ENERJİ İLETİMİ. Dersin Adı Dönemi Dersin Kredisi AKTS Enerji İletimi Güz Dönemi Başarı Değerlendirmesi. Yılsonu Notuna Katkısı

Benzer belgeler
ELEKTRİK ENERJİSİ DAĞITIMI

YÜKSEK GERİLİM TEKNİĞİ

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ekim/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Temmuz/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Kasım/2016

Türkiye deki Elektrik Dağıtım Şirketlerinin İsimleri

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ağustos/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Aralık/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Eylül/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Mayıs/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Mart/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Nisan/2016

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Haziran/2016

ENERJİ DAĞITIMI. Dersin Kredisi Başarı Değerlendirmesi: Derse Devam % Ödevler % Ara Sınav % Final Sınavı %

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Mayıs/2017

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Ağustos/ 2017

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Nisan/2017

Fren Test Cihazları Satış Bayiler. Administrator tarafından yazıldı. Perşembe, 05 Mayıs :26 - Son Güncelleme Pazartesi, 30 Kasım :22

T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

Yatırım Teşvik Uygulamalarında Bölgeler

T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Ekim / 2017

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Kasım / 2017

ELEKTRİK PİYASASI SEKTÖR RAPORU

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Temmuz / 2017

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Haziran/2017

T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Mart/2017

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ocak 2018

T.C. ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı

ELEKTRİK PİYASASI SEKTÖR RAPORU

ELEKTRİK PİYASASI SEKTÖR RAPORU

ELEKTRİK PİYASASI SEKTÖR RAPORU

ELEKTRİK PİYASASI SEKTÖR RAPORU AĞUSTOS Bu rapor, Resmi İstatistik Programı kapsamında yayımlanmaktadır.

TABLO-4. LİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014 )

TABLO-3. ÖNLİSANS MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014 )

3. basamak. Otomobil Kamyonet Motorsiklet

YEREL SEÇİM ANALİZLERİ. Şubat, 2014

Karşılıksız İşlemi Yapılan Çek Sayılarının İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (1) ( 2017 )

Elektrik Piyasası Sektör Raporu Ocak/2016

OTO KALORİFER PETEK TEMİZLİĞİ - VİDEO

İL ADI UNVAN KODU UNVAN ADI BRANŞ KODU BRANŞ ADI PLANLANAN SAYI ÖĞRENİM DÜZEYİ

TAŞRA TEŞKİLATI MÜNHAL TEKNİKER KADROLARI

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

İllere ve yıllara göre konut satış sayıları, House sales by provinces and years,

ENERJİ DAĞITIMI. Dersin Kredisi Başarı Değerlendirmesi: Derse Devam % Ödevler % Ara Sınav % Final Sınavı %

Türkiye İletim Sistemi Bağlantı Kapasitesi Raporu ( Dönemi)

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı

LİSTE - II TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU - TAŞRA

Doğal Gaz Sektör Raporu

LİSTE - II TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU - TAŞRA

VERGİ BİRİMLERİ. Taşra Teşkilatındaki Birimlerin Yıllar İtibariyle Sayısal Durumu

BAYİLER. Administrator tarafından yazıldı. Çarşamba, 18 Nisan :29 - Son Güncelleme Cuma, 03 Mayıs :39

İLLERE GÖRE NÜFUS KÜTÜKLERİNE KAYITLI EN ÇOK KULLANILAN 5 KADIN VE ERKEK ADI

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

Doğal Gaz Sektör Raporu

Doğal Gaz Sektör Raporu

Tüvturk Araç Muayene Gezici Mobil İstasyon Programı

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Sözleşmeli Pozisyonlarına Yerleştirme (Ortaöğretim)

ELEKTRİK ENERJİSİ DAĞITIMI

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Ocak/2017

Elektrik Piyasası Sektör Raporu / Ocak/2017

KARABÜK ÜNİVERSİTESİ PERSONEL DAİRE BAŞKANLIĞI

LİMANLAR GERİ SAHA KARAYOLU VE DEMİRYOLU BAĞLANTILARI MASTER PLAN ÇALIŞMASI

TABLO-1. İLKÖĞRETİM/ORTAOKUL/İLKOKUL MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR (2015 EKPSS/KURA )

