Stres Yönetimi Ş Ü K R Ü A Ğ A Ç S A PA N
Stres Nedir? Bireyin İçsel - Dışsal etkiler ve sosyal çevredeki olumsuz koşullar nedeni ile fiziksel ve psikolojik sınırlarının ötesinde harcadığı gayrettir.
Stres Sırasında Organizmada Meydana Gelen Değişiklikler Alarm Aşaması Birey bir stres kaynağı ile karşılaştığında Savaş ya da kaç tepkisi gösterir. Kalp atışları hızlanması, tansiyonun yükselmesi, solunumun hızlanması ve ani adrenalin salgılanması biçiminde gelişir.
Uyum ya da Direnme Aşaması Stres kaynağına uyum sağlanırsa her şey normale döner. Kaybedilen enerji yeniden kazanılmaya ve bedendeki tahribat giderilmeye çalışılır. Kardiyo sistemi düzene girer gerilim azalır. Belirli bir süre bireyin davranışlarında ve yaşantısında bu durum gözlenebilir.
Tükenme Aşaması Gerilim kaynakları ve yoğunluk dereceleri azalmadığı sürece ya da artış gösterdiği durumda bireyin gayreti kırılır, davranışlarında ciddi sapmalar ve hayal kırıklıklarının yaşandığı bir evreye girilir. Fiziksel kaynaklar kullanılamaz ve tükenme aşamasına geçilir. Kişi başka stres kaynaklarının etkilerine de açık hale gelir.
Stresin Belirtileri Fiziksel Duygusal Zihinsel Sosyal Baş ağrısı Kaygı ve endişe Konsantrasyon Güvensizlik Düzensiz uyku Çabuk ağlama Unutkanlık Suçlama Sırt ağrıları Depresyon Zihin karışıklığı Randevuya uymama Çene kasılması Asabilik Zayıf hafıza veya az kala iptali Diş gıcırdatma Gerginlik Hayal kurma Hata arama Kabızlık Özgüvensizlik Saplantılılık Rencide etme İshal Güvensizlik Mizah kaybı Savunmacılık Döküntü Aşırı hassasiyet İş kaybı Küs olmak Kas ağrıları Saldırganlık Kalitenin düşmesi Konuşmamak Hazımsızlık Öfke patlaması Hata artışı Yüksek tansiyon Tükenmişlik hissi Kalp kırizi Aşırı terleme Enerji kaybı Kazalarda artış
Strese Yol Açan Faktörler Kişisel Stres Kaynakları Örgütsel Yapıya Bağlı Stres Kaynakları İş Yerindeki Organizasyona bağlı Stres Kaynakları Organizasyon Dışı Stres Kaynakları
Kişisel Stres Kaynakları A Tipi B Tipi A ve B Tipi Kişisel Özellikler 02.03.2017 Şükrü AĞAÇSAPAN IRCA Lead Auditor& Educationalist
A Tipi Kişilik Özellikleri B Tipi Kişilik Özellikleri Sürekli hareket eder Hızlı yürür Hızlı yer Hızlı konuşur Sabırsızdır İki şeyi aynı anda yapar Zaman ile ilgilenmez Sabırlıdır Eğlenmek için oyun arar Suçluluk duymadan dinlenir Acelesi yoktur İşi bitirmek için zaman saplantısı yoktur Başarıyı, miktarı ile ölçer Rekabeti sever zaman baskısını hisseder
Örgütsel Yapıya Bağlı Stres Kaynakları» İş yükünün fazlalığı» Zaman sınırlılığı» Denetimin sıkı ve yakından olması» Yetkinin sorumlulukları karşılamada yetersiz olması» Politik havanın güvensizliği» Rol belirsizliği» Örgüt ve bireyin değerleri arasındaki uyumsuzluk» Engelleme» Rol çatışması» Sorumlulukların yarattığı endişe» Çalışma koşulları» İnsan ilişkileri» Yabancılaşma
İş Yerindeki Organizasyona bağlı Stres Kaynakları POLİTİKALAR YAPI SÜREÇ *Adaletsiz veya yetersiz *Merkezilik, karara katılmada *Zayıf İletişim performans değerlendirme yetersizlik *Performansa ilişkin dönüt *Adaletsiz ödeme *Gelişme veya ilerleme eksikliği veya zayıflığı *Keyfi belirsiz politikalar fırsatının azlığı *Amaçların belirsizliği *İşin dönerli olarak verilmesi *Aşırı biçimsellik veya çatışması *İdealist iş tanımları *Emeğin bölünmesi ve *Yetiştirme programları aşırı uzmanlaşma *Birimlerin birbirine bağımlılığı 02.03.2017 Şükrü AĞAÇSAPAN IRCA Lead Auditor& Educationalist
Organizasyon Dışı Stres Kaynakları İŞ AİLE BİREY SOSYAL ÇEVRE
Stres Yönetimi Stresle başa çıkmak ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla, durumu ya da duruma verilen tepkileri değiştirmeye stres yönetimi denir.
