KAPAK_EKO_girisim_EKIM.qxp:EKO_girisim_kapakKOBI 10/10/14 11:52 AM Page 1 Türkiye kadın girişimcilerini ödüllendirdi Türkiye nin Kadın Girişimcisi, Gelecek Vaat Eden Kadın Girişimci, Yöresinde Fark Yaratan Kadın Girişimci ve Türkiye nin Kadın Sosyal Girişimcisi kategorilerinde ödüller sahiplerini buldu. Gençlik hayallerini gerçeğe dönüştürdüler Aile işletmelerinde kültür ve lider şart Baba mesleği dökümden farklı marka yarattılar BİST ten girişimcilere Özel Pazar geliyor TİCARET FIRSATI: YURTDIŞINDAN 20 İŞBİRLİĞİ ÇAĞRISI
kobi_sirketkur cp.pdf 1 07.08.2014 10:21 C M Y CM MY CY CMY K
EDITOR_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 5:43 PM Page 1 EDİTÖR Burcu Tuvay btuvay@ekonomist.com.tr Cesaret dolu 5 bin öykü Topluma eşit olarak katılabilen kadın; demokratik toplum demek, özgür kadın demek, daha sağlıklı bir nesil yetiştiren kadın demek Ancak Türkiye ye şöyle bir göz atınca durum maalesef hiç de iç açıcı değil. Hatta en son geçtiğimiz yılın sonunda yayınlanan Dünya Ekonomik Forumu nun 2013 Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu na göre, tablo son derece can sıkıcı. Türkiye, Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi nde 136 ülke arasında 120 nci sırada. Türkiye, raporun yayınlandığı ilk yıl olan 2006 da 115 ülke arasında 105 inci sıradaydı. 2014 yılında 135 ülke arasında 124 üncü sıraya yerleşti. 2013 te ise 136 ülke arasında 120 nci sıradaydı. Bu durumu TÜİK in yayınladığı rakamlarla da anlamak mümkün. Örneğin, TÜİK in 2013 verilerine göre, Avrupa Birliği ülkeleri arasında işgücüne katılan kadın oranı en düşük ülkeyiz. Aynı zamanda, ülkemizde, işgücüne erkek katılımı her yaş grubunda, kadın katılımından çok daha fazla... Örneğin, erkeklerin işgücüne katılımı, en yüksek olduğu 35-39 yaşları arasında yüzde 95,4 iken, kadınların iş gücüne katılımı, en yüksek olduğu 25-29 yaş arasında sadece yüzde 38,3... Oysa kadınların ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel açıdan karşı karşıya kaldıkları sorunlar sadece kadınlara ait değildir, toplumun bütününü ilgilendirir. Acımasız küresel rekabet ortamında firmalar ancak yetenekli kadın ve erkek çalışanlarla kendilerini koruyabilirler. Biz kadınların işgücüne katılım oranını her platformda destekleyen bir yayın kuruluşuyuz. Bunu perçinlemek için Türkiye de bir ilk olan, çok önemli bir yarışmaya 2007 yılında start verdik. Garanti Bankası, KAGİDER işbirliği ve güç birliğiyle, Türkiye nin Kadın Girişimcileri Yarışması adı altında her yıl en başarılı kadın girişimcileri ödüllendiriyoruz. İlk başta sadece 100 lü rakamlarla ölçebileceğimiz başvuru sayısı sekizinci yılımızda neredeyse 5 bin kadına ulaştı. Her biri zorluklarla, mücadelelerle dolu farklı 5 bin hikaye Aslında bu yarışmada her biri en azından cesaretleri için ödülü fazlasıyla hak ediyorlar. Zira jüri her yıl dört ayrı kategoride ödülleri hararetli tartışmalar sonucu veriyor. Bu yıl o tartışmaların harı artmış olacak ki Gelecek Vaat Eden ve Yöresinde Fark Yaratan kategorisinin iki birincisi seçilmiş. Her yıl başvuru sayısı artıyor ve biz her yıl farklı hikayelere tanık oluyoruz. Kapak haberimizde finale kalan 16 kadın girişimcimizin hikayelerini okuyacaksınız. Bu hikayelerin diğer kadın girişimci adaylarımıza ilham vermesi dileğiyle Hepinize iyi bir ay geçirmenizi dileriz. Ekonomist HAFTALIK EKONOM VE S YAS HABER DERG S YAYINCI Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. İCRA KURULU BAŞKANI Mehmet Y. Yılmaz YAYIN DİREKTÖRÜ M. Rauf Ateş YAYIN YÖNETMENİ Talat Yeşiloğlu YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (Sorumlu) Orhan Karaca HABER MÜDÜRÜ Mustafa Kemal Çolak GÖRSEL YÖNETMEN Özcan Çaycoşar EDİTÖRLER KOBİ GİRİŞİM Burcu Tuvay BORSA - FİNANS Talip Yılmaz MEDYA Fatoş Bozkuş DIŞ HABERLER Emrah Gürkan TEKNOLOJİ Gözde Yeniova HABER MERKEZİ Levent Gökmen, Özlem Bay, Mustafa Gündoğdu, Sibel Atik, Ayşegül Sakarya Pehlivan, Aram Ekin Duran MARKA MÜDÜRÜ Pınar Gürus SAYFA UYGULAMA Fatih Kubilay Tural GRAFİK Yaman Tetik FOTOĞRAFLAR Hüseyin S. Öngen, Gökhan Çelebi ARŞİV Nihal Yörükçü ANKARA TEMSİLCİSİ Erdal İpekeşen Tel: 0 312 207 00 71-207 00 95 ekonomist@doganburda.com YÖNETİM GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ Yeşim Denizel İŞ GEN. VE PROJELER DİREKTÖRÜ (TÜZEL KİŞİ TEMSİLCİSİ) Ferit Özkaşıkçı SATIŞ DİREKTÖRÜ Orhan Taşkın FİNANS DİREKTÖRÜ Didem Kurucu ÜRETİM DİREKTÖRÜ Servet Kavasoğlu REKLAM GRUP BAŞKANI Viki Habif GRUP BAŞKAN YARDIMCISI Nil Ertan Aydemir SATIŞ MÜDÜRÜ Filiz Kavak - Ayşin Sarıkaya Selin Uğur - Yonca Gönen - Ebru Elçi Tel: 0 212 336 53 60 (3 hat) Faks: 0 212 336 53 90 REZERVASYON Tel: 0 212 336 53 00 / 57 / 59 Faks: 0 212 336 53 92 / 93 ANKARA REKLAM BÖLGE TEMSİLCİSİ Sezinur Balıkçıoğlu Tel: 0 312 207 00 72 / 73 HEDEF SAYFALAR Tel: 0 212 336 53 70 Faks: 0 212 336 53 91 BÖLGELER REKLAM MÜDÜRÜ Cengiz Güneş Tel: 0212 336 53 11 YÖNETİM YERİ Trump Towers Kule 2, Kat 21-24 34387 Şişli İstanbul Tel: 0 212 410 32 56 Faks: 0 212 410 32 55 BASKI Doğan Ofset Matbaacılık ve Yayıncılık AŞ Sanayi Mahallesi 1650.Sokak No:2 Doğan Medya Tesisleri Esenyurt/İstanbul Tel: 0 212 622 19 00 DAĞITIM Yaysat AŞ 0 212 622 22 22 YAYIN TÜRÜ Yerel, süreli, haftalık üyesidir. Ekonomist Dergisi Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayımlanmaktadır. Ekonomist Dergisiʼnin isim ve yayın hakkı Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.ʼye aittir. Dergide yayımlanan yazı, fotoğraf, harita, illüstrasyon ve konuların her hakkı saklıdır. İzinsiz, kaynak gösterilerek dahi alıntı yapılamaz. DB OKUR HİZMETLERİ HATTI 0 212 478 0 300 okurhizmetleri@doganburda.com DB ABONE HİZMETLERİ HATTI Tel: (0 212) 478 0 300 Faks: (0 212) 410 35 12-13 abone@doganburda.com www.doganburda.com Pazar hariç hergün saat 08.00-20.00 arasında hizmet verilmektedir. 03
ICINDE_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/10/14 12:15 PM Page 1 İÇİNDEKİLER 5 Sporda girişim fırsatı 6 KOBİ Gündemi 10 KAPAK KONUSU Aile işletmeleri konusunda uzman Dr. İlhami Fındıkçı, sorunların iyi yönetilebilmesi için, ailenin bağlayıcı bir kültürünün ve aile içerisinde bağlayıcı bir liderinin olması gerektiğini söylüyor. Fındıkçı ya göre bu iki güç bir araya gelirse sorunlar azalır. Türkiye başarılı kadın girişimcilerini seçti BU YIL 8 İNCİSİ DÜZENLENEN TÜRKİYE NİN KADIN GİRİŞİMCİLERİ YARIŞMASI NA YAKLAŞIK 5 BİN KADIN GİRİŞİMCİ BAŞVURDU. ZORLU BİR ELEME SÜRECİNDEN GEÇEN KADIN GİRİŞİMCİLER 25 EYLÜL DE DÜZENLENEN TÖRENDE ÖDÜLLERİNİ ALDI. BU YIL TÜRKİYE NİN KADIN GİRİŞİMCİSİ ANKARA DAN GY MÜHENDİSLİK MİMARLIK A.Ş. NİN KURUCUSU GÖKNUR ATALAY OLDU. TÜRKİYE NİN KADIN SOSYAL GİRİŞİMCİSİ B-FİT İN KURUCUSU BEDRİYE HÜLYA OLURKEN, GELECEK VAAT EDEN VE YÖRESİNDE FARK YARATAN KATEGORİLERİNDEN İKİŞER BİRİNCİ ÇIKTI. TÜRKİYE NİN YÖRESİNDE FARK YARATAN KADIN GİRİŞİMCİLER KATEGORİSİNDE BİRİNCİLİĞİ İKSİR SEMA AYDIN VE PINAR KAFTANCIOĞLU PAYLAŞIRKEN, GELECEK VAAT EDEN KADIN GİRİŞİMCİLER İSE ARMUT.COM UN KURUCUSU BAŞAK TAŞPINAR DEĞİM VE İDEMAMA.COM UN KURUCULARI RAHŞAN TAN İLE LESLIE KANDİYOTİ MORİ OLDU. 17 Melia Patisserie ile mutfağa girdi 18 UK, Türkiye den girişimci bekliyor 20 BİST ten girişimcilere Özel Pazar geliyor 22 Baba mesleği dökümden farklı marka yarattılar 24 Aile işletmelerinde kültür ve lider şart 26 Little Caesars, Türkiye de hedef büyüttü 27 İstanbul Erkek Liseliler online bağış toplayacak 28 Girişimciler İstanbul da yarıştı İskele imalatı ve montajı yapan Este Yapı nın sahibi Cihan Bakan I Love Pilav markasıyla gıda sektörüne girdi. Marka için 15 milyon TL yatırım yapan girişimci, kısa sürede İstanbul Anadolu yakasında yedi şubeye ulaştı. 2015 hedefi ise markayı İstanbul da Avrupa yakasında franchise vererek büyütmek. 30 Pilav aşkına marka yarattılar İstinye de açılan Melia Patisserie nin sahibi Çiçek Gencer, kariyerini ailesinin yanında yapmak yerine hayallerinin peşinden gitmeyi tercih etti. BAGFAŞ ın sahibi Gencer ailesinin torunu olan Çiçek Gencer, Melia Patisserie adıyla açtığı dükkanla pastacı oldu. Hedefinin unutulmaz tatlara sahip yeni lezzet ve tarifleri bulmak olduğunu söyleyen Çiçek Gencer, Beyoğlu pastanelerinin kendine has lezzetlerini yeniden yaşatacak bir konsept uygulamak istediğini anlatıyor. 32 Gençlik hayallerini gerçeğe dönüştürdüler 34 Doç. Dr. Volkan Demir: Anonim şirketlerin özellikleri 36 Yurtdışı fuar takvimi 37 Yurtiçi fuar takvimi 38 Yurtdışı mal talepleri 41 Vergi takvimi 42 Gülay Özkan: Burning Man: Çölün Ortasında Gelecek Laboratuvarı Tekstil sektöründe 50 milyon Euro luk ihracat yapan ve bin kişinin çalıştığı Fashion Point şirketinin ortakları, geçen yıl dört şubeli restoran zinciri Waffle House u satın alarak yeme içme sektörüne adım attı. Kısa sürede şube sayısını 10 a çıkaran ortaklar, yeni yaratılan konseptlerle özellikle Anadolu da büyümeyi planlıyor. 04
