Martin, Gus, Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar, çev.: İhsan Çapcıoğlu ve Bahadır Metin, Ankara: Adres Yayınları, 1. Baskı, Mart 2017.

Martin, Gus, Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar, çev.: İhsan Çapcıoğlu ve Bahadır Metin, Ankara: Adres Yayınları, 1. Baskı, Mart 2017.

Martin, Gus Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar Essentials of Terrorism: Concepts and Controversies (4 th ed.) Çevirmen: İhsan Çapcıoğlu / Bahadır Metin Adres Yayınları / 47 1. Baskı: Mart 2017 ISBN13: 978-975-250-053-2 2017, Adres Yayınları 2016, SAGE Publications, Inc. Bu kitap ilk olarak İngilizcede, hak sahibi SAGE Publications, Inc. tarafından ABD, İngiltere ve Yeni Delhi de Essentials of Terrorism: Concepts and Controversies ismiyle yayınlanmıştır. Kitabın hiçbir bölümü yayıncısının yazılı izni olmaksızın basılamaz veya dijital ortamlarda çoğaltılamaz ve paylaşılamaz. All rights reserved. No part of this book may be reproduced or utilized in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopying, recording or by any information storage and retrieval system, without permission in writing from the publisher. Yayın Editörü: Hasan Yücel Başdemir İç Tasarım: Emre Turku Kapak Tasarımı: Mesut Koçak Baskı: Tarcan Matbaası Adres: Zübeyde Hanım Mah. Samyeli Sok. No: 15, İskitler, Ankara Telefon: (312) 384 34 35-36 Faks: (312) 384 34 37 Sertifika No: 25744 Adres: GMK Bulvarı No: 108/16, 06570 Maltepe, Ankara Telefon: (312) 230 87 03 Faks: (312) 230 80 03 E-mail: info@liberte.com.tr Web: www.liberte.com.tr Sertifika No: 16438 Adres Yayınları Liberte Yayın Grubu nun tescilli bir markasıdır.

Gus Martin C. Augustus (Gus) Martin, Kaliforniya Devlet Üniversitesi, Dominguez Hills de Adli Ceza Yönetimi Profesörü olarak terörizm ve aşırılıkçılık konusunda düzenli olarak dersler vermektedir. Aynı zamanda İnsan Kaynakları Yönetimi Başkan Yardımcısı, İşletme ve Kamu Politikaları Dekan Vekili, Fakülte İşlerinden Sorumlu Başkan Yardımcısı ve Kamu Yönetimi ve Kamu Politikaları Bölümü Başkanı olarak görev yapmaktadır. Akademik kariyerine Pittsburgh Üniversitesi Kamu Yönetimi ve Uluslararası İlişkiler lisansüstü öğretim üyesi olarak başlamış ve burada Adalet Yönetimi Profesörü olmuştur. Halen yürüttüğü araştırmalar ve mesleki ilgi alanları terörizm, aşırılıkçılık, iç güvenlik, adalet yönetimi ve çocuk adaletidir. Dr. Martin, akademiye katılmadan önce avukatlık yapmış ve kamu konutları üzerine program direktörlüğü yürütmüştür. Ayrıca başsavcı danışmanı, İlaç Politikası Komisyonu Başkanı, Hükümetler Arası Kolluk Kuvveti Koordinasyon Komitesi ve Narkotik Grev Gücü irtibat görevlisi olarak çalışmıştır. Dr. Martin dış politika, dış yardım, insan hakları, konut, eğitim, sosyal hizmetler ve yoksulluk alanlarında araştırmalar ve değerlendirmeler yapmış; mevzuat taslakları hazırlamıştır. Yazarın Bazı Kitapları Essentials of Terrorism: Concepts and Controversies (2016) Understanding Terrorism: Challenges, Perspectives, and Issues (SAGE, 2015) Understanding Homeland Security (SAGE, 2014) The SAGE Encyclopedia of Terrorism, Second Edition (SAGE, 2011) Terrorism and Homeland Security (SAGE, 2011) The New Era of Terrorism: Selected Readings (SAGE, 2004) Juvenile Justice: Process and Systems (SAGE, 2005)

İÇİNDEKİLER EDITÖR NOTU 15 ÖNSÖZ 19 ANA BÖLÜM I: TERÖRIZMI ANLAMAK BÖLÜM 1 / TERÖRIZMIN TANIMI 27 SIYASAL AŞIRILIKÇILIĞI ANLAMAK 28 Aşırılıkçılığı Tanımlamak........................................................ 28 Şiddet Yanlısı Aşırılıkçıların Ortak Özellikleri............................... 29 Aşırılıkçıların Dünyası.............................................................30 RESMÎ VE GAYRI RESMÎ TANIMLAR 31 Resmî Tanımların Örneklendirilmesi......................................... 32 Birleşik Devletlerde Terörizmi Tanımlamak..................................33 Terörizm Türleri....................................................................34 TERÖRIST HEDEFLERI ANLAMAK 34 Tipik Hedefler......................................................................35 TERÖRIST MI? ÖZGÜRLÜK SAVAŞÇISI MI? 37 Perspektif 1: Dört Teklif..........................................................37 Perspektif 2: Bir Terörist Ortamda Katılımcılar............................ 40 Perspektif 3: Terörizm mi? Özgürlük Savaşı mı?..........................42

SIYASAL ŞIDDET MATRISI 42 Bir Tanımsal İkilem: Savaşçılar, Savaşçı Olmayanlar ve Güç Kullanımı....................43 Savaşçı Olanlar ve Savaşçı Olmayanlar.....................................43 Hedef Ayırt Etmeyen Güç ve Ayırt Edici Güç............................. 43 BÖLÜM 2 / TARIHSEL PERSPEKTIFLER VE İDEOLOJIK KÖKLER 49 Terörizmle İlgili Tarihsel Perspektifler........................................49 Antik Çağ.......................................................................... 50 Roma Çağı......................................................................... 50 Eskiçağda ve Ortaçağda Ortadoğu........................................... 51 Karanlık Çağlar.................................................................... 51 Fransız Devrimi: Modern Terörizme Giriş....................................51 On Dokuzuncu Yüzyıl Avrupası: Soldan İki Örnek.........................52 Modern Çağ....................................................................... 53 TERÖRIZMIN İDEOLOJIK KÖKLERI 54 Klasik İdeolojik Süreklilik: Fransız Devrimi Örneği.........................54 Bir İdeolojik Analiz: Aşırı Soldan Aşırı Sağa................................55 Pratikte İdeoloji: Anarşizmden Faşizme.....................................57 11 EYLÜL 2001 VE YENI TERÖRIZM ÇAĞI 62 11 Eylül 2001....................................................................... 63 Yeni Terörizm...................................................................... 65 BÖLÜM 3 / TERÖR ŞIDDETININ NEDENLERI 73 ADALETSIZLIĞIN SONUCU OLARAK SIYASAL ŞIDDET 74 Terörizmin Sosyolojik Açıklamaları: Gruplar Arası Çatışma ve Kolektif Şiddet............................... 74 Terörizmin Psikolojik Açıklamaları: Akılcılık ve Terörle Mücadele....... 76 Terörizmin Kriminolojik Açıklamaları: Siyasal Suçluluk Yolunda....... 79 STRATEJIK SEÇIM OLARAK SIYASAL ŞIDDET 81 Devrim Yapmak: Siyasal İrade Davranışları................................ 81 Algı ve Kültürel Bağlantının Kesilmesi: Terörle Mücadeledeki Düşmanlar.........................................84 SIYASAL ŞIDDET IÇIN AHLÂKÎ GEREKÇELER 85 Teröristlerin Ahlâkî İnanışları.................................................. 85 İyinin ve Kötünün Basitleştirilmiş Tanımı...................................86 Ütopya Arayışı.................................................................... 88 Kendini Feda Etmenin Kuralları.............................................. 88

BÖLÜM 4 / TERÖR ŞIDDETI VE MEDYANIN ROLÜ 97 MEDYANIN ROLÜNÜ ANLAMAK 97 Kitle İletişimi ve Teröristlerin Mesajı......................................... 98 Yazılı Medya....................................................................... 99 Radyo............................................................................... 99 Televizyon..........................................................................99 İnternet ve Sosyal Medya..................................................... 100 Kitle İletişimi ve Yeni Medya............................................... 100 Terörizmi Haber Yapmak...................................................... 101 YENI BIR SAVAŞ ALANI: BILGI AVANTAJI İÇIN SAVAŞ 103 Pratik Değerlendirmeler: Medyayı Kullanmak............................ 103 Bilgi Güçtür: Bir Silah Olarak Medya........................................105 Yeni Savaş Alanındaki Sorunlar: Direniş Riski............................ 107 Basın Özgürlüğü ve Medyayı Denetlemek................................ 108 ANA BÖLÜM II: TERÖR ORTAMLARI BÖLÜM 5 / DEVLET TERÖRIZMI 115 DEVLET TERÖRIZMINE İLIŞKIN PERSPEKTIFLER 116 Devlet Destekli Terörizmi Anlamak: Devletin Himayesi ve Yardımları. 116 Devlet Desteği: Himaye Modeli...............................................117 Devlet Desteği: Yardım Modeli............................................... 119 YURTIÇINDE DEVLET TERÖRIZMI 121 Devlet Otoritesini Meşrulaştırmak...........................................122 Yurtiçinde Devlet Otoritesi....................................................122 Resmi Olmayan Baskı: Huzuru Korumak İçin Yurtiçi Devlet Terörizmi.........................123 Politika Olarak Baskı: Resmi Yurtiçi Devlet Terörizmi................... 124 Kitlesel Baskı: Soykırım Yapan Devlet Terörizmi......................... 125 DIŞ POLITIKA OLARAK TERÖRIZM 128 Ahlaki Destek: Politik Sempatik Destek................................... 131 Teknik Destek: Lojistik Yardım Desteği.....................................132 Seçici Katılım: Olaylara Özgü Destek.......................................132 Aktif Katılım: Ortak Operasyonlarda Destekleyici Sponsorluk....... 133 BÖLÜM 6 / MUHALIF TERÖRIZMI 139 ŞIDDET YANLISI MUHALEFETLE İLGILI PERSPEKTIFLER 141

Devrimci Muhalif Terörizmi: Açık Dünya Vizyonu........................142 Nihilist Muhalif Terörizm: Devrim Uğruna Devrim....................... 142 Milliyetçi Muhalif Terörizm: Bir Halkın Özlemleri......................... 143 Devrimciler, Nihilistler ve Milliyetçiler: Özgürlük Savaşçıları mı?..... 144 MUHALIF TERÖRÜN UYGULANMASI 144 Kavram: Asimetrik Savaş..................................................... 144 Devlet Karşıtı Muhalif Terörizm.............................................. 147 Çatışmanın Yoğunluğu: Devlet Karşıtı Terör Ortamları................. 147 Grup Terörizmi................................................................... 149 Yenilgi Düşünülemez: Teröristlerin Zafere Olan İnançları.............. 152 TERÖRIST HEDEFLER VE SILAHLAR 155 Hedeflerin Sembolizmi......................................................... 155 Eski ve Yeni Silahlar.............................................................156 MUHALIFLER VE YENI TERÖRIZM 161 Yeni Muhalif Terörist Ahlâkı.................................................. 161 Terörist Hücreler ve Yalnız Kurtlar: Yeni Savaş İçin Yeni Modeller... 164 BÖLÜM 7 / DINI MOTIFLI TERÖRIZM 173 DINI MOTIFLI ŞIDDET ÜZERINE TARIHSEL PERSPEKTIFLER 174 Yahudi-Hristiyan Antik Çağı.................................................. 174 Haçlı Seferleri.................................................................... 175 Haşhaşiler......................................................................... 177 Bir Gizli Cinayet Kültü.......................................................... 177 Modern Arap Aşırılıkçılığı..................................................... 178 Kült Örneği: Uganda'da Mistisizm ve İsyan............................... 179 Dinsel Günah Keçisi Örneği: Bilge Siyon Liderlerinin Protokolleri.... 179 DINI MOTIFLI TERÖRIZMIN UYGULANMASI 181 Cihadı Birincil Dini Neden Olarak Anlamak: Bir Gözlem ve Uyarı.... 181 Devlet-Destekli Dini Motifli Terörizm........................................ 181 Modern Çağda Muhalif Dini Motifli Terörizm............................. 184 EĞILIMLER VE TAHMINLER 192 BÖLÜM 8 / ULUSLARARASI TERÖRIZM 199 ULUSLARARASI TERÖRIZMI ANLAMAK 200 Yayılma Etkisi.................................................................... 201 Belirsiz Uluslararası Etkiler...................................................203 Uluslararası Terörizmin Nedenleri..........................................204 ULUSLARARASI TERÖR AĞLARI 209

