DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ- I

1

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ- I Devlet Destekli Tarım Sigortalarında asıl amaç: - Doğal afet ve hastalıkların, tarım ve hayvancılıkta neden olduğu zararları; - Kâr amacı olmadan, sigorta prensipleri çerçevesinde ve teknik esaslara dayalı olarak; çağdaş, güvenilir, şeffaf ve sürdürülebilir bir sistemle, kısmen de olsa karşılayıp; - Üreticileri, uzun vadede gelir istikrarına kavuşturarak, üretimde devamlılığı sağlamaktır. 2

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ -II Önemli olan diğer bir amacı da; Bitkisel ve hayvansal üretimde, sürdürülebilirliğin sağlanmasının yanı sıra, kamu bütçe disiplini açısından gerekli olan ve doğal afet ve hastalık risklerinden dolayı; Oluşabilecek belirsiz bütçe yükünün, planlı ve öngörülebilir hale getirilmesidir. Dolayısıyla; Bütün bu nedenler ve gerekçelerden hareketle; tarımsal üretimde, sürdürülebilir bir üretim için doğal risklere karşı, modern koruma tedbirlerinin; yani, tarım sigortalarının uygulanması zorunluluğu vardır. 3

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ -III Nitekim; bütün bu açıklamalar ve gerçekler ışığında; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanımız, Sayın M. Mehdi EKER in, basın ve yayın organlarında yer alan ifadesiyle; - Devlet Destekli Tarım Sigortaları, Türk Tarımına sağlanan, devrim niteliğinde bir yasadır/uygulamadır. Aynı zamanda; Hükümetin ve Bakanlığımızın, Sosyal Devlet anlayışı ile yürürlüğe koyduğu, Sektöre yönelik; önemli bir, S O S Y A L S O R U M L U L U K projesidir. 4

SİSTEMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ 1- Yasal Düzenlemeler 2- Kurumsal Yapı Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) Devlet, STK ve Özel Sektör işbirliğinin tarafları Aracılık hizmeti alımı yapılan Ticari/Özel Sigorta Şirketleri Hizmet alımı yapılan İşletici Şirket 3- Gönüllülük esasına dayalı bir Sigorta Sistemi 4- Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS ye) kayıtlı olma 5- Devletin Prim ve Hasar Fazlası Desteği 6- Denetim 5

Ülkelerin Gelişmişlik Durumuna Göre Tarım Sigortalarının ve Hayat Dışı Sigorta Branşlarının Penetrasyon Oranları 3,50% 3,00% 3,15% 2,50% 2,00% 1,99% 1,89% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% Yüksek Gelir Grubu Ülkeler 0,29% Orta Yüksek Gelir Grubu Ülkeler 0,16% 1,14% Orta Düşük Gelir Grubu Ülkeler 0,01% 0,69% Düşük Gelir Grubu Ülkeler 0,42% Türkiye 1,06% Tarım Sigortaları Primleri/Tarımsal Gelir Hayat Dışı Primler/GSMH Kaynak: Cummins and Mahul 2009; World Bank Survey 2008. Türkiye: GSMH 2011 TUİK, Prim Üretimi: TARSİM 2011, Türkiye Sigorta Birliği 2011. 6

DÜNYA DA, TARIM SİGORTALARININ PRİM ÜRETİMİ YÖNÜNDEN COĞRAFİ DAĞILIMI (2011) Dünya Tarım Sigortaları Toplam Prim Üretimi: 24 Milyar $ ABD & Kanada (% 56) Avrupa (% 16) Asya (% 23) Afrika (% 0,7) Latin Amerika (% 3) Aus & YZ (% 0,7) 7

DÜNYA DA BRANŞ BAZINDA TARIM SİGORTALARI (2011) Hayvan Hayat Sigortası % 4 Bitkisel Ürün Sigortaları % 90 At Sigortası % 2 Sera Sigortası % 2 Su Ürünleri Sigortası % 1 Özel Orman Sigortası % 1 8

Herhangi bir doğal afet riskinin, sigorta kapsamına alınabilmesi Kullanılabilir nitelikteki istatistiki verilerin varlığına ve elde edilmesine, Gerekli analizlerin ve aktüeryal hesaplamaların yapılmasına, Hasar tespitlerinin yapılabilirliğine, Sisteme getireceği yüklere, Bütçe imkânlarına (ödenecek devlet desteği ve hasar fazlası desteği hesaplamaları yapılarak), Reasürans imkânlarına, Eksperlerin sayısının ve niteliğinin yeterliliğine, Bakanlar Kurulu Kararı na, bağlıdır. 9

