TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR"

Metin Yağmur
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ISSN: Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2005 (2) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Problemlerin Farklı Endüstriyel Otomasyon Yöntemleri ile Çözümlenerek Uygulanması (Problem 3 : Raylı Ambar Kapısının Pnömatik Kontrolü) Süleyman TAŞGETİREN, Barış GÖKÇE Afyon Kocatepe Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Makin Eğitimi Bölümü, AFYON Özet Bu çalışmada, sanayide ve günlük hayatta karşılaştığımız farklı problemler pnömatik, elektro-pnömatik ve PLC gibi farklı endüstriyel otomasyon uygulamaları ile çözümlenmiştir. Her çalışmada kolaydan zora doğru farklı seviyede problemler verilmektedir. Anahtar Kelimeler : Endüstriyel Otomasyon, Pnömatik, Elektropnömatik, PLC Problemin tanımı Bir nakliye ambarında raylı ambar kapıları pnömatik sistemle içerden ve dışardan açılacak veya kapanacaktır (Şekil 1). Dışardan veya içerden açma butonuna basıldığında kapı hızlı bir şekilde açılacak, yine kapama düğmesine basıldığında yavaşça kapanacaktır. Verilen bu problemin pnömatik, elektropnömatik ve PLC ile çözümü aşağıda verilmektedir. Şekil 1 Bir ambar kapısının kontrolü

3 : Raylı Ambar Kapısının Pnömatik Kontrolü) Süleyman TAŞGETİREN, Barış GÖKÇE Afyon Kocatepe Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Makin Eğitimi Bölümü, AFYON Özet Bu çalışmada, sanayide ve günlük

2 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2005 (2) Raylı Ambar Kapısının Kontrolü 1. Pnömatik Çözüm Problemin pnömatik çözümü 4 adet 3/2 Normalde kapalı yay geri dönüşlü buton basmalı valf. 1 adet 5/2 her iki tarafı hava kumandalı hafızalı valf 2 adet VEYA valfi Silindire bağlı kapı sisteminde şekil 2 de görüldüğü gibi başlangıçta kapı kapalı yani silindir ileri son konumdadır. Açma butonlardan herhangi birisine basıldığında 5/2 yön konrol valfi konum değiştirir ve silindir pistonu çabuk boşaltma valfinin etkisi ile hızlı bir şekilde içeri girer. Böylece kapı açılır. Kapama butonlarından herhangi birine basıldığında 5/2 hafızalı valf konum değiştirir ve silindir pistonu tek yönlü kısma valfin etkisi ile yavaş bir şekilde ileri hareket eder ve kapı kapanır. Burada kapının hızlı bir şekilde açılmasını sağlayan devre elemanı çabuk boşaltma egzozu, kapının yavaşca kapanmasını sağlayan devre elemanı ise tek yönlü kısma valfidir. Şekil 2 Ambar kapısı kontrolü problemi çözümü 80

Açma butonlardan herhangi birisine basıldığında 5/2 yön konrol valfi konum değiştirir ve silindir pistonu çabuk boşaltma valfinin etkisi ile hızlı bir şekilde içeri girer. Böylece kapı açılır.

3 Taşgetiren S., Gökçe, B. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2005 (2) Elektropnömatik Çözüm a) 1. Çözüm 1 adet elektrik kaynağı 4 adet Açık kontak buton basmalı anahtar 2 adet röle 1 adet 5/2 her iki tarafı bobinli ön kumandalı hafızalı valf Silindire bağlı kapı sisteminde başlangıçta kapı kapalı olup silindir ileri son konumdadır. Açma butonlarından herhangi birisine basıldığında elektrik akımı K1 rölesini tetikler ve K1 rölesinin K1 kontağı kapanır. K1 kontağının kapanması ile Y1 bobini elektriklenerek, 5/2 selenoid valf konum değiştirir ve silindir pistonu hızlı bir şekilde geri hareket ederek kapıyı açar. Kapama butonlarından birine basıldığında elektrik akımı K2 rölesini tetikler ve K2 rölesinin K2 kontağı kapanır. Y2 bobini elektriklenerek, 5/2 selenoid valfe tekrar konum değiştirtir. Böylece silindir pistonu yavaşça ileri hareket eder ve kapı yavaşça kapanır. b) 2. Çözüm 1 adet elektrik kaynağı Şekil 3. Elektropnömatik çözüm 1 81

olup silindir ileri son konumdadır. Açma butonlarından herhangi birisine basıldığında elektrik akımı K1 rölesini tetikler ve K1 rölesinin K1 kontağı kapanır.

