TERÖRÜN FİNANSMANI. Ömer Lütfi YALÇIN Aklama Suçu İnceleme Şube Müdürü

TERÖRÜN FİNANSMANI Ömer Lütfi YALÇIN Aklama Suçu İnceleme Şube Müdürü

TERÖRÜN FİNANSMANI İLE MÜCADELENİN ÖNEMİ Terörle mücadelede başarılı sonuçlar alınabilmesi için: Terör örgütlerinin yurt içi ve yurt dışı; - Propaganda faaliyetlerini, - Silahlı faaliyetlerini ve bunun için gerekli lojistik desteği, sürdürebilmesi için gerekli olan ulusal ve uluslararası mali kaynaklarının kurutulması gerekir.

Konular I- Terör ve terörün finansmanı tanımı II- Terörün finansmanı ile mücadeleye ilişkin Türk mevzuatı III- Aklama ve terörün finansmanı arasındaki ilişki IV- Uluslararası düzenlemeler

BÖLÜM I TERÖR ve TERÖRÜN FİNANSMANI

TERÖR TANIMI - Uluslararası arenada üzerinde uzlaşılmış ortak bir terör tanımı bulunmamaktadır. - Terörün finansmanı kapsamında atıfta bulunulan fiiller belirlenmiştir. - Lider doküman : BM Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Sözleşme

Sözleşmede terör fiilleri; - Bir halkı korkutmak yada bir hükümeti veya uluslar arası örgütü bir eylemi gerçekleştirmeye veya gerçekleştirmekten kaçınmaya zorlamak amacıyla gerçekleştirilen eylemler - Sözleşme eki listede yer alan Sözleşme ve protokollerde belirtilen eylemler olarak tanımlanmıştır.

Terör tanımı (Terörle Mücadele Kanunu (TMK) md.1) Cebir ve şiddet kullanarak, baskı, korkutma, yıldırma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden biriyle; - Anayasada belirtilen Cumhuriyetin niteliklerini, siyasi, hukuki, sosyal, laik, ekonomik düzeni değiştirmek, - Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmak, - Türk Devletinin ve Cumhuriyetin varlığını tehlikeye düşürmek, - Devlet otoritesini zaafa uğratmak veya yıkmak veya el egeçirmek, - Temel hak ve hürriyetleri yok etmek, - Devletin iç ve dış güvenliğini bozmak, - Kamu düzenini veya genel sağlığı bozmak, amacıyla işlenen fiiller.

TERÖRÜN FİNANSMANI Terör örgütlerinin asıl amacı gelir elde etmek değil, elde ettikleri gelirle ideolojilerini gerçekleştirmek ve faaliyetlerinin devamını sağlamaktır. Bu nedenle terör örgütleri yasal yollardan gelir elde etme yoluna da başvurabilmektedirler.

Terörün finans ihtiyacı - Silah ve mühimmat temini - Maaş ödemeleri - İletişim masrafları - Eğitim masrafları - Seyahat masrafları - Rüşvet ödemeleri - Alt yapı harcamaları

TERÖRÜN FİNANSMANI / KAYNAKLARIN HARCANMA YERLERİ Örgütsel amaçlı eylem ve faaliyetlerde kullanılmak üzere; Silah, mühimmat, bomba ve bomba yapımında kullanılan malzemelerin alınmasında; örgütün siyasi, ideolojik amaçlarla gerçekleştirdikleri faaliyetlerin maliyetinin karşılanmasında, Hücre evlerinin her türlü ihtiyaçlarının karşılanmasında, Örgütsel propaganda faaliyetlerinde bulunulması (kitap, dergi, bildiri, videoteyp kaseti gibi yayın araçlarının yayınlanması ve çoğaltılması) ve bu amacı gerçekleştirecek malzemelerin alınmasında, Örgüt mensuplarının akrabaları veya yakınları ya da örgüt mensubu olmayıp örgütçe tanınan ve örgütü destekleyen şahıslar adına menkul ve gayrimenkul alımlarında, Örgüt tarafından kendisine sorumluluk verilen kişilerin her türlü masraflarının karşılanmasında, Cezaevinde bulunan örgüt mensupları ile ailelerinin ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanılabilmektedir.

