KÜRESEL VE BÖLGESEL ÖRGÜTLER -BM(BİRLEŞMİŞ MİLLETLER) -NATO(KUZEY ANTLANTİK ANTLAŞMASI TEŞKİLATI) -OPEC(PETROL İHRAÇ EDEN ÜLKELER ÖRGÜTÜ) -IMF(ULUSLARARASI PARA FONU) -OECD(EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ VE KALKINMA ÖRGÜTÜ) -AB(AVRUPA BİRLİĞİ) -NAFTA(KUZEY AMERİKA ÜLKELERİ SERBEST TİCARET ANLATLASMASI) -KEI(KARADENİZ EKONOMİ İŞ BİRLİĞİ) -GREENPEACE(YEŞİL BARIŞ)
BM(BİRLEŞMİŞ MİLLETLER) Birleşmiş Milletler 24 Ekim 1945'te kurulmuş dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslar arasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Genel Kurul, üye devletlerden oluşur. Her üyenin Genel Kuruldaki temsilcileri 5 kişiden çok olamaz. ABD, Çin, İngiltere, Fransa ve Rusya'nın veto hakkı bulunmaktadır. 10 geçici üye ise iki yıllık bir süreç için seçilirler. Resmi Diller : İngilzce Çince Arapca Fransızca-Rusça İspanyolca Bazı üyeler: Almanya, ABD, Çin,Fransa, İspanya, İsveç, Türkiye (192 Devlet BM ye üyedir. ) Genel Sekreter : Ban Ki-moon Başkent : New York ABD
NATO(KUZEY ANTLANTİK ANTLAŞMASI TEŞKİLATI) 4 Nisan 1949'da Washington Antlaşması ile kurulan NATO bir kollektif savunma örgütüdür. Kurucu antlaşmanın özellikle üçüncü, dördüncü ve beşinci maddeleri önemlidir. Bu maddelerle üye ülkeler, ortak savunma için yeteneklerini geliştirmeye, herhangi bir üyenin toprak bütünlüğü, siyasî bağımsızlık ve güvenliği tehlikede olduğunda bir araya gelmeyi ve herhangi birine saldırıldığında bu saldırıya hepsine karşı yapılmış bir saldırı olarak kabul etmeyi taahhüt etmişlerdir. Bu çerçevede belki de en önemli ve tartışmalı madde, NATO'nun görev sahasını belirleyen 6. maddedir. Literatürde "alandışılık" kavramıyla anılan bu düzenlemeye göre, NATO sadece sınırları antlaşmada açıkça tarif edilen Kuzey Atlantik bölgesinde meydana gelen saldırılara karşı işlevseldir. Başlıca üyeler : Almanya Amerika İngiletere İspanya Fransa Türkiye Hollanda dahil toplam 27 ülke NATO ya üyedir. Türkiye ise 1954 yılında NATO ya üye olmuştur Üyelerin toprak bütünlüğü ve bağımsızlığı garanti edilerek dünya barışına katkı yapmak ve devam ettirmek asıl amacıdır.
OPEC(PETROL İHRAÇ EDEN ÜLKELER ÖRGÜTÜ) Net petrol ihraç eden ve bilinen dünya petrol rezervlerinin üçte ikisini ellerinde bulunduran 13 ülkenin oluşturduğu konfederasyondur. Eylül 1960 ta kuruldu. İlk olarak ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak gayesiyle Venezuela nın teklifiyle kurulan teşkilata Venezuela, İran, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt katıldı. Dünya petrol üretiminin denetimini elinde tutan ve dünya petrol üretiminin yaklaşık yarısını sağlayan OPEC ülkeleri ham petrol rezervlerinin üçte ikisine ve doğal gaz rezervlerinin de üçte birine sahip bulunmaktadır. Bu sebeple dünya petrol piyasasında zaman zaman etkili olmaktadır. OPEC üyelerinin çoğunluğunu teşkil eden 7 üye devletin resmi dileri Arapça olmasına rağmen OPEC'in resmi dili İngilizce dir Üyeler : Katar Endonezya Birleşik Arap Emirlikleri Cezayir Nijarya Ekvator Gabon sonradan bu örgüte katılan ülkelerdir. Amaçları : Merkezi Viyana'da bulunan OPEC'in temel amacı, petrol ihracatçısı ülkeler arasında petrol politikasının birliğini sağlayarak, üye ülkelerin ortak çıkarlarını korumaktır. Bununla birlikte fiyat belirlemeleri yapmak, diğer enerji kaynaklarının geliştirilmesine katkılarda bulunmak, yoksul ülkelerde milli ekonomilerin oluşturulmasını sağlamak, bu ülkelere yapılacak yardımların boyutlarını tesbit etmek de OPEC'in amaçlarındandır.
