İTHALATTA ANTİ-DAMPİNG UYGULAMALARI

İTHALATTA ANTİ-DAMPİNG UYGULAMALARI AMAÇ İthalatta haksız rekabetin önlenmesi hakkında mevzuat çerçevesinde anti-damping/sübvansiyon soruşturma süreçlerinin tanıtılması SDS Satış Destek Sistemleri LTD. ŞTİ Dış Ticaret Departmanı Fuat KAYA Mart 2011 15 MART 2011 1

1 A- Hukuki Dayanak DTÖ Anti-Damping Antlaşması ve Sübvansiyonlar ve Telafi edici Önlemler Antlaşması (RG:25/02/1995-22213 mükerrer) 3577 Sayılı İthalatta Haksız Rekabeti Önlenmesi Hakkında Kanun (RG:01/07/1989-20212) 4412 Sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkındaki Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun(RG:30/10/1999-23861) İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar (RG:30/10/1999-23861) İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğe Ek Madde Eklenmesine Dair Yönetmelik (RG: 2/5/2002-24743) Amaç: İthalatta haksız rekabet hallerinden dampinge konu olan ithalatın sebep olacağı haksız rekabete karşı yerli üretim dalının korunması 15 MART 2011 2

2 B- Soruşturma ve Yargısal Denetim Soruşturma Mevzuatta Ön Görülen Soruşturma Şartları: a- Damping yada Sübvansiyonun Varlığı b- Yerli Üretim Dalında Zarar c- Dampingli yada Sübvansiyonlu İthalat ile Zarar arasındaki illiyet bağının mevcudiyeti Bu çerçevede yeterli delillerle desteklenmeyen basit iddialar şikayet olarak değerlendirilmemektedir. Yargısal Denetim Alınan kararlar iç yargı ve DTÖ panel mekanizması denetimine tabidir. Yeterli delil içermeyen şikayetler üzerine açılacak soruşturma veya eksik ve yanlış inceleme sonucunda alınacak önlemler; a- ithalatçılar, önleme tabi ihracatçılar ve ihracatçı ülke hükümeti iç yargıda, ve b- ihracatçı ülke hükümeti tarafından DTÖ platformunda dava edebilmektedir. 15 MART 2011 3

3 C- Damping Kavramı DAMPİNG - Bir ürünün normal değerinin altında bir fiyatla, veya - İhracatçı ülkede tüketime konu aynı veya benzer bir ürünün karşılaştırılabilir fiyatından daha düşük bir fiyatla ihraç edilmesi İTHAL EDİLEN HER UCUZ MAL DAMPİNG ANLAMINA GELMEZ!!! ÖNLEM ALINABİLMESİ İÇİN ÜÇ TEMEL KOŞUL 1- Dampingin mevcudiyeti: Türkiye ye ihraç fiyatı normal değerin altında olmalıdır. 2- Yerli üretim dalı üzerinde zarar: Yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinde bozulma olmalıdır. 3- Nedensellik bağı : Ekonomik göstergelerdeki bozulma damping ten kaynaklanmalıdır. 15 MART 2011 4

4 D- Temel Kavramlar ve Açıklamalar D5- SÜBVANSİYON ALINAMAYAN HALLER 15 MART 2011 5

5 D1- Normal Değer Kavramı Normal Değer : - İhracatçı veya menşei ülkede tüketime konu olan aynı veya benzer mal için bağımsız alıcılar tarafından normal ticari işlemler çerçevesinde ödenmesi gereken karşılaştırılabilir fiyat. (iç piyasa satış fiyatı) - Böyle bir fiyatın mevcut olmaması durumunda 3. bir ülkeye satış fiyatı, veya üretim maliyetine makul bir kar marjı eklenmesiyle elde edilen fiyat Oluşturulmuş Normal Değer (Antlaşma Md. 2.2) D5- SÜBVANSİYON Piyasa ekonomisi uygulanan ülkeler için normal değer; emsal 3. bir ülkede ya da Türkiye de oluşan fiyatlar esas alınarak belirlenir. (RUSYA,ÇİN, UKRAYNA) 15 MART 2011 6