Uluslararası Terör Ortamları..................................................209 YENI TERÖRIZMIN ULUSLARARASI BOYUTU 211 Hareket Örneği: Savaştaki Afgan Araplar................................ 211 Örgüt Örneği: El Kaide ve Uluslararası Terörizm.........................213 Savaş Zamanı Örneği: Irak ta Terör Şiddeti...............................216 AMERIKA BIRLEŞIK DEVLETLERI NDE YURTIÇI TERÖRIZM 221 BIRLEŞIK DEVLETLERDE SOL KANAT AŞIRILIĞI 222 Siyah Gücün Yükselişi.........................................................224 Yeni Solun Yükselişi............................................................225 BIRLEŞIK DEVLETLERDE SOL KANAT TERÖRIZMI 225 Kuşaklar Boyu İsyan: Yeni Sol Terörizmi..................................226 Sivil Çatışma: Solda Etno-Milliyetçi Terörizm.............................229 Devrim Devam Ediyor: Aşırı Solcular........................................231 Solda Tek-Konu Şiddeti........................................................232 BIRLEŞIK DEVLETLERDE SAĞ KANAT AŞIRILIĞI 233 Dini Politika ve Hristiyan Sağ...............................................233 Hükümet Karşıtı Vatanseverlerin Yükselişi................................233 Irkçı Üstünlük: Yeni Başlangıçlarda Eski Bir Sorun.....................234 Irkçı Mistisizm..................................................................234 Irk ve Kitab-ı Mukaddes: Hristiyan Kimliği Yaratılış Miti...............236 BIRLEŞIK DEVLETLERDE SAĞ KANAT TERÖRIZMI 237 Yerli Irkçılık: Ku Klux Klan Mirası..............................................237 Irkçı Mistisizm: Neo-Nazi Terörizmi.........................................240 Vatansever Tehditler........................................................... 241 Asıl Mesele: Ahlakçı Terörizm................................................242 ANA BÖLÜM III: TERÖRIST SAVAŞ ALANI BÖLÜM 10 / TERÖRLE MÜCADELE VE TERÖRIZMLE SAVAŞ 249 GÜÇ KULLANIMI 251 Maksimum Güç Kullanımı: Bastırma Mücadeleleri.....................252 Gölgelerde Savaş, Bölüm 1: Zorlayıcı Gizli Operasyonlar..............253 Gücün Cerrahi Kullanımı: Özel Operasyon Güçleri......................255 SAVAŞ DIŞINDAKI OPERASYONLAR: BASTIRMA SEÇENEKLERI 258

Gölgelerde Savaş, Bölüm 2: Şiddet İçermeyen Gizli Operasyonlar.. 258 Düşmanı Bilmek: İstihbarat...................................................261 Hedefi Zorlaştırmak: Gelişmiş Güvenlik................................... 262 Uzun Süreli Baskı: Ekonomik Yaptırımlar.................................263 SAVAŞ DIŞINDAKI OPERASYONLAR: UZLAŞMACI SEÇENEKLER 263 Akılcı Diyalog: Diplomatik Seçenekler......................................264 Şikayetlere Yanıt Vermek: Sosyal Reform................................ 266 İstediklerini Vermek: Uzlaşmacı Seçenekler............................. 267 HUKUKI CEVAPLAR 267 Hukuki Yaptırım ve Terörle Mücadele......................................268 İç Hukuk ve Terörle Mücadele...............................................268 Uluslararası Hukuk: Dünya Toplumunun Hukuki Cevapları........... 270 BÖLÜM 11 / İÇ GÜVENLIK 279 İÇ GÜVENLIK PERSPEKTIFI 279 Yerli Dini Motifli Terör Örgütlerinin Tehdidi................................280 Kriz ve İç Güvenlik..............................................................284 BIRLEŞIK DEVLETLERDE İÇ GÜVENLIK 289 Terörle Mücadele Kanunları..................................................289 İç Güvenlik Kurumları...........................................................291 Kolluk Kuvvetleri ve Bürokrasi: Federal Bağlam......................... 291 ABD İstihbarat Topluluğu: Misyon ve Sorunlar.......................... 294 SIVIL ÖZGÜRLÜKLER VE İÇ GÜVENLIK 297 Güvenlik ve Özgürlük........................................................... 297 Sivil Özgürlüklerin ve İç Güvenliğin Dengelenmesi.....................300 Güvenliği Sağlamak............................................................303 BÖLÜM 12 / GELECEKTEKI EĞILIMLER VE TAHMINLER 309 GELECEK NE GÖSTERIR? 310 Eski Terörizm Nereye?....................................................... 311 Yeni Tehditler..................................................................... 311 21. Yüzyılda Terör Ortamları................................................... 311 Çatışmalar Dünyası: Terörizmin Gelecekteki Kaynakları...............313 Yüksek Teknoloji Terörizmi.................................................... 316 Birleşik Devletlerde Uluslararası Terörizmin Geleceği................. 319 Birleşik Devletlerde Aşırı Solun Geleceği..................................319 Birleşik Devletlerde Aşırı Sağın Geleceği..................................319

TERÖRLE MÜCADELEYI YENIDEN DEĞERLENDIRMEK 320 Hükümetin Yanıtları............................................................320 Toplumsal Yanıtlar.............................................................320 Aşırılıkla Mücadele.............................................................321 Yeni Bir Savaşta Yeni Cepheler..............................................321 Sürekli Güç Kullanımı...........................................................322 Teröristlerin Mali Operasyonlarıyla Mücadele...........................322 Terörle Mücadelede İzleme Teknolojileri...................................323 Uluslararası İşbirliği Örneği.................................................. 324 SÖZLÜK 329 NOTLAR 355 DIZIN 369

Editör Notu Türkiye, 1970 lerin ortasından beri fiilî olarak terörle mücadele eden bir ülkedir. 1975 te kurulan ASALA terör örgütü, on altı farklı ülkede Türkiye Cumhuriyeti diplomatlarına karşı suikastlar düzenledi. Aynı yıllarda ülke içinde sağ-sol çatışması, terör eylemlerine dönüştü ve bu terörden doğan şiddet, binlerce insanın ölümüne yol açtı; ekonomik açıdan ülkeye büyük zararlar verdi ve 1980 askerî darbesine gerekçe yapıldı. PKK, 1984 te terör eylemlerine başladı; geçen 33 yıl içinde on binlerce insanın ölümüne sebep oldu; insanî ve malî açılardan ülkenin gelişmesine büyük zararlar verdi. DHKP-C ve TİKKO gibi terör örgütleri hem PKK ya lojistik ve eylem desteği verdi hem de sivillere karşı yüzlerce eylem ve suikast gerçekleştirdi. 1990 lı yıllarda Türk-Kürt Hizbullahı, II. Körfez Savaşı nın yarattığı belirsizlik ve şiddetten doğan ve 2014 ten sonraki terör saldırıları ile Türkiye de yüzlerce sivilin ölümüne sebep olan DEAŞ ve son olarak 15 Temmuz 2016 Darbe girişimiyle açığa çıkan Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) Türkiye deki terör tehdidinin boyutlarını gözler önüne sermektedir. Türkiye, kırk yıldan uzun süreden beri birçok terör örgütüyle mücadele etmektedir. Terör, sadece bir şiddet olayı değildir; onun insanî, tarihî, dinî, ideolojik, etnik, siyasî ve diplomatik birçok boyutu ve uzantıları vardır. Bu nedenle deneyimler, terörle mücadelenin sadece güvenlik önlemleri ile başarılı olmasının mümkün olmadığını göstermiştir. Kolluk güçlerinin yanı sıra istihbaratın, diplomasinin ve akademinin çözüm süreçlerine katkı sağlamasına; güncellenmiş stratejiler ve teknikler belirlenmesine ve farklı açılardan terör kronolojilerinin hazırlanmasına ihtiyaç vardır. Ciddi bir sorun olmasına ve çoklu mücadele yöntemlerine ihtiyaç duyulmasına rağmen Türkiye de terörizm konusuna olan akademik ilgi sınırlıdır. Bunun birçok nedeni vardır: Birincisi, çalışmaların maliyetlerinin yüksek olmasıdır. İkincisi, terör örgütlerinin çalışmak isteyenlere karşı yönelttiği tehditlerdir. Üçüncüsü, kamu otoritesinin endişeleri nedeniyle ortaya çıkan baskılardır.

Çatışmanın fiilî olarak yaşandığı yerde, terör konusunu çalışmak, dış etkilerden uzak kalmak ve tarafsızlığı korumak zor görünmektedir. Bu durum, nitelikli terör çalışmalarının ortaya çıkmasını engellemekte ve terörle mücadelenin sınırlarını da daraltmaktadır. Oysa terör, çok yönlü bir olgudur ve ancak stratejileri, söylemleri, hedefleri, finansmanı, insan gücü, ideolojileri, uluslararası destekleri, sivil uzantıları, diğer suç örgütleri ile ilişkileri ve ara kurumlarıyla çok yönlü bağımsız çalışmalara konu edilerek kontrol altına alınabilir. Bunların her biri ile ilgili nitelikli çalışmalara ihtiyaç bulunmasına rağmen Türkiye de yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu açığı bir veya birkaç kitapla kapatmak mümkün değildir, ancak terör çalışması yapmaya yönelecek uzmanlar, genç araştırmacılar ve akademisyenler için başlangıç niteliğinde kitaplara ihtiyaç vardır. Bu kitaplar, araştırmacılar ve fiilen terörle mücadele içinde olanlar için saha bilgisi ve önlem stratejileri sağlar. Elinizdeki bu kitap, Türkçede terör sorununu kavramsal ve yöntemsel açıdan ele alacak ve terör çalışmalarına yol gösterecek bir temel oluşturma amacıyla çevrilmiş; bu amaca uygun olarak terör üzerine başlangıç ve ders kitabı niteliğinde yazılmış birçok kitap arasından seçilerek Türkçeye çevrilmiştir. Bu arada terör kitabı çevirmenin ne kadar zor olduğunu da müşahede etmiş olduk. Kitabın yazarı, terör gibi boyutları, nedenleri, finansmanı, failleri ve bağlantıları bütüncül olarak görülemeyen bir konuyu ele almakta ve bu esnada olaylar hakkında başvurduğu kaynakların sınırlı veya yanlı içeriğinin etkisiyle bilgi aktarmakta, yorumlar yapmakta ve kavramsallaştırmalara girişmektedir. Aslında kitabın tamamı için böyle bir durumun olduğunu söylemek zor. Yazar, olayların yorumlanmasında ve kavramsallaştırmalarda oldukça titiz davranmış ve hakkaniyet sınırlarını korumuştur. Okuyucular, bunun tanığı olacaktır. Ancak kitabın bazı bölümlerinde anlaşılması zor ve gerçekle uyuşmayan yönler yer almaktadır. Örneğin 1992-1995 yılları arasında Bosna da Sırpların etnik temizlik yaptığı, aynı zamanda Hırvatların ve Bosnalı Müslümanların da Sırplara karşı etnik temizliğe giriştiği ileri sürülmüştür. Bu iddia, Sırpların, eski Yugoslavya ordusunun ağır silahlarını kullanarak ve Slobodan Milošević başkanlığındaki Sırbistan hükümetinin açık desteğini alarak yapmış olduğu asimetrik saldırılarla, küçük çaplı olaylar arasındaki orantısızlığı göz ardı etmektedir. Nitekim savaşın üzerinden geçen 22 yıla rağmen savaş sırasında Sırp milisler tarafından öldürülen Bosnalı Müslümanlara ait onlarca toplu mezarda binlerce sivilin cesedi ortaya çıkarılmıştır. Buna rağmen Sırplara ve Hırvatlara ait bu türden toplu mezarlara rastlanmamıştır. Kitapta, terör örgütlerinin saldırı hedefleri yazılırken Hamas ın İsrail halkını hedef aldığı ifade edilmekte, ancak PKK nın Türkiye hükümetini hedef aldığı yazılmaktadır. PKK, 1993 yılında Kemaliye nin Başbağlar köyünde gerçekleştirdiği ve 33 sivilin öldüğü eylem gibi kurulduğu günden beri sivil halka karşı onlarca saldırı ve intihar eylemi düzenlemiştir. Yine PKK nın ilk eylemleri olan 1984 teki Eruh saldırıları da dahil olmak üzere 2007 Ankara-Ulus saldırısı, 2008 Güngören saldırısı, 2011 Kumrular saldırısı ve daha onlarca saldırı doğrudan sivilleri hedef almıştır. Bu nedenle halk ve hükümet ayrımı gerçeklikten uzaktır. Yine Filistinli terör gruplarından sık sık bahsedilmekte, ancak sivillere karşı saldırı düzenleyen Haganah, İrgun, Stern, Ey- Al, Machteret Yehudit gibi İsrailli terör örgütlerine yer verilmemekte; İbrahim Camiî gibi saldırılar, bireysel terör eylemi olarak verilmektedir. Terör ve şiddet literatüründe kavramsallaştırmalar konusunda da önemli sorunlar göze çarpmaktadır. Şiddet grupları ile demokratik yapılar, aynı sıfatla nitelenebil-

mektedir. Bunun tipik örneklerinden biri, islamist (islamcı) kavramında karşımıza çıkmaktadır. Hem meşru demokratik siyaset yapanlara hem de terör örgütü üyelerine islamcı denilmektedir. Elinizdeki kitap, bu hatalardan kaçınmaya çalışmış olmakla birlikte yaygın literatürün etkisiyle cihat, islamcı, mücahit gibi terimleri, siyasi yapıları ve terör gruplarını içine alacak şekilde sıkça kullanmıştır. Batı da yazılan terör kitaplarının çoğunda Müslüman coğrafyada meydana gelen olaylarla ilgili tespit, kavramsallaştırma ve tarihî perspektiflerle ilgili, örneklerdekine benzeyen genel hatalar göze çarpmaktadır. Tüm bu sorunların temelinde, özellikle Müslüman coğrafyada olan bitenler için terör araştırmalarına dair betimleme, perspektif, literatür ve kavramların dışarıdan ve uzaktan bakanlar tarafından oluşturulmuş olması yatmaktadır. Batı kavramsallaştırmasının çoğu, Müslüman dünyada olanları tam olarak ifade etmemektedir. Ayrıca genel olarak terör kitaplarının belirli bölümlerinde uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi ve terör çalışmaları açısından uygun ve tutarlı olmayan kullanımlara rastlanmaktadır. Örneğin bu kitabın 11. bölümünde işkence ile ilgili tabloda işkencenin, ahleken kötü olmasına rağmen terörle mücadele için zorunlu bir yol olduğu (s. 303) belirtilmiştir. Oysa siyasette ve terörle mücadelede meşru ve gayri meşru olmayı belirleyen en temel ölçütlereden biri, temel insani haklara bağlı kalmaktır. Bu kitabın, böylesi hatalardan uzak durma konusunda belirli bir hassasiyet gösterdiği söylenebilir. Nitekim Batıda yazılan birçok terör kitabında dini kavramlar, sürekli şiddet ve terör içerikli terimlerle birlikte özensiz şekilde kullanılmıştır; oysa bu kitapta büyük cihat ve küçük cihat ayrımına dayalı açıklamalarda görüleceği gibi (s. 184) dini terimlerin otantik anlamlarının asıllarından kopatılarak tahrip edildiğine dikkat çekilmiştir. İlginç şekilde, terör kitaplarında yerleşmiş olan terimlerden dolayı bu tür hatalardan kaçınmanın zor olduğunu fark ettik. Bu nedenle uygun olmayan kullanımları tespit ettiğimiz kısımlara yayınevi notu ekledik ve açıklamalar getirdik. Şunu özellikle vurgulamak isteriz: Bu hatalar, elinizdeki kitabın terör olgusunu ele almadaki başarısını gölgelemiyor; aksine bu kitap, en iyilerden biri. Kitabın 2016 edisyonu olması, ayrıca güncelliği nedeniyle onu cazip kılıyor. Temel sorun, Müslüman dünyanın kendisini tanımlamasındaki ve olayları kavramlaştırmasındaki eksikliğidir. Terör gibi kritik, karmaşık ve çok yönlü bir olgu ele alınırken birbirini denetleyecek veya okuyucuların çarpaz okumalar yapmasını sağlayacak referans ve perspektif çeşitliliğine ihtiyaç vardır. Bunu yapmak için de başlangıç metinlerinin olması gerekir ve bu kitabın, bu ihtiyacı karşılamasını umut ediyoruz. Kitabın Türkçe olarak basılması için iki ay gibi kısa bir zaman dilimi içinde zorlu ve titiz bir çalışma süreci geçirdik. Bu süre içinde çeviriyi gerçekleştiren İhsan Çapcıoğlu na ve Bahadır Metin e; kitabın iç ve kapak tasarımlarını kısa zamanda yapan Emre Turku ve Mesut Koçak a; zor zamanlarda yardımlarını esirgemeyen Özlem Çağlar Yılmaz, Ahmet B. Arpa ve Burcu Kırbaş a teşekkürü, yerine getirilmesi gereken bir borç olarak görüyoruz. Hasan Yücel Başdemir Ankara Şubat 2017