FIT_1_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 4:09 PM Page 1 FRANCHISING Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr Sporda girişim fırsatı Antrenman stüdyosu markası Fit In Time, Türkiye genelinde franchising veriyor. Yüzde seksen dolulukla çalışan bir Fit In Time stüdyosu ortalama 35 bin TL ye yakın net kar elde edebiliyor. Dünyada fitness sektörü yaklaşık 80 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaşmasına rağmen Türkiye de bu rakam hala 400 milyon dolar civarında. IHRSA in (International Health, Racquet and Sportsclub Association) 2013 yılında yayınladığı Avrupa Fitness Sektör Raporu na göre Türkiye büyümekte olan arasında toplam yatırım büyüklüğü olarak 271 milyon Euro ile Polonya nın arkasından ikinci sırada yer almasına rağmen, nüfusun spor yapma oranı hesaplandığında 13 ülke arasında 12 nci sırada. Fitness sektöründe 2015 yılına kadar da yüzde 15 lik bir büyüme öngörülüyor. 2011 yılında kurulan ve yüzde 100 Türk sermayesi ile kısa zamanda büyüyen Fit In Time, fitness ve spor sektöründe karlı bir iş kurmak isteyenlere franchising imkanları sunuyor. Fit In Time, üç yıl önce Etiler de açtığı bir stüdyo ile başlayan hikayesine, bugün Adana, Ankara, Antalya, Bodrum, Bursa, Denizli, Gaziantep, İzmir ve İstanbul da olmak üzere 33 aktif stüdyosu ile hizmet veriyor. 30 bin TL ciro Türkiye için oldukça yeni bir konsept olan Fit In Time stüdyoları, bilimsel araştırmalarla etkisi kanıtlanan 25 dakikalık teknoloji odaklı an- tremanlarla, vücut şekillendirme, fizik tedavi ile rehabilitasyon amaçlı uygulamalar ve atletik performans artışı olarak 3 temel etkiyi kısa sürede sağlıyor. Antrenmanlar, ağırlık-direnç ve kardiyo olarak, Fit In Time ın özel teknolojisi kullanılarak kişiye özel programlanıyor ve uygulanıyor. Türkiye nin ilk butik zincir antrenman stüdyosu olan Fit In Time, ekim ayı sonuna kadar 42 stüdyo olmayı hedefliyor. Fit In Time stüdyolarında hizmet satışları, büyük spor kulüplerinde olduğu gibi aylık veya yıllık üyelik sistemi uygulanmadan, antrenman paketleri olarak sunuluyor. Stüdyoların ciro hedefleri ise doluluk oranlarına göre hesaplanıyor ve yaklaşık yüzde 50 doluluğa sahip bir stüdyo 50-60 aktif üye ile yaklaşık 30 bin TL ciro gerçekleştirebiliyor. Yüzde 80 dolulukla çalışan bir Fit In Time stüdyosu ortalama 35 bin TL ye yakın net kâr elde edebiliyor. Franchise a geniş hizmet Fit In Time stüdyosu kurulması için öncelikle 50 bin TL franchising giriş bedeli ödenmesi gerekiyor. Franchise giriş paketi kapsamında, mimari projenin çizilmesi, uygulama sırasında mimarlar tarafından danışmanlık hizmetinin verilmesi, antrenörlerin seçilmesi ve antrenörlerin eğitimi, Fit In Time CRM ve yazılım entegrasyo- İşin aynası İlk sermaye: Ortalama yatırım maliyeti yaklaşık 230 bin TL + KDV Uygun yer: Türkiye geneli. Ciro hedefi: Yüzde 80 dolulukla çalışan bir Fit In Time stüdyosu ortalama 35 bin TL ye yakın net kâr elde edebiliyor. Bayilerde aranan özellikler: Franchise verilecek kişilerin seçiminde, kariyerinin, çevre ile ilişkilerinin ve işletme yeteneklerinin önemli birer kriter olduğu belirtiliyor. Başvuru için: 0212 265 64 44 nu, basılı materyallerin (kartvizit, broşür, tanıtım kitleri) tedariki, stüdyo içerisinde ve dışarısında kullanılan tüm görsellerin tasarımı ile tüm reklam ve PR hizmetleri de yer alıyor. Bir Fit In Time stüdyosu açmak için gerekli olan yatırım maliyeti ise üç ana kalemden oluşuyor. Bu kalemler, franchise giriş bedeli, makine ile ekipmanlar ve inşaat, dekorasyon maliyetleri olarak ele alındığında ortalama yatırım maliyeti yaklaşık 230 bin TL + KDV oluyor. Diğer franchise sistemlerinden farklı olarak ise aylık royalty ödemeler cirodan bağımsız yapılıyor. Tüm franchiselar aylık 2 bin TL + KDV royalty fee ödemesi gerçekleştiriyor. 05
PANO_4_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 4:13 PM Page 1 KOBİ GÜNDEMİ Beyaz Fırın dan üç yılda 7 şube daha Nathalie Stoyanof Suda Türkiye de fırın ve pastacılık alanında geçmişi iki asıra uzanan Beyaz Fırın, 1.5 yıl önce başlattığı yenilenme sürecine hızlanarak devam ediyor. Temeli 1836 yılında Cosmo Stoyanof tarafından Balat ta atılan Beyaz Fırın, kuruluşunun üzerinden geçen 178 yıllık süreden sonra Avrupa Yakası na geri dönüyor. Anadolu Yakası nda Kadıköy, Çiftehavuzlar, Suadiye, Erenköy ve Ataşehir de olmak üzere beş şube ile faaliyet gösteren Beyaz Fırın, Avrupa Yakası nda da uygun bir lokasyonda şube açmak için yer arayışlarını sürdürüyor. Mevcut şubelerine her biri için 2 milyon TL yi bulan yüksek tutarda yenileme yatırımı yapan Beyaz Fırın, yenileme harcamalarına rağmen beş şube ile bu yıl 23 milyon TL gibi yüksek bir ciroya ulaşmayı planlıyor. Bu rakam, bir önceki yıla göre yüzde 20 lik bir büyümeyi ifade ediyor. Şirketin 2015 yılı ciro hedefi ise yüzde 32 milyon TL olarak belirlendi. Beş şubede aylık ortalama 85 bin ziyaretçiyi ağırlayan, bu rakamı gelecek yıl 120 bine çıkarmayı planlayan köklü kuruluşun hedefinde, üç yıl içinde Beyaz Fırın ve Beyaz Fırın Brasserie olmak üzere 7 yeni şube daha açmak bulunuyor. Beyaz Fırın ın beşinci kuşak temsilcisi olan ve aynı zamanda genel müdürlük görevini sürdüren Nathalie Stoyanof Suda, ulaştıkları cironun Türkiye genelinde hizmet veren, çok daha fazla şubesi bulunan birçok firmanın cirolarıyla karşılaştırıldığında çok iyi bir rakam olduğunu belirtiyor. Suda Biz 5 şube ile 50-60 şubesi olanların yaptığı ciroyu yapıyoruz. Bu da bizim için kalitenin nicelik olarak değil nitelik olarak ön planda olması. Bu yüzden butik olma gayretimizi sürdürüyoruz diyor. Uygun lokasyon bulmaları durumunda iki yıl içinde dört yeni şube açmayı planladıklarını söyleyen Suda Yeni mağaza açmak istiyoruz ama doğru lokasyon bulamıyoruz. 2015, 2016 ve 2017 yıllarında 2 şer, 2018 de de 1 olmak üzere 7 yeni mağaza açma planımız var. Yeni şubelerin her birine 1.5 milyon TL ile 3.5 milyon TL arasında yatırım yapacağız diye konuşuyor. Makine sektörü MAKTEK te buluşuyor Takım Tezgahları Sanayici ve İşadamları Derneği (TİAD) ve Makina İmalatçıları Birliği (MİB), ilk kez yaptıkları işbirliğiyle makine sektörünün Avrasya daki en büyük buluşması olan MAKTEK Avrasya 2014 Fuarı nı birlikte düzenliyor. Fuar, 14-19 Ekim tarihlerinde TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi Beylikdüzü İstanbul da gerçekleştirilecek. Düzenlenen tanıtım toplantısında, cari açığı çözmedeki en önemli parametrenin, sektörde ölçek ekonomisi ve katma değer yaratarak daha çok ihracata yönelmek olduğu belirtildi. Sektörün 2023 hedefi olarak belirlenen 100 milyar dolar ihracat için yıllık yüzde 21 büyümeye ihtiyaç olduğuna, ancak sanayinin ekonomideki payının giderek düştüğüne dikkat çekildi. Türkiye nin 2023 yılı için koyduğu 500 milyar dolarlık ihracat hedefi içinde 100 milyar dolarlık payla en büyük ihracatçı sektör olmayı planlayan makine sektörü, 2013 yılında 13 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Makina İmalatçıları Birliği nin (MİB) 167 üyesi, yatırım tipi makine ihracatının yüzde 60-65 ini gerçekleştiriyor ve 100 den fazla ülkeye yatırım makineleri ihracatı yapılıyor. Makine sektörü 10 milyar doların üzerinde ihracat yapan 5 sektörden biri konumunda. Türk makine sektörü 10 yıl gibi kısa bir sürede yakaladığı başarıyı, 2012 ve 2013 yılında da devam ettirdi. Türk makine sektöründe ihracatın ithalatı karşılama oranı son on yılda yüzde 27 seviyesinden yüzde 43 seviyelerine çıktı. Sektör 2012 ve 2013 te başta Almanya, İngiltere, ABD, Fransa, Irak, Rusya ve İtalya gibi sanayileşmiş ülkeler olmak üzere 200 ülkeye ihracat gerçekleştirdi. Makine ihracatında Türkiye; dünya genelinde 2001 yılında 35. sırada iken, 2012 yılında 27. sıraya, Avrupa da ise 2001 yılında 18. sırada iken 2012 yılında 15. sıraya yükseldi. TÜİK verilerine göre makine sektöründeki istihdam 2010 yılında 154 bin kişiye ulaştı. 06
