2006 Yılı Türkiye Đnsan Hakları Đhlalleri Bilançosu YAŞAM HAKKI ĐHLALLERĐ Yargısız Đnfazlar 44 914 Toplumsal Gösterilere Müdahalede Aşırı Güç Kullanımı 12 869 Dur ihtarı na Uymama ve Silah Kullanma Yetkisinin Đhlali 32 45 Faili Meçhul Cinayetler/Saldırılar 20 105 Yasadışı Örgüt Saldırısı 8 63 Gözaltında mler 4 - Đnançları Nedeniyle Saldırıya Uğrayanlar 3 3 Cezaevlerinde mler/yaralanmalar 17 3 Çatışmalar 345 321 Güvenlik görevlisi 196 274 Silahlı militan 147 1 Siviller 2 46 Mayın Ve Serbest Patlayıcı Olayları 40 138 Çocuklara Yönelik Şiddet 58 175 Namus Gerekçeli Saldırılar 78 58 Kuşkulu mler 82 - Kadın 32 - Erkek 27 - Çocuk 23 - Resmi Hata ve Đhmal 81 1582 Ev Đçi Şiddete Uğrayan Kadınlar 126 108 Asker ve Polis Đntiharları ve Đntihar Teşebbüsleri 21 2 TOPLAM 927 3472 NAMUS GEREKÇELĐ SALDIRILAR Kadın 38 15 Erkek 36 30 Çocuk 4 13 TOPLAM 78 58 KADININ ĐNSAN HAKLARINA YÖNELĐK ĐHLALLER Şiddete Uğrayan Kadın Sayısı 429 159 212 a- Ev içi şiddete uğrayanlar Toplam:265 126 108 b- Toplumsal alan (işyeri, sokak, okul vb) Toplam:164 33 101 c- Güvenlik güçlerince şiddete uğrayan kadınlar - 3 Ev içi şiddet diğer mağdurlar 108 79 Çocuk: 94 27 28 Erkek: 136 81 51 Kadın Đntiharları (Đntihar Teşebbüsü) 79 42 1
Kadınlara Yönelik Taciz ve Tecavüz 121 a-ev içi 7 b-güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirilen - c-toplumsal alanda gerçekleşen (işyeri, sokak okul vb) 114 Kuşkulu Kadın mleri 42 Zorla Fuhuş Yaptırılan Kadınlar 98 ÇOCUK HAKLARINA YÖNELĐK ĐHLALLERĐ Çocuğa Yönelik Şiddet Toplam:343 58 175 Çocuk Đntiharları ve Đntihar Teşebbüsü 62 38 Çocuklara Yönelik Taciz ve Tecavüz 134 Ev içi tecavüz 10 Fuhuş Yaptırılan Çocuklar 14 Kuşkulu Çocuk mü 23 MAYIN VE SERBEST PATLAYICI OLAYLARI Çocuk 5 32 Kadın 1 5 Erkek 34 101 TOPLAM 40 138 KĐŞĐ GÜVENLĐĞĐ VE ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER Gözaltına Alınanlar 5560 Kayıp Đddiaları 67 a-gözaltında Kayıp Đddiası 5 c-diğer Kayıp Đddiaları 62 Gözaltı Sürelerinin Đhlali - Gözaltında Taciz ve Tecavüz Đddiası - Kaçırma, Tehdit, Koruculuğa Zorlama ve 226 Ajanlık Teklifi Tutuklama 1545 Ev Baskınları 277 Saldırıya Uğrayanlar 52 Gazeteci 29 Siyasi Parti Üye ve Yöneticisi 7 Sendika, Dernek Üye ve Yöneticisi 6 Yerel Yönetici 10 ĐŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE ĐDDĐALARI Gözaltında Đşkence, Kötü Muamele ve Cinsel Taciz 179 Đddiası a- Jandarma Tarafından 39 2
b- Emniyet Müdürlüğü Görevlileri Tarafından(Çocuk: 26) 140 Resmi Gözaltı Yerleri Dışında Đşkence ve Kötü Muamele 261 a- Jandarma Tarafından(Çocuk:4) 49 b- Emniyet Müdürlüğü Görevlileri Tarafından(Çocuk:16) 212 Geçici Köy Korucuları Tarafından Yapılan Đşkence ve Kötü Muamele (Çocuk:6) 28 Cezaevlerinde Đşkence ve Kötü Muamele 173 Eğitim, Bakım ve Sağlık Kurumlarında Đşkence ve Kötü Muamele (Okulda Şiddet:43) 67 TOPLAM 708 Sonuçlanan Đşkence Davaları 4 Bir davadan 1 kişi beraat etti. Bir davada görevsizlik kararı verildi. Bir dava takipsizlikle sonuçlandı. Bir davada toplam 26 yıl 8 ay hapis cezası verildi. Devam Eden Davalar 11 Açılan Đşkence Davaları 1 CEZAEVLERĐNDE HAK ĐHLALLERĐ 1-Sağlık Hakkı Đhlali 44 2-Keyfi ve Kötü Muamele 491 3-Sevk Uygulamaları 88 4-Haberleşme Hakkının Đhlali 615 5-Avukat Görüşü Engellenenler 1 6-Disiplin Cezası 1525 a-hücre cezası