Önsöz Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar ın dördüncü baskısına hoş geldiniz. Bu baskı, terörizm araştırmasının eğitim kalitesini artırmak için çeşitli açılardan gözden geçirilmiştir. Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar ın dördüncü baskısı önceki baskılarıyla aynı ruhla, terörizm araştırmasının eğitim kalitesini artırmak için temel bir ders kitabı olarak tasarlanmıştır. Modern terörist şiddet olgusunu keşfetmek ve özel öğretim ihtiyaçlarına göre uyarlanmış ilave kaynakları kullanmak isteyen öğrenciler ve profesyoneller için özlü bir kitaptır. Okuyucular, terörizmin doğasını sınıflarına veya mesleki programlarına en uygun şekilde anlamak için sağlam bir temel edineceklerdir. Bu kitap ayrıca, terörist şiddeti anlamada temel uzmanlığa ihtiyaç duyan üniversite öğrencileri ve profesyoneller için de bir kaynak olarak tasarlanmıştır. Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar ın dördüncü baskısının içeriği, terör, iç güvenlik, uluslararası güvenlik, adli ceza idaresi, politik çatışma, silahlı çatışma ve sosyal ortamlar gibi belirli eğitim programları için seçilen akademik ve mesleki kurslara yöneliktir. Bu kitap, güvenlik araştırmaları, adalet yönetimi, terörizm sosyolojisi, çatışma çözümü, siyaset kuramı ve sosyal bilimlerdeki diğer eğitim konularını kapsayan çeşitli derslere ve seminerlere dâhil edilebilir. Amaçlanan eğitim düzeyi, lisans ve yüksek lisans öğrencileri ile terörizmi anlama ihtiyacı duyan profesyoneller içindir. Herhangi bir önkoşul önerilmemekle birlikte, siyaset bilimi, yönetim, adalet yönetimi, sosyoloji, tarih ya da felsefe gibi alanlardan birinde temel bilgilere sahip olmak yararlı olacaktır. Eğitmenler ve öğrenciler tarafından kolayca anlaşılacağı üzere, Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar ın dördüncü baskısı, terörizm, siyasal şiddet ve iç güvenlik konuları arasındaki bağlantıları araştırmak için ideal bir ders kitabıdır. Kitabın bu konulara kolayca uyarlanabilmesi, öğretim elemanlarının kitap etrafında çeşitli eğitim paketleri tasarlayabileceği anlamına gelir. Bu özelliğiyle, dördüncü baskı, çok yönlü bir kaynaktır.

GENEL DERS BILGILERI VE PEDAGOJI Terörizm: Kavramlar ve Kuramlar ın dördüncü baskısı, okuyuculara, özellikle II. Dünya Savaşı sonrası dönemi ele alarak, çağdaş dönemde terörizmi tanıtmaktadır. Bu kitap, birçok insanın terör şiddeti olarak niteleyebileceği eylemleri yapan uluslar, hareketler ve bireylerin bir incelemesini sunmaktadır. Ayrıca, terörizmin II. Dünya Savaşı sonrası dönemde var olan birçok türüne yönelik de bir araştırmadır. Terörizmin aşırılıkçı ideolojiler, hoşgörüsüzlük ve milletlerin ve halkın hayatındaki travmatik olaylar gibi temel nedenlerini ciddi bir şekilde ele almaktadır. Dördüncü baskının pedagojik yaklaşımı, okuyucularda eleştirel düşünmeyi teşvik etmek üzere tasarlanmıştır. Öğrenciler, profesyoneller ve eğitmenler, her bölümün daha önceki bölümlere dayanan ve her konunun okuyucunun bilgisini kademeli olarak artıran bir öğretim dizisini izlediğini görecektir. Bölümlerde aşağıdaki özellikler bulunur: Bölüm Tanıtımı: Her bölüm incelenen konuya genel bir bakışla tanıtılmaktadır. Bu, her bir bölümün konusunu ders kitabının daha geniş temalarına dâhil etme perspektifi sunmaktadır. Bölüm Perspektifleri: Bölümler, her bölümün konusuyla alakalı insanları, olayları, örgütleri ve hareketleri araştırmaya odaklanmış bakış açılarını içermektedir. Bölüm Özeti: Sonuç kısmındaki tartışmalar her bölümün ana temalarını özetlemektedir. Tartışma Kutuları: Tartışma Kutuları kışkırtıcı bilgiler sunmakta, eleştirel düşünmeyi ve daha fazla tartışmayı teşvik etmek için zorlayıcı sorular ortaya atmaktadır. Anahtar Kelimeler ve Kavramlar: Her bölümde, inceleme ve tartışma için, tanıtılan önemli kelimeler ve fikirler listelenmiştir. Bunlar, kitabın Sözlük kısmında daha ayrıntılı olarak incelenmekte ve tanımlanmaktadır. İnternette Terörizm: Okuyucular ek internet kaynakları ve çalışma kaynakları için https://edge.sagepub.com/martiness4e internet tabanlı çalışma sitesine giriş yapabilirler. İnternet Egzersizleri: Öğrenciler, profesyoneller ve eğitmenlerin İnternet te bulunan bilgileri keşfetmeleri ve tartışmaları için bölümlerin sonunda internet çalışmaları tasarlanmıştır. Okuma Önerileri: Her bölümün sonunda listelenen okuma önerileri, her bir konunun araştırılmasına ilişkin daha fazla bilgi sağlamaktadır. BÖLÜM REHBERI Bu cilt, her biri birkaç bölümden oluşan üç tematik birim halinde düzenlenmiştir. Bağımsız bölümlerin ardından ekler ve bir sözlük gelir. Ana Bölüm I: Terörizmi Anlamak: Kavramsal Bir İnceleme Kitabın ilk ana bölümü, terörizmin tanımları ve şiddet yanlısı siyasi aşırılıkçılığın temel nedenleri hakkında kapsamlı bir tartışmadır. Okuyucular terörizmi tanımlamak ve terörist davranışların çeşitli sebeplerini anlamak için kapsamlı, bağlamsal ve eleştirel beceriler geliştirirler. Tartışmada, düşmanlar arasındaki bilgi savaşı ve kitle ile- 20 TERÖRİZM

tişim araçlarının rolü de yer almaktadır. Okuyucular, eylem ve silahlı propaganda ile propaganda kavramlarının tarihsel olarak aşırılıkçı şiddet ile nasıl ortaklaşa çalıştığını keşfedeceklerdir. Bölüm 1. Terörizmin Tanımı Bu bölümde, bazı grupların, hareketlerin ve bireylerin neden terörist ya da özgürlük savaşçısı olarak tanımlandıklarının altında yatan nedenler araştırılmaktadır. Aşırılıkçılığın özellikleri tanımlanmakta ve araştırılmakta, aynı zamanda radikal ve tepkisel ideolojik eğilimler karşılaştırılmaktadır. Terörizm, resmi tanımlara örnekler verilerek, Amerikan bağlamı gözden geçirilerek ve çeşitli terörizm türleri özetlenerek tartışılmaktadır. Okuyuculara, tanımsal sorunlar için sorun teşkil eden terörizm perspektifleri tanıtılmaktadır. Bölüm 2. Tarihsel Perspektifler ve İdeolojik Kökler Bu bölümde modern terörizmin tarihsel ve ideolojik kökenleri incelenmektedir. Tarihsel perspektifler, kitap boyunca kullanılan kavramsal temalar bağlamında ele alınmaktadır. Modern terörist şiddetin ideolojik temelleri de kısmen tartışılmaktadır. İdeolojik şiddetin niteliklerinin yanı sıra, aşırı sol ve aşırı sağ terörizmin sebepleri de tanımlanmaktadır. Her iki ideolojik kutup 20. yüzyılda ayrılmaz bir şekilde birbirine dolanmış olduğu ve taraflar 21. yüzyılda da aktif olmaya devam ettikleri için, okuyucular sınıf mücadelesi, ulusal kurtuluş, düzen ve ırk ideolojilerinin önemini kavrayabilmelidir. Bu bölüm aynı zamanda bölgesel ideolojik terörizm örneklerini de tartışmaktadır. Bölüm 3. Terör Şiddetinin Nedenleri Okuyucular, terörizmle ilişkili olan bireylerin ve grupların kişisel ve grup geçmişlerindeki merkezi faktörleri tanırlar. Siyasal irade, sosyolojik açıklamalar ve psikolojik açıklamalar da dâhil olmak üzere, aşırılık yanlılarının ve terörizmin çeşitli sebepleri araştırılmaktadır. Batı ve müttefiklerinin 11 Eylül 2001 sonrası terörle mücadele yöntemlerine tepki olarak yeni bir terörist kuşağın gelişimi incelenmektedir. Bölüm 4. Terör Şiddeti ve Medyanın Rolü Bu bölümde, modern siyasal şiddet çağında medyanın ve kitle iletişiminin merkezi rolü değerlendirilmektedir. İlk önce, terör ortamları bağlamında kitlesel iletişim ve haberciliğin doğası tartışılmaktadır. Ayrıca medyada uygun şekilde yer almak için manipülasyon savaşları da araştırılmaktadır. Okuyucular, özellikle, bilgi teknolojilerinin ve medyanın modern teröristlerce manipüle edilmesini değerlendirebileceklerdir. Medyanın yasal ve idari olarak birtakım düzenlemelere tabi olmasının etkinliği hakkında bir tartışma da sunulmuştur. Ana Bölüm II: Terör Ortamları Ana Bölüm II de, okuyuculara, siyasal şiddetin tarihsel ve modern örneklerini eleştirel olarak değerlendirecek ve anlayabilecek beceriler geliştirerek terörün birçok tezahürü hakkında bilgi verilmektedir. Özellikle, devlet ve muhalif terörizmi tartışılmakta ve karşılaştırılmaktadır. Muhalif teröristlerin cephaneliklerinde yüksek verimli silahların bulunup bulunmadığına ilişkin bir inceleme yapılmaktadır. Ayrıca dini motifli ve uluslararası ÖNSÖZ 21

terörizm arasındaki ayrımların nasıl yönlendirileceği konusunda okuyuculara rehberlik edilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri nde yurtiçi terörizm de incelenmektedir. Bölüm 5. Devlet Terörizmi Bu bölümde devlet tarafından yapılan baskı ve terör araştırılmaktadır. Dış politika olarak terörizm ve iç politika olarak terörizm ayrıntılı bir şekilde ele alınmaktadır. Devlet terörizminin önemli örnekleri arasında Kamboçya daki Kızıl Kmerler ve Sudan daki Janjaweed savaşçıları ile hükümet arasında ilişkiler bulunmaktadır. Bölüm 6. Muhalif Terörizmi Bu bölümde, muhalif hareketlerden kaynaklanan terörizm eleştirel olarak değerlendirilmektedir. Birkaç tipoloji ve Yeni Terörizmin ahlâkı araştırılmıştır. Son olarak, devlet karşıtı muhalif terörizm ve toplumsal terörizm üzerinde ayrıntılı bir şekilde durulmaktadır. Önemli örnekler, günümüzde aşırılık yanlıları tarafından çocuk askerlerin kullanılması ve Rusya ya karşı Çeçen direnişi sırasındaki terörizmdir. Bölüm 7. Dini Motifli Terörizm Bu bölümde, dini motifli terörizmin tarihsel ve modern kökleri ile özellikleri değerlendirilmektedir. Amaç, konuyla ilgili eleştirel tartışmalar yapmak ve bunun için bağlamsal bir perspektif geliştirmektir. Dini motifli terörizm o kadar belirginleşti ki, okuyucuların bunun farklı tezahürlerini araştırmaları ve örnekleri bölgesel bağlamda anlamaları önemlidir. Bölüm 8. Uluslararası Terörizm Bu bölümde, uluslararası terörizm ile ilgili güncel ve tarihsel örnekler verilerek, uluslararası terörizmle ne kastedildiği ve terörist saldırıların nedenleri araştırılmaktadır. Hem uluslararası terörizm ağları olgusu hem de vatansız devrimciler kavramı tartışılmaktadır. Bu bağlamda, okuyucular, El Kaide örneğini model olarak benimseyen gruplardan ve ağlardan ortaya çıkan yeni tehditleri değerlendirebileceklerdir. Bölüm 9. Amerika Birleşik Devletleri nde Yurtiçi Terörizm Bu bölüm, II. Dünya Savaşı sonrasında Amerika daki terörizm hakkında genel bir perspektif sunmaktadır. Siyasal şiddetin arka planı incelenmekte ve Amerika Birleşik Devletleri nde solcu ve sağcı terörizm hakkında ayrıntılı bir tartışma sunulmaktadır. Bu bölümde ayrıca, uluslararası terörizm ve günümüzde sağcı, solcu ve dini motifli aşırılık yanlılarından kaynaklanan şiddet ihtimalleri değerlendirilmektedir Ana Bölüm lll: Terörist Savaş Alanı Ana Bölüm III te, terörle mücadele ve terörist ortamlara verilen tepkiler de dâhil olmak üzere terörizmle ilgili pratik konular ele alınmaktadır. Okuyucular, iç güvenlik kavramının ABD ve diğer ülkelerde nasıl uygulandığını araştırabilecektir. Ayrıca terörizmin geleceği de incelenmektedir. Bölüm 10. Terörle Mücadele ve Terörizmle Savaş Bu bölümde, terörle mücadele seçenekleri ve güvenlik önlemleri araştırılmaktadır. Güç kullanımı, savaş dışındaki uzlaştırıcı operasyonlar ve hukuksal tepkiler gibi 22 TERÖRİZM