TABİP İL BÖLGE SE PDC KAD ORAN GRUP KİLİS ,09% A1 KARAMAN ,36% A2 İZMİR ,36% A3 MALATYA

FARABİ KURUM KODLARI

2015 KOCAELİ NÜFUSUNUN BÖLGESEL ANALİZİ TUİK

TAKVİM KARTONLARI 2016 YILI RESMİ TATİL GÜNLERİ

Ajans Press; Marka Şehir ve Belediyelerin Medya Karnesini açıkladı

KURUM ADI KADRO ADI KONT.

2012-ÖMSS Sınav Sonucu İle Yapılan Yerleştirme Sonuçlarına İlişkin Sayısal Bilgiler (Ortaöğretim)

İTİBARİYLA KÖY YOLU ENVANTERİ

Ulusal Gelişmeler. Büyüme Hızı (%) Türkiye ekonomisi 2017 itibariyle dünyanın 17. Avrupa nın 6. büyük ekonomisidir. a r k a. o r g.

TABLO-2. ORTAÖĞRETİM MEZUNLARININ TERCİH EDEBİLECEĞİ KADROLAR ( EKPSS 2014)

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

7 Haziran Kasım 2015 Seçimleri Arasındaki Değişim

İÇ ANADOLU BÖLGESİ ENERJİ FORUMU

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

KPSS-2014/3 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Kadrolarına Yerleştirme Sonuçlarına Göre En Büyük ve En Küçük Puanlar (Lisans)

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

ENERJİ DAĞITIMI. Dersin Kredisi Başarı Değerlendirmesi: Derse Devam % Ödevler % Ara Sınav % Final Sınavı %

TABLO-1. MERKEZİ YERLEŞTİRMEDEKİ EN KÜÇÜK VE EN BÜYÜK PUANLAR ( ORTAÖĞRETİM MEZUNLARI )

Lisanssız Elektrik Üretiminde Yeni Dönem. Yalçın KIROĞLU, Başkan

TÜRKİYE İLETİM SİSTEMİ RÜZGÂR SANTRALİ BAĞLANTILARI

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

Mart 2012 SAGMER İstatistikleri

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

2016 Ocak İşkolu İstatistiklerinin İllere Göre Dağılımı 1

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

İleri Teknolojili Tıbbi Görüntüleme Cihazları Yoğunluğu. Prepared by: Siemens Turkey Strategy and Business Development, SBD Istanbul, March 2010

Transkript:

ENERJİ İLETİMİ Dersin Adı Dönemi Dersin Kredisi AKTS Enerji İletimi Güz Dönemi 2 + 2 4 Başarı Değerlendirmesi Yılsonu Notuna Katkısı Vize (Ara) Sınav %30 Kısa Sınav (2 Tane) %10 Ödev %10 Final Sınavı %50 EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 1

I.Hafta ENERJİ İLETİMİ Temel Tanım ve Kavramlar, Enerji iletim hatlarının incelenmesi Haftalık Ders Planı II.Hafta İletim hatlarında Gerilim ve Akım İlişkisi X.Hafta ARA SINAV 30 Ekim-05 Kasım 2017 İletim hatlarında devre sabitleri ve hat eşitliklerini gösterilmesi III.Hafta İletim hattı modelleri XI.Hafta A,B,C, ve D sabitlerinin hesaplanması IV.Hafta Kısa iletim hatları XII.Hafta Uzun iletim hatlarının π ve T eşdeğer devreleri V.Hafta Orta uzunluktaki iletim hatları XII.Hafta Enerji iletim hatlarının reaktif güç kompanzasyonu VI.Hafta Nominal Pi eşdeğer devreleri XIII.Hafta Doğru akım ile enerji iletimi VII.Hafta Nominal T eşdeğer devreleri XIV.Hafta Elektrik şebeke kayıplarının incelenmesi VIII.Hafta Uzun iletim hatları FİNAL SINAVI 25 Aralık 2017-07 Ocak 2018 EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 2

