ivci İstanbul Girişim Sermayesi Fonların Fonu Programı Dr. Mustafa Hilmi ÇOLAKOĞLU KOSGEB Başkan Yardımcısı Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası Finansal Yönetim Enstitüsü Şirket Finansmanı ve Halka Açılmada Yeni Yol Haritası: Girişim Sermayesi ve Özel Sermaye Şirketleri Konferansı 21 Mart 2008-İstanbul
2008 Yılı Programı Ülkemizde başlangıç ve girişim sermayesi ile kredi garanti desteği kaynak ve işleyiş bakımından yetersizdir. İş ortamının rekabetçi bir yapıya kavuşturularak iyileştirilmesi temel amaçtır. Bu doğrultuda, Girişim gücü yüksek, Verimlilik bilinci olan, Modern teknolojiyi içselleştirmiş ve tam olarak faydalanabilen, finansal piyasalara kolay erişen bir işletme yapısına sahip v Altyapı ihtiyaçlarının karşılandığı, Girdi maliyetlerinin düşürüldüğü, Devlet yardımlarının etkin olduğu, bürokrasinin azaltıldığı Kurumsallaşmanın yaygınlaştığı, Fikri hakların korunduğu, İşletmelerin adil koşullarda rekabet ettiği bir iş ortamı yapısına ulaşılması hedeflenmektedir.
2008 Yılı Programı Kamunun yerel ve bölgesel kalkınmaya ilişkin destek politikaları, bölgesel gelişme düzey ve potansiyelleri dikkate alınarak gözden geçirilecek; başta daha seçici ve mekansal odaklı devlet yardımları olmak üzere, Girişim sermayesi, Kredi garanti fonları, Mikro-kredi kurumları, Farklılaştırılmış asgari ücret uygulaması Girdi maliyetlendirmesi gibi yatırımı, üretimi ve istihdamı artırıcı yeni araçlar geliştirilecektir.
ivci - Hedefler 200 Milyon Avro hedef büyüklüğünde nitelikli bir girişim sermayesi fonu oluşturarak, Türkiye de faaliyet gösteren Yenilikçi KOBİ lere çarpan etkisi ile 800 Milyon Avro hacimde ilave kaliteli finansman imkanı yaratılacaktır. Fonların en az %25 ini nihai faydalanıcısı KOBİ olan fonlar için kullanılacaktır.
ivci Fonu Kurucuları KOSGEB 40 m 50 m 50 m Yatırımcılar ivci 60 m 200 m Aynı iş anlayışına ve etik kurallara sahip kuruluşların birbirleriyle örtüşen hedefler ulaşmak için biraraya gelmesi 23 / 35
ivci Fon Yapısı KOSGEB Yatırımcılar ivci 200 m Fonların Fonu 50-70% Ortak Yatırım 30-50% Genel Amaçlı Fonlar Teknoloji ve Yenilik Fonları Genç Fonlar Mevcut Fonlar Türk şirketleri IVCI Fonuna sağlanan kaynaklar fona geri dönecektir. 27 / 35
Fona Sağladıkları Katkıya Göre ivci - Model Fon sağlayıcı TTGV KOSGEB EIF Stratejik Yatırımcı TKB Yatırımcı Danışmanlık Sözleşmesi ivci Fonların Fonu Eş-Yatırım Sözleşmesi Yönetici Danışman-EIF Diğer Fonlar Yatırımların %25 i KOBİ lere olacak şekilde Porföy Portfolio Fund Fonu Herhangi bir fona yapılacak yatırım toplamı, ivci fon büyüklüğünün %15 ini, portföy fonun ise %33 ünü geçmeyecektir. Doğrudan Eş- Yatırım Yatırım tutarı fonun toplam büyüklüğünün %50 sini Geçmeyecektir.
Bağımsız ivci Yatırım Fonunun Yönetimi Komitesi Yönetim Kurulu KOSGEB Fon yatırımcısı Danışma Kurulu ivci Luxembourg SIF vehicle Türkiye deki işletmeler Yatırım Danışmanı (Istanbul/Luxembourg) Türkiye de yatırım yapan bağımsız fonlar EIF Compliance EIF Legal EIF Risk Mgmt EIF Audit EIF Accounting Genel Fonlar Teknoloji Fonları Genç Fonlar Diğer Yatırımcılar KOBİ KOBİ KOBİ KOB İ KOBİ KOBİ 28 / 35 Fon yönetiminde kuvvetler ayrılığı prensibi ile şeffaflık-hesap verebilirlik prensibine uyulmasına azami özen gösterilecektir. KOBİ
Türkiye, Girişim Sermayesi pazarının gelişmesi için gereken ortama sahiptir. AB ne uyum süreci IMF Reform Programında sağlanan başarı Büyük ve genç nüfus İstanbul: ulaşım ağının kesiştiği noktada Girişimcilik Kültürü Nitelikli yurtdışı eğitimli yöneticiler Doğrudan yabancı yatırımlarda artış İşleyen bir Menkul Kıymetler Borsası AYF İstanbul un 2020 yılında girişim sermayesi merkezi olmasını öngörmektedir.
