KÜTÜPHANE HİZMETLERİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde1: Bu yönerge, İzmir Üniversitesi Kütüphanesi nin görev, yetki ve sorumluluklarını, çalışma esaslarını ve kullanıcıların kütüphanelerden yararlanma koşullarını ve sorumluluklarını düzenler. Kapsam Madde2: Bu Yönetmelik İzmir Üniversitesi Kütüphanesini kapsar. Tanımlar Madde 3: Bu yönergede geçen, a) Üniversite: İzmir Üniversitesi ni, b) Kütüphane: İzmir Üniversitesi Kütüphanesi ni, c) Kütüphane Müdürü: Üniversitenin Kütüphane Müdürü nü, d) Okuyucu: Basılı ve elektronik ortamda kütüphane bilgi kaynaklarından yararlanan kullanıcıyı, e) Bilgi Kaynağı: Kütüphane içerisinde ve üniversite kampus alanındaki bilgisayarlar ile uzaktan erişim şifreleri (Proxy) yardımıyla okunabilir ve kullanılabilir her türlü görsel-işitsel nitelikteki basılı ve elektronik bilgi kaynaklarını, f) Gecikme Cezası: Kullanıcının ödünç almış olduğu bilgi kaynağını belirtilen süreler içerisinde uzatma veya iade işlemi yapmaması durumunda her bir bilgi kaynağı için uygulanacak olan günlük TL bazında cezayı, f) Kütüphane Komisyonu: Kütüphanenin bilgi kaynakları seçimi ve alımına karar vermek, yönetim ve işleyişini izlemek ve önerilerde bulunmak amacıyla Rektör onayı ile kurulmuş ve her fakülteyi temsil eden birer akademisyen ve Kütüphane Müdüründen oluşan komisyonu ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM Kütüphane Kullanım Koşulları Üye İşlemleri MADDE 4- Akademik, idari personel ve İzmir Üniversitesi öğrencileri, üye olmak koşuluyla kütüphaneden kitap ödünç alabilirler. Üye kaydı için üniversite kimliği ve e-mail adresi ile müracaat edilmelidir. Üniversiteden herhangi bir nedenle, sürekli veya kısa süreli ayrılan üyeler kütüphane personeline bilgi vermek zorundadırlar. Üniversite dışından gelen kullanıcılar (İzmir Üniversiteleri Platformu kapsamında protokol imzalanan kullanıcılar 8. Maddeye göre işlem görecektir) materyalinden yararlanabilir, ancak kitap ödünç alamazlar. kütüphane Madde 5 Kütüphane ye üye olup olmadığına bakılmaksızın tüm kullanıcılar Kütüphane Yönergesi ne uymayı kabul eder. Madde 6- Kullanıcı, bilgi kaynaklarından yararlanırken Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu na uymakla yükümlüdür. Kullanıcı, bu maddeye muhalefetinden dolayı Üniversite ye hiç bir hukuki sorumluluk yükleyemez. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ödünç Verme Kuralları Madde 7- a) Üyeler bilgi kaynaklarını ödünç alırken, Üniversite kimlik kartlarını göstermek zorundadırlar. Kimlik kartını kaybeden akademik ve idari personel, Personel Müdürlüğü nden; öğrenci, Öğrenci İşleri Müdürlüğü nden veya bölüm sekreterliklerinden belge getirmelidir. b) Başka bir üyenin kimlik kartıyla bilgi kaynakları ödünç alınamaz ve süre uzatma işlemi yapılamaz. c) Üzerinde gecikmiş bilgi kaynağı bulunan kullanıcı, bu bilgi kaynağını iade etmeden ve gecikme cezasını ödemeden yeni bilgi kaynağı ödünç alamaz ve süre uzatma işlemi yapamaz.