ELEKTRİK ENERJİ İLETİMİ Elektrik Enerjisi Üretimi, İletimi ve Dağıtımı EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 3

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Elektrik enerji sistemleri geleneksel olarak, Üretim, İletim ve Dağıtım şeklinde incelenmektedir. Enerji iletim sistemleri, daha çok iletim kısmı ağırlıklı olmakla beraber, gerek üretim gerekse dağıtım ve yük modellerini de içeren analizleri kapsamaktadır. Elektrik Enerjisi Üretimden Dağıtıma Doğru Üretim (Generation) İletim (Transmission) Primer Dağıtım (Primer Distribution) Sekonder Dağıtım (Seconder Distribution) Yükler-Tüketiciler (Consumer) EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 4

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Elektrik enerjisi Elektrik Santralleri ile üretilir. Elektrik enerjisinin üretimden tüketime doğru iletilerek dağıtılması gerekir. İletim; şalt merkezleri, direkler, enerji iletim hatları, trafolar, izolatörler, kesiciler, ayırıcılar, bobinler, kondansatörler, parafudurlar ve diğer şalt tesisi elemanları aracılığıyla gerçekleştirilir. Elektrik santralleriyle tüketim merkezleri arasındaki bağlantı, iletim şebekelerinin kullanıldığı enterkonnekte sistemle sağlanır. İletim şebekesi, direkler, iletkenler, trafo merkezleri ve benzeri ünitelerden oluşur. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 5

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Şebeke: Ülke çapında yaygınlaştırılmış ulaşım ve iletişim örgüsü, ağ Elektrik şebekesi, Telekomünikasyon Şebekesi, GSM Şebekesi vs. Elektrik Şebekesi: Üretilen elektrik enerjisini kullanıcılara iletmek için oluşturulmuş bileşik bir ağdır. Elektrik gücü üreten enerji santralleri, Üretim kaynaklarından talep merkezlerine enerji aktaran iletim (nakil) hatları, Kullanıcılara bağlantı sağlayan bileşik dağıtım hatlarından oluşur. Elektrik Şebekesi EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 6

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Bir elektrik şebekesinde şu özellikler olmalıdır. Elektrik iletim ve dağıtım şebekeleri, elektrik enerjisinin üretilmesinden tüketilmesine kadar enerjinin kesintisiz ve güvenilir bir şekilde iletilip dağıtılmasına uygun olmalıdır. Elektrik şebekeleri çok iyi planlanmış ve kurulmuş olmalıdır. Şebekede oluşacak arızalar ve olumsuz etkiler tüketicileri ve alıcıları etkilememelidir. Dağıtım şebekelerinde hat başında, hat ortasında ve hat sonunda bulunan abonelerin hepsi aynı özellikte (sabit gerilim ve frekansta) elektrik enerjisini kullanabilmelidir. Elektrik şebekeleri her an değişen koşullara ve güçlere cevap verebilmelidir. Kaynak: http://www.teias.gov.tr EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 7

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 8

EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 9

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Klasik (Geleneksel) Şebeke: Merkezi bir elektrik üretim santralinde üretilen elektriğin gerilim seviyesi yükseltilerek iletilmesini, sonrasında kademeli olarak gerilim seviyeleri düşürülerek dağıtılmasını ve son kullanıcıya ulaştırılmasını sağlayan, otomasyon kullanılmayan elektrik dağıtım sistemleridir. Akıllı şebeke, tedarikçi ve tüketici arasında karşılıklı elektronik iletişimin sağlanması amacıyla akıllı sayaç ve izleme sistemlerinin elektrik şebekelerine eklenerek elektrik şebekelerinin izlenmesi, güncellenmesi ve sürekli güvenilir, kaliteli olarak dağıtım yapılırken kullanıcı güvenliğinin sağlanması gereken bir yaklaşımdır. Aslında sadece sayaç değil üretimden son tüketiciye kadar bütün şebekenin uzaktan izlenebilir ve kontrol edilebilir olmasıdır. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 10

