiyacını karşılayamamaktadır. Bu duruma karşılık olarak Türkiye nin üretimde güçlü olduğu makine tipleri de mevcuttur. Bunlar; 5 grubunda yer almakta olan lazer tezgahları, grubunda yer alan dövme presleri, kavislendirme/düzeltme presleri, hidrolik presler, giyotin, punch, abkant tezgahlarıdır. 5 grubunda yer almakta olan makine türlerinde (lazer, elektro erozyon, su jeti) ihracatın ithalatı karşılama oranı %7 seviyesindedir. grubunda yer alan pres tipindeki makinelerde ise ihracatın ithalatı karşılama oranında %5 lik bir ihracat fazlamız bulunmaktadır. Bu iki grupta yer alan makinelerin ihracatı, metal işlemeye mahsus takım tezgahlarının ihracatının %3 ünü oluşturmaktadır. İHRACATIN I KARŞILAMA ORANI TOPLAM 3 5 5 57 5 5 57 5 5 3 TOPLAM 5
TAKİ DURUM ÜLKELERE GÖRE TA DEĞİŞİM USD 5 % DEĞİŞİM Almanya.3. 3..37,7% Tayvan 7.5.35 7.7.3-5,75% İtalya.5.3..5,% Japonya 3.3.3 5.37.3 -,5% Çin 77.3.5 3..5 -,% Güney Kore 55.. 5.7.7-5,% İsviçre 5.375.7 3.. -35,3% ABD 3.3. 5..5,7% İspanya.5..7.,57% Serbest Bölgeler.7.3..,% Fransa 3..77.3. -37,7% Belçika 3.3.3 7.5.33,5% Diğer Ülkeler 7..777.5.5,% Toplam 75.5.7 7.7.3,% 5 yılına göre yılında ithalatta %, lik bir artış yaşanmıştır. İthalat yapılan ülkelerin sıralamasında önemli bir değişim yaşanmamıştır. yılında Almanya, Tayvan, İtalya, Japonya ve Çin olarak sıralanan ilk 5 ülkeden yapılan ithalat, toplam ithalatın %7 nü oluşturmaktadır. USD Ürün Tipi Bazında Değişim Oranı Tarife 5 Kodu Değişim Oranı Elektro Erozyon, Lazer, Su Jeti 5 7..7.. 3,% İşleme Merkezleri, Transfer Tezgahları 57 7.3.7 5..5 -,% Torna Tezgahları 5 5..7 7.57. -,% Freze, Delme, Raybalama, Diş/Vida Açma Tezgahları Taşlama, Takım Bileme, Honlama, Lepleme Tezgahları Vargel, Broş, Dişli Açma/Taşlama, Testere, Dilme Tezgahları Dövme, Kavislendirme/Düzeltme, Hidrolik Presler, Giyotin, Punch, Abkant Boru/Tel Çekme, Diş Açma, Tel Çekme Tezgahları 5.3. 5.. -,% 7..5 7.33.73 -,7% 3.53.5.33. 3,33%.5..3. -,7% 3 5.7.5.. 3,3% TOPLAM 75.5.7 7.7.3,%
İHRACATTAKİ DURUM ÜLKELERE GÖRE İHRACATTA DEĞİŞİM USD 5 % DEĞİŞİM ABD 7.7.3 35..,3% Almanya 3.3.73 3.5.3-3,% Suudi Arabistan 3...37. -3,% Kanada 3.37.5 7.5.3,% Polonya.75.53 3.3.7 -,% Rusya.53..7. -3,3% Cezayir.5.7.3. -,3% İran 3..7.7.7-7,% İngiltere.5...7 -,% Serbest Bölgeler.35.7 7.5. -,% Çek Cumhuriyeti.7.33 5.5.7-57,% Irak.7.3.7.5-5,75% Diğer Ülkeler 37.. 35.355.35 -,% Toplam 5..37.5. -,% Metal işlemeye mahsus takım tezgahlarının tümü göz önüne alındığında, 5 yılına göre yılında ihracatta %, lük bir düşüş yaşanmıştır. İthalat yapılan ülkelere bakıldığında, ABD ve Kanada ya yapılan ihracatta hissedilir derecede artış yaşanırken, yakın bölge ülkeleri olan Suudi Arabistan, Polonya, Rusya, İran, Çek Cumhuriyeti ve Irak a olan ihracatımızda 5 yılına göre %37 lik ciddi bir düşüş yaşanmıştır. Ürün Tipi Bazında Değişim Oranı USD Tarife Değişim 5 Kodu Oranı Elektro Erozyon, Lazer, Su Jeti 5.7.53..5,% İşleme Merkezleri, Transfer Tezgahları 57.3.7.53.7 -,% Torna Tezgahları 5.35..7. 5,% Freze, Delme, Raybalama, Diş/Vida Açma Tezgahları 5.3.3.3.35 -,3% Taşlama, Takım Bileme, Honlama, Lepleme Tezgahları 7.. 7.7. -5,7% Vargel, Broş, Dişli Açma/Taşlama, Testere, Dilme Tezgahları.7.55.3.55 -,% Dövme, Kavislendirme/Düzeltme, Hidrolik Presler, Giyotin, Punch, Abkant.7. 5.5.7 -,% Boru/Tel Çekme, Diş Açma, Tel Çekme Tezgahları 3 5..3.. -,55% TOPLAM 5..37.5. -,% 7