alanlar 57 b-aile görüşü engellenenler 588 c-yayın yasağı 391 d-sosyal aktivite yasağı 489 TOPLAM 2764 DÜŞÜNCE, ĐFADE VE ĐNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER I. Açılan Soruşturmalar a. Açılan Soruşturma Sayısı 113 b. Hakkında Soruşturma Açılan Kişi Sayısı 430 Dava Sayısı Kişi Sayısı II. Açılan Davalar 107 513 III. Sonuçlanan Davalar 144 330 a. Beraatlar 41 99 b. Düşen Davalar 5 5 c. Mahkumiyet Kararları 98 226 Mahkumiyet kararlarının dağılımı Terörle Mücadele Kanunu- Madde 7 9 17 3
TCK 301 10 12 TCK 125 2 2 TCK 314 2 4 TCK 215 25 37 TCK 222 2 2 Atatürk e Hakaret 1 1 Eski TCK 169 2 10 Kabahatler Kanunu 1 2 5187 Sayılı Basın Kanunu 5 3 TCK 220 8 36 Emre Đtaatsizlikte Israr 1 1 Diğer 22 63 ĐNANÇ ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER Kişi Đnançları Nedeniyle Đhlale Uğrayanlar 20 Đnançları Nedeniyle Öldürülenler 3 TOPLATILAN VE YASAKLANAN YAYINLAR Toplatılan Yayınlar (afiş, kitap, roman vs.) 22 Yasaklanan Etkinlikler 25 Saldırıya Uğrayan Yayın Organları 3 Engellenen Đnternet Siteleri 1 Sayı RTÜK UYGULAMALARI Sayı Uyarı Cezası Verilen Radyo ve Televizyon Kanalı 5* Kapatma Cezası Verilen Radyo ve Televizyonlar 2 *Aynı radyoya 5 kez uyarı cezası verildi ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER Güvenlik Güçlerince Müdahaleye Uğrayan Kurumlar 48 Hakkında Kapatma Davası Açılan Kurumlar 3 Đdari Kararla Kapatılan Kurumlar 4 Saldırıya Uğrayan Kurumlar 36 TOPLANTI VE GÖSTERĐ ÖZGÜRLÜĞÜNE YÖNELĐK ĐHLALLER Ertelenen ve Yasaklanan Toplantı ve Gösteriler 48 Güvenlik Güçlerince Müdahale Edilen Toplantı ve Gösteriler 179 Saldırıya Uğrayan Toplantı ve Gösteriler 12 4
2911 Sayılı Yasaya Muhalefet a. Açılan Soruşturma Sayısı 30 b. Hakkında Soruşturma Açılan Kişi Sayısı 687 Dava Sayısı Kişi Sayısı Açılan Davalar 24 534 Sonuçlanan Davalar 19 205 a. Beraatlar 5 27 b. Mahkumiyet Kararları 14 178 EKONOMĐK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARA YÖNELĐK ĐHLALLER Sosyal Güvenlik Hakkı Đhlalleri 240 Đşten Atılanlar 3876 Sürgün Edilenler 598 Đş Sağlığı ve Güvenliği Đhlalleri (iş kazası) 533 123 410 Sendika Kurma ve Üyelik Hakkı Đhlalleri 3 Sendikalı Oldukları Đçin Baskıya Uğrayanlar 165 Konut Hakkı Đhlali 170 Mera ve Otlak Yasağı 11 Köy Boşaltma 2 Orman ve Arazi Yakma 18 Sağlık Hakkı Đhlalleri 465 Temel Eğitim Hakkı Đhlalleri 498 Hakkında Soruşturma Açılan Öğrenciler 521 Okuldan Uzaklaştırma Cezası Alan Öğrenciler 258 Kınama Cezası Alan Öğrenciler 6 Okuldan Atılan Öğrenciler 99 Kültürel Hak Đhlalleri 10 ENGELLĐ HAKLARINA YÖNELĐK ĐHLALLER Sağlık Hakkı Đhlali 12 Eğitim Hakkı Engellenenler 3 Çalışma Hakkı Đhlali 11 Engellilere Yönelik Taciz ve Tecavüz 6 Engellilerin Đntihar ve Đntihar Teşebbüsü 4 3 1 Engellilere Yönelik Ayrımcılık 1 Engellilerin Ekonomik Sosyal Haklarına 5 Yönelik Đhlaller Engellilere Yönelik Şiddet 15 5 2 Diğer 8 5
SIĞINMACI VE GÖÇMENLERE YÖNELĐK ĐHLALLER Yaşamını Yitirenler 56 Güvenlik Güçleri Tarafından Saldırıya 2 Uğrayanlar Gözaltına Alınanlar 2684 Sınırdışı Edilenler 536 BĐREYSEL SĐLAHLANMA SONUCU YAŞANAN ĐHMALLER Çocuk 16 48 Kadın 12 17 Erkek 10 28 TOPLAM 38 90 Not: Bilançoda yer alan veriler Đnsan Hakları Derneği ne yapılan başvurular, ĐHD şubelerinin tespitleri ve basından yapılan taramalardan elde edilmiştir. 6