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 11

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR *Capex: Capital expenditures: Yatırım harcamaları **Opex: Operational expenditures: Operasyon harcamaları EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 12

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Gerilim Sınıflandırılması (IEC 60038) IEC (International Electrotechnical Commission IEC 60038) ye göre; Alternatif Gerilimde 1000V un, Doğru Gerilimde 1200V un üzeri YÜKSEK GERİLİM kabul edilir. U>1000V U 1000V Yüksek Gerilim, YG (High Voltage, HV) Alçak Gerilim, AG (Low Voltage, LV) 1kV < U 52kV Orta Gerilim, OG (Medium Voltage, MV) 52kV < U 300kV Yüksek Gerilim, YG (High Voltage, HV) 300kV < U 800kV Çok Yüksek Gerilim, ÇYG (Extra Hight Voltage, EHV) 800kV > U Aşırı Yüksek Gerilim, AYG (Ultra High Voltage, UHV) EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 13

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Gerilim Seviyeleri (TÜRKİYE) Alçak Gerilim 220/380 Volt Orta Gerilim 31-35 kv Sanayide kullanılan özel makinalar için özel gerilim değerleri (3,3-6,3-11kV, ) kullanılmaktadır. 6,3 ve 15kV luk gerilim seviyesi terk edilmektedir. Yüksek Gerilim 380kV, 154kV (Halen bu iki gerilim değerinde iletim şebekesi vardır. Ara değerlerde de 66kV gibi iletim yapılabilmektedir. Gerilim Seviyeleri (DÜNYA) AVRUPA (50HZ) K.AMERİKA (60 HZ) AG 440-415-650-1000 V 120-208-600 V OG 5-11-22-33-66 kv 2,4-6,9-23-34,5-69 kv YG 110-132-156-220 kv 115-138-161-230 kv ÇYG 275-380-400-800 kv 287-345-500-765 kv UYG 1000-1600 kv ----- EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 14

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Elektrik Üretimi: Elektrik, kamu yada özel elektrik üreticileri tarafından çeşitli türdeki elektrik santralleri ile üretilir. Elektrik İletim Şebekesi: Üretilen elektrik enerjisini kullanıcılara iletmek için oluşturulmuş bileşik bir ağdır. Elektrik enerji santralları, üretim kaynaklarından talep merkezlerine enerji aktaran elektrik üretim tesisleri ile elektrik tüketim bölgeleri yakınlarındaki transformatör merkezleri; transformatör istasyonları ile son tüketici arasında elektrik enerjisi iletimini sağlayan iletim (nakil) hatları ve kullanıcılara bağlantı sağlayan bileşik dağıtım hatlarından oluşur. Elektrik Şebekesi EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 15

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Elektrik Dağıtım Şebekesi: İletim hattından gelen ve şalt merkezlerinde gerilim seviyesi düşürülen elektriği, ev ve işyerlerine getiren şebekedir. Elektrik Şebekesi EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 16

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR Elektrik Dağıtımı Elektriğin son kullanıcıya ulaştırılmasıdır. Elektrik Dağıtım Şebekesi Elektrik şebekesinin, elektriği iletim sisteminden tüketiciye ulaştıran kısmıdır. Elektrik dağıtım şebekesi, Trafo merkezleri, Orta gerilim hatları, Dağıtım merkezleri, Dağıtım transformatörleri, Alçak gerilim dağıtım hatları Ölçü devrelerini kapsar. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 17

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR 1890 da New York City sokakları EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 18

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 19

ENERJİ İLETİMİ TEMEL TANIM VE KAVRAMLAR TEDAŞ TEDAŞ Dağıtım Dağıtım TEK TEİAŞ Dikey Entegre TEAŞ TETAŞ İletim Üretim, İletim & Ticaret 1970 1994 2001 EÜAŞ Ticaret Üretim EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 20