d) Kütüphane, gerekli gördüğü durumlarda iade tarihini beklemeksizin ödünç alınan bilgi kaynaklarının iadesini isteme hakkına sahiptir. Kullanıcıya haber verildikten sonra bilgi kaynağını en geç 3(üç) gün içinde iadesi zorunludur. Belirtilen sürede iade edilmeyen bilgi kaynakları için günlük gecikme cezası, Madde 8 e göre uygulanır. e) Ciltlenmemiş dergiler, başvuru kitapları, yüksek lisans ve doktora tezleri ile nadir eserler ödünç verilmez. Ciltli dergiler, elektronik versiyonunun olmaması durumunda; İzmir Üniversitesi nde çalışan akademik ve idari personele ve Yüksek Lisans / Doktora öğrencilerine ödünç verilebilir. f) Ödünç alınan materyallerin iade tarihinden önce, üyenin elektronik posta adresine, sistem tarafından uyarı notu gönderilir. Ancak Kütüphane den ödünç alınan bilgi kaynaklarının iade tarihlerinin takibi kullanıcıya aittir. Sistem tarafından gönderilen uyarı notunun herhangi bir sebeple alınmamış olması, gecikmeden kaynaklanan yaptırımların uygulanmaması için geçerli neden olarak kabul edilmez. Kütüphane bilgi kaynaklarının iadesinin gecikmesi durumunda Madde 8 Geciktirme, Kaybetme ve zarar verme durumunda uygulanacak kurallar uygulanır. g) Üyelerle ilgili bilgiler başka kullanıcılara verilmez. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kurallara İlişkin Esaslar Madde 8- Kütüphane ve Dokümantasyon Müdürlüğü tarafından, her eğitim-öğretim yılı başında kurallarla ilgili değişiklik önerileri Rektörlük Makamı na bildirilir. Değişiklikler, Üniversite Senatosu kararıyla yapılır ve o eğitim-öğretim yılı başından itibaren yürürlüğe girer. ÖDÜNÇ VERME KURALLARI: Akademik ve İdari Personel a. Akademik personel toplam 10 kitabı 30 gün süreyle ödünç alabilir. Bilgi kaynağı başka bir kullanıcı tarafından ayırtılmamış ise; 30 gün süreyle ödünç aldığı kitaplar için 2 kez uzatma işlemi yapabilir. Dönemlik aldığı ders kitapları için süre uzatma işlemi yapamaz. Başka bir kullanıcı tarafından ayırtılmamış ise; çoklu ortam kaynakları için 1 kez süre uzatma işlemi yapabilir. Ayrıca akademik personel 2 ciltli dergiyi 7 gün, 2 çoklu ortam kaynağını 7 gün süreyle ödünç alabilir. Başka bir kullanıcı tarafından ayırtılmamış ise; çoklu ortam kaynakları için 1 kez süre uzatma işlemi yapabilir. Ödünç aldığı dergilerin süresini uzatamaz. Rezerv bölümünde bulunan kitaplardan 1 adet gün içerisinde 3 saatlik ödünç alınabilir. Saat 16.00 dan sonra ödünç alınan kitaplar bir gün sonra en geç saat 10.00 da iade edilmelidir. Rezerv kitaplar için uzatma işlemi yapılmaz. Sistem üzerinden 3 adet bilgi kaynağı ayırtabilir.
Ayırttığı bilgi kaynaklarını 3 gün içinde ödünç almazsa; ayırtma işlemi sistem tarafından iptal edilir. b. İdari personel 5 kitabı 15 gün, 2 ciltli dergiyi 7 gün, 2 çoklu ortam kaynağını 7 gün süreyle ödünç alabilir. Başka bir kullanıcı tarafından ayırtılmamış ise; kitaplar için 2, çoklu ortam kaynakları için 1 kez süre uzatma işlemi yapabilir. Ödünç aldığı dergilerin süresini uzatamaz. Sistem üzerinden 3 adet bilgi kaynağı ayırtabilir. Ayırttığı bilgi kaynaklarını 3 gün içinde ödünç almazsa; ayırtma işlemi sistem tarafından iptal edilir. Öğrenci a. Doktora öğrencisi 10 kitabı 30 gün, 2 ciltli dergiyi 7 gün, 2 çoklu ortam kaynağını 2 gün süreyle ödünç alabilir. Başka bir kullanıcı tarafından