DEİK/TÜRKİYE-NEPAL İŞ KONSEYİ KATMANDU ZİYARETİ Sonuç Raporu 1-4 MART 2017 DEİK/Türkiye-Nepal İş Konseyi tarafından 1-4 Mart 2017 tarihleri arasında Nepal in başkenti Katmandu ya gerçekleştirilen ziyaret kapsamında; İş Konseyi Karşı Kanat Kuruluşu FNCCI (Nepal Ticaret Sanayi Odaları Federasyonu) organizasyonunda Nepalli işadamları ile bir çalışma yemeği düzenlendi ve 500 ün üzerinde katılımcının yer aldığı Nepal Yatırım Zirvesi ne katılım sağlandı. Ziyarette ayrıca Nepal Sanayi Bakanı Nabindra Raj Joshi ile görüşme gerçekleştirilerek, İşbirliği Anlaşması imzalandı. Ziyaret kapsamında ayrıca Nepal Fahri Konsolosu P.P. Khetan ile görüşülerek, iki ülke ticari ilişkileri değerlendirildi. Himalaya TV, ziyarete katılan Türk delegasyonu ile bir röportaj gerçekleştirdi. NEPALLİ İŞ ADAMLARI HEYETİ İLE ÇALIŞMA YEMEĞİ DEİK/Türkiye-Nepal İş Konseyi Karşı Kanat Kuruluşu FNCCI (Nepal Ticaret Sanayi Odaları Federasyonu) organizasyonunda, Nepal Restoranlar Birliği Başkanı Pramod Kr Jaiswal ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen toplantıda, Nepal de Türk markalarının beğenildiği ve oldukça olumlu bir algı olduğu vurgulandı. İki ülke arasındaki ikili ilişkileri daha da geliştirmek için vize konusunda kolaylık sağlanması hususunun önemi dile getirildi. Nepal de Türk Diplomatik Misyonu nun açılmasında fayda görüldüğü belirtilerek Katmandu da bir Türk restoranı açılması için çağrıda bulunuldu. 1
NEPAL YATIRIM ZİRVESİ Nepal Sanayi Bakanlığı ve Nepal Yatırım Kurulu organizasyonunda düzenlenen, 23 ülkeden, 500 ün üzerinde katılımcı ve 60 konuşmacının yer aldığı etkinlik boyunca Nepal deki iş ve yatırım fırsatlarına ilişkin detaylı bilgiler verildi. Açış konuşmalarını gerçekleştiren Nepal Sanayi Bakanı Nabindra Raj Joshi, siyasi geçiş döneminden sonra Nepal için ekonomik dönüşüm vaktinin geldiğini vurgulayarak Yatırım Zirvesi nin, bu süreci başlatma platformu olduğunu belirtti. 2
Söz konusu zirvede Hindistan ile Çin arasında stratejik bir konuma sahip olan Nepal in 2015 yılında kabul edilen yeni anayasa ile özel sektör liderliğinde bir liberal ekonomiye sahip olduğu vurgulanarak, hükümetin, yabancı yatırımların teşviki ve bu kapsamda fırsatların yaratılması konusunda kararlı olduğu belirtildi. Birleşmiş Milletler tarafından az gelişmiş ülke olarak sınıflandırılan Nepal in amacının 2022 yılına kadar bu sınıftan çıkarak, 2030 yılına kadar orta düzeyli bir ülke olarak tanımlanmak olduğu ifade edildi ve bu hedefe ulaşmak için, 2020 yılına kadar yüzde 7-8 lik bir büyüme oranının yanı sıra altyapı yatırımlarının da 13-18 milyar ABD Doları düzeyine çıkmasının öngörüldüğü vurgulandı. Son dönemde ülkede küresel ticareti kolaylaştımak için mali teşviklerde çeşitli düzenlemeler yapıldığı ve Dünya Ticaret Örgütü üyesi olan Nepal in bölgedeki en düşük ithalat vergilerinden birini sunduğu belirtilerek, Nepal in 10 ülke ile Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması, 6 ülke ile de Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması imzaladığı bilgisi verildi. Özellikle Nepal ile Hindistan arasında yapılan ticaret anlaşması ile Nepal e Hindistan pazarına kotasız ve gümrüksüz giriş imkânı sunulduğu, ayrıca hızla büyüyen Çin in yaklaşık 8000 ürüne gümrüksüz erişim imkânı sağlamasının da Nepal in sağladığı en büyük avantajlarından biri olduğu vurgulandı. 3