4 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2005 (2) Raylı Ambar Kapısının Kontrolü 4 adet Açık kontak buton basmalı anahtar 2 adet röle 1 adet 5/2 yay geri dönüşlü diğer tarafı bobinli ön kumandalı hafızalı valf Silindire bağlı kapı sisteminde başlangıçta kapı kapalı yani silindir ileri son konumdadır. Açma butonlarından herhangi birisine basıldığında elektrik akımı K1 rölesini tetikler ve K1 rölesinin K1 kontakları kapanır. K1 kontaklarının kapanması ile hem Y1 bobini elektriklenir hem de devre mühürlenerek sürekli olarak K1 rölesi elektriklenir. 5/2 selenoid valf yayın kuvvetini yenerek konum değiştirir ve silindir pistonu hızlı bir şekilde geri hareket ederek kapıyı açar. Kapama butonlarından birine basıldığında elektrik akımı K2 rölesini tetikler ve K2 rölesinin K2 kapalı kontağını açar. Bu da K1 rölesinin elektriğini keserek mührün bozulmasını sağlar. Valf bobinin elektriği kesilir ve valf yayın kuvveti ile ilk konumuna geri döner. Böylece silindir pistonu yavaşça ileri hareket eder ve kapı yavaşça kapanır. 3. PLC ile Çözümü Şekil 4. Elektropnömatik çözüm 2 Atama Listesi Girişler I0.0 Açma butonu 1 I0.1 Açma butonu 2 I0.2 Kapama butonu 1 I0.3 Kapama butonu 2 Çıkışlar O0.0 Y1 bobini O0.1 Y2 bobini 1 Y Y2 Şekil problemin şekil ve atama listesi 82

Açma butonlarından herhangi birisine basıldığında elektrik akımı K1 rölesini tetikler ve K1 rölesinin K1 kontakları kapanır.

5 Taşgetiren S., Gökçe, B. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2005 (2) STL IF I0.0 ' AÇMA BUTONU 1 OR I0.1 ' AÇMA BUTONU 2 THEN RESET O0.2 ' Y2 BOBINI, KAPIYI KAPA SET O0.1 ' Y1 BOBINI, KAPIYI AÇ IF I0.2 ' KAPAMA BUTONU 1 OR I0.3 ' KAPAMA BUTONU 2 THEN RESET O0.1 ' Y1 BOBINI, KAPIYI AÇ SET O0.2 ' Y2 BOBINI, KAPIYI KAPA Bu problemin PLC ile çözümünde FESTO marka PLC kullanılmış ve problem FST4.0 yazılımı ile STL dilinde programlanmıştır. Programda dört giriş ve iki çıkış tanımlanmıştır. Sistemde kullanılan açma butonu 1 I0.0, açma butonu 2 I0.1, kapama butonu 1 I0.2 ve kapama butonu 2 I0.3 olarak tanımlanmıştır. Çıkış olarak kapıyı açma işlemi için Y1 bobini O0.1 olarak, kapıyı kapamak içinde Y2 bobini O0.2 olarak tanımlanmıştır. I0.0 veya I0.1 aktif olduğunda (açma butonlarından birine basıldığında) önce O0.2 RESET lenir, sonra O0.1 SET edilir. Böylede kapı açılmışmış olur. I0.2 veya I0.3 aktif olduğunda (kapama butonlarından birine basıldığında) önce O0.1 RESET lenir, sonra O0.2 SET edilir. Böylede kapı kapanmış olur. Bu işlem her bir butona basma işleminde tekrarlanır. 83

2 ' Y2 BOBINI, KAPIYI KAPA Bu problemin PLC ile çözümünde FESTO marka PLC kullanılmış ve problem FST4.0 yazılımı ile STL dilinde programlanmıştır. Programda dört giriş ve iki çıkış tanımlanmıştır.

Benzer belgeler

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:304-44 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 005 () 55-60 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Problemlerin Farklı Endüstriyel Otomasyon Yöntemleri ile Çözümlenerek