Teminat kapsamındaki bir riskin sigortalanabilmesi Sigorta konusu ürünün/parselin/işletmenin sigorta için gerekli kriterleri taşımasına, Sigortaya konu olan yerde, riskin gerçekleşmesinin mutlak/beklenen nitelikte olmamasına, Yeterli verilerin elde edilmesine, Gerekli analizlerin/hesaplamaların (istatistik, ihtimal, aktüerya v.s. hesaplamaları ve analizlerinin) yapılmasına, Sisteme getireceği (+) ve (-) yüklerin hesap edilmesine, Eksperlerin, kapsama alınan konu/risk ile ilgili eğitimine, Sigorta konusu riskin sigortalanabilir olması için fiyatının, primin çiftçi tarafından ödenebilir makul seviyede olmasına bağlıdır. 10

KURUMSAL YAPI Devlet (4 üye) Sivil Toplum Kuruluşları (2 üye) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (2 üye) Hazine Müsteşarlığı (2 üye) HAVUZ YÖNETİM KURULU (7 Üye) Türkiye Sigorta Birliği (1 üye) Türkiye Ziraat Odaları Birliği (1 üye) TARIM SİGORTALARI HAVUZU (TARSİM) İŞLETİCİ ŞİRKET (1 üye) 11

BİTKİSEL ÜRÜN ve HAYVAN HAYAT SİGORTALARI BRANŞLARI BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARI SERA SİGORTASI BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI SU ÜRÜNLERİ HAYAT SİGORTASI 12

BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Riskler (Tehlikeler) Süt Sığırları ve Mandalar (4 ay -7 yaş) ile Erkek Besi Sığırları (4 ay -3 yaş) Sığır vebası, tüberküloz, brucelloz, şap ve BSE hastalıkları ile 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu na göre ihbarı mecburi tüm bulaşıcı hastalıklar hariç (anthrax ve kuduz teminat kapsamına dahildir) olmak üzere, her türlü hayvan hastalıkları. Gebelik, doğum veya cerrahi müdahale sonucu ölüm, Her türlü kaza ile yılan ve böcek sokması, Zehirli çayır otları ve yem e bağlı zehirlenmeler, Her türlü doğal afetler ve güneş çarpması, Yangın veya infilak sebebiyle meydana gelen ölümler ve mecburi kesimler, Teknik şartlar çerçevesinde yavru atma ve yavru ölümü riski, Koşullar Veteriner Bilgi Sistemine (TÜRKVET e) kayıtlı olmak. 13

BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMI DIŞINDAKİ ÖNEMLİ HALLER a) İhbarı mecburi tüm bulaşıcı hastalıklar (anthrax ve kuduz hariç), b) Hırsızlık, kaybolma ve değiştirme halleri, c) Sigortalanacak damızlık, süt ve erkek besi sığırlarına, mıknatıs yutturulmaması durumunda, RPT ve buna bağlı hastalıklar, ç) Poliçe başlangıç tarihinden önce meydana geldiği tespit edilen hasarlar, d) Teknik Şartlarda, Tarife ve Talimatlarda belirtilen haller dışında kalan durumlar hariç olmak üzere; infertiliteye bağlı mecburi kesimler, e) Kalıtsal anomalilere bağlı, her türlü hastalıklar sonucu ölüm, itlaf ve mecburi kesim ile yavru atma hasarları, f) Herhangi bir patolojik hastalığa bağlı olmaksızın gerçekleşen verimlerdeki düşüklükler, g) Badhuy, huysuzluk ve galactophagia nedeniyle, meydana gelen mecburi kesimler, h) Teknik Şartlar, Tarife ve Talimatlar doğrultusunda, kimliklendirilmesi yapılmamış hayvanlar. 14

a)süt Sığırları Prim Fiyat Tablosu SÜT SIĞIRLARI SİGORTASI PRİM FİYAT TABLOSU 2013 Prim Fiyatları Müşterek Sigorta Oranı Hayvan Sayısı Muafiyetsiz 1,5% Muafiyetli 4% Muafiyetli Mastitis ve Meme Problemleri, Ayak ve Tırnak Hastalıkları, Genital Hastalıklar ve İnfertilite Problemleri İçin Diğer Durumlar 1-6 10,50% 30% 20% 7-20 9,00% 30% 20% 21-100 8,50% 6,50% 4,50% 30% 20% 101-200 8,00% 6,00% 4,00% 30% 20% 201-500 8,00% 5,50% 3,50% 30% 20% 501 ve üzeri 8,00% 4,00% 2,50% 30% 20% 15

