KDEP7 Madde a: Kamuda açık yazılımların hukuki, idari ve mali boyutlarının incelenmesi Görkem Çetin gorkem@gorkemcetin.com
Açık yazılımlar Yazılımın oluşturulma, sunma ve kullanma sürecindeki eski yöntemlerin bir kenara bırakılmasını sağlıyor. Yazılım kapalı olduğu sürece maliyeti yüksektir. Açık yazılımlar serbestçe kullanılabilir, dağıtılabilir ve paylaşılabilir. Anahtar kelimeler: Güvenlik, güvenilirlik, ölçeklenebilirlik
Açık yazılımlar (devam) Linux,genel kamu lisansına (GPL) göre açık kaynak kodlu olduğunan, kullanıcı yazılımın içinde ne olduğunu bilir. İmece yöntemiyle geliştirilen açık kaynak kodlu her yazılımda olduğu gibi, hataların keşfedilmesi ve düzeltilmesi oldukça kısa bir zaman alır. Kullanıcı, yazılımın beğenmediği kısmını değiştirmekte, üzerine değişiklikler yapmakta hürdür. Linux üzerinde yazılım geliştirmek isteyen kurumlar, ürünlerini açık kaynak kodlu yapmak zorunda değildir.
Durum Dünyada 30 milyondan fazla kullanıcı Türkiye'de bu rakam 250 bin civarında. Avrupa'nın 12 ülkesinde, dünyanın 35 ülkesinde hükümetler açık yazılıma karşı belirgin bir tavır almış durumda. Apache web sunucusunun kullanım oranı %70 Her 5 e-posta sunucusundan ikisi Sendmail ya da Qmail çalıştırıyor Masaüstünde henüz emekleme safhasında: %5-7
Türkiye'den örnekler Eminönü Belediyesi'nde kullanılan açık kaynak kodlu yazılımlar belediyenin 250000$ tasarruf etmesini sağladı İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü'nde 600'den fazla bilgisayar OpenOffice çalıştırıyor Merkez Bankası'nın OpenOffice kurulu bilgisayar sayısı 2500. Oruç Reis İlköğretim Okulu'nun iki laboratuvarında Linux kullanılıyor
Dünyadan örnekler Malezya master planında (Malaysian Public Sector Open Source Masterplan) açık ve kapalı kaynak kodlu yazılımların avantaj ve dezavantajlarının eşit olması durumunda öncelik açık kaynak kodlu yazılımlara verilecektir diyor.
Dünyadan örnekler Avusturalya hükümeti kamu kurumlarının açık kaynak kodu nasıl tedarik edeceklerini, nasıl işleyip kullanabileceklerini anlatan bir rapor hazırladı. Risk analizi, risk planı, birimler arası çözümlerin paylaşımı Rapor agimo.gov.au adresinden temin edilebiliyor
Dünyadan örnekler Massachusetts eyaletinin (mass.gov) bilgi teknolojileri bölümünde açık standartlar ve açık yazılımlar konusu önemli bir konum işgal ediyor Açık yazılım referans modeline tüm Massachusetts kamusu uymak zorunda: Yazılım spesifikasyonu Yazılım geliştirme aşamaları Açık standartlar Güvenlik Mesajlaşma sistemi vb.
KDEP - Ön bilgiler Çalışma, DPT müsteşarlığı Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülüyor 7 temel alanda araştırma yapılıyor: Bilgi Toplumu Stratejisi Teknik Altyapı ve Bilgi Güvenliği Eğitim ve İnsan Kaynakları Hukuki Altyapı e-devlet e-sağlık e-ticaret
Teknik Altyapı ve Bilgi Güvenliği 1 2 7 numaralı eylem: Kamu kurum ve kuruluşlarında açık kaynak kodlu yazılımların uygulanabilirliği: Kamu kurum ve kuruluşlarında açık kaynak kodlu yazılımların uygulanabilirliği hukuki, idari ve mali boyutlarını da içerecek şekilde araştırılacaktır. Bu çalışmalar sonucunda bir kamu kuruluşunda açık kaynak kodlu yazılım uygulamalarına geçiş için pilot uygulama gerçekleştirilecektir.
Açık yazılımların hukuki boyutu (1) İhale yasasını inceleyecek İhale şartnamalerinde Linux/AKK yazılımlarının genel kullanım alanlarını saptayacak İhalelerde AKK yazılımlarının kullanımına ilişkin örnek tavsiye kararı sunacak Üretici ve markadan bağımsız ihale şartnamelerinin önünü açacak tavsiyelerde bulunacak
Açık yazılımların hukuki boyutu (2) Şartnamelerde belirtilecek tanımlar için standartlar oluşturmaya yönelik adımlar atacak AKK yazılımların kullanım alanını artıracak önerilerde bulunacak En sık kullanılan açık yazılım lisanslarını belirleyecek ve Türkiye'ye uygun AKK lisansların bir listesini örnekleriyle oluşturacak
Açık yazılımların idari boyutu Açık yazılımlara ilişkin referans ve örnek çalışmaları bir araya getirecek Kullanım alan ve örneklerini belirleyecek Türkiye'deki başarılı örneklere ilişkin bilgilendirme sunacak AKK yazılımların özellikle kamuda yaygınlaşmasını engelleyen idari unsurları belrleyecek ve çözüm önerileri sunacak
Açık yazılımların mali boyutu Göç planını hazırlayacak çalışma grubu ile bağlantılı olacak şekilde, Kurumlarda AKK yazılımların toplam sahip olma maliyetine yönelik bir çalışma yapacak Yönetimsel maliyet Yazılımsal maliyet Eğitsel maliyet Maliyeti azaltacak yönde tavsiyelerde bulunacak
E-posta listemiz KDEP7 çalışma grubuna katılmak için liste.kdep7.org.tr adresindeki listeler kullanılabilir Eylem: KDEP7 genel konularının konuşulduğu ana e-posta listesi Paket1: Uygulanabilirlik Raporu e- posta listesi Paket2: Göç Raporu ve Belgeleri e-posta listesi Paket3: Pilot Uygulamanın Yürütülmesi ile ilgili e-posta listesi