PANO_4_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 4:13 PM Page 2 KOBi Gündemi Girişimcinin ekonomiye yönelik beklentisi yükseldi Entrepreneurs Organization (EO), bu yılki 2 inci Global Entrepreneur Indicator (Küresel Girişimcilik Göstergesi) araştırmasını yayınladı. Rapor Türkiye ve dünyadaki geçen 6 aya yönelik analizler ile gelecek 6 ayın beklentilerini içeriyor. Global Entrepreneur Indicator, EO nun 46 ülkedeki 10 bini aşan sayıdaki üyesinin görüşlerine dayandırılarak hazırlanıyor. Türkiye de girişimcilikle ilgili beklentiler küresel oranların gerisinde kalıyor. Katılımcılara göre, önümüzdeki 6 ayda dünya genelinde yeni bir iş kurma konusunda olumlu düşünenlerin oranı yüzde 82 iken, Türkiye de bu rakam yüzde 56 seviyesinde. Raporda katılımcıların yüzde 73 ü gelecek 6 ayda Türkiye deki firmaların karlılıklarını artıracaklarını belirtti. Bu oran dünya genelinde ise yüzde 75. Net karlar düşer diyenlerin oranı Türkiye de yüzde 6, dünyada ise yüzde 5 seviyesinde kaldı. Öte yandan geçtiğimiz 6 ayda firmaların gelirlerini arttırdığını belirtenlerin oranı Türkiye de yüzde 66, dünyada ise yüzde 68 oldu. Gelecek 6 aya yönelik öngörülere bakıldığında ise, Türkiye de gelirlerin artacağını söyleyenlerin oranı yüzde 81 e, dünya genelinde ise yüzde 79 a yükseldi. EO nun geçen nisan ayında yayınladığı Global Entrepreneur Indicator raporunda katılımcıların yüzde 84 ü Gelecek 6 ayda Türkiye de ekonomi küçülür diye görüş bildirmişti. Bu rakam Ağustos dönemi raporunda yüzde 84 ten yüzde 31 e düştü. Türkiye ekonomisi büyür diyenlerin oranı ise yüzde 4 ten yüzde 18 e yükseldi. Araştırmaya katılan diğer katılımcılar, ekonominin durumunda olumlu ya da olumsuz bir değişim olmayacağını belirtti. Araştırma sonuçlarını yorumlayan EO Türkiye Başkanı Can Bayraktar, Raporun sonuçları bana ümit verdi. Demek ki bu yılın son aylarında ve 2015 te Türkiye de daha çok girişimin hayata geçtiğine tanık olacağız. Özellikle gençlerin girişimciliği bir kariyer rotası olarak görmesi, inovatif fikirlerin ve özgün iş modellerinin değerlendirilerek ekonominin içine entegre edilmesi Türkiye için çok önemli dedi. Türkiye en zengin 46 ıncı ülke Allianz 50 den fazla ülkede hane içi varlık ve borç durumlarını mercek altına alan Küresel Varlık Raporu nun 5 incisini yayınladı. Raporda açıklanan sonuçlara göre, küresel hane içi brüt mali varlıklar 2013 yılında, son on yılın en hızlı ivmesini yakalayarak yüzde 9,9 oranında büyüdü. Bu büyümeyle birlikte küresel mali varlıkların toplamı 118 trilyon Euro ya ulaşarak bir rekora da imza atmış oldu. Büyüme oranı yüzde bir oranında gerileyerek yüzde 11,2 seviyesinde gerçekleşti; bu rakam bile yüzde 5,2 büyüme kaydeden Batı Avrupa nın iki katından fazla oldu. Uzun dönem gelişimine bakıldığında, 2000 yılından bu yana ortalama yüzde 14,5 büyümeyle Doğu Avrupa bölgesi büyüme şampiyonu olmaya devam ediyor. Raporun Türkiye ile ilgili ortaya koyduğu sonuçlar da oldukça çarpıcı Buna göre 2013 yılında Türkiye de brüt mali varlıklar, Doğu Avrupa ortalamasının üzerine çıkarak yüzde 18 oranında büyüdü. 2013 yılının sonunda kişisel birikimlerin yüzde 80 inin bankalarda tutulduğu yapıda, hane içi varlıklarının finansal krizi atlattığı söylenebilir. Krizden önceki son yıl olan 2007 den bu yana küresel düzeyde yüzde 30 dan daha az artış gösteren mali varlıklar, Türkiye de iki kat arttı. Buna karşılık hane içi borçlarda da hızlı bir artış gözlemlendi. Türkiye de 2013 yılının sonunda borçların GSMH a oranı hala yüzde 23,8 gibi düşük bir rakam olsa da, son 10 yılda yedi kat artış kaydedilmiş olması ilgi çekiyor. Birçok diğer ülkeye, özellikle de bölgedeki Avrupa Birliği üyesi ülkelere göre keskin bir tezat oluşturarak, kişisel borçlar hızla büyümeye devam etti ve yılsonunda yüzde 24 e ulaştı. Kişi başı net mali varlıklara göre oluşturulan en zengin ülkeler sıralamasında ise döviz kuru etkilerinden dolayı değişiklikler görülüyor. Örneğin Japonya artık brüt mali varlıklar sıralamasına göre geride kalmış durumda; İsviçre ise ABD nin üzerinde liderliğini koruyor. Kişi başı ortalama bin 490 Euro net mali varlık ile Türkiye ise listenin 46 ıncı sırasında yer alıyor. 07
PANO_4_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 4:13 PM Page 3 KOBİ GÜNDEMİ Elektronik ihracatçılarından Afrika çıkarması Elektrik Elektronik ve Hizmet İhracatçıları Birliği (TET), Ekonomi Bakanlığı tarafından uygulanan Hedef Ülkeler ile Ticari ve Ekonomik İlişkileri Geliştirme Stratejisi çerçevesinde elektrik elektronik ihracatçılarını bu kez Kamerun pazarıyla buluşturdu. Elektrik-elektronik sektöründen 14 Türk firması, TET liderliğinde Kamerun a düzenlenen ticaret heyeti kapsamında 66 Kamerunlu firma ile 150 den fazla görüşme gerçekleştirdi. Kamerun da elektrik üretim, dağıtım ve faturalandırma işlerinin tamamını tek başına yapan AES Sonel, telekomünikasyon hizmeti sağlayıcısı olan CamTell ve Kamerun un en büyük şirketleri arasına giren birçok firma da görüşülen firmalar arasında yer aldı. Afrika kıtasına açılan önemli bir ticaret merkezi olarak nitelendirilen Kamerun, ihracatçılara sunduğu fırsatlar açısından dikkat çekiyor. Türkiye nin 2013 yılında Kamerun a gerçekleştirdiği toplam ihracat 102 milyon dolar civarındayken, elektrikelektronik sektörünün payı ise 7,8 milyon dolar. Sektörün 2014 yılının yedi aylık döneminde Kamerun a yaptığı ihracat, geçen yıla göre yaklaşık yüzde 9 oranında artarak 5,8 milyon dolara ulaştı. Yapılan ikili görüşmelerde Kamerun pazarını yakından tanıma fırsatı elde eden Türk firmaları, karşılıklı ticaret imkânları hakkında Kamerunlu işadamlarıyla görüşmelerde bulundu. TET Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Kavaklıoğlu, gerçekleştirilen ticaret heyetinin iki ülke arasındaki ilişkilerin güçlenmesi açısından önemli olduğunu vurguladı. TÜRKONFED den yeni ekonomi raporu Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu nun (TÜRKONFED) uzmanlara hazırlattığı Eylül 2014 ekonomi raporunda, ekonomik, siyasal ve bölgesel sorunların büyüme üzerinde yaptığı baskıya dikkat çekildi. Büyümeyi hızlandırmanın iki yolu olduğu belirtilen raporda, bunlardan birinin kısa, birinin uzun olduğu vurgulandı. Raporda, uzun yol ekonomik reformlar, kısa yol ise faizleri indirmek ve/veya kamu harcamalarını artırmak olarak açıklandı. Raporu değerlendiren TÜRKONFED Başkanı Süleyman Onatça, bu iki yoldan hangisine sapılacağının belirlenmesiyle, Türkiye nin 2015 ve sonrasındaki performansının netleşeceğini söyledi. Onatça, Bu yollardan biri kısa, diğeri uzun. Ne zamandır unutulmuş olan ekonomik reformlardan oluşan uzun yolun performansı yükselteceği kesin, ama sonuç alınması birkaç yıl sürer. Faizleri indirmek ve/veya kamu harcamalarını artırmaktan oluşan kısa yol ise 6-9 ay boyunca ekonomiye bir hayat öpücüğü verir; ama arkadan reformlarla desteklenmezse, ekonomiye hayatiyet kazandırmaz. Tam tersine bir sonraki dönemde karşı karşıya olunacak sorunların büyüklüğü artar dedi. National Geographic mağazaları Türkiye ye geliyor National Geographic lisans sahibi Worldwide Retail Store(WRS), Madrid, Londra, Sidney, Dublin ve Panama da açtığı National Geographic mağazalarından sonra, şimdi de Türkiye deki ilk mağazasını kısa bir süre sonra açmaya hazırlanıyor. National Geographic Mağazalarının Türkiye temsilcisi Fatma Şahin, National Geographic Mağazalarının satış konsepti hakkında bilgi sahibi oldukları anda sürecin bir parçası olmayı arzuladıklarını ifade ederken, National Geographic mağazasının konsept olarak Türkiye deki başarısına olan inançlarının nihai kararlarında belirleyici olduğunu belirtti. Fatma Şahin, sadece keşif ve macera tutkunlarının değil, 7 den 70 e herkesin ilgi odağı olacak National Geographic mağazalarını, başlangıç olarak İstanbul, Ankara ve İzmir de açmayı ve mağaza ağını daha sonra ülke genelinde yaygınlaştırmayı hedeflediklerini söyledi. National Geographic mağazasında, yaz ve kış olmak üzere her sene iki sezon koleksiyonu satışa sunulacak. Ayrıca, farklı ülke ve coğrafyalara seyahat edenlere yönelik olarak, mevcut sezon dışındaki ürünlere de yer verilecek. 08