BESİ SIĞIRLARI SİGORTASI PRİM FİYAT TABLOSU 2013 Sigorta süresi 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemler şeklindedir. Sigorta süresinin son bulmasından evvel satış veya devir sureti ile sigortalının elinden çıkan hayvanların sigortası kendiliğinden sona erer. b) Besi Sığırları Muafiyetsiz Prim Fiyat Tablosu Hayvan Sayısı Prim Fiyatları (Muafiyetsiz) 12 aylık 9 aylık 6 aylık 3 aylık Müşterek Sigorta Oranı 5-20 5,7% 4,7% 3,8% 2,9% 20% 21-100 5,4% 4,4% 3,6% 2,8% 20% 101-200 5,1% 4,1% 3,4% 2,7% 20% 201-500 4,8% 3,8% 3,2% 2,6% 20% 501 ve üzeri 4,5% 3,5% 3,0% 2,5% 20% 16

BESİ SIĞIRLARI SİGORTASI PRİM FİYAT TABLOSU 2013 Sigorta süresi 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemler şeklindedir. Sigorta süresinin son bulmasından evvel satış veya devir sureti ile sigortalının elinden çıkan hayvanların sigortası kendiliğinden sona erer. c) Besi Sığırları Muafiyetli Prim Fiyat Tablosu Hayvan Sayısı Prim Fiyatları (%4 Muafiyetli) 12 aylık 9 aylık 6 aylık 3 aylık Müşterek Sigorta Oranı 21-100 2,5% 1,8% 1,5% 1,2% 20% 101-200 2,3% 1,7% 1,4% 1,1% 20% 201-500 2,1% 1,6% 1,3% 1,0% 20% 501 ve üzeri 1,9% 1,5% 1,2% 0,9% 20% 17

İllerin Risk Kategorileri Ve Prim Fiyat Faktörü HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM FİYAT TABLOSU 2013 Poliçede yer alan hayvan sayısına göre, yukarıdaki tabloda görülen prim fiyatları, hayvanların bulunduğu ilin risk faktörü ve poliçede belirtilen toplam sigorta bedeli ile çarpılarak, ödenecek toplam prim tutarı bulunur. İlin Risk Kategorisi 1 2 3 Uygulanacak Risk Faktörü 1,0 1,15 1,30 18

BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ (SÜT SIĞIRI ve MANDALAR) - 2013 Hayvan Sayısı Grubu Bir Hayvanın Sigorta Bedeli (TL) Bir Hayvan için Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Muafiyetsiz %1,5 Muafiyetli % 4,0 Muafiyetli 1-6 5.000 263 7-20 5.000 225 21-100 5.000 213 163 113 101-200 5.000 200 150 100 201-500 5.000 200 138 88 501 ve üzeri 5.000 200 100 63 19

BÜYÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ (BESİ SIĞIRI- MANDA) 2013 20

Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası İndirimler ve Ek Prim Uygulamaları Bakanlık ve benzeri kuruluşlar tarafından ihale usulü dağıtımı yapılarak müteahhitlerce sigorta ettirilen hayvanlar hariç olmak üzere, 1.Hastalıklardan arî işletme belgesine sahip işletmeler için işletme bazında mevcut tarife üzerinden % 10 indirim uygulanır. 2.İlk defa sigorta ettirilenler için tarife primleri üzerinden % 5 nispetinde başlangıç indirimi uygulanır. 3.Prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda uygulanacak prim indirimi Tarım Sigortaları Havuzu Yönetim Kurulunca kararlaştırılır. 4.Poliçe yenilemelerinde, sigortalı geçen son 4 yıl içindeki, hasar ödemesi yapılan yıl sayısına ve kümülatif hasar prim oranına göre uygulama yılındaki tarife primine göre indirim ve yükleme çarpanları ile çarpılarak uygulanır. Arîlik belgesi sahibi işletme poliçelerinde yenileme işlemi (tecdit) yapıldığı takdirde; Hasar prim oranının % 50 nin altında kalması halinde uygulanan indirim oranı aynen devam eder. Hasar prim oranının % 51-70 olması halinde indirim oranı % 50 oranında azaltılır. Hasar prim oranının % 70 in üzerinde olması halinde indirim hakkı düşer. Organik Hayvancılık yapılan işletmelerde prim fiyatına % 25 ilave yapılır. 21