IMF(ULUSLARARASI PARA FONU) Uluslararası Para Fonu küresel finansal düzeni takip etmek, borsa, döviz kurları, ödeme planları gibi konularda denetim ve organizasyon yapmak, aynı zamanda teknik ve finansal destek sağlamak gibi görevleri bulunan uluslararası bir örgüttür.1944 yılında ABD nin New Hampshire eyaletinde kurulan ve 1947'de fiilen çalışmaya başlayan milletlerarası ekonomik meselelerle uğraşan bir teşkilattır. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı sonrası savaşın ağır bütçesi Avrupa daki birçok ülkeyi vurup, darboğaza sürüklemiştir. Ticaret tamamen durmuş, işsizlik rekor düzeye ulaşmış, yaşam standartları düşmüştür. Alım satım, değiştokuş usulüyle yapılmaya başlayınca itibar kaybeden paraya değer kazandıracak kurum arayışına girilmiştir. Ve bu nedenle toplanan 45 ülke ABD de IMF yi kurmuştur. Ülkelere borç para vererek gelişmesine yardımcı olmaktadır ama parayı vermeden once parayı nerede kullanacağınızı kabul IMF ye kabul ettırilmesi lazım. Buna bağlı olarak alınan paranın % 25 i altın ile, kalan% 75 i milli para ödenmesi sart koşulmuştur. Ülkelerin kalkınmasında büyük bir role sahiptir. Türkiye nin IMF ye 23.5 milyar dolar borcu bulunmaktadır Para birimi, SDR dir
OECD(EKONOMİK İŞ BİRLİĞİ VE KALKINMA ÖRGÜTÜ) OECD, 14 Aralık 1960 tarihinde imzalanan Paris Sözleşmesi'ne dayanılarak, 1961'de kurulmuştur ve savaş yıkıntıları içindeki Avrupa'nın Marshall Planı çerçevesinde yeniden yapılandırılması amacıyla 1948 yılında kurulan Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün (OEEC) doğrudan mirasçısıdır. Üyelerinin büyük bir bölümü AB üyeleridir, çoğunluğu da gözlemci üyelerdir. OECD ülkeleri sanayileşip zengin olmuş ülkelerdir. Ekonomik büyüme, mali istikrar, ticaret ve yatırım, teknoloji, yenilik, girişimcilik ve kalkınma alanlarında işbirliği yoluyla refahın sağlanması ve yoksullukla mücadele konularında hükümetlere yardımcı olmak. Herkes için iş imkânı yaratılması ve sosyal eşitlik ile etkin ve sağlıklı bir yönetim gerçekleştirilmesi. Yeni gelişme ve sorunları anlamak ve bunlara çözüm üretmek konularında hükümetlere tavsiyelerde bulunmak. Türkiye OECD nin kurucu üyelerindedir.
AB(AVRUPA BİRLİĞİ) Avrupa Birliği yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1992 yılında, Avrupa Birliği Antlaşması olarak da bilinen Maastricht Atlaşması'nın yürürlüğe girmesi sonucu, var olan Avrupa Ekonomik Topluluğu na yeni görev ve sorumluluk alanları yüklenmesiyle kurulmuştur. Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği'nin yasama organının bir yarısını oluşturur. Parlamentonun 736 üyesi, Avrupa Birliği vatandaşları tarafından her beş yılda bir seçilir. Tüm milletvekilleri, kendi ülkelerinde ulusal çapta düzenlenen seçimler ile iş başına gelmelerine karşın, Parlamento'daki koltukarında ulusal kimliklerinden çok politik görüşlerine göre gruplanırlar. Her üye ülke önceden belirlenmiş sayıda milletvekilini parlamentoya gönderir. Belçika Finlandiya Almanya İtalya Hollanda kurucu ülkelerdir. Avrupa Birliği'nin yirmi yedi üye ülkesinin toplam nüfusları Ocak 2007 itibarıyla 495.128.529'dur.