PANO_4_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 4:13 PM Page 4 KOBi Gündemi Genç yetenekler ödüllendirildi Bu yıl 20 nci yılını kutlayan Merter Sanayici ve İşadamları Derneği (MESİAD) tarafından düzenlenen Merter 2014 - Merter Moda etkinliği kapsamında genç ve yaratıcı tasarımcıları desteklemek ve sektöre kazandırmak için yapılan Moda ve Tekstil Tasarım Yarışması nda dereceye girenlere ödülleri MESİAD merkezinde düzenlenen töreni ile verildi. Yarışmada birinciliği eğitim için modanın kalbi sayılan Paris te staj ve eğitimi de kazanan Yeditepe Üniversitesi nden Günsu Ozan aldı. İkinciliği Okan Üniversitesi nden Nora Yeksek alırken üçüncülük de İzmir Ekonomi Üniversitesi nden Tülin Gülhan ın oldu. geleceğine katkı sağlayacak gençleri bir araya getiren yarışmaya ilgi çok yoğundu. II. Moda ve Tekstil Tasarım Yarışması nda dereceye girenlere sektördeki önemli firmalarda staj ve iş imkânı da sağlanıyor. Geçen yıl 12 üniversiteden 50 yi aşkın öğrencinin katıldığı Moda ve Tekstil Tasarım Yarışması na bu yıl 25 üniversiteden 100 ü aşkın öğrencinin 150 tasarım ile yarışmaya katıldı. Yarışmada birinci olan genç tasarımcıya 5 bin TL, ikinciye 3 bin TL, üçüncüye ise 2 bin TL ödül verildi. MESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Gecü, Merter, yetenekli tasarımcılar ile Türkiye nin moda ve tasarım merkezi durumuna gelmiştir. II. Moda ve Tekstil Tasarım Yarışması ile gençlerin sektöre dinamizm getireceğine inanıyoruz. Ayrıca genç öğrenci tasarımcılarımızın koleksiyonlarını dünyaya da tanıtma fırsatı vereceğiz dedi. İnternet girişimcilerine beş öneri Sektöre arka arkaya giren girişimler ile günden güne güçlenen e-ticaret sektöründe rekabet arttıkça ayakta kalmanın kuralları da değişiyor. Türkiye nin önde gelen e-ticaret sitelerinde imzası bulunan Inveon, sektörde başarılı olmak için 5 altın kuralı sıraladı. Inveon Yönetici Ortağı Yomi Kastro, onlarca internet girişimini analiz ettiklerini belirterek, başarıya giden yolu açıkladı. İnternet girişimlerinde belli bir gelire ulaşmak için gereken sürenin yaklaşık 8-14 ay arasında olduğunu kaydeden Kastro, Bu süre zarfında hem temel operasyonel masrafların karşılanması, hem de girişimcilerin yaşama devam edebilmesi için belli bir finans kuvveti gerekiyor. Risk sermayesi şirketleri ve Franchising dünyası bu fuarda buluştu Franchise ve bayilik vererek büyümek isteyen, kendilerine yeni iş ortakları arayan 300 firma, ülkemizin franchising alanındaki ilk ve tek fuarı olan Bayim Olur musun Fuarı'nda yatırımcılarla bir araya geldi. Medyafors Fuarcılık Organizasyonu, UFRAD işbirliği ve Coldwell Banker Türkiye Ana Sponsorluğunda 18-21 Eylül 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilen fuarı 27 bin 400 kişi ziyaret etti. Medyafors Fuarcılık Genel Müdürü Aycan Helvacıoğlu "Markanı Seç, İşini Kur" sloganıyla 4 gün süresince ziyarete açık olan fuara 277'si yerli, 23'ü yabancı olmak üzere 300 firmanın katıldığını belirterek, "Katılımcı markalar, fuar sayesinde bu yıl da yeni anlaşmalara, yeni işbirlikteliklerine ve yeni bayilik sözleşmelerine imza attılar. Fuardan yeni ümitler ve büyüyerek zincir olma yolunda atılan somut adımlarla ayrıldılar" dedi. Fuara katılan girişimcilerin ise kendi işlerini kurarak patronluğa ilk adımı fuar sayesinde attıklarının altını çizen Helvacıoğlu, "Fuarı ziyaret eden 27 bin 400 kişinin yüzde 90'ı profesyonel ziyaretçilerden oluşuyor. Bu ziyaretçiler yatırım amacıyla fuara gelerek yeni iş fırsatlarının kapılarının araladılar. Ayrıca fuara; Ortadoğu, Balkanlar, ABD, Avrupa Birliği ve Türki Cumhuriyetlerden katılan yatırımcılar pek çok anlaşmaya imza atarak verimli bir fuar dönemi geçirdiler" şeklinde konuştu. melek yatırımcı grupları sayesinde finans en rahat erişilebilecek kaynaklardan biri dedi. Kastro nun e-ticaret girişimini başarıyla sürdürmek için verdiği 5 öneri ise şöyle: Ticaretin en eski kuralı, e-ticaret için de geçerli: "Doğru ürün, doğru teklif, doğru müşteri şart. Customer lifetime Value yani müşterinin size ömür boyunca sağlayacağı getiriyi hesaplayın. Ama bu parametrenin sürekli değiştiğini de unutmayın. Analitik ölçümler sonucu yarattığınız pazarlama kurallarının sadece çok kısa bir süre geçerli olacağını kabul edin. Sadece birim ekonomisine dayalı hesaplar yapmayın, "sepet büyüklüğü" etkisinin bu hesabı altüst edeceğini hatırlayın. Konvansiyonel perakendenin ölçemediği, e-ticarette ölçülebilen 37 tane standart KPI (anahtar performans göstergesi) göstergesinin birbiri arasındaki ilişkilere bakarak hangi araçları, nasıl iş geliştirme amacıyla kullanabileceğinizi değerlendirin. 09
KAPAK_KONUSU_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/10/14 11:37 AM Page 1 KAPAK KONUSU Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr TÜRKİYE BAŞARILI KADIN GİRİŞİMCİLERİNİ SEÇTİ BU YIL 8 İNCİSİ DÜZENLENEN TÜRKİYE NİN KADIN GİRİŞİMCİLERİ YARIŞMASI NA YAKLAŞIK 5 BİN KADIN GİRİŞİMCİ BAŞVURDU. ZORLU BİR ELEME SÜRECİNDEN GEÇEN KADIN GİRİŞİMCİLER 25 EYLÜL DE DÜZENLENEN TÖRENDE ÖDÜLLERİNİ ALDI. BU YIL TÜRKİYE NİN KADIN GİRİŞİMCİSİ ANKARA DAN GY MÜHENDİSLİK MİMARLIK A.Ş. NİN KURUCUSU GÖKNUR ATALAY OLDU. TÜRKİYE NİN KADIN SOSYAL GİRİŞİMCİSİ B-FİT İN KURUCUSU BEDRİYE HÜLYA OLURKEN, GELECEK VAAT EDEN VE YÖRESİNDE FARK YARATAN KATEGORİLERİNDEN İKİŞER BİRİNCİ ÇIKTI. TÜRKİYE NİN YÖRESİNDE FARK YARATAN KADIN GİRİŞİMCİLER KATEGORİSİNDE BİRİNCİLİĞİ İKSİR SEMA AYDIN VE PINAR KAFTANCIOĞLU PAYLAŞIRKEN, GELECEK VAAT EDEN KADIN GİRİŞİMCİLER İSE ARMUT.COM UN KURUCUSU BAŞAK TAŞPINAR DEĞİM VE İDEMAMA.COM UN KURUCULARI RAHŞAN TAN İLE LESLIE KANDİYOTİ MORİ OLDU. 10
KAPAK_KONUSU_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/10/14 11:38 AM Page 2 Ekonomist dergisi, Garanti Bankası ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) işbirliği ile bu yıl 8 incisi gerçekleştirilen Türkiye nin Kadın Yarışması nda ödüller sahiplerini buldu. 5 bine yakın girişimci kadının başvurduğu Türkiye nin Kadın Girişimcileri Yarışması nda başarı dolu hikayeleriyle hayranlık uyandıran kadın girişimciler, ödüllerini aldı. Ekonomist dergisi, Garanti Bankası ve Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) işbirliği ile bu yolculuğa ilk kez 2007 yılında başladı. Türkiye nin Kadın Girişimcisi Yarışması, her yıl katlanarak büyüdü ve bu yıl 8 inci yaşını kutluyoruz. Bizi bu projede bir araya getiren, her şeyden önce kadınlara karşı duyduğumuz sorumluluk ve onların iş hayatında daha fazla yer alması gerektiğine dair farkındalığımızdı. Garantin Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere nin deyimiyle 12 yıldır, Anadolu da KOBİ lerle bir araya geldiğimiz Garanti Anadolu Sohbetleri kapsamında düzenlediğimiz 95 toplantıda da, salonun çoğunu erkeklerin oluşturduğunu görmek bu farkındalığımızı iyice pekiştirdi. Türkiye nin Kadın Girişimcisi Yarışması, ülke ekonomisinin en önemli oyuncuları arasında yer aldığına inandığımız kadın girişimcilere cesaret ve ilham vermeyi, başarılarını gündeme taşımayı ve önlerinde yeni bir ufuk açmayı amaçlıyor. Yarışma, her şeyden önce girişimci kadınların başarılarının farkına varmasını, kendilerine inançlarının pekişmesini sağlıyor. Bu sırada ortaya çıkan başarı hikayeleri, yolun başındaki kadın girişimcilere yol gösterici ve ilham kaynağı oluyor. Motivasyon sağlamasının yanı sıra yarışmanın sağladığı bir diğer önemli kazanım ise girişimcilerin çok faydalı iş ilişkileri geliştirebilecekleri bir platform olması... Daha fazla başarı hikayesi için çeşitlendi Yarışmaya, Türkiye de yaşayan ve hâkim ortak olduğu işletmenin yıllık cirosu 40 milyon TL nin altında kalan tüm kadın girişimciler aday olabiliyor. Daha fazla başarı hikayesini duyurabilmek adına çeşitlendirdiğimiz kategorilerimiz, Türkiye nin Kadın Girişimcisi, Gelecek Vaat 11
KAPAK_KONUSU_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/10/14 11:38 AM Page 3 KAPAK KONUSU Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere: Kadın girişimcilere 2,1 milyar TL finansman sağladık Garanti Bankası olarak, toplumu oluşturan iki yarımın ancak el ele verip yürüdüğünde bir tam edeceğine ve eşitsizliği yok ederek gerçekten gelişebileceğine inanıyoruz. Özellikle Türkiye gibi gelişen ekonomiler için ise kadın işgücünün daha da büyük önem taşıdığını düşünüyoruz. Fakat bununla birlikte, 2013 TÜİK verilerine göre, Avrupa Birliği ülkeleri arasında işgücüne katılan kadın oranı en düşük ülkeyiz. Aynı zamanda, ülkemizde, işgücüne erkek katılımı her yaş grubunda, kadın katılımından çok daha fazla... Örneğin, erkeklerin işgücüne katılımı, en yüksek olduğu 35-39 yaşları arasında yüzde 95,4 iken, kadınların iş gücüne katılımı, en yüksek olduğu 25-29 yaş arasında sadece yüzde 38,3... Bu ve benzeri verilerle bir kez daha doğrulanan inancımızla, Garanti Bankası olarak kadın girişimciliğini tüm imkanlarımızla destekliyoruz. Kadın girişimcileri farklı bir segment olarak ele alan ilk özel banka olarak yola çıktığımız 2006 da, çeşitli araştırmalar yaptık ve girişimci kadınların en çok eksiklik hissettikleri alanları, öncelikli ihtiyaçlarını saptadık. Garanti olarak, bu veriler ışığında kadın girişimcilere özel üç odaklı bir model geliştirdik. Modelimizi, finansman, eğitim ve cesaretlendirme üzerine konumlandırdık ve her birine özel çözümler sunan ürün ve projeler tasarladık. Sadece bankacılık hizmet ve yaklaşımımızı yeniden oluşturmakla kalmayıp, kadın girişimcilerin işlerinin sürdürülebilirliğini sağlaması ve sahip olduğu gücün farkına varması için, platform ve fırsat yaratmaya da odaklandık. Bu kapsamda Kadın Girişimci Destek Paketi ni sunduk ve bugüne kadar kadın girişimcilere 2,1 milyar TL finansman sağladık. KAGİDER le birlikte, Kadın Girişimci Buluşmaları nı düzenlemeye başladık. Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi yle, Kadın Girişimci Yönetici Okulu projesini hayata geçirdik. Finalistlerimizi yeniden tebrik ediyor ve profesyonel hayatlarına artı katmaları için, yarışmanın sunduğu imkanlardan olabildiğince faydalanmalarını diliyorum. Eden Kadın Girişimci, Yöresinde Fark Yaratan Kadın Girişimci ve Türkiye nin Kadın Sosyal Girişimcisi nden oluşuyor. Her kategoride aranan ayrı özellikler olmasının yanı sıra, başvurular genel olarak; risk alma, cesaretli olma, etkin müşteri ilişkileri yönetimi, pazarlama faaliyetlerinde farklılaşma, finansal yapı, yöre ekonomisine katkıda bulunarak fark yaratma, çevreye duyarlı olma, sosyal bir soruna yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler DEĞERLENDİRME SÜRECİ ZORLU GEÇTİ getirme gibi kriterlere göre değerlendiriliyor. Aynı kategoriden 2 şer birinci Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, İki kategoride 2 şer birinci çıkması, hem başarı çıtasının ne denli yükseldiğinin, hem de ne kadar zorlandığımızın adeta bir kanıtı diyor. Finalistlerin faaliyet gösterdikleri sektörler de oldukça ilgi çekici. Örneğin; Türkiye nin Bu yıl 8 incisini gerçekleştirdiğimiz yarışmanın değerlendirme süreci yine her sene olduğu gibi oldukça zorlu geçti. Bu yılki jüride; proje ortaklarının yanı sıra, Eğitim Reformu Girişimi Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Üstün Ergüder, Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Boyner, Boğaziçi Üniversitesi Business Angels Yönetim Kurulu Başkanı Timuçin Bilgör, MENA Finans CEO su ve ÜNLÜ Menkul Değerler A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Şebnem Ünlü, Hürriyet Gazetesi Köşe Yazarı Melis Alphan ve 2013 yılı Türkiye nin Kadın Girişimcisi Feride Aytül Erçil yer aldı. Her biri ayrı alanda mücadele, bilgi ve beceri gerektiren yüzlerce başarı hikayesi, hepimizde hayranlık uyandırdı. Yarışmanın kazananlarını, 25 Eylül deki ödül töreninde açıklandı. Kadın Girişimcisi seçilen Göknur Atalay, bugüne kadar belki de pek çok kişinin erkeklerin egemen olduğunu düşündüğü enerji sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın kurucusu. Türkiye nin yanı sıra yurtdışında rüzgar, hidrolik, termik, jeotermal, güneş santralleri olmak üzere pek çok santrale mühendislik ve danışmanlık hizmetleri veriyor. Türkiye nin Kadın Sosyal Girişimcisi Bedriye Hülya, spora fazla bütçe ve zaman ayıramayan kadınların ihtiyacına yönelik, sporla hızı ve pratikliği buluşturan, kadınlara sosyalleşme imkanı sunan alternatif bir spor salonu zincirinin kurucusu. Türkiye nin Yöresinde Fark Yaratan Kadın Girişimcileri İksir Sema Aydın ve Pınar Kaftancıoğlu, turizm ve e-ticaret alanındaki yaratıcılık ve başarılarının yanı sıra, yörelerinin istihdam ve tanıtımına sundukları artıyla da fark yaratıyor. Gelecek vaat eden kadın girişimciler ise henüz fark edilmemiş ya da yanıtlanmamış pazar ihtiyaçlarına internet üzerinden sundukları hizmetle çözüm sunan iki önemli platformun, armut.com ve idemama.com un kurucuları. Türkiye de diğer kadın girişimcilere ve girişimci adaylarına ilham verecek başarılı 16 kadın girişimcisinin hikayeleri ise özetle şöyle: 12
KAPAK_KONUSU_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/10/14 11:38 AM Page 4 TÜRKİYE NİN KADIN GİRİŞİMCİSİ Enerji sektörünün kraliçesi Bu yıl Türkiye nin Kadın Girişimcisi Ankara dan GY Mühendislik Mimarlık A.Ş. nin kurucusu Göknur Atalay oldu. ODTÜ Fizik Bölümü mezunu Göknur Atalay, eşinden ayrıldıktan sonra çalıştığı alan olan enerji sektöründe şirketini kurdu. Şirket, tüm santrallerin proje ve tesis hizmetlerini vermekte olup, büyük holdinglerin çözüm ortağı olarak çalışıyor. Yerli yabancı pek çok yatırımcıya destek vermenin yanı sıra, kendi şirketleri için de santral kurulum çalışmaları mevcut. Sektörün bu kapsamda tek kadın girişimcisi olarak görülüyor. Ankaralı Girişimci Kadınlar Derneği (ANGİ- KAD) bünyesinde her sene üniversitenin son sınıfında okuyan Anadolu'nun değişik yerlerindeki 40 genç kızı Ankara da ağırlayarak, onlara deneyimlerin aktarılması adına bir organizasyon düzenlenmesine öncülük ediyor. Şirket bünyesinde enerji sektöründe yer alan kömür -doğal gaz santralından, güneş santrallarına, hidrolik santraldan rüzgar santrallarına kadar tüm santraların proje ve tesis hizmetlerini verdiklerini söyleyen Atalay, büyük holdinglerin çözüm ortağı olmaya devam edeceklerini ifade ediyor. Atalay, hedeflerini şöyle anlatıyor: Tüm Türkiye de enerji yatırımlara devam etmemizin yanında, ayrıca yurtdışında Afrika da Kızıldeniz in deniz haritasının çıkarılması, Türkmenistan da yapılacak olan trafo ve hatların projelerinin yapılması, Cezayir de elektrik projelerinin yapılmasının yanı sıra ABD nin Teksas eyaletinde rüzgar konusunda çalışmalarımız da devam ediyor. Yerli yabancı pek çok yatırımcıya destek vermemizin yanı sıra kendimiz için de santral kurulum çalışmalarımız mevcut. Uluslararası klinik merkezi kurdu Bu yıl Kadın Girişimci kategorisinde finale kalan kadın girişimcilerden biri de Kocaeli nden Şule Mene Sağlık Araştırma Eğitim Danışmanlık Bilişim in Kurucusu Şule Mene idi. Tıp doktoru olan Şule Mene Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirip, Bartın Kurucaşile'de doktorluk yaptı. Doktorluk yaptığı yerde AR-GE'de çalışmak istediğini fark eden Mene, Harvard Business School'da işletme masterı yaparak, iki büyük Amerikan şirketinin Ar-Ge tesislerinde çalıştı. Uluslararası bir firmada 9 yıldır yöneticilik yapan Şule Mene, bu sırada Sabancı Üniversitesi'nin bir proje yarışmasını duydu ve bu yarışmaya katılıp kazandı. İki ay süren yarışma eğitiminden sonra şirketini 2002 yılında kurdu. Mene Research Türkiye Sağlık Bakanlığı tarafından alanında uluslararası standartlarda çalıştığına dair akredite edilen ilk klinik araştırma merkezi. Şirketin sektördeki en önemli farklılığı, yüzde 100 Türk sermayeli tek uluslararası klinik araştırma merkezi olması. Hedefleri arasında Türkiye den bir klinik araştırma merkezi çıkarma ve bölge ülkelerde operasyon yapmak bulunuyor.şu anda Gebze Organize Sanayi Bölgesinde depo ve şirketi bulunan Mene nin ayrıca İngiltere'de de bir ofisi bulunuyor. Rusya yı giydiriyor Bu kategoride finale kalan bir başka aday ise İstanbul dan NG Tekstil in sahibi Nazlı Gürer BEDDRİYE HÜLYA - RAHŞAN TAN - LESLİE KANDİYOTİ MORİ - BAŞAK TAŞPINAR DEĞİM - GÖKNUR ATALAY - İKSİR SEMA AYDIN - PINAR KAFTANCIOĞLU 13
KAPAK_KONUSU_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/10/14 11:38 AM Page 5 KAPAK KONUSU Aldıkaçtı Tekstil sektöründe 20 yıllık tecrübesi bulunan Aldıkaçtı, 2003 yılında NGSTYLE ı kurdu. Şişli- Bomonti deki bin 500 metrekarelik merkez binasında 60 kişilik bir ekip ile çalışan Aldıkaçtı, sektöre toptan pazara hitap eden bir marka olarak adım attı. Bayiliklerle birlikte 8 mağazaya ulaşan Aldıkaçtı, bugün Türkiye genelinde 150 noktada NGSTYLE ürünlerini satışa sunuyor. Yurtdışından gelen yoğun talepler doğrultusunda S. Petersburg dan Sibirya ya kadar Rusya Federasyonu sınırları içindeki her noktada müşterilerine ulaşıyor. NGSTYLE ın gelecek hedefleri arasında bir dünya markası olmak yer alıyor. Bunun yanı sıra, yurtdışında mağazalaşmak/zincir oluşturmak, daha çok çalışana iş imkanı sağlamak ve kaliteden ödün vermeden çoğunluğa hitap edebilmekte hedefleri arasında bulunuyor. İngiltere ye karayolu hattı kurdu Bu kategorinin finale kalan bir başka ismi ise Objektif Lojistik Taşımacılık ın kurucusu Nurten Taylan Öztürk. Ortaokuldan sonra bütün engellemelere rağmen ticaret lisesini bitiren Öztürk, bir doktorun desteğiyle İngiltere de eğitim görmeye gitti. Türkiye ye döndüğünde sektörün liderlerinden olan bir lojistik firmasına girdi ve kısa sürede pazarlama müdürü oldu. Çalıştığı firmada, firmanın desteğini alamadan İngiltere karayolu hattını kurdu. Kurmuş olduğu İngiltere hattı için kendine firma kurmaya karar