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) VE DAĞITILMASI Genellikle birbirinden uzak olan elektrik üretim santralleriyle tüketim merkezleri arasındaki bağlantı, iletişim şebekesi ve enterkonnekte sistemlerle sağlanır. Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) : Türkiye de elektrik üretiminden sorumlu devlet kuruluşu Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) : Üretilen Elektrik enerjisinin iletiminden sorumlu devlet kuruluşu Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ) : Elektrik enerjisinin Türkiye deki dağıtımından sorumlu devlet kuruluşu Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ) : Elektrik enerjisinin toptan satışından sorumlu devlet kuruluşu Elektrik Piyasaları İşletme Anonim Şirketi (EPİAŞ): Piyasa işletim lisansında yer alan enerji piyasalarının etkin, şeffaf, güvenilir ve enerji piyasasının ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde planlanması, kurulması, geliştirilmesi ve işletilmesidir. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 21

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) YÜK TEVZİ BÖLGELERİ ANİ PUANTLARI BÖLGELER SAAT MW İKİTELLİ (TRAKYA) 21,30 3564,0 ADAPAZARI (KBA) 21,20 4416,3 IŞIKLAR (BA) 21,10 4223,0 GÖLBAŞI (OA) 21,20 2933,0 KEBAN (GDA) 21,00 4051,3 SAMSUN (OK) 21,00 1238,2 ADANA (D Akd.) 20,40 2261,8 ANTALYA (B Akd.) 21,10 2062,0 ERZURUM (DA) 20,40 1017,5 16.06.2013 YÜK TEVZİ BÖLGELERİ PUANTLARI https://ytbs.teias.gov.tr/ytbs/frm_login.jsf EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 22

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) -75 ADET 400 kv İSTASYON - 1 ADET 220 kv İSTASYON - 496 ADET 154 kv İSTASYON - 15 ADET 66 kv İSTASYON - 587 ADET İSTASYON (92.199 MVA) - 14453 km 400 kv HAVAİ HAT - 31716 km 154 kv HAVAİ HAT - 84 km 220 kv HAVAİ HAT (Gürcistan,Ermenistan) - 508 km 66 kv HAVAİ HAT -213 km 154 ve 380 kv KABLO HATTI -46974 km (TOPLAM İLETİM HATTI) EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 23

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) -77 ADET 380 kv İSTASYON - 2 ADET 220 kv İSTASYON - 513 ADET 154 kv İSTASYON - 16 ADET 66 kv İSTASYON - 606 ADET İSTASYON (99852 MVA) 2010 yılı - Müşteriye Hitap eden 64432MVA - 15559,2 km 380 kv HAVAİ HAT - 32607,8 km 154 kv HAVAİ HAT - 84,5 km 220 kv HAVAİ HAT (Gürcistan,Ermenistan) - 508,5 km 66 kv HAVAİ HAT -28,6 km 380kV -179,3 km 154kV -3,2 km 66kV KABLO HATTI -47860 km (TOPLAM İLETİM HATTI) 2010 yılı EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 24

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Gerilim Seviyelerine göre iletim hatları (Teiaş 2014 Faaliyet Raporu) Gerilim Seviyelerine göre iletim hatları (Teiaş 2015 Faaliyet Raporu) EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 25

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Türkiye de Yüksek Gerilim Kademeleri https://goo.gl/yhbl19 OG YG Anma Gerilimi U n (İşletme Gerilimi) 3kV 6kV 10kV 15kV 20kV 30kV (34,5kV) 66kV 154kV Anma Gerilimi U n İzin verilen En Yüksek İşletme Gerilimi, U m ( 1,2U n ) EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 26 3,6kV 7,2kV 12kV 17,5kV 24kV 36kV 72kV 170kV ÇYG 380kV 420kV (400kV)