6 D1- Normal Değer Kavramı Devamı Normal Değer- Oluşturulmuş Normal Değer (oluşturulmuş) Direkt ilk madde ve malzemeler Direkt işçilik Genel üretim giderleri Hammadde 1 Hammadde... Yardımcı madde Dolaylı işçilik Ürün Tipi Girdi Miktarı Girdinin Birim Fiyatı Birim Maaliyet D5- SÜBVANSİYON Enerji Paketleme Amortisman Diğer gen.ür.gid. Toplam üretim maliyeti (sınai) Satış ve genel idari giderler % Finansman giderleri % Toplam üretim maliyeti (ticari) Makul kâr % Fabrika çıkış aşamasında fiyat 15 MART 2011 7

7 D2- Benzer Mal Kavramı Benzer Mal: Dampinge konu olan ürünle aynı özellikleri taşıyan bir ürün veya şikayete konu ürüne her yönüyle benzer bir ürün; böyle bir ürün mevcut değilse, her açıdan benzer olmamakla birlikte, söz konusu ürüne yakın benzerlikler gösteren özelliklere sahip başka bir ürün (Antlaşma Md. 2.6) D5- SÜBVANSİYON Fiziksel özellikler ve son kullanım alanları Birbirinin yerine kullanılabilirlikleri Ürün Çeşitliliği; homojen, heterojen yapı Üretim ve tüketici algılamaları Üretim metodu Dağıtım kanalları 15 MART 2011 8

8 D3- Adil Karşılaştırma Fiyat Karşılaştırmasını Etkileyen Faktörler : Ürünün fiziksel özellikleri İthalde alınan vergiler ve diğer iç vergiler İndirimler, iadeler ve satılan ürün miktarı Ticaretin aşaması Taşıma, sigorta, yükleme, bindirme ve diğer giderler Paketleme Kredi Satış sonrası giderler Komisyon Diğer giderler D5- SÜBVANSİYON 15 MART 2011 9

9 D4- Damping Marjı Damping Marjı: Normal değerin ihraç fiyatını aştığı miktarın CIF ihraç fiyatına oranı. Örnek: Normal değer - İhraç Fiyatı Damping Marjı = x 100 İhraç Fiyatı (CIF) D5- SÜBVANSİYON Normal Değer Fabrika Çıkış USD 121,0 İhraç Fiyatı Fabrika Çıkış USD 109,45 İhraç Fiyatı CIF USD 118,5 Toplam Damping Miktarı USD 11,55 DAMPİNG MARJI = 11,55 / 118,5 x 100 = 9,7 % 15 MART 2011 10

10 D5- Subvansiyon Kavramı Menşei veya ihracatçı ülke tarafından doğrudan veya dolaylı olarak sağlanan mali katkılara; Hükümet yada yerel yönetimlerin doğrudan mali katkısı İşletme zararlarının silinmesi Kurumlar veya gelirler vergisi muafiyeti İthal girdiler için ödenen dolaylı vergilerden daha fazlasının iadesi Maliyetinin altında kredi sağlanması Hükümetin, maliyetinin altında girdi temin etmesi, vb. D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI Yasak Sübvansiyonlar -Verilmesi yada kullandırılması ihraç şartına veya yerli ürün kullanma şartına bağlı - DTÖ platformunda karşı ülkede bu tür sübvansiyonların iptali istenebilir. Dava Edilebilir Sübvansiyonlar -Ülkenin yerli sanayiinde zarara yol açan, belirli işletmelere yada sektörlere yönelik 15 MART 2011 11