Terörün finans kaynakları Yasal kaynaklar - Aidat ve bağış toplanması - Kar amacı gütmeyen kuruluşlar - Yayın araçları - Ticari faaliyetler - Sosyal etkinlikler Yasadışı kaynaklar - Gasp ve hırsızlık - Fidye amaçlı adam kaçırma - Haraç toplama - Sahtecilik - Kredi kartı dolandırıcılığı - Çek karnesi dolandırıcılığı - İnsan kaçakçılığı - Uyuşturucu kaçakçılığı - Silah kaçakçılığı

TERÖRÜN FİNANSMANI / YASAL KAYNAKLAR Gönüllü veya herhangi bir baskı, cebir veya şiddet söz konusu olmadığı halde tamamen duyulan korku nedeniyle terör örgütlerine yapılan bağış ve yardımlar(ayni,nakdi) Hayır kuruluşları aracılığıyla toplanan Terör örgütü üyesi iken ayrılmış kişilerce veya terörün finansmanı ile görünüşte bağlantısı olmayan kişilerce işletilen kuruluşların oluşturulması ve yasal ticari kazançların aktarılması ile de terör örgütlerine destek verilebilmektedir. Terörün finanse edilmesinde en çok kullanılan yöntemlerden biri de yayın organlarının işletilmesidir. Yayın organları (kitap, dergi, gazete, takvim, video-teyp, televizyon, radyo, vb) vasıtasıyla terör örgütleri hem propagandalarını yapmakta hem de yasal görüntü altında para toplayabilmektedir. Yine düzenlenen konser, şölen, sergi ve gösteri gibi sosyal etkinlikler yoluyla da yüksek tutarlı paralar toplanabilmektedir.

TERÖRÜN FİNANSMANI TANIMI BM Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşme; herhangi bir kimse tarafından kısmen veya tamamen Sözleşmede belirtilen eylemlerin gerçekleştirilmesinde kullanılması niyetiyle veya kullanılacağını bilerek doğrudan veya dolaylı olarak, yasa dışı bir şekilde ve kasten fon sağlama ve toplama şeklinde tanımlamıştır.

TMK md. 8 (gerekçe metni) madde kapsamında terörün finansmanı suçu tanımlanmıştır. Bu suretle,.. BM Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Uluslar arası Sözleşmeden kaynaklanan uluslar arası yükümlülüklerimize uygun düzenlemeler yapılmıştır.

BÖLÜM II TERÖRÜN FİNANSMANI İLE MÜCADELEYE İLİŞKİN TÜRK MEVZUATI

A- Ceza Yaptırımı - 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu - 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu - 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun B- Önleyici Tedbirler -Tebliğler

3713 SAYILI TERÖRLE MÜCADELE KANUNU 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 8 inci maddesinde terörün finansmanı suçu düzenlenmiştir. (29.06.2006 tarih ve 5532 sayılı Kanunla eklenen madde) Terörün Finansmanı Her kim tümüyle veya kısmen terör suçlarının işlenmesinde kullanılacağını bilerek ve isteyerek fon sağlar veya toplarsa, örgüt üyesi olarak cezalandırılır. Fon kullanılmamış olsa dahi, fail aynı şekilde cezalandırılır. Bu maddenin birinci fıkrasında geçen fon; para veya değeri para ile temsil edilebilen her türlü mal, hak, alacak, gelir ve menfaat ile bunların birbirine dönüştürülmesinden hasıl olan menfaat ve değeri ifade eder.

Örgüt üyesi gibi cezalandırılır. 3713 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde; örgüte üye olanların TCK nın 314 üncü maddesi hükümlerine göre cezalandırılacağı belirtilmiştir. TCK nun 314 üncü maddesinde; örgüte üye olanlara, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası verileceği hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla, terörün finansmanı suçunun cezası 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasıdır.