verip, çalıştığı firmadan ayrıldı. Haziran 2007 de Objektif Lojistik adıyla kendi firmasını kurdu ve İngiltere nin en büyük nakliye firmalarıyla çalışmaya başladı. Yaklaşık yedi yıllık süreç içinde, 30 a yakın personel, 22 birim araç, Çatalca da depo ve antrepo sahası, İstanbul İkitelli de ihracat operasyon deposu ve yönetim ofisi olmak üzere, sektörde önemli bir konuma yükseldi. İki yıl içinde alt personelleri yetiştirip şirketi daha uzaktan takip edebileceği bir sistem kurmayı, araç sayısını ve müşteri potansiyelini artırmayı ve Çatalca daki yerlerine depo ve antrepo yapmayı hedefliyor. SOSYAL GİRİŞİMCİ 180 bin kadını sporla tanıştırdı Bu yıl Sosyal Girişimci Kategorisi nin kazanan kadın Girişimcisi b-fit in kurucusu Bedriye Hülya oldu. Hülya, Amerika da yaşadığı yıllarda yaptığı araştırmalar ve katıldığı çeşitli eğitimler sonucu sağlıklı yaşamı keşfetmesi ile b-fit i kurma fikrini oluşturdu. Kendi gibi spora para ve zaman ayırmayan kadınlar için faydalı olacağını düşündüğü Amerika daki sistemi, Türkiye ve Türk kadınları için uygun bir formata sokmaya karar verdi. Beş kadın arkadaşına ortaklık teklif ederek 2005 yılı sonunda çalışmalara başladı. Franchise sistemi ile büyümeye karar vererek, ilk yıl demografik ve sosyo-ekonomik özellikleri ayrı olan üç farklı bölgede şube açtı. Bugün Almanya ve Kıbrıs şubeleri ile birlikte Türkiye çapında 48 ilde 220 şubesi olan bir marka olan b-fit ile 220 den fazla kadın kendi işini kurdu, 180 bin kadın belki de hayatında ilk defa sporla tanıştı. Türkiye nin her ilinde ve Ortadoğu da, kadınların sosyal hayata atılmalarının zor olduğu bölgelerde b-fit i yaygın hale getirmeyi hedefliyor. Engelli hayatlara dokundu Bu kategoride finale kalan kadın girişimcilerden Aliye Ürpekli, Kozaköy Engelli Spor Sanat ve Yaşam Destekleme Derneği nin kurucusu. Kendisi yarışmaya Kocaeli nden başvurdu. 1986 yılında özel bir sigorta şirketinde şirket kurtarma mali ve idari operasyon çalışmalarında koordinatör asistanlığı yaptı. İki tane rehabilitasyon merkezi açmış ve yasa komisyonunda dernek temsilcisi olarak görev aldı. İş ve dernek deneyimleri doğrultusunda asıl ihtiyacın yaşam merkezi olduğuna karar veren Ürpekli, 2011 yılında çalışmalara başladı. 2012 yılının Ekim ayında engelli çocukların ve bireylerin hem yaşam köyü hem de eğitim köyü olan Kozaköy ESYAD ı kurdu. 10 yıl sonra devlet veya vakıflar aracılığı ile kendine ait arazi içerisinde bir yaşam köyü kurmak en büyük hedefi. Patent çalışmalarına başlandı ve Kuzey ülkelerine patentli eğitim yaklaşımı sunulması da hedeflerden bir diğeri. Az kullanılmış bebek ürünleri satıyor Bu kategoride finale kalan bir diğer kadın girişimci ise Yeni Hayat Bilgi Teknolojileri nin sahibi Özden Pusat tı. Bu kapsamda Tutumluanne.com sitesini kurdu. Tutumluanne.com, ebeveynlerin az kullanılmış bebek ve çocuk eşyalarını, güvenli bir ortamda alıp satabildiği, Türkiye de bu sektördeki ilk ve tek C2C ortak pazarı. 15 yıl kurumsal ban- 14
KAPAK_KONUSU_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/10/14 11:38 AM Page 6 kacılık yaptıktan sonra kendi işini kurmaya karar veren Pusat ın bu siteyi kuruş amacı, anne-bebekçocuk ürünlerinin güvenli bir ortamda satılması. Kanserli Çocuklara Umut Vakfı (KAÇUV) ile yaptığı anlaşmaya göre Tutumluanne.com sitesinde gerçekleşen her satışın yüzde 0.5 i KAÇUV a bağışlanıyor. Tutumluannenin güçlü yanları; kullanıcıya fayda yaratması, ihtiyacı karşılaması, piyasanın altında fiyat sağlıyor olması ve sosyal sorumluluk projesi içeriyor olması. Hedefleri arasında bir yıl içinde tutumluanne.com a hem maddi destek verecek hem de vizyon kazandıracak bir melek yatırımcı bulmak. Dezavantajlı gruplara istihdam sağlıyor Mediha Gürgöze, Tak Medikal Eğitim ve Sağlık Hizmetleri nin sahibi. Gürgene, emekli rehabilitasyon hemşiresi. Eşinden ayrıldıktan sonra engellilerin tedavileri için gereken tıbbi malzemeleri tedarik eden bir firma kurdu. Tıbbi komplikasyonlardan korunma, ulaşılabilirlik, ev düzenleme, sosyal haklardan yararlanma eğitim ve bilgilendirilmelerini ücretsiz olarak sağlıyor. Ayrıca belediyelerde ve hastanelerde de ücretsiz toplu hemşire ve hasta eğitimleri veriyor. Engellilerden para almadan verdikleri tıbbi malzemeden gelen düşük karla, sürümden kazanarak sistemini yürütüyor. Hizmet verdikleri 270 kayıtlı ve anlık hizmet alan çok sayıda engelli bulunuyor. Kongrelerde, sempozyumlarda, hastanelerde, belediyelerde rehabilitasyon eğitimleri veriyor. Firmanın amacı, dezavantajlı grupların istihdamı ve özürlülüğün toplumda bilinç oluşturarak engelliliğin önlenmesi ve bakış açısının değişmesi. GELECEK VAAT EDEN GİRİŞİMCİ Hizmet piş ağzıma düş Bu yıl Türkiye nin Gelecek Vaat Eden Kadın Girişimci kategorisini iki isim paylaştı. Bunlardan biri armut.com un Kurucusu Başak Taşpınar Değim idi. Amerika'dan Türkiye'ye taşınırken kaliteli hizmet verenleri bulma sıkıntısı nedeniyle bu hizmetleri kolayca internetten bulmanın bir yolu olmalı diyerek armut.com'u kuran Değim, sloganı 'hizmet piş, ağzıma düş' olan Armut, son 12 ayda yüzde 700 büyüdü. Mattermark tarafından Türkiye'nin en hızlı büyüyen beş internet girişiminden birisi olarak seçildi. Birleşik Krallık tarafından da Avrupa'nın en iyi 100 startup'ından birisi olarak Eylül ayında yayınlanan dergisinde yer buldu. 40 bine yaklaşan hizmet vereni ve üzerinden geçen toplam iş büyüklüğü ile şu an Türkiye'nin lider hizmet bulma platformu oluştu. Armut.com bir teknoloji ürünü olup aynı zamanda pek çok KOBİ'nin de internet ile tanışıp müşterilere bu kanaldan ulaşmasına ve internet üzerinden bir kariyer yaratmasına aracı oluyor. Hedefleri arasında hizmet denilince akla gelen ilk marka olmak ve KOBİ'lerin müşterilere kolayca ulaşarak işlerini büyütmesi yer alıyor. KOBİ leri tasarımcılarla buluşturuyorlar Bu kategoride birinciliği paylaşan bir başka kadın girişimciler ise Idemama nın kurucuları Rahşan Tan ve Leslie Kandiyoti Mori oldu. Uzun yıllar Türkiye nin önde gelen reklam ajanslarında ulusal ve uluslararası onlarca büyük markaya hizmet veren ortakların uzmanlık alanı marka iletişimi. Kuruluş amacı; işi markalar ve ürünler için düşünmek ve üretmek olan profesyonel tasarımcılarla, markalaşmaya ihtiyacı olan firmaları bir araya getirecek bir platform oluşturmak. idemama.com, 4 bin 200 den fazla profesyonel tasarımcı ile logodan kurumsal kimliğe, ambalajdan fuar standına onlarca farklı alanda KOBİ'lere tasarım hizmeti sunan bir platform. Tasarımcılar için iş bulma problemine çözüm olan bir sitem kurmuşlar. Özellikle Anadolu'da yaşayan tasarımcılar için mesleklerini yapabilecekleri imkan sağlıyorlar. Tasarım pazaryeri olarak hizmet veren Türkiye'deki ilk marka. Son iki yıl içinde yüzde 400 büyüyen girişimcilerin hedefleri arasında Türkiye'de 4 milyon KOBİ ye ulaşmak bulunuyor. Bunun yanı sıra 2017 sonunda aylık açılan proje sayısını bin 500 e çıkarmayı hedefliyorlar. İnternette vitrin gezdiriyor Bu kategoride finale kalan Vitringez.com un kurucusu Natali Yeşilbahar, teknoloji ortağı Önder Göğebakan ile sektörün ve kullanıcıların ihtiyaçlarını detaylı şekilde araştırıp ortaya çıkardığı moda ve alışveriş motoru vitringez.com u modanın Google ı olarak tanımlıyor. VitrinGez.com da kadın, erkek, çocuk ve ev dekorasyon kategorilerinde 117 e-ticaret sitesi, 11 bin 400 den fazla marka ve 1 milyondan fazla ürün seçeneği bulunuyor. Gelişmekte olan ülkelerdeki girişimcileri destekleyen Endeavor un Türkiye Ofisi tarafından Türkiye nin Endeavor Girişimcileri Adayı seçilen Yeşilbahar ın kısa vadedeki hedefleri arasında 15