11 D6- Zarar Kavramı 1 - MADDİ ZARAR a- Dampingli ithalatın hacmi: İç üretime veya tüketime oranla nispi anlamda önemli bir artış var mıdır? b- İthalatın iç piyasadaki benzer ürünler üzerindeki etkisi: Fiyat kırılması, fiyat yıpranması, fiyat bastırılması var mı? c- Yerli üretim dalının ekonomik göstergeler üzerindeki etkisi: 15 faktör değerlendirmesi nasıl? 2 - MADDİ ZARAR TEHDİDİ İddialara, tahminlere değil maddi delillere dayandırılmalı. Maddi zarar tehdidinin belirlenmesinde kullanılan argümanlar; a- İthalatta büyük artış ihtimalini gösteren, iç piyasaya dampingi ve sübvansiyonlu ithalatta önemli artış oranı b- İhracatçının Türkiye ye yönlendirebileceği yeterli kapasitesinin bulunması c- Yurtiçi fiyatlarının altında olması d- Mal stokları 3 ÜRETİM DALININ KURULMASININ GEÇİKMESİ D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI ONBEŞ FAKTÖR 1-Satışlar 2- Karlılık 3- Üretim 4-Piyasa Payı 5-Verimlilik 6-Yatırım Hasılatı 7-Kapasite Kullanımındaki Hareket 8-Nakit Akışı 9- Stoklar 10-İstihdam 11-Ücretler 12-Büyüme 13-Sermaye veya Yatırımları Artırma Yeteneği Üzerindeki Etkiler 14-Yurtiçi Fiyatları etkileyen Unsurlar 15-Damping Marjının Büyüklüğü 15 MART 2011 12

12 D7- İlliyet Bağı Dampingli veya sübvansiyonlu ithalat ile yerli üretim dalının maruz kaldığı zarar arasındaki nedensellik D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI 15 MART 2011 13

13 D8- Yerli Üretim Dalı Koşulu Şikayetin üretim dalı tarafından ya da adına yapılmış sayılabilmesi için; - şikayeti destekleyen üreticilerin toplam benzer mal üretiminin, Türkiye deki toplam benzer mal üretiminin 25% inden fazla olmalı. - şikayete karşı üreticiler olması durumunda, destekleyenlerin karşı çıkanlardan daha yüksek temsil yüzdesine sahip olmalı. Not: şikayete karşı olup olmadığını yetkili merciin araştırması icap eder. D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI 15 MART 2011 14

14 D8- Yerli Üretim Dalı Koşulu Devamı A Şikayette bulunan üreticilerin toplam benzer mal üretimi 40 K B Toplam Türkiye benzer mal üretimi 100 K C Şikayetin temsil oranı (en az %25 olmalı) 40% Şikayetin temsil oranı %25 den fazla ancak %50 den az olduğu için şikayeti destekleyecek olan üreticiler olup olmadığı araştırılır ve sonuçta; D Görüş bildiren diğer üreticilerin toplam üretimi 50 K E Şikayete karşı çıkan 20 K D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI F Şikayeti destekleyen 30 K G Şikayeti destekleyen üreticilerin toplam üretimi (A+F) 70 K H Şikayette bulunanlar ile görüş bildirenlerin toplamı üretimi (A+D) 90 K I Şikayeti destekleyen üreticilerin görüş bildirenler içersindeki oranı(en az %50 olmalı)(g/h*100) 78% 15 MART 2011 15

15 D9- Soruşturma Açılamayan ve Önlem Alınamayan Haller Damping/sübvansiyon, zarar ve illiyet bağı koşullarından biri eksik Damping marjının asgari oranı olan 2% nin altında Sübvansiyon soruşturması için, sübvansiyon nispeti 1% nin altında(gelişmekte olan ülkeler için 2% dir.) İthalat miktarının malın toplam ithalatının 3% ünden düşük(ancak 3%ün altında olan ülkelerin toplam paylarının 7% yi geçmediği) D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI 15 MART 2011 16

16 D10- Yetkili Merci İthalat Genel Müdürlüğü - Şikayetleri dinleyip soruşturma açılıp açılmayacağı konusunda Kurula teklif vermek - Soruşturmayı yürütmek ve önlemlerle ilgi olarak Kurula teklif sunmak KURUL - DTM, San. Ve Tic. Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bak., DPT Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, TOBB ve TZOB temsilcisi 8 üyeden oluşur. -Kurulun Görevleri Soruşturma açılmasına geçici önlem alınmasına fiyat taahhütlerinin kabul edilmesine kesin önlem alınmasına soruşturmanın durdurulmasına/kapatılmasına karar verip Bakan onayına sunmak. D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI 15 MART 2011 17