çeşitli tepki kategorileri değerlendirilmektedir. Yakalanan şüphelilerin durumu ve davranışları gibi çağdaş tartışmalar araştırılmaktadır. Bölüm 11. İç Güvenlik Bu bölümde, okuyuculara Amerika Birleşik Devletleri nde iç güvenlik konusunda temel bir tanıtım sunulmaktadır. Ülke güvenliğine yönelik bağlamsal bir bakış açısı hazırlanmakta, kavram tanımlanmakta ve iç güvenlik bürokrasisinin görevleri açıklanmaktadır. Bölüm 12. Gelecekteki Eğilimler ve Tahminler Okuyucular, terörizmin yakın geleceğiyle ilgili tahminlerde kullanılabilecek eğilimleri ve diğer faktörleri eleştirel olarak değerlendirmeye teşvik edilmektedir. Bu bölümde özellikle, terörizmin geleceği ile ilgili kısa vadeli tahminlerle ilgili yeni tartışmalar ve veriler sunulmaktadır. İdeolojik terörizm, dini motifli terörizm, uluslararası terörizm, kadınlara yönelik siyasal şiddet ve cezai terörün yakın gelecekleri ile ilgili yeni meseleler ve olası senaryolar sunulmaktadır BU BASKIDAKI YENILIKLER Bu baskıda güncellenmiş bilgiler ve diğer değişiklikler görülebilir. Terörist amaçlar, taktikler, hedefler ve silahlarla ilgili ayrıntılı bilgiler Bölüm 1 ve 6 da yer almaktadır. Güncellenmiş teorik ve tarihsel bilgiler Bölüm 2, 6 ve 7 ye dâhil edilmiştir. Ana Bölüm II deki tüm bölümlere güncellenmiş bilgi ve veriler eklenmiştir. Bölüm 11 deki iç güvenlik tartışması güncellenmiştir. YARDIMCI KONULAR Terörizm kitabının bu yeni baskısı, öğretim elemanlarının derse hazırlıkları ve öğrencilerin öğrenimini tamamlamak için çeşitli yardımcı malzemelerle birlikte sunulmuştur. SAGE edge, hem öğretmenleri hem de öğrencileri eğitim ve öğretimin en ileri noktasında tutan inceleme, çalışma ve daha ileri araştırmalar için etkileyici bir dizi ücretsiz araç ve kaynaktan oluşan sağlam bir çevrimiçi ortam sunmaktadır. Çevrimiçi Ekler https://edge.sagepup.com/martiness4e Bu internet sitesinde, ABD devlet kurumları tarafından yayınlanan iç güvenlik analizleri ve istihbarat tahminleri bulunmaktadır. Terör olaylarının tarihsel örneklerini detaylandıran bir ektir. Öğretmen Kaynakları Sitesi https://edge.sagepup.com/martiness4e Bu internet sitesi, öğretmenlere, PowerPoint ders slaytları, internet kaynakları, tartışma soruları, belgesellerin ve filmlerin listesi, video kaynakları ve daha pek çok konuda kitap materyalini tamamlayacak çeşitli kaynaklar sunmaktadır. Ayrıca Microsoft Word formatında, cevaplar ve sayfa referansları içeren çoktan seçmeli soruların ÖNSÖZ 23

yanı sıra her bölüm için kısa cevap ve yazılı soruları da içeren bir soru bankası da sunulmuştur. İnternet Tabanlı Öğrenci Çalışma Sitesi https://edge.sagepup.com/martiness4e Bu internet tabanlı öğrenci çalışma sitesi, öğrencilerin kitap içeriğini anlamalarını sağlamak için çeşitli ek kaynaklar sunmaktadır. Öğrenimlerini bir adım daha ileri götüren bu site, SAGE dergi makaleleri, internet kaynakları, video kaynakları, eflashcardlar ve ekler gibi kapsamlı eğitim materyalleri içermektedir. 24 TERÖRİZM

ANA BÖLÜM I Terörizmi Anlamak Kavramsal Bir İnceleme Asimetrik savaş. Bağdat ın son derece güvenli Yeşil Bölgesi nde bir bombalı aracın kalıntıları. Irak taki savaşın 2003 sonrası ayaklanma döneminde, ABD tarafından işgal edilen bölgeye bir intihar bombacısı saldırı düzenledi. ABD Savunma Bakanlığı

Terörizmin Tanımı BÖLÜM 1 Terörizm, nasıl tanımlanırsa tanımlansın her zaman toplumların istikrarına ve sıradan insanların barışına meydan okumuştur. Modern çağda, terörizmin etkisi, yani terörize etme yeteneği, teröristlerin vurduğu alanlar veya bölgelerle sınırlı değildir. İçinde bulunduğumuz televizyon, İnternet, uydu iletişimleri ve küresel haber yayınları çağında, terör olaylarının görüntüleri bir anda yüz milyonlarca insanın evlerine yayılıyor. Terörist gruplar, bu görüntülerin gücünü anlıyor ve mümkün olduğunca kendi lehlerine yönlendiriyorlar. Aynı zamanda terörist devletler de anlık bilginin gücünü tam olarak değerlendirebilmekte ve böylece kendi davranışları ile ilgili raporları kontrol etmeye çalışmaktadırlar. Birçok açıdan 21. yüzyılın başlangıcı küresel terörizm çağıdır. Bazı siyasi şiddet eylemleri açıkça terör eylemidir. İnsanların çoğu, siyasi olarak motive edilmiş pazar yeri bombalamaları, düşman sivillerin katledilmesi ve hükümetlerin işkenceyi rutin olarak kullanmasının terörist eylemler olduğunu kabul eder. Bununla birlikte, terörizm konulu çalışmamıza başlarken, birçok tanımsal belirsizlikle karşılaşacağımızı takdir etmek gerekir. Siyasi şiddet, kişilerin ideolojik, ırksal, dini motifli veya ulusal çitin hangi tarafında oturduğuna bağlı olarak, ya tam anlamıyla bir terörist barbarlık ya da ulusal kurtuluş için bir özgürlük mücadelesi olarak yorumlanabilir. Bu alanlar, takip eden bölümlerde incelenecektir. Bu bölümde, terörizm ile ilgili tanımlayıcı konular incelenmiştir. Okurlar, bu konulardaki ayırıcı detayları soruşturacak ve bir kişinin teröristinin başka bir kişinin özgürlük savaşçısı olduğunu savunmanın tanımlayıcı tartışmada önemli bir faktör olduğunu öğreneceklerdir. Unutulmamalıdır ki, bu tartışma, pratik ve gerçek hayatta bir çerçeve içerisinde gerçekleşir - başka bir deyişle, bazı siyasi, dini veya azınlıkçı, milliyetçi inanç ve davranışlar öylesine acımasızdır ki bunların sadece görüş farklılıkları olarak kabul edilemeyeceği, teorik olmayan bir gerçektir. Bazı şiddet olayları, özü

Fotoğraf 1.1 Usame bin Ladin. ABD Federal Soruşturma Bürosu nun en çok aranan teröristler Web Sitesinden. Bin Ladin, 2 Mayıs 2011 de ABD Donanması Özel Kuvvetler Birliği tarafından yapılan bir baskın sırasında Pakistan, Abbottabad da öldürüldü. itibariyle kötü terörist şiddet eylemleridir. Örneğin, bugün Yeni Terörizm, kitle imha silahları tehdidi, hedef ayırt etmeme ve Birleşik Devletler de 11 Eylül 2001 de, İspanya da 11 Mart 2004 te; İngiltere de 7 Temmuz 2005 te; Kuveyt ve Tunus ta 26 Haziran 2015 te ve Nijerya, Suriye, Irak ve Pakistan da tekrarlanan saldırılarda olduğu gibi kasıtlı olarak yüksek sayıda can kayıplarına neden olma çabaları ile nitelenmektedir. Hedef ayırt etmemek ve terörist yöntemlerin sivillere karşı kullanımı, bunları kullananlar tarafından hangi sebeplere dayanılarak savunulursa savunulsun, kabul edilemezdir. Yeni Terörizm, 2. Bölüm de ayrıntılı olarak tartışılmaktadır. Bu bölümde aşağıdaki konular incelenmiştir: Siyasal Aşırılıkçılığı Anlamak Resmî ve Gayri Resmî Tanımlar Terörist mi? Yoksa Özgürlük Savaşçısı mı? SIYASAL AŞIRILIKÇILIĞI ANLAMAK Terörizmin tanımlanmasına yönelik önemli bir adım, terörizmin nedenlerini anlamaktır. Bu nedenleri tanımlamak için, öncelikle aşırılıkçılığın tüm terörist davranışların birincil özelliği olarak önemli rolünü anlamalıyız. Her bir terörist şiddet olayının ardında eylemciyi motive eden derinden bağlanılmış bir inanç sistemi vardır. Bu tür sistemler, özünde hoşgörüsüzlükle nitelendirilen aşırılıkçı sistemlerdir. Bununla birlikte, unutulmamalıdır ki terörizm bu inançların şiddet içeren bir ifadesi olmasına rağmen, asla aşırılıkçılığın mümkün olan tek tezahürü değildir. Aşırılık yanlısı eylemci fikrî tartışmaları desteklemek veya gazete yayınlamak gibi zararsız eylemlerde bulunabilir. Buna karşın, düşmanlarının normal günlük alışkanlıklarına karşı vandalizm uygulayabilir veya başka aksamalara neden olabilir. Bunlar, müdahaleci ve çoğu zaman yasa dışı olmasına rağmen, terörist eylemler olarak yorumlanamayacak siyasal ifade örnekleridir. Bu ve sonraki bölümlerde insanların çoğunun terör eylemleri olarak tanımlayacağı aşırı şiddet içeren davranışlar üzerine odaklanacağız. Öncelikle, terörizmin aşırılıkçı temellerinin genel özelliklerini kısaca incelemeliyiz. Aşırılıkçılığı Tanımlamak Aşırılıkçılık, özellikle de siyasi konularda radikal görüşler, aşırı, gelişmiş şekilde tanımlanır. 1 Karşıt çıkarlara ve farklı fikirlere karşı hoşgörüsüzlükle karakterize edilir ve terörist davranışlar için en önemli harekete geçme ve motivasyon kaynağıdır. Terörist olmak için sınırı aşan aşırılık yanlıları şiddet eylemlerini mantıklı ve haklı kılmak için her zaman uluslar, insanlar, dinler veya diğer çıkarlara yönelik asil dayanaklar geliştirirler. Aşırılıkçılık, politik değerlerin radikal bir ifadesidir. Hem inancın içeriği hem de bunun ifade edilme tarzı, aşırılıkçılığın temelini oluşturur. Laird Wilcox bu niteliği şu şekilde özetlemiştir: 28 TERÖRİZM BÖLÜM 1

