TEMİZ GAZLI SÖNDÜRME SİSTEMLERİ SİSTEM MODÜL ve EKİPMANLARI SİLİNDİR BAĞLANTILARI PANEL TUŞLARI ve BUTONLAR BOŞALTMA İŞLEMLERİ DURDURMA İŞLEMLERİ UYARILAR
UL, FM ve VDS onaylı temiz gazlı yangın söndürme sistemleri, Halon 1301 in yasaklanmasından sonra Halon esaslı söndürme sistemlerine alternatif olarak kullanılan sistemlerdir.
Temiz söndürme sistemleri seçime göre, manuel veya manuel & otomatik modlarda çalıştırılmaktadır. Sistemi manuel veya otomatik moda almak ve panele erişim seviyesini ayarlamak için kullanılan anahtarlar aşağıdaki resimde gösterilmiştir (panel üzerinde erişim seviyesi ve manuel-otomatik mod göstergesi yazı ile belirtilmiştir). İstenilen moda almak veya erişim seviyesini ayarlamak için yapılması gereken tek işlem anahtarı çevirmek olacaktır.
Sistem içerisinde kullanılan modül ve ekipmanlar şunlardır: Gazların içerisinde bulunduğu silindirler Yüksek basınç hortumları Söndürme bölgeli kontrol panelleri Flaşörlü sirenler Optik Duman dedektörleri, Isı dedektörleri, Kombine dedektörler Manuel durdurma ve boşaltma butonları Nozullar Manuel boşaltma kolu Elektrikli boşaltma bobini (selenoid) Manometreler SİSTEM MANUEL & OTOMATİK MODDA İSE: Herhangi bir yangın durumunda dedektörler otomatik olarak algılama yapar ve panele sinyal gider. Ardından flaşörlü sirenler devreye girer ve panel silindirlerde ki gazı boşaltmak için geri saymaya başlar. 30 saniye* geri saydıktan sonra panel elektrikli boşaltma bobinine sinyal gönderir ve ateşleme yapar. Bobinin bağlı olduğu silindir patladıktan sonra pnömatik bağlantılar sayesinde seri olarak diğer tüplerde patlar ve çekvalflerden çıkan gaz kollektöre, oradan da oda içerisindeki tesisata ve nozullara iletilerek odaya entegre edilir. 60 saniye* içerisinde silindirlerde ki gaz odaya boşaltılır ve hesaplanan hacimlerde (oda içi, döşeme altı, asma tavan üstü) ayrı ayrı söndürme işlemi gerçekleştirilir. *Panel içerisinde ki Access Level 3 anahtarına basılarak panel erişim seviyesi 3 e getirildiğinde boşaltmaya başlamak için yapılan geri sayım süresi, toplam gaz boşaltma süresi vs. gibi değerler isteğe göre panel menüsünden (commissioning) programlanıp ayarlanabilmektedir. Bu modda sistem manuel olarakta çalıştırılabilir yani sisteme elle de müdahale edilebilmektedir. Panel üzerinde ki veya ayrı olarak montajı gerçekleştirilmiş olan boşaltma butonları (extinguishant release) ile sistem elle (manuel olarak) ateşlenebilmektedir. Bunun için yapılması gereken işlem eğer panel üzerindeki buton kullanılacak ise iki tuşa birden basmak, eğer ayrı olarak monte edilmiş buton kullanılacak ise butonu sertçe geri ittirip dışarı atan anahtarı tekrar yerine oturtmak olacaktır.
Önemli not: Eğer ileri itilen boşaltma butonu tekrar eski haline getirilmezse panel tekrar başlatıldığında butonun anahtarı takılı kalmış olacağından panel açılır açılmaz tekrardan ateşleme yapacaktır. SİSTEM SADECE MANUEL MODDA İSE: Sistem otomatik olarak çalışmaz sistemi harekete geçirip söndürme işlemi yapılmak isteniyorsa sadece manuel olarak elle müdahale etmek gerekir. Söndürme işlemi başlatılacaksa boşaltma butonlarına (extinguishant release) basılmalıdır. HERHANGİ BİR DURUMDA BOŞALTMA İŞLEMİ DURDUDULMAK İSTENİYOR İSE: Durdurma butonuna yaklaşık 1 saniye kadar basılı tutulmalıdır. Ardından panel durdurma işlemini algılayacak ve kullanıcıdan tekrar başlatma (reset) işlemi yapmasını isteyecektir. Durdurma butonuna basıldıktan sonra panelde gözüken Awaiting Reset (Tekrar başlatma bekleniyor) yazısı ile beraber panel tekrar başlatılmadan önce kesinlikle panel ve butonlar susturulmalı, sonrada panel üzerinden Control Panel Reset tuşuna basılarak panel tekrardan başlatılmalıdır. Bu işlemlerin ardından sistem tekrardan normal seyrinde çalışmaya devam edecektir. Önemli Not: Sirenler ve panel susturulmadan panel tekrardan başlatılamaz bu nedenle muhakkak susturma işleminin yapılması gerekmektedir. Panel üzerinde ki Access Level (Erişim Seviyesi) anahtarı çevrilmeli ve erişim seviyesi Level 2- ye getirilmelidir. Erişim seviyesi değiştirilmezse panel üzerinden herhangi bir işlem yapılamaz, susturma ve tekrardan başlatma işlemleri gerçekleştirilemez.