ayırtılmamış ise; kitaplar için 2, çoklu ortam kaynakları için 1 kez süre uzatma işlemi yapabilir. Ödünç aldığı dergilerin süresini uzatamaz. Rezerv bölümünde bulunan kitaplardan 1 adet gün içerisinde 3 saatlik ödünç alınabilir. Saat 16.00 dan sonra ödünç alınan kitaplar bir gün sonra en geç saat 10.00 da iade edilmelidir. Rezerv kitaplar için uzatma işlemi yapılmaz. Sistem üzerinden 3 adet bilgi kaynağı ayırtabilir. Ayırttığı bilgi kaynaklarını 3 gün içinde ödünç almazsa; ayırtma işlemi sistem tarafından iptal edilir. b. Yüksek lisans öğrencisi 10 kitabı 30 gün, 2 ciltli dergiyi 7 gün, 2 çoklu ortam kaynağını 7 gün süreyle ödünç alabilir. Başka bir kullanıcı tarafından ayırtılmamış ise, kitaplar için 2, çoklu ortam kaynakları için 1 kez süre uzatma işlemi yapabilir. Ödünç aldığı dergilerin süresini uzatamaz. Rezerv bölümünde bulunan kitaplardan 1 adet gün içerisinde 3 saatlik ödünç alınabilir. Saat 16.00 dan sonra ödünç alınan kitaplar bir gün sonra en geç saat 10.00 da iade edilmelidir. Rezerv kitaplar için uzatma işlemi yapılmaz. Sistem üzerinden 3 adet bilgi kaynağı ayırtabilir. Ayırttığı bilgi kaynaklarını 3 gün içinde ödünç almazsa; ayırtma işlemi sistem tarafından iptal edilir. c. Lisans öğrencisi 10 kitabı 15 gün, 2 çoklu ortam kaynağını 7 gün süreyle ödünç alabilir. Başka bir kullanıcı tarafından ayırtılmamış ise; kitaplar için 2, çoklu ortam kaynakları için 1 kez süre uzatma işlemi yapabilir. Ödünç aldığı dergilerin süresini uzatamaz. Rezerv bölümünde bulunan kitaplardan 1 adet gün içerisinde 3 saatlik ödünç alınabilir. Saat 16.00 dan sonra ödünç alınan kitaplar bir gün sonra en geç saat 10.00 da iade edilmelidir. Rezerv kitaplar için uzatma işlemi yapılmaz. Sistem üzerinden 3 adet bilgi kaynağı ayırtabilir. Ayırttığı bilgi kaynaklarını 3 gün içinde ödünç almazsa; ayırtma işlemi sistem tarafından iptal edilir. Diğer Kullanıcılar a. İzmir Üniversiteleri Platformu: İzmir Üniversiteleri Platformu kapsamında; Platform üyesi üniversitelerin, akademik personeli ile yüksek lisans ve doktora öğrencileri Üniversitelerarası ödünç formunun kütüphaneye ulaşmasını kaydıyla 5 adet kitabı 30 gün süre ile ödünç alabilirler. Protokoller 1 Ekim ile 30 Eylül tarihleri arasında geçerlidir ve her yıl yenilenmek zorundadır. Kitapların kaybolması veya zarar görmesi durumunda ödünç verilenden tahsil edilemeyen maliyetlerden ilgili Üniversiteler mesuldür. b. Kütüphanelerarası Ödünç Verme (ILL) sistemiyle Kütüphane den yararlanan akademisyenler 3 kitabı 30 gün süreyle ödünç alabilir. 2 defa Süre uzatma işlemi yapılabilir. Diğer kullanıcıların üzerindeki bilgi kaynakları için ayırtma işlemi yapamaz. Çoklu ortam kaynakları ile dergileri ve Rezerv Koleksiyonu nda bulunan
kitapları ödünç alamaz. Diğer kütüphanelerden ödünç kitap almak isteyen İzmir Üniversitesi akademik ve idari personeli ilgili kütüphanenin ödünç verme kurallarına uymakla yükümlüdür. Geciktirme, Kaybetme ve Zarar Verme durumunda uygulanacak kurallar: a. Kütüphaneden ödünç alınan kitaplar için günlük 0.50 TL gecikme cezası alınır. (Akademisyenler için günlük 1 TL olarak ceza işlemi uygulanır). b. Kütüphane nin Rezerv Birimi nden ödünç alınan bilgi kaynaklarının geciktirilmesi durumunda saatlik 1 TL ceza uygulanır. c. Görsel-işitsel bilgi kaynakları için