Aşırılıkçılık, içerikten çok tarz meselesidir Çoğu kişi radikal veya alışılmışın dışında görüşlere sahip olmayı sürdürebilir ve yine de bunları az çok makul, rasyonel ve dogmatik olmayan bir şekilde savunabilir. Öte yandan, görüşleri siyasi ana akıma yakın olan ancak bunları tüyler ürpertici, uzlaşmaz, zorbaca ve belirgin şekilde otoriter tavırlarla sergileyen insanlarla da tanıştım. 2 Aşırılıkçılık, terörizmin öncüsüdür. Başka bir ifadeyle söylemek gerekirse teröristlerin şiddet davranışlarını haklı çıkarmak için kullandıkları kapsamlı bir inanç sistemidir. Bu nedenle aşırılıkçılık, bir kişinin sahip olduğu inançlarının yanı sıra, bu inançları nasıl ifade ettiği ile nitelenir. Dolayısıyla, ne kadar saldırgan veya kınanabilir olursa olsun, kişinin düşünceleri veya kelimeleri tek başına terörizm eylemleri değildir. Sadece aşırılıkçı inançlarını şiddetle savunanlar teröristlerdir. Şiddet Yanlısı Aşırılıkçıların Ortak Özellikleri Şiddet içeren aşırılık yanlılarının sergilediği ortak özellikler, akademisyenler ve diğer uzmanlar tarafından tespit edilmiştir. Bu özellikler, bir hareketin belirli inanç sistemine bağlı olarak farklı şekillerde ifade edilir. Aşağıdaki ortak özellikler uzmanların tanımladığı özelliklerin özetidir ancak hiçbir şekilde kapsamlı bir envanter değildir. 3 Hoşgörüsüzlük: Hoşgörüsüzlük, aşırılık yanlısı inanç sistemlerinin ve terörist davranışın ayırt edici özelliğidir. Gerekçenin kesinlikle adil ve iyi olduğu düşünülür ve onunla aynı görüşte olmayanlar (ya da bazı konularda) muhalif olarak dışlanırlar. Teröristler, muhaliflerinden ayrılmak için rakiplerine bazı olumsuz veya alaycı etiketler yapıştırırlar. Bu nitelemeler çoğu kez kişiselleştirilir, böylece karşıt inanç sistemini veya sebebini sembolize eden bireyler belirlenir. Böylece, Soğuk Savaş döneminde, ABD başkanı, Amerikan yanlıları tarafından özgür dünyanın lideri olarak anılırken, Latin Amerika Marksistleri tarafından ise Yankee emperyalizminin vücut bulmuş bir örneği olarak anılıyordu. 4 Ahlâkî Mutlaklar: Aşırılık yanlıları ahlâkî mutlakları benimsemekle, kendileri ile muhalifleri arasındaki çizginin iyilik ve kötülük arasındaki ayrım gibi açık olmasını amaçlarlar. Aşırılık yanlılarının inancı ya da gerekçesi ahlâki açıdan tek doğru dünya görüşüdür ve başkalarına karşı ahlâkî üstünlük kurmak için kullanılır. Şiddet yanlısı aşırılıkçılar böylece ezilen kitleleri özgürlüğe götüren, ahlaki ve etik açıdan saf, elitler haline gelir. Örneğin, aşırılık yanlısı teröristler genel olarak kendi tek doğru inançlarının diğerlerine göre üstün olduğuna ve inancın savunması için yapılan herhangi bir davranışın tam olarak haklı olduğuna inanırlar. Yüzeysel Hükümler: Aşırılıkçı genellemeler, gerekçelerin hedeflerini ve rakiplerin niteliğini basitleştirmek için yapılır. Bu genellemeler tartışılabilir değildir ve istisnalara izin vermez. Onların kanıtları, objektif verilere değil, bir inanç sistemine dayanır. Örneğin, etnik milliyetçiler genellikle rakip grubun tüm üyelerini geniş ölçüde olumsuz özelliklere sahip olarak sınıflandırırlar. Yeni Dil ve Komplocu İnançlar: Dil ve komplolar düşmanı şeytan haline getirmek ve teröristleri inanç sisteminin parçası olmayanlardan ayırmak için yaratılmıştır. Bu nedenle aşırılık yanlıları gizli bir gündemi ve o gündeme bağlı hedefleri olan seçkin kişiler haline gelirler. Örneğin, bazı Amerikalı aşırı sağcı komplo destekçileri, Fotoğraf 1.2 Remzi Yusuf, 1993 te New York taki Dünya Ticaret Merkezi ne yapılan ilk bombalı terör saldırısının lideri ve beyniydi. TERÖRİZMİN TANIMI 29

uluslararası bankerlere veya Siyonist İşgal Hükümetine (ZOG) kodlanmış referanslar kullanarak anti-semitik inançlarını ifade etmektedirler. Neo-Nazi sağcılar, Avrupalı olmayan milletlere Çamur Halkı olarak atıfta bulunarak onları küçümsemektedirler. Aşırılıkçıların Dünyası Aşırılık yanlılarının aşırılık yanlısı olmayanlarla karşılaştırıldığında çok farklı ve bazen fantastik-dünya görüşleri vardır. Kendilerini bir gerçeğin koruyucusu veya bir mirasın gerçek vârisi olarak görürler. Sık sık gizli ve yarı mistik güçlerin kendilerine karşı saldırılar düzenlendiğine ve bu güçlerin dünya çapında felaketlere sebep olduğuna inanırlar. Örneğin, 11 Eylül 2001 den sonra dinsel aşırılık yanlıları arasında yaygın olarak inanılan bir komplo teorisi; saldırıların arkasında İsrail ajanlarının olduğu ve 4000 Yahudi nin New York taki Dünya Ticaret Merkezi ni boşaltmaları için telefonla arandığı ve saldırı kurbanları arasında hiçbir Yahudi nin olmadığıdır. Geçmişte olduğu gibi, günümüzde de din genellikle aşırılık yanlısı eylemler için temel bir itici güçtür. Aşırılık yanlıları bir dini inanç sistemini benimsediğinde, dünya görüşleri iyi ve kötü doğaüstü güçler arasındaki mücadelelerden biri haline gelir. Kendilerini, Tanrı nın iradesinin yorumuyla uyuşan doğru bir hayat yaşıyormuş gibi görürler. İnanç sistemine uymayanlar, tek gerçek inanca karşıdırlar. Buna göre yaşayanlar seçilmişler, uymayanlar ise seçilmemişlerdir. Davranışların bu şekilde yorumlanması, altta yatan sosyal veya politik ortamın unsurlarını içerir. Örneğin, Pakistan da bir medrese öğrencisi Usame [bin Ladin], İslam ı kâfirlerin pisliklerinden uzak tutmak BÖLÜM PERSPEKTIFI 1.1: Bizler Klan Olarak İnanıyoruz ki Kilisenin ve devletin ebedi ayrımına inanıyoruz: Roma Katolikliği, kilise ve devletin birliğini ve devletin kilisenin kontrolü altında olduğunu öğretir... Her Roman Katolik, Roma Papa sına bağlıdır ve Katoliklik, kişinin bu bağlılığının ülkesine olan bağlılığından daha üstün olduğunu öğretir... Beyaz ırkın üstünlüğüne inanıyoruz: Klan, Amerika nın beyaz adamın ülkesi olduğuna ve beyazlar tarafından yönetilmesi gerektiğine inanmaktadır. Yine de Klan, zenci karşıtı değil, zenci nin dostudur. Klan, beyaz ve renkli ırkların karıştırılmasına sonsuza dek karşıdır. İnancımız: Beyaz adam beyaz, siyah adam siyah, sarı adam sarı, kahverengi adam kahverengi, kırmızı insan kırmızı olsun. Renkleri Tanrı belirlemiştir... Klan, İngilizler için İngiltere ye, Fransızlar için Fransa ya, İtalyanlar için İtalya ya ve Amerikalılar için Amerika ya inanmaktadır Klan anti-katolik, anti-yahudi, anti-zenci, anti-yabancı değildir, Klan Protestan ve Amerika yanlısıdır Klan olarak, kanla alınan özgürlüklerin bir Roma Haçı üzerinde çarmıha gerilmesine asla izin vermeyeceğiz, beyaz ve siyah ırkların okullarımızda ya da başka herhangi bir yerde entegrasyonunu sağlamayacağız. Kaynak: The Principle of the United Klans of America, Tuscaloosa, AL: Office of the Imperial Wizard, 1974; Extremism in America: A Reader, ed. Lyman Tower Sargent, New York: New York University Press, 1995, s. 139 dan alıntılanmıştır. 30 TERÖRİZM BÖLÜM 1

Muhalif Terörizmi BÖLÜM 6 Bu bölümde, devletin dışındaki hareketler ve gruplar tarafından, hükümetlere, etnik ulusal gruplara, dini gruplara ve diğer algılanan düşmanlara karşı işlenen, muhalif terörizminin -aşağıdan terörizmin- özellikleri tartışılmıştır. Okuyucular, farklı muhalif terörizm türlerini detaylı olarak inceleyecek ve her bir muhalif terörist ortamın ayırt edici özelliklerini kavrayacaklardır. Uzun süredir, devlet dışı aktörlerin siyasal şiddetinin, onların davalarına sempati duyan kişiler tarafından, gerekli bir kötülük olarak görüldüğünü anlamak önemlidir. Devrimciler, teröristler ve katiller tarihsel olarak, daha yüksek bir davayı savunmak için yaptıkları işleri vazgeçilmez taktikler olarak haklı göstermişlerdir. Yöntemler 20. yüzyıldaki birçok sömürgecilik karşıtı savaş gibi, büyük ölçekli ulusal kurtuluş savaşlarından, davalarının düşmanlarına saldıran bireysel suikastçılara kadar geniş bir yelpazede olabilir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri nde, Konfederasyon sempatizanı John Wilkes Booth, Washington DC deki Ford Tiyatrosu nda oynanan bir oyun sırasında Başkan Abraham Lincoln e suikast düzenlediğinde, zalimlerin sonu budur! (Sic semper tyrannis!) diye bağırdıktan sonra Lincoln un balkonundan sahneye atlamıştır. ABD Dışişleri Bakanlığı, her yıl yabancı terör örgütlerinin resmi bir listesini tanımlayan ve açıklayan bir rapor yayınlamaktadır. Tablo 6.1 de, bu örgütlerin bir listesi verilmektedir. İnsanlar neden devletlere ve sosyal sistemlere karşı silah kullanıyorlar? Güçlü ile yüzleşmeye karar verdiklerinde zayıflar için hangi silahlar mevcuttur? Devlet Karşıtı muhalif isyancıların davaları, seçtikleri vasıtaları haklı kılıyor mu? Devlet baskısı ve sömürüsü sık sık devlet dışı aktörlerin siyasal şiddete başvurmalarını açıklamak için bir mağduriyet olarak gösterilir. Bu tür mağduriyetlerin çoğu, bir şey yapmak zorunda

Tablo 6.1 Yabancı Terör Örgütleri, 2013 ABD Yasası nın 22. maddesinin 2656f bölümünde, Dışişleri Bakanlığı nın her yıl terörle mücadele konusundaki raporunu sunması gerekli kılınmıştır. Bu raporun, önceki beş yıl boyunca bir ABD vatandaşının kaçırılmasından veya ölümünden sorumlu olduğu bilinen terörist gruplar ve terörist grupların altında toplandığı şemsiye gruplar hakkında; sponsor devletler tarafından finanse edildiği bilinen ve Kongre ye İhracat Yönetim Yasası nın 6 (j) Bölümü uyarınca geçen yıl bildirilen gruplar; ve Dışişleri Sekreterinin belirlediği bilinen diğer uluslararası terörist gruplar hakkında bilgi içermesi gerektiği belirtilmiştir. 2013 yılı için belirlenen yabancı terör örgütlerinin (YTÖ ler) listesi aşağıdadır: ABD Hükümeti Tarafından Belirlenmiş Yabancı Terör Örgütleri Abdullah Azzam Tugayları (AAB) Bask Yurdu ve Özgürlük (ETA) Army of Islam (AOI) Aum Şinrikyo (AUM) Aydınlık Yol (SL) Boko Haram (BH) Cemaat-i Ensaru l-müslimin fi Biladi s-sudan (Ensar) Cemaat-i Ensaru t-tevhid (JAT) Cemaat-i İslamiyye (IG) HAMAS Cemaat-i İslamiyye (JI) Ceyş-u Muhammed (JEM) Cündullah Devrimci 17 Kasım Örgütü (17N) Devrimci Halk Kurtuluşu Partisi/Cephesi (DH- KP/C) Devrimci Mücadele (RS) Ebu Nidal Örgütü (ANO) Ebu Sayyaf Grubu (ASG) El Kaide (AQ) El Kaide Arap Yarımadası (AQAP) El Kaide Irak (AQI) El Kaide Müslüman Mağrip (AQIM) el-mulathamun Battalion (AMB) Ensaru d-din (AAD) Ensaru l-islam (AAI) Esbatu l-ensar (AAA) Eş-Şebab (AS) Filipinler Komünist Partisi/Yeni Halkın Ordusu (CPP/NPA) Filistin İslami Cihad Şakaki Fraksiyonu (PIJ) Filistin Kurtuluş Cephesi -Ebu Abbas Fraksiyonu (PLF) Filistinin Kurtuluşu İçin Halk Cephesi Genel Komuta (PFLP-GC) Filistinin Kurtuluşu İçin Halk Cephesi (PFLP) Gerçek IRA (RIRA) Haqqani Network (HQN) Harekâtul-Cihad-i-İslami (HUJI) Harekâtul-Cihad-i-İslami/Bangladeş (HUJI-B) Harekâtu l-mücahidûn (HUM) Hindistan Mücahitleri (IM) Hizbullah İslami Cihad Birliği (IJU) Kahane Chai Kata ib Hizballah (KH) Kolombiya Birleşik Savunma Güçleri (AUC) Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) Kürdistan İşçi Partisi (PKK) Lashkar-e-Jhangvi (LJ) Leşker-i Tayyibe Libya İslami Cihad Grubu (LIFG) Özbekistan İslami Hareketi (IMU) Sürekli İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu (CIRA) Tamil Eelam Özgürlük Kaplanları (LTTE) Tehrik-i Taliban Pakistan (TTP) Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) Kaynak: ABD Dışişleri Bakanlığı, Terörle Mücadele Koordinasyon Ofisi, Terörizm Ülkeler Raporu 2013, Washington, DC: ABD Savunma Bakanlığı 2014. kalana kadar harekete geçmeyi reddeden resmi devlet görevlileri tarafından göz ardı edilmektedir. Bu şikâyetlerle bağlantılı kavrama bir örnek olarak, kendilerini Zapatista Ulusal Kurtuluş Cephesi (Ejercito Zapatista de Liberacion Nacional) olarak adlandıran isyancılar tarafından Meksika da başlatılan isyan gösterilebilir. Zapatistalar, açlığın ve hastalığın endemik olduğu ve hükümetin uzun süredir büyük toprak sahiplerinin Kızılderili köylüleri sömürmesine destek verdiği, Meksika nın Chiapas eyaletinin yerli halkının davasını savunan solculardır. Zapatistalar, Ocak 1994 te, Chiapas taki Meksika 140 TERÖRİZM BÖLÜM 6