Stresle Başa Çıkmada Organizasyonel Stratejiler Destekleyici bir Organizasyon Havası Yaratmak. - Daha az merkeziyetçilik. - Kararlara katılımı sağlama. - Yukarıya doğru iletişime izin verme. İşin Zenginleştirilmesi. - İşin içerdiği sorumluluk, tanınma, görevin kimliği ve anlamlılığını vurgulamak. - Önüne başarı fırsatları çıkartıp yükselmesini sağlamak. - Yapılan işlerin önem derecesini belirleyip, kişinin önemli işler yapmalarına olanak tanımak.
Organizasyondaki Görevlerin Tanımlanması ve Çatışmaların Azaltılması. - Rol çatışması ve belirsizlikler kaldırılmalı. - Görev tanımına uygun hizmet içi eğitim verilmeli. - Zamansız bilgi istenmemeli. - Düzenlemeler işgören ve işverenin yapısına uymalı. Mesleki gelişimin Planlanması ve Danışmanlık. - İş görenler sonraki pozisyonlarının ne olacağını bilmeli. - Planlama tekniklerinde, kendilerini değerlendirme ve anlama becerisi geliştiren yöntemler kullanılmalı.
İş Yerini Renklendirme. - Kurum kültürüne uygun mizaha izin verilmeli. - Örgütsel bağı güçlendiren etkinliklerin gerçekleştirilmesi. - Sosyal alanların sınıfsızlandırılması. Yönetici: Başarıya giden toplu heyecanla, stresi yapılandıran güdülemeyi ayırt edebilmeli. Kurumsal başarının göstergesi en uç noktada görülebilmeli.
Stres Yönetiminde DKBY Modeli D Değiştir * Stres kaynağı ile yüzleş * Yardım iste * Zamanını iyi kullan * Hayır demeyi öğren * Arada mola ver * Stres kaynağını önceden tahmin et K Kabul Et * Düşünce tarzını değiştir * Kaygılanma * Öfkene hakim ol * Durumu daha kötüleştirme B Boş ver * Vazgeçmeyi öğren * İşleri üst üste ekleme * Neden boş vermen gerektiğini bil * Denge kur * A Tipi davranış ( Kaçın) * B Tipi davranış ( Edin) Y Yaşam Tarzını Yönet * Negatif mücadeleden kaçın * Pozitif yaşam tarzı benimse * Diyet yap * Egzersiz yap * Rahatla * Destek ol
STRES DÖNGÜSÜ ANLAYIŞI DEĞİŞİM SÜRECİ A- ORTAM D- DAVRANIŞ DEĞERLENDİRME SÜRECİ İCRAAT SÜRECİ B- ALGILANAN ORTAM KARAR SÜRECİ C- TEPKİ TERCİHİ
SONUÇ Proaktif Yaklaşım Kaynak ve Yolun Kurutulması
TEŞEKKÜR EDERİM