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Enterkonnekte Sistem: Taşımada, iletimde, nakilde kârlılık ve güvenilirliğin artırılmasında özellikle önemli miktarlardaki enerji alışverişi için iki ya da daha fazla sistem veya şebeke arasında bölgeler arası ya da uluslararası bağlantı olanağı sağlayan elektriksel sistemdir. Bağlantı Hattı Gerilim (kv) Açıklama Hopa Batum (Gürcistan) 220 BULGARİST AN 145 km 400kV 136 km 400kV GÜRCİSTAN 28 km 220kV 160km 400kV Kars Gümri (Ermenistan) 220 Iğdır Babek (Azerbaycan) 154 Doğubayazıt Bazargan (İran) 154 YUNANİSTAN 130 km 400kV 40 MW ERMENİSTAN 80,7 km 154kV NAHCİVAN 87 km 154kV Başkale Khoy (İran) 400 Karkey Zakho (Irak) 400 154 kv enerjili. TÜRKİYE İRAN 73 km 154kV 100 km 400kV Birecik HES Halep (Suriye) 400 Babaeski Neosanta (Yunanistan) 400 Hamitabat Maritsa (Bulgaristan) 1 400 Hamitabat Maritsa (Bulgaristan) - 2 400 ENTSO-E Bağlantısı 400 kv Mevcut 400 kv Yapım Aşamasında 220 kv Mevcut 154 kv Mevcut KIBRIS KKTC SURİYE 124 km 400kV IRAK 42 km 400kV 150 km 400 kv Mevcut Enterkonneksiyonlar EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 27

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Enterkonnekte Şebekelerde O bölgedeki bütün elektrik üretim ve tüketim araçları büyük küçük ayrımı yapılmaksızın sisteme dahil edilmektedir. Enterkonnekte şebekenin; kesintisiz elektrik sağlayabilme, yüksek verim, ekonomik olması gibi avantajları vardır. Bununla birlikte kısa devre akımlarının yüksek oluşu ve sistemin kararlılığının sağlanmasının zor oluşu gibi sakıncaları vardır. Enterkonnekte sistemde bir arıza olduğunda, sadece arıza olan yerin enerjisi kesilir. Diğer kısımlarda enerjinin sürekliliği bozulmaz. Sistem içerisinde bir bölgede arızalanan santral veya trafolar devre dışı bırakıldığında diğer santral ve trafolar bu bölgeleri beslemeye devam eder. Her ülkenin kendi alıcılarını beslediği bir enterkonnekte şebekesi vardır. Aynı zamanda bazı komşu ülkelerin sistemleri birbirine bağlanabilir. Ülke içerisinde kendi başına çalışan küçük santraller ve beslenen aboneler olabilir. Bunlar sistemi etkilemez. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 28

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Türkiye Elektrik Sistemi, ENTSO-E (European Network of Transmission System Operators for Electricity) adı verilen ağ üzerinden Avrupa Elektrik Sistemine bağlıdır. Bulgaristan ve Yunanistan ile Enterkonnekte Bağlantımız Gürcistan ile Enterkonnekte Bağlantımız EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 29

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) ENTSO-E (European Network of Transmission System Operators for Electricity) UCPTE (1951) UCTE (1999) ENTSO-E: 19 Aralık 2008 de kuruldu. 1 Temmuz 2009 dan itibaren eski 6 birliğin (ATSOI, BALTSO, ETSO, NORDEL, UCTE, UKTSOA) yerini almış durumda. 34 ülke - 41 TSO 532 milyon kişi nüfus 880 GW üretim kapasitesi 305,000 km TSO lar tarafından işletilen Enerji İletim Hattı 3,200 TWh/yıl tüketim 380 TWh/yıl enerji alışverişi EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 30

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Tarihçe: 1882 de Pearl Street New York üzerinde 110V doğru gerilimle 83W lık 400 adet lambayı besleyen (~ 33 kw lık) ilk pistonlu buharlı güç santralı devreye girdi. 1882 yılında işletmeye alınan ve pistonlu buhar makinesi ile Londra'daki Holborn Viaduct Santrali devreye girdi. Amerika da kurulan ilk ticari santral (1882) Pearl Street Station (100kW) EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 31