Uluslararası Terörizm BÖLÜM 8 Bu bölümde uluslararası terörizmin boyutları incelenmiştir. Uluslararası terörizm, dünya sahnesine yayılan terörizmdir. Hedefler, uluslararası çıkarların simgesi olarak değerlerinden ve saldırıların küresel bir kitle üzerindeki etkilerinden dolayı seçilmiştir. Uluslararası alanda terörizm siyasi aşırılık yanlılarının, başta propaganda yararları olmak üzere devrimci mücadelelerinin küresel bir alanda sürdürülmesine imkân sağlama değerini takdir etmeye başladıkları 1960 lı yılların sonundan bu yana siyasal şiddetin ortak bir özelliği olmuştur. Devrimci hareketler terörizmi geniş çapta benimseyerek, temel sorunlarını uluslararası gündemde ön plana çıkarmada çok başarılı olmuşlardır. Uluslararası terörizmin bugünün dünya sahnesinde politikanın belirleyici unsurlarından birini temsil ettiği sonucuna varmak abartı değildir. 1 Uluslararası terörizm asimetrik savaşın, yani, geleneksel olmayan, beklenmedik ve neredeyse öngörülemeyen siyasal şiddet eylemlerinin en iyi örneklerinden biridir. Asimetrik savaş eski bir uygulama olmasına rağmen, Yeni Terörizm in temel özelliklerinden biri haline gelmiştir. Teröristler, bunu uygulayarak, teorik olarak yeni yüksek verimli cephanelikler kazanabilir, bunları kullanabilir, beklenmedik hedefleri vurabilir, kitlesel kayıplara neden olabilir, benzersiz ve kendine özgü taktikler uygulayabilirler. Mağdurlar ve terörle mücadele politikalarını belirleyenler için ikilem, bu taktikleri kullanan teröristlerin, geleneksel korumayı ve caydırıcı politikaları geçersiz kılarak, inisiyatif kazanabilmeleri ve uluslararası güvenlik ortamını yeniden tanımlayabilmeleridir. Küçük ve nispeten zayıf hareketler, medyanın dikkatini anında çekebildikleri bir dönemde, dünya çapında bir gösterinin mümkün ve faydalı olduğuna karar vermişlerdir. Uluslararası bir spot ışığı altında yürütülen politik amaçlı kaçırma, bombalama, suikast, rehin alma, gasp ve diğer cezai fiillerin bir miktar dikkat çekmeyi garantilediğini ve daha fazla fırsat sağladığını keşfetmişlerdir.

BÖLÜM ÖZETI Bu bölümde, okuyuculara eylemcilerin güdüleri ve seçtikleri hedeflerin sembolizmiyle tanımlanan uluslararası terörizm hakkında eleştirel bir değerlendirme sunulmuştur. Uluslararası ölçekte faaliyet göstermeyi tercih eden teröristler, uluslararası çıkarları sembolize eden hedefleri seçmiştir. Okuyucular önceki bölümlerde tartışılan terör ortamlarına yeniden yönlendirilmiştir. Bu ortamlar uluslararası buluşma yeri perspektifinden değerlendirilmiştir. Okuyuculardan, devrimci teorinin, uluslararası terörizm için belirlenen nedenlerini ideolojik, pratik, taktiksel ve tarihsel çerçevede uluslararası operasyonlara uyarlamaları istenmiştir. Mao nun gerilla savaşını tanımlayan insanların denizinde yüzen balık öğretisi ve Marighella nın yerleşik hükümetleri istikrarsızlaştırma stratejisi hakkındaki daha önceki tartışmalarını hatırlarsak, modern teröristlerin bu temaların çeşitliliğini uluslararası sahneye taşımaları şaşırtıcı değildir. Uluslararası terörizm ağları, 1960 lardan beri uluslararası terörizmin bir özelliği olmuştur. Bu bölümde sunulan modeller, terörist çevrelerin ağ özelliklerinin anlaşılması bakımından yararlıdır. El Kaide ve uluslararası savaşçılar örneği modern terör ağlarının doğasını göstermektedir. TARTIŞMA KUTUSU Terörist Yayılmayı Anlamak: Avrupa daki Ortadoğu ve Kuzey Afrika Yayılımı Bu bölümün Tartışma Kutusu, yayılma olaylarının mağduriyetlerin meşru bir ifadesi olup olmadığı konusundaki eleştirel tartışmayı desteklemeyi amaçlamaktadır. Terör saldırıları 1960 lardan beri düzenli olarak gerçekleşmektedir. O zamandan beri yayılma olaylarının en yaygın kaynakları Ortadoğu ve Kuzey Afrika dır. Bu yayılımların en sık görülen zemini Batı Avrupa dır. Örneğin, 1980 lerde bir düzineden fazla Avrupa ülkesinde gerçekleşen, yüzlerce Ortadoğu ve Kuzey Afrika kaynaklı terör olayı, yüzlerce ölüme ve yüzlerce kişinin yaralanmasına neden olmuştur. Ortadoğu ve Kuzey Afrika nın dışında, Avrupa da operasyonların tercih edilen sahnesidir. Avrupa da Ortadoğu ve Kuzey Afrika yayılımlarının çeşitli türleri vardır: Bazıları hükümetlerin dış politikalarından kaynaklanır; bazıları FKÖ ye bağlı gruplardır; bazıları ise dini motifli devrimcilerin saldırılarıdır. Bu olayların ardındaki sebepler şunları içermektedir: Sürgünlerin susturulması veya korkutulması Avrupa politikalarını etkileme girişimleri Bir şahsa veya devlete karşı misilleme Yerli Avrupa grupları tarafından Dayanışma saldırıları Avrupa nın çekici bir hedef olmasının nedenleri ise şunlardır: 218 TERÖRİZM BÖLÜM 8

Kalabalık Ortadoğulu ve Kuzey Afrikalı nüfusun varlığı Çok sayıda yumuşak hedef Anında tanıtım Açık sınırlar ve iyi ulaşım Ortadoğu ve Kuzey Afrika ya yakınlık Bunlar coğrafi olarak yaygınlaşmış ve genellikle hedef ayırt etmeksizin gerçekleştirilen saldırılardır. Tartışma Soruları 1. Uluslararası arenada mağduriyetlerin ifadesi için meşru bir seçenek var mıdır? 2. Avrupa, Ortadoğu ya da Kuzey Afrika kaynaklı çatışmalar için uygun bir mekân mıdır? 3. Bazı mağduriyetler yayılma açısından daha meşru veya daha kabul edilebilir midir? 4. Avrupa daki yayılmacı saldırıların muhtemel geleceği nedir? 5. Avrupa, tarihsel olarak yumuşak hedefleri olan kolay bir savaş alanı olarak algılandığı için, Avrupa Birliği nin kendisini sertleştirmesi gerekir mi? Bu bölümde aşağıdaki konular ele alınmıştır ve sözlüğümüzde bulunabilir: Amonyum nitrat ve akaryakıt patlayıcıları (ANFO) Çok uluslu şirketler Davayı tanıtmak Emperyalizm Ermeni Devrimci Ordusu Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları Ermenistan Kurtuluşu İçin Gizli Ermeni Ordusu (ASALA) Fransız Havayolları Uçuş 8969 Güçlü çok kutuplu terör ortamı Hücre tabanlı terörist ortam Irak ta El Kaide Örgütü ANAHTAR KELIMELER VE KAVRAMLAR Nöbet geçiren hücreleri tetiklemek Silahlı İslam Grubu (GIA) Silahlı propaganda Siyonizm Tek parçalı terör ortamı Timothy McVeigh Uluslararası Savaşçılar USS Cole Uyuyan hücreler Yeni Sömürgecilik Zacarias Moussaoui Zayıf çok kutuplu terör ortamı İNTERNETTE TERÖRIZM Ek internet kaynakları ve çalışma kaynakları için https://edge.sagepub.com/martiness4e adresindeki Web tabanlı öğrenci çalışma sitesine giriş yapın. ULUSLARARASI TERÖRİZM 219

İNTERNET EGZERSIZI Bu bölümün önerdiği internet sitelerini kullanarak, uluslararası terörizmi çevrimiçi olarak araştırın. 1. Bu internet sitelerini inceleyerek, uluslararası terörist grupların tehdidinin ne kadar önemli olduğunu düşünüyorsunuz? 2. Hangi grupların uluslararası terörizm açısından ciddi tehdit oluşturduğunu düşünüyorsunuz? Hangi grupların daha az tehdit oluşturduğunu düşünüyorsunuz? 3. Uluslararası izleme kuruluşlarının internet sitelerine eleştirel bir gözle bakın. Bazıları diğerlerinden daha mı yararlı? Uluslararası terörizme yönelik çevrimiçi bir arama yapmak için, okuyucular arama motoruna aşağıdaki anahtar kelimeleri girmelidir: Uluslararası terörizm (veya uluslararası teröristler ) Küresel terörizm OKUMA ÖNERILERI Aşağıdaki yayınlarda, muhalif aktivizm, protesto hareketleri ve şiddet konulu tartışmalar sunulmaktadır. Follain, J. (2011). Jackal: The complete story of the legendary terrorist, Carlos the Jackal. New York, NY: Arcade Publishing. Gartenstein-Ross, D., & Grossman, L. (2009). Homegrown terrorists in the U.S. and U.K. Washington, DC: FDD Press. Gerges, F. A. (2009). The far enemy: Why jihad went global. Cambridge, UK: Cambridge University Press. Gunaratna, R. (2002). Inside Al Qaeda: Global network of terror. New York, NY: Columbia University Press. Herman, E. S. (1982). The real terror network: Terrorism in fact and propaganda. Boston, MA: South End Press. Kegley, C. W., Jr. (Ed.). (2002). The new global terrorism: Characteristics, causes, controls. New York, NY: Prentice Hall. Lutz, J. M., & Lutz, B. (2008). Global terrorism (2nd ed.). New York, NY: Routledge. Perkins, S. (2011). Homegrown terror and American jihadists: Assessing the threat. Hauppauge, NY: Nova. Pillar, P. R. (2001). Terrorism and U.S. foreign policy. Washington, DC: Brookings Institution. Reeve, S. (1999). The new jackals: Ramzi Yousef, Osama bin Laden and the future of terrorism. Boston, MA: Northeastern University Press. Sageman, M. (2008). Leaderless jihad: Terror networks in the twenty-first century. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. Siniver, A. (Ed.). (2010). International terrorism post-9/11: Comparative dynamics and responses. London, UK: Routledge. 220 TERÖRİZM BÖLÜM 8

Gelecekteki Eğilimler ve Tahminler BÖLÜM 12 Önceki bölümlerde, terörün nedenleri, siyasal şiddetin arkasındaki motifler, terörist ortamlar ve terörle mücadele hakkında bilgi verilmiştir. Teorik kavramları ve eğilimleri göstermek için II. Dünya Savaşı sonrası terör hareketleri ve ortamlarının birçok örneği sunulmuştur. Bu bölümdeki tartışmada, yakın gelecekte terörist ortamları karakterize etmesi muhtemel kavramlar, eğilimler ve tahminler incelenmektedir. Başlarken bir kavram anlaşılmalıdır: Gelecekteki eğilimleri tahmin etmek, belirli olayları tahmin etmek ile eş anlamlı değildir ve ikisi aşağıdaki gibi ayırt edilmelidir: Projeksiyonlar, mevcut verilere dayanan eğilimlerin teorik yapılarını içerir. Tahminler, aşırılık yanlılarının belirli davranışlarını öngörmek için verilerin (yani istihbaratın) pratik uygulamalarıdır. Siyasal şiddetin geleceğini değerlendirmek için mantıklı bir boylamsal çerçeve geliştirilmelidir. Boylamsal çerçeve gelecekteki eğilimleri planlamak için geçmişi, tarihsel eğilimleri ve döngüleri kullanır. Bilim adamlarına, öğrencilere ve uygulayıcılara yakın geleceğin makul bir resmini oluşturmak için acil krizler ve çağdaş terör ortamlarından geri durma imkânı verir. Bu tahminler, ne kadar kısa vadeli olursa, o kadar gerçekçi olacağı anlayışıyla yapılmalıdır. Öte yandan, uzun vadeli tahminlerin gerçekçi olma olasılığı daha düşüktür, çünkü bu tahminler güncel veriler kullanılarak sürekli güncellenmelidir. Bu bölümdeki tartışmada, siyasal şiddetin geleceği aşağıdaki perspektiflerden incelenecektir: Gelecek neyi gösterir? Terörle mücadeleyi yeniden ele almak

Tablo 12.1 Amerika Birleşik Devletleri nde 1970-2011 Yılları Arasındaki Terörist Saldırılarda Kullanılan Taktikler Rehin Alma (İnsan Kaçırma) % 2.00 Suikast % 4.88 Silahlı Saldırı % 8.51 Silahsız Saldırı % 1.47 Araç Kaçırma % 0.57 Rehin Alma (Barikat Olayı) % 0.49 Tesislere Saldırı % 30.55 Bombalama / Patlama % 51.53 Kaynak: Brad Plumer, Eight Facts About Terrorism in the United States, Washington Post, April 16, 2013. Not: a. Bu rakamlar her bir örnek için üç taktik içermektedir. Bilinmeyenler (11) hariç tutulmuştur. Toplam 2,645 taktik değerlendirilmiştir. GELECEK NE GÖSTERIR? David C. Rapoport un terörist dalgalar teorisi ilk olarak Bölüm 2.1 de tanıtılmıştı. Eğer Rapoport un teorisi doğruysa, mevcut terörist ortam, yakın gelecek için Yeni Terörizm ile karakterize edilecektir. Bununla birlikte, modern çağdaki aşırılık yanlısı davranışların kaynaklarının yakın gelecekte genellikle değişmeden kalacağı savunulabilir. Modern terörizm dönemi, aşağıdaki nedenlerden ötürü devam edecektir: Toplumsal ve siyasi sınırlara itildiğine ya da sürüldüğüne inanan insanlar genellikle şiddete başvuran kesimleri oluştururlar. Hareketler ve ülkeler bazen şiddet içeren politik davranışları haklı çıkarmak için dini motifli veya etnik üstünlük fikirlerini benimserler. Birçok devlet, yerli ve yabancı terörizmden faydalanmaya devam eder. Bu faktörler, 1990 lı yılların sonunda ve 2000 li yılların başında yayılmaya başlayan yeni terörist davranış eğilimlerini hızlandırmıştır. Bunlar arasında aşağıdakiler bulunur: Aşırılık yanlıları tarafından iletişim ve bilgi teknolojilerinin kullanımının artması Küresel devrim hareketleri ile hücre temelli örgüt ve eylem stratejilerinin uyarlanması İntihar bombacıları gibi nispeten düşük teknolojik taktiklerin kullanılmaya devam etmesi Nispeten yüksek teknoloji içeren kitle imha silahları üretme veya elde etme çabaları ya da farklı şekilde, mevcut teknolojileri yüksek verimli silahlara dönüştürme çabaları 310 TERÖRİZM BÖLÜM 12