Özellikle başkent Katmandu daki nüfusun büyük kısmının İngilizce konuştuğu ve Nepal de diğer Güney Asya ülkeleri ile kıyaslandığında kadınların işgücüne katılımının yüksek olduğu belirtildi. Yabancı yatırımcılara hemen her sektörde %100 lük bir sahiplik hakkı tanınmakta olduğu, sermayeden elde edilen karın yatırımcılar tarafından kendi ülkelerine götürülmesine izin verildiği ifade edildi. NEPAL SANAYİ BAKANI İLE GÖRÜŞME Nepal Sanayi Bakanı Nabindra Raj Joshi ile gerçekleştirilen toplantıda, DEİK in yapısı ve işleyişine ilişkin bilgi verilerek, Türkiye ve Nepal arasındaki mevcut ticari ilişkilerin iki ülke arasındaki gerçek potansiyeli yansıtmadığı dile getirildi. Nepal Hükümeti tarafından yayınlanan duyuru ve ihalelerin DEİK ile paylaşılması kararlaştırıldı. Bakan Nabindra Raj Joshi, sektörel bazda fırsatların değerlendirilmesi gerektiğini dile getirerek, enerjinin de bu sektörlerden biri olduğunu vurguladı. 2017 yılı içerisinde Türkiye ye davet edilen Bakan, Mayıs ayı içerisinde bir ziyaretin mümkün olabileceğini ifade ederek ülke kültürünün tanıtımı kapsamında Türkiye de bir Nepal restoranı açılmasında fayda görüldüğünü belirtti. Bu kapsamda, Nepal den Türkiye ye bir görevlinin gönderileceğini söyleyen Joshi, DEİK ile İşbirliği Anlaşması imzalanmasının iki ülke ilişkilerine yeni bir boyut kazandıracağını ifade etti. 4
HIMALAYA TV İLE RÖPORTAJ Nepal in önde gelen yayın kuruluşlarından Himalaya TV tarafından Türk delegasyonu ile bir röportaj gerçekleştirilerek, iki ülke arasındaki işbirliği potansiyeli ve çeşitli sektörlerde yapılabilecek işbirliklerine ilişkin değerlendirmelerde bulunuldu. Söz konusu röportajda ayrıca Nepal Yatırım Zirvesi nde yapılan sunumlar ve konuşmalar değerlendirildi. NEPAL SANAYİ BAKANLIĞI İLE İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI İMZA TÖRENİ Nepal Sanayi Bakanı Nabindra Raj Joshi ile yapılan görüşmenin ardından İşbirliği Anlaşması, Nepal basını önünde ve Bakan Nabindra Raj Joshi nin şahitliğinde 5
imzalandı. Söz konusu anlaşmanın, iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi sürecinde büyük katkı sağlaması beklendiği dile getirildi. TÜRKİYE NİN NEPAL FAHRİ KONSOLOSU GÖREVİNİ YÜRÜTEN KHETAN AİLESİ İLE ÇALIŞMA YEMEĞİ Türkiye nin Nepal Fahri Konsolosu görevini yürüten P.P. Khetan ve ailesi onuruna verilen çalışma yemeği, Türkiye-Nepal İş Konseyi Başkanı Çiğdem Penn in ev sahipliğinde gerçekleştirildi. Söz konusu çalışma yemeğinde, Türkiye ile Nepal arasındaki ticari ilişkilerin kuvvetlendirilmesinin kültür alışverişi ile mümkün olacağı vurgulanarak bu kapsamda Global Reach Eğitim Danışmanlık Firması nın Nepal Operasyon Sorumlusu Narajan Bajaj dan destek alındı ve Nepalli öğrencilerin değişim programı ile Türkiye ye gelmesi için girişimde bulunulmasına karar verildi. Çalışma yemeğinde ayrıca iki ülke arasındaki ticaret hacminin arttırılması için fikir alışverişinde bulunularak, tekstil ürünlerinde Nepal in Türkiye için sunduğu fırsatlar değerlendirildi. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER 2012 2013 2014 2015 2016 GDP (US$ milyar) 18 18 20 21 21 Reel Büyüme Oranı (%) 4.8 4.1 6.0 2.7 0.6 Nüfus (milyon) 27.5 27.8 28.2 28.5 28.9 İhracat (fob, milyon dolar) 1,004 998 1,022 813 892 İthalat (fob, milyon dolar) 5,951 6,543 7,580 6.511 7,115 Döviz Rezervleri (Altın hariç-us$ milyar) 4 5 6 8 8 Döviz Kuru (Ort. NRs:US$) 85.20 92.99 97.55 102.41 108.80 Tarım Gayrisafi Yurtiçi Hasıla nın üçte birini oluşturmaktadır. İşgücünün %57 si tarım sektöründe istihdam edilmektedir. Sektör depremin etkisiyle son yıllarda olumsuz performans göstermiştir. Sanayi düşük verimlilikten dolayı yavaş oranlarda büyümektedir. İşgücü yokluğu, enerji sıkıntıları ve depremin etkileri imalat sanayini olumsuz etkilemektedir. 6
Ülkedeki zayıf altyapı, limanlara olan ulaşımın yetersiz olması, ve sık sık gerçekleşen grevler sanayi faaliyetlerini kısıtlamaktadır. İmalat sanayi işgücünün %11 ini istihdam etmektedir. Yaşam standartları son 10 yılda gelişmiş olup, işçi döviz rezervlerindeki artış, etkin maliye politikası ve destekleyici sosyal politikalar bu gelişime katkıda bulunmuştur. Buna rağmen Nepal dünyanın en fakir ülkelerinden biri olup, nüfusun %50 sinden fazlası yoksulluk sınırı içindedir. Turizm ekonomiye önemli katkıda bulunmaktadır. Turizm gelirleri 2015 yılında deprem yüzünden düşmüş olup, 2016'da iyileşme beklenmektedir. TÜRKİYE-NEPAL TİCARİ İLİŞKİLER Dış Ticaret Değerleri (Bin Dolar) Yıl İhracat $ / Bin İthalat $ / Bin Hacim $ / Bin Denge $ / Bin 2004 1.027 4.532 5.558-3.505 2005 4.502 4.006 8.507 496 2006 2.682 7.489 10.171-4.807 2007 1.246 6.579 7.825-5.333 2008 843 14.412 15.255-13.569 2009 5.104 3.436 8.540 1.668 2010 8.605 9.616 18.221-1.011 2011 14.235 10.696 24.931 3.538 2012 3.231 11.513 14.744-8.282 2013 3.347 12.623 15.970-9.277 2014 21.931 17.414 39.344 4.517 2015 47.247 15.760 63.006 31.487 2015 / (1-12 ) 47.247 15.760 63.006 31.487 2016 / (1-12 ) 10.005 31.298 41.303-21.293 Başlıca İhraç Ürünlerimiz: Değerli taşlar, metaller ve halılar Başlıca İthal Ürünlerimiz: El dokuması halı, metal teller 7
FAYDALI ADRESLER T.C. Yeni Delhi Büyükelçiliği (Nepal e akreditedir) Büyükelçi: Şakir Özkan Torunlar Telefon: +91 11 2688 9053-2688 9054 E-mail: embassy.newdelhi@mfa.gov.tr Nepal İstanbul Fahri Konsolosluğu Fahri Konsolos: Prof. Dr. Fatma Günseli Malkoç Tel: +90216460 14 50 E-mail: nepalkultur@gmail.com FNCCI (Nepal Ticaret Sanayi Odaları Federasyonu) Karşı Kanat Başkanı: Akhil K. Chapagain Tel: +97714223492 E-mail: akhil.chapagain@gmail.com DEİK/Asya Pasifik İş Konseyleri Koordinatörlüğü Bölge Koordinatörü: Volkan Yüzer Koordinatör Yardımcısı: Ecem Mirzaloğlu Koordinatör Yardımcısı: Tülin Avcı Tel: +902123395080-18-37 E-mail: asyapasifikbolgesi@deik.org.tr 8