Büyükbaş Hayvanlarda Sovtaj; Sigortalı hayvanın, her hangi bir nedenle, ölmeden önce kesilmesi veya kestirilmesi ile mecburi kesim hallerinde; etinden, derisinden ve benzeri kısımlarından faydalanılabileceğinin, Eksper raporuna bağlanması durumlarında, bu kısımlara ait bedelin, sovtaj olarak değerlendirilmesi ve ödenecek tazminattan düşülmesidir. Hasarlı hayvanın, derisinin yararlanılabilir olması halinde, sigortalı, deriyi yüzsün ya da yüzmesin, sigorta bedelinin en az % 2 si; hasarlı hayvanın etinden yararlanılması halinde, hayvanın sigorta bedelinin en az % 30 u sovtaj olarak belirlenir. Sigortalı hayvanın, enfeksiyondan kaynaklanmayan genital bozuklukları ile damızlık vasfını yitirmesi gibi nedenlerle, kesime sevk edilmesi halinde, sovtaj bedeli, sigorta bedelinin en az % 50 si olarak hesap edilir. 22

TAZMİNATIN HESAPLANMASI Örnek: 1 Muafiyetsiz Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası Hasar Tazminat Hesaplaması; Sigorta bedeli : 6.000 TL Hasar Nedeni : Fracture Hasar şekli : Mecburi kesim %20 müşterek sigorta : 1.200 TL Fatura Bedeli : 1.500 TL Sovtaj Bedeli : 1.920 TL (Madde 4 gereğince % 30 Et bedeli + % 2 Deri bedeli ) Tazminat bedeli : (6.000-1.200) 1.920 = 2.880 TL 23

TAZMİNATIN HESAPLANMASI Örnek: 2 Muafiyetsiz Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası Hasar Tazminat Hesaplaması; Sigorta bedeli : 6.000 TL Hasar Nedeni : Laminitis chronica Hasar şekli : Mecburi kesim %30 müşterek sigorta : 1.800 TL Fatura Bedeli : 1.500 TL Sovtaj Bedeli : 1.920 TL (Madde 4 gereğince %30 Et bedeli + % 2 Deri bedeli ) Tazminat bedeli : (6.000-1.800) 1.920 = 2.280 TL 24

TAZMİNATIN HESAPLANMASI Örnek: 3 Muafiyetli Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası Hasar Tazminat Hesaplaması; Sigortalı hayvan sayısı : 35 Toplam Sigorta Bedeli : 157.500 TL (4.500 TL / hayvan) Hasarlı hayvan sayısı : 2 Hasar şekli : 1.Hasar Ölüm, 2.Hasar Mecburi Kesim Hasar nedeni : 1.Hasar RPT, 2.Hasar Pneomonia 157.500 *0,4 (muafiyet oranı %4) : 6.300 TL - (Birinci hasar, sigorta bedeli 4.500 TL) Muafiyet Tutarı: 6.300 TL 4.500 TL = 1.800 TL (kalan muafiyet tutarı) - (İkinci hasar, sigorta bedeli 4.500 TL) 4.500 TL 1.800 TL : 2.700 TL (yeni sigorta bedeli) %20 müşterek sigorta : 540 TL Fatura Bedeli : 1.000 TL Sovtaj Bedeli : 864,00TL (Madde 4 gereğince %30 Et bedeli + % 2 Deri bedeli ) Tazminat bedeli : (2.700-540) 1.000 = 1.160 TL 25

KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Riskler (Tehlikeler) Koşullar Koyun ve keçi ile koç ve tekeler (6 ay-5 yaş) a) Koyun ve keçi vebası (PPR), koyun ve keçi brucellozu, şap, mavi dil, koyun-keçi çiçeği hastalıkları ile 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa göre ihbarı mecburi tüm bulaşıcı hayvan hastalıkları hariç (anthrax ve kuduz teminat kapsamına dahildir) olmak üzere, her türlü hayvan hastalıkları. b) Gebelik, doğum veya cerrahi müdahale sonucu ölüm, c) Her türlü kaza ile vahşi hayvan saldırısı, yılan ve böcek sokması, ç) Zehirli çayır otları ve yem e bağlı zehirlenmeler, d) Her türlü doğal afetler ve güneş çarpması, e) Yangın veya infilâk sebebiyle meydana gelen ölümler ve mecburi kesimler, Veteriner Bilgi Sistemine (TÜRKVET e) Kayıtlı Olmak. 26

KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI TEMİNAT KAPSAMI DIŞINDAKİ ÖNEMLİ HALLER a)ihbarı mecburi, tüm bulaşıcı hastalıklar (kuduz ve anthrax hariç), b)hırsızlık, değiştirme halleri ve nedeni ispat edilemeyen kayıplar, c) Sigortalının, gerekli tedbirleri almaması nedeniyle, meydana gelen vahşi hayvan saldırısı sonucundaki hasarlar ve kayıplar ç) Poliçe başlangıç tarihinden önce meydana geldiği tespit edilen; hasarlar ve kalıtsal anomalilere bağlı her türlü hastalıklar sonucu ölüm, itlaf ve mecburi kesimler, d) Teknik şartlar doğrultusunda, kimliklendirilmesi yapılmamış hayvanlar e)infertiliteye bağlı mecburi kesimler. 27

KÜÇÜKBAŞ HAYVAN SİGORTASI PRİM FİYAT TABLOSU 2013 Hayvan Sayısı Prim Fiyatı(%) Yıllık Muafiyet Oranı (Toplam Sigorta Bedelinin) (%) Müşterek Sigorta Oranı (%) Müşterek Sigorta Oranı (Uçurumdan Yuvarlanma, Kurt Parçalaması v.b (%) 10-50 13 3 20 50 51-100 12 3 20 50 101-250 11 3 20 50 251 ve üzeri 10 3 20 50 *Uçurumdan yuvarlanma ve kurt parçalaması vb. nedenlerle meydana gelen hasarlar, poliçe dönemi içerisinde, iki olayla sınırlıdır. 28

KÜÇÜKBAŞ HAYVAN HAYAT SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ (KOYUN, KEÇİ - KOÇ ve TEKELER) - 2013 Hayvan Sayısı Grubu Bir Hayvanın Sigorta Bedeli (TL) Bir Hayvan için Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) 10-50 600 39 51-100 600 36 101-250 600 33 250 ve üzeri 600 30 29

Küçükbaş Hayvan Hayat Sigortası İndirimler ve Ek Prim Uygulamaları Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve benzeri kuruluşlar tarafından ihale usulü dağıtımı yapılarak müteahhitlerce sigorta ettirilen hayvanlar hariç olmak üzere, a) İlk defa sigorta ettirilenler için tarife primleri üzerinden % 5 nispetinde başlangıç indirimi uygulanır. b) Prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda uygulanacak prim indirimi Tarım Sigortaları Havuz Yönetim Kurulunca kararlaştırılır. *Poliçe yenilemelerinde, sigortalı geçen son 4 yıl içindeki, hasar ödemesi yapılan yıl sayısına ve kümülatif hasar prim oranına göre, uygulama yılındaki tarife primine göre indirim veya yükleme çarpanları ile çarpılarak uygulanır. Organik Hayvancılık yapılan işletmelerde prim fiyatına % 25 ilave yapılır. 30

Küçükbaş Hayvanlarda Sovtaj; Sigortalı hayvanın, her hangi bir nedenle, ölmeden önce kesilmesi veya kestirilmesi ile mecburi kesim hallerinde; etinden, derisinden ve benzeri kısımlarından faydalanılabileceğinin, Eksper raporuna bağlanması durumlarında, bu kısımlara ait bedelin, sovtaj olarak değerlendirilmesi ve ödenecek tazminattan düşülmesidir. Hasarlı hayvanın, derisinin yararlanılabilir olması halinde, sigortalı, deriyi yüzsün ya da yüzmesin, sigorta bedelinin en az % 2 si; hasarlı hayvanın etinden yararlanılması halinde, hayvanın sigorta bedelinin en az % 30 u sovtaj olarak belirlenir. 31

TAZMİNATIN HESAPLANMASI Örnek: 4 Küçükbaş Hayvan Hayat Sigortası Hasar Tazminat Hesaplaması; Poliçede meydana gelen hasarlarda poliçe dönemi içerisinde muafiyet tutarını aşmayan hasarlar ödenmez. Yıllık muafiyet tutarı aşıldıktan sonra meydana gelen hasarlar Teknik şartlar, Tarife ve Talimatları nın 7. Maddesine göre ödenir. 32

TAZMİNATIN HESAPLANMASI Sigortalı hayvan sayısı : 35 Toplam Sigorta Bedeli : 24.500 TL (* 700 TL / hayvan) Hasarlı hayvan sayısı : 2 Hasar şekli : Mecburi Kesim Hasar nedeni : Gıdai Indigetion 24.500 *0,3 (muafiyet oranı %3) : 735 TL - Birinci hasar, sigorta bedeli : 700 TL Muafiyet Tutarı: 735 TL 700 TL = 35 TL (kalan muafiyet tutarı) - İkinci hasar, sigorta bedeli : 700 TL 700 TL 35 TL : 665 TL (yeni sigorta bedeli) %20 müşterek sigorta : 133 TL Fatura Bedeli : 200 TL Sovtaj Bedeli : 212,80 TL (Madde 4 gereğince %30 Et bedeli + % 2 Deri bedeli ) Tazminat bedeli : (665,00 133,00) 212,80 = 319,20 TL 33

KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTALARI TEMİNAT KAPSAMINDAKİ ÜRÜN VE RİSKLER Kapsam Riskler (Tehlikeler) Kapalı sistemde üretimi yapılan kümes hayvanları ölüm riski. İhbarı mecburi hastalıklar hariç, her türlü kanatlı hayvan hastalıkları, Her türlü kaza ve zehirlenmeler, Her türlü doğal afetler, Yangın veya infilak sebebiyle meydana gelen ölümler ve mecburi kesimler. Koşullar Kümes Hayvanları Kayıt Sistemine kayıtlı olmak ve Biogüvenlik önlemleri ile hijyen kurallarının sağlanmış olması. 34

KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTALARI TEMİNAT KAPSAMI DIŞINDAKİ ÖNEMLİ HALLER a) İhbarı mecburi hastalıklar, b) Kanibalizm, tüy ve yumurta yeme, gagalama veya benzeri kötü alışkanlıklar, c) Hayvanların kongenital sakatlıkları ve normal gelişememeleri d) Poliçe başlangıcından önce mevcut hastalıklar, beslenme bozukluğu ve yetersizlikleri, e) Poliçe başlangıç tarihinden itibaren, viral hastalıklarda 5 gün, mikrobiyel ve paraziter hastalıklarda 8 günlük bekleme süresi içinde meydana gelen hastalıklar nedeniyle, sigortalı hayvanların ölmesi, itlafı ve mecburi kesimi, f) Hırsızlık ve yer değiştirme halleri. 35

KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI PRİM FİYAT TABLOSU 2013 Kategori (Yetiştirme Amacı) Prim (%) Broiler 1,30 Kategori (Yetiştirme Amacı) Prim (%) Yumurta Tavuğu Civcivi 2,75 Yumurta Tavuğu 3,50 Damızlık ve Ana Damızlık Civciv 2,25 Damızlık ve Ana Damızlık Tavuk 3,25 Hindi 3,50 Devekuşu 7,50 36

KÜMES HAYVANLARI HAYAT SİGORTASI PRİM FİYATI ÖRNEKLERİ - 2013 Kategori (Yetiştirme Amacı) Hayvan Sayısı Sigorta Bedeli (TL) Çiftçinin Ödeyeceği Prim Tutarı (TL) Broiler 10.000 50.000 325 Yumurta Tavuğu 10.000 100.000 1.750 37

Kümes Hayvanları Hayat Sigortası İndirim Uygulamaları İlk defa sigorta ettirilenler için tarife primleri üzerinden % 5 nispetinde başlangıç indirimi uygulanır. Hasarsız geçen bir dönemi takip eden yılda tarife primleri üzerinden % 10 nispetinde yenileme indirimi uygulanır. Prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda uygulanacak prim indirimi, Tarım Sigortaları Havuz Yönetim Kurulunca kararlaştırılır. 38

Kategori (Yetiştirme Amacı) Muafiyet Oranı (%) Hasar Olayı Süresi Hastalık Hasar Olayı Süresi Diğer (Kaza, doğal afet vb.) Broiler 3 1 hafta 48 saat Yumurta Tavuğu Civcivi 3 2 hafta 48 saat Yumurta Tavuğu 3 1 ay 48 saat Damızlık ve Ana Damızlık Civciv 3 2 hafta 48 saat Damızlık ve Ana Damızlık Tavuk 3 1 ay 48 saat Besi Hindisi (Dişi) 3 2 hafta 48 saat Besi Hindisi (Erkek) 3 2 hafta 48 saat Damızlık Hindi 3 2 hafta 48 saat Devekuşu 5 3 hafta 72 saat 39

TAZMİNATIN HESAPLANMASI Örnek:5 Kümes Hayvanları Hayat Sigortası Sigortalı hayvan sayısı : 68.500 Hasarlı hayvan Sayısı : 8.569 Hasar anındaki hayvanların yaşı : 18 hafta Toplam Poliçe Sigorta Bedeli (TL) : 479.500 Beher hayvan sigorta bedeli (TL) : 7.000 Muafiyet oranı : 3% Muafiyet tutarı (TL) : 14.385 Hasar tablosu karşılık değeri : 100% Hasar anındaki birim değer : 7.000 Hasar tutarı (TL) : 59.983 Tazminat [(hasar tutarı - muafiyet) X % 80] : 36.478,40 ÖDENECEK TAZMİNAT : 36.478,40 TL 40