Dizin A 11 Eylül 8, 21, 28, 30, 34, 35, 41, 43, 49, 62, 63, 64, 65, 66, 84, 101, 104, 109, 114, 145, 146, 156, 190, 203, 206, 208, 213, 215, 236, 241, 242, 243, 252, 255, 257, 267, 279, 280, 281, 283, 284, 285, 286, 287, 289, 302, 305, 306, 317, 319, 322, 323, 324, 325, 339, 341, 344, 349 ABC 104, 106 ABD 4, 12, 22, 23, 26, 28, 29, 31, 33, 35, 39, 46, 47, 53, 58, 62, 63, 64, 65, 67, 84, 85, 89, 93, 99, 104, 105, 106, 114, 116, 118, 127, 145, 146, 147, 148, 153, 154, 158, 160, 161, 162, 174, 182, 185, 186, 187, 189, 190, 196, 202, 203, 206, 210, 212, 214, 216, 221, 222, 223, 224, 229, 230, 236, 241, 252, 254, 255, 256, 257, 259, 260, 261, 265, 267, 279, 281, 282, 283, 289, 290, 291, 299, 300, 301, 302, 303, 304, 305, 306, 314, 315, 319, 324, 329-353 Abdullah Azzam Tugayları 140, 146 adil savaş 61, 62 adli terörizm 42 Afgan Araplar 187, 211, 212, 214 Afganistan 65, 66, 67, 84, 85, 101, 111, 117, 123, 124, 145, 150, 166, 182, 187, 189, 190, 194, 196, 203, 208, 211, 213, 214, 215, 252, 255, 282, 295, 297 Afgan Savaşı Günlüğü 105 Afrika 45, 46, 50, 57 ahlakçı terörizm 242 ahlaki şiddet 242 AK-47 157, 168, 186 Alman Halk Birliği 56 Almanya 32, 40, 53, 55, 59, 60, 61, 64, 68, 81, 82, 88, 90, 109, 130, 136, 142, 148, 204, 205, 207, 213, 257, 259, 262, 265, 267, 302 Almanya İşçi Partisi 59 Amerikalı gardiyanlar 271, 302 Amerikan üssü 35, 301 amonyum nitrat 156, 158, 215, 242, 318 Angola 45, 46, 47 anti-semitizm 315 Apartheid 121, 137 Arap Baharı 100, 118, 119, 187, 190, 194, 212, 314 Arjantin 42, 44, 60, 124, 131, 202, 205, 213 Arnavut 86 ASALA 204, 219 Ásatrú 235, 244 asimetrik savaş 26, 144, 168, 199 Assange, Julian 105 aşırılıkçılık 20, 21, 28, 29, 42, 44, 48, 53, 67, 70, 80, 81, 89, 91, 94, 97, 100, 101, 102,

B 109, 117, 145, 148, 150, 173, 201, 208, 209, 232, 242, 255, 304, 321 aşırılık yanlısı 29, 30, 31, 35, 37, 38, 45, 48, 66, 81, 85, 97, 98, 99, 100, 119, 120, 125, 130, 133, 135, 174, 178, 180, 186, 187, 194, 195, 196, 214, 222, 232, 245, 267, 271, 303, 310, 311, 314, 320, 321, 322, 329, 335 aşırı sağ 56, 58, 69 aşırı sol 55, 58, 69 Aum Şinrikyo 140, 146 Avrupa 31, 32, 51, 52, 55, 56, 57, 59, 60, 61, 76, 86, 109, 123, 125, 130, 132, 147, 151, 154, 160, 163, 166, 178, 180, 190, 191, 194, 200, 204, 205, 207, 209, 217, 218, 219, 234, 254, 267, 268, 274, 280, 284, 300, 313, 314, 315 Avrupa Birliği 76, 219, 268, 280 Avusturya 56, 57, 264 Cancavid 120, 121, 137, 151 Castro 45, 46, 47 CBS 106 Cebelitarık 254, 297 cezai terörizm 34 Cezayir 104, 106, 193, 202, 211, 213, 214, 229, 252, 253, 264, 269, 315 CIA 46, 84, 85, 158, 168, 194, 211, 255, 262, 274, 276, 277, 285, 286, 287, 289, 291, 295, 296, 302, 303 Clinton, Bill 110, 267, 290 Çakal Carlos 104, 112, 154, 207, 265, 284 Çay Partisi 56 Çeçenistan 81, 162, 163, 190, 213, 283, 315 Çin 38, 39, 46 Çin Devrimi 39, 83 C-Ç D Baas Partisi 119, 127 Barış süreci 274 Bask 81, 103, 140, 143, 146, 148, 168, 207, 266, 281 Bastırma Mücadeleleri 11, 252 Batı Şeria 153, 165, 183, 184, 187, 200, 213 BBC 108 Bekâ a Vadisi 196 Belçika 56, 68, 82, 207 Berri, Nebih 107, 112 Beşar Esad 124, 127, 312 bireysel terör 16 Birleşik Devletler 28, 35, 45, 46, 85, 134, 180, 181, 182, 284, 295, 304, 315 Birleşik Özgürlük Cephesi 226, 232, 244 Birleşmiş Milletler 126, 181, 233, 235, 271, 281, 314 Birmingham Altılısı 298, 306 BM 134, 144, 145, 271, 314, 315 Boko Haram 140, 153, 191, 193, 196, 213, 315 Bolşevik Devrimi 81, 299 Bosna 40, 125, 126, 130, 134, 149, 150, 212 Bosnalı Sırp milisler 39 botulinum 160 Brezilya 86, 99, 125, 202, 213, 268 Burke 51, 69 Burma 123 Burundi 150 Bush, George W. 65, 66, 134, 135, 279, 286, 287, 290, 295, 296 Büyük cihat 182 Dacoits 177 Darfur 120, 121, 151 DCS-1000 324, 326 DEAŞ 15, 66, 85, 153, 182, 190, 191, 193, 194, 204, 314 Delta Gücü 256, 257, 259 destekleyici sponsorluk 132, 137 devlet terörizmi 50, 115, 118, 121, 122, 124, 129, 135, 137 Devrimci Adalet Örgütü 146, 183, 196 Devrimci Hücreler 223 dezenformasyon 249 DHKP-C 15 dini aşırılıkçılık 173 dini fanatizm 181 dini gruplar 38 Diplock Mahkemeleri 298, 306 direniş 82, 107, 146, 154, 179, 183, 190, 193, 196, 217, 231, 232, 244, 245 Ebu Gureyb 89, 271, 302, 303 Ebu Nidal 89, 90, 93, 117, 140, 143, 154, 259 Ebu Sayyaf 140, 158, 168, 189, 193, 201, 313, 322 Echelon 324, 326 El Aksa Şehitleri Tugayı 38, 82, 146, 153, 164, 165, 168 El Cezire 101, 104, 105, 112 el-evlaki, Enver 32, 207, 255, 282 E 370 TERÖRİZM

F El Fetih 90, 153, 154, 168 el-iraki, Ebu Meysere 100 El Kaide 11, 22, 32, 39, 62, 63, 64, 65, 66, 69, 82, 84, 85, 102, 103, 105, 107, 109, 117, 134, 140, 143, 146, 153, 154, 162, 163, 166, 182, 188, 189, 190, 192, 193, 194, 200, 201, 203, 206, 207, 211, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 222, 223, 252, 255, 267, 281, 282, 283, 285, 295, 296, 297, 313, 314, 315, 322 El Masri Tugayları 281 El-Mecid, Ali Hasan 127 El Salvador 60 El-Şamika 82 Emel 107, 112, 132, 265 Emel örgütü 107, 112, 132, 265 Endonezya 66, 149, 152, 189, 201, 213, 315 Enfal operasyonu 127, 137 Engels, Friedrich 58, 59, 64, 69 Ensslin, Gudrun 55, 69, 82, 142 Ermeni 102, 204, 219 Ermenistan 204, 219 Esad rejimi 132 Eş-Şebab 140, 213, 255 ETA 77, 81, 140, 143, 148, 162, 168, 266, 267, 281, 284 etnik temizlik 40, 121, 125, 130, 150, 213 etno-milliyetçi 34, 42, 55, 62, 74, 75, 76, 88, 149, 162, 181, 206, 217, 229, 266, 311, 314, 315 Ey-Al 16 ez-zevahiri, Eymen 105, 190 FALN 230, 231, 245 FARC 42, 131 FBI 33, 47, 215, 227, 229, 232, 233, 246, 257, 261, 262, 276, 283, 284, 285, 286, 287, 291, 295, 296, 300, 303, 307, 324 Felluce 161 FETÖ 15 Filistin 38, 42, 47, 51, 74, 76, 81, 82, 89, 90, 92, 93, 103, 104, 106, 132, 137, 140, 146, 148, 149, 150, 153, 154, 155, 158, 160, 162, 165, 169, 175, 177, 183, 186, 189, 193, 196, 200, 202, 204, 206, 207, 209, 210, 211, 217, 257, 265, 267, 314, 316 Filistin devleti 76, 149, 154, 316 Filistin Kurtuluş Örgütü 42, 47, 76, 82, 90, 106, 148, 153, 165, 169, 207, 314 Fosgen gazı 160, 169 Fransa 30, 56, 57, 68, 82, 90, 106, 109, 128, 129, 136, 148, 176, 180, 202, 204, 205, 207, 213, 253, 254, 256, 257, 258, 268 Fransız Devrimi 51, 54, 55 fundamentalist 119, 154, 162, 165, 186, 195, 214, 315 Fusako 82 Fusako, Shigenobu 82 Gazze 153, 154, 165, 183, 184, 187, 200 gerilla 31, 32, 43, 45, 46, 51, 60, 65, 76, 83, 84, 116, 118, 128, 133, 141, 142, 143, 144, 149, 151, 163, 167, 209, 211, 216, 218, 295 GIGN 256, 257, 274, 317 Gine-Bissau 46 gizli hücreler 174 gizli operasyonlar 65, 249, 253, 258, 260, 266, 275, 295, 325 Guantanamo 35, 65, 66, 105, 295, 296, 301 Guevara, Che 45, 46, 47, 142 haber triyajı 101 Haçlı Seferleri 175, 176, 182, 195, 196, 197, 281 Hafız Esad 119, 124, 132 Haganah 16 haklı savaş 60, 61, 62 Halepçe katliamı 127 Halid, Leyla 82, 89, 90, 92, 93, 204 Hama 119 HAMAS 76, 77, 132, 140, 146, 153, 154, 160, 162, 163, 164, 165, 169, 183, 184, 186, 193, 196, 252, 322 Hardal gazı 160, 169 Hasan Sabbah 177, 196 Haşhaşi 177 Haşhaşiler 51 hawala 147, 323 Hayvan Kurtuluş Tugayı 223 Hearst, Patricia 228, 246 Hırvatlar 39, 150, 212 hıyarcıklı 160 Hindu 150, 177, 184 Hitler, Adolf 59, 63, 64, 69, 71, 138, 180 Hizbullah 41, 47, 103, 106, 107, 117, 132, 133, 140, 142, 162, 169, 183, 184, 196, 202, 205, 256, 322 G H DİZİN 371