Girişim Sermayesi Pazarı gelişiyor. Yatırımlar halen AB ortalamasının altındadır. 2000 2006 döneminde 30 işlemde 1 milyar Avro yatırım alınmıştır. Sadece 2006 yılında 0.8 milyar avro fon sağlanmıştır. Source: EIF 2005 yılı yatırımı GSMH nin %0,02 sidir. Yatırım süresi 3 ila 9 yıldır. Çarpan katsayısı 2 ila 8 dir. 18 / 35
Türkiye : Gelişen Yatırım Ortamı (*) Excludes EUR0.6bn Mey buyout by TPG Source: EIF in 2006 GSMH ye oranı 2005 18 / 35
Piyasadaki oyunculara yenileri ekleniyor. Majority KCSC* TPG* Providence* KKR* Ownershi p Kobi AS Vakif Risk (inactive) Esas Holding Fiba Holding AIG Merrill Lynch* Turkven Ashmore Actera Partners Bedminster Dundas Minority TTGV Is Risk (*) Yurtdışından yönetilmekte Yatırım Büyüklüğü Büyük Kaynak : EIF Türkiye nin Girişim Sermayesi pazarı logaritmik olarak büyümektedir. 19 / 35
ivci - Hedefler Yeni Türk yönetici takımların oluşumunu destekleyecektir. AB kurumları ile kurumlarımız arasındaki işbirliği, ortaklık ve sinerjileri AB Uyum Süreci hedeflerine paralel olarak geliştirmeye katkıda bulunacaktır. (Örnek; CIP Kapsamındaki fonlardan yararlanılması )
ivci - Hedefler Doğrudan eş yatırım mekanizması ile ülkemizde halen mevcut olan yerli ve yabancı fonların KOBİlere yatırım yapmasını teşvik edilecektir. 2010 yılı itibari ile VC/ PE finansmanını GSMH nın %0,21 sine ulaştırılması hedeflenmiştir. (2005 yılı Türkiye ortalaması: % 0,02, AB-25 ortalaması: % 0,40)
ivci - Hedefler Türkiye de küresel modeller ile uyumlu bir VC/PE mevzuat altyapısının oluşmasında tetikleyici olacaktır. Kurumsal yatırımcıların aktif rol aldığı VC/PE eko-sistemi yaratılmasına katalizör olacaktır. Türkiye de Portföy Tasarımı ve Yönetimi süreç/prensiplerinin yerleşmesine katkıda bulunacaktır.
ivci Yaşam Döngüsü Yatırım Fazı : Fonun aktif olarak yatırım aradığı, yeni fon ve firmalara yatırım taahhadünde bulunduğu dönem. ( Süre :4 + 2 yıl veya fon büyüklüğünün %75 inin bağıtlanması halinde daha önce sonlanır.) Yönetim Fazı : Portföy fonlarının yönetildiği, izlendiği, çıkışların yapıldığı, geçmiş taahhütlerin sürdürüldüğü dönem. ( Süre :Yatırım döneminin tamamlanmasını takiben 10 + 2 yıl veya fonun daha önce tamamen tasviye edilmesi halinde sonlanır) Beklenen yaşam döngüsü süresi : 15 yıl.
ivci Yaşam Döngüsü İlk Kapanış : Fonun, yapıya müdahale etmeden yeni yatırımcı katılımına açık kalarak gerekli izin ve onaylarla faaliyete geçmesi. İlk kapanışı taahhütü:150 Milyon Avro (13 Kasım 2007) KOSGEB: 50 M, EIB: 50 M, TTGV: 40 M, TKB: 10 M Yeni yatırımcılar geç katılımları oranında diğer yatırımcıları tazmin eder. Son Kapanış : İlk Kapanış tan en fazla 12 ay sonra fonun tüm yatırımcılara kapanması.
ivci - Araçlar ivci yapısında kullanılacak yatırım araçları (Yönetici Danışman tarafından fon ile yapılacak sözleşme şartlarına uygun olarak yürütülmek üzere) Portföy Yatırımları : Türkiye de faaliyet gösteren işletmelere yatırım yapacak fonlara yatırımcı olarak yapılacak yatırımlar. (Herbir yatırım ivci fonunun %15 ini ve portföy fonun %33 ünü aşmayacaktır.)
ivci - Araçlar Doğrudan Eş-Yatırım: İşbirliği yapılan fonlarla birlikte Türkiye de faaliyet gösteren işletmelere yapılacak doğrudan yatırımlar. (Toplamı ivci fonu toplamının %50 sini geçmemek üzere) Köprü Finansmanı: Gerektiği durumlarda 12 ayı geçmemek üzere yapılacak hızlı giriş/çıkış yapılan yatırımlar. Borç: Gerektiğinde yatırım yapılacak fonlara ön finansman için.