KÜMES HAYVANLARI DEĞERLENDİRME TABLOSU (Yumurta Tavuğu) Yaş Değer Oranı % 5 aylık (17 nci haftadan itibaren) 100 6 aylık 95 7 '' 90 8 '' 84 9 '' 78 10 '' 72 11 '' 65 12 '' 58 13 '' 51 14 '' 44 15 '' 37 16'' 30 17 '' 18 '' 23 15 41

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ Hasar/Tazminat Ödemeleri; Hayvan Hayat Sigortalarında; Dosya ikmal edildikten sonraki, 1 Ay (30 Gün) içerisinde sigortalıya ödenir. 42

HASARLAR NASIL ÖDENECEK? BİTKİSEL ÜRÜNLER SİGORTASI; HASAR İHBAR/EKSPERTİZ/ÖDEME İŞ AKIŞI ÇİFTLİK HAYVANLARI SİGORTASI; HASAR İHBAR/EKSPERTİZ/ÖDEME İŞ AKIŞI 43 www.tarsim.org.tr

2006-2013 Yılları Arası Kaydedilen Önemli Gelişmeler I 2007 yılı itibariyle yavru atma riski sigorta kapsamına alınmıştır, 2008 yılı itibariyle hayvan sayısı ve işletme bazında teknik şartlarda belirtilen kriterlerin sağlanması halinde, Teknik Şartlar, Tarife ve Talimatlar da belirtilen indirimler uygulanmaya başlanmıştır, 2009 yılı itibariyle hayvanların bulunduğu iller 1 inci ve 2 inci derece olmak üzere iki risk kategorisine ayrılmış ve risk faktörü oluşturulmuştur, 2009 yılı itibariyle Hayvan Hayat Sigortalarında, süt sığırlarının tarım sigortası kapsamına alınma yaşı 1 yaşından 7 inci aya indirilmiştir, 2010 yılı itibariyle Hayvan Hayat Sigortalarında, süt sığırlarının tarım sigortası kapsamına alınma yaşı 7 inci aydan 4 üncü aya indirilmiştir, 2010 yılı itibariyle poliçe başlangıç tarihinden itibaren iki hafta(14 gün) olan bekleme süresi kaldırılmıştır, 2010 yılı itibariyle Büyükbaş ve Küçükbaş hayvanların hasar ihbarlarının tek merkezden alınması ve alınacak ihbarlara atanacak eksperlerin otomatik olarak sistemden atama yapılması sağlanmıştır, 44

2006-2013 Yılları Arası Kaydedilen Önemli Gelişmeler II 2011 yılı itibariyle erkek besi sığırları teminat kapsamına alınmıştır, 2011 yılı itibariye koyun keçi ile koç ve tekeler teminat kapsamına alınmıştır, 2012 yılı itibariyle mandalar teminat kapsamına alınmıştır, 2012 yılı itibariyle hastalıklara bağlı olarak müşterek sigorta oranları belirlenmiştir, 2012 yılı itibariyle deri bedeli sovtaj uygulaması oranı % 2 ye düşürülmüştür. 45

Tarım Sigortalarında Uygulanan Yeni Teknolojiler 2010 yılı itibariyle geliştirilen uygulama ile hasar fotoğraflarının sistem üzerinden yüklenmesi sağlanmıştır, 2011 yılı itibariyle risk inceleme sırasında alınan resimler ile hasar ekspertizi sırasında alınan resimlerin sistem üzerinden ve aynı işlem adımında karşılaştırılması için yeni uygulama geliştirilmiştir, 2011 yılı itibariyle hasarlara ilişkin tüm bilgilerin, sistem üzerinden acenteler ve sigorta şirketleri tarafından detaylı bir şekilde görülmesini sağlayacak hasar durum görüntüleme menüsü revize edilmiştir, 2012 yılı itibariyle Radyo frekanslı tanımlama projesi (mikroçip) pilot proje olarak uygulanmaya başlanmıştır. 46

YILLAR BAZINDA POLİÇE SAYISI DEĞERLERİ Branş Adı Poliçe Sayısı (Adet) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Büyükbaş Hayvan Hayat Küçükbaş Hayvan Hayat Kümes Hayvanları Hayat 10.113 8.099 17.806 17.200 29.852 29.831 - - - - 1.701 6.325 35 118 86 159 166 196 Toplam 10.148 8.217 17.892 17.359 31.719 36.352 47