günlük 1 TL ceza uygulanır. d. Kütüphane nin Süreli Yayınlar Birimi nden ödünç alınan ciltli dergilerin geciktirilmesi durumunda günlük 1 TL gecikme cezası uygulanır. e. Gecikme cezaları iptal edilemez. f. Kütüphane içerisinde veya dışında, bilgi kaynaklarına herhangi bir sebeple zarar veren kullanıcılardan, bilgi kaynağının yeni bir kopyasını sağlaması istenir. Kullanıcının bilgi kaynağını sağlayamaması durumunda; baskısı tükenmiş ise g maddesi uygulanır, baskısı devam ediyorsa bilgi kaynağının güncel fiyatına % 50 işlem ücreti eklenerek bedeli alınır. g. Rezerv Koleksiyonu ndan ödünç alınan kitabın kaybı durumunda güncel fiyatına % 100 işlem ücreti eklenerek kitabın bedeli alınır. h. Ciltli dergilerin kaybedilmesi durumunda; o ciltteki her sayının fiyatı belirlenerek cildin maddi değeri bulunur ve bunun 2 (iki) katı ceza alınır. i. Baskısı tükenmiş kitapların kaybedilmesi veya zarar görmesi durumunda bilgi kaynağının piyasa değeri saptanabiliyorsa; temin edileceği para biriminin TL karşılığı, Kütüphane nin işlem yaptığı günün Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanarak alınır. Bilgi kaynağının piyasa değeri saptanamıyorsa, j maddesi uygulanır. j. Kitap eki olan CD-ROM ların kaybı durumunda kullanıcıdan 10.- TL, DVD- ROM ların kaybı durumunda ise 30.-TL ceza alınır. k. Tahakkuk ettirilen cezanın 1 ay içinde ödenmemesi durumunda, kullanıcı hakkında yasal yollara başvurulur. l. Bağış/değişim yoluyla Kütüphane ye sağlanan bilgi kaynaklarının seçiminde ve değeri saptanamayan bilgi kaynaklarının değerinin belirlenmesinde, Kütüphanenin belirleyeceği değer esas alınır. m. Gecikme, kaybetme, zarar görme ve değeri saptanamayan bilgi kaynaklarının değerlerine ilişkin düzenlemeler, Mütevelli Heyeti nin görüşleri doğrultusunda her yılın ocak ayında yıllık enflasyon oranı dikkate alınarak belirlenir. BEŞİNCİ BÖLÜM Elektronik Kaynakların Kullanımı MADDE 9- a. Elektronik kaynaklara yerleşke içinden ve dışından sadece İzmir Üniversitesi öğretim elemanları, idari personeli ile öğrencileri erişebilir.
b. Veritabanlarından, robot ve benzeri yazılımlar kullanılarak, çok sayıda yayın kopyalanamaz veya sistematik biçimde kişisel bilgisayarlara ya da harici belleklere aktarılamaz. c. Veritabanlarından kopyalanan makale, kitap, tez, vb. dokümanların bir bölümü ya da tamamı, veri depolama araçları ya da e-posta listeleri aracılığı ile dağıtılamaz ve Üniversite dışındaki kişi ya da kurumlara gönderilemez. d. Yukarıdaki kurallara uymayan kullanıcı, hakkında gerekli yasal işlem yapılmak üzere Rektörlük Makamı na bildirilir. ALTINCI BÖLÜM Kütüphane İçerisinde Uyulması Gereken Kurallar MADDE 10- a. Kütüphane içerisine, yiyecek ve içecekle girilmez. b. Kütüphane içerisinde cep telefonları kapalı tutulur. c. Kütüphane içerisinde izinsiz kamera, fotoğraf makinesi, cep telefonu vb. araçlarla çekim yapılmaz. d. Kullanıcılar kendi eşyalarından sorumludur. Kaybolan ya da çalınan eşyalardan Kütüphane ve Dokümantasyon Müdürlüğü sorumlu değildir. e. Kütüphane içerisinde yüksek sesle konuşulmaz ve grup çalışması yapılmaz. f. Kütüphane kapanmadan 15 dakika önce ödünç alma ve iade işlemleri tamamlanır. g. Kütüphanedeki bilgisayarlar sadece eğitim-öğretim ve araştırmaya yönelik amaçlar için kullanılır. h. Kütüphane kurallarına