Ortak para birimi olarak Euro kullanılır. Resmi diller : Almanca- Bulgarca-Çekçe-Danca-Estonca-Fransızca-İngilizce-İrlandaca- İspanyolca-İsveççe-İtalyanca-Lehçe-Letonca-Litvanca-Macarca- Maltaca-Portekizce-Rumence-Slovakça-Slovence-Yunanca- Felemenkçe-Fince Üye devletler : Almanya Avusturya - Birleşik Krallık Belçika Bulgaristan - Çek Cumhuriyeti Danimarka Estonya Finlandiya Fransa Hollanda İrlanda İspanya İsveç İtalya - Kıbrıs Cumhuriyeti Letonya Litvanya Lüksemburg Macaristan Malta Polonya Portekiz Romanya Slovakya Slovenya Yunanistan Birliğe katılmayı bekleyen üç adet aday ülke vardır; Hırvatistan, Makedonya Cumhuriyeti ve Türkiye'dir Türkiye nin Ab süreci, 1963 yılında Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu ile ortaklık anlaşması imzalamasıyla başlayan ve 1987 yılında tam üyeliğe başvurmasıyla ivme kazanan süreçtir. 1999 yılında AB üyeleri tarafından aday olarak kabul edilen Türkiye, 2005 yılında tam üyelik müzakerelerine başladı.
NAFTA(KUZEY AMERİKA ÜLKELERİ SERBEST TİCARET ANLATLASMASI) Bu anlaşmanın tarafları Kanada, ABD ve Meksika'dır. 1 Ocak 1994'te yürürlüğe giren NAFTA kapsamında, söz konusu üç ülke arasındaki ticaret ve yatırımlar serbest bırakılmış, ilk kez yabancı şirketlere, anlaşma ülkelerini uluslararası tahkim kurullarında tek taraflı olarak dava etme hakkı tanınmıştır. Sadece 3 tane üye ülke bulunur : ABD, Meksika, Kanada
KEI(KARADENİZ EKONOMİ İŞ BİRLİĞİ) 25 Haziran 1992 tarihinde İstanbul'da düzenlenen zirvede imzalanan anlașma ile kurulan ve Karadeniz bölgesindeki ülkelerin ekonomik işbirliğini amaçlayan uluslararası kuruluştur. Rusya, Ukrayna, Yunanistan gibi Türkiye nin de içinde bulunduğu 11 kurucu üye bulunmaktaydı KEİ'nin kuruluş aşamasındaki hazırlık çalışmalarında temel amaç olarak Katılan Devletler'in coğrafi yakınlıklarından ve ekonomilerinin birbirlerini tamamlayıcı özelliklerinden yararlanılarak ticari, ekonomik, bilimsel ve teknolojik işbirliğini geliştirmeleri ve Karadeniz Bölgesi'nin bir barış, işbirliği ve refah bölgesi haline gelmesi asıl amacı ve görevidir.
GREENPEACE(YEŞİL BARIŞ) Kırktan fazla ülkede şubeye ve Hollanda, Amsterdam'da uluslararası bir merkeze sahip çevreci sivil toplum kuruluşu Greenpeace amacının "Dünya'nın tüm çeşitliliği ile yaşamı besleme gücünü garantiye almak" olduğunu belirtir ve küresel ısınma, ormanların yok olması, aşırı avlanma, ve nükleer gibi dünya çapındaki sorunlardaki mücâdelesine odaklanır. 1971'den bu yana dünyanın dört bir yanında çevre katliamlarına karşı mücadele vermektedir. Çalışmalarını bağımsız olarak sürdürmek için devletlerden, şirketlerden ya da siyasî partilerden bağış veya sponsorluk kabul etmez. Tüm çalışmalarının kaynağı bireylerden aldığı maddî ve manevî desteklerdir. Greenpeace, gezegeni yaşanmaz hâle getiren çevre suçlarına karşı bilimsel verilere dayanan kampanyalar yürütür ve şiddet içermeyen doğrudan eylemlerle tanıklık ederek bu suçları basın aracılığıyla gündeme getirir.