17 D11- Soruşturma Safhaları İnceleme: İGM en fazla 45 gün içinde soruşturma için Kurula teklifte bulur. İhracatçı Ülkeye İlk Bildirim: Soruşturmanın Başlatılması: RG de yayımlanacak tebliğ ile soruşturma başlatılır. İhracatçı Ülkeye Bildirim: Şikayetin gizli olmayan özeti gönderilir ve savunma istenir. Bilgi Toplanması ve Soru Formları: Malın bilinen ithalatçı ve ihracatçılarına soru formları gönderilir ve cevaplamaları için 30+7 günlük süre tanınır. Yerli üreticilere de zarar verileri ile ilgili ek soru formu gönderilir. İş Birliğine Gelinmemesi: İlgili taraflardan birinin verilen sürelerde gerekli bilgiyi sağlamaması ve ya yanıltıcı bilgiler vermesi iş birliğine gelememiş atfedilir. Bu durumda soruşturma mevcut verilere göre yapılır. Şikayette bulunan yerli üreticilerin işbirliğini sürdürmemesi halinde soruşturma kapatılabilir. Bilgilerin Doğrulanması: Yerinde doğrulama soruşturması yapılır. Kamu Dinleme Toplantısı: Müsteşarlık gerekli bulursa ilgili tüm tarafları bir arada dinlemek için kamu dinleme toplantısı düzenler. D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI 15 MART 2011 18

18 D11- Soruşturma Safhaları Devamı Geçici Önlemler: Soruşturma başladıktan en erken 60 gün sonra, soruşturma süresince zararın devam etmesini önlemek için damping marjı kadar geçici vergi alınabilir. (teminat şeklinde) Geçici önlem süresi azami 9 aydır. Bilgi ve Bulguların İfşası: Eldeki veriler, gizlilik ilkesi içinde yerli üreticilere, ithalatçılara, ihracatçılara ve ihracatçı ülke temsilciğine bildirilir. Soruşturma Süresi: Özel durumlar dışında 1 yıl içersinde sonuçlandırılır. Soruşturma Sonucu: Alınan kararlar RG de yayınlanacak bir tebliğ ile ilan edilir. Kesin Önlemler: Dampinge karşı vergi veya sübvansiyon için telafi edici vergi şeklinde tatbik edilir. Vergilerin mükellefi ithalatçılardır. Önlemlerin Başlama Zamanı: RG yayınlandığı gün itibari ile başlar ve ileriye dönük uygulanır. Kesin Önlemlerin Uygulanma Süresi: Kural olarak 5 yıldır. Ancak bu süre bitiminden evvel bir nihai gözden geçirme soruşturması açılması ve zararın devam etmesine neden olacağı tespit edilirse önlemin devam etmesine karar verilebilir. D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI 15 MART 2011 19

19 D12- Gözden Geçirme Soruşturmaları A ARA GÖZDEN GEÇİRME SORUŞTURMASI Kesin önlemin yürürlüğe girmesinden 1 yıl geçmiş olması kaydıyla ithalatçı, ihracatçı yada yerli üreticinin haklı ve delillere dayanan başvurusu üzerine tekrar soruşturma açılabilir. B - NİHAİ GÖZDEN GEÇİRME - Kesin önlemler yürürlük tarihinden itibaren 5 yıl sonra yürürlükten kalkar. - Yürürlükten kalkan önlemler, 5 yılın son yılında RG yayınlanacak bir tebliğ ile bildirilir. - Yürürlük süresinin sona ermesinden en geç üç ay önce, yerli üretici, dampingin/sübvansiyonun ve zararın devam edeceğine veya tekrarlanacağına dair yeterli delilleri içeren başvurusu üzerine tekrar soruşturma açılabilir. - Soruşturma sonuçlanıncaya kadar mevcut önlemler yürürlükte kalır. D5- SÜBVANSİYON KAVRAMI 15 MART 2011 20