Önemli Not: Durdurma işlemi panel geri saymaya başladığında (Panel kurulduğunda standart geri sayım süresi 30 saniyedir), geri saydığı süre zarfı içerisinde gerçekleştirilmelidir. Aksi takdirde sürenin dolmasına binaen boşaltma işlemi başlatılacaktır ve tüpler boşalacaktır. Tüpler boşaltılırken panel kendisini kilitler ve panele hiçbir şekilde müdahale edilemez.
Aşağıda ki resimde panel üzerinde ki susturma, tekrar başlatma tuşları ve boşaltma butonları gösterilmiştir. Bütün bilgiler panel üzerinde de yazmaktadır.
Aşağıdaki resimde de gösterildiği gibi bobinin bağlı olduğu tüpün patlamasının ardından pnömatik bağlantılar devreye girer ve iletilen basınçla beraber diğer tüplerin başlıkları da seri bir şekilde ateşlenir. Ardından gaz esnek hortumlardan çekvalflere oradan da varsa kollektöre ve oda içerisinde ki nozullara iletilir. ALARMI ve BOŞALTMA İŞLEMİNİ DURDURMAK İÇİN SIRASIYLA; 1. MANUEL DURDURMA BUTONUNA KISA BİR SÜRE BASILI TUTULMALIDIR 2. ANAHTAR ÇEVRİLİP ACCESS LEVEL (ERİŞİM SEVİYESİ) 2 YE GETİRİLMELİDİR 3. PANEL VE SİRENLER SUSTURULMALIDIR 4. PANEL TEKRARDAN BAŞLATILMALIDIR.
DİKKAT! YUKARIDA Kİ İŞLEMLER PANELİN GERİ SAYDIĞI SÜRE ZARFI İÇERİSİNDE TAMAMLANMALIDIR AKSİ TAKDİRDE TÜPLER OTOMATİK OLARAK BOŞALMAYA BAŞLAR.
Sistem içerisinde ki dedektörler, flaşör sirenler ve selenoid (elektrikli aktivasyon bobini) panel üzerindeki menüden test seçenekleri seçilerek ayrı ayrı test edilebilir. Selenoid test edilecekse tüple bağlantısı kesilmelidir. Manyetik-pistonlu selenoidler testten sonra ilk konumlarına otomatik olarak geri gelirlerken, iğneli selenoidler ilk konumlarına gelmezler bobinin iğnesini içeri itmek gerekir. İğne yerine geri oturtulmadan silindire monte edilirse gaz boşaltma işlemi gerçekleşebilir.
Sadece sirenleri çalıştırmak için panel üzerinde sirenleri susturma/çalıştırma butonuna basmak yeterli olacaktır. Bu tuşlarla ilgili bilgi yukarıda verilmiştir. Test amaçlı sahte bir alarm verilip ardından durdurma işlemi gerçekleştirilebilir. Ancak selenoid (bobin) silindire bağlı olmamalıdır aksi halde müdahale edilememesi durumunda selenoid devreye girebilir ve boşaltma işlemi başlayabilir. Panel üzerinden yapılan işlemler haricinde silindirlerin üzerinde bulunan manuel boşaltma kolu ile de hiçbir elektronik işlem olmadan silindirler mekanik olarak boşaltılabilmektedir. Manuel boşaltma kolu üzerinde ki pimin çıkarılmasıyla kol yukarı itildiğinde ilk silindir patlar ve sonra pnömatik bağlantılar sayesinde diğer silindirlerinde patlayarak gaz oda içerisine iletilir ve söndürme işlemi başlamış olur.
DİKKAT! MANUEL BOŞALTMA, DURDURMA BUTONLARINA VE MANUEL BOŞALTMA KOLUNA HERHANGİ BİR YANGIN DURUMU OLMADAN KESİNLİKLE DOKUNULMAMALIDIR. ÜZERİNDE OYNAMA YAPILMAMALIDIR. DOKUNULDUĞU TAKDİRDE SİSTEM DEVREYE GİRİP BOŞALTMA İŞLEMİNİ BAŞLATABİLİR.