KAPAK_KONUSU_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/10/14 11:38 AM Page 7 KAPAK KONUSU kullanıcıların alışverişlerini 3 milyon ürün ve 18 bin markaya artırmak bulunuyor. Kullanıcılarına kişisel alışveriş deneyimini yaşatmak için recommendation engine çalışmalarına ve mobil versiyonuna devam ediyor. 10 yıl sonra işletmenin bulunduğu ülkelerde online alışveriş yapan her 4 kişiden 1 inin vitrini olmayı hedefliyor. Biyoakademi ile deneyler yapıyor BIYANS Biyolojik Ürünler Kurucusu Zeynep Çeterez, yarışmaya Ankara dan katıldı. 2009 yılında biyoloji bölümünden mezun olan Çeterez, sürdürülebilirlik alanında projeler ve çalışmalar geliştirdi. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ndan Teknogirişim Sermaye Desteği ni aldı. KAGİDER Mentörlük ağı projesiyle mentörü Devrim Erol dan aldığı destek sayesinde sürdürülebilir bir ticari iş modeli oluşturdu ve Biyoakademi markasını kurdu. Projelerin yanı sıra bilimsel etkinlik, laboratuvar teknikleri eğitimi, laboratuvar ve özel deney tasarımı hizmetleri de veriyor. Hedefleri arasında mikrokobi statüsünden çıkarak kurumsal bir firma olmayı isteği bulunuyor. Ayrıca yeni patent başvurusunda bulundukları çevresel kirletici tespitine yönelik ürünlerini seri üretime geçirerek, ürün portföyünü de geliştirmeyi hedefliyor. YÖRESİNDE FARK YARATAN GİRİŞİMCİ Kastamonu da yaşam kasabası kurdu Bu kategorinin de bu yıl iki birincisi bulunuyor. İksir Sema Aydın, Kastamonu nun Daday ilçesinde kurduğu İksir Resort Town Tatil ve Yaşam Kasabası ile bu yıl bu kategorinin birincileri arasında yerini aldı. Kuruluş amacı, Daday ın bir yaşam ve turizm beldesi olabilmesi için, Dadaylılar ın turizmden ekmek yiyebileceği bir model oluşturmak. Gençlerin meslek edinmeleri ve mesleksel gelişimleri için Daday dan ve Kastamonu dan katılan 30 a yakın gencin mesleki eğitim almalarına sponsor oldu. 70 in üzerinde ve büyük çoğunluğu kadınlardan oluşan bölge insanı ile ticari işbirliği içerisinde. İksir Resort Town da Dadaylılar ın sosyalleşebileceği ortamlar oluşturdu. Karadeniz Bölgesi nin en büyük binicilik tesisi olan İksir Binicilik Tesisi bunlardan biri. 5 yılda 2 binin üzerinde yabancı, 80 binin üzerinde yerli misafirlerin yoğun ilgi gösterdiği bir turizm destinasyonu. Ayrıca çok sayıda toplantı, seminer, ve organizasyonlar burada düzenleniyor. Anne mirasından çiftlik yarattı Bu kategoride birinciliği paylaşan diğer bir isim ise Aydın da faaliyet gösteren İpek Hanım ın Çiftliği nin kurucusu Pınar Kaftancıoğlu Nazilli de doğal kaynak suyu fabrikasını işletirken başka bir firmaya devrederek emekli olan ve annesinden miras kalan topraklar üzerine kendisi de yatırım yapan Kaftancıoğlu, İpek Hanım ın Çiftliğini kurdu. Bütün ürünlerini kendi üretmeye başlayan Kaftancıoğlu, elindeki fazla ürünleri kolilere doldurup İstanbul daki eski arkadaşlarına göndererek iş fikrini ortaya çıkardı. Çiftliğin adı kulaktan kulağa yayılarak tüm Türkiye de duyuldu. Altı tondan fazla zeytinyağı üretimi yapan Kaftancıoğlu, kimyasal koruyucu kullanmadan tonlarca meyve ve sebze üretimi yapıyor. Başlangıçta ticaret yapmak amacıyla başlamamış olması ürünlerin kalitesini ve güvenilirliğini artırdı. Organik yaşam ürünleri üretiyor Finale kalan Müzeyyen Akgöz Merrick, Rasa Organik Yaşam Ürünleri nin sahibi. Kardeşleriyle ortak olarak kurduğu işinde, şifalı bitkiler, yağlar ve suların üretilip paketlenmesi ile bir marka oluşturmayı hedefleyen Merrick, bu sayede Rasayana markasını kurdu. Başlangıçta küçük bir atölyede çalışmalarını sürdürürken, atölye yetersiz gelince bir arsa satın alarak büyük bir üretim tesisini faaliyete geçirdi. Daha sonra Tarım Bakanlığı prosedürlerinin zorlamasıyla beraber üretim tesislerini Konya ya taşıdı. Şeker bitkisi- Stevia ( Şeker hastalığını iyileştiren bitki ) kristalizasyonunu organik yolla yapan dünyada ilk firma olma başarısını yakaladı. Hedefleri arasında Avrupa pazarında da Türkiye pazarında olduğu gibi güçlü olmak ve kapasitenin tamamını kullanabilmek bulunuyor. Çiftçi sayısını 2 bine çıkarmak ve Avrupa pazarında büyük bir depo oluşturmak hedefler arasında. Sadece kullanıcılara değil, uygulayıcı doktorlara, eczacıların kullanımına ve herbatik ilaç üreticilerine organik-biyodinamik yöntemle ürettiği tıbbi bitki, yağ ve gıda ürünleri sağlıyor. Keçiboynuzundan antioksidan yapıyor Bu kategorinin finalistleri arasında yer alan Tatlan Pazarlama Gıda nın kurucusu Bahar Yurt, yarışmaya Çanakkale den katıldı. Babası meşhur tahin helvasının sayılı üreticilerinden olan Yurt, kendisi de baba mesleği yapmak istemesine rağmen desteklenmedi ve babasının isteği üzerine Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ne girdi. Babasının vefatından sonra işlerin başına geçti. İşi bilmeyerek başlayan Bahar Yurt üretimin her aşamasında çalıştı. Türkiye de sadece Tatlan Gıda tarafından üretilen ve insan sağlığı için keçiboynuzunun antioksidan, antialerjik ve daha birçok etkisini susamın hücre yenileyici özelliği ile birleştirerek ürün satış sahasını genişletti. Eczacılık fakültesini 2003 yılında bitirerek eczane açtı, aynı zamanda Tatlan Gıda yı eşi ve annesini ortak ederek bir aile şirketi haline getirdi. 96 çeşit ürün üretmekte olan Tatlan Gıda nın gelecek hedefleri arasında kimyasal katkı maddeleri içermeyen, doğal ürünler üretmek yer alıyor. 16
PASTACI_1_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 4:14 PM Page 1 KADIN GİRİŞİMCİ Sibel Atik / satik@ekonomist.com.tr Melia Patisserie ile mutfağa girdi İstinye de açılan Melia Patisserie nin sahibi Çiçek Gencer, kariyerini ailesinin yanında yapmak yerine hayallerinin peşinden gitmeyi tercih etti. BAGFAŞ ın sahibi Gencer ailesinin torunu olan Çiçek Gencer, Melia Patisserie adıyla açtığı dükkanla pastacı oldu. Hedefinin unutulmaz tatlara sahip yeni lezzet ve tarifleri bulmak olduğunu söyleyen Çiçek Gencer, Beyoğlu pastanelerinin kendine has lezzetlerini yeniden yaşatacak bir konsept uygulamak istediğini anlatıyor. Türkiye den global bir marka çıkarmaya en yakın sektör olarak hep perakendenin adı geçer. Son yıllarda unlu mamuller alanında da global marka olma yolunda önemli adımlar atılmaya başlandı. Simit Sarayı nın Hollanda atağı, Faruk Güllüoğlu nun tatlılarını dünyanın dört bir yanına taşıması, Komşu Fırın ın açılım çalışmaları bu alanda global marka olma yolunda atılan adımlara sadece birkaç örnek Unlu mamuller içinde özellikle bir alan var ki, yeni girişimcilerin yatırımlarıyla dikkatleri çekiyor. O alan da pasta ve kek üretimi. Ünlü ailelerin genç kuşaklarının özellikle ilgi gösterdiği pastacılık işine son olarak Gencer ailesinin torunu da girdi. Bandırma Gübre Fabrikaları nın (BAGFAŞ) sahibi olan Gencer ailesinin torunu Hedef Beyoğlu pastaneleri Bundan sonraki hedefini de anlatan Çiçek Gencer, cadde veya AVM de çok özel bir pastane açmak ve bu pastanede İstanbul a bir dönem imzasını atan Beyoğlu pastanelerini ve özel lezzetlerini yeniden yaşatacak bir konsept uygulamak istediğini söylüyor. Bu nedenle hep yeni tarifler üzerinde çalıştığını dile getiren Gencer, en iyi malzemeler kullanılarak yapılan ev yapımı porsiyon pastaların ilgi göreceğinden emin. Çiçek Gencer, kısa bir süre önce Melia Patisserie adıyla bir dükkan açarak pastacı oldu. ÇİÇEK GENCER İşletmeyi değil, pastacılığı seçti İstinye de açılan Melia Patisserie nin sahibi Çiçek Gencer, kariyerini ailesinin yanında yapmak yerine hayallerinin peşinden gitmeyi tercih etti. Üniversitede işletme bölümünü okuduktan sonra ilgi alanının gastronomi olduğunun farkına varan Çiçek Gencer, ünlü aşçılık okulu Le Cordon Bleu da aldığı yoğun mutfak eğitiminin ardından pastacılıkta adım atmaya karar verdi. Hedefinin unutulmaz tatlara sahip yeni lezzet ve tarifleri bulmak olduğunu söyleyen Çiçek Gencer, bir kaç yıl önce Türkiye ye döndükten sonra öğrendiklerini uygulamak ve pratiğini geliştirmek amacıyla İstanbul un ünlü restoranlarının mutfaklarında çalıştığını anlatıyor. BAGFAŞ ta iş hayatına başlamak yerine büyük keyif aldığı pastacılık işine yoğunlaşarak kendine yeni bir yol çizdiğini ifade eden Gencer, haziran ayında kendi dükkanını açarak en önemli adımı attığını belir- tiyor. Bundan sonra hızlı büyüyerek özel lezzetler sunmaya odaklanan Çiçek Gencer, Her yeni tat çalışmasında damak zevkine çok güvendiğim dedem Recep Gencer ve annemin kritiklerine ve yorumlarına çok önem veriyorum diyor. 17