AYF Ortakları: Avrupa Yatırım Bankası (%60,9) EIB nin ortakları AB üyesi ülkelerdir. EIB nin kayıtlı sermayesi: 65 milyar Avro EIB nin ödenmiş sermayesi: 8.2 Milyar Avro 2006 yılında toplanan mevduat:48 milyar Avro 2006 yılında verilen krediler: 45.8 milyar Avro (39.8 milyar Avrosu AB içinde verilmiştir.) 5/ 35
AYF Ortakları : Avrupa Birliği Avrupa Birliği : %30 Avrupa Komisyonu Avrupa Konseyi Avrupa Parlementosu 6/ 35
AYF nin yönettiği fonlar * Kullandırılan Toplam Fon (Milyar ) 2006 da verilen (Milyar ) 2007 de verilen (Milyar ) Araçlar Girişim Sermayesi 4.1 0.7 0.19 259 fon Kredi Garantisi 11.1 2.0 0.25 189 işlem Toplam 15.2 2.7 0.44 (*) 31 Mayıs 2007
AYF ve AB Kaynaklı Finansal Araçlar Finans kaynakları CIP bütçesi 1.1milyar JEREMIE fonları AYB fonları 1milyar Üye ülke fonlarının yönetimi Diğer yatırımcılar AYF üye ülkelerdeki finansal aracıları kapasiteleri, geçmiçleri ve güçlerine göre seçer. Yatırımlar: En az 1.5 milyar Risk Sermayesi Fonu Avrupa Yatırım Fonu (EIF) Kapasite Garanti fonları Geliştirme(en az) 0.5 milyar Garantör Banka KOBİ lerdeki minimum yatırım hedefi ; 7 milyar KOBİ lere sağlanan Garanti : 23 milyar
GİRİŞİMCİLİK AYF VE REKABET EDEBİLİRLİK VE YENİLİK PROGRAMI-CIP: 1.Bileşen : EIP- Girişimcilik ve Yenilik Programı PROJE & ANALİZLER KOBİ ler alanında Sınırötesi İşbirliği Girişimcilik Kültürü, Ekonomik & idari reform ve analizler İş Destek Hizmetleri (Avrupa Bilgi Merkezleri-EIC) FİNANSMANA ERİŞİM KOBİ Garantileri (SMEG Aracı) Diğer finansal aktörlerle birlikte kapasite geliştirme faaliyetleri (CBS) YENİLİK Yenilik Destek Hizmetleri (Yenilik Aktarım Merkezleri-IRC) Yenilik aktörleri arasında network oluşturma faaliyetleri: kümeler, sektörler, kamu-özel sektör işbirliği (PPP) Karşılıklı öğrenme ve politika geliştirme (IRE, INNO-Nets, RIS) Analiz ve İzleme (TC, EIS) Yenilikçi ve gelişme potansiyeli yüksek KOBİ ler içim risk sermayesi (GIF)
AYF VE REKABET EDEBİLİRLİK VE YENİLİK PROGRAMI- CIP: 1.Bileşen Girişimcilik ve Yenilik Programı-EIP AYF CIP/EIP kapsamında finansal araçlar sunar Risk sermayesi (işletmelerde çekirdek, başlangıç, büyüme evreleri için), KOBİ Garanti Aracı, KOBİ Kredi Sekuritizasyonu (kıymetlendirme), Kapasite geliştirme Ülkemiz 12 Mart 2008 de CIP/EIP ye AB ile imzaladığı MoU ile katılım sağlamıştır.
AYF VE REKABET EDEBİLİRLİK VE YENİLİK PROGRAMI- CIP: 1.Bileşen Girişimcilik ve Yenilik Programı-EIP CIP/EIP Finansal araçları bütçesi 228 milyon Avro eko-yenilikçi işletmelere olmak üzere; 1,129 milyar Avro fon sağlamaktadır. Bunun 1 milyar Avrosu risk sermayesi altında belirlenecek finansal aracılar vasıtasıyla kullandırılacaktır. Özellikle risk sermayesi şirketlerinin kapasitelerini geliştirmeye yönelik faaliyetler de desteklenecektir.
Dr. Mustafa Hilmi ÇOLAKOĞLU KOSGEB Başkan Yardımcısı Tel: 0.312. 595 27 17 Faks: 0.312. 595 27 46 mustafa.colakoglu@kosgeb.gov.tr www.kosgeb.gov.tr