I-İ Hoffman, Bruce 32, 34, 61, 71, 125, 127, 175, 236 Hollanda 108 HUMINT 261 Hutular 130 I. Dünya Savaşı 178 II. Dünya Savaşı 20, 22, 44, 45 INTERPOL 268, 275 Irak 11, 26, 28, 35, 39, 65, 66, 67, 69, 82, 85, 89, 90, 91, 100, 101, 103, 104, 105, 109, 111, 117, 124, 126, 127, 129, 133, 134, 135, 140, 143, 153, 156, 159, 161, 177, 186, 187, 189, 190, 193, 194, 196, 201, 208, 211, 213, 214, 216, 217, 219, 255, 265, 281, 282, 295, 296, 297, 302, 312, 314, 335, 336, 339, 342, 346, 353 Irak a Özgürlük Operasyonu 216, 281, 295 Irak işgali 85, 189, 216 iade antlaşmaları 274 İbrahim Camii 163, 186 İbrahim Camii Katliamı 186 iç güvenlik 5, 19, 22, 23, 66, 261, 279, 280, 281, 284, 285, 286, 287, 289, 291, 292, 293, 294, 296, 297, 301, 305, 306, 307, 325 İç Güvenlik Yasası 306 iç savaş 43, 124, 128, 134, 150, 151, 179, 190, 212 ideolojik nedenler 311 ideolojik teröristler 88 İngiltere 4, 28, 30, 32, 52, 54, 56, 66, 68, 76, 90, 93, 109, 111, 112, 136, 150, 162, 190, 213, 214, 217, 254, 256, 262, 263, 281, 282, 284, 295, 297, 298, 304, 315, 317, 324, 332, 334, 338, 342, 344, 347 insan hakları 5, 35, 65, 105, 118, 121, 168, 259, 269, 301, 323 intihar bombacısı 26, 81, 82, 163, 164, 165, 186, 203, 252, 281, 314 intihar şiddeti 162 İran 35, 52, 82, 104, 118, 120, 131, 132, 133, 134, 137, 143, 151, 177, 180, 181, 182, 183, 184, 185, 195, 203, 207, 256, 259, 267, 273, 312, 340, 342, 343, 347, 350 İrlanda 39, 41, 42, 47, 74, 75, 76, 77, 82, 92, 93, 103, 136, 140, 141, 143, 146, 148, 150, 256, 264, 297, 298, 299, 306, 317 İslam Devrimi 39 İslami Cihad 132, 137, 140, 146, 154, 160, 165 İspanya 28, 31, 54, 56, 59, 66, 77, 81, 143, 148, 162, 201, 207, 213, 217, 254, 259, 266, 267, 280, 281, 284, 315, 332, 336, 337, 346 İsrail 30, 38, 75, 76, 77, 81, 82, 85, 89, 90, 106, 117, 132, 133, 148, 149, 150, 153, 154, 157, 160, 162, 164, 165, 166, 175, 178, 181, 183, 184, 186, 187, 193, 195, 196, 200, 205, 206, 210, 213, 215, 217, 244, 252, 253, 254, 256, 257, 259, 264, 265, 267, 312, 313, 314, 316 İstanbul 176, 281 İsveç 78, 302 Japon Kızıl Ordusu 82, 158, 209, 210, 217 Japonya 68, 81, 123, 192, 299, 300 Jong, Kim 110 Kach 146, 150, 169, 195 Kaczynski, Ted 53, 69, 71, 99, 232 Kaddafi, Muammer 132, 137, 254 Kafkaslar 149, 315 Kahane Chai 140, 146, 195 Kalashnikovi Mikhail 157 Kamboçya 22, 124, 126, 128, 129, 130 Kansi, Mir Aimal 292, 306 Kara Dullar 81, 82, 93 Kara Eylül 90, 92, 93, 106, 146, 154, 202, 204, 213, 254, 255, 257, 259, 314 Kara Panterler 58, 226, 227, 231 Kara Yeniden Paylaşım 53 Kase 157, 169 Katar 101 Katolik 30, 52, 58, 61, 74, 75, 76, 92, 150, 151, 175, 195, 298, 317 Kenya 179, 212, 213, 296 Ker-Frisbie Kuralı 302 kesin inançlılar 174 Keşmir 184, 186, 193, 315, 317 Kızıl Kmerler 22, 124, 126, 128, 129, 130, 137 Kızıl Muhafızlar 120, 137 Kızıl Ordu 55, 59, 61, 81, 82, 83, 142, 148, 169, 204, 207, 259, 284, 300 Kızıl Ordusu 81, 82, 158, 209, 210, 217 Kızıl Tugay 81, 270, 284 Kimyasal Ali 127 Kirli Savaş 42, 124 Kitab-ı Mukaddes 150, 174, 175, 176, 179, 236 kitle imha silahları 28, 62, 134, 145, 310, 312, 317 Klor gazı 160, 169 Kolombiya 42, 125, 131 Komünist 45, 47, 55, 58, 59, 69, 82, 83, 87, J-K 372 TERÖRİZM

L M 120, 128, 131, 136, 140, 148, 151, 152, 153, 157, 188, 207, 231, 235, 244, 254, 299 Kongo 144, 150, 179 Kosova 86, 93, 213 Kosova Kurtuluş Ordusu 86, 93 Kudüs 149, 165, 176, 182, 183, 184 Ku Klux Klan 174, 180, 223, 234, 237, 239, 240, 243, 244, 246 kurtarma ekibi 275 Kutsal Ruh Mobil Gücü 179, 196 Kuveyt 28, 129, 216, 339 Küba 35, 45, 46, 134, 142, 152, 230, 265, 296, 333, 338 Küçük cihat 182 Kürdistan İşçi Partisi 140 küresel haber 27 küresel terörizm 27 Ladin, Usame bin 28, 30, 62, 84, 105, 143, 188, 189, 194, 196, 213, 214, 248, 322 Lahey Sözleşmesi 270, 274 Laik Arap 102 Laqueur 31, 32, 34, 48, 71, 182 Latin Amerika 29, 46, 56, 60, 85, 86, 125, 128, 131, 142, 157, 202, 314, 336, 338, 345 Lenin, Vlademir Ilich 59, 83, 93 Leşker-i Tayyibe 140 Liberya 123, 150, 315 Libya 46 Luddite 53 Lübnan 41, 76, 89, 90, 93, 106, 107, 132, 133, 142, 151, 154, 162, 182, 183, 196, 202, 203, 210, 213, 256, 265, 267, 314, 316 M-16 157, 169 M19CO 231, 244 MacDonald, Andrew 239, 244, 246 Machteret Yehudit 16 Malcolm X 226, 227, 231 Malezya 151, 201, 210, 211, 213, 215, 313, 315 Manning, Bradley 105 Mao 39, 47, 60, 83, 84, 120, 130, 208, 218, 226 Maocular 120, 144, 153 Mao Zedong 39, 47, 120, 130 Marighella, Carlos 60, 61, 71, 86, 93, 142, 152, 208, 218 Marx 52, 57, 58, 59, 62, 64, 83, 91 Marx, Karl 58 Mathews, Robert Jay 244 McVeigh, Timothy 215, 219, 239, 241, 242, 246, 291 medeniyetler çatışması 312 Meinhof, Ulrike 82, 93, 142 Mescid-i Haram 185 metal zayıflatıcılar 326 mezhep savaşı 65 Mısır 36, 54, 66, 76, 123, 162, 178, 204, 211, 213, 214, 259, 260, 314, 315, 322 Mini El Kitabı 60, 86, 93, 142 Montreal Sözleşmesi 270, 274 Mozambik 46 muhalif terörizmi 21, 59, 141, 149, 166, 169 Mussolini, Benito 59, 63, 64, 69, 125 Münih Olimpiyatları 90, 106, 213, 254, 257, 259 mürted 102, 214 Müslüman Kardeşler 119, 137, 142, 183 Myanmar 123 NATO 86, 148, 202, 207, 315 Nazi 30, 53, 59, 61, 63, 70, 71, 88, 124, 130, 148, 180, 196, 223, 234, 235, 237, 238, 239, 240, 241, 242, 246 Nazi Almanyası 124 NBC 106 Nechayev, Sergey 57, 69, 88 neo-faşist 56, 60, 148, 304, 313, 315 neo-nazi 70, 71, 148, 234, 238, 239, 240 Nepal 82, 315 Netanyahu, Benjamin 267 New York Times 66, 99, 102, 181, 229, 279, 295 nihilist 40, 60, 82, 88, 141, 143, 144, 147, 148, 161, 166, 174 nihilist muhalifler 88, 143, 147 Nijerya 28, 67, 191, 213, 216, 315, 332 Nikaragua 46, 118, 119, 120, 267 Obama, Barack 236, 261 olağanüstü durumlar 301 Operasyon Jaque 258, 274 Orta Asya 163, 211, 315 Ortadoğu 51, 57, 63, 90, 105, 109, 119, 131, 157, 162, 164, 180, 184, 186, 187, 200, 209, 218, 219, 254, 283, 300, 314 N O-Ö DİZİN 373

P-Q R Osmanlı İmparatorluğu 178 Özbekistan 140, 203 Özbekistan İslami Hareketi 140 özgürlük savaşı 38 Özgür Suriye Ordusu 119 Pakistan 28, 30, 67, 110, 117, 140, 153, 158, 184, 185, 186, 189, 191, 198, 203, 213, 215, 223, 248, 255, 283, 313, 315, 317, 339, 341 Palmer Baskınları 299 paramiliter 82, 87, 103, 115, 121, 124, 125, 126, 127, 144, 153, 157, 191, 226, 227, 235, 239, 249, 251, 252, 253, 257, 258, 264, 312, 314, 321, 322 Pencap 184, 193 Pentagon 63, 64, 114, 206, 236 PETN 215 PGM 157, 169 Phansigars 177 Pinochet, Augusto 124 pişmanlık yasaları 274 PKK 15, 16, 77, 140 Pol Pot 128, 137 popüler devrimler 75 Protestan 30, 75, 76, 148, 150, 151, 195, 233, 237, 264, 298, 317 Provos 39, 42, 47, 298, 299 Quebec 143 Rabin, Yitzhak 186 radikal hareketler 81, 315 Radikal Kriminoloji 80 radikal reformistler 53 radikal sosyalizm 57 radyoaktif 156, 161, 318 RAF 92, 148, 169 Rapoport, David C. 53, 310 RDX 157, 169 Reid, Richard C. 159, 166 resmi terörizm 124, 135 Roma İmparatorluğu 50 Ruanda 44, 130, 150, 271, 275 Ruby Ridge 233, 234, 244 Rusya 22, 52, 53, 57, 59 SA-7 157, 169 Saddam Hüseyin 65, 66, 109, 110, 117, 124, 127, 129, 134, 137, 186, 187, 190, 216, 295, 312 sağcı 22, 29, 34, 56, 57, 59, 60, 124, 128, 131, 148, 221, 222, 233, 234, 237, 238, 244, 245, 313, 314, 342 sağ şiddet 57 Sandinistalar 47, 137 Sarin gazı 160, 169 savaş mağdurları 41 Sayaret 256, 274, 275 Sederberg, Peter 44, 48, 122, 141 Semtex 157, 158, 169, 254 Servile Savaşı 50 Sıfır Noktası 64 SIGINT 261 Sırp 39, 40, 86, 125, 150 siber savaş 249, 260, 261, 275, 280, 317 Sina Yarımadası 36 sinir gazları 160 Siyah Gurur Hareketi 224 Siyah Güç Hareketi 224, 227 Siyah İbrani 223, 245 siyasal şiddet 19, 21, 23, 40, 42, 49, 50, 62, 67, 74, 75, 77, 78, 80, 89, 90, 101, 115, 117, 118, 119, 124, 141, 144, 147, 162, 173, 183, 199, 200, 201, 208, 221, 228, 229, 236, 240, 242, 243, 249, 303, 304, 311, 314, 315, 320, 321, 322 Siyonist İşgal Hükümeti 235 Siyonizm 206, 217, 219 Snowden, Edward 34, 170 Soğuk Savaş 29, 45, 46, 157, 178, 235, 265, 299, 315 solcu kalıntılar 315 sol terörizm 52, 148 Somali 46, 67, 123, 150, 213, 255, 257, 259, 283, 315 Sosyalist Müslümanlar 90 sosyalizm 57, 59 Sovyetler Birliği 39, 40, 45, 46, 53, 68, 110, 130, 137, 151, 152, 159, 163, 182, 254, 299 Sri Lanka 39, 42 Stalin, Joseph 59, 110, 122, 130, 138 Stinger 157, 169 Stockholm Sendromu 78 stres pozisyonu 271 Sudan 22, 98, 120, 121, 140, 151, 154, 179, S-Ş 374 TERÖRİZM

T U-Ü 182, 189, 213, 265, 315 suikast 33, 45, 46, 50, 53, 84, 90, 97, 117, 124, 139, 148, 177, 199, 249, 255 Sun Tzu 39, 47 Suriye 28, 67, 76, 85, 90, 93, 107, 118, 119, 123, 124, 127, 132, 133, 143, 151, 154, 177, 183, 184, 187, 190, 194, 195, 203, 217, 312, 314, 336, 337, 344 Suudi Arabistan 158, 185, 186, 189, 191, 196, 203, 208, 211 Sünni 66, 119, 151, 162, 177, 178, 186, 187, 188, 190, 216, 295, 314 Symbionese Kurtuluş Ordusu 226, 228 şarbon 64, 156, 160, 192, 243 Şarm el-şeyh 36 Şaron, Ariel 149, 165 Şii 106, 107, 151, 162, 178, 183, 187, 188, 190, 202, 216, 265, 267, 295 Şili 42, 60, 124 tabun ve VX 160 Taliban 71, 117, 123, 124, 140, 145, 153, 196, 197, 198, 208, 215, 223, 252, 255, 297 Tamil Kaplanları 39 Tanrı nın Direniş Ordusu 82, 179, 193, 196 Tanzanya 212, 213, 296 temyiz hakkı 35, 301 terör çağı 49 Terör İktidarı 51 Thuggee kültü 177 TİKKO 15 Tokyo Sözleşmesi 270, 275 Totaliter rejim 112, 122 Tsarnaev kardeşler 283, 284 Tunus 28, 90, 211, 213, 313 Tutsiler 130 Türkiye 76, 143 Uganda 82, 83, 123, 179, 193, 259 Ukrayna 203 uluslararası istikrar 317 Uruguay 60 USS Cole 215, 219 uyuşturucu 125, 167, 168, 192, 206, 268, 302, 317 uyuyan hücreler 219 Ütopya 85, 88, 93 vekil teröristler 124 Viet Konglar 87 Vietnam 40, 45, 86, 87, 111, 112, 128, 133, 134, 147, 224, 226, 227, 229 vur-kaç 32, 65, 83, 142, 149, 185, 295, 337 Weinrich, Johannes 265, 275 Wikileaks 105, 106 Wu Ch i 38, 39, 47 Yahudi 30, 50, 51, 102, 109, 130, 150, 174, 176, 180, 185, 186, 189, 194, 196, 206, 223, 235, 240, 241, 319 Yahudi Savunma Birliği 196 yalnız kurtlar 36, 174 YAMAM 257, 275 Yemen 32, 67, 203, 207, 211, 213, 214, 215, 216, 255, 265, 282 Yeni Medya 98, 100, 112 Yeni sömürgecilik 206 Yeni Terörizm 8, 10, 28, 34, 53, 62, 65, 69, 107, 141, 145, 156, 161, 189, 199, 258, 295, 310, 311, 312, 317, 353 yeraltı örgütleri 237 Yeşil Bereliler 257, 275 yol kenarı bombaları 156 Yugoslavya 68, 86, 125, 130, 134, 150, 151, 212, 271, 274, 315 Yunanistan 50, 56, 68, 151, 158, 203, 254 Zapatista 140, 169 Zayıf devletler 129 Zedong, Mao 39, 47, 83, 120, 130, 208, 226 V-W Y Z DİZİN 375