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Tarihçe: 1886 da W. Stanley transformatörü geliştirdi. 1886 da ilk tek fazlı alternatif akımla enerji iletimi gerçekleşti (4kV luk 42 km uzunluğunda New York a gelen ilk hat) 1888 de çok fazlı AA geliştirildi (Nikola Tesla) EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 32

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Tarihçe: 1893 te 3 fazlı ilk hat Kaliforniya da devreye girdi. 1897 de 44 kv 1913 te 150 kv 1910 lu yıllar 100kV değerine ulaşılmıştır. 1920 li yıllar 100kV ile 50 km lik uzaklığa 50MW lık güç nakledilmiştir. 1922 de 165 kv 1923 te 223 kv 1935 te 287 kv 1953 te 345 kv EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 33

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Tarihçe: 1930-1950 300kV, 250MW, 400km 1954 te 380kV ile iletime geçilmiştir. 1960 lı yıllar 380kV, 1000MW lık nakil gerçekleştirilmiştir. 1965 te 500kV 1969 da 765kV 1980 de 1100kV 1990 da 1200kV 1500 kv Günümüzde 1000kV, 10000MW Günümüzde yüksek gerilimde doğru akımda enerji nakli (HVDC) yaygınlaşmaktadır. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 34

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Türkiye de Tarihçe: Türkiye de ilk santral 1902 yılında Tarsus Mersin de kuruldu. 2 kw lık su santralıydı. 1914 te İstanbul da Alibeyköy Silahtarağa Santralı kuruldu ve İstanbul sokaklarına aydınlatma amacıyla elektrik verildi. 1914 te İstanbul da konutlara da elektrik verildi. 1948 te Zonguldak Çatalağzı Termik Santralı ile İstanbul Ümraniye arasında 66 kv luk hat kuruldu. 1952 de Karadeniz Ereğlisi ile İstanbul arasında 154 kv luk iletim hattı açıldı. 1960 da 380kV luk enerji iletimi başladı. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 35

Yüksek Gerilim Doğru Akım Enerji Sistemleri (HVDC) Yüksek Gerilim Doğru Akım Enerji Sistemleri (HVDC) Denizaşırı bölgelere denizaltından enerji naklinde Kablo kullanılmıştır 1954 İsveç-Gotland arasında 96 km lik ilk denizaltı nakil kablosu döşenmiştir. Tek iletkenle 30 MW lık güç 150 kv Doğru Gerilim ile taşınmıştır. Bugün Baltık ülkelerinde, ABD de kullanılmaktadır. Yüksek gerilim ve akımda çalışabilen yarıiletken elemanların geliştirilmesi sonucu çok uzak mesafelere iletimde AA akıma göre ucuz olduğu bilinmektedir. En büyük HVDC sistemi uzunluğu 2375km olan Brezilyada ki 6300MW ve 600kV luk ITAIPU sistemidir. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 36