48

YILLAR BAZINDA SİGORTA BEDELİ DEĞERLERİ Sigorta Bedeli (TL) Branş Adı 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Hayvan Hayat 168.442.569 264.314,417 410.542.267 959.597.418 1.930.406.314 2.030.980.099 Küçükbaş Hayvan Hayat - - - - 46.251.653 195.262.420 Kümes Hayvanları Hayat 12.198.822 25.002.594 20.631.496 44.589.963 57.637.755 94.674.861 Toplam 180.641.391 289.317.011 431.173.763 1.004.187.381 2.034.295.722 2.320.917.380 49

YILLAR BAZINDA PRİM ÜRETİMİ DEĞERLERİ Branş Adı Büyükbaş Hayvan Hayat Küçükbaş Hayvan Hayat Kümes Hayvan Hayat Prim Üretimi (TL) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 14.197.460 20.089.686 32.838.346 80.763.074 165.800.932 169.891.684 - - - - 6.288.201 25.314.809 342.224 760.531 512.816 1.283.489 1.442.074 2.466.192 Toplam 14.539.684 20.850.217 33.351.162 82.046.563 173.531.207 197.672.685 50

ÜRETİCİNİN ÖDEDİĞİ PRİMLER VE TAZMİNAT TUTARI- MİLYON TL (2006-2012 ) 500 473 400 376 300 243 315 200 100 0 HAYVAN HAYAT SİGORTASI BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARI ÜRETİCİNİN ÖDEDİĞİ PRİM (MİLYON TL) TOPLAM TAZMİNAT (MİLYON TL) 51

2006-2012 YILLARI HASAR/PRİM DENGESİ (MİLYON TL) (914) (883) (1.417) (1.290) Devletin Prim Desteği Çiftçinin Ödediği Prim Gerçekleşen Hasarlar Beklenen Hasarlar Operasyon Masrafları Aracılık Masrafları 52

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ TARIM ve HAYVANCILIK SEKTÖRÜNE YÖNELİK, BU SOSYAL SORUMLULUK PROJESİ NDE; kâr amacı olmadan, sigorta prensipleri ve teknikleri çerçevesinde; Doğruluk, Şeffaflık, Hesap verebilirlik, Sürdürülebilirlik ve Güvenilirlik ile Tarım ve Hayvancılık sektörüne hizmet, E S A S A L I N M A K T A D I R. 53

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ Ayrıca; Devlet Destekli, 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu, Tarım Sigortalarının kapsamını, açık bir şekilde belirlemiş olup; kapsama alınacak doğal riskler/afetler ve tarımsal ürünler, açık bir şekilde belirtilmiştir. Hırsızlık, kaybolma, vb. durumlar gibi doğal risk/afet niteliğinde olmayan, sosyal içerikli riskler, Devlet Destekli Tarım Sigortaları kapsamında değildir. Bu tür riskler, tekli risk sigortası şeklinde, özel/ticari sigorta şirketleri tarafından sigorta edilebilmektedir. 54

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ Geniş tabanlı, toplumsal bir İMECE sistemi diye de tabir ettiğimiz, bu sigorta yoluyla, sisteme dahil olan üreticiler, herhangi bir doğal afet ya da hastalık nedeniyle hasar yaşadıklarında, bir yerlerden yardım beklemek yerine; belirli bir bedel ödeyerek, tarımsal ürünlerini sigorta yaptırmak suretiyle, bir nevi ellerini taşın altına koymanın verdiği RAHATLIK ve ÖZ GÜVENLE, hak ettikleri hasar tazminatını, gönül rahatlığı ile almanın huzurunu yaşamış olacak ve üretim faaliyetlerine devam edeceklerdir. Havuz yönetimi ve ilgili diğer paydaşlar; üreticiye, çiftçiye, yetiştiriciye bu duyguyu, kalıcı olarak yaşatmak için; sürekli olarak, sistemi geliştirmeye ve yaygınlaştırmaya çalışmaktadırlar. 55

DEVLET DESTEKLİ TARIM SİGORTALARI SİSTEMİ SON SÖZ; - Hasar gören; üreticinin, çiftçinin ve yetiştiricinin hakkını aldığı; hakketmediği halde, hasar tazminatı almak isteyenlerin de engellendiği, bir sigorta sistemi kurulmaya çalışılmaktadır. - Zira; Sigortacılık; Doğruluk, Dürüstlük ve Güven işidir " 56

Saygılarımızla TEŞEKKÜR EDERİZ. 57