GREAT_2_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 4:17 PM Page 1 STARTUP Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr UK, Türkiye den girişimci bekliyor GREAT kampanyası kapsamında Türkiye nin genç teknoloji girişimcilerine ulaşmayı hedefleyen GREAT Startup yarışmasına gelen yoğun başvurular ve bu yöndeki talepler üzerine başvuru tarihi 15 gün uzatıldı. Yarışmanın son başvuru tarihi 15 Ekim olarak belirlendi. Beş kategoride yapılacak yarışmada birinci olan şirketler, Birleşik Krallık a seyahat hakkı kazanacak ve Birleşik Krallık ta iş kurmak için danışmanlık hizmeti alacaklar. 2012 yılında, Birleşik Krallık ın turizm, eğitim ve ticaret alanında sunduğu fırsatları tanıtmak amacıyla hayata geçirilen GREAT kampanyası, Birleşik Krallık Hükümeti nin en iddialı uluslararası pazarlama kampanyası. Kampanyanın Türkiye lans- Girişimcilik ruhu ve risk alabilme 15 Ekim e kadar devam edecek başvuruların sona ermesinin ardından jüri, katılımcı şirketleri şu kriterlere göre değerlendirecek; yeni bir ürün ve hizmet geliştirme, özgün bir iş modeli/iş fikri oluşturma, girişimcilik ruhu ve risk alabilme, sürdürülebilir bir şirket stratejisi oluşturma, geleceğe yönelik sağlam bir iş planı oluşturma, bulunduğu pazara hakimiyet ve kuruluştan bugüne büyüme hızı. 4 Kasım 2014 tarihinde jüri tarafından yapılacak değerlendirmelerin ardından sonuçların açıklanacağı ödül töreni 27 Kasım 2014 de gerçekleştirilecek. Yarışmaya www.gov.uk/great-startup-turkey internet sayfasından başvuruluyor. manı geçtiğimiz yıl Mart ayında Bursa da Uludağ Ekonomi Zirvesi sırasında gerçekleşti. Yabancı girişimcilere birçok kolaylık ve teşvik sunan Birleşik Krallık için Türkiye kampanya dahilinde büyük önem arz eden ülkelerden biri. Türkiye deki markalar ve şirketler uluslararası ölçekte büyümek ve dünya markası olmak için büyük bir potansiyele sahip. Kampanya bu alanda Birleşik Krallık ta iş yapmak ve ticari ortaklıklar oluşturmak isteyen Türk şirketlerine fırsatları daha iyi anlatma ve bilinilirlik yaratma misyonunu da taşıyor. Birleşik Krallık ile Türkiye arasındaki ticaret ve yatırımı desteklemek amacıyla Birleşik Krallık Ticaret ve Yatırım Ajansı (UKTI) tarafından yürü- tülen GREAT kampanyası kapsamında, Türkiye deki genç teknoloji şirketlerine yönelik düzenlenen GREAT Startup yarışmasına çok sayıda başvuru yapıldı. Gelen yoğun başvurular ve belirlenen sürenin uzatılmasına yönelik talepler üzerine 30 Eylül olan son başvuru tarihi 15 gün uzatılarak 15 Ekim olarak belirlendi. GREAT Startup yarışmasına ya- 18
GREAT_2_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 4:17 PM Page 2 pılan başvurular arasında Türk ekonomisine katkı sağlayacak nitelikte çok sayıda proje yer alıyor. Birleşik Krallık İstanbul Başkonsolosu ve Birleşik Krallık Ticaret ve Yatırım Ajansı Orta Asya, Güney Kafkaslar ve Türkiye Genel Direktörü Leigh Turner, düzenlenen yarışmanın büyük ilgi gördüğünü belirterek, Çok sayıda başvuru alıyoruz, süre uzatma talepleri de çok fazla bu nedenle süreyi 15 Ekim e kadar uzattık. Başvuru sayısının çokluğu ve projelerin niteliği bize böyle bir yarışma düzenlemenin ne kadar yerinde ve faydalı bir karar olduğunu gösteriyor diyor. 100 bin şirkete ev sahipliği yapıyor Birleşik Krallık ın dünyanın en büyük ve en yenilikçi Bilişim ve İletişim Teknolojileri pazarlarından birine sahip olduğunu ifade eden Turner, bilişim ve iletişim teknolojileri (BİT) sektöründe dünya lideri olan Birleşik Krallık ın bu alanda devletin sağladığı destek ile Avrupa ülkeleri arasında yatırımcılara en cazip iş ortamlarından birini sunduğunu ifade ediyor. Birleşik Krallık ın 58 milyar sterlin büyüklüğündeki BİT sektörü yılda 930 milyon sterlin tutarında AR-GE yatırımı çektiğine işaret eden Turner, aralarında Microsoft, IBM, HP, Google, Facebook ve Intel in de bulunduğu 100 bin BİT şirketine ev sahipliği yaptıklarını da sözlerine ekliyor GREAT Startup Yarışması nı çok önemsediklerini belirten Turner, Şu ana kadar gelen başvurulardan gördüğümüz kadarıyla üst düzey bir yarışma olacak. Bu projenin Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki BİT işbirliklerini de artıracağını umuyoruz diyor. Beş farklı kategori Türkiye deki genç teknoloji girişimcilerine ulaşmayı hedefleyen GREAT Startup yarışmasına Türkiye de yaşayan, en az bir yıl önce kurulmuş şirketinde ana hissedarlardan biri olan, 40 yaşını geçmemiş bütün girişimciler başvurabiliyor. Kadın Teknoloji Girişimcisi, Üniversiteli Genç Girişimci, Anadolu dan Teknoloji Girişimcisi, Sosyal Teknoloji Girişimcisi ve Jüri Özel Ödülü olmak üzere beş farklı kategoride ödül dağıtılacak olan yarışma, Türkiye nin gelecekteki büyük teknoloji girişimcilerine ulaşmayı, global bir vizyon edinmeleri ve başarı öykülerini duyurmaları için kendilerine destek sağlamayı hedefliyor. GREAT Startup Yarışması nda her kategoride ilk üç şirketin ismi kamuoyuna açıklanacak. Kategori birincisi olan şirketler ise Birleşik Krallık a seyahat hakkı kazanacak ve Birleşik Krallık ta iş kurmak için danışmanlık hizmeti alacaklar. Jüride girişimciler de var Yarışmanın jürisi şu isimlerden oluşuyor: Leigh Turner - Birleşik Krallık İstanbul Başkonsolosu ve UKTI Türkiye, Orta Asya ve Güney Kafkasya Genel Direktörü, Daniel King - UKTI Küresel Operasyonlar Hızlı Büyüyen ve Gelişmekte Olan Pazarlar Başkanı, James Tyler - Telecity Group International Ticaretten Sorumlu Başkan Yardımcı, Ali Sabancı - Pegasus Havayolları CEO su, Nevzat Aydın - Yemek Sepeti.com CEO su, Canan Özsoy - GE Türkiye CEO su, Sina Afra - Markafoni.com kurucusu, Ümit Boyner - Boyner Holding Yönetim Kurulu Üyesi, M. Rauf Ateş - Capital, Ekonomist, Startup Business Genel Yayın Yönetmeni, Fatih İşbecer - Monitise Turkey CEO su, İhsan Elgin - Girişim Fabrikası Kurucu Direktörü, Tuğrul Tekbulut - Logo Yazılım Yönetim Kurulu Başkanı ve Hasan Aslanoba - Angel Investor / Aslanoba Grubu Kurucusu. 19
BIST_2_EKO_girisim_EKIM.qxp:Layout 1 10/9/14 4:18 PM Page 1 FİNANS Mustafa Gündoğdu / mgundogdu@ekonomist.com.tr BİST ten girişimcilere Özel Pazar geliyor Borsa İstanbul (BİST) melek yatırımcılar, girişim sermayesi ve özel şirketleri bir araya getirmek ve girişimciliği Türkiye de geliştirmek amacıyla kendi bünyesinde Özel Pazar adını verdiği bir platform kuruyor. Dünyada bir ilk olacak bu pazarda şirketler, halka açılmadan finansman, likidite ve yeni yatırım ihtiyaçlarını karşılayabilirken, halka açılacakları zaman da önemli avantajlardan yararlanacak. Girişimcilik kavramının Türkiye de büyümenin sürdürülebilmesi açısından ne denli büyük önem arz ettiği herkesçe bilinen bir gerçek. Bu bağlamda da hem şirketler, hem de yatırımcılar tarafında akla gelen ilk şey, finansmanın nasıl temin edileceği. Borsa İstanbul (BİST) da bu noktada melek yatırımcılar, girişim sermayesi ve özel şirketleri bir araya getirecek olan Özel Pazar adını verdiği platformunu önümüzdeki eylül ayında hayata geçirmeye hazırlanıyor. Özel Pazar da şirketler, SPK mevzuatının getirdiği yükümlülüklere tabi olmadan yer alabilecekken, kuruluş aşamasındaki şirketlere yatırım yapan melek yatırımcılar ve girişim sermayesi ortaklıkları ile yatırım yapacakları şirketleri bir araya gelmiş olacak. Özel Pazar da yatırımcı arayan şirketlerin ve yatırımcıların bir listesi yer alıyor olurken, bu sayede iki tarafın da yatırım maliyetlerinin azalması bekleniyor. Bu platformun fiili olarak faaliyete geçeceği tarih ise kasım ayının ortaları. Girişimciler yararlanacak Büyüyen şirketlerin ve yatırımcıların sermaye, likidite ve yeni yatırım alternatifleri bulmak amacıyla doğrudan buluştuğu ve görüştüğü ve bir borsa tarafından geliştirilen dünyanın ilk özel şirketler pazarını kuruyoruz diyen Borsa İstanbul Başkanı İbrahim Turhan, bu platformla Türkiye de filizlenmekte olan girişimcilik ekosis- MUSTAFA YILMAZ teminin gelişmesine önemli katkılar sağlayacaklarını belirtiyor. Borsa İstanbul Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Yılmaz ise Özel Pazar ın her isteyen şirketin gelebileceği bir pazar yeri olmadığını söylüyor. Öncelikle bu pazar sadece halka açık olmayan şirketlere yönelik. Ayrıca Özel Pazar da iki farklı segment mevcut. Bunlardan biri henüz ye- ni kurulmuş ve faaliyetlerine başlamış hızlı büyüme potansiyeline sahip Start-Up ve Erken Aşama girişimci şirketlere mahsus diyen Yılmaz, diğer segmenti ise Yükselen Girişimler olarak tanımlıyor. Yılmaz, Belirli bir geçmişi ve belirli bir büyüklüğü olan, örneğin aktif veya satış büyüklüğü en az 5 milyon TL olan ve büyüme potansiyeli bulunan şirketlere yönelik bu segmentte de amaç, şirketlerin halka açılmadan sermaye bulmalarının yanında şirketlerin mevcut ortaklarına likidite sağlamak diyor. BİST in desteği var Özel Pazar a üye olduktan belirli bir süre sonra halka açılacak şirketlerin halka açılma ve kotasyon maliyetlerinin önemli bir bölümünden muaf tutulmaları sözkonusu. Bir başka deyişle, Özel Pazar üzerinden halka açılan şirketlere önemli avantajlar sunuluyor olacak. Bunun yanı sıra Borsa İstanbul bünyesinde oluşturulacak Girişimcilik Platformu aracılığıyla girişimci şirketler ile yatırımcılara yönelik eğitim, danışmanlık, mentorluk gibi destek programları düzenlenecek. TBAA Melek Yatırımcılar Derneği Türkiye Başkanı Baybars Altuntaş, bu platforma başvuran şirketlerin önümüzdeki dönemlerde halka açılacakları için, BİST in bir nevi kendi yavrularını yetiştiriyor olacağını dile getiriyor. Ortalama bir melek yatırım ağına girişimci başvurusu sayısı ay- 20