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 37

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) ŞİRKET Akdeniz Elektrik A.Ş. (AKDENİZ EDAŞ) Aras Elektrik A.Ş. (ARAS EDAŞ) Çoruh Elektrik Dağıtım A.Ş. (ÇORUH EDAŞ) Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. (DEDAŞ) Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş. (FIRAT EDAŞ) Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. (GDZ EDAŞ) Göksu Elektrik Dağıtım A.Ş. (AKEDAŞ) Çamlıbel Elektrik Dağıtım A.Ş. (ÇEDAŞ) Menderes Elektrik Dağıtım A.Ş (AYDEM) Osmangazi Elektrik Dağıtım A.Ş. (OSMANGAZİ EDAŞ) Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. (TOROSLAR EDAŞ) Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş. (UEDAŞ) Vangölü Elektrik Dağıtım A.Ş (VEDAŞ) Yeşilırmak Elektrik Dağıtım A.Ş. (YEDAŞ) Başkent Elektrik Dağıtım A.Ş. (BAŞKENT EDAŞ) Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş (BEDAŞ) İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım A.Ş. (AYEDAŞ) Kayseri ve Civari Elektrik Dağıtım Şirketi (KCTAŞ) Meram Elektrik Dağıtım A.Ş. (MERAM EDAŞ) Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. (SEDAŞ) Trakya Elektrik Dağıtım A.Ş. (TREDAŞ) GÖREV İLLERİ Antalya, Burdur, Isparta İl sınırları Erzurum, Ağrı, Ardahan, Bayburt, Erzincan, Iğdır,Kars Trabzon, Artvin, Giresun, Gümüşhane, Rize Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt, Şırnak Elazığ, Bingöl, Malatya, Tunceli İzmir, Manisa Kahramanmaraş, Adıyaman Sivas, Tokat, Yozgat Aydın, Denizli, Muğla Eskişehir, Afyon, Bilecik, Kütahya, Uşak Adana, Gaziantep, Hatay, Mersin, Osmaniye, Kilis Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Yalova Bitlis, Hakkari, Muş, Van Samsun, Amasya, Çorum, Ordu, Sinop Ankara, Kırıkkale, Zonguldak, Bartın, Karabük, Çankırı, Kastamonu İstanbul ili Rumeli Yakası. İstanbul ili Anadolu Yakası. Kayseri (Türkiye deki ilk Dağıtım Şirketi-1926) Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya, Karaman Sakarya, Bolu, Düzce, Kocaeli Edirne, Kırklareli, Tekirdağ. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 38

ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİ (TAŞINMASI) Dağıtım Şirketleri Kayıp Kaçak Oranları (%) EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 39

TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ 2 Ağustos Salı 2016 günü saat 14:50 de Türkiye nin ani puantı ise 43 bin 977 MW a ulaşarak tüm zamanların en yüksek değerine ulaştı. Bir önceki en yüksek ani puant 43 bin 289 MW ile 30 Temmuz 2015 tarihinde kırılmıştı. 2016 sonu itibariyle kurulu güç 78497,4MW, üretim miktarı 273.387.560.799kWh ve tüketim miktarı 278.345.608.308kWh olmuştur. EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 40

TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 41

TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 42

TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 43

TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 44

TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 45

TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 46

TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 47

TÜRKİYE DE ELEKTRİK ENERJİSİ GÖRÜNÜMÜ Elektrik Piyasası Yönetmelikler Enerji Piyasası Bildirim Yönetmeliği Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği ve İlgili Mevzuatı Elektrik Dağıtımı Ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği Dağıtım Sistemi Yatırımlarının Düzenlenmesi Yönetmeliği ve İlişkili Mevzuat Elektrik Enerjisi Talep Tahminleri Hakkında Yönetmelik Dağıtım Yönetmeliği Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği ve İlgili Mevzuatı İthalat ve İhracat Yönetmeliği Lisans Yönetmeliği Elektrik Şebeke Yönetmeliği Tadillere ve İletim Faaliyeti ile Vazgeçilen Faaliyetlerin Devrine İlişkin Yönetmelik Tarifeler Yönetmeliği Yan Hizmetler Yönetmeliği Elektrik Piyasasında Yapılacak Denetimler İle Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Organize Sanayi Bölgelerinin Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik Elektrik Piyasasında Dağıtım ve Tedarik Lisanslarına İlişkin Tedbirler Yönetmeliği Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi Ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik Rüzgar ve Güneş Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Önlisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmeliği Enerji Piyasaları İşletme Anonim Şirketi Teşkilat Yapısı ve Çalışma Esasları Hakkında Yönetmelik EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 48

KAYNAKLAR Enerji Dağıtımı-I, Dr.Bora ALBOYACI https://www.teias.gov.tr http://www.elektrikport.com http://www.enerjiatlasi.com http://www.emo.org.tr Uluslararası Standart IEC 60038 EEM13315 ENERJİ İLETİMİ 49