uyulmaması durumunda kullanıcı, kütüphane personelinin uyarılarını dikkate almakla yükümlüdür. i. Kütüphane bilgi kaynaklarına ve eşyalarına (bilgisayar, masa, sandalye, vb.) herhangi bir şekilde zarar veren kullanıcı hakkında gerekli yasal işlem yapılmak üzere Rektörlük Makamı na bildirilir. j. Bilgi kaynaklarının izinsiz olarak Kütüphane dışına çıkartılması ya da çıkartılmaya teşebbüs edilmesi durumunda; bu eylemde bulunan kullanıcı hakkında gerekli yasal işlem yapılmak üzere Rektörlük Makamı na bildirilir. YEDİNCİ BÖLÜM Üyelerin Üniversite den Ayrılmaları Durumunda Uygulanacak Kurallar MADDE 11- a. Üniversite den emeklilik, istifa veya başka nedenlerle ayrılan personelin (akademik/idari) ödünç aldıkları bilgi kaynaklarını iade etmeden ve varsa para cezasını ödemeden ilişik kesme işlemleri tamamlanmaz. b. Öğrencilerin kayıt yenileme, mezuniyet ve ilişik kesme işlemleri, bilgi kaynaklarını iade etmeden, varsa ceza bedelini ödemeden yapılmaz. c. Ödünç aldığı bilgi kaynağını iade etmeksizin herhangi bir nedenle Üniversite den ayrılan üye, hakkında yasal işlem yapılmak üzere Rektörlük Makamı na bildirilir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM Bağış Bilgi Kaynağı Kabul Esasları MADDE 12- a) İzmir Üniversitesi Kütüphanesi ne, özel ve tüzel kişilerden, Kütüphanemizin koleksiyonuna uygun bilgi kaynakları (kitap, süreli yayın, görsel-işitsel materyal vb.) kabul edilir. Koleksiyona uygun olmayan materyaller kabul edilmez. b) Bağışlanacak bilgi kaynakları, el yazmaları ve nadir basma eser niteliği taşımayanlar dışında kalanların basım tarihi (başvuru tarihinden itibaren) 30 yıldan eski olanları kabul edilmez. Sosyal bilimler ve sanat dalları dışındaki kaynakların yayın yılı ise son 5 yıldan eski olmamalıdır. (el kitabı, referans kaynakları ve bilimsel anlamda geçerliliğini kaybetmemiş yayınlar için süre esnetilebilir). c) Ders kitapları dışındaki kaynaklar kütüphane koleksiyonunda bulunmayan kaynaklar olmalıdır. d) Süreli yayınların sayılarında devamlılık olmalıdır. e) Ansiklopedi ve çok ciltli eserlerin bütünlülüğünün bozulmamış olması gereklidir. f) Kütüphane Müdürlüğü yapılan bağışların koleksiyona eklenip eklenmeyeceği ve kütüphane içerisinde nasıl yerleştireceği yetkisine sahiptir. Ayrıca içerik açısından güncel olmadıkları, tarihi değer taşımadıkları ya da kütüphanenin amacına uygun olmadıkları tespit edilen materyaller başka kütüphanelere bağışlanabilir. g) Bağışlanmak istenen kitap, süreli yayın vb. içerik açısından kütüphanenin amacına uygun olsa ve güncel bilgi içerse dahi, cildi parçalanmış, kullanılmayacak derecede yıpranmış, sayfaları yırtık veya eksik ve içerisi karalanmış ise koleksiyona dâhil edilmez. h) Bağış sahiplerine, yapılan bağış için çağdaş kütüphanecilik ilkeleri uyarınca özel bir köşe tahsis edilemeyeceği bildirilir. i) Bağış sahiplerinin ismi, eserin iç kapağına basılır. j) Bağışlanan kitaplar tutanakla teslim alınır ve bağış sahiplerine teşekkür mektubu gönderilir. k) Yukarıda belirtilen esaslar dışında talepler kabul edilmez. DOKUZUNCU BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Yürürlük MADDE 13- Bu yönerge, Üniversite Senatosu nun onayından sonra yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 14- Bu yönergeyi İzmir Üniversitesi Rektörü yürütür.