- 3713 sayılı Kanunun 8/A maddesinde terörün finansmanı suçunun nitelikli hali düzenlenmiş ve bu kanun kapsamına giren suçların kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi halinde, verilecek cezanın yarı oranında artırılacağı hüküm altına alınmıştır. - 3713 sayılı Kanunun 8/B maddesinde terörün finansmanı suçunda tüzel kişilerin sorumluluğu düzenlenmiş ve bu kanun kapsamına giren suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, TCK nun 60 ıncı maddesine göre bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunacağı belirtilmiştir.

5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama başlıklı 282 nci maddesinde; alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar aklama suçunun öncül suçları olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun anılan hükümleri uyarınca terörün finansmanı suçu aklamanın öncül suçları arasında sayılmaktadır.

5549 SAYILI SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ ÖNLENMESİ HAKKINDA KANUN Şüpheli İşlem Bildirim Tanımı Yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu malvarlığının yasadışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması halinde bu işlemlerin yükümlüler tarafından MASAK Başkanlığına bildirilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Böylelikle şüpheli işlem bildirim yükümlülüğünün kapsamı genişletilerek terörü finanse edenlere ilişkin şüpheli işlem bildirimi alınabilmesi için yasal bir altyapı oluşturulmuştur.

Başkası Hesabına İşlem Yapıldığının Beyan Edilmemesi Kimlik tespitini gerektiren işlemlerde, kendi adına ve fakat başkası hesabına hareket eden kimsenin, bu işlemleri yapmadan önce kimin hesabına hareket ettiğini yükümlülere yazılı olarak bildirmediği takdirde cezalandırılacağına ilişkin bir düzenleme yapılmıştır. Böylelikle, organize suç ve terör örgütleri tarafından da kullanılabilecek bir yöntem olan finansal sistemde kendi adına ve fakat başkası hesabına işlem yapılması nın önüne geçilmesine yönelik yasal bir altyapı oluşturulmuştur.

Gümrük İdaresine Yapılacak Açıklama Türk parası, döviz veya bunlarla ödemeyi sağlayan belgeleri yurt dışına çıkaran veya yurda getiren yolcuların, gümrük idaresinin talebi üzerine bunlarla ilgili olarak tam ve doğru açıklama yapmakla mükellef olduğu hükme bağlanmıştır. Söz konusu hüküm, terörün finansmanı suçunun tespiti ve önlenmesinde ilgili birimlere kolaylık sağlayacak nitelikte düzenlemeler içermektedir.

Elkoyma Aklama ve terörün finansmanı suçunun işlendiğine dair kuvvetli şüphe bulunan hallerde 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 128 inci maddesindeki usule göre malvarlığı değerlerine el konulabileceği hüküm altına alınmıştır.

Uluslararası bilgi değişimi MASAK ın aklamanın yanı sıra terörün finansmanının önlenmesi kapsamında da uluslararası bilgi değişimini teminen yabancı ülkelerdeki muadil kurumlarla uluslararası antlaşma niteliğinde olmayan mutabakat muhtıraları imzalamaya ve imzalanan mutabakat muhtıralarını değiştirmeye Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanı yetkili kılınmıştır.

B- ÖNLEYİCİ TEDBİRLER - 6 No.lu Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği ile 1, 2, 3 ve belli kısımları ile 4 nolu MASAK Genel Tebliğleri kaldırılmıştır. -Terörün Finansmanına Yönelik Şüpheli İşlemlerin Bildirimi Tebliği

MASAK Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi Terörün finansmanına yönelik bilgilerin yanında terörün finansmanı ile bağlantılı şüpheli işlem göstergelerini de içeren MASAK Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi Temmuz 2006 tarihinde MASAK internet sitesinde yayınlanmıştır. Söz konusu rehber, yükümlülere, karapara aklama ve terörün finansmanı suçuyla bağlantılı olayları MASAK a bildirmelerinde yol gösterecektir.

BÖLÜM III AKLAMA ve TERÖRÜN FİNANSMANI ARASINDAKİ İLİŞKİ

TERÖRÜN FİNANSMANI Aklama suçunda işleme konu fonun kaynağının tespiti, terörün finansmanında ise daha çok fonun kullanım yeri önem arz etmektedir. Yasal bir fonun terörün finansmanında kullanılması, bu fonu bir anlamda yasadışı bir niteliğe dönüştürmektedir.

TERÖRÜN FİNANSMANI / YÖNTEMLER Yasal yollardan elde edilen fonlarda da terör örgütleri yasal finans kaynaklarını ve bağlantılarını gizleme ihtiyacı duymaktadırlar. Bu ihtiyaç, terör örgütlerinin fonları yetkili birimlerin dikkatini çekmeden toplamak ve kullanmak için aklama ya benzer yöntemler bulmaları ve kullanmalarını gerektirmektedir.

TERÖRÜN FİNANSMANININ ÖNLENMESİ Aklamaya benzer teknikler kullanılmakta, ancak; Mali işlemlerin çoğunlukla küçük tutarlarda olması, Fonların yasal yollardan elde edilmiş olma ihtimali, Bu fonların takip ve tespitini, aklama suçunun takip ve tespitinden çok daha zor hale getirmektedir.

TERÖRÜN FİNANSMANI / YÖNTEMLER Terör örgütleri, nakit kuryelerle yüklü nakit taşımacılığı yapmak, banka hesapları üzerinden çeşitli işlemler gerçekleştirmek, banka ve seyahat çekleri gibi çeşitli parasal araçları satın almak, kredi kartı kullanmak, elektronik transferlerde bulunmak, suretiyle, fonların kaynağı ve kullanım yerleri arasındaki ilişkiyi gizlemeye çalışmaktadırlar. Yeraltı, internet ve telefon bankacılığı yöntemleri de terör örgütleri tarafından sıklıkla kullanılan yöntemler arasında yer almaktadır.

Suç örgütleri gelir elde etmek amacıyla faaliyetlerde bulunmakta ve bu aşamada da terör örgütlerinden faydalanabilmektedir. Terör örgütleri varlıklarını idame ettirebilmek ve terör faaliyetlerinde bulunabilmek için suç işlemektedir.

Suç örgütleri amaç Gelir elde etmek sorun Suçtan elde edilen gelirlerin gizlenmesi aklama Suç ve para arasındaki ilişkiyi koparmak

Terör örgütleri amaç TMK md.1 de sayılan fiilleri işlemek ve varlıklarını idame ettirmek sorun Faaliyetlerinin ve varlıklarının devamı için sağlanan finans kaynaklarının gizlenmesi aklama Suç ve para arasındaki ilişkiyi koparmak

Suç gelirlerinin aklanması Terörün finansmanı ve finans kaynaklarının gizlenmesi Öncül suç suç Suçtan elde edilen gelir aklama Yasal faaliyetler Yasal gelir Suçtan elde edilen gelir Yasal görünüm (Yasal gelir) aklama Yasadışı kullanım Yasadışı gelir Yasal görünüm (Yasal gelir) Kullanım yeri ve amacının gizlenmesi

TERÖRÜN FİNANSMANININ ÖNLENMESİNDE MALİ KURULUŞLARIN ROLÜ Yükümlüler; Terörizm konusunda riskli bilinen ülkelerle yapılan mali işlemler, Bu ülkelerle bağlantılı müşteri hesapları, Kar amacı gütmeyen veya yardım faaliyetlerinde bulunan kuruluşlar, Elektronik transferler, konusunda daha dikkatli olmalıdırlar.

TERÖRÜN FİNANSMANININ ÖNLENMESİNDE MALİ KURULUŞLARIN ROLÜ Aklama suçunun önlenmesi için geçerliolanmüşterinin tanınması, kayıtların saklanması, şüpheli işlem bildirimi gibi tedbirlerin terörün finansmanıyla mücadele açısından da uygulanması gereklidir.

ŞÜPHELİİŞLEM BİLDİRİMLERİ Belirli işlemlere yönelik olarak daha dikkatli olunması amacıyla belirlenen şüpheli işlem tipleri rehber mahiyetinde olup değerlendirmeye yardımcı olmak amacıyla belirlenmiştir. Bunlardan bazıları MASAK internet sayfasında yayınlanmıştır.

TEŞEKKÜRLER. Ömer Lütfi YALÇIN Aklama Suçu İnceleme Şubesi Müdürü oyalcin@masak masak.